Bizitzan bi goiasmo.pdf - Euskerazaintza
Bizitzan bi goiasmo.pdf - Euskerazaintza Bizitzan bi goiasmo.pdf - Euskerazaintza
—«Zaude ixillik, zoratu ez ba'zera, erokeririk esan gabe», itzalagaltzeraiño adarra iotzen ari nintzaiola uste izanik, asarre antzean,erantzun zidan.—«tErakeririk?, iardetsi nion, egia niola bere bere begiz ikusinai ba'zuan, eleiz-espaloiaraiño iarraitzeko eta erakutsiko niola, axutegin nion».Nire saloa onarturik, «Surbi» gukin genduala, nekin abiatu zaneleiz aurrera gotzaia eta biok an iarri giñan ataizean, aurrena zetorrenakristaua zan ala ez, eperzakur orrek ezagutzen ote zuan ikusteko,norbait azaldu zai.Alakoren batean, espaloian guganantza agertu zan gaztetxo bateta eleizara etortzen zan kristaua zanez, orak, ailla astinka, abegiona egingo ziola adierazi nion. Gugana iritxi baiño leen, «Surbi» bideraatera zitzaion eta ailla xirabiraka, ongietorririk atsegiñena eginzion.Ondoren ezkondu bat agertu zan eta ari ere, kristau sinistunazanez, abetalpen maitekorra egingo ziola esan nion. Onduratu zitzaiontxakur ori eta bikote sudurra luzatuta, usnatxo bat egin ondoren,ieratsu isatsa zirurika, artzaira xaloa egin zion.Azkenik espaloian gizon gordin bat azaldu zitzaigun eta sinistunaez zalako, ikusiko zuala txakurrak ze arrera asarrea egingozion, iakiñarazi nion.Sudurra luzatuta, usna artu ondoren, isatsa txit izail zurrunduzuan eta arramuskaka artu ondoren, izkutatu zan arteo ez zitzaionixildu zaunkaka.Bere-bere begiz ikusita ere, txakurrak usmoz kristau sinistun alasinisge zein zitezken ezagutu lezazkenik, bein eta berriro neri ukatzenzidan arren, ongi dakit nik beste apaiz guztiei zer esaten zien:«Kortexarena ori, txapela iasotzekoa da; zein diran sinistunaketa zein ez, suzmoz ezagutzen dituan eper-zakurra dauka, bien alabien artean berexten, neure neure begiaz ikusi bai nuan.Andik luzaro gabe, Erroma'k erabakita, Merzedes'ko goterkia,gotzai batentzat zabalegia zala eta beste bi goterkitan, Nuebe deJulio eta Santa Rosa'kotan zatitua izan zan. Mones Kazon, Nuebede Julio'ri zegokionez, neure gotzai lagun miña utzita, beste gotzaibaten apaiz iardun bear izan nuan.Gure bion arteko agurra biziki ituna eta aldapa gogorrekoa izanzan. Nuebe de Julio urian, gotzai berria aulkiratzera etorria zan eta— 339 —
itzultzerakoan, antxen izan genduan agurroles mingarri ori. Besarkadaluze bat eman zidan eta itz auek esan: Biotzean guztiz min alatsuadut, zuek bezalako apaiz iatorrak utzi bearrezkoan. Ameikaapaiz-poz atsegiñik eman izan dizkidatzute eta bizi naizeno ez zaizkitaztuko»; eta mara-mara, negarrari eman zion. Neure begien iturriakere iarianka asi ziran eta biok saminki negar egiñaz, azkenengozagurtu giñan.Erroma'ko Aita Artzaiari, bost urteroko ikustaldia egitera ioanbearra izan zuan andik laxter eta itzuleran, Españi'ra ioan gabe ezzuan etsi nunbait, Kadiz'en ontzia artzeko zegoala gaixotu zan etaArgentina'ra orde, zeruko Aita Onarengana egin zuan bere guenengobidaldia (G. B.).Bere azken eskutitza, ziur aski, neuri egingo zidan, il ondorengoegunetara artu bai nuan, neure oroimenez, gure askatasuneko ARI-TZA aipatua ikusten, Gernika'n izan zan albisteakin. Idazki ark aditzeraematen zidanez, erbesteratuok Ameriketa'n ereiten ari giñaneuskal-aziak, udali onak ematen asi zala ikustean, neure euskal lanasutsuago egiten iarraitzeko, indar berriakin erabat xuxperturik nabaitunintzan.Beste lagun zintzo eta kirmen bat gabe ere, urrengo egunetanaurkitu nintzan, Surbi'k ere bein-betirako agurra egin bai zidan.Nunbait karrika barna itzulinguru bat egin zuan eta edendutakobazkaren batekin zitalduta, larriki eta daldalka, begiekin laguntzeskeneure oiñetan zetzala, eman zuan azken-amasa.Zauri sendateziña utzi zidan biotzean eta etxe-osteko baratzanillobia eman nionean, nire begietako ur bedeinkatuaz zipriztatutzennuala, ordezkorik ez niola iñoizkoan ekarriko zin eginda, aapaldimingor oekin egin nion azken obiotoitza:Egun ederrik eman diagugu biok lagun kutuna,ona ba orain obi beltzeanilda ire soin zurruna;ire eta nire artean sartubai duk betiko urruna,illeta-negar izango zaidakbizian gaurko eguna.1Eriotz otza gaur sartu zaigukire eta nire artean,esku loturik aurkitu gaituketsai beltz orren aurrean;iri bizia ebaki bai diksega ukaldi batean,neri zauria ideki berrizbetiko biotz muiñean.— 340 —
- Page 296 and 297: ik, andik ononeo iareiten ba'nindua
- Page 298 and 299: tore aurren-sarrera nola egiten zan
- Page 300 and 301: ten. Zarpa zarrak ez ezik, sabelzor
- Page 302 and 303: Baiña bere iudutar sinismenean ust
- Page 304 and 305: ere, urruti gabe, an izango zirala
- Page 306 and 307: utan erretako geriñak, gorputz one
- Page 308 and 309: Euzkadi'rako itzulerakoan izan nuan
- Page 310 and 311: naiko zurrutakin. Ongitxo zerbeldut
- Page 312 and 313: ZailtasunakBaztar aietako erri txik
- Page 314 and 315: lasai gelditu nintzan. Goizean goiz
- Page 316 and 317: ik, egunaren txolarte guztietan, ma
- Page 318 and 319: kien aurraren eta gurasoen eta aita
- Page 320 and 321: —«Ni, aots dardaraz aitortu zida
- Page 322 and 323: ikusteko aioz, aundi ta txiki, tint
- Page 324 and 325: ziltza ta gezurrak,erabat moztu diz
- Page 326 and 327: ematen zigun eta ain aldezle iator
- Page 328 and 329: txapeldun nor urten, uren urteko ga
- Page 330 and 331: tzen bai nintzan agurtzera eta bide
- Page 332 and 333: Begi aundi aundiak iriki nitun; bio
- Page 334 and 335: erriari. Alaxe egin genduan eta abe
- Page 336 and 337: Nagusiak ango bazterrak ongi ezagut
- Page 338 and 339: kero, aldebanatara danak egatzen di
- Page 340 and 341: Burua igurtzika, berekada goxo batz
- Page 342 and 343: lazki bat ez bai zan ur gaiñean ik
- Page 344 and 345: llelako, zaldiz an agertu zan gugan
- Page 348 and 349: 3 4Ez dituk gaurtik isats astinka G
- Page 350 and 351: arenak egin zuan siniskeriakin eta
- Page 352 and 353: Andik luzaro gabe, otordu urrixkoz
- Page 354 and 355: Gaixotu zan senarra eta sendatzeko
- Page 356 and 357: Oatuari apeizak obenak barkatu eta
- Page 358 and 359: Idiazabal baserritik sortze zuten e
- Page 360 and 361: Bere neskameakin iru seme-alaba iza
- Page 362 and 363: Abelosalariak, Gotzaiaren eta erri
- Page 364 and 365: Ain xuxen ere, amak eriotza onartze
- Page 366 and 367: tuzten aberri iaiak ospatzeko, eure
- Page 368 and 369: Indarragintarien zigor bildurraz, d
- Page 370 and 371: iraultza orrekin nola atzipetua iza
- Page 372 and 373: gentina'ko eresolerki gurenaren 365
- Page 374 and 375: politaz birbiztua eta lagunarteko g
- Page 376 and 377: gabe, Berak eskutik nindaramala arg
- Page 378 and 379: Altseingo aretoan itzaldia ematen,
- Page 380 and 381: tietatik etorrita, zaldizko «gautx
- Page 382 and 383: Gure gizon au, aita bezela, emakume
- Page 384 and 385: diakin. Igande batez bere emazteaki
- Page 386 and 387: BideaAurrerapenerako ain ondore one
- Page 388 and 389: utzi ninduten, Aita On Arduradunak
- Page 390 and 391: egun artan bultzirik bai ote zan ia
- Page 392 and 393: lur-iabeei, 15 neurkin oiek eskaka,
- Page 394 and 395: Iai aundi batez erriko Alkateari et
—«Zaude ixillik, zoratu ez ba'zera, erokeririk esan gabe», itzalagaltzeraiño adarra iotzen ari nintzaiola uste izanik, asarre antzean,erantzun zidan.—«tErakeririk?, iardetsi nion, egia niola bere bere begiz ikusinai ba'zuan, eleiz-espaloiaraiño iarraitzeko eta erakutsiko niola, axutegin nion».Nire saloa onarturik, «Sur<strong>bi</strong>» gukin genduala, nekin a<strong>bi</strong>atu zaneleiz aurrera gotzaia eta <strong>bi</strong>ok an iarri giñan ataizean, aurrena zetorrenakristaua zan ala ez, eperzakur orrek ezagutzen ote zuan ikusteko,norbait azaldu zai.Alakoren batean, espaloian guganantza agertu zan gaztetxo bateta eleizara etortzen zan kristaua zanez, orak, ailla astinka, abegiona egingo ziola adierazi nion. Gugana iritxi baiño leen, «Sur<strong>bi</strong>» <strong>bi</strong>deraatera zitzaion eta ailla xira<strong>bi</strong>raka, ongietorririk atsegiñena eginzion.Ondoren ezkondu bat agertu zan eta ari ere, kristau sinistunazanez, abetalpen maitekorra egingo ziola esan nion. Onduratu zitzaiontxakur ori eta <strong>bi</strong>kote sudurra luzatuta, usnatxo bat egin ondoren,ieratsu isatsa zirurika, artzaira xaloa egin zion.Azkenik espaloian gizon gordin bat azaldu zitzaigun eta sinistunaez zalako, ikusiko zuala txakurrak ze arrera asarrea egingozion, iakiñarazi nion.Sudurra luzatuta, usna artu ondoren, isatsa txit izail zurrunduzuan eta arramuskaka artu ondoren, izkutatu zan arteo ez zitzaionixildu zaunkaka.Bere-bere begiz ikusita ere, txakurrak usmoz kristau sinistun alasinisge zein zitezken ezagutu lezazkenik, bein eta berriro neri ukatzenzidan arren, ongi dakit nik beste apaiz guztiei zer esaten zien:«Kortexarena ori, txapela iasotzekoa da; zein diran sinistunaketa zein ez, suzmoz ezagutzen dituan eper-zakurra dauka, <strong>bi</strong>en ala<strong>bi</strong>en artean berexten, neure neure begiaz ikusi bai nuan.Andik luzaro gabe, Erroma'k erabakita, Merzedes'ko goterkia,gotzai batentzat zabalegia zala eta beste <strong>bi</strong> goterkitan, Nuebe deJulio eta Santa Rosa'kotan zatitua izan zan. Mones Kazon, Nuebede Julio'ri zegokionez, neure gotzai lagun miña utzita, beste gotzaibaten apaiz iardun bear izan nuan.Gure <strong>bi</strong>on arteko agurra <strong>bi</strong>ziki ituna eta aldapa gogorrekoa izanzan. Nuebe de Julio urian, gotzai berria aulkiratzera etorria zan eta— 339 —
Change language