Euskal aztarnak.pdf - Euskerazaintza

Lan-bide asko zituzten eta merkataritzaere bai... Poblado auek ere arriesizinguratuak zeuden eta bazuan LaHoyak dorre bat sarreran... Egoitzakmendi tontorretan zeudenez, La Hoyaonek ere izango zuan Laguardia'kotontorrean bere gaztelua.Burni Aroa- Nun sortu zan?- Europa'n bertan La Tene'ko erriazabaldu zan eta auek izan ziran benetakoolagizonak, burnia lantzen maixuak.Era guztiko armak eta lanabesakegiten zituzten; Tumulu erriarenaideak ziran ... Lanerako bear dirantresna guztiak egiten zituzten; baitagoldeak ere... Giro-otsak bota zitunbeeruntz eta euren aurrekoen antzeraeldu ziran gure Euskalerrira. Aiek eginez zutena egin zuten auek: Gipuzkoaeta Bizkaia'n sartu eta euskal biotzeanbeuren mendi-tontorreko egoitzakjaso, arri-esi galantez ondo babestuak.- Bai, Intxur eta Marueleza...- Uste genduan ez zala besterik;baña, urteero ari dira berriak aurkitzen...Or dago Intxur, Tolosa gañean,Aldaba'ko errian, Oria eta Urola'koballarak elkartzen diran une artan,puntaren puntan... Ez genduen urteluzaroetan, 1956'tin onera, besterikezagutzen; baña, Buruntza'ko kastroaor agertu da Andoain'en; eta beste batMuru-gain mendian Aretxabaleta inguruaneta Deba ibaian beerago, Elgoibarren,beste bat Moru izenakin...Orra dozena erdi bat urteetan, iruegoitza berri. Guztiak goiko gañetan.- Eta, Bizkaia'n?- Berdin ari da gertatzen. MaruelezaNabarniz'en dago; bere aldameneanGastiburu, euren illerria, topa dute.Aurrez-aurre, 6 kilometro zuzenean,Gernika'ko ibaietik beste aldera, anagertu da Luno'ko egoitza eta aurrerago,Mungia aldera, Berreaga'koa...Muru eta gaztelu izenak badaudeoraindik baztarretan eta geiago agertukodira.- Eta, or egon al dira?- Or egon dira gu menperatzen eunkaurte luzeetan bai Bizkaia'n eta baiGipuzkoa'n ere. Olagizonak ziran,burnia lantzen zuten, garia bazuten,ganaduak bazituzten, urre eta brontzeanegiten zituzten beuren bitxiak,zeramika-ontzi ederrak egiten zituzteneta aiengandik ikasi genduen olagintzarakobidea... Erromatarrek etortzeangaldu ziran guztiak. Era bat. Jakintsuekez dakite nola eta nun. Bearba'da, ballaretako errietan urtukoziran guri odolaren elemento A, Europa'rengoialdeko ezaugarria da, utzirik.Nun edo nundik artu genduanzerki ori... Erromatarrek ballaraz-ballarazetozen euren bide zabaletatik, angoiko gañetara begiratzeke. Eurenerriak, erri galantak eta aberatsak,mendien oñetan egin zituzten eta ezgallurretan. Bizia irauli egin zan etagañetako egoitzak eta beuren arri-esiguztiak, larrak jan zitun.