Komunitate baten herrigintza. Anoetaren ... - Anoetako Udala
Komunitate baten herrigintza. Anoetaren ... - Anoetako Udala
Komunitate baten herrigintza. Anoetaren ... - Anoetako Udala
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1.8.3. Baserrien sorrera, komunitate-bizitzaren finkapena<br />
Anoetan, Burdin Aroan etxeak eraikitzeko oinarrizko materialak<br />
erabiltzen zituzten: lurra, harria eta zura. Paretaren zutabeak zurezkoak<br />
izan ohi ziren, horma adar bilbez eraikitzen zuten –zestoak bezala– eta<br />
azkenik guzti hau lokatzez egindako pezoez estaltzen zuten. Etxearen<br />
barruan jarduera gutxi burutzen zituzten bazituzten ere, nekazal ekoizpenak<br />
gordetzeko ere erabiltzen zuten.<br />
Aurreko atalean azaldu dugun bezala, Burdin Arotik Behe Erdi Aro<br />
arte oso informazio gutxi dago; baina dirudienez, garai hartako etxebizitzak<br />
zurezko txabola txikiak ziren, ia banatugabeko espazioak zituztenak.<br />
Ez dago argi horietan, familia bizitzeko eremuaz gain, abereentzako eta<br />
lastoa gordetzeko lekurik bazen edo ez.<br />
XVI. mende hasieran <strong>Anoetako</strong> bailaretan baserriak sortu izana Erdi<br />
Aroko txabola horien aurrerapauso izan zen, herrialdean emandako<br />
baldintza sozial, ekonomiko eta teknologia berrien aurrerapausoen<br />
erantzuna. Urte oso gutxiren buruan hamalau38 baserri sortu izana<br />
gizarte-aldaketa bizkorreko prozesu bat izan zenez, Alberto Santanaren<br />
hitzetan, kultur paradigma eta bizimoduaren aldaketa bat izan zen, ez<br />
esplizitua; baina bai, ordea, kolektiboak onartua. Aurrerapauso horiek<br />
eragin zituzten baldintzak ondokoak izan ziren:<br />
Lehenik eta behin, zelaietan bizi zen segurtasun- eta bake-giroa. Ordurako<br />
amaitu ziren leinuen arteko bandokideen gatazkak, nekazarien<br />
etxe ugari erasotzen zituztenak. Kontuan hartzeko beste faktoreetako bat<br />
XVI. mende hasieran biztanleriak izandako hazkundea izan zen. Hedadura<br />
demografiko hori zela-eta, bizitzeko eta produzitzeko espazio berriak<br />
berritu behar izan zituzten. Ondoko atalean ikusiko dugun bezala, hori<br />
guztia lortzeko basoak luberritu eta herri-lurrak suntsitu zituzten.<br />
Ekonomia egoera ere oso oparoa zen, batez ere Amerikaren konkistaren<br />
eraginez, eta nekazariek diru-sarrera osagarri handiak eskuratu<br />
zituzten. Baldintza hauek ogiaren eskaria igoaraztea bultzatu zuten eta<br />
familiek gariari eskainitako azalera handitzearen apustua egin zuten.<br />
Gariak ez ezik, sagardoak ere <strong>Anoetako</strong> baserrien garapena ahalbidetu<br />
zuen, etxeetan edaten ziren edari bakarrak ura eta sagardoa baitziren.<br />
Anoetan garai honetako tolarearen arrastoa Sarobe baserrian behintzat<br />
38. Sarobe, Ateaga, Arrutarte, Agirre, Errekanbia, Tapia, Erausia, Mikelesagasti, Urreitzeta, Aginagarena,<br />
Barrundia, Mendigibel, Argindegi eta Alliri.<br />
174
Change language