d i s e r t a c i a
d i s e r t a c i a d i s e r t a c i a
128axalze, originalurze, individualurze, ramdenad misaRebia igiqristianuli xelovnebis farglebSi? xelovneba xelovanis subieqturisamyaros gamovlena da asaxvaa Tu obieqturi WeSmaritebisa, romliswvdoma da gadmocemac evaleba xelovans? sxvagvarad rom vTqvaT dgebaxelovnebisa da WeSmaritebis urTierTmimarTebis sakiTxi. Ees sakiTximudmivad idga filosofiis istoriis manZilze da swored misi ama Tu imsaxiT gadawyveta gansazRvravda xelovnebis ganviTarebis mimarTulebasda zogadad mis beds. Mmeore mxriv, am sakiTxis ganxilvis gareSe verSevamowmebT im mosazrebis legitimurobas, romelic poezias mxolodpoetis subieqturi samyaros gadmocemad da saRvTismetyvelo WeSmaritebisqadagebas himnografiis naklad miiCnevs, misi, rogorc poeturi teqstis,gaazrebis gzaze.P§4. WeSmaritebisa da xelovnebis urTierTmimarTebisaTviszemoT SevecadeT gveCvenebina, rom poezias da religias erTi sawyisiaqvT da saerTo safuZvlidan aRmocendnen. kerZod, poeziaca da religiacsakraluris wiaRSi iSobian, iq iReben saTaves. Aarqauli kulturebi,rogorc wesi, sakralizebulni arian da adamianTa es Tavdapirvelisakraluri erToba gamoxatvis formad swored leqss irCevs. TavisgamokvlevaSi haizinga aRniSnavs, rom kulturis ganviTarebis adreulsafexurze, rodesac leqsi jer kidev ar ganixileboda, esTetikurimoTxovnilebis dakmayofilebis saSualebad, leqsis forma sakmaod didixnis manZilze emsaxureboda yovelive imis gamoxatvas, rac kimniSvnelovania da arsebiTi sazogadoebis cxovrebisaTvis:”literaturul prozas yvelgan poezia uswrebs win. Tuki raimesakraluri an sadResaswaulo iyo leqsad unda Tqmuliyo, ara mxolodhimnebi da aforizmebi, aramed detaluri gamokvlevebic miRebuli metrulstrofulixerxebiT ileqseboda. Aamis magaliTia Zvelinduri samecnierowignebi, “sutra” da “sastra”; igive exeba antikuri mecnierebis uZveles
129Zeglebs. Eempedokle leqsad gadmoscemda Tavis filosofias,lukreciusic mis kvals misdevda. TiTqmis yvela Zveli moZRvrebis amformiT mowodebis motivi mxolod nawilobriv SeiZleba aixsnaspragmatuli mosazrebiT, rom wignebs moklebuli sazogadoeba teqstebsase ufro daimaxsovrebda. mTavari isaa, rom kulturis arqaul safexurzeTviTon cxovrebac, SeiZleba iTqvas, metrul-strofuladaa agebuli.roca saqme amaRlebul sferoebs Seexeba, leqsi gamoxatvis yvelazebunebrivi wesia” (44, 167). vfiqrobT, leqsis forma imiTac iyo gamowveuli,rom arqaul kulturebSi poezia, pirvel rigSi, WeSmaritebis gadmocemissaSualebad iyo miCneuli, Aamaze Tavad am wignebis xasiaTic miuTiTebs,rac, cxadia, mis amaRlebul bunebasac gulisxmobs.rogorc viciT, platonTan mSveniereba mxolod Tanmxlebia sikeTisada WeSmaritebisa da vinaidan xelovneba misTvis mibaZvis mibaZvaa, igiuars ambobs Tavis idealur saxelmwifoSi poeziaze swored im motiviT,rom igi aSorebs WeSmaritebisagan, Tumca iqve aRniSnavs: “dRevandelmSvenier saxelmwifoTa aRzrdilebSic Rvivis siyvaruli am poeziismimarT da Cven warmatebas vusurvebT mas, ese igi gvinda, rom is ara martosaucxoo, aramed WeSmaritic iyos” ( 28, 375). maSasadame, poezia mxolod imzomiT aris Rirebuli misTvis, ra zomiTac aaxlovebs WeSmaritebas dauars ambobs masze, Tuki igi aSorebs misgan.Aaristotelec imis mixedviT afasebda yovel mecnierebas, ramdenadacigi zogadi mizezebisa da sawyisebis Semecnebas uaxlovdeboda.mxatvruli saxe, romelic mravals aerTianebs, man gaigo rogorc zogadiram, rogorc tipi. Aamitom poezia aristotelesTvis bevrad ufrofilosofiuri iyo, ufro axlos idga zogad sawyisTa SemecnebasTan,vidre vTqvaT istoria. maSasadame, poezias isic WeSmaritebasTan kavSirSiganixilavda da afasebda. Ggarda amisa, esTetikuri fenomenisdaxasiaTebisas, rogoric iyo tragedia, aristotele misi zemoqmedebiseTikur mxareze saubrobda. Mmomdevno esTetikuri Teoriebic am oripoziciis saxecvlilebas warmoadgendnen ama Tu im formiT.neoplatonizmisTvis, platonis msgavsad, umaRlesi sawyisi asevesikeTis, WeSmaritebisa da mSvenierebis erTianobas warmoadgenda, iseverogorc mTeli Suasaukuneebis azrovnebisTvis. Bbunebrivia, am tipis
- Page 77 and 78: 77bibliis Tanaxmad, sityva pirvelad
- Page 79 and 80: 79Zveli enebis poeturi ritmika daik
- Page 81 and 82: 81ubralod msgavsi ki ar aris dafaru
- Page 83 and 84: 83realobis “amgvarobaze” misaTi
- Page 85 and 86: 85SemaduRabebeli saidumlosi. klasik
- Page 87 and 88: 87gamomdinare iqidan, rom qristianu
- Page 89 and 90: 89arsiT movlenili zearsi, idumalia
- Page 91 and 92: 91amrigad, SeiZleba iTqvas, rom qri
- Page 93 and 94: 93SeuZlia, rasac Tavad RmerTi ucxad
- Page 95 and 96: 95amdenad, igi gamocxadebiTi xasiaT
- Page 97 and 98: 97qristianuli xelovnebis, kerZod ki
- Page 99 and 100: 99xelovnebis qmnileba gaugebari da
- Page 101 and 102: 101mimovixileT is mecnieruli tradic
- Page 103 and 104: 103kulturebSi ki, rogorc religiur-f
- Page 105 and 106: 105gvevlinebian, maSasadame aq ar S
- Page 107 and 108: 107xasiaTi. igi apirebda Seeqmna na
- Page 109 and 110: 109Tavad sakraluris cneba ar aris e
- Page 111 and 112: 111maSasadame, debuleba TiTqos poez
- Page 113 and 114: 113Uumberto eko Tavis adreul naSrom
- Page 115 and 116: 115ufro metad iswrafvodnen locvisak
- Page 117 and 118: 117Semoqmedis yovlisSemZleobisa. Yy
- Page 119 and 120: 119filosofiur gansazRvrulobas buneb
- Page 121 and 122: 121amrigad, rodesac kants esTetikaS
- Page 123 and 124: 123farTo Tvalebi da maRali Subli. T
- Page 125 and 126: 125dausruleblobaSi melodiis gareSe,
- Page 127: 127simboloTa miRma yovelTvis igulis
- Page 131 and 132: 131Tavad RvTis sityva. Yyofnis es m
- Page 133 and 134: 133advilad gaarCevs xatebis ubralo
- Page 135 and 136: 135kritikaSi,” mesamisaTvis ki
- Page 137 and 138: 137mecnierebisTvis. Aamrigad, kanti
- Page 139 and 140: 139“axali eloiza” pirvel biZgs
- Page 141 and 142: 141Aamrigad, xelovnebis qmnilebis m
- Page 143 and 144: 143sinTetikur-organuli miswrafebebi
- Page 145 and 146: 145Tvlis, rom es swored mis filosof
- Page 147 and 148: 147amdenad haidegerisTvis WeSmarite
- Page 149 and 150: 149pirobebSi poeziis arss zogadad p
- Page 151 and 152: 151haidegeris azriT, hiolderlini po
- Page 153 and 154: 153WeSmarit mbrZaneblad, is ki ar i
- Page 155 and 156: 155SigniT. igi aRniSnavs, rom mrava
- Page 157 and 158: 157ki yovelTvis aRniSvnaa, romelsac
- Page 159 and 160: 159margi". [29;gv.10]. amrigad, rog
- Page 161 and 162: 161poeziis arsze, aseve ganicdis ma
- Page 163 and 164: 163da mniSvneloba, Tavis mxriv, iwy
- Page 165 and 166: 165Taviseburebisa, Seesabameba Tu a
- Page 167 and 168: 167Seicavs mis arqetips. Aam xelovn
- Page 169 and 170: 169wmindad struqturalizmisa da post
- Page 171 and 172: 171adgils. TamaSis aseTi gagebis wa
- Page 173 and 174: 173mimarTac, maT Soris maRalganviTa
- Page 175 and 176: 175mxriv, am viTomurobis SegrZnebas
- Page 177 and 178: 177SeiZleba dauSva meorec, msgavsi,
129Zeglebs. Eempedokle leqsad gadmoscemda Tavis filosofias,lukreciusic mis kvals misdevda. TiTqmis yvela Zveli moZRvrebis amformiT mowodebis motivi mxolod nawilobriv SeiZleba aixsnaspragmatuli mosazrebiT, rom wignebs moklebuli sazogadoeba teqstebsase ufro daimaxsovrebda. mTavari isaa, rom kulturis arqaul safexurzeTviTon cxovrebac, SeiZleba iTqvas, metrul-strofuladaa agebuli.roca saqme amaRlebul sferoebs Seexeba, leqsi gamoxatvis yvelazebunebrivi wesia” (44, 167). vfiqrobT, leqsis forma imiTac iyo gamowveuli,rom arqaul kulturebSi poezia, pirvel rigSi, WeSmaritebis gadmocemissaSualebad iyo miCneuli, Aamaze Tavad am wignebis xasiaTic miuTiTebs,rac, cxadia, mis amaRlebul bunebasac gulisxmobs.rogorc viciT, platonTan mSveniereba mxolod Tanmxlebia sikeTisada WeSmaritebisa da vinaidan xelovneba misTvis mibaZvis mibaZvaa, igiuars ambobs Tavis idealur saxelmwifoSi poeziaze swored im motiviT,rom igi aSorebs WeSmaritebisagan, Tumca iqve aRniSnavs: “dRevandelmSvenier saxelmwifoTa aRzrdilebSic Rvivis siyvaruli am poeziismimarT da Cven warmatebas vusurvebT mas, ese igi gvinda, rom is ara martosaucxoo, aramed WeSmaritic iyos” ( 28, 375). maSasadame, poezia mxolod imzomiT aris Rirebuli misTvis, ra zomiTac aaxlovebs WeSmaritebas dauars ambobs masze, Tuki igi aSorebs misgan.Aaristotelec imis mixedviT afasebda yovel mecnierebas, ramdenadacigi zogadi mizezebisa da sawyisebis Semecnebas uaxlovdeboda.mxatvruli saxe, romelic mravals aerTianebs, man gaigo rogorc zogadiram, rogorc tipi. Aamitom poezia aristotelesTvis bevrad ufrofilosofiuri iyo, ufro axlos idga zogad sawyisTa SemecnebasTan,vidre vTqvaT istoria. maSasadame, poezias isic WeSmaritebasTan kavSirSiganixilavda da afasebda. Ggarda amisa, esTetikuri fenomenisdaxasiaTebisas, rogoric iyo tragedia, aristotele misi zemoqmedebiseTikur mxareze saubrobda. Mmomdevno esTetikuri Teoriebic am oripoziciis saxecvlilebas warmoadgendnen ama Tu im formiT.neoplatonizmisTvis, platonis msgavsad, umaRlesi sawyisi asevesikeTis, WeSmaritebisa da mSvenierebis erTianobas warmoadgenda, iseverogorc mTeli Suasaukuneebis azrovnebisTvis. Bbunebrivia, am tipis