Euskal aztarnak.pdf - Euskerazaintza

til-baratzatik asita. Orain 60 urtebazan Jentil'eneko etxea ere eta bertakoazan ainbeste urteen buruanErrenderi'ko Parroko izandako RobertoAgirre jauna; eta jentillek deitzendiete Aia auzokoei... Jentillek eta trikuarriakalkarrekin lotuta ibilli dira...- Eta, trikuarriak berez estalita egotenal dira beti?- Berez estalita egoten dira trikuarrienbost arlosak; arri xeez eta lurreztontortxo bat osatzen dute bere inguruosoan, borobilla eta metro batzuekzabal. Inguru guztiai Tumulus esan oizaio. Tumulus auetan ez da beti trikuarribat egoten; batzuetan lau arrizkokaja bat (Cista) estalirik gabe etabere barruan lurrezko ontzi bat errautsekin,edo errautsak bakarrik. Batzuetantontortxo (Tumulus) orrekarriak ditu zutik bere inguru guztiankoroibaten antzera (Cromlech). Bikoroidunak be badira. Tarteka, arriauen artean, beste aundiago bat tente(Menhir)...- Eta, eortzeko aizkeneko era berriauek, euskaldunak al dira?- Oiek Europa'ko Ifar-aldetik etorriziran Lapurdi, Benabarre eta Zuberoansarturik: tontortxoak (Tumulus)176; tontortxo eta arri-koroiak batera,61; koroiak (cromlech) 170. Auek ezziran egoaldera sartu Gipuzkoa'etaNaparroa'ko ipar-aldeko ertzetxobatean ezik. Lizaran'go ballaran gelditueta kosta-aldetik Donostia'ko Igeldoauzoraiño sartu ziran. Biazkai eta Arabanez ziran batere sartu. Zergaitiksartzen zituzten arri-koroi oiek tente?Ildakoen babeserako ala bizienena?Auskalo.- Norek ekarri zuten Euskalerri'ra eortzekoera berriak?- Baziran Europa erdian eta goi-aldean,indoeuropeoen tarteko erri batzuek,brontzea menperatzen ikasitakoak(orrek indarra ematen) etaEki-alderuntz irten zuten eguzkiarenbilla, Europa guztian zear. Gureganaere eldu ziran Pirene mendiko sortaldetik,Orreaga (Roncesvalles) zulotikaurrera Iruna'raino. Andik bi egoetatikabiatu ziran: Ebro ballarara batzueketa Sakana'tik aurrera besteakAraba'ra... Baña ori dan ori bestearazo bat da urrengo atzalbururako.