12.07.2015 Views

saqarTvelos strategiuli kvlevebisa da ganviTarebis centri - csrdg

saqarTvelos strategiuli kvlevebisa da ganviTarebis centri - csrdg

saqarTvelos strategiuli kvlevebisa da ganviTarebis centri - csrdg

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>s samwliani(2005-2007 w.w.) programis erT-erT mimarTulebas qalaq Tbilissa <strong>da</strong><strong>centri</strong>s programis samizne TviTmmarTvelobebSi (lagodexi, ozurgeTi,Telavi, siRnaRi <strong>da</strong> Coxatauri) municipaluri sabiujeto procesis <strong>da</strong> saqmianobisgamWvirvalobis gaumjobesebis xelSewyoba warmoadgen<strong>da</strong>. am mimar-TulebiT organizaciis mier ganxorcielebuli saqmianobebis saerTo mizaniiyo mmarTvelobis gaumjobeseba, administraciuli angariSvaldebulebiszrdisa <strong>da</strong> moqalaqeTa uflebis - monawileoba miiRon ga<strong>da</strong>wyvetilebismiRebis procesSi - realizaciis xelSewyobiT. programis farglebSi<strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong> axorcieleb<strong>da</strong>, erTi mxriv,sabiujeto procedurebis <strong>da</strong> adgilobrivi xelisuflebis gamWvirvalobisZireul kvlevas <strong>da</strong>, meore mxriv, biujetis monitorings.winamdebare gamocemaSi warmogidgenT <strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong><strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>s programis farglebSi am mimar-TulebiT 2007 wels ganxorcielebuli saqmianobis Sedegebs calkeuliTviTmmarTvelobebis mixedviT.broSura gamoica evrokavSiris, oqsfamnovibis <strong>da</strong> iid-is finansuri mxar<strong>da</strong>WeriT.broSuraSi gamoTqmuli mosazrebebi ar gamoxatavs donori organizaciebis _oqsfamnovibis, iid-isa <strong>da</strong> evrokavSiris _ Sexedulebebs.© <strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


municipaluri sabiujeto procesis <strong>da</strong> saqmianobis gamWvirvalobisgaumjobesebis xelSewyoba Tbilisis, Telavis, lagodexis, siRnaRis,ozurgeTisa <strong>da</strong> Coxatauris municipalitetebSi<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>s samwliani(2005-2007 w.w.) programis farglebSi muSaoba mimdinareob<strong>da</strong> qalaq Tbilissa <strong>da</strong><strong>centri</strong>s programis samizne TviTmmarTvelobebSi (lagodexi, ozurgeTi, Telavi,siRnaRi <strong>da</strong> Coxatauri). organizacias <strong>saqarTvelos</strong> sxva<strong>da</strong>sxva raionebSi aqvsmuSaobis mravalwliani gamocdileba. kerZod, 1998-2004 w.w. Temis, adgilobriviTviTmmarTvelobis <strong>ganviTarebis</strong>a <strong>da</strong> organizaciuli <strong>ganviTarebis</strong> mimarTulebiT<strong>centri</strong> muSaob<strong>da</strong> lagodexisa <strong>da</strong> ozurgeTis raionebSi adgilobriv partniororganizaciebTan – <strong>saqarTvelos</strong> samoqalaqo <strong>ganviTarebis</strong> asociaciasa<strong>da</strong> <strong>saqarTvelos</strong> demokratiuli <strong>ganviTarebis</strong> kavSirTan erTad. 2005 wli<strong>da</strong>n<strong>centri</strong>s raionebSi mimdinare qselur programas <strong>da</strong>emata kidev erTi komponenti– biujetis monitoringi. amasTan programis saqmianobis geografiuli arealigafarTov<strong>da</strong> _ lagodexisa <strong>da</strong> ozurgeTis raionebTan erTad programis farglebSimuSaoba <strong>da</strong>iwyo siRnaRis, Coxataurisa <strong>da</strong> Telavis raionebSi.organizaciis saqmianoba raionebSi am mimarTulebiT qseluri xasiaTisa gaxlavT,xolo qseluri saqmianobis makoordinebel funqcias <strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong><strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong> asrulebs. am etapze qselSi gaerTianebulialagodexisa <strong>da</strong> ozurgeTis raionebis zemoT xsenebuli partniori organizaciebi.maTi uSualo monawileobiT Temisa <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobebis<strong>ganviTarebis</strong> komponentis mimarTulebiT programis saqmianoba Coxataurisa <strong>da</strong>siRnaRis TviTmmarTvelobebSi gafarTov<strong>da</strong>.programis farglebSi <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad SemuSav<strong>da</strong> erTiani strategia<strong>da</strong> midgoma, kerZod, TviTmmarTvelobis sferoSi xelisuflebis mier <strong>da</strong>gegmilireformis gaTvaliswinebiT, 2005-2006 ww. ganxorciel<strong>da</strong> samizne raionebismmarTvelobisa <strong>da</strong> raionebSi Semavali TviTmmarTveli qalaqebis adgilobriviorganoebis saqmianobis monitoringi, 2007 wels ki _ ukve gamsxvilebuliTviTmmarTveli erTeulebis _ municipalitetebis _ monitoringi.programa ZiriTa<strong>da</strong>d ganxorciel<strong>da</strong> oqsfamnovibisa <strong>da</strong> iidis finansuri mxar<strong>da</strong>WeriT.2005 <strong>da</strong> 2007 wlebSi qalaq TbilisSi biujetis monitoringis komponentismimarTulebiT organizaciis saqmianoba evrokavSiris finansuri mxar<strong>da</strong>WeriTmimdinareob<strong>da</strong>.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>s samwliani(2005-2007 ww.) programis erT-erTi mimarTulebaa municipaluri sabiujetoprocesebis <strong>da</strong> adgilobrivi municipalitetis saqmianobis gamWvirvalobis gaumjobesebisxelSewyoba qalaq Tbilissa <strong>da</strong> programis samizne raionebSi, esenia:lagodexi, ozurgeTi, Telavi, siRnaRi <strong>da</strong> Coxatauri. am saqmianobis saerTomizania kargi mmarTvelobis xelSewyoba <strong>da</strong> korufciasTan brZola, administraciuliangariSvaldebulebis zrdisa <strong>da</strong> moqalaqeTa uflebis – monawileobamiiRon ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi – realizaciis xelSewyobiT.winamdebare broSuraSi warmogidgenT am mimarTulebiT 2007 wels programissaqmianobis Sedegebs. programis farglebSi muSaoba xorcieldebo<strong>da</strong> oriZiriTadi mimarTulebiT:1. adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi gamWvirvalobisa <strong>da</strong> angariSval-<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


debulebis meqanizmebis <strong>da</strong>nergva;2. sabiujeto procesis monitoringi <strong>da</strong> biujetiT gaTvaliswinebuli saqmianobebisadgilze Semowmeba.Tbilissa <strong>da</strong> TelavSi saqmianobas axorcieleb<strong>da</strong> <strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong><strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>; lagodexSi, siRnaRSi, ozurgeTsa <strong>da</strong>CoxataurSi ki <strong>centri</strong>s partniori organizaciebi – <strong>saqarTvelos</strong> samoqalaqo<strong>ganviTarebis</strong> asociacia <strong>da</strong> <strong>saqarTvelos</strong> demokratiuli <strong>ganviTarebis</strong> kavSiri.am angariSSi warmogidgenT 2007 wels ganxorcielebul saqmianobis Sedegebsmunicipalitetebis mixedviT.programis farglebSi <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad SemuSav<strong>da</strong> erTiani strategia<strong>da</strong> midgoma. kerZod, TviTmmarTvelobis sferoSi xelisuflebis mier <strong>da</strong>gegmilireformis gaTvaliswinebiT, 2005-2006 ww. wlebSi samizne raionebis mmarTvelobis<strong>da</strong> raionebSi Semavali TviTmmarTveli qalaqebis adgilobrivi organoebissaqmianobis monitoringi, 2007 wels ki _ ukve gamsxvilebuli TviTmmarTvelierTeulebis _ municipalitetebis _ monitoringi.programa ZiriTa<strong>da</strong>d ganxorciel<strong>da</strong> oqsfamnovibisa <strong>da</strong> iidis finansuri mxar<strong>da</strong>WeriT.2005 <strong>da</strong> 2007 wlebSi qalaq TbilisSi biujetis monitoringis komponentismimarTulebiT organizaciis saqmianoba evrokavSiris finansuri mxar<strong>da</strong>WeriTmimdinareob<strong>da</strong>.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>s samwliani(2005-2007 ww.) programis erT-erTi mimarTulebaa municipaluri sabiujetoprocesebis <strong>da</strong> adgilobrivi municipalitetis saqmianobis gamWvirvalobis gaumjobesebisxelSewyoba qalaq Tbilissa <strong>da</strong> programis samizne raionebSi, esenia:lagodexi, ozurgeTi, Telavi, siRnaRi <strong>da</strong> Coxatauri. am saqmianobis saerTomizania kargi mmarTvelobis xelSewyoba <strong>da</strong> korufciasTan brZola, administraciuliangariSvaldebulebis zrdisa <strong>da</strong> moqalaqeTa uflebis – monawileobamiiRon ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi – realizaciis xelSewyobiT.winamdebare broSuraSi warmogidgenT am mimarTulebiT 2007 wels programissaqmianobis Sedegebs. programis farglebSi muSaoba xorcieldebo<strong>da</strong> oriZiriTadi mimarTulebiT:1. adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi gamWvirvalobisa <strong>da</strong> angariSvaldebulebismeqanizmebis <strong>da</strong>nergva;2. sabiujeto procesis monitoringi <strong>da</strong> biujetiT gaTvaliswinebuli saqmianobebisadgilze Semowmeba.Tbilissa <strong>da</strong> TelavSi saqmianobas axorcieleb<strong>da</strong> <strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong><strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>; lagodexSi, siRnaRSi, ozurgeTsa <strong>da</strong>CoxataurSi ki <strong>centri</strong>s partniori organizaciebi – <strong>saqarTvelos</strong> samoqalaqo<strong>ganviTarebis</strong> asociacia <strong>da</strong> <strong>saqarTvelos</strong> demokratiuli <strong>ganviTarebis</strong> kavSiri.am angariSSi warmogidgenT 2007 wels ganxorcielebul saqmianobis Sedegebsmunicipalitetebis mixedviT.


programis saqmianoba qalaq TbilisSi<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> centrma evrokavSiris <strong>da</strong>finansebiT2007 wels ganaxorciela proeqti ,,mosaxleoba _ politikuri dialogissruluflebiani wevri". proeqtis mizans warmoadgen<strong>da</strong> demokratiulimmarTvelobis procesebSi Tbilisis mosaxleobis aqtiuri CarTva _ maTi qalaqTbilisis municipaluri biujetis gankargvis sxva<strong>da</strong>sxva doneze arsebuli politikurdialogSi monawileobis miRebis uzrunvelyofis meSveobiT.miznis misaRwevad proeqtiT gaTvaliswinebuli iyo ori amocanis Sesruleba:• qalaq Tbilisis municipalitetis sabiujeto procedurebis gaumjobesebamosaxleobis ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesebSi CarTvis uzrunvelyofisgziT. aq igulisxmeba kanonmdeblobisa <strong>da</strong> mTeli sabiujeto ciklis Rrma<strong>da</strong> profesiuli analizis safuZvelze arsebuli sakanonmdeblo vakuumisgamovlena <strong>da</strong> Sesabamisi rekomen<strong>da</strong>ciebis momzadeba, raTa maqsimaluraduzrunvelyofili iyos sazogadoebis aqtiuri CarTva sabiujetoprocesebSi.• Tbilisis municipalitetis sabiujeto procesebSi mosaxleobis CarTvisuzrunvelyofa <strong>da</strong> biujetis monitoringi. es gulisxmobs, erTi mxriv,mosaxleobis aqtiuri CarTvis meSveobiT mosaxleobis realuri interesebisgamovlenisa <strong>da</strong> biujetis <strong>da</strong>gegmvaSi maTi gaTvaliswinebis xelSewyobas,xolo, meore mxriv, <strong>da</strong>mtkicebuli biujetis samoqalaqo montoringisa <strong>da</strong>sazogadoebrivi kontrolis gziT adgilobrivi mmarTvelobis efeqturobisgazr<strong>da</strong>s.proeqtis samizne jgufs warmoadgen<strong>da</strong> qalaq Tbilisis mosaxleoba, qalaqismunicipaliteti <strong>da</strong> partniori saTemo organizaciebi.sabiujeto procedurebi<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>s eqspertebma gaaanalizesis ZiriTadi normatiuli aqtebi, romlebic Seexeba TviTmmarTvelobebSisabiujeto procesebs. aqcenti gakeT<strong>da</strong> qalaq Tbilisis biujetis formirebaze,gaanaliz<strong>da</strong> Semdegi normatiuli aqtebi: <strong>saqarTvelos</strong> kanoni adgilobrivibiujetebis Sesaxeb; <strong>saqarTvelos</strong> kanoni sabiujeto sistemis Sesaxeb; <strong>saqarTvelos</strong>organuli kanoni adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis Sesaxeb; saqar-Tvelos kanoni 2007 wlis saxelmwifo biujetis Sesaxeb; kanoni <strong>saqarTvelos</strong>de<strong>da</strong>qalaqis _ Tbilisis _ Sesaxeb; kanoni saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb; kanoniadgilobrivi mosakreblis Sesaxeb; kanoni mosakreblis sistemebis safuZvlebisSesaxeb <strong>da</strong> saga<strong>da</strong>saxado kodeqsi.am kanonebi<strong>da</strong>n ZiriTa<strong>da</strong>d ganxiluli iqna is Tavebi <strong>da</strong> muxlebi, romlebic exebaadgilobriv biujetebs. 2007 wlis oqtombris TveSi gamoica <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong><strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>s # 103 biuleteni, romelSic warmodgenili iqnabiujetirebis kanonmdeblobis analizi (adgilobrivi biujetireba - kanonmdeblobisanalizi). qvemoT gTavazobT kvlevis ZiriTad <strong>da</strong>skvnebs.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


SeiZleba iTqvas, rom adgilobrivi biujetebis Sesaxeb kanonis miReba win ga<strong>da</strong>dgmulinabijia qveynis sabiujeto sistemis gamarTvis procesSi. am kanonisSemuSaveba 1997 wli<strong>da</strong>n mimdinareob<strong>da</strong> <strong>da</strong> mxolod 2006 wels mox<strong>da</strong> misi miReba.adre ar arsebob<strong>da</strong> adgilobrivi biujetebis Sedgena-ganxilvis, <strong>da</strong>mtkicebis <strong>da</strong>sxva procedurebis ganmsazRvreli konkretuli kanoni <strong>da</strong> es muxlebi sxva<strong>da</strong>sxvakanonebSi iyo gabneuli. Tbilisis TviTmmarTvelobas hqon<strong>da</strong> miRebuli droebiTiwesi sabiujeto sakiTxebis mosawesrigeblad, rac am kanonis amoqmedebisSemdeg gauqm<strong>da</strong>.aRsaniSnavia, rom miRebuli kanoni Seicavs rig xarvezebs <strong>da</strong> srulad ver aregulirebspraqtikaSi arsebul problematur sakiTxebs:• kanonSi arsebuli biujetis <strong>da</strong>moukideblobis ganmarteba praqtikaSi veruzrunvelyofs realur <strong>da</strong>moukideblobas, radgan TviTmmarTvel erTeulssakmarisi eqskluziuri uflebamosilebani aqvs, xolo maT gansaxorcielebladsaWiro sakuTari Semosulobebi, SeiZleba iTqvas, mizerulia.• centralur biujetsa <strong>da</strong> adgilobriv biujetebs Soris Tanxebis ganawilebisaszemoaRniSnuli principebi ar aris <strong>da</strong>culi, Sesabamisad, adgilobrivibiujetis <strong>da</strong>moukideblobasa <strong>da</strong> efeqturobaze saubaric ki zedmetia.• iseve rogorc wina wlebSi, axlac yvela berketi centraluri xelisuflebisxelSia <strong>da</strong> mis keTil nebazea <strong>da</strong>mokidebuli ama Tu im teritoriulierTeulis ganviTareba.• gamoTanabrebiTi taransferis formula ver uzrunvelyofs realur gaTanabrebas<strong>da</strong> SeiZleba iTqvas, rom arasrulyofilia. orive koeficientisgansazRvra SeuZlia centralur xelisuflebas <strong>da</strong> es fiskalur decentralizaciasaSkarad ewinaaRmdegeba. umjobesia, centraluri biujeti<strong>da</strong>nganisazRvros gamoTanabrebiTi transferisTvis saWiro minimaluriTanxa <strong>da</strong> amis Semdeg <strong>da</strong>xvewili formuliT ga<strong>da</strong>nawildes Tanxa. aucilebelia,am formulis parametrebi ar iyos <strong>da</strong>mokidebuli centralurxelisuflebaze. sasurvelia formula iTvaliswinebdes sxva<strong>da</strong>sxva ekonomikur<strong>da</strong> socialur parametrebs, magaliTad, socialurad <strong>da</strong>ucvelimosaxleobis xvedriTi wili mTlian mosaxleobasTan <strong>da</strong> sxv.• miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom Tbilisi 2007 wels ar monawileob<strong>da</strong> gamoTanabrebiTitransferis gaangariSebaSi, kanonSi de<strong>da</strong>qalaqis Sesaxeb gamoTanabrebiTitransferi Tbilisis biujetis Semosuloba<strong>da</strong>a moxseniebuli, rac mkv<strong>da</strong>rimuxlia, radgan sawinaaRmdegos ambobs kanoni adgilobrivi biujetebisSesaxeb.• miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom kanonSi biujetis etapebis sajarooba mkafio<strong>da</strong>amocemuli, ar xdeba maTi <strong>da</strong>cva <strong>da</strong> mosaxleoba praqtikulad araa CarTulisabiujeto sakiTxebSi.• biujetis proeqti ar qveyndeba gansazRvrul droSi <strong>da</strong>, Tu gamoqveyndeba,ganxilvamde Zalian icvleba, amitom azri ar aqvs mis ganxilvaze <strong>da</strong>swrebas.agreTve ar xdeba mosaxleobis SexedulebaTa kvleva <strong>da</strong> maTi TvalsazrisisgaTvaliswineba.• xelisufleba erTpirovnulad wyvets sabiujeto prioritetebsa <strong>da</strong>sakiTxebs.Tbilisi


10bierebulobis donis <strong>da</strong>dgena.3. mosaxleobis adgilobriv xelisuflebasTan urTierTobis formisa <strong>da</strong> six-Siris identificireba (mosaxloebis mimarTvaze adgilobrivi xelisuflebisreagireba)4. adgilobrivi xelisuflebis mimarT mosaxleobis <strong>da</strong>mokidebuleba5. <strong>da</strong>sufTavebis servisiT mosaxleobis kmayofilebis donis <strong>da</strong>dgena / ukmayofilebismizezebis identificireba6. ojaxebis socialur -ekonomikuri profilis Seswavlakvlevis ZiriTadi Sedegebi:• varkeTilis, muxianisa <strong>da</strong> foniWalas mosaxleobisaTvis gamoikveTa sami yvelazeproblematuri sakiTxi: mawanwala ZaRlebis problema, Si<strong>da</strong> saubno gzebi<strong>da</strong> arastabiluri wyalmomarageba. Tumca, mawanwala ZaRlebis problema yvelazeaqtualuri aris AAmuxianis macxovreblebisaTvisa, amasTan un<strong>da</strong> iTqvas, romfoniWalis mosaxleobisaTvis aqtualur problemaTa rigi gacilebiT mravalferovania.• miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom kvlevis Sedegad gamoikveTa ubnisa, Tu konkretuladkorpusisaTvis aqtualur problemaTa mTeli speqtri, mosaxleoba pasiuria- sakvlevi ubnebis mosaxleobis mxolod 7% miumarTavs gamgeobisaTvis raimesaxis problemis mogvarebis mizniT. Tumca, im SemTxvevaTa umravlesoba, rodesacmosaxleobam gamgeobas mimarTa raime problemis mogvarebis mizniT, uSedegod<strong>da</strong>srul<strong>da</strong>.• rogorc gamgeobisaTvis mimarTvis, ise meriisaTvis problemebis mogvarebismizniT mimarTvis SemTxvevebic Zalze mcirea. Tumca, rogorc Cans, meria gacilebiTefeqturad agvarebs problemebs, vidre gamgeoba, radganac mosaxleobisproblemis mogvarebis mizniT meriisaTvis mimarTvis SemTxvevaTa erTi mesamedi<strong>da</strong>kmayofilebul iqna.• miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom umravles SemTxvevebSi, roca mosaxleobam gamgeobasaTu merias ama Tu im problebis mogvarebis mizniT mimarTa <strong>da</strong> maT mier <strong>da</strong>yenebulisakiTxebi ar iqna <strong>da</strong>debiTad ga<strong>da</strong>wyvetili, erTmniSvnelovnad negatiurSefasebas qalaqis mTavrobis muSaobas kvlevis monawileTa mxolod erTi mesamediaZlevs, Tumca, umravlesoba mainc ukmayofiloa qalaqis mTavrobiT.• mosaxleobis umravlesoba pozitiurad afasebs qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxurismuSaobas <strong>da</strong> erTmniSvnelovnad uaryofiT Sefasebas ki mxolod kvlevismonawileTa 4% akeTebs. uaryofiTi Sefasebis ZiriTad mizezad quCebis <strong>da</strong>sufTavebis<strong>da</strong>bali xarisxi saxeldeba.• mosaxleoba, zoga<strong>da</strong>d, naklebad informirebulia qalaqis biujetis prioritetebisSesaxeb, rac gansakuTrebiT foniWalis mosaxleobis Sesaxeb SeiZlebaiTqvas. yvelaze metad informirebuli qalaqis biujetis Sesaxeb ki varkeTilismosaxleobaa.• rogorc Cans, qalaqis mTavroba - meria naklebad axdens prioritetul problemebTan<strong>da</strong>kavSirebiT sazogadoebriv azrze <strong>da</strong>kvirvebas. samive ubnis macxovrebelTayvelaze didi nawili acxadebs, rom merias mimdinare wlis ganmavlobaSiar Cautarebia sazogadoebrivi azris kvleva konkretuli ubnebis prioritetul<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


13muxianSi Catarebuli savele monitoringimoxaliseebis mier aTvisebuli iqna mTlianad muxianis <strong>da</strong>saxlebis teritoriaTavisi Si<strong>da</strong> ubnebiT. monitoringis programis farglebSi adgilze nanaxi <strong>da</strong><strong>da</strong>fiqsirebuli iqna is mTavari xarvezebi <strong>da</strong> problemebi, romlebic aqtualuriamuxianis <strong>da</strong>saxlebisTvis <strong>da</strong> mosaxleobisTvis. monitoringis Tematika<strong>da</strong>rCeuli iqna is problemebi, rac <strong>da</strong>fiqsir<strong>da</strong> muxianis saTemos mier CatarebuligamokiTxvis <strong>da</strong> sociologiuri kvlevis <strong>centri</strong>s mier gamokiTxvis SedegebisSejamebisa <strong>da</strong> analizis Sedegad. aRniSnuli problemebia:1. mawanwala ZaRlebi ;2. Si<strong>da</strong> saubno gzebis gaumarTaoba;3. Ria sakanalizacio Webi;4. skverebis <strong>da</strong>zianeba;gar<strong>da</strong> zemoT aRniSnuli problemebisa, adgilze aRmoCenili problemebis fotofiqsirebacmox<strong>da</strong> <strong>da</strong> Semdgom Catar<strong>da</strong> mimdebare korpusebis mosaxleobis gamokiTxvaam konkretuli problemebis irgvliv.<strong>da</strong>Tvalierebuli <strong>da</strong> <strong>da</strong>fiqsirebuli iqna muxianis <strong>da</strong>saxlebis oTxive mikroraionSi<strong>da</strong> muxianis mimdebare teritoriebze arsebuli saWirboroto sakiTxebizemoT CamoTvlilis gaTvaliswinebiT. monitoringis Catarebisas gamoyenebuliiqna fotoaparati, risi meSveobiTac mox<strong>da</strong> ubnebze problemebis fotoasaxva.muxianis mTavri quCis – dumbaZis prospeqtis <strong>da</strong>sawyisSi aris skveri, sa<strong>da</strong>cdgas misi saxelobis monumenti. aRniSnuli skveri mTlianad <strong>da</strong>zianebuli <strong>da</strong>gapartaxebulia.axmetelis metro<strong>da</strong>n muxianis gavliT Temqisken mimaval trasaze marcxenamxares aris mitovebuli sportuli kompleqsi „sioni“, mis ukan ki sportulimoe<strong>da</strong>ni, romelic <strong>da</strong>ngreulia. ver gairkva, Tu vin aris misi mepatrone. aRniSnulsafexburTo moe<strong>da</strong>nze yria samSeneblo masalebi <strong>da</strong> Sinauri cxovelebi<strong>da</strong>dian. amave trasaze muxianis poliklinikis mopir<strong>da</strong>pire mxares me-4 m/r-Sime-6 <strong>da</strong> me-7 korpusebs Soris mdebareobs sportuli moe<strong>da</strong>ni, xolo mis gverdiT_ mouvleli <strong>da</strong> <strong>da</strong>zianebuli bavSvebis saTamaSo moe<strong>da</strong>ni. <strong>da</strong>zianebulia <strong>da</strong>moglejili Camosasxdomi skamebi, yvela mikroraionSikorpusebTan ga<strong>da</strong>Txrilia ezoebiwyalkanalis mier Catarebuli samuSaoebisgamo. aRniSnuli samuSaoebi ukve ramdenimeTvea grZeldeba <strong>da</strong> Txrilebi jer kidevamouvsebelia, an kidev nayari miwiT arisamovsebuli, ar aris xreSiT <strong>da</strong>faruli, racyoveli wvimis dros saSinlad talaxdeba.amave dros sarqvelebi Riad aris <strong>da</strong>tovebuli,rac saSiSroebas uqmnis mosaxleobas.Tbilisi


14Si<strong>da</strong> saubno gzebi korpusebs Soris, sa<strong>da</strong>c mosaxleoba fexiT <strong>da</strong>dis, miuxe<strong>da</strong>vi<strong>da</strong> <strong>da</strong>binZurebulia, ar xdeba am gzebis <strong>da</strong>sufTaveba. gar<strong>da</strong> amisa, dumbaZi<strong>da</strong>nmokle asasvleli me-4b m/r-Si mTlianad amortizebulia, mongreulia <strong>da</strong> <strong>da</strong>bin-Zurebulia kibeebi, ara<strong>da</strong>, SesaZlebelia, aRniSnuli gziT me-4b m/r-nis mosaxleobamdumbaZis prospeqtamde misasvleli Seimoklos. amave dros iq iyo didiskveri, romliTac sargeblob<strong>da</strong> aTi korpusis mosaxleoba, aRniSnuli skveriga<strong>da</strong>Txrili iqna wyalkanalis mier Catarebuli samuSaoebis gamo, mere igi nayarimiwiT amoavses <strong>da</strong> ase <strong>da</strong>toves. aRniSnul skverSi arc ganaTebaa kargi, romsaRamoobiT isargeblos mosaxleobam.muxianSi bevria <strong>da</strong>zianebuli <strong>da</strong> gapartaxebuli sabavSvo skveri <strong>da</strong> saTamaSomoe<strong>da</strong>ni (me-4a m/r 1-l <strong>da</strong> me-2 korpusebs Soris; me-6 <strong>da</strong> me-7 korpusebs Soris;me-2 m/r me-5 <strong>da</strong> me-8 korpusebs Soris), romlebic ganaTebulic ki ar aris.Tbilisis keTilmowyobis samsaxuris mier miTiTebuli iyo me-19 korpusis winsportuli kompleqsis ganaTeba. un<strong>da</strong> iTqvas, rom am korpusis mimdebare teritoriazesaerTod ver iqna mignebuli veranairi sportuli moe<strong>da</strong>ni. me-13 korpusTanki namdvilad aris saTamaSo moe<strong>da</strong>ni, romelic axlaxan gaanaTes.rac Seexeba upatrono ZaRlebs, maTSeiZleba SexvdeT muxianis quCebSidRis nebismier dros, sazogadoebriviTavSeyris adgilebSi, skolebTan, asevenagvis yuTebTan. gar<strong>da</strong> aRniSnulisa, muxianisquCebSi SexvdebiT Zroxebsac, romlebicTavisuflad <strong>da</strong>dian <strong>da</strong> Riad <strong>da</strong>tovebulinagvis yuTebis „maspinZlobiTac“sargebloben.dumbaZis prospeqtze, noneSvilis quCi<strong>da</strong>n amosasvlel gzaze, wylis milebisCasayrelad ga<strong>da</strong>Txrili iqna axlad <strong>da</strong>gebuli trotuari. Txrilebi amJama<strong>da</strong>camouvsebelia. me-4b m/r-Si adre <strong>da</strong>gebuli iqna axali miwis safari, xolo saniaRvreormoebi dResac Riad aris <strong>da</strong>tovebuli.me-4b m/r-nis 23-e korpusTan ukve 3 Tvea ga<strong>da</strong>mwvaria gareganaTeba. xolo amavem/r-nis 36-e korpusTan ga<strong>da</strong>Txrilia gza, romelic, rogorc gairkva, arc kiaris Sesuli keTilmowyobis samsaxuris mier Sedgenil Si<strong>da</strong> saubno gzebisreabilitaciis proeqtSi, anu gamodis, rom am monakveTis win <strong>da</strong> ukan akeTebensaval nawils, xolo dumbaZi<strong>da</strong>n 37-36-35 korpusebamde misasvlel <strong>da</strong> trasazegasasvlel gzas toveben ise, rom xreSsac ar yrian. zemoaRniSnuli ecnobakeTilmowyobis samsaxurs, magram jerjerobiT aRniSnulze aranairi reagirebaar yofila:amasTan <strong>da</strong>qiravebuli iqna samSeneblo firma, romelmacSeamowma muxianSi mimdinare gzis safaris aRdgeniTi samuSaoebis xarisxi.SeiZleba iTqvas, rom Sesrulebuli samuSaoebi mxolod nawilobriv Seesabamebaxarisxis normebs; kerZod, ar xdeba saniaRvre Webis <strong>da</strong> fexiT mosiaruleTasavali nawilis mowyoba; ar xdeba asfaltis fenis kideebisaken <strong>da</strong>xra, rac iwvevssavali nawilis maleve <strong>da</strong>zianebas.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


16• erTeuli SemTxvevebis gar<strong>da</strong>, ar gamoqveynebula sakrebulos arc erTinormatiuli aqtis proeqti, miT ufro, biujetis proeqti, rac arTmevsmoqalaqeebs adgilobrivი mmarTvelobიs procesebSi monawileobis uflebas<strong>da</strong>, amdenad, ewinaaRmdegeba TviTmmarTvelobis, rogorc yvelazeufro demokratiuli marTvis formis princips;• ar qveyndebo<strong>da</strong> sakrebuloebis mier <strong>da</strong>mtkicebuli normatiuli aqtebisdidi nawili, maT Soris 2007 wlis adgilobrivi biujetebic, rac pir<strong>da</strong>pirukavSirdeba am aqtebis ZalaSi yofnis faqts;• umravles municipalitetSi <strong>da</strong>rRveuli iqna biujetirebis procesiskanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebi <strong>da</strong> procedurebi;• gamoTanabrebiTi transferis ganawileba 2007 wlis saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>nmunicipalitetebze ganxorciel<strong>da</strong> ara kanoniT gansazRvruliformulis mixedviT, aramed, Zveli praqtikis Tanaxmad, sxva<strong>da</strong>sxva subieqturiTu politikuri sarCuliT (samwuxarod, rogorc Cans, aqeT midissaqme 2008 wlisTvisac);• kanoniT ekuTvno<strong>da</strong>T, Tumca miznobrivi transferebi ar miuRia 20-mdemunicipalitets centraluri xelisuflebisgan ga<strong>da</strong>cemuli delegirebuliuflebemosilebebis gansaxorcieleblad;• saxelmwifo SesyidvebSi ori ZiriTadi tendencia Tu <strong>da</strong>rRveva gamoikveTa:1. municipaluri Sesyidvebis <strong>da</strong>gegmvisas aSkarad adgili aqvs Tanxebisxelovnur <strong>da</strong>yofas, raTa moxdes Tavis arideba tenderis gamocxadebaze(kanonmdeblobiT saxelmwifo Sesyidvis ganxorcieleba tenderis meSveobiTsavaldebuloa 20000 larze zeviT saqonlis Sesyidvisas); 2. inteleqtualuriSesyidvebi, rogorc wesi, oretapiani tenderis Catarebis nacvladerT pirTan molaparakebis wesiT xorcieldeba.• bolos, municipalur biujetebSi gvxvdeba aramiznobrivi xarjebi. xarjebises sfero ar ganekuTvneba arc kanoniT gaTvaliswinebul eqskluziuruflebamosilebebs, arc saxelmwifo organoebis mieraa delegirebulimunicipalitetebze <strong>da</strong> verc nebayofilobiT uflebamosilebadCaiTvleba, radgan sxva saxelmwifo organos pir<strong>da</strong>piri funqciaa, magaliTad,policiis <strong>da</strong>finanseba, rac ozurgeTisa <strong>da</strong> Coxatauris municipalitetebSiganxorciel<strong>da</strong>.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


17programis saqmianoba Telavis municipalitetSiTelavis municipalitetSi <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>sqseluri programis farglebSi gamWvirvalobisa <strong>da</strong> biujetis monitoringiskomponentis mimarTulebiT saqmianobas adgilobriv doneze axorcielebs <strong>strategiuli</strong><strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>s Telavis biuro (q. Telavi, bagrationisq # 24; tel: (995250) 73409; (99595) 252122).2007 wels saqmianoba warmoeb<strong>da</strong> ZiriTa<strong>da</strong>d Semdegi mimarTulebebiT:<strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobiT adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSigamWvirvalobisa <strong>da</strong> angariSvaldebulebis meqanizmebis <strong>da</strong>nergva, sabiujetoprocesis monitoringi <strong>da</strong> biujetiT gaTvaliswinebuli saqmianobebis adgilzeSemowmeba (xarisxisa <strong>da</strong> efeqturobis Semowmeba).gamWvirvalobis monitoringisajaro reestri _ monitoringis Sedegad <strong>da</strong>dgin<strong>da</strong>, rom Telavismunicipalitetis sakrebulos, marTalia, SemoRebuli hqon<strong>da</strong> zogadi administraciulikodeqsiT gaTvaliswinebuli erTiani sajaro reestri, magram misiforma ar iyo Sesabamisi kanonmdeblobasTan <strong>da</strong> amavdroulad ar warmoeb<strong>da</strong>kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT. kerZod, masSi fiqsirdebo<strong>da</strong> mxolod moqalaqeTa miersajaro informaciis gamoTxovis faqtebi. aRniSnul sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiTsakrebulos mieca rekomen<strong>da</strong>cia, Seecvala sajaro reestris forma <strong>da</strong> <strong>da</strong>emtkicebinaerTiani sajaro reestris warmoebis instruqcia, romelic SemuSavebuliiyo eqspertebis mier. sakrebulom gaiTvaliswina rekomen<strong>da</strong>cia <strong>da</strong> Secvalarogorc sajaro reestris forma, aseve <strong>da</strong>amtkica miwodebuli instruqciac,Tumca dReisaTvis aRsaniSnavia, rom erTian sajaro reestrSi ar xdeba sxdomisoqmebis Sedgena.sakrebulos sxdomebi _ am komponentSi ramdenime sirTulem iCina Tavi. upirvelesyovlisa, aRsaniSnavia, rom sakrebulo regularulad arRvevs sxdomebisCatarebis vadebs. kerZod, Telavis municipalitetis sakrebulos debulebisTanaxmad, morigi sxdoma imarTeba yoveli Tvis pirvel orSabaTs. aRniSnuliva<strong>da</strong> regularulad irRveva, rac iwvevs sakrebulos muSaobis riggareSe sxdomebismeSveobiT warmarTvas. gar<strong>da</strong> amisa, regularulad ar qveyndeba informaciasxdomis Catarebis dRis, adgilis, droisa <strong>da</strong> dRis wesrigis Sesaxeb erTi kviriTadre, rac warmoadgens zogadi administraciuli kodeqsis moTxovnaTa <strong>da</strong>rRvevas.amasTan, saangariSo periodSi orjer iyo sakrebulos sxdomebze moqalaqeTaar SeSvebis faqti, rac aseve arRvevs <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenilsajaroobis moTxovnebs. un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom pirvel or sakiTxSi, miuxe<strong>da</strong>va<strong>da</strong>raerTi rekomen<strong>da</strong>ciis miwodebisa <strong>da</strong> masmediis saSualebiT sakiTxis mwvavedgaSuqebisa, xarvezebi ar gamosworebula, xolo sxdomebze moqalaqeTa ar<strong>da</strong>Svebisfaqtebi adgilobrivi sazogadoebrivi organizaciebis aqtiurobis Sedegadiqna aRmofxvrili.Telavi


18normatiuli aqtebis gamoqveyneba _ monitoringis Sedegad aseve gamovlin<strong>da</strong>, romsakrebulo miRebul ga<strong>da</strong>wyvetilebebs regularulad ar aqveynebs kanoniT <strong>da</strong>dgeniliwesiT, rac warmoadgens aRniSnuli sakiTxis maregulirebeli sakanonmdeblonormebis uxeS <strong>da</strong>rRvevas. sakrebulom am sakiTxis Taobaze araerTxelmiiRo rekomen<strong>da</strong>cia, magram dRemde ar xdeba kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesebisa<strong>da</strong> vadebis <strong>da</strong>cva.sakrebulos wevrTa Tanamdebobrivi SeuTavseblobis sakiTxi _ saangariSo periodSiaseve <strong>da</strong>fiqsir<strong>da</strong> sakrebulos wevris Tanamdebobrivi SeuTavseblobissakiTxi. Telavis municipalitetis sakrebulos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT, Seiqmna S.p.s.`Telavsofgazi~, romlis direqtorad <strong>da</strong>iniSna sakrebulos safinanso-sabiujetokomisiis Tavmjdomare. marTalia, aRniSnuli piri ga<strong>da</strong>dga Tanamdebobi<strong>da</strong>n,magram is rCebo<strong>da</strong> sakrebulos wevrad, rac warmoadgen<strong>da</strong> `adgilobriviTviTmmarTvelobis Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> organuli kanonis moTxovnebis <strong>da</strong>rRvevas.amis gamo, aRniSnulma pirma <strong>da</strong>tova sakrebulo rekomen<strong>da</strong>ciis safuZvelze.sajaro informaciis gacema _ 2007 wlis <strong>da</strong>sawyisSi sajaro informaciis gacemiskuTxiT wamoiWra garkveuli sirTuleebi. kerZod, marTalia, sakrebulos sajaroinformaciis gacemaze pasuxismgebeli piri gacem<strong>da</strong> sajaro informacias,magram amisaTvis xSirad iyeneb<strong>da</strong> kanoniT <strong>da</strong>dgenil aTdRian va<strong>da</strong>s, rac <strong>da</strong>uSvebeliiyo, vinai<strong>da</strong>n aTdRiani vadis gamoyeneba mxolod kanoniT gansazRvrulSemTxvevebSi un<strong>da</strong> xdebodes.aRniSnuli tendencia wlis ganmavlobaSi Seicvala. marTalia, <strong>da</strong>uyovneblivinformacias kvlav ar gacemen, magram dReisaTvis es gacilebiT ufro moklevadebSi xdeba. Tumca, aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom Zalian Wirs im sajaro dokumentebismiReba, romlebic ukavSirdeba biujetis Tanxebis xarjvas.prezidentis `antikorufciuli~ brZanebulebisa <strong>da</strong> gankargulebis Sesruleba _Catarebuli monitoringis Sedegad aseve gairkva, rom sakrebulo ar asrulebs<strong>saqarTvelos</strong> prezidentis e.w. `antikorufciul~ 95-e brZanebulebasa <strong>da</strong> 419-egankargulebas, romlebic gulisxmobs sakrebulos sainformacio <strong>da</strong>faze iseTiinformaciis gamoqveynebas, rogoricaa: debuleba; sajaro moxeleTa srulisia <strong>da</strong>kavebuli Tanamdebobisa <strong>da</strong> samsaxurebrivi telefonis (aseTis arsebobisSemTxvevaSi) miTiTebiT; xelmZRvaneli Tanamdebobis pirebis mier moqalaqeTamiRebis dReebi <strong>da</strong> saaTebi; moqalaqeTa saCivrebisa <strong>da</strong> gancxadebebis ganxilvisvadebi <strong>da</strong> wesebi; sajaro informaciis gacemisaTvis pasuxismgebeli pirisvinaoba <strong>da</strong> samsaxuris telefoni (Tu aqvs); detaluri informacia gasuliwlis xarjebis Sesaxeb. aseve momsaxurebis CamonaTvalis TvalsaCino adgilasganTavseba tarifebisa <strong>da</strong> vadebis miTiTebiT. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom aRniSnulisakiTxis gamosworebis mizniT araerTxel gaegzavna rekomen<strong>da</strong>cia sakrebulos<strong>da</strong> arsebuli mdgomareoba gaSuq<strong>da</strong> masmediis saSualebebiT, problema dRemdear gamosworebula.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


19sabiujeto monitoringisabiujeto procesis <strong>da</strong>wyeba _ `adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis biujetisSesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonis me-12 muxlis Tanaxmad, sabiujeto procesi iwyebaaxali sabiujeto wlis <strong>da</strong>wyebamde 10 TviT adre adgilobrivi TviTmmarTvelierTeulis biujetis proeqtis momzadebiT, rac imas niSnavs, rom 2008 wlis biujetisproeqtze muSaoba gamgeobas un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ewyo 2007 wlis 1 marts. samwuxarod,aRniSnuli va<strong>da</strong> <strong>da</strong>irRva <strong>da</strong> momavali wlis biujetis proeqtze muSaoba mimdinaresabiujeto wlis <strong>da</strong>srulebamde mxolod ramdenime TviT adre <strong>da</strong>iwyo.informaciis miwodeba finansTa saministrosTvis _ kanoni aseve avaldebulebsadgilobrivi TviTmmarTvelobis aRmasrulebel organoebs (gamgeobas), finansTasaministros kanoniT <strong>da</strong>dgenil vadebSi miawodos iseTi informaciebi,rogorebicaa mag., gamoTanabrebiTi transferis gasaangariSeblad SesabamiswarmomadgenlobiT organosTan SeTanxmebuli <strong>da</strong> `adgilobrivi TviTmmarTvelierTeulis biujetis Sesaxeb~ kanoniT <strong>da</strong>mtkicebuli gamoTanabrebiTi transferisgansazRvris formuliT gaTvaliswinebuli ZiriTadi monacemebi. aseTiinformacia Telavis municipalitetis sakrebulos finansTa saministrosaTvisar miuwodebia.biujetis proeqtis wardgena <strong>da</strong>samtkiceblad _ kanoni aseve avaldebulebsgamgeobas, sakrebulos <strong>da</strong>samtkiceblad warudginos momavali wlis biujetisproeqti, araugvianes mimdinare wlis 15 noembrisa. Telavis municipalitetisgamgeobam aRniSnuli va<strong>da</strong>c <strong>da</strong>arRvia.biujetis proeqtis sajaro ganxilva _ <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobis Tanaxmad,sakrebulo, biujetis proeqtis ganxilvis <strong>da</strong>wyebamde erTi TviT adre, valdebuliagamoaqveynos biujetis proeqtis sajaro ganxilvisaTvis. kanonis esmoTxovnac, samwuxarod, <strong>da</strong>irRva.biujetis proeqtis <strong>da</strong>mtkiceba _ `adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis biujetisSesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonis me-13 muxlis Tanaxmad, sakrebulo valdebulia<strong>da</strong>amtkicos biujeti axali sabiujeto wlis <strong>da</strong>wyebamde, anu 1 ianvramde.Telavis municipalitetis sakrebulom aRniSnuli va<strong>da</strong>c <strong>da</strong>arRvia.Telavisavele monitoringiSi<strong>da</strong> saubno gzebi _ ganxorcielebuli monitoringis farglebSi mox<strong>da</strong> im quCebis<strong>da</strong>Tvaliereba q. TelavSi, romelTa sareabilitacio samuSaoebic igegmebo<strong>da</strong>2007 wels adgilobrivi biujetiT. Semowm<strong>da</strong> oragubisa <strong>da</strong> ColoyaSvilis quCebi.monitoringis Sedegad gamovlin<strong>da</strong>, rom ColoyaSvilis quCaze asfalti mxolodnawilobriv <strong>da</strong>igo, xeluxleblad iqna <strong>da</strong>tovebuli quCis SuaSi arsebulididi xrami, romelic gauvals xdis mas avtomobilebisaTvis. mxolod xramismarjvena mxares ga<strong>da</strong>rCenili savali nawilis viwro zoli iqna moasfaltebuli,marcxena mxare ki adgil-adgil iqna ormoulad <strong>da</strong>muSavebuli. ColoyaSvilisquCa praqtikulad imave mdgomareobaSi imyofeba rogorc wlis <strong>da</strong>sawyisSi iyo.aRsaniSnavia aseve, isic, rom 2007 wlis gazafxulze Telavis municipalitetmagamoacxa<strong>da</strong> tenderi q. TelavSi wylis sistemis sareabilitacio samuSaobis ganx-


20orcielebaze. tenderSi gaimarjva kompaniam `niu enerji~, romelTanac gaform<strong>da</strong>Sesabamisi xelSekruleba. imis gamo, rom sareabilitacio samuSaoebis 70%un<strong>da</strong> Sesrulebuliyo gzis <strong>da</strong>uzianebel monakveTebze, xelSekrulebis Tanaxmadkompaniam ivaldebula samuSaobis <strong>da</strong>srulebis Semdeg mis mier <strong>da</strong>zianebuli gzissafaris SekeTeba. monitoringis Sedegad aRmoCn<strong>da</strong>, rom kompaniam mxolod mismier <strong>da</strong>zianebuli gzis safaris umniSvnelo nawili moaasfalta, sakmaod didimonakveTebi ki xeluxlebeli <strong>da</strong>tova <strong>da</strong> mxolod miwis miyriT Semoifargla.programis saqmianoba lagodexis municipalitetSilagodexis municipalitetSi biujetis monitoringis proeqts axorcielebsregionaluri partniori organizacia _ <strong>saqarTvelos</strong> samoqalaqo <strong>ganviTarebis</strong>asociacia. (q. lagodexi, m kostavas q. 14; tel/faqsi: 825450050, 899 211637).2007 wels saqmianoba warmoeb<strong>da</strong> ZiriTa<strong>da</strong>d Semdegi mimarTulebebiT: <strong>saqarTvelos</strong>kanonmdeblobiT adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi gamWvirvalobisa<strong>da</strong> angariSvaldebulebis meqanizmebis <strong>da</strong>nergva, sabiujeto procesismonitoringi <strong>da</strong> biujetiT gaTvaliswinebuli saqmianobebis adgilze Semowmeba(xarisxisa <strong>da</strong> efeqturobis Semowmeba).sabiujeto monitoringilagodexis municipalitetis 2007 wlis biujetis monitoringis Sedegad aRmoCeniliiqna Semdegi <strong>da</strong>rRvevebi:`<strong>saqarTvelos</strong> organuli kanoni adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb” me-16muxlis Tanaxmad municepalitetis xelmZRvaneloba valdebulia uzrunvelyosTviTmmarTveli erTeulis socialur-ekonomikuri <strong>ganviTarebis</strong> prioritetebis,municipaluri programebisa <strong>da</strong> gegmebis <strong>da</strong>mtkiceba.lagodexis municipalitetis xelisuflebam aRniSnuli kanonis moTxovna arSeasrula, es imas niSnavs, rom ar iyo identificirebuli municipalitetis <strong>ganviTarebis</strong>gzebi, ar Catarebula mosaxleobis winaSe mdgari umwvavesi problemebiskvleva. aqe<strong>da</strong>n gamomdinare SeiZleba iTqvas, rom municipaluri biujeti<strong>da</strong>nxarjebi ar igegmebo<strong>da</strong> mosaxleobis interesebis gaTvaliswinebiT. ga<strong>da</strong>wyvetilebismiReba amJama<strong>da</strong>c xdeba politikuri nebis Sesabamisad, ar arsebobs <strong>strategiuli</strong>midgomebi. garkveuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebi miiReba centralizeburad,politikur an subieqtur procesebze <strong>da</strong>yrdnobiT.2007 wlis biujetis proeqti kanoniT <strong>da</strong>dgenil va<strong>da</strong>Si ar gamoqveynebula <strong>da</strong> armomx<strong>da</strong>ra biujetis proeqtis sajaro ganxilva, rac agreTve kanonis moTxovnaa.aRniSnul sakiTxs aregulirebs <strong>saqarTvelos</strong> organuli kanoni adgilobriviTviTmmarTvelobis Sesaxeb, romlis me-2 muxlSi aRniSnulia, rom moqalaqeebsufleba aqvT `winaswar gaecnon adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebisga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebs; monawileoba miiRon maT ganxilvaSi; moiTxovonga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveyneba <strong>da</strong> sajaro ganxilva;.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


21aqe<strong>da</strong>n gamomdinare, <strong>da</strong>irRva biujetis proeqtis <strong>da</strong>gegmvis, ganxilvis, gamoqveynebis,mosaxleobis CarTulobisa <strong>da</strong> interesebis gaTvaliswinebis kanoniT<strong>da</strong>genili moTxovnebi. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, municipalitetis sakrebulom 2007 wlisbiujetis proeqti 7 Tebervals erTxmad <strong>da</strong>amtkica.lagodexis 2007 wlis municipaluri biujeti<strong>da</strong>n administraciis Senaxvaze<strong>da</strong>gegmili iyo 584 800 laris <strong>da</strong>xarjva. aRniSnuli Tanxa mTeli biujetis 34%Seadgens. rogorc mogexsenebaT, municipalitetis administracia aris rgoli,romelmac kanoniT miniWebuli kompetenciis farglebSi un<strong>da</strong> ganaxorcielosservisis miwodeba mosaxleobisaTvis.aqve un<strong>da</strong> aRvniSnoT, rom ganviTarebuli qveynebis saerTaSoriso praqtikaSimiRebuli normebis Tanaxmad, administraciuli xarjebi mTeli biujetismoculobis 10-12% - mde un<strong>da</strong> meryeobdes. imedia, administraciis Senaxvisxarjebis Smecireba kvlvac gagrZeldeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>zogili Tanxebi moxmardebainfrastruqturuli sakiTxebis mogvarebas.lagodexis municipalitetiSi arc `<strong>saqarTvelos</strong> organuli kanoni adgilobriviTviTmmarTvelobis Sesaxeb” sruldeba normebis sruli <strong>da</strong>cviT. `ar sruldebaaseve `<strong>saqarTvelos</strong> organuli kanoni adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb”muxli - 17 moTxovnebi, romelSic naTqvamia, rom saxelmwifo mmarTvelobisorganoebis mier TviTmmarTveli erTeulisaTvis (municipalitetisaTvis)uflebamosilebebis delegireba <strong>da</strong>iSveba <strong>saqarTvelos</strong> sakanonmdeblo aqtebis,agreTve xelSekrulebis safuZvelze, Sesabamisi materialuri <strong>da</strong> finansuriresursebis ga<strong>da</strong>cemiT. SegaxsenebT, lagodexis municipalitetis 2007 wlisbiujets ar gamoeyo miznobrivi transferi, romelsac kanonmdeblobis moTxovnaTaSesabamisad un<strong>da</strong> Seedgina 148 200 lari, ris gamoc adgilobrivi biujetisfinansuri resursebi mimarTuli iqna centraluri xelisuflebis uflebamosilebebisSesrulebaze. yovelive amis Sedegad, ver mox<strong>da</strong> adgilobrivi mosaxleobisproblemebis gaTvaliswineba 2007 wlis biujetSi. savaraudoa, rom 2008welsac, lagodexis municipalitetis adgilobrivi xelisufleba isev <strong>centri</strong>sSekveTebs Seasrulebs <strong>da</strong> adgilobrivi mosaxleobis winaSe mdgari problemebikvlav mougvarebeli <strong>da</strong>rCeba.2007 wlis lagodexis municipalurma biujetma ramdenjerme ganica<strong>da</strong> cvlilebagazrdili Semosavlebis didi administraciis Senaxvaze <strong>da</strong> iseTi mxarjavi <strong>da</strong>wesebulebebis(organizaciebis) xarjebis gazr<strong>da</strong>zea mimarTuli, romlebic kanonmdeblobismoTxovnebs ar iTvaliswineben. `lagodexis municipalitetis sakrebulosga<strong>da</strong>wvetilebiT 2007 wlis biujetis cvlilebebi ZiriTa<strong>da</strong>d Semosavlebisa<strong>da</strong> xarjebis gazr<strong>da</strong>s exebo<strong>da</strong>, 2007 wlis lagodexis municipalitetis biujetisSemosavlebi wlis <strong>da</strong>sawyisSi <strong>da</strong>gegmilTan Se<strong>da</strong>rebiT 1 700 000 lariT gaizar<strong>da</strong>.samwuxaroa, magram faqtia, rom gazrdili Semosavlebis nawili midis administraciisSenaxvaze <strong>da</strong> iseTi mxarjavi <strong>da</strong>wesebulebebis (organizaciebis) xarjebisgazr<strong>da</strong>ze, romlebsac sabiujeto ganacxadebic ki ar aqvT kanonis SesabamisadSedgenili. amgvari ganacxadebi un<strong>da</strong> aZlevdes saSualebas adgilobriv macxovreblebs,gaerkvnen ra saqmianobebis ganxorcielebas apirebs wlis ganmavlobaSiesa Tu is organizacia, sabiujeto organizaciebi <strong>da</strong> sabolood ra praqtikulSedegebs miiRebs mosaxleoba.lagodexi


24programis saqmianoba siRnaRis municipalitetSisiRnaRis municipalitetSi biujetis monitoringis proeqts axorcielebsregionaluri partniori organizacia _ <strong>saqarTvelos</strong> samoqalaqo <strong>ganviTarebis</strong>asociacia.2007 wels saqmianoba warmoeb<strong>da</strong> ZiriTa<strong>da</strong>d Semdegi mimarTulebebiT: <strong>saqarTvelos</strong>kanonmdeblobiT adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi gamWvirvalobisa<strong>da</strong> angariSvaldebulebis meqanizmebis <strong>da</strong>nergva, sabiujeto procesismonitoringi <strong>da</strong> biujetiT gaTvaliswinebuli saqmianobebis adgilze Semowmeba(xarisxisa <strong>da</strong> efeqturobis Semowmeba).savele monitoringisiRnaRis municipalitetSi savele monitoringis sferod SerCeuli iqna mosaxleobissasmeli wyliT momarageba. aRniSnuli sfero municipalitetis mosaxleobisumwvaves problemas warmoadgens.moZiebuli iqna saWiro dokumentacia, romlis analizis Semdeg mox<strong>da</strong> dokumentebSi<strong>da</strong>fiqsirebuli gaweuli <strong>da</strong> <strong>da</strong>gegmili samuSaoebis velze ga<strong>da</strong>mowmeba, asevemox<strong>da</strong> mosaxleobasTan Sexvedrebi <strong>da</strong> interviuebis Cawera. arsebul sferoSiseriozuli <strong>da</strong>rRvevebi <strong>da</strong> saWirboroto sakiTxebi gamoikveTa.siRnaRis municipalitetis teritoriaze wyalmomaragebis sakiTxi wlebis man-Zilze seriozul problemas warmoadgens. mosaxleoba aq sasmel wyals saubnoonkanebi<strong>da</strong>n ezideba, rac xSir SemTxvevaSi maTi sacxovrebeli saxli<strong>da</strong>n kilometrebiTaa<strong>da</strong>Sorebuli. sof. vaqirSi sasmeli wyali mosaxleobamde azbestismilebiT miedineba, rac yovlad <strong>da</strong>uSvebelia, sofelSi gaxSirebulia onkologiuri<strong>da</strong>avadebebi. aris soflebi, sa<strong>da</strong>c wyali saerTod ar modis <strong>da</strong> adgilobrivmacxovreblebs sasmeli wylis yidva uxdebaT. siRnaRis municipalitetisteritoriaze sasmeli wylis problemis mogvarebaze zrunva <strong>saqarTvelos</strong> samoqalaqo<strong>ganviTarebis</strong> asociaciam <strong>da</strong>iwyo, romelic am raionSi adgilobrivi demokratiisprogramis farglebSi muSaobs. 2006 wels maRarosa <strong>da</strong> bodbis yvelazeproblemur 5 ubanSi <strong>da</strong>montaJ<strong>da</strong> wylis rezervuarebi <strong>da</strong> gakeT<strong>da</strong> 14 saerTomoxmarebis onkani. siRnaRis municipalitetma <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong><strong>centri</strong>sgan sasmeli wylis sareabilitacio samuSaoebisTvis <strong>da</strong>matebiTmiiRo <strong>da</strong>finanseba. Tumca, mosaxleobasTan Catarebul saerTo krebaze mowveulixelisuflebis warmomadgenlebisgan cnobili gax<strong>da</strong>, rom problemis mosagvarebladsiRnaRis municipalur biujetSi mimdinare wels 600 000 lari gamoiyo <strong>da</strong>xelisufleba TviTon ganaxorcieleb<strong>da</strong> am samuSaoebs. siRnaRis municipalitetissakrebulos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT, yvela soflis wylis problemebis mosagvarebladsistemebis reabilitaciis xarjTaRricxvebisa <strong>da</strong> gegmebis SemuSaveba gamgeobismier 15 maisamde un<strong>da</strong> momx<strong>da</strong>riyo, Tumca dRemde araferi gakeTebula. saqmisSeusruleblobisaTvis siRnaRis sakrebulom municipalitetis gamgeobis muSaobaara<strong>da</strong>makmayofileblad jer kidev 2007 wlis 25 aprils Seafasa. gankargulebisSeusruleblobam gamoiwvia 2007 wlis biujetiT municipalitetSi gaTvaliswinebuliCasatarebeli samuSaoebis kidev erTxel SeCereba <strong>da</strong> samuSaoebis ga<strong>da</strong>vadeba.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


26bunebrivi wyaros wylebiT, romlebic bunebrivad moedineba. siRnaRis wyalkanaliaranair momsaxureobas ar uwevs maT; Tu raime <strong>da</strong>zianeba xdeba wyalsadenismagistralebSi, mosaxleoba sakuTari ZalebiT aremontebs. gaugebaria raSi un<strong>da</strong>uxados mosaxleobam siRnaRis municipalitets wylis ga<strong>da</strong>saxadi? maRaroSi,magaliTad, mosaxleobis nawili sargeblobs WaburRulebiT, romlebic saku-Tari ZalebiT <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis <strong>da</strong>xmarebiT gaaremontes <strong>da</strong>aRadgines. aRniSnul WaburRulebs, rogorc mogexsenebaT, sWirdeba eleqtroenergia,rom wyali rezervuarebSi ga<strong>da</strong>vides <strong>da</strong> Semdgom mosaxleobas miewodos.denis aRniSnul ga<strong>da</strong>saxads, aseve WaburRulis momsaxurebis Tanxebsac mosaxleobasakuTari jibi<strong>da</strong>n ixdis, siRnaRis municipalitetis ga<strong>da</strong>wyvetilebiTki mosaxleobam <strong>da</strong>matebiT un<strong>da</strong> uxados wyalkanals fuli. didi Seusabamobaa,ratom un<strong>da</strong> ixados siRnaRis mosaxleobam fuli araferSi maSin, roca siRnaRiswyalkanakli maT aranair momsaxurebas ar uwevs. sakrebulos TavmjdomaresTanSexvedraze aRniSnul Temebzec iyo saubari. sakrebulos Tavmjdomaris TqmiT,momsaxureobis tarifi Seexeba mosaxleobis mxolod im nawils, romlebic sargeblobenwyalsaqaCebiT miwodebuli wyliT, xolo mosaxleobis is nawili, romlebicsargebloben bunebrivi wyaroebiT, ar ga<strong>da</strong>ixdian aRniSnul tarifs, magramrealurad sakrebulos mier miRebul <strong>da</strong>dgenilebaSi es arsad Cans.siRnaRis municipalitetSi aRmoCenil <strong>da</strong>rRvevebze SemuSavebuli iqna rekomen<strong>da</strong>ciebi<strong>da</strong> miewo<strong>da</strong> xelisuflebas. samwuxarod, rekomen<strong>da</strong>ciebis gaTvaliswinebaar mox<strong>da</strong>. amis Semdeg <strong>da</strong>iwyo aqtiuri kampania siRnaRis municipalitetis mosaxleobisinteresTa <strong>da</strong>cvis mizniT. ganxorcielebulma aqtivobma didi rezonansigamoiwvia, <strong>da</strong>smul sakiTxebs gamoexmaurnen siRnaRis municipalitetis sakrebulosa<strong>da</strong> gamgeobis warmomadgenlebi. cnobili gax<strong>da</strong> aseve, rom sasmeli wylissistemebis reabilitaciisaTvis gamoyofili 600 000 laris didi nawili 480 000lari ga<strong>da</strong>srolili iqna qalaq siRnaRis sareabilitacio samuSaoebze. siRnaRismunicipalitetis xelisuflebam moatyua sakuTari amomrCeveli <strong>da</strong> isini uwylobisa<strong>da</strong> janmrTelobisaTvis saSiSi problemebis winaSe pirispir <strong>da</strong>tova.gamWvirvalobis monitoringiprezidentis brZanebulebis Seusrulebloba siRnaRis municipalitetis sakrebulosmuSaobis procesSi arsebul procedurul <strong>da</strong>rRvevebze <strong>saqarTvelos</strong>samoqalaqo <strong>ganviTarebis</strong> asociaciam yuradReba araerTxel gaamaxvila <strong>da</strong> adgilobrivxelisuflebas rekomen<strong>da</strong>ciebic ramdenjerme gaugzavna, Tumca mdgomareobadRemde ar gamosworebula. gar<strong>da</strong> imisa, rom siRnaRis municipalitetissakrebulo moqalaqeTa mimarT angariSvaldebulebas ar grZnobs, prezidentisbrZanebulebebis Sesrulebac nakleb mniSvnelovnad miaCniaT imasTan Se<strong>da</strong>rebiT,vidre administraciuli Senobis mimdinare saremonto samuSaoebia. swored`remontis mizeziT” sakrebulos SenobaSi dRemde ar arsebobs Sesabamisi stendi,sa<strong>da</strong>c normatiuli aqtebi un<strong>da</strong> gamoikras. Sesabamisi informaciis TvalsaCinoadgilas ararseboba ki prezidentis antikorufciuli #95 brZanebulebisa <strong>da</strong>prezidentis #419 gankargulebis uxeSi <strong>da</strong>rRvevaa.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


27mosaxleobis informireba sakrebulos sxdomebis Sesaxeb mas Semdeg, rac siRna-Ris municipalitetSi axalma sakrebulom muSaoba <strong>da</strong>iwyo, sajaroobis principimudmivad irRveva. siRnaRis municipalitetSi mosaxleobis informirebulobisyvela procedura uxeSad irRveva maSin, roca `zogadi administraciuli kodeqsis”34-e muxlis mixedviT, siRnaRis municipalitetis (raionis) sakrebulovaldebulia erTi kviriT adre SenobaSi gamoakras informacia morigi sxdomisCatarebis adgilis, droisa <strong>da</strong> dRis wesrigis Taobaze. monitoringis SedegadgamoikveTa, rom siRnaRis municipalitetis sakrebuloSi ar sruldeba zogadiadministraciuli kodeqsis 34-e muxli, rac pir<strong>da</strong>pir avaldebulebs mas erTikviriT adre gamoakras informacia momavali sxdomis Catarebis drois, adgilisa<strong>da</strong> dRis wesrigis Taobaze. ar xdeba sakrebulos sxdomebze miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebisoficialuri gamoqveynebac, rac maTi ZalaSi Sesvlis auculebelipirobaa. Sesabamisad, ar sruldeba `normatiuli aqtebis Sesaxeb’’ kanonis 41-emuxlis moTxovnebi, romelSic aRniSnulia, rom <strong>da</strong>dgenilebebi un<strong>da</strong> gamoqveyndesim periodul beWvdiT organoSi, romelic, winaswar miRebuli <strong>da</strong>dgenilebiT, misoficialur beWdviT organod aris miCneuli. Tu aRniSnuli beWdviTi organoar arsebobs, sakrebulom <strong>da</strong>dgenilebebis teqsti un<strong>da</strong> gamoqveyndes debulebiTgansazRvruli wesiT, romelic mosaxleobas misi gacnobis saSualebas miscems,magram siRnaRis sakrebulos debulebaSi arc aRniSnuli wesia gansazRvruli.uxeSad irRveva prezidentis antikorufciuli #95 brZanebulebac, romlismoTxovnis Sebamisad, municipalitetis SenobaSi TvalsaCino adgilas gamokruliun<strong>da</strong> iyos <strong>saqarTvelos</strong> prezidentis #95 brZanebulebis moTxovnebis Sesabamisidokumentacia. siRnaRis municipalitetis sakrebuloSi prezidentis gankarguleba# 419 ,,zogierTi antikorufciuli RonisZiebebis Sesaxeb” ar sruldeba.prezidentis #419 gankargulebis mixedviT, siRnaRis municipalitets SenobaSiTvalsaCino adgilas un<strong>da</strong> hqondes gamokruli mis kompetencias mikuTvnebulmomsaxurebaTa CamonaTvali tarifebisa <strong>da</strong> Sesrulebis vadebis miTiTebiT.sajaro (Ria) informaciis gacema siRnaRis municipalitetis sakrebuloSi arxdeba sajaro (Ria) informaciis droulad gacemac, rac mimdinare procesebSimoqalaqeTa informirebas gansakuTrebiT uSlis xels. `zogadi administraciulikodeqsis” me-40 muxlis Tanaxmad, siRnaRis municipaliteti valdebulebuliagasces sajaro (Ria) informacia <strong>da</strong>uyovnebliv, informaciis gacema aTdRianva<strong>da</strong>Si ki im SemTxvevaSia <strong>da</strong>saSvebi, Tu an sajaro informaciis mogrovebaa saWirosxva <strong>da</strong>saxlebul punqtebSi arsebul <strong>da</strong>qvemdebarebul samsaxurebSi, an mniSvnelovanimoculobis erTmaneTTan <strong>da</strong>ukavSirebeli calkeuli dokumentis <strong>da</strong>muSavebaaaucilebeli. siRnaRis municipalitetis sakrebulos aparatic aRiarebs,rom sajaro informaciis gacemisaTvis gansazRvruli vadebi irRveva.angariSvaldebuleba `adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis biujetis Sesaxeb”kanonis 24-e muxlis Tanaxmad, adgilobrivma sakrebulom kvartalSi erTxelmainc un<strong>da</strong> mosTxovos angariSi gamgeobas <strong>da</strong>mtkicebuli sabiujeto programebisa<strong>da</strong> RonisZiebebis Sesaxeb, moaxdinos maTi mosmena <strong>da</strong> Sefaseba, rac srulyofila<strong>da</strong>r xorcieldeba. gar<strong>da</strong> amisa, `adgilobrivi TviTmarTvelobis Sesaxeb” kanonisme-60 muxlis Tanaxmad, municipalitetis Tanamdebobis pirebi valdebuli arian,debulebiT <strong>da</strong>dgenili wesiT, warudginon mosaxleobas angariSi gaweuli saqmianobisSesaxeb, magram, samwuxarod, debuleba am muxlebs ar Seicavs.siRnaRi


28programis saqmianoba ozurgeTis municipalitetSiozurgeTis municipalitetSi biujetis monitoringis proeqts axorcielebsregionaluri partniori organizacia _ <strong>saqarTvelos</strong> demokratiuli <strong>ganviTarebis</strong>kavSiri. (q. ozurgeTi, gabriel episkoposis q. # 25; tel: 8296 63138, 899587574).2007 wels saqmianoba warmoeb<strong>da</strong> ZiriTa<strong>da</strong>d Semdegi mimarTulebebiT: <strong>saqarTvelos</strong>kanonmdeblobiT adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi gamWvirvalobisa<strong>da</strong> angariSvaldebulebis meqanizmebis <strong>da</strong>nergva, sabiujeto procesismonitoringi <strong>da</strong> biujetiT gaTvaliswinebuli saqmianobebis adgilze Semowmeba(xarisxisa <strong>da</strong> efeqturobis Semowmeba).sabiujeto monitoringiozurgeTis municipalitetebis biujetebis monitoringis procesSi gamovlin<strong>da</strong>rigi <strong>da</strong>rRvevebisa, romlebic sazogadoebis gansjis sagnad un<strong>da</strong> iqces.sarezervo fondiadgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb <strong>saqarTvelos</strong> kanonis me-14 muxlisTanaxmad, `adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis sarezervo fondia _ wliuribiujetis mimdinare <strong>da</strong> kapitaluri xarjebis saerTo moculobis araumetes 2 procentisa~.ozurgeTis municipalitetma 2%-ian zRvars sagrZnoblad ga<strong>da</strong>aWarba.sakrebulos sxdomaze Setanili iyo sarezervo fondis moculoba 250 aT. lari,rac sakrebulos wevrebis mier iqna <strong>da</strong>wunebuli. sxdomaze gairkva, rom problemebiasoflad <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi finansebi soflisaTvis saWiroebas warmoadgens.sarezervo fondis moculoba Semcir<strong>da</strong> 94,95 aT. laramde. aRsaniSnavia, romaq vawydebiT <strong>da</strong>gegmviT problemebs, anu gamgebels ara aqvs sruli informaciasoflad arsebuli mdgomareobis Sesaxeb, aris kanon<strong>da</strong>rRvevac, kerZod, <strong>da</strong>Svebuli77,89 aT. laris nacvlad biujetSi gaTvaliswinebulia 94,95 aT. lari.aramiznobrivi xarjebiaRniSnulis gar<strong>da</strong>, vxvdebiT iseT aramiznobriv xarjebsac, rogoricaa policiis<strong>da</strong>finanseba, rac ozurgeTSi Seadgens 115 aT. lars. <strong>saqarTvelos</strong> kanonis_kanoni policiis Sesaxeb 32-e muxli _ policiis materialur-teqnikuri uzrunvelyofa_ gansazRvravs, rom `saministros struqturuli qve<strong>da</strong>nayofebis,teritoriuli organoebis, misi mmarTvelobis sferoSi Semavali saxelmwifosaqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebebi finansdeba <strong>saqarTvelos</strong> saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>nan/<strong>da</strong> adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>n, xolo sajaro samarTlis iuridiuli pirebis<strong>da</strong>finanseba xorcieldeba <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobis Sesabamisad. aqaRniSnulia, rom policias adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebic afinansebeno,magram aRniSnul kanonze rangiT maRalia <strong>saqarTvelos</strong> organulikanoni adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb, romliTac gansazRvruliaTviTmmarTvelobis eqskluziuri uflebamosilebebi. eqskluziuri uflebamosi-<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


29lebebis CamonaTvalSi policiis <strong>da</strong>finanseba ar aris miTiTebuli. aqe<strong>da</strong>n gamomdinare,misi <strong>da</strong>finanseba kanonis farglebs scdeba.rac Seexeba `sazogadoebrivi usafrTxoebis samsaxuris Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong>kanonis 1-li muxli 1-li punqtis Tanaxmad, sazogadoebrivi usafrTxoebis samsaxuriaris <strong>saqarTvelos</strong> aRmasrulebel xelisuflebaSi Semavali samarTal<strong>da</strong>cvisspecialuri gasamxedroebuli <strong>da</strong>wesebulebaTa sistema, romelic Tavisi kompetenciisfarglebSi uzrunvelyofs sazogadoebriv usafrTxoebas saSinao <strong>da</strong>sagareo sakiTxebisagan.amave kanonis me-17 muxlis 1-li punqtis Sesabamisad, sazogadoebrivi usafrTxoebissamsaxuri finansdeba <strong>saqarTvelos</strong> saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n, amitom ozurgeTismunicipalitets ar gaaCnia uflebamosileba <strong>da</strong>afinansos konstituciuriusafrTxoebis samsaxuri.biujetirebisas arasaga<strong>da</strong>saxado Semosavlebisbazis arasworad gansazRvrabiujetis Sedgenisas gamovlin<strong>da</strong> Semosavlebis arasrulad asaxvis tendencia.biujetSi srulad ar aisaxeba arasaga<strong>da</strong>saxado Semosavlebi, xolo nawili saer-Tod gamotovebulia, msgavsi faqti gamomJRavn<strong>da</strong> ozurgeTis municipalitetisbiujetSi, romelis proeqtSi saSemosavlo kuTxiT akl<strong>da</strong> 9 saxis arasaga<strong>da</strong>saxadoSemosavali. SeiZleba vivaraudoT, rom es wlis ganmavlobaSi biujetiszrdis maRali tempebis <strong>da</strong>fiqsirebis mizniT xdeba. rogorc Cans, es politikuriga<strong>da</strong>wyvetilebaa, romelic xels uSlis sabiujeto procesis normaluradwarmarTvas.ozurgeTiSemosavalimiwis gayidvi<strong>da</strong>n198,4; 21%sxva arasaga<strong>da</strong>saxoSemosavlebi521; 55%sasoflo-sameurneo<strong>da</strong>niSnulebis miwisarasasoflo-sameurneomizniT gamoyofis Semosavali;150,1; 16%qonebis marTvaSiga<strong>da</strong>cemi<strong>da</strong>n miRebuliSemosavali;82; 9%


30gamgeblisa <strong>da</strong> sakrebulos Tavmjdomaris xarjebiozurgeTis municipalitetis xelisuflebis xarjebis zogadi informacia aseTia:adgilobrivi municipaliteti wlis ganmavlobaSi <strong>da</strong>xarjavs 80 708 litr benzinssaerTo Tanxi<strong>da</strong>n, romelic Seadgens 101 800 lars, saSualo yoveldRiurigarbeni Seadgens 2 175 kilometrs; avtosaTa<strong>da</strong>rigo nawilebSi ki <strong>da</strong>ixarjeba13 300 lari, aqve SegaxsenebT, rom avtomanqana volvoSi gasul wels ga<strong>da</strong>xdiliiqna 10 aTasi lari. amdenad, analizi zedmetia! nawilebSi imdeni fuli ixarjeba,ramdenic manqana Tavad Rirs.mobiluri telefonebis momsaxurebaze <strong>da</strong>ixarjeba 52 700 lari, rac niSnavs,rom saSualod yoveldRiuri xarji Seadgens 114 lars.maJoritari biuros Senaxvis xarjebis mixedviT, mosaxleobam 5 000 larad un<strong>da</strong>Seinaxos ozurgeTis maJoritari deputatis, baton vano CxartiSvilis, biuros,wevrebi, maTi mobiluri telefonis aparatebi ( 5 cali) saerTo RirebulebiT2500 lari, anu TiToeuli 500 lari. aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom gasul welsraionis gamgeobam SeiZina ori cali mobiluri telefonis aparati, xoloqalaqis gamgeobam _ 3 cali, romlebsac wesiT axal TviTmmarTvelobaSi un<strong>da</strong><strong>da</strong>edo bina.municipalitets 2007 wlis ganmavlobaSi <strong>da</strong>gegmili aqvs saweri <strong>da</strong> sabeWdiqaRaldebis SeZena saerTo RirebulebiT 17 493 lari. uxeSi gaangariSebiT adgilobrivmaxelisuflebam yoveldRiurad 592 furceli un<strong>da</strong> <strong>da</strong>weros xeliT <strong>da</strong>2168 furceli <strong>da</strong>beWdos, rac erTi dRis ganmavlobaSi Seadgens 2760 furcels.es cifrebi rom ganvazogadoT, wlis ganmavlobaSi ozurgeTis municipalitetssWirdeba 1 007 700 (erTi milion Svidi Tas Svi<strong>da</strong>si) cali furceli. amaSi, erTiSexedviT, gasakviri araferia. zogierTis azriT, xelisuflebas aTasgvariformebi aqvs Sesavsebi <strong>da</strong> amisTvis sWirdeba am raodenobis qaRaldi, magramamasTanave <strong>da</strong>gegmilia sxva<strong>da</strong>sxva formebis 1000 Sekvra, 3000 larad Rirebuli,aseve stambis momsaxureba _ 2555 lari (igulisxmeba formebi <strong>da</strong>beWdva) <strong>da</strong> qseroga<strong>da</strong>Reba_ 1647 lari, kartriji _ 123 cali. un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom am raodenobiskartrijs SeuZlia <strong>da</strong>beWdos saSualod 369 000 furceli. gegmiT kigaTvaliswinebulia 791 320 cali furclis <strong>da</strong>beWdva.sakrebulos TavmjdomarisaTvis gamoyofilia municipalitetis teritoriazemoZraobisaTvis 9 000 larisa <strong>da</strong> teritoriis gareT 3 600 laris benzini.rac niSnavs, rom transportirebisaTvis, SeiZleba iTqvas, rom sakrebulosTavmjdomares yoveldRiurad 269 kilometris gavlis SesaZlebloba gaaCnia,rasac dRiurad saSualod 5 - 6 saaTi sWirdeba. gamgebels gamoyofili benziniTSeeZleba 427 kilometris gavla. rasac <strong>da</strong>sWirdeba <strong>da</strong>axloebiT 10 saaTi.amrigad, SesaZlebelia <strong>da</strong>skvnis gamotana: ozurgeTis municipalitetis xelisuflebasamsaxurSi ver iqneba imis gamo, rom maT winaswar <strong>da</strong>gegmes yoveldRiuradsaSualod 6-10 saaTi gzaSi gaataron.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


31municipalitetisaTvis <strong>da</strong>kisrebuli funqciebis Seusrulebloba<strong>saqarTvelos</strong> kanonmdebloba adgilobrivi biujetebis Sesaxeb gulisxmobs biujetisyovelkvartaluri Sesrulebis Sefasebas adgilobrivi municipalitetebissakrebulos mier, ris mixedviTac am ukanasknelma Sesabamisi ga<strong>da</strong>wyvetilebaun<strong>da</strong> gamoitanos. 2007 wlis ganmavlobaSi sakrebulos msgavsi Sefaseba ar ganuxorcielebia.SekiTxvaze _ sakrebulom Seafasa Tu ara gamgeobis muSaoba, _ iyopasuxi, rom `municipalitetis biujetis II <strong>da</strong> III kvartlis Sesrulebis Sedegebsmunicipalitetis sakrebulo ganixilavs uaxloes sxdomaze~. es xdeba oqtomberSi,maSin, rodesac ukve III kvartalia <strong>da</strong>mTavrebuli <strong>da</strong> analogiuri Sefasebaam ukanasknelzec un<strong>da</strong> gaekeTebinaT. biujetis Sesrulebis Sefasebis mcdelobaiyo I kvartalSi. kerZod, municipalitetis 2007 wlis 07 maisis #67 gankargulebaSiaRniSnulia: `ozurgeTis municipalitetis 2007 wlis I kvartlis biujetisSesrulebis angariSi Sefasdes <strong>da</strong>makmayofileblad~. amasTanave, gamgebels mieca<strong>da</strong>valeba, rom `meti yuradReba <strong>da</strong>eTmos biujetis TiToeuli muxlis, programebisa<strong>da</strong> RonisZiebebis Sesruleba-ganxorcielebas~ <strong>da</strong> `uzrunvelyos kanonmdeblobiT<strong>da</strong>dgenil vadebSi (kvartalSi erTxel) biujetis Sesrulebis angariSebismomzadeba <strong>da</strong> winaswar, sakrebulos sxdomaze ganxilvamde, araugvianes erTiTvisa, sajaro ganxilvisaTvis gamoqveyneba~.ozurgeTis municipalitetis gamgebeli Tavisi uSualo xelmZRvanelis ga<strong>da</strong>wyetilebebski ara, kanonis moTxovnebsac ar asrulebs. amiT ziandeba ara martoadgilobrivi biujeti, aramed ukanonod izRudeba mosaxleobis kanonieri interesebic.zemoaRniSnuli<strong>da</strong>n gamomdinare, <strong>da</strong>skvna aseTia: ozurgeTis municipalitetissakrebulo jerovnad ar asrulebs <strong>da</strong>kisrebul movaleobas, radgan gamgeblisTvTnebobis SemTxvevaSi masze zemoqmedebis aTasgvari saSualeba upyriaxelT sakrebulos, Tanamdebobi<strong>da</strong>n misi ga<strong>da</strong>yenebis CaTvliT. kanonmdebelmagamgeblis arapir<strong>da</strong>piri arCevis wesi xom im mosazrebiT <strong>da</strong>amtkica, romSesabamisi saWiroebis arsebobisas, gamgeblis mier Tavisi ufleba-movaleobebisSeusruleblobis SemTxvevaSi Tanamdebobi<strong>da</strong>n misi ga<strong>da</strong>yeneba gaadvilebuliyo.realurad ki gamoikveTa, rom, Tu gamgebeli moswons prezidentis rwmunebulsan centralur xelisuflebas, adgilobrivi municipalitetebi mas ver ga<strong>da</strong>irCeven;anu SeiZleba iTqvas, rom municipalitetis sakrebuloebi gamgebels vergaaTavisufleben Tanamdebobi<strong>da</strong>n. aseTi sakrebuloebi araefeqturi <strong>da</strong> sazogadoebazearaorientirebuli TviTmmarTvelobebis <strong>da</strong>namati warmomadgenlobiTirgolia mxolod, rac TviTmmarTvelobis ideas CanasaxSive asamarebs.imedia, rom ozurgeTis municipalitetis sakrebulo momavalSi mainc Seasrulebsmasze <strong>da</strong>kisrebul movaleobebs <strong>da</strong> misi funqciebi notariusis funqciebs gascdeba,xolo misi saqmianoba mosaxleobis interesebis moTxovnebisa <strong>da</strong> moTxovnilebebisgaTvaliswinebis mixedviT warimarTeba.ozurgeTi


32savele monitoringiozurgeTis wyali.• ra iyoozurgeTiSi wylis problema bolo 20 wlis ganmavlobaSimwvaved idga, wyali ar miewodebo<strong>da</strong> q.ozurgeTis naxevars, xolo visac miewodebo<strong>da</strong>,mxolod grafikiT. am fonze, jer kidev q. ozurgeTissakrebulo <strong>da</strong> SemdgomSi ozurgeTis municipalitetiwylisa <strong>da</strong> kanalizaciis ga<strong>da</strong>saxadsbiujeti<strong>da</strong>n sapensio fondis pensionerTa siismixedviT ixdidnen. rac imas niSnavs, rom biujetisfuli ixarjebo<strong>da</strong> im pensionerebzec, romelTacwyalkanali bolo 20-30 wlis ganmavlobaSi wyalssaerTod ar awvdi<strong>da</strong>.• ra mox<strong>da</strong>municipaluri <strong>ganviTarebis</strong> fondma, q. ozurgeTisgamgeobam <strong>da</strong> ozurgeTis raionis gamgeobam <strong>da</strong>desxelSekruleba imis Taobaze, rom msoflio bankissaxsrebiT agebuliyo axali sasmeli wyalsadeni,romelic elenergiis gareSe, TviTdeniT, miawvdi<strong>da</strong>wyals ozurgeTis mTel mosaxleobas grafikisgareSe.municipaluri <strong>ganviTarebis</strong> fondis mier gamocxad<strong>da</strong>tenderi saerTo TanxiT 3 875 000 lari. gamarjvebuladcnobili iqna kompania smu ingeokomi(ruseTi). satendero dokumentaciaSi aRniSnulia,rom aRniSnulma kompaniam gasul periodSi veruzrunvelyo baTumSi analogiuri tipis samu-Saoebis droulad Catareba, magram, miuxe<strong>da</strong>va<strong>da</strong>misa, fondi rekomen<strong>da</strong>cias aZlevs msoflio bankstenderSi gamarjvebulad gamocxaddes smu ingeokomi.xazgasasmelia is faqti, rom kompania ozurgeTSisamuSaoebs awarmoeb<strong>da</strong> Svilobili sawarmoSps “orionis” meSveobiT, romelsac gamoucdelobisgamo mxolod mTliani samuSaoebis 10%-isSesruleba SeeZlo.• monitoringis procesSi gamovlin<strong>da</strong> <strong>da</strong>rRvevebi:1. proeqti<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>xvevebi;2. wylis sistema xelSekrulebis Rirebulebis 3 875 000 laris nacvlad <strong>da</strong>j<strong>da</strong>6 000 000 laramde;3. xelSekrulebis pirobebi ar Sesrul<strong>da</strong>: <strong>da</strong>irRva mSeneblobis <strong>da</strong>srulebisva<strong>da</strong>, aseve pirobis Seusruleblobis gamo sajarimo sanqciebiT gaTvaliswinebuliTanxebi adgilobriv biujetSi ar Cans. xelSekrulebis pirobebis <strong>da</strong>rRvevismiuxe<strong>da</strong>vad, kompanias 2 000 000 lari <strong>da</strong>umates;<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


334. proeqti iTvaliswineb<strong>da</strong> 1956 wels agebuli qalaqis Si<strong>da</strong> qselis reabilitacias750 000 laris moculobiT, rac realurad ar Sesrul<strong>da</strong>.• savalalo SedegiSedegad miviReT eqvsmilioniani wylis sistema, romliTac q. ozurgeTis mosaxleobismdgomareoba ar gaumjobesebula, piriqiT, gauares<strong>da</strong>. ozurgeTis mosaxleobiswyliT uzrunvelyofil abonentTa ricxovnoba ar Secvlila, xolomosaxleobis is nawili, romelic axali sistemis <strong>da</strong>montaJebamde gafiltruliwyliT sargeblob<strong>da</strong>, amJamad iZulebulia <strong>da</strong>kmayofildes gaufiltravi wyliT,wvimiani amindis dros ki amRvreuli - mdinare bJuJis wyali gamoiyenos.saxelmwifo SesyidvebiozurgeTis municipalitetis gamgebelma Tavi aari<strong>da</strong> saxelmwifo SesyidvebisSesaxeb kanoniT <strong>da</strong>dgenil wesebs <strong>da</strong> erTiani Sesyidvis (saerTo Tanxaze 86 272lari) - fasTa kotirebis wesis gamoyenebis nacvlad gaaforma sami xelSekruleba`erT pirTan molaparakebis~ gziT, rac ewinaaRmdegeba arsebul kanons.magaliTad, sakanalizacio koleqtorebis SekeTeba <strong>da</strong> sakanalizacio Webis saxuravebismontaJi <strong>da</strong>yofilia - ganixileba sxva<strong>da</strong>sxva Sesyidvebad, gamodis, romTu erTi kompania kanalizaciis milebs Secvlis, mas ar SeuZlia Was saxuravi<strong>da</strong>axuros. safiqrebelia, rom aRniSnuli qmedeba winaswar gamiznulad xorcieldeba<strong>da</strong> aris sabiujeto saxsrebis araefeqturi gankargva.saxelmwifo Sesyidvebis xelovnurad <strong>da</strong>yofa kanon<strong>da</strong>rRvevaa <strong>da</strong> isjebakanoniT.Sesyidvebis dros SesaZloa adgili hqondes moxelis mier samsaxurebriviuflebamosilebis borotad gamoyenebis faqts. kerZod, gamgeblis mier `erTpirTan molaparakebis~ formiT gaform<strong>da</strong> xelSekrulebebi Semdeg mewarme subieqtebTan:• Sps `saproeqtos~ gauform<strong>da</strong> xelSekruleba 3500 larze `ozurgeTis raionSiteritoriuli organoebis keTilmowyobis samuSaoebis <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva proeqtisSedgenaze~.• Sps `saqgazproeqts~ gauform<strong>da</strong> xelSekruleba gazmomaragebis proeqtebismosamzadeblad saerTo TanxiT 8200 lari.• Sps `eqspres-servis-pluss~ (direqtori d. wulaZe) gauform<strong>da</strong> xelSekruleba`Senoba-nagebobebis teqnikuri pasporti <strong>da</strong> miwis nakveTis saka<strong>da</strong>stro ruka (Spssastumro guria, Sps marula),saerTo TanxiT 3771 lari.• Sps `eqspres-servis-pluss~ gauform<strong>da</strong> xelSekruleba `q. ozurgeTSi komunaluriinfrastruqturis saremonto sareabilitacio samuSaoebis xarjTaRricxvebisSedgena~ saerTo TanxiT 3200 lari.• Sps `audit-klasiks~ gauform<strong>da</strong> xelSekruleba `ozurgeTis municipalitetisteritoriaze arsebuli saxelmwifo wilobrivi monawileobiT Seqmnili sawarmoebisSps `sastumro guriis~, Sps `marulas~ <strong>da</strong> Sps `ozurgeTis eqsperimentulimanqanaTmSenebeli qarxnis~ sawesdebo kapitalebis <strong>da</strong>zustebasa sazogadoebaTakapitalSi sawarmoTa faqtobriv mflobelobaSi arsebuli arasasoflo-samozurgeTi


34eurneo <strong>da</strong>niSnulebis miwis nakveTebis SetanasTan <strong>da</strong>kavSirebiT~ saerTo TanxiT1000 lari. aRniSnuli obieqtebi municipalitetis sakuTrebasac ar warmoadgens,sxvis qonebaSi wilebis gansazRvra ki municipalitetis funqcias ar aris.aRniSnuli Sesyidvebi inteleqtualuri momsaxurebis Sesyidvas warmoadgens<strong>da</strong> igi gansakuTrebuli saxis Sesyidvaa, romlis obieqtebia: inteleqtualuri<strong>da</strong> sxva saxis sakonsultacio momsaxureba, momsaxureba ganaTlebis sferoSi,momsaxureba a<strong>da</strong>mianis janmrTelobis <strong>da</strong>cvis sferoSi, momsaxureba radiomauwyeblobisa<strong>da</strong> televiziis sferoSi, mmarTvelobiTi momsaxureba, momsaxurebaarqiteqturis, sainJinro gamokvlevisa <strong>da</strong> masTan <strong>da</strong>kavSirebuli teqnikuri <strong>da</strong>rgebissferoSi, mecnieruli kvlevebi <strong>da</strong> eqsperimentebi, saproeqto samuSaoebi,saswavlo-saganmanaTleblo sferoSi saxelmwifo <strong>da</strong>kveTis ganTavseba, saqmianobisis saxeebi, romlebic miekuTvneba inteleqtualur momsaxurebas.inteleqtualuri momsaxurebis Sesyidvisas <strong>saqarTvelos</strong> kanonis `saxelmwifoSesyidvebis Sesaxeb~ gamoiyeneba mxolod oretapiani tenderi (muxli # 20).or etapad tenderis Catarebisas pretendentebis sakvalifikacio SerCevisetapze satendero komisia ganixilavs <strong>da</strong> afasebs pirvelad satendero wina<strong>da</strong>debebsa<strong>da</strong> sakvalifikacio monacemebs. satendero komisiaSi Semosuli sakvalifikaciomonacemebi <strong>da</strong> pirveladi satendero wina<strong>da</strong>debebi saeqsperto<strong>da</strong>skvnisaTvis waredgineba Sesasyidi momsaxurebis sferoSi saxelmwifo politikisganmsazRvrel Sesabamis saxelmwifo organos saeqsperto komisias, romlis<strong>da</strong>skvnac warmoadgens satendero komisiis mier pretendentTa SerCevis safuZvels,rac ozurgeTis municipalitetis gamgebels ar ganuxorcielebia.gar<strong>da</strong> amisa, ozurgeTis minicipalitetis gamgebelma gaaforma xelSekruleba`qalaqis teritoriaze sakanalizacio koleqtorebis SekeTebis~(35 894 lari)Taobaze, rac iTvaliswineb<strong>da</strong> `wylis sawreti Webisa <strong>da</strong> milebis montaJs, saniaRvrearxebis aRdgena-gawmen<strong>da</strong>s, jebirebis monakveTis aRdgenas qalaqis teritoriaze(30 963 lari)~ <strong>da</strong> ~qalaqis teritoriaze sakanalizacio mcire Saxtebissaxuravebis montaJs (19 415 lari)~. `saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong>kanonis Tanaxmad, Semsyidveli organizaciis mier sabiujeto (safinanso)wlis ganmavlobaSi erTgvarovani saqonlis, momsaxurebis an samuSaos Sesyidvaganixileba erT Sesyidvad, Tu igi finansdeba erTi wyaro<strong>da</strong>n. eseni SesyidviserTgvarovani obieqtebia - araidenturi, magram msgavsi komponentebis, teqnikurimaCveneblebis (maxasiaTeblebis) an/<strong>da</strong> funqciebis mqone, urTierTSenacvlebadi;kanoni <strong>da</strong>matebiT ganmartavs, rom <strong>da</strong>uSvebelia Sesyidvis xelovnurad<strong>da</strong>yofa Sesyidvis saSualebebis im monetaruli zRvrebisaTvis Tavis aridebismizniT, romlebic <strong>da</strong>dgenilia <strong>saqarTvelos</strong> kanonis `saxelmwifo SesyidvebisSesaxeb~.zemoT aRniSnuli<strong>da</strong>n gamomdinare, ozurgeTis municipalitetis gamgebelmaTavi aari<strong>da</strong> saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb kanoniT <strong>da</strong>dgenil wesebs <strong>da</strong> erTianiSesyidvis (saerTo Tanxaze 86 272 lari) - fasTa kotirebis wesis gamoyenebisnacvlad gaaforma sami xelSekruleba `erT pirTan molaparakebis~ gziT, racewinaaRmdegeba arsebul kanons.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


35amrigad, ozurgeTis municipalitetis gamgeblis qmedebebi iwvevs safuZvlianeWvs, rom, SesaZloa, am ukanasknelma xelSekrulebebis gaformebisas Tavisi samsaxurebriviuflebamosilebisa <strong>da</strong> mdgomareobis gamoyenebiT ugulebelyo sajarointeresebi, upiratesoba mianiWa misTvis sasurvel mewarme subieqtebs, ramacsaxelmwifos kanonieri interesebis <strong>da</strong>rRveva gamoiwvia. yovelive aRniSnuli kimiuTiTebs ozurgeTis municipalitetis gamgeblis qmedebaSi <strong>saqarTvelos</strong> sisxlissamarTlis kodeqsis 332 muxliT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong>naSaulis niSnebis arsebobaze.gamWvirvalobis monitoringimonitoringis Sedegad gamovlin<strong>da</strong> Semdegi saxis ZiriTadi <strong>da</strong>rRvevebi:1. pirveli sxdomebis gar<strong>da</strong>, ozurgeTis municipalitetis sakrebuloSi yvelaSemTxvevaSi <strong>da</strong>irRva sakrebulos momavali sxdomis TariRis, drois, adgilisa<strong>da</strong> dRis wesrigis Sesaxeb informaciuli cnobebis erTi kviriT adre gamoqveynebiskanonismieri valdebuleba. yvelaze cud SemTxvevaSi am saxis informaciasaerTod ar qveyndeba, xolo saukeTeso SemTxvevaSi ki _ am saxis informaciulicnobebis gamokvra 2-3 dRiT adre xdeba sakrebulos administraciul SenobaSisainformacio <strong>da</strong>faze;2. sakrebulos normatiuli aqtebis gamoqveyneba ar xdeba oficialurad <strong>da</strong>dgeniliwesis Sesabamisad. ozurgeTis municipalitetis sakrebulo SemdegnairadgansazRvravs sakrebulos normatiuli aqtis `gamoqveynebis~ wess: `normatiuliaqtebis Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonis 41-e muxlis me-2 punqtis Sesabamisad,sakrebulos mier miRebuli normatiuli aqtebis gamoqveynebad CaiTvalos _sakrebulos administraciul SenobaSi <strong>da</strong> sazogadoebrivi TavSeyris iseT adgilebSi(kinoTeatr `ozurgeTis~ <strong>da</strong> centraluri univermaRis fasadebze) normatiuliaqtebis <strong>da</strong>faze gakvra (gamoqveyneba), rac mosaxleobas miscems maTigacnobis saSualebas~ (ozurgeTis municipalitetis sakrebulos reglamenti,mux. 100.2);aqe<strong>da</strong>n municipalitetSi sakrebulos normatiuli aqtebis gamokvra mxolodsakrebulos administraciuli Senobis sainformacio <strong>da</strong>febze xdeba, Siga<strong>da</strong>Sigadgili aqvs maTi normatiuli aqtebis adgilobriv presaSi gamoqveynebis faqtebsac(rac ar SeiZleba CaiTvalos `oficialur gamoqveynebad~). praqtikulad,ozurgeTis municipalitetis sakrebulos arc erTi normatiuli aqti ar Sei-Zleba CaiTvalos oficialurad <strong>da</strong>dgenili wesiT gamoqveynebulad; Sesabamisad,maT mier miRebuli yvela normatiuli aqti iuridiuli Zalis armqonea, radgansakrebulos normatiuli aqtis `<strong>da</strong>dgenili wesiT gamouqveynebloba~ aqtisiuridiuli Zalis armqoned aRiarebis safuZvelia.ozurgeTi


36programis saqmianoba Coxatauris municipalitetSiCoxatauris municipalitetSi biujetis monitoringis proeqts axorcielebsregionaluri partniori organizacia _ <strong>saqarTvelos</strong> demokratiuli <strong>ganviTarebis</strong>kavSiri.2007 wels saqmianoba warmoeb<strong>da</strong> ZiriTa<strong>da</strong>d Semdegi mimarTulebebiT: <strong>saqarTvelos</strong>kanonmdeblobiT adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi gamWvirvalobisa<strong>da</strong> angariSvaldebulebis meqanizmebis <strong>da</strong>nergva, sabiujeto procesismonitoringi <strong>da</strong> biujetiT gaTvaliswinebuli saqmianobebis adgilze Semowmeba(xarisxisa <strong>da</strong> efeqturobis Semowmeba).aramiznobrivi xarjebisabiujeto monitoringiCoxatauris municipalitetis biujetis monitoringis procesSi vxvdebiT iseTaramiznobriv xarjebs, rogoricaa policiis <strong>da</strong>finanseba, romelic moicavs konstituciuriusafrTxoebis samsaxuris <strong>da</strong>finansebasac, CoxataurSi 53 aT lari.<strong>saqarTvelos</strong> kanonis kanoni policiis Sesaxeb 32-e muxli - policiis materialur-teqnikuriuzrunvelyofa gansazRvravs, rom `saministros struqturuliqve<strong>da</strong>nayofebis, teritoriuli organoebis, misi mmarTvelobis sferoSiSemavali saxelmwifo saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebebi finansdeba <strong>saqarTvelos</strong> saxelmwifobiujeti<strong>da</strong>n an/<strong>da</strong> adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>n, xolo sajaro samarTlisiuridiuli pirebis <strong>da</strong>finanseba xorcieldeba <strong>saqarTvelos</strong> kanonmdeblobisSesabamisad.~ kanonSi aRniSnulia, rom policias adgilobrivi TviTmmarTvelobisorganoebic afinansebeno magram aRniSnul kanonze rangiT maRalia <strong>saqarTvelos</strong>organuli kanoni adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb, romliTac gansaz-Rvrulia TviTmmarTvelobis eqskluziuri uflebamosilebebi. eqskluziuriuflebamosilebebis CamonaTvalSi policiis <strong>da</strong>finanseba ar aris miTiTebuli,amitom misi <strong>da</strong>finanseba kanonis farglebs scdeba. `sazogadoebrivi usafrTxoebissamsaxuris Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonis 1-li muxli 1-li punqtis Tanaxmadki sazogadoebrivi usafrTxoebis samsaxuri aris <strong>saqarTvelos</strong> aRmasrulebelxelisuflebaSi Semavali samarTal<strong>da</strong>cvis specialuri gasamxedroebuli <strong>da</strong>wesebulebaTasistema, romelic Tavisi kompetenciis farglebSi uzrunvelyofssazogadoebriv usafrTxoebas saSinao <strong>da</strong> sagareo sakiTxebisagan.amave kanonis me-17 muxlis 1-li punqtis Sesabamisad, sazogadoebriviusafrTxoebis samsaxuri finansdeba <strong>saqarTvelos</strong> saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n, amitomCoxatauris municipalitets ar gaaCnia uflebamosileba <strong>da</strong>afinansos konstituciuriusafrTxoebis samsaxuri.gamgeblisa <strong>da</strong> sakrebulos Tavmjdomaris xarjebiCoxatauris sakrebulos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT gamgebels ganesazRvra xelfasad 2100lari, xolo sakrebulos Tavmjdomares _ 1500 lari. gasakviri araferia, radganaseTi xelfasebi ozurgeTsa <strong>da</strong>, miT umetes, CoxataurSi Cveulebrivi movlenaa,magram gaurkvevelia gamgebels ratom aqvs sakrebulos Tavmjdomareze metixelfasi, sakrebulos Tavmjdomare xom municipalitetis pirveli Tanamdebobispiria?<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


372500200015002100150010005000gamgebelisakrebulosTavmjdomaresaxelmwifo SesyidvebiCoxatauris minicipalitetSi saxelmwifo Sesyidvebi, <strong>da</strong>gegmili saerTo TanxiT160 aT. lari, tenderis Catarebis nacvlad <strong>da</strong>yofili iqna <strong>da</strong> ganxorciel<strong>da</strong>fasTa kotirebis meTodiT. municipalitetis xelmZRvanelebi Tavs imarTlebenimiT, rom aRniSnuli Tanxis nawili Si<strong>da</strong> sasoflo gzebis aRdgeniTi/saremontosamuSaoebisTvisaa gaTvaliswinebuli, xolo meore nawili _ gzaze milxidebisSekeTebisaTvis. gamodis absurdis komedia: kompania aremontebs soflis gzebs,miadgeba milxids <strong>da</strong> ras izams? <strong>da</strong>elodeba meore kompanias, is rodis Cadebsmils sammetriani ga<strong>da</strong>sasvlelis gasakeTeblad?saxelmwifo Sesyidvebis xelovnurad <strong>da</strong>yofa kanon<strong>da</strong>rRvevaa <strong>da</strong> isjeba kanoniT.Coxatauribiujetis fuli es xalxis mier ga<strong>da</strong>xdili ga<strong>da</strong>saxadebia. xalxi ga<strong>da</strong>saxadebisga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>s im mosazrebiT `Tanxmdeba~, rom xelisuflebas sazogadoebis saerToproblemebis organizebulad mogvarebis saSualeba mieces. amas gar<strong>da</strong>, xalxisrCeulebma, kanonmdeblebma, `saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong>kanoniT ganusazRvres aRmasrulebel xelisuflebas, Tu rogor un<strong>da</strong> <strong>da</strong>xarjosman xalxis naoflari, kerZod, `kanonis mizania saxelmwifo SesyidvebisaTvisgankuTvnili fuladi saxsrebis racionaluri xarjvis uzrunvelyofa~.ismis kiTxva: racionalurobis ra xarisxia <strong>da</strong>culi Coxatauris municipalitetisgamgeblis mier? aqve aRsaniSnavia, rom <strong>da</strong>rRvevebi ozurgeTsa <strong>da</strong> CoxataurSiidenturia <strong>da</strong> Tvisobrivad ar gansxvavdeba erTmaneTisagan.Coxatauris municipalitets Sps `saproeqto~-sTan gaformebuli aqvs ramdenimexelSekruleba, romlebic iTvaliswinebs proeqtebisa <strong>da</strong> xarjTaRricxvebismomzadebas, kerZod, esenia:• `kurort baxmaros arsebuli wyalsadenis, xidisTavi-wifnagvaras gzis, xidis-Tavi-WaWieTis gzis, xidisTavi-mewieTis gzis aRdgenis samuSaoebis xarjTaRricxvisSedgena-eqspertiza~;


38• `municipalitetis gamgeobis SenobaSi sveli wertilebis saremonto samuSaoebisxarjTaRricxvis Sedgena-eqspertiza~;• `<strong>da</strong>ba CoxataurSi nagavsayrelis SeRobva-mowyobis samuSaoebis xarjTaRricxva<strong>da</strong> eqspertiza~;• <strong>da</strong>ba CoxataurSi quCaTa ganaTebis mowyobis samuSaoebis xarjTaRricxvisSedgena-eqspertiza~;• `municipalitetis teritoriaze gzebis, xidebis, Senoba-nagebobebis saremontosamuSaoebisa <strong>da</strong> gabionebis mowyobis xarjTaRricxvebis Sedgena-eqspertiza~;• `xidisTavi-mewieTis saavtomobilo gzis savali nawilis gawmendis samuSaoebisxarjTaRricxvis Sedgena- eqspertiza~.<strong>da</strong>safiqrebelia, rom xelSekrulebebSi xelSekrulebis zusti fasi gansazRvruliar aris, gamoxatulia procentuli maCveneblebiT.aRniSnuli Sesyidvebi inteleqtualuri momsaxurebis Sesyidvas warmoadgens <strong>da</strong>igi gansakuTrebuli saxis Sesyidvaa; kanonis Tanaxmad, misi obieqtia inteleqtualuri<strong>da</strong> sxva saxis sakonsultacio momsaxureba, momsaxureba ganaTlebissferoSi, momsaxureba a<strong>da</strong>mianis janmrTelobis <strong>da</strong>cvis sferoSi, momsaxurebaradiomauwyeblobisa <strong>da</strong> televiziis sferoSi, mmarTvelobiTi momsaxureba,momsaxureba arqiteqturis, sainJinro gamokvlevisa <strong>da</strong> masTan <strong>da</strong>kavSirebuliteqnikuri <strong>da</strong>rgebis sferoSi, mecnieruli kvlevebi <strong>da</strong> eqsperimentebi, saproeqtosamuSaoebi, saswavlo-saganmanaTleblo sferoSi saxelmwifo <strong>da</strong>kveTisganTavseba <strong>da</strong> saqmianobis is saxeebi, romlebic miekuTvneba inteleqtualurmomsaxurebas.inteleqtualuri momsaxurebis Sesyidvisas, `saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb~<strong>saqarTvelos</strong> kanonis Tanaxmad, gamoiyeneba mxolod oretapiani tenderi (ix.zemoaRniSnuli kanonis me-20 muxli). Coxatauris municipalitetis gamgeobaski gamoyenebuli aqvs `erT pirTan molaparakebis~ wesi, rac kanonis uxeSi <strong>da</strong>r-Rvevaa.aRniSnulis gar<strong>da</strong>, `saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonisTanaxmad, Semsyidveli organizaciis mier sabiujeto (safinanso) wlis ganmavlobaSierTgvarovani saqonlis, momsaxurebis an samuSaos Sesyidva ganixilebaerT Sesyidvad, Tu igi finansdeba erTi wyaro<strong>da</strong>n. Sesyidvis erTgvarovani obieqtebia- araidenturi, magram msgavsi komponentebis, teqnikuri maCveneblebis(maxasiaTeblebis) an/<strong>da</strong> funqciebis mqone, urTierTSenacvlebadi Sesyidvis obieqtebi;kanoni <strong>da</strong>matebiT ganmartavs, rom <strong>da</strong>uSvebelia Sesyidvis xelovnurad<strong>da</strong>yofa Sesyidvis saSualebebis im monetaruli zRvrebisaTvis Tavis aridebismizniT, romlebic <strong>da</strong>dgenilia <strong>saqarTvelos</strong> kanoniT `saxelmwifo SesyidvebisSesaxeb~.imisaTvis, rom gairkves, Tu rogor sruldeba kanonis es moTxovnebi Coxataurisgamgeblis mier, un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>isinjos gaformebuli xelSekrulebebi. Sps `sagzaosammarTvelo~-sTan gaformebulia xelSekruleba 84.533 larze `Coxataurismunicipalitetis teritoriaze adgilobrivi <strong>da</strong> saubno gzebis savali nawilisaRdgena-saremonto samuSaoebis CatarebisaTvis~; amave oganizaciasTan gaformebuliaxelSekruleba 75.699 larze `municipalitetis teritoriaze xidebisa<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


39<strong>da</strong> milxidebis aRdgena-saremonto samuSaoebisaTvis~; masTanvea gaformebulixelSekruleba 9.000 larze `stiqiiT <strong>da</strong>zianebuli gzebis gawmen<strong>da</strong>, aRdgenissamuSaoebisaTvis~; aseve sagzao infrastruqturis Semadgeneli nawilebis mSenebloba-rekonstruqciasTan<strong>da</strong>kavSirebul saqmianobaze gaformebulia xelSekrulebebiSps `interservis~-Tan `sof xevis, <strong>da</strong>blacixis, Suasurebis, zotis<strong>da</strong> basileTis teritoriaze gabionebis mowyobis samuSaoebisaTvis~, risiRirebulebac 24.189 laria; ind. mewarme `malxaz doliZe sTan~- gaformebuliaxelSekruleba `<strong>da</strong>ba Coxatauris arsebuli quCebis savali nawilis SekeTebis,keTilmowyobis samuSaoebisa <strong>da</strong> bazris teritoriaze saniaRvre Wisa <strong>da</strong> magistralisreabilitacisaTvis~, xolo ind. mewarme `akaki iremaZesTan~ ki _ `stiqiiT<strong>da</strong>zianebuli qvabRa-zotis 5-7 km-ze gzis savali nawilis gawmen<strong>da</strong>-aRdgenissamuSaoebisaTvis~. un<strong>da</strong> aRiniSnoTs rom es samuSaoebi TavianTi arsiT erTgvarovansamuSaoebs ganekuTvneba <strong>da</strong> maTi Sesyidva un<strong>da</strong> ganxorcielebuliyo(Tanxis sididis gamo) tenderiT, rac Coxatauris municipalitetis gamgebelmaar Seasrula <strong>da</strong> Sesyidvebi `erT pirTan molaparakebisa~ <strong>da</strong> `fasTa kotirebis~wesis gamoyenebiT ganaxorciela.yovelive zemoaRniSnuli<strong>da</strong>n gamomdinare, Coxatauris municipalitetis gamgebelmaTavi aari<strong>da</strong> `saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb~ kanoniT <strong>da</strong>dgenil wesebs,rac ewinaaRmdegeba arsebul kanons.Coxatauriamrigad, Coxatauris municipalitetis gamgeblis qmedebebi iwvevs safuZvlianeWvs, rom, SesaZloa, am ukanasknelma xelSekrulebebis gaformebisas Tavisi samsaxurebriviuflebamosilebisa <strong>da</strong> mdgomareobis gamoyenebiT ugulvebelyo sajarointeresebi, upiratesoba mianiWa misTvis sasurvel mewarme subieqtebs, ramacsaxelmwifos kanonieri interesebis <strong>da</strong>rRveva gamoiwvia. yovelive aRniSnuli kimiuTiTebs Coxatauris municipalitetis gamgeblis qmedebaSi <strong>saqarTvelos</strong> sisxlissamarTlis kodeqsis 332-e muxliT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong>naSaulis niSnebisarsebobaze.gamWvirvalobis monitoringimonitoringis Sedegad gamovlin<strong>da</strong> Semdegi saxis ZiriTadi <strong>da</strong>rRvevebi:1. pirveli sxdomebis gar<strong>da</strong>, Coxatauriss municipalitetis sakrebuloSi yvelaSemTxvevaSi <strong>da</strong>irRva sakrebulos momavali sxdomis TariRis, drois, adgilisa<strong>da</strong> dRis wesrigis Sesaxeb informaciuli cnobebis erTi kviriT adre gamoqveynebiskanonismieri valdebuleba. yvelaze cud SemTxvevaSi am saxis informaciasaerTod ar qveyndeba, xolo saukeTeso SemTxvevaSi ki _ am saxis informaciulicnobebis gamokvra 2-3 dRiT adre xdeba sakrebulos administraciul SenobaSisainformacio <strong>da</strong>faze;2. sakrebulos normatiuli aqtebis gamoqveyneba ar xdeba oficialurad <strong>da</strong>dgeniliwesis Sesabamisad.Coxatauris municipalitetis sakrebulo normatiuli aqtis gamoqveynebadmiiCnevs sakrebulos normatiuli aqtis sruli teqstis gamokvras sakrebulosadministraciul SenobaSi sainformacio stendze <strong>da</strong> municipalitetSi Semavali


40teritoriul organoebSi arsebul sainformacio stendebze.municipalitetSi sakrebulos normatiuli aqtebis gamokvra mxolod sakrebulosadministraciuli Senobis sainformacio <strong>da</strong>febze xdeba, Siga<strong>da</strong>Sig adgiliaqvs maTi normatiuli aqtebis adgilobrivi presaSi gamoqveynebis faqtebsac(rac ar SeiZleba CaiTvalos `oficialur gamoqveynebad~). praqtikulad, Coxataurismunicipalitetis sakrebulos arc erTi normatiuli aqti ar SeiZlebaCaiTvalos oficialurad <strong>da</strong>dgenili wesiT gamoqveynebulad; Sesabamisad, maTmier miRebuli yvela normatiuli aqti iuridiuli Zalis armqonea, rameTusakrebulos normatiuli aqtis `<strong>da</strong>dgenili wesiT gamouqveynebloba~ aqtisiuridiuli Zalis armqoned aRiarebis safuZvelia.3. Coxatauris municipalitetis sakrebuloSi problemebia informaciisTavisuflebis sferoSi _ Wirs sajaro informaciis gamoTxova-miReba. 2007 wlismaisis TveSi gvariani Zalisxmevis Sedegad Zlivs moxerx<strong>da</strong> aq sajaro informaciisxelmisawvdomobis uzrunvelyofaze pasuxismgebeli sajaro mosamsaxuris<strong>da</strong>niSvna. upirvelesi problema isaa, rom sakrebulos Tavmjdomare (romelicTbilisis erT-erTi raionis yofili policiis ufrosia <strong>da</strong> ver gaTavisufl<strong>da</strong>policielis mentalitetisagan), masTan SeTanxmebis gareSe, informaciis gacemazepasuxismgebel pirs ar aZlevs sajaro informaciis gacemis nebas.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


41q. Tbilisis ori raionisa (varkeTili-3 <strong>da</strong> muxiani)<strong>da</strong> sofel foniWalis mosaxleobissocialur-ekonomikuri problemebis sociologiuriSeswavla1. mokle anotaciawinamdebare dokumenti warmodgens Tbilisis ori raionisa (varkeTili-3 <strong>da</strong>muxiani) <strong>da</strong> sofel foniWalis mosaxleobis kvlevas. angariSi momzadebuliakompania ”eisiTi kvlevis” mier ”<strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong><strong>centri</strong>saTvis.”ubnis aqtualuri problemebi2. ZiriTadi mignebebi<strong>da</strong>narTivarkeTilis, muxianisa <strong>da</strong> foniWalis mosaxleobisaTvis gamoikveTa sami yvelazemniSvnelovani problema. esenia: mawanwala ZaRlebis, Si<strong>da</strong> saubno gzebisa<strong>da</strong> stabiluri wyalmomaragebis sakiTxebi. mawanwala ZaRlebis problemayvelaze aqtualuri muxianis macxovreblebisaTvisaa, foniWalis mosaxleobissaWirboroto problemaTa nusxa gacilebiT vrcelia, vidre <strong>da</strong>nareni orisakvlevi ubnisa. muxianisa <strong>da</strong> varkeTilis mosaxleobisaTvis, foniWalismosaxleobisgan gansxvavebiT, ukeTesad aris ga<strong>da</strong>Wrili iseTi sakiTxebi,rogorebicaa: transportiT uzrunvelyofa, nagvis gatana <strong>da</strong> <strong>da</strong>sufTaveba <strong>da</strong>gare ganaTeba.rogorc varkeTilis, ise muxianis mosaxleobis TiTqmis erTi mesamedisaTvis Si<strong>da</strong>saubno gzebis reabilitacia nomer pirveli ga<strong>da</strong>saWreli problemaa. stabiluriwyalmomaragebis sakiTxi yvelaze ukeTesad muxianSi aris mogvarebuli,varkeTilisa <strong>da</strong> foniWalis mosaxleobisaTvis ki sakmaod aqtualuria.korpusis aqtualuri problemebiubnisaTvis aqtualur problemaTa msgavsad, korpusisaTvis upirveles yovlisaga<strong>da</strong>saWreli problemebis siaSi muxianis mosaxleoba pirvel adgilze mawanwalaZaRlebis sakiTxs ayenebs.saerTod ki yvelaze aqtualuri sakiTxebia: stabiluri wyalmomaragebiTmosaxleobis uzrunvelyofa, wyalgayvanilobisa <strong>da</strong> kanalizaciis reabilitacia,avariuli liftebi, ezoebis keTilmowyoba <strong>da</strong> korpusebis avariulimdgomareoba.foniWalis mosaxleobis sacxovrebeli korpusebisaTvis yvelaze mwvaved dgaswyliT arastabilurad momaragebis problema. sxva ubnebisgan gansxvavebiT,foniWalis mosaxleobisaTvis aseve aqtualuria korpusebi<strong>da</strong>n nagvis gatanissakiTxi.


42saerTod, sacxovrebeli korpusebis iseTi saWirboroto problemebi, rogorebicaaavariuli liftebi, avariuli wyalgayvaniloba/kanalizacia <strong>da</strong> korpusisavariuloba varkeTilisa <strong>da</strong> muxianis mcxovrebTaTvis, foniWalis mosaxleobisgangansxvavebiT, aqtualuria.mosaxleobis mier gamgeobisaTvis mimarTvis sixSiremiuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom kvlevis Sedegad gamoikveTa ubnisa Tu konkretuladkorpusisaTvis aqtualur problemaTa mTeli speqtri, mosaxleoba pasiurobasiCens. sakvlevi ubnebis mosaxleobis mxolod 7%-s miumarTavs gamgeobisaTvisraime problemis mogvarebis TxovniT, Tumca am SemTxevaTa umravlesoba uSedegod<strong>da</strong>srul<strong>da</strong>. gamgeobam ver SeZlo mosaxleobis problemis ga<strong>da</strong>Wra, risiZiriTadi mizezic, mosaxleobis azriT, aRniSnul struqturebSi problemebisadmigulgrili <strong>da</strong>mokidebuleba, saWiro finansuri resursebis ararseboba<strong>da</strong> municipaluri struqturebis biurokratiulobaa. gamgeobisaTvis mimarTvismizezebSi problemaTa vrceli CamonaTvalia warmodgenili socialuri <strong>da</strong>teqnikuri sakiTxebis CaTvliT.mosaxleobis mier meriisaTvis mimarTvis sixSiremeriisaTvis problemebis mogvarebis TxovniT mimarTvis SemTxvevebic iseve mcirea,rogorc gamgeobisaTvis mimarTvisa, Tumca, rogorc Cans, meria gacilebiTefeqturad moqmedebs problemebis ga<strong>da</strong>saWrelad, vidre gamgeoba, radganacmosaxleobis problemis mogvarebis TxovniT meriisaTvis mimarTvis SemTxvevaTaerTi mesamedi <strong>da</strong>kmayofilebuli iqna. rogorc meriis, ise gamgeobis mier problemebismougvareblobis mizezad mosaxleoba gulgril <strong>da</strong>mokidebulebas asaxelebs.qalaqis mTavrobis muSaobis Sefasebamiuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom umravles SemTxvevaSi, roca mosaxleobam gamgeobasa Tumerias ama Tu im problemis mogvarebis mizniT mimarTa <strong>da</strong> maT mier <strong>da</strong>smulisakiTxebi <strong>da</strong>debiTad ar ga<strong>da</strong>wyvetila, erTmniSvnelovnad negatiur Sefasebasqalaqis mTavrobis muSaobas kvlevis monawileTa mxolod erTi mesamedi aZlevs,Tumca umravlesoba mainc ukmayofiloa qalaqis mTavrobiT.sagulisxmoa, rom foniWalis mosaxleoba gansakuTrebiT ukmayofiloa qalaqismTavrobis muSaobiT, <strong>da</strong>nareni ori ubnisgan gansxvavebiT. yvelaze <strong>da</strong>debiTSefasebas qalaqis mTavrobis saqmianobas varkeTilis mosaxleoba aZlevs.<strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis Sefasebamosaxleobis umravlesoba pozitiurad afasebs qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxurismuSaobas, erTmniSvnelovnad uaryofiTad mas kvlevis monawileTa mxolod4% miiCnevs. uaryofiTi Sefasebis ZiriTad mizezad quCebis <strong>da</strong>sufTavebis <strong>da</strong>balixarisxi saxeldeba.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


43ubnis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobiT yvelaze ukmayofilo foniWalismosaxleobaa. amisi mizezi <strong>da</strong>suTavebis <strong>da</strong>bali xarisxi <strong>da</strong> aRniSnulisaofacxovrebo momsaxurebis araregularobaa. foniWalis mosaxleoba ubnebi<strong>da</strong>nnagvis arasistematur gatanaze amaxvilebs yuradRebas.varkeTilisa <strong>da</strong> muxianis mosaxleobis absoluturi umravlesobis azriT, mimdinarewlis ganmavlobaSi qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaoba gaumjobes<strong>da</strong>.es Tvalsazrisi yvelaze naklebad foniWalis mosaxleobisaTvis aris misaRebi,rac, albaT, gasakviri ar un<strong>da</strong> iyos, radgan foniWalis mosaxleoba yvelazemetad aris ukmayofilo <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobiT.informirebuloba biujetis prioritetebis Sesaxebmosaxleoba qalaqis biujetis prioritetebis Sesaxeb naklebad aris informirebuli,rac gansakuTrebiT foniWalis mosaxleobaze SeiZleba iTqvas. qalaqisbiujetis Sesaxeb yvelaze ukeTesad informirebuli varkeTilis mosaxleobaa.rogorc Cans, qalaqis mTavroba - meria - naklebad akvirdeba sazogadoebrivazrs prioritetuli sakiTxebis Sesaxeb. samive ubnis macxovrebelTa didinawili acxadebs, rom merias mimdinare wlis ganmavlobaSi ar gamoukvleviasazogadoebrivi azri, romelic Seiqmna konkretuli ubnebis upirvelesadmosagvarebuli problemebis gamo.mosaxleobis azriT, Tanxebis yvelaze didi nawili Tbilisis biujeti<strong>da</strong>n qalaqisiersaxeze zrunvisaTvis ixarjeba, mosaxleoba ki absoluturad gansxvavebulprioritetebs asaxelebs. misTvis, rogorc zogad, ise pirvel rigSi mosagvarebelproblemaTa Soris, upiratesoba eniWeba iseT sakiTxebs, rogorebicaasamuSao adgilebis Seqmna, <strong>da</strong>ucveli fenebisaTvis socialuri <strong>da</strong>xmarebis gaweva,pensiebis zr<strong>da</strong>, komunaluri ga<strong>da</strong>saxadebis Semcireba <strong>da</strong> a.S. rac imas niSnavs,rom mosaxleobas qalaqis mTavrobisagan gansxvavebuli prioritetebi aqvs <strong>da</strong>,umeteswilad, socialur sakiTxebze amaxvilebs yuradRebas.<strong>da</strong>narTisabiujeto procesebSi CarTulobamosaxleobis umravlesobas ar miuRia informacia Tbilisis biujetissajaro ganxilvis Taobaze presis saSualebiT, am mxriv yvelaze naklebadinformirebuli varkeTilis mosaxleobaa. mosaxleoba TiTqmis armonawileobs biujetis sajaro ganxilvaSi, rac imas niSnavs, rom, miuxe<strong>da</strong>vaduamravi problemisa <strong>da</strong> sabiujeto prioritetebisadmi qalaqis mTavrobisagangansxvavebuli poziciisa, mosaxleoba umoqmedoa.municipaluri transportiT sargebloba <strong>da</strong> municipaluri transportisorjer gaZvirebis savaraudo gavlena sargeblobis sixSirezesakvlevi erTobliobisa <strong>da</strong> maTi ojaxis wevrebis absoluturi umravlesobamunicipaluri transportis (metro, avtobusi) momxmarebelia. municipaluritransportis orjer gaZvireba ki erTmniSvnelovnad negatiurad aisaxeba samive


44gamokvleuli ubnis macxovrebelTa mier municipaluri transportiT sargeblobissixSireze. es tendencia gansakuTrebiT foniWalis macxovreblebSiSeiniSneba - maTi umravlesoba miiCnevs, rom gaZvirebis SemTxvevaSi naklebadisargeblebs transportiT, 15% ki saerTod veRar SeZlebs mgzavrobas.municipaluri transportis orjer gaZvirebis sakiTxis gaanalizeba asakobrivijgufebis mixedviT aCvenebs, rom aRniSnuli fasis mateba yvelaze metad xan<strong>da</strong>zmulia<strong>da</strong>mianebisaTvis SeiZleba aRmoCndes is mizezi, romlis gamoc isinisaerTod veRar isargebleben transportiT.municipaluri transportis orjer gaZvireba, savaraudod, uaryofiT gavlenasmoaxdens mosaxleobis ojaxebis biujetze. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom, varkeTilismosaxleobis umravlesobis azriT, gaZvireba ar iqneba transportiT sargeblobissixSiris Semamcirebeli faqtori, is mainc erTmniSvnelovnad uaryofi-Tad aisaxeba maTi ojaxebis biujetze. municipaluri transportis orjer gaZvirebisZalian uaryofiT Sedegebs gansakuTrebiT mwvaved foniWalis mosaxleobaganicdis.3. kvlevis dizainiwinamdebare TavSi <strong>da</strong>saxulia kvlevis ZiriTadi miznebi, warmodgeniliagamoyenebuli meTodologia, SerCevis kompozicia <strong>da</strong> kvlevis mimdinareobisetapebi.3.1 miznebi <strong>da</strong> amocanebikvlevis ZiriTadi mizani iyo Tbilisis ori raionisa <strong>da</strong> sofel foniWalismosaxleobis kvleva.kvlevis konkretul amocanebs warmoadgen<strong>da</strong>:• mosaxleobis ZiriTadi problemebis identificireba• qalaqis sabiujeto sakiTxebSi (biujetis prioritetebi) mosaxleobisgaTviTcnobierebulobis donis <strong>da</strong>dgena• mosaxleobis adgilobriv xelisuflebasTan urTierTobis formisa <strong>da</strong>sixSiris identificireba (adgilobrivi xelisfulebis reagireba mosaxloebismimarTvaze)• mosaxleobis <strong>da</strong>mokidebuleba adgilobrivi xelisuflebisadmi• <strong>da</strong>sufTavebis servisiT mosaxleobis kmayofilebis <strong>da</strong>dgena / ukmayofilebismizezebis identificireba• ojaxebis socialur-ekonomikuri profilis Seswavla3.2 meTodi <strong>da</strong> instrumentikvlevaSi gamoyenebuli iyo raodenobrivi kvlevis meTodi - pirispir interviu.kvlevis instruments warmoadgen<strong>da</strong> kvlevis miznebis gaTvaliswinebiT SeqmnilikiTxvari.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


453.3 kvlevis monawileebikvlevaSi sul monawileoba miiRo 800-ma respondentma. sakvlevi erTobliobaSedgebo<strong>da</strong> sami segmentisagan:I segmenti (360 respondenti) - varkeTilis mosaxleoba;II segmenti (344 respondenti) - muxianis mosaxleoba;III segmenti (96 respondenti) - sofel foniWalas mosaxleoba;3.4 kvlevis etapebi <strong>da</strong> mimdinareobakvleva ganxorciel<strong>da</strong> 2007 wlis maissa <strong>da</strong> ivnisSi. kvlevis etapebi <strong>da</strong> ganxorcielebisvadebi mocemulia qvemoT moyvanil cxrilSi.# kvlevis etapebi maisi-ivnisi1 kvlevis instrumentis Seqmna<strong>da</strong>narTi2 savele samuSaoebi3 monacemTa Seyvana4 monacemTa <strong>da</strong>muSaveba5 kvlevis saboloo angariSis momzadeba4. Sedegebi, analizi, interpretaciamocemul TavSi warmodgenilia Tbilisis ori raionisa (varkeTili-3 <strong>da</strong>muxiani) <strong>da</strong> sofel foniWalis mosaxleobis kvlevis saboloo Sedegebi, maTianalizi <strong>da</strong> interpretacia, romlebic moamza<strong>da</strong> ”eisiTi kvlevam” ”<strong>strategiuli</strong><strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>saTvis”.TiToeuli qvemoT moyvenili <strong>da</strong>skvna efuZneba raodenobrivi kvlevis SedegadmiRebul statistikur monacemebs. aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos isic, rom qvemoT warmodgeniliamxolod statistikurad sando monacemebi.4.1 aqtualuri problemebi4.1.1 ubnis aqtualuri problemebikvlevis Sedegad miRebul monacemebze <strong>da</strong>yrdnobiT SeiZleba iTqvas, rom sakvlevubnebSi yvelaze mwvaved mawanwala ZaRlebis problema dgas, romelicspontanurad <strong>da</strong>asaxela respondentTa 73%-ma, TiTqmis yoveli mesamisaTvis(32%) ki am sakiTxs pirveli adgili ukavia ubnisaTvis aqtualur problemaTaCamonaTvalSi.


46mosaxleobisaTvis aseve mwvaved dgas Si<strong>da</strong> saubno gzebis reabilitaciisproblema. yoveli meoTxe respondentis (25%) azriT, maTi ubnisTvis yvelazemniSvnelovani Si<strong>da</strong> saubno gzebis aRdgenaa. sakuTari ubnis ZiriTad problema<strong>da</strong>rastabilur wyalmomaragebas asaxelebs 15%, wyalgayvanilobisa <strong>da</strong>kanalizaciis gaumarTaobas ki - 5%. gasarTobi adgilebis (kino, Teatri <strong>da</strong>a.S.) simcire, marTalia, ubnis ZiriTad problemad mxolod 5%-s esaxeba,magram zogad problemebs Soris es sakiTxi sakmaod aqtualuria (29%).(ix. suraTi #1)suraTi #1- ubnis aqtualuri problemebi (jamSi samive SerCeviTi segmenti)gamoikveTa, rom sxva<strong>da</strong>sxva sakvlev ubanSi arsebuli aqtualuri (ZiriTadi)problemebi mniSvnelovanad gansxvavebulia erTmaneTisagan. rogorcCans, mawanwala ZaRlebis problema yvelaze metad muxianis <strong>da</strong>saxlebismacxovreblebs awuxebs (42%), foniWalis mosaxleobis mxolod 6% miiCnevsmawanwala ZaRlebis sakiTxs ubnis problemebs Soris yvelaze mniSvnelovnad.rogorc varkeTilis, ise muxianis mosaxleobis TiTqmis erTimesamedisaTvis (Sesabamisad - 28%, 30%) Si<strong>da</strong> saubno gzebis reabilitaciaapirvel yovlisa (nomer pirveli) ga<strong>da</strong>saWreli problema. stabiluri wyalmomaragebissakiTxi yvelaze ukeT muxianis mosaxleobisTvisaa mogvarebuli,varkeTilisa (21%) <strong>da</strong> foniWalis (31%) mcxovrebT ki wyali SeferxebiTmiewodeba. zoga<strong>da</strong>d, SeiZleba iTqvas, rom foniWalelebs gacilebiT metiproblema aqvT, vidre <strong>da</strong>narCeni ori sakvlevi ubnis mosaxleobas. iseTi<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


47sakiTxebi, rogorebicaa: transportiT uzrunvelyofa, nagvis gatana <strong>da</strong><strong>da</strong>sufTaveba <strong>da</strong> gare ganaTeba muxianisa <strong>da</strong> varkeTilis mcxovrebTaTvis,foniWalis mosaxleobisgan gansxvavebiT, naklebad aqtualuria. (ix. suraTi#2)suraTi #2- ubnis aqtualuri problemebi (ubnebis mixedviT)<strong>da</strong>narTiubnis aqtualuri problemebis sqesis mixedviT ganxilvisas monacemebi ar aRmoCn<strong>da</strong>statistikurad sandod gansxvavebuli, rac imas niSnavs, rom qalebsa <strong>da</strong> mamakacebsar aqvT gansxvavebuli xedva ubnis saWiboroto sakiTxebis Taobaze.ubnis aqtualuri problemebis asakis mixedviT Sefaseba zogad tendencias imeorebs.4.1.2. korpusis aqtualuri problemebiubnisaTvis aqtualur problemaTa msgavsad, korpusisaTvis erT-erTi saWirborotoa(nomer pirvel), rogorc zoga<strong>da</strong>d, ise konkretulad, mawanwalaZaRlebis sakiTxi (Sesabamisad - 59% <strong>da</strong> 23%). mwvaved dgas stabiluri wyalmomaragebis,wyalgayvanilobisa <strong>da</strong> kanalizaciis reabilitaciis, avariuliliftebis, ezoebis keTilmowyobisa <strong>da</strong> korpusebis avariuli mdgomareobissakiTxebic. (ix. suraTi #3)


48suraTi #3 - korpusis aqtualuri problemebi (jamSi samive SerCeviTi segmenti))rogorc zemoT aRiniSna, muxianis mosaxleoba mawanwala ZaRlebis sakiTxsTavisi ubnisaTvis yvelaze mniSvnelovan problemad aRiqvams. isini amaze gansakuTrebiTmaxvileben yuradRebas korpusis problematur sakiTxebze msjelobisas.foniWalis mosaxleobisa <strong>da</strong> maTi sacxovrebeli korpusebisaTvisarsebuli yvelaze aqtualuri problema arastabiluri wyalmomaragebaa (41%);aseve, sxva ubnebisgan gansxvavebiT, foniWalis mosaxleobisaTvis aqtualuriakorpusebi<strong>da</strong>n nagvis gatanis sakiTxi (14%). zoga<strong>da</strong>d, varkeTilisa <strong>da</strong> muxianismcxovrebTaTvis, foniWalis mosaxleobisgan gansxvavebiT, korpusis iseTisakiTxebi, rogorebicaa avariuli lifti, avariuli wyalgayvaniloba/ kanalizacia<strong>da</strong> korpusis avariuloba, aqtualuria. (ix. suraTi #4)suraTi #4 - korpusis aqtualuri problemebi ubnebis mixedviTavariuloba, aqtualuria.(ix. suraTi #4)<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


49korpusis aqtualuri problemebis sqesis mixedviT ganxilvisas monacemebi araRmoCn<strong>da</strong> statistikurad sandod gansxvavebuli, rac imas niSnavs, rom qalebsa <strong>da</strong>mamakacebs ar aqvT gansxvavebuli xedva ubnis aqtualuri problemebis Taobaze.ubnis aqtualuri problemebis Sefasebisas asakis mixedviT Sefaseba zogad tendenciasimeorebs.4.2 problematuri sakiTxebis mogvarebis gzebi4.2.1. gamgeobisaTvis mimarTvis sixSiremiuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom kvlevis Sedegad gamoikveTa ubnisa Tu konkretuladkorpusis winaSe arsebul mniSvnelovan problemaTa mTeli speqtri, mosaxleobapasiurobas iCens - bolo 12 Tvis ganmavlobaSi sakvlevi ubnebis mosaxleobismxolod 7%-s miumarTavs gamgeobisaTvis sxva<strong>da</strong>sxva problemis mogvarebisTxovniT 1 . (ix. suraTi #5)<strong>da</strong>narTisuraTi #5 - gamgeobisaTvis mimarTvis sixSire (jamSi samive SerCeviTi segmenti)monacemTa simciris gamo gamgeobisaTvis mimarTvis sixSiris maCveneblis sqesismixedviT ganxilva ar aris statistikurad sando. monacemebis raodenobrivadganxilvisas, SeiZleba iTqvas, rom gasuli 12 Tvis ganmavlobaSi gamgeobas ama Tu improblemis mogvarebis TxovniT mimarTa qalebis 7%-ma, xolo mamakacebis - 6%-ma.gamgeobisaTvis mimarTvis mizezi mravalia. aq problematur sakiTxTa mTelispeqtria warmodgenili socialuri <strong>da</strong> teqnikuri sakiTxebis CaTvliT. mosaxleobismier gamgeobisaTvis mimarTvis mizezebi detalurad mocemulia cxrilSi#1.1monacemTa simciris gamo mimarTvis sixSiris ubnebis mixedviT ganxilva SeuZebelia.


50cxrili #1 - gamgeobisaTvis mimarTvis mizezebi 2gamgeobisaTvvis mimarTvis mizezebiSemTxvevebisraodenobasaxuravis SekeTeba 6eleqtrogayvanilobis boZis korpusTan siaxlove 6liftis SekeTeba 4siRaribis programaSi CarTva 4kanalizaciis gaumarTaoba 3ezos keTilmowyoba 3avariuli korpusis SekeTeba 3materialuri <strong>da</strong>xmareba 2avtobusis <strong>da</strong>niSvna 2gzis moasfalteba 2saZirkvelis gamagreba 2SuqniSnis <strong>da</strong>montaJeba 2TavSesafris moTxovna 1wylis milebis SekeTeba 2binis privatizeba 1nagvis bunkerebis <strong>da</strong>montaJeba 1korpusTan axlos mdebare maRaziaSi xmauris aRmofxvra 1<strong>da</strong>zianebuli eleqtrogayvanilobebiT Seqmnili saSiSroebebis aRmofxvra 1korpusis mimdebare teritoriiT sargeblobis ufleba 1skveris gaSeneba 1socialuri <strong>da</strong>xmarebis miReba (bavSvis SeZenasTan <strong>da</strong>kavSirebiT) 1sar<strong>da</strong>fSi kanalizaciis gamarTva 1samuSao adgiliT uzrunvelyofa 1wvimis wylis sawreti Wis <strong>da</strong>montaJeba 1pensiis momateba 1mawanwala ZaRlebis problemis mogvareba 12monacemTa simciris gamo mimarTvis mizezebi ganxilulia Tvisobrivad <strong>da</strong> warmodgenilia mxolodSemTxvevebis raodenoba.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


51mosaxleobis mier problemebis ga<strong>da</strong>Wris mizniT gamgeobisaTvis mimarTvisSemTxvevebis simcire ar iZleva mimarTvis mizezebis procentuli aRwerisa <strong>da</strong>monacemebis ubnebis mixedviT gaanalizebis saSualebas.rogorc aRiniSna, miuxe<strong>da</strong>vad mravali problemis arsebobisa, mosaxleobaspasiuria (mxolod 7%-ma mimarTa gamgeobas problemis mogvarebis TxovniT).Tumca, im SemTxvevaTa umravlesoba, roca respondentebma gamgeobas mimarTeskonkretuli sakiTxebis ga<strong>da</strong>wyvetis mizniT, uSedegod <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong>. 69% acxadebs,rom gamgeobam ver <strong>da</strong>akmayofila mosaxleobis Txovna. gamgeobam respondentTamxolod 10%-isTvis SeZlo problemebis mogvareba (ix. suraTi #6).mosaxleoba gamgeobis mier problemis mougvareblobis ZiriTad mizezeba<strong>da</strong>saxelebs aRniSnul struqturebSi mosaxleobis problemebis mimarT gulgril<strong>da</strong>mokidebulebas (44%), problemebis aRmosafxvrelad saWiro finansuriresursebis ararsebobas (21%), municipaluri struqturebis biurokratiulobasa(17%) <strong>da</strong> saqmis cud menejments (8%). (ix. suraTi #7)suraTi #6 - gamgeobis mier problemebis mogvareba 3<strong>da</strong>narTisuraTi #7 - gamgeobis mier problemis mougvareblobis mizezebi 43monacemebi <strong>da</strong>Tvlilia respondentTa im 7%-is mixedviT, romelTac mimarTes gamgeobas.4 monacemebi <strong>da</strong>Tvlilia respondentTa im 7%-is mixedviT, romelTac mimarTes gamgeobas.


524.2.2. meriisaTvis mimarTvis sixSirerogorc gamgeobisaTvis mimarTvis, ise meriisaTvis problemebis mogvarebismizniT mimarTvis SemTxvevebic Zalze mcirea, respondentTa saerTo SerCevismxolod 5%-ma ganacxa<strong>da</strong>, rom gasuli 12 Tvis ganmavlobaSi mimarTa aRniSnuluwyebas.(ix. suraTi #8)suraTi #8 - meriisaTvis mimarTvis sixSire (jamSi samive SerCeviTi segmenti)monacemTa simciris gamo meriisaTvis mimarTvis sixSiris maCveneblis sqesismixedviT ganxilva ar aris statistikurad sando. Tumca, Tu monacemebs ganvixilavTraodenobrivad, SeiZleba iTqvas, rom gasuli 12 Tvis ganmavlobaSi gamgeobas,ama Tu im problemis mogvarebis mizniT, mimarTa qalebis 4.5%-ma, xolo mamakacebis- 5.4%-ma.rogorc aRmoCn<strong>da</strong>, yvelaze xSirad merias macxovreblebi mimarTavdnen<strong>da</strong>zianebuli saxuravebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>zianebuli liftebis SekeTebis moTxovniT.(mosaxleobis mier meriisaTvis mimarTvis mizezebi detalurad mocemuliacxrilSi #2<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


53cxrili #2 - meriisaTvis mimarTvis mizezebi 5gamgeobisaTvvis mimarTvis mizezebiSemTxvevebisraodenobasaxuravis SekeTeba 16liftis SekeTeba 15stabiluri wyalmomarageba 3wyalgayvanilobis mowesrigeba/SekeTeba 2bunkerebis problemis mogvareba (<strong>da</strong>montaJeba) 2ezos keTilmowyoba 2avtobusis reisis <strong>da</strong>niSvna 2gazis vauCeris miReba 1kanalizaciis gamarTva 1<strong>da</strong>narTiezos privatizeba 1korpusTan axlos mdebare maRaziaSi xmauris aRmofxvra 1eklesiis mSeneblobaSi <strong>da</strong>xmareba 1komunalur ga<strong>da</strong>saxadebze kuTvnili fas<strong>da</strong>klebis miReba 1korpusis balansze ayvana 1mosaxleobis mier problemebis ga<strong>da</strong>Wris mizniT meriisaTvis mimarTvis SemTxvevebissimcire ar iZleva mimarTvis mizezebis procentuli aRwerisa <strong>da</strong> monacemebis ubnismixedviT gaanalizebis saSualebas.rogorc Cans, meria gacilebiT efeqturad agvarebs problemebs, vidre - gamgeoba,radganac mosaxleobis problemis mogvarebis mizniT meriisaTvis mimarTvisSemTxvevaTa erTi mesamedi (32%) <strong>da</strong>kmayofilebuli iqna, Tumca respondentTa42% mainc acxadebs, rom meriam ver SeZlo <strong>da</strong>smuli problemebis ga<strong>da</strong>Wra. (ix.suraTi #9)mosaxleoba meriis mier problemis mougvareblobis ZiriTad mizezad asaxelebsmeriis TanamromelTa gulgril <strong>da</strong>mokidebulebas - 31%, problemebis aRmosafxvreladsaWiro finansuri resursebis ararsebobas (19%), biurokratiulobas(19%), saqmis cud menejments (8%) <strong>da</strong> municipalur struqturebSi arsebulkorufcias (4%). aqve aRsaniSnavia, rom im mosaxleobis 39%-ma, romelTac ara<strong>da</strong>makmayofilebladSeafases qalaqis meriis muSaoba, Tavi Seikava ukmayofilebismizezis <strong>da</strong>saxelebisagan. (ix. suraTi #10)5 monacemTa simciris gamo mimarTvis mizezebi ganxilulia Tvisobrivad <strong>da</strong> warmodgeniliamxolod SemTxvevebis raodenoba.


54suraTi #9 - meriis mier problemebis mogvareba 6 (jamSi samive SerCeviTi segmenti)suraTi #10 - meriis mier problemis mougvareblobis mizezebi 7 (jamSi samive SerCeviTisegmenti)4.2.3. qalaqis mTavrobis muSaobis Sefasebamiuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom umravles SemTxvevaSi, roca mosaxleobam gamgeobasaTu merias ama Tu im problebis mogvarebis mizniT mimarTa, maT mier <strong>da</strong>yenebulisakiTxebi ar iqna <strong>da</strong>debiTad ga<strong>da</strong>wyvetili, erTmniSvnelovnad negatiurSefasebas qalaqis mTavrobis muSaobas kvlevis monawileTa mxolod 29% aZlevs,Tumca umravlesoba mainc ukmayofiloa qalaqis mTavrobis muSaobiT (59%) <strong>da</strong>mas afasebs, rogorc warumatebels. qalaqis mTavrobis muSaobis efeqturobamxolod respondentTa 11%-ma aRniSna.(ix. suraTi #11)suraTi #11 - qalaqis mTavrobis muSaobis Sefaseba (jamSi samive SerCeviTi segmenti)6 monacemebi <strong>da</strong>Tvlilia respondentTa im 5%-ismixedviT, romelTac mimarTes merias.7 monacemebi <strong>da</strong>Tvlilia respondentTa im 5%-ismixedviT, romelTac mimarTes merias<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


55sagulisxmoa, rom foniWalis mosaxleoba gansakuTrebiT ukmayofiloa qalaqismTavrobis saqmianobiT. mosaxleobis 60% acxadebs, rom mTavroba cu<strong>da</strong>d muSaobsmaTTvis aqtualuri problemebis mosagvareblad. qalaqis mTavrobis muSaobas,<strong>da</strong>narCeni ori ubnisgan gansxvavebiT, yvelaze pozitiurad varkeTilismosaxleoba afasebs (16%), Tumca <strong>da</strong>debiTi Sefasebis gamomxatveli pasuxebisraodenoba naklebia. (ix. suraTi #12)suraTi #12 - qalaqis mTavrobis muSaobis Sefaseba (ubnebis mixedviT)<strong>da</strong>narTi4.3 qalaqis <strong>da</strong>sufTaveba4.3.1 qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis Sefasebasainteresoa, rom samive SerCeviTi segmentis mosaxleobis umravlesoba <strong>da</strong>debi-Tad afasebs qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobas (64%), erTmniSvnelovnaduaryofiT Sefasebas ki kvlevis monawileTa mxolod 4% aZlevs. (ix. suraTi#13)aRsaniSnavia, rom 23%-ma, romelmac ar misca aRniSnuli samsaxuris muSaobaspozitiuri Sefaseba, ver SeZlo ukmayofilebis konkretuli mizezis <strong>da</strong>saxelebaqalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis araefeqturad Sefasebisas; respondentTayvelaze didi nawili (40%) ki quCebis <strong>da</strong>sufTavebis <strong>da</strong>bal xarisxzeamaxvlebs yuradRebas. (ix. suraTi #14)ubnis, sqesisa <strong>da</strong> asakis mixedviT gansxvavebul moqalaqeTa monacemebs Sorissxvaoba ar aRmoCn<strong>da</strong> statistikurad sando, rac imas niSnavs, rom samive SerCeviTisegmentis mosaxleobis Sefasebebi msgavs tendencias imeorebs.


56suraTi #13 - qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis Sefaseba (jamSi samiveSerCeviTi segmenti)suraTi #14 - qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobiT ukmayofilebis mizezebi 8(jamSi samive SerCeviTi segmenti)4.3.2. ubnis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis Sefasebaubnis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobiT yvelaze metad ukmayofilo foniWalismosaxleobaa (23%) maSin, roca aRniSnul pozicias varkeTilisa <strong>da</strong> muxianismosaxleobis mxolod 5-5% iziarebs. igive tendencia SeiniSneba neitraluriSefasebebis SemTxvevaSic. ubnis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobiT kmayofiliavakeTilis mosaxleobis didi umravlesoba (71%); muxianis mosaxleobis didinawili (57%); foniWalis mosaxleoba ki yvelaze naklebad aris kmayofili ubnis<strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobiT (27%). (ix. suraTi #15)ubnis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis araefeqturad Sefasebis mizezad varkeTilismosaxleoba ezoebis <strong>da</strong>suTavebis <strong>da</strong>bal xarisxsa (48%) <strong>da</strong> aRniSnuliservisis araregularobas (32%) asaxelebs. foniWalis mosaxleobisTvis ubnis<strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobiT ukmayofilebis mTavari mizezi urnebisgatanis arasistematurobaa (61%), razec saerTod ar gaumaxvilebia yuradReba<strong>da</strong>narCeni ori ubnis mosaxleobas. foniWalelebisaTvis, aseve, aqtualuriamawanwala ZaRlebis problema (48%) <strong>da</strong> ezoebis <strong>da</strong>sufTavebis servisis mouwesrigebloba(25%). muxianis mosaxleobisaTvis <strong>da</strong>sufTavebasa <strong>da</strong> sanitarul normebTan<strong>da</strong>kavSirebul nomer pirvel sakiTxad mawanwala ZaRlebis problema(59%) rCeba. aseve mniSvnelovania ezoebis <strong>da</strong>sufTavebis <strong>da</strong>bali xarisxi (41%) <strong>da</strong>8 monacemebi <strong>da</strong>Tvlilia respondentTa im 31%-is mixedviT, romelTac neitraluri pozicia <strong>da</strong>ikavesan uaryofiTad Seafases qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis servisis muSaoba.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


57araregularoba (27%). (ix. suraTi #16)suraTi #15 - ubnis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis Sefaseba (ubnebis mixedviT)suraTi #16 - ubnis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobiT ukmayofilebis mizezebi 9(ubnebis mixedviT)<strong>da</strong>narTisamive SerCeviTi segmentis mosaxleobis pasuxebis mixedviT, SegviZlia vTqvaT,rom qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris gaumjobesebaze saubrobs mosaxleobis85% (ix. suraTi #17). varkeTilisa <strong>da</strong> muxianis mosaxleobis absoluturi umravlesoba(89%) miiCnevs, rom mimdinare wlis ganmavlobaSi qalaqis <strong>da</strong>sufTavebissamsaxuris muSaoba gaumjobes<strong>da</strong>. foniWalis mosaxleobis yoveli meore mcxovrebi(52%), marTalia, aRniSnul Sexedulebas iziarebs, magram 41%-is azriT,qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaoba mimdinare wels ar Secvlila arcukeTesobisaken, arc uaresobisaken. es pozicia albaT gasakviri ar un<strong>da</strong> iyos,radgan foniWalis mosaxleoba yvelaze met ukmayofilebas amJRavnebs <strong>da</strong>sufTavebissamsaxuris muSaobis mimarT. (ix. suraTi #18)9 monacemebi <strong>da</strong>Tvlilia mxolod im respondentebis mixedviT, romelTac neitralurad an uaryofi-Tad Seafases qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaoba


58suraTi #17 - qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis Sefaseba mimdinare wlis man-Zilze (jamSi samive SerCeviTi segmenti)suraTi #18 - qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris muSaobis Sefaseba mimdinare wlis ganmavlobaSi(ubnebis mixedviT)4.4 qalaqis biujeti4.4.1 informirebuloba biujetis prioritetebis SesaxebsaerTod, mosaxleoba nakleba<strong>da</strong>a informirebuli qalaqis biujetis prioritetebisSesaxeb. varkeTilisa <strong>da</strong> muxianis mosaxleobis mxolod 2-2% ambobs, romaqvs sruli informacia biujetSi gansazRvrul prioritetebTan <strong>da</strong>kavSirebiT,umravlesoba ki sruliad gauTviTcnobierebelia. qalaqis biujetis prioritetebisTaobaze informaciis simwires yvelaze metad foniWalis mosaxleobaganicdis (81%), Tumca igive tendenciaa varkeTilisa (65%) <strong>da</strong> muxianis mosaxleobaSic(71%). <strong>da</strong>narCeni ori ubnisgan gansxvavebiT, varkeTilis mosaxleobameta<strong>da</strong>a informirebuli. yoveli meoTxe (26%) acxadebs, rom flobs, marTalia,arasrul, magram garkveuli saxis informacias qalaqis biujetis prioritetebisSesaxeb. (ix. suraTebi #19-20)<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


59suraTi #19 - informirebuloba biujetis prioritetebis Sesaxeb (jamSi samiveSerCeviTi segmenti)suraTi #20 informirebuloba biujetis prioritetebis Sesaxeb ubnebis mixedviT<strong>da</strong>narTirogorc Cans, qalaqis mTavroba - meria, naklebad axdens prioritetul problemebTan<strong>da</strong>kavSirebiT sazogadoebriv azrze <strong>da</strong>kvirvebas. samive ubnis macxovrebelTayvelaze didi nawili acxadebs, rom merias mimdinare wels ar gamoukvleviasazogadoebrivi azri konkretuli ubnebis prioritetuli problemebisTaobaze, sakmao nawils ki uWirs am sakiTxze informaciis mowodeba. meriismier sazogadoebrivi azris kvlevas yvelaze metad muxianis mosaxleoba a<strong>da</strong>sturebs(16%). (ix. suraTi #21-22)suraTi #21 - meriiis mier ubnis prioritetuli problemebis kvleva (jamSi samiveSerCeviTi segmenti)


60suraTi #22 - meriiis mier ubnis prioritetuli problemebis kvleva ubnebis mixedviTimis gar<strong>da</strong>, rom foniWalis mosaxleoba yvelaze naklebad aris informirebulibiujetSi gawerili prioritetebis Sesaxeb, umravlesobas (71%) uWirs pasuxisgacema SekiTxvaze, Tu realurad raSi ixarjeba Tanxebi qalaqis biujeti<strong>da</strong>n <strong>da</strong>ra sakiTxebs eniWeba upiratesoba. yvelaze met informacias qalaqis biujetisxarjebis Sesaxeb muxianis mosaxleoba flobs. aRsaniSnavia, rom, samive sakvleviubnis mosaxleobis azriT, sabiujeto xarjebis didi nawili Sadrevnebis mowyobaze,gzebis rebilitacia / keTilmowyobaze, baRebisa <strong>da</strong> parkebis gaSenebasa <strong>da</strong>zoga<strong>da</strong>d qalaqis iersaxeze ixarjeba. (ix. suraTi #23-24)suraTi #23 - biujetis prioritetebi (jamSi samive SerCeviTi segmenti)suraTi #24 - biujetis prioritetebi (ubnebis mixedviT)<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


61Tu mosaxleobis azriT, Tanxebis yvelaze didi nawili Tbilisis biujeti<strong>da</strong>nqalaqis iersaxeze zrunvisaTvis ixarjeba, absoluturad gansxvavebulia Tavadmosaxleobis prioritetebi. rogorc zogad, ise upirvelesad ga<strong>da</strong>saWrel problemebadupiratesad saxeldeba iseTi sakiTxebi, rogorebicaa samuSao adgilebisSeqmna, socialurad <strong>da</strong>ucveli fenebisaTvis <strong>da</strong>xmarebis gaweva, pensiebiszr<strong>da</strong>, komunaluri ga<strong>da</strong>saxadebis Semcireba <strong>da</strong> a.S. rac imas niSnavs, rom mosaxleobasqalaqis mTavrobisagan gansxvavebuli prioritetebi aqvs <strong>da</strong> socialursakiTxebze amaxvlebs yuradRebas. (ix. suraTi #25)suraTi #25 - mosaxleobis prioritetebi sabiujeto xarjebTan <strong>da</strong>kavSirebiT (jamSisamive SerCeviTi segmenti)<strong>da</strong>narTimiuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom sxva<strong>da</strong>sxva sakvlev ubanSi qalaqis sabiujeto xarjebisadmimosaxleobas araerTgvarovani <strong>da</strong>mokidebuleba aqvs, zogadi tendenciebimeordeba, Tumca sakuTari ubnis specifikis gamo varkeTilis, muxianisa <strong>da</strong>foniWalis mosaxleobas, garkveulwilad, gansxvavebuli Sexedulebebi gaaCnia.(ix. suraTi #26)


62suraTi #26 - pirveli rigis sabiujeto sakiTxebi (ubnebis mixedviT)sqesisa <strong>da</strong> asakis mixedviT monacemebs Soris sxvaoba ar aRmoCn<strong>da</strong> statistikuradsando, rac imas niSnavs, rom samive SerCeviTi segmentis mosaxleobis Sefasebebimsgavsia.)4.4.2 sabiujeto procesebSi CarTulobaamrigad, samive SerCeviT segmentSi mosaxleobis umravlesoba (91%) ar gascnobiainformacias Tbilisis biujetis sajaro ganxilvis Taobaze presis saSualebiT,yvelaze naklebad informirebuli ki varkeTilis mosaxleobaa (94%). (ix.suraTebi #27-28)suraTi #27 - informirebuloba biujetis sajaro ganxilvis Tobaze (jamSi samiveSerCeviTi segmenti)<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


63suraTi #28 - informirebuloba biujetis sajaro ganxilvis Tobaze ubnebis mixedviTgar<strong>da</strong> amasa, mosaxleoba TiTqmis ar monawileobs biujetis sajaro ganxilvebSi,rac imas niSnavs, rom miuxe<strong>da</strong>vad uamravi problemis arsebobisa <strong>da</strong> sabiujetoprioritetebTan <strong>da</strong>kavSirebiT qalaqis mTavrobisagan gansxvavebuli <strong>da</strong>mokidebulebisa,mosaxleoba inertulia aRniSnuli sakiTxebis mimarT. (ix. suraTebi#29-30)<strong>da</strong>narTisuraTi #29 - biujetis sajaro ganxilvaze <strong>da</strong>swreba (jamSi samive SerCeviTi segmenti)suraTi #30 - biujetis sajaro ganxilvaze <strong>da</strong>swreba (ubnis mixedviT )


64rogorc zemoT aRiniSna, mosaxleoba realurad pasiurobas iCens qalaqis sabiujetoxarjebis prioritetebis gansazRvrisas, Tumca samive ubnis macxovreblebisumravlesoba miiCnevs, rom mosaxleoba un<strong>da</strong> monawileobdes biujetisganxilvis procesSi. aRniSnul pozicias foniWalis mosaxleoba gansakuTrebiTuWers mxars (84%). (ix. suraTebi #31-32)suraTi #31 - biujetis Sedgens procesSi mosaxleobis CarTulobis moTxovana (jamSisamive SerCeviTi segmenti)suraTi #32 - biujetis Sedgens procesSi mosaxleobis CarTulobis moTxovana ubnismixedviTubnis, sqesisa <strong>da</strong> asakis mixedviT monacemebs Soris sxvaoba ar aRmoCn<strong>da</strong> statistikuradsando, rac imas niSnavs, rom samive SerCeviTi segmentis mosaxleobisSefasebebi msgavsia.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


654.5 municipaluri transporti4.5.1 municipaluri transportiT sargebloba <strong>da</strong> municipaluri transportisorjer gaZvirebis savaraudo gavlena sargeblobis sixSirezemiRebuli Sedegebis gaTvaliswinebiT, sakvlevi erTobliobisa <strong>da</strong> maTi ojaxiswevrebis absoluturi umravlesoba (92%) municipaluri transportis (metro,avtobusi) momxmarebelia. (ix. suraTi #33)suraTi #33 - municipluri transportiT sargebloba 10 (jamSi samive SerCeviTi segmenti)<strong>da</strong>narTimunicipaluri transportiT sargeblobis maCveneblis sqesis mixedviT ganxilvaar aris statistikurad sando. rac imas niSnavs, rom qalebi <strong>da</strong> mamakacebi municipaluritransportiT Tanabrad sargebloben.municipaluri transportis orjer gaZvireba erTmniSvnelovnad negatiura<strong>da</strong>isaxeba samive gamokvleuli ubnis macxovrebelTa mier municipaluri transportiTsargeblobis sixSireze. gansakuTrebulad ki es tendencia foniWalismacxovreblebSi ikveTeba. maTi mxolod 20% ambobs, rom municipaluri transportisorjer gaZvirebis SemTxvevaSi imave sixSiriT gaagrZelebs am transportiTsargeblobas; 63% ki Tvlis, rom gaZvirebis SemTxvevaSi iSviaTad imgzavrebs;ufro metic, 15%-is azriT, saerTod veRar SeZleben municipaluri transportiTsargeblobas aRniSnuli tarifis pirobebSi. <strong>da</strong>axloebiT msgavsia muxianis mosaxleobisganwyobac, Tumca, foniWalis mosaxleobasTan Se<strong>da</strong>rebiT, ufro didinawili (29%) ambobs, rom municipaluri transportis orjer gaZvireba aranairgavlenas ar iqoniebs sargeblobis sixSireze. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom sxva ubnebTanSe<strong>da</strong>rebiT varkeTilis mosaxleobis yvelaze didi nawili (58%) ar apirebs municipaluritransportiT sargeblobis sixSiris Semcirebas, mainc sagulisxmoa, romerTi mesamedisaTvis (34%) fasis aRniSnuli mateba transportiT sargeblobissixSiris Semcirebas gamoiwvevs. (ix. suraTebi #34-35)10 monacemebi ar aris ganxiluli ubnis mixedviT (WrilSi), radgan gansxvaveba ar aRmoCn<strong>da</strong> statistikuradsando


66suraTi #34 - municipluri transportis 2-jer gaZvirebis savaraudo gavlena sargeblobissixSireze 11 (jamSi samive SerCeviTi segmenti)municipaluri transportis orjer gaZvirebis analizi moqalaqeTa asakis mixedviTaCvenebs, rom aRniSnuli fasis mateba yvelaze metad xan<strong>da</strong>zmulTvisSeiZleba aRmoCndes is faqtori, ris gamoc isini saerTod veRar isargeblebentransportiT. (ix. suraTi #35)suraTi #34 - municipluri transportis 2-jer gaZvirebis savaraudo gavlena sargeblobissixSireze (ubnis mixedviT)municipaluri transportis orjer gaZvireba, savaraudod, uaryofiT gavlenasiqoniebs mosaxleobis ojaxebis biujetze. Tumca varkeTilis mosaxleobis umravlesoba(58%) ambob<strong>da</strong>, rom gaZvireba ar iqneba transportiT sargeblobis sixSirisSemamcirebeli faqtori, is Zalian uaryofiTad aisaxeba maTi ojaxebis biujetze.municipaluri transportis orjer gaZvirebis savalalo Sedegebs gansakuTrebiTmwvaved foniWalis mosaxleoba ganicdis (82%). (ix. suraTebi #36-37)suraTi #35 - municipluri transportis 2-jer gaZvirebis savaraudo gavlena sargeblobissixSireze (asakis mixedviT)11 monacemebi <strong>da</strong>Tvlilia respondentTa im 92%-is mixedviT, romlebic sargebloben municipaluritransportiT<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


67municipaluri transportis orjer gaZvireba, savaraudod, uaryofiT gavlenasiqoniebs mosaxleobis ojaxebis biujetze. Tumca varkeTilis mosaxleobisumravlesoba (58%) ambob<strong>da</strong>, rom gaZvireba ar iqneba transportiT sargeblobissixSiris Semamcirebeli faqtori, is Zalian uaryofiTad aisaxeba maTi ojaxebisbiujetze. municipaluri transportis orjer gaZvirebis savalalo SedegebsgansakuTrebiT mwvaved foniWalis mosaxleoba ganicdis (82%). (ix. suraTebi #36-37)suraTi #36 - municipluri transportis 2-jer gaZvirebis gavlena mosaxleobis ojaxisbiujetze (jamSi samive SerCeviTi segmenti)<strong>da</strong>narTisuraTi #37 - municipluri transportis 2-jer gaZvirebis gavlena mosaxleobis ojaxisbiujetze (ubnis mixedviT)


684.6 respondentTa socio-demografiuli portfelisuraTi #38 - respondentTa sqesi ubnebis mixedviTsuraTi #39 - respondentTa asaki ubnebis mixedviTsuraTi #40 - respondentTa ganaTleba ubnebis mixedviT suraTi #41 - respondentTasamuSao statusi ubnebis mixedviT<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>


69suraTi #41 - respondentTa samuSao statusi ubnebis mixedviT<strong>da</strong>narTisuraTi #42 - respondentTa saqmianobis seqtori ubnebis mixedviTsuraTi #43 - respondentTa cxovrebis done ubnebis mixedviT


70suraTi #44 - ekonomikuri mdgomareobis cvlileba bolo 12 Tvis ganmavlobaSi ubnebismixedviTcxrili #3 - yovelTviuri xarjebixarjis saxeebi varkeTili muxiani foniJalasakvebi 148 lari 182 lari 139 larimunicipaluri transporti 73 lari 61 lari 65 larisxva saxis transporti 70 lari 62 lari 60 laritansacmeli 73 lari 58 lari 61 lariganaTleba 65 lari 57 lari 56 larimedikamentebi 71 lari 63 lari 80 larisxva saxis xarjebi 95 lari 82 lari 67 larijamuri xarji 637 lari 616 lari 528 lari<strong>saqarTvelos</strong> <strong>strategiuli</strong> <strong>kvlevebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>ganviTarebis</strong> <strong>centri</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!