geografia 8

250-500 mm. yvelaze naklebi naleqi 200 mm-ze, zogan 100 mm-ze naklebi kordilierebis mTaTaSoris
zegnebze, arqtikuli da subarqtikuli sartylebis Sida raionebSi modis.
7. CrdiloeT amerikis dasavleTiT mdebare kordilierebis mTebi wynari okeanidan Camosuli
teniani haeris masebs eRobeba da amitom TiTqmis mTeli teni dasavleTis kalTebze rCeba, Sida vakeebze
ki kontinenturi hava yalibdeba. kontinentur centralur nawilSi, CrdiloeT yinulovani
okeanidan meqsikis yuremde gadaWimul vakeTa derefani xels uwyobs arqtikuli da tropikuli
haeris masebis gadaadgilebas. tropikul ganedebSi arqtikuli haeris SemoWrisas temperatura
mkveTrad ecema. meqsikis yuris mxridan tropikuli haeris maRal ganedebSi SeWra zamTarSi uecar
daTbobas iwvevs TviT polarul ganedebamde da grigalisebur qars – tornados warmoSobs. kontinentis
ZiriTad nawilze tenis umTavresi wyaro atlantis okeanidan Semosuli haeris masebia,
romlis gavlenac kordilierebamde aRwevs, radganac apalaCis dabali mTebi seriozul bariers
ar warmoadgens.
8. a) CrdiloeT amerikis kontinentis mdinareebi wynari, atlantisa da CrdiloeT yinulovani
okeanis auzebs ganekuTvneba. wynari okeanis auzs ganekuTvneba – kolumbia, kolorado da iukoni.
CrdiloeT yinulovan okeanis auzis mdinarea makenzi. atlantis okeanis auzis mdinareebia misisipi
(misuriT) da wm. lavrenti.
b) kanadasa da aSS-is sazRvarze mdebareobs xuTi didi tba: zemo, miCigani, huroni, eri da
ontario. bevri tbaa kanadis teritoriaze: didi daTvis, didi monebis, vinipegis, aTabaska da sxva.
g) CrdiloeT amerikis ugrZesi mdinare misisipi gaedineba: minesotas, viskonsinis, aiovas,
ilinoisis, misuris, arkanzasis, tenesis, luizianasa da misisipis StatebSi. masze mdebareobs qalaqebi:
sent-poli, mineapolisi, sent-luisi, memfisi, baton-ruJi, axali orleani.
10. a) CrdiloeT amerikis kontinentze gavrcelebulia: arqtikuli udabnoebis zona, tundra da
tyetundra, taiga, Sereuli da farTofoTlovani tyeebis zona, stepebi, udabnoebi da naxevarudabnoebi,
savanebisa da meCxeri tyeebis zona, maradmwvane xeSeSfoTliani tyeebisa da buCqnarebis
zona, cvalebadteniani tyeebis zona, notio ekvatoruli tyeebis zona da mTebSi simaRliTi sartyluroba.
b) bunebrivi zonebi kontinentis CrdiloeT nawilSi ganedur zolebs qmnis, taigis samxreTiT
mdebare bunebriv zonebs ki meridianuli mimarTleba aqvs.
11. bunebrivi pirobebis gamo kontinentis CrdiloeTiT metad mkacri klimaturi pirobebia, ris
gamoc es nawili meCxeradaa dasaxlebuli.
12. centraluri amerikis qveynebia: meqsika, gvatemala, belizi, hondurasi, nikaragua, kostarika,
panama.
karibis zRvis auzis qveynebia: kuba, iamaika, haiti, dominikelTa respublika.
§ 9. samxreTi amerika
1. a) samxreTi amerika dasavleT da ZiriTadad samxreT naxevarsferoSi mdebareobs. kontinents
CrdiloeTiT kveTs ekvatori. dasavleTidan wynari, aRmosavleTidan ki – atlantis okeane akravs.
b) CrdiloeTiT galinasis koncxi – C.g. 12 0 25’
samxreTiT frouordis koncxi – s.g. 53 0 54’ (kontinentur nawilze),
dasavleTiT pariniasis koncxi – d.g. 81 0 20’
aRmosavleTiT kabu-brankos koncxi – d.g. 34 0 46’
g) samxreT amerikis kontinentze mdebareobs amazonis, orinokosa da la-platis dablobebi,
braziliisa da gvianis zegnebi, samxreTSi – patagoniis zegani.
2. samxreT amerikis kontinentis dasavleTiT mTel sigrZeze gadaWimulia andebis axalgazrda
naoWa mTebi.
a) andebis Semadgeneli qedebia: patagoniis, sanapiro, dasavleTi da aRmosavleTi qedebi.
b) andebis ZiriTadi mwvervalebia: akon-kagua (6960 m), ankouma (6550 m), iliampu (6485 m), Cimboraso
(6267 m).
63