Euskal aztarnak.pdf - Euskerazaintza
Euskal aztarnak.pdf - Euskerazaintza
Euskal aztarnak.pdf - Euskerazaintza
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
IIIILDAKOAK- Eta, ildakoak zer?dira cromlech'ak.- Paleolitikotik asita, ildakoen gorputzakkoba-zuloetan eortziak izan dira.Aurreragotik ere bai.Leizeak dauden bezela erabiltzen diralan orretarako, dauden bezelaxe etaezeren ikuturik egin gabe. Antxiñaantxiñakooitura izan arren, NeolitikoAroa asi ondoren, batez, ere Eneolitikoan(Tupiki edo Urraida garaian)ugaritu ziran, trikuarriekin norgeiakobaten antzera... 1982'an egindako bilketabatetik au da ateratzen deguna:Gipuzkoa'n 57 koba zeuden gorpuakeortzeko erabilliak, Bizkaia'n 51 etaAraba'n 56... Arrezkero arkitu diranakzenbatu gabe, 163 koba-zulo... <strong>Euskal</strong>erriosoan, beste pillo eder bat.- Zelan eortzen zituzten ildakoak?- Batzuetan eortzen zituzten kobabaster batean, ormaren babeseanlagata, auts apur bat gañean eta besterikgabe.Beste era batera auxe izaten zan:aurretik gorpuzki biguñak erre etaondoren ezurrak eortzi. Irugarren era,Europa'ko Ipar-aldetik etorria, gorputzazearo erretzea zan, auts biurtuarte eta errautsak eortzi 'tumulo' edocromlech baten erdian.Goi-aldeko <strong>Euskal</strong>erritik etorri zanoitura au; baña, ez zan sartu ez Bizkaia,ez Araba'ra. Gipuzkoa eta Naparrokoertz batean bakarrik aurkitzen- Baña, koba-zuloetan, nun?- Atariko argia eltzen dan lekuan;sekulan ez argigabeko txoko illunetan.Al ba'zan, Ekira begira; eguzkiarensorrerari begira: Eki-aldera oiñak etaSartaldera burua; orrela Eguzkia sortzendan unean, begietan emango dioildakoari... Eguzkia izan aientzakojainko nagusia.Gorpuaren ondoan, ezkeintzak: lanabesak,aragia, argia, edergailluak, aizkoratxikiak... Beste mundurako bearzituzten gauzak.- Eta, aizkora txikiak, zertarako?- Tximistan kontrakoa izan da beti aizkora.Aizkorak gordetzen zuen gizakiatximistaren eraso-alditik, txikia izanarren eta ez dira koba-zuloetan faltatzenildakoen babeserako...Leize onek kostatik daude geienak,goiko mendietan trikuarriak daudenbezela. Aberatsak (abere dunak) goietanbizi ziran, artaldeak beuren janazuten lekuetan eta artzaiek antxeneortzen zituzten, ilda gero, euren gorpuak...Aberatsak ez ziranak edo, itxaso-ertzakeskeintzen zien karaiz-zuloetan...Aberatsak ez izan arren, ez zitzaienbeste mundurako laguntzarik faltako;baña, gauzarik politena, Urnieta'koMari-zulo leizean gertatu zan: Artzaia23
Change language