Bizitzan bi goiasmo.pdf - Euskerazaintza

Nere egoera larria tipildu nion eta baita ondorengo nere asmoakere. Argentina'n nituala osabak azaldu nion eta apaiz lanetara urtebatzuetarako beintzat, artzen ba'ninduten, ara ioango nintzala; ezneukala aldi batez Ego Euskalerri'ra itzultzerik, «Araba» gudarosteangudal-apaiz ibilli nintzalako, betirako espetxetako itzala neukalaeta patxistangandik abertzaleetara aldegin nualako, eriotz-zigorra.Nere atzerribidea atondu arte, maia eta oatzea orde, beste eskakizunikgabe, aal nezakeen guztian poxik lagunduko niola etaapal-apal aren agindupera dagoaneko iartzen nintzala esan nion.Ez zebillela osasunez agitz azkarki eta laguntzaille baten bearaundia zeukanez, artuko ninduala nai ba'nuan bertotik agindu zidaneta orlaxe Iosu'ri besarkada aundi bat emanda agur beroaz alkarrengandikbanandu giñan bein betiko eta egoera lasaixegoan bizi berriariekin nion. Ezin zuan guztian, baita igandeetan ere, nik ematennion Meza eta elkarregaz oso ongi ulertzen giñan eta egunetik eguneranekin gogatuago aurkitzen zala igarritzen zitzaion. Ezin asezkobi ioran ene baitan nabaritzen nintuan orratik, mai otorduetan, angoogi zuriarena, eta mendiko ibillaldietan, gain aietako askatasunarena.Erkiapaiz-buru zanez, arazoakin, inguruko abade aunitz etortzenzitzaizkion eta ezagutzak eta adizkide berriak egiteko eretiarikegokiena izaten nuan. Danak iakin nai izaten zuten euskal apaizokgorriekin nola alkartu giñan eta lanak izaten zituzten gure iokaeraulertzen, nere ertoreak orratik berealako batean aditu zuan etaberau izaten nuan aldezlerik ziñena.Gorriek ez ezik, txuriek ere nola erail zizkiguten ainbat apaiz-laguneta bai batak eta bai besteak nola espetxetan sartzen ginduztenadieraztean, zerbait ulertzen zuten, bi suen arteko gure itzuri eziñezkoegoera larri ori, euskaldunoi, bi muturretako indarzale alderdioiek sortu zigutela garbi ikusten bai zuten. Gorriek gorroto bikoitzazartzen ginduztela esaten nien, kristau on giñalako, patxistakgiñalazko gorrotoaz eta Euskal-Araudia aldezten gendualako, Laterriarenetsaitzat begitan artuta. Txuriek ere bikoitz gorroto latzazigutela, aiekin ioan ez giñalako gorritzat ioaz eta Araudia aldeztengendualako, España'ren zatitzailleetzaz artuaz. Naiz txuriak naiz gorriak,euskaldunontzat etsai berdiñak zirala adierazten nien. ^lparraldekoeta Egoaldeko euskaldunok iatorriz, odol bereko eta bidezko— 217 —