Semeno de Lazkano.pdf - Euskerazaintza
Semeno de Lazkano.pdf - Euskerazaintza Semeno de Lazkano.pdf - Euskerazaintza
zuan, etxeko ate ta leiatillak orbel igartuak bezelaastinduz... Aizeakin batera euria ta kaskabarra...Gau illun bildurgarria.Otsoak beurak ere, etzuten irtengo beren zuloillunetik.Sorgiñ ta anima-erratientzako giro egokia...Albitxutik Intxaustiko iturrira ta andik ErrekaBeltzetik Igaratzaraño juateko etziran iru ordurikbehar... ta Igaratzan dago Naparroako muga.Igaratzatik irtetzen dute zenbait bide, naiz Arakilgoballara guzirako, naiz Betelu ta Lekunberrirakoak,ere.Bizkarretik bizkarrera juaten ba-gera sarkalderuntz,Aralar mendian zehar, Irurzunera elduko gerata andik, lau pausotan daukagu Panplona, euskaldunenIruña... Bitartean larrabei, moxal ta txerriekikusiko dituzu aberats baso ta oianeetan aritz tapago-ezkurra oparo jaten... Lapurretarako aukeraoberik...! Pago lerdenak illuntzen dituzte basoak taeguzki galdatan, ere, oianak illunpe atsegiñean lo...Udazkeneko orri-erorte ta negu gorriko elurteak aberastendute arkaitz-arteko lur melar ura... Arkaitz-arteaberatsa da Aralarkoa... Arren inguruan burrukakizatea etzan oso arritzeko.* * *Gau illuna zala gau ura esanda daukagu.Euria ta kaskabarra. Biak, geroago etorriko ziranelurren enbajadore... Artzaiak bera jetxita edo jeistekozebiltzen, goietako gallurrak giroa zabartuta zeukatelako;otzak elurra izan oi du lagun gure medietan,Aralarren beintzat.* * *35
Ate-atzean, akuluak eta lurrean, uztarria. Ta,gero ezkerretara beste ate bat: sukaldeko atea. Sukaldearenparean, etxea añe luze, ikullua. Ikullu tasukaldearen bitartean egongo dira nekazari erremientak:sega ta sega-potoa, itaiak, lastoa mozteko epaia,laia, atxurrak, aizkora ta abar... Oien ondoan ganadu--janak... Goian, lenbiziko solaiduan, gordetzen diralaboreak: gari, babarrun ta ganuari emateko bestealeak...Ezkerreko atetik sartuta sukaldea dagoela esandegu. Aurreko orman, sutokia. Suari, zabaldu gabe,eusteko izaten dira su-burniak eta, barruan, eltzearieusteko, eltze-burniak. Orma zaharrean auspoa suariaize emateko, talaburnia, talomantenue, talo-ola, burruntzia,sartagiak eta krisallua. Suaren atzean, su--atzeko burnia erdian talaburnia eukitzeko txapaldatxobatekin, egon oi da. Tximiñiko kanpai inguruanpertz oria ta pertzotia, tupiñak, ahnaiza ta almaizeskuakandeleruekin. Sukaldeko paretatik duela atakea,etxe kanpoan labea ta labe-atakaren ondoan labe-endaialabetik ogiak ateratzeko ta satar-endaialabeko sorua garbitzeko.Eskubitako paretan dago orromaia; paretan zintzikikiriñaulkia ta baia iriña pasatzeko orromaienbarruan. Orrotu ta gero, orromaien sorua garbitzekoburniari matarrazkia deitzen diote.Beste paretan dago zizallua, apaltxoarekiko armariotxiki bat, eta apaltxo oietan egurrezko kutxarata sardeak, egurrezko txaliakin, eguerdian bertatikegozkaria jateko. Solairutik zintzilika kaiku ta esne-pertza;baita zeziña ta urdai zati aundi bat...Suaren inguruan, aulkiak.Goazen lo-gelara.37
- Page 2: XAROPENA AHGITALDARIA - ZARAUZ
- Page 5 and 6: —Gu gera euskeraren zaindariafc..
- Page 7 and 8: Abiatu da kale-erditik, aldamenetar
- Page 9 and 10: Baserria mespreziatzea euskera gaie
- Page 11 and 12: IATAKA—Reketek Ataunen daudela...
- Page 13 and 14: Lazkauko jauregia esaguna genduan a
- Page 15 and 16: 2ETXEBARRUTIKBorja Arteaga-ren ille
- Page 17: etzion iñundik antzik ematen. Borj
- Page 21 and 22: —Ona? Batzuetan, bai; beste batzu
- Page 23 and 24: tik joaz, lapurrek bezela... Baiña
- Page 25 and 26: Une artan lo-gelatik amandrea krisa
- Page 27 and 28: Parre tristea ezpaiñetan ta gorrot
- Page 29 and 30: 4NAPARRENBERRIAKAmasei lagun datoz
- Page 31 and 32: idazti ortatik artuak daude emen on
- Page 33 and 34: —Tresnak zorrozten ta konpontzen.
- Page 35 and 36: —Lagun ona.—Beharrezkoa askotan
- Page 37 and 38: —Gaxoa...! On-ona da mutikoa... B
- Page 39 and 40: —Alperrik abill! Ez diat ezertxo
- Page 41 and 42: —Ori ikusteko dago oraindik.—Gu
- Page 43 and 44: —Datorrela aurrera ta orrela jaki
- Page 45 and 46: diot; nere aurretik bota dut... Ber
- Page 47 and 48: tuko idiak arrapatu ta bere Ernanik
- Page 49 and 50: —Ez ari gaurko egunean iñokin fi
- Page 51 and 52: Aspalditik nagokio begira ta Otxoar
- Page 53 and 54: —Naparroko Erregeak Tiebasko zald
- Page 55 and 56: —Esaten nian nik iri, etzegola i
- Page 57 and 58: —Ara, Semeno: Loreren onagaitik b
- Page 59 and 60: —Aitatxo...? Aitatxo...? Etorriko
- Page 61 and 62: Sua, gorrotoa, samiña ta behazuna
- Page 63 and 64: Ordukoak orduan, oraingoak oraingoa
- Page 65: 10AKABERAAsiera-asierako Borja ta S
Ate-atzean, akuluak eta lurrean, uztarria. Ta,gero ezkerretara beste ate bat: sukal<strong>de</strong>ko atea. Sukal<strong>de</strong>arenparean, etxea añe luze, ikullua. Ikullu tasukal<strong>de</strong>aren bitartean egongo dira nekazari erremientak:sega ta sega-potoa, itaiak, lastoa mozteko epaia,laia, atxurrak, aizkora ta abar... Oien ondoan ganadu--janak... Goian, lenbiziko solaiduan, gor<strong>de</strong>tzen diralaboreak: gari, babarrun ta ganuari emateko bestealeak...Ezkerreko atetik sartuta sukal<strong>de</strong>a dagoela esan<strong>de</strong>gu. Aurreko orman, sutokia. Suari, zabaldu gabe,eusteko izaten dira su-burniak eta, barruan, eltzearieusteko, eltze-burniak. Orma zaharrean auspoa suariaize emateko, talaburnia, talomantenue, talo-ola, burruntzia,sartagiak eta krisallua. Suaren atzean, su--atzeko burnia erdian talaburnia eukitzeko txapaldatxobatekin, egon oi da. Tximiñiko kanpai inguruanpertz oria ta pertzotia, tupiñak, ahnaiza ta almaizeskuakan<strong>de</strong>leruekin. Sukal<strong>de</strong>ko paretatik duela atakea,etxe kanpoan labea ta labe-atakaren ondoan labe-endaialabetik ogiak ateratzeko ta satar-endaialabeko sorua garbitzeko.Eskubitako paretan dago orromaia; paretan zintzikikiriñaulkia ta baia iriña pasatzeko orromaienbarruan. Orrotu ta gero, orromaien sorua garbitzekoburniari matarrazkia <strong>de</strong>itzen diote.Beste paretan dago zizallua, apaltxoarekiko armariotxiki bat, eta apaltxo oietan egurrezko kutxarata sar<strong>de</strong>ak, egurrezko txaliakin, eguerdian bertatikegozkaria jateko. Solairutik zintzilika kaiku ta esne-pertza;baita zeziña ta urdai zati aundi bat...Suaren inguruan, aulkiak.Goazen lo-gelara.37