03.06.2015 Views

2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala

2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala

2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Ipuin marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009


Sarrera<br />

Hizki-Marrazki <strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa antolatu dugu aurten ere <strong>Anoetako</strong><br />

Udaleko Euskara eta Kultura batzordeek, eta <strong>Anoetako</strong> Herri Ikastolak. Liburuxka<br />

honetan saria irabazi duten lanak irakurtzeko aukera izango duzue. Aurkeztutako<br />

lan guztiek merezi badute ere, saritutako hamalau lanak bakarrik argitaratu<br />

ditugu.<br />

Saritutako lanak idatzi dituzuenoi zorionak eta eskerrik asko; saririk eraman ez<br />

duzuenoi ere bai, denak izan direlako lan txalogarriak. Eta, jakina, lagundu<br />

diguzuen guztioi ere (epaimahaikide, ikastolako irakasle, e.a.) mila esker.<br />

Azkenik, aipatu, aurten ez dela <strong>ipuin</strong> bat ere aurkeztu E kategorian: gazte eta<br />

helduak. Aurrerantzean etorriko diren lehiaketetan parte hartzera animatzen<br />

zaituztegu herritar guztiok, bereziki 16 urtetik gorako gazte eta helduak.<br />

Besterik gabe, eskerrik asko berriro guztioi eta beste bat arte.<br />

<strong>2009ko</strong> apirila<br />

EUSKARA ETA KULTUR BATZORDEAK<br />

ANOETAKO HERRI IKASTOLA<br />

A KATEGORIA<br />

1. Bi sorgin eta dendari gezurtia<br />

Unai Urkola<br />

2. Lupa galdua<br />

Koldo Descalzo<br />

3. Alejandro eta bere txakurra<br />

Laila Tarik<br />

B KATEGORIA<br />

1. Itxasoak ekarritako anaia<br />

Ainhoa Simpler<br />

2. Mutiko xelebrea<br />

Lide Aranzabe<br />

3. Ametsak egi<br />

Amaia Estanca<br />

C. KATEGORIA<br />

1. Ardilatxa<br />

Jon Fernandez<br />

2. Osinzuloko zaratak<br />

Alex Aramburu<br />

Iker Etxeberria<br />

3. Amonaren sekretua<br />

Andrea Davila<br />

Janire Calleja<br />

Akzesit: Maitasunaren heriotza<br />

Maddalen Loidi<br />

D KATEGORIA<br />

1. Aitonaren istorio zaharrak<br />

Ainara Etxabeguren<br />

Olaia Etxeberria<br />

2. Sentimendu nahasiak<br />

Zuriñe Gonzalez<br />

Ainhoa Del Barco<br />

3. Pertsona ote naiz<br />

Aitana Miner<br />

Akzesit: Lagun txarrak<br />

Imanol Cavero<br />

Iraitz Leunda<br />

HIZKI-MARRAZKI <strong>ipuin</strong> lehiaketa<br />

<strong>Anoetako</strong> <strong>Udala</strong> eta <strong>Anoetako</strong> Ikastola<br />

2009.urtea<br />

Diseinua eta inprimategia// Servigraf S.L.L.


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

BI SORGIN ETA DENDARI<br />

GEZURTIA<br />

UNAI URKOLA<br />

Neguko egun euritsu batean baziren bi sorgin zirikatzaile,<br />

oso itsusiak, eta dendari bat. Mundu magikoko egun batean<br />

sorgin batek erratza puskatu zuen, eta orduan sorginak:<br />

- A! ERRATZA PUSKATU ZAIT!, esan zuen. EZINGO DUT ERRAT<br />

ZAN JOLASTU, LAGUNDU!<br />

Eta segituan beste sorginak:<br />

- Isildu, mesedez, emakumea. Ondo iruditzen al zaizu erratz berri bat erostea?<br />

- Bai, gustatuko litzaidake, baina planoa bilatu beharko dugu, ezta? Bestela<br />

ezin go dugu denda aurkitu.<br />

Eta besteak:<br />

- Ba goazen bilatzera, bestela berandu iritsiko gara.<br />

Aurkitu zutenean etxe oso-osoa desastre bat eginda gelditu zen, eta orduan<br />

gauzak jasotzen hasi ziren. Dena jaso zutenean pijama kendu, eta sorginaren<br />

traje puskatua jantzi zuten. Segituan abiatu ziren. Iritsi zirenean dendariak esan<br />

zuen:<br />

- Andreok! Erratzen dendarik hoberenean zaudete!<br />

Eta sorginak:<br />

- Eskerrik asko, erratz bat nahi dut, 235 zmkoa, ba al duzu?<br />

- Ez, ez dut zure tamainakorik.<br />

- Baina hortxe duzu, eta ikusten ari naiz. Gezurti galanta zara; goazen hemendik<br />

beste denda batera, ondo iruditzen al zaizu?<br />

- Bai, oso-oso ondo.<br />

Ordutik aurrera sorginek beraiek bakarrik egin zuten erratza, materiala erosita.


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

LUPA GALDUA<br />

KOLDO DESCALZO<br />

Behin, mendiko kobazulo sekretuan, Begi Detektibea<br />

bizi zen. Ausarta eta zuhurra zen.<br />

Begi Detektibea konturatu zen lupa lapurtu ziotela, eta<br />

kobazuloan begira hasi zen. Han zeuden kapela, linterna...,<br />

baina ez lupa. Herrira jendeari galdetzera joan zen:<br />

- Nire lupa ikusi al duzu, jauna?<br />

- Ez, ez dut ikusi.<br />

- Ume, ikusi duzu nire lupa?<br />

- Agian dendan dago.<br />

- Eskerrik asko!<br />

Begi Detektibea dendara joan zen, baina lupa oso garestia zen.<br />

Bitartean mendizale batek lupa aurkitu zuen mendi tontorrean:<br />

- Hara! Norbaitek lupa galdu du. Beherago utziko dut, ea galdu duenak aurkitzen<br />

duen!<br />

Eta Begi Detektibea itzuli zenean kobazulora bere lupa aurkitu zuen eta<br />

asko poztu zen.


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

ALEJANDRO ETA BERE<br />

TXAKURRA<br />

LAILA TARIK<br />

Duela asko, bazen Alejandro izeneko mutil bat.<br />

Alejandrok txakur bat nahi zuen, eta behin batean esnatu<br />

zenean, sorpresa! txakur bat agertu zen.<br />

Ondoren, Alejandro poz-pozik jarri zen. Harrezkero, Alejandro<br />

bere txakurrarekin paseatzera joaten zen.<br />

Alejandroren txakurrak alde egin zuen, eta Alejandro etxera joan, eta<br />

esan zion bere amari:<br />

- Ama, aita! Txakurra galdu egin zait.<br />

- Ai, ama! Kostatu zaigunarekin!!! 87 koa zen, eta galdu zaigu dirua.<br />

Eta Alejandro eta bere ama txakurraren bila joan ziren.<br />

Orduan txakurra zaunka hasi zen, eta Alejandrok txakurra entzun zuen:<br />

- Zer ahotsa da hori? –esan zuen Alejandrok.<br />

- Txakurra al da, Alejandro? –amak.<br />

- Uste dut txerri batzuk lokatzean ari direla, baina ematen du gure txakurraren<br />

ahotsa, eta ezkerretik datorrela ahotsa.<br />

Eta Alejandrok txakurra aurkitu zuen.<br />

- Oh! Azkenean hementxe zegoen eta.<br />

Gero Alejandro eta bere ama etxera joan ziren.


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

AINHOA SIMPLER<br />

ITSASOAK EKARRITAKO<br />

ANAIA<br />

Kaixo! Ni Mari naiz eta Estatu Batuetakoa naiz. Beno,<br />

egia esan Altzokoa naiz eta Estatu Batuetara joan nintzen<br />

bizitzera nire aitak, Xabierrek, bertara lana egitera joan behar<br />

zuelako.<br />

Ni txikia eta argala naiz, inurri bat bezala. Nire ilea horia<br />

da, eguzkiaren antzera, eta begiak zerua bezain urdinak<br />

eta distiratsuak. Anai bat daukat, Aitor izenekoa, eta bi urte<br />

ditu. Baina ez da nire familia bezalakoa. Ez, ez, beltza da.<br />

Badakit! Lehengo urtean nire anaia nola ezagutu genuen<br />

kontatuko dizuet.<br />

Alaba bakarra nintzen eta batzuetan aspertu egiten<br />

nintzen, ezin nuelako inorekin jolastu. Nahiz eta jostailu pila<br />

bat izan. Hain beste neuzkan, bigarren gela bat nuela nire<br />

jostailuak gordetzeko. Niretzat bakarrik!<br />

Behin batean, nire aitak esan zidan:<br />

- Mari! Laster udako oporrak izango dira. Nora joan nahi duzu aurten?<br />

Pentsakor jarri nintzen eta esan nion:<br />

- Ba... Txinara!<br />

- Baina, iaz joan ginen eta! Ez, ez, beste leku batera.<br />

- Orduan... Australiara!<br />

- Baina Australiara ere joan gara! Badakizu zer gertatu zen, ez da?<br />

- Bai aitatxo, gogoan dut oraindik. Bidean aurkitutako kanguru bat eraman<br />

nuen hotelera nire maskota zela esanik eta apartamendu guztietara sartu eta<br />

gauzak hausten egon zen.<br />

- Bai, bai! Eta zer iruditzen zaizu aiton-amonak eta lehengusuak bisitatzera joan<br />

go bagina Altzora? Euskal Herrira?<br />

- Bale! Aiton-amonak ikusteko irrikan nago!<br />

Eta horrela erabaki genuen Altzora joatea. Hurrengo egunean maletak<br />

prestatzen hasi nintzen, baina zalantza ugari sortu zitzaizkidan.<br />

- Zein pelutxe eramango dut? Teddy hartza ala untxitxo zuria? Hartzari begi bat<br />

falta zaio... beno, berdin dio. Partxe bat jarriko diot eta pirata bat emango du.<br />

Badakit! Biak eramango ditut.<br />

Lau egun geroago aitak esan zuen:<br />

- Denak autoraaa!<br />

Gure hiriko aireportura joan, hegazkinean sartu, aireratu, eta bederatzi<br />

ordu igaro ondoren Hondarribiako aireportura iritsi ginen. Bertan, aitona eta<br />

amona zeuden gure zain. Deiadarka hasi nintzen aireportutik korrika:<br />

- Aitona! Amona!<br />

Eta beraiek era berean korrika etorri ziren niregana:<br />

- Mari!<br />

Eta besarkadak eta muxu piloa elkarri ematen egon ginen luzaroan.<br />

Ondoren, aiton-amonen etxera joan, eta bertan lehengusuak eta osaba-izebak<br />

zeuden gure zain. Amonaren etxean geratu ginen hilabete batez. Gauza asko<br />

egin genituen: hondartzara joan, igerilekura, mendira... Eta oso ondo pasa genuen,<br />

bai etxetik kanpo, bai etxe barruan ere.<br />

Opor egunetako azkeneko eguna iristear zegoen eta gauzak maletetan<br />

sartzen hasiak ginen. Azken egunean, nire lehengusuak eta ni hondartzara<br />

azken aldiz joatea pentsatu genuen.<br />

- Aita, ama, azkeneko eguna da eta aprobetxatu egin behar da, joan al gai<br />

tezke hondartzara?<br />

- Ongi da, baina denbora asko ez, oraindik gauza guztiak prestatzeko ditugu<br />

eta!<br />

Bainu-jantzia janztera joan ginen korrika eta presaka, eta gurasoek hondartzara<br />

eraman gintuzten. Uretara sartzen ari ginela, garrasika hasi nintzen:<br />

- Begira zer dakarren itsasoak olatuetan!<br />

- Saski bat dirudi! – esan zuen nire lehengusina Iratik.<br />

- Zerbait dakar barruan! – esan zuen nire lehengusu Endikak.<br />

- Bila joango naiz! – esan nuen nik ausardiaz.<br />

10<br />

11


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Oso igerilari ona naiz eta olatuen gainetik eta azpitik pasatzen saskia<br />

hartu, eta hondarretara, gurasoak zeuden tokira, eraman nuen ziztu bizian. Saskiaren<br />

barruan zerbait zegoela konturatu ginen. Manta busti batzuk kendu, eta<br />

hura sorpresa! Ume bat zegoen! Ume txiki beltzaran bat zen. Afrikatik etorria zela<br />

pentsatu genuen. Oso polita zen! Nire aita-amari galdetu nien:<br />

- Ama, gera gaitezke umearekin? Oso polita da eta bakarrik ezin da gelditu!<br />

Zer iruditzen zaizu zuri, aita?<br />

- Gaixoa! Nola iritsiko zen honetaraino? Ikusiko dugu zer egin dezakegun! – esan<br />

zuen aitak.<br />

- Hain txikia da! Gizajoa, bakarrik dago. Nork utziko zuen horrela? – esan zuen<br />

amak gupidaturik.<br />

- Gure etxea oso handia da. Nire jostailuen gelan egin dezake lo! – esan nuen,<br />

behin eta berriro erregutuz.<br />

Euskal Herriko agintariekin paper eta baimen piloa bete ondoren, gurekin<br />

eramaten utzi ziguten. Aitor izena jarri genion.<br />

Handik aurrera Aitorrekin bizi gara, nire anaiatxo txikia. Eta orain ez naiz<br />

aspertzen inoiz ere, Aitorrekin oso ondo pasatzen dudalako.<br />

LIDE ARANZABE<br />

MUTIKO XELEBREA<br />

Orain kontatuko dizuedan istorio edo xelebrekeria hau<br />

duela 9 bat urte gertatu zen. Bazegoen Hernialde izeneko<br />

herri txiki eta polit bat, eta bertan Lander izeneko mutiko<br />

xelebre eta sinpatiko bat bizi zen, irakurtzea asko gustatzen<br />

zitzaiona. Begi urdinak, ile marroia eta sudur txikia zituen,<br />

eta nahiko umila zen, lotsati samarra, nahiz eta dibertigarria<br />

izan. Bere herrian liburutegi bat zegoen, eta Lander maiz<br />

joaten zen bertara.<br />

Baina behin batean, liburu baten bila zebilela, gauza ikaragarri bat<br />

aurkitu zuen. Liburu bat bere tokitik mugitzen hasi zen, eta apal guztiek bira bat<br />

eman zuten. Ohartu zenerako, Lander beste mundu batean murgildurik zegoen.<br />

Mundu horrek ametsetakoa zirudien, bertan edozer gauza bila zitekeelako; kale<br />

batean uda zen, bestean negua…, eta etxeak kale batean Londresekoak ziren,<br />

bestean Paraguaykoak… Mundu hura itzela zen, Landerren ustetan bai, behintzat.<br />

Segundo batzuk igaro ondoren, neskato bat agertu zitzaion aldamenean, ea<br />

nongoa zen galdezka, eta Landerrek Hernialdekoa zela esan zion. Neskatila, hori<br />

entzutean, harriturik geratu zen.<br />

Landerrek harridura horren arrazoia zein zen galdetzea erabaki zuen,<br />

eta Gixane, ezagutu zuen neskatila, herri berezi hartako kontuak kontatzen hasi<br />

zitzaion, oso arraroa baitzen kanpotar bat herri hartara joatea. Dagoeneko<br />

murgildurik zegoen mundu hartan, jendeak ez zuen lanik egiten, ez zituen autoak<br />

erabiltzen, hegan ibiltzen ziren, haragia eta arraina gordinik jaten zituzten...,<br />

dena oso bitxia zen, eta aipaturiko hau gutxi balitz, gauzarik txundigarriena zera<br />

zen: herri hartatik ateratzeko sorgin baten edabe magikoa edan behar zela<br />

derrigorrez; gaztelu zahar eta beldurgarri batean bizi zen sorginarena.<br />

Hau guztia entzun ondoren, Landerrek ez zuen bertan geratzea beste<br />

irtenbiderik ikusi, eta Gixaneri ostatu eskatu zion. Neskatilak berehala bere etxera<br />

eraman zuen, eta herria, jateko ohiturak, jantzi beharreko arropa... erakutsi<br />

zizkion.<br />

Hasiera batean, Landerri egoera eramangaitza iruditu zitzaion, ezin<br />

zituen ahaztu lagunak, baserriko belazetako jolasak, herriko apaizari egiten<br />

zizkioten txantxak... Baina Gixanek asko lagundu zion eta hilabete bat igaro<br />

zenerako Landerrek bertakoa zirudien. Bere adineko mutikoak ere ezagutu zituen<br />

eta haiekin ibiltzen hasi zen, berak zekizkien gaiztakeriak erakutsiz... Bi hitzetan<br />

esanda, zoriontsua zen.<br />

12<br />

13


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Bizitza berri bat zuen, eta nahiz eta ikastolara ez joan, asko ikasten ari zen<br />

liburuak irakurtzen eta ingurukoei galderak egiten. Gainera bai Gixanerekin bai<br />

mutikoekin gero eta hobeto moldatzen zen, eta denborarekin Gixaneren alboan<br />

zegoenean zerbait sentitzen hasi zen bere gorputz barnean. Harekin hitz egiten<br />

zuen bakoitzean, sabelean tximeleta moduko batzuk sentitzen zituen, Gixane<br />

ikusten zuen bakoitzean urduri jartzen zen. Egoera horretan gero eta gehiagotan<br />

aurkitzen zela ohartu zen. Gixane gustatzen zitzaion, baina ez zekien berari<br />

kontatu ala ez. Gero eta garbiago ikusten zituen bere sentimenduak. Gixane<br />

maite zuen, harekin igaro nahi zituen gauak eta egunak, eta azkenean, egoera<br />

jasanezina egin zitzaionean, dena kontatzea erabaki zuen.<br />

Alde batetik beldurra zuen, ez baitzekien nola erantzungo zuen Gixanek.<br />

Baina neska zintzoa eta ulerkorra zen, eta egoerari aurre egiten jakingo zuela<br />

pentsatu zuen.<br />

Gauzak horrela, arratsalde batean, Gixaneren logelara sartu, eta dena<br />

azaldu zion, urduritasun eta beldur puntu batekin. Neskaren erreakzioa benetan<br />

polita eta maitekorra izan zen, Landerrek hitz egiteari utzi baino lehen musu<br />

bat eman baitzion ezpainetan. Berak ere maite zuela esan zion, eta orduan<br />

harreman bat hasi zuten, zoriontasun eta maitasun handiko harreman bat.<br />

Beraien maitasuna herri guztian zehar zabaldu zuten, eta bizilagun<br />

guztiek bikote polita osatzen zutela esaten zieten. Momentu horietan, Lander bere<br />

familiaz gogoratzen zen. Bere gurasoak, aiton-amonak… Hernialden zeuden, eta<br />

ez zekiten ezer bere harremanari buruz. Horrek tristatu egiten zuen, eta Gixanek<br />

Lander zoriontsu ikusi nahi zuenez, sorginarengana joateko proposamena egin<br />

zion.<br />

Hurrengo egunean, Lander eta Gixane sorginaren gaztelura joan, eta<br />

edabe magikoa eskatu zioten, baina, sorginak azterketa batzuk egin behar<br />

zizkiela esanez, etxe barrura sartu zituen. Galdera mordoa erantzun ondoren,<br />

sorginak edabe magikoa eman zien, eta ilbeteko gauean hartuz Hernialden<br />

azalduko zirela baieztatu zien.<br />

Landerrek eta Gixanek astebete bat itxaron behar izan zuten ilbeteko<br />

gaua iritsi arte, baina azkenean, 2000ko urtarrilaren 20an, edabe magikoa edan,<br />

eta Hernialdeko liburutegian azaldu ziren. Landerrek liburutegia beste mundura<br />

joan zenean bezala aurkitu zuen, eta leihoetatik Gixaneri herri guztiaren berri<br />

eman zion.<br />

Eguna argitzean, isil-isilik, liburutegitik atera, eta Landerren etxean<br />

aurkeztu ziren. Gurasoek izugarrizko poza hartu zuten semea ikustean, eta Gixane<br />

ere oso ondo hartu zuten. Bikotea bertan bizitzen geratu zen; Lander irakasle hasi<br />

zen lanean eta Gixane ile apaindegi batean. Helduak egin ziren, haurrak izan<br />

zituzten, Xuar, Miren eta Goar, eta zoriontsu bizi izan ziren Hernialde bezalako<br />

herri txit eta xarmangarri batean.<br />

14<br />

15


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

AMAIA ESTANGA<br />

AMETSAK EGI<br />

Nire izena Amaia da, eta badut ahizpa bat, Naiara<br />

izena duena. Nik eta Naiarak antza handia dugu. Biok<br />

ile marroia dugu, udazkeneko gaztainaren kolorekoa;<br />

begiak, berriz, beltzak, sua egiteko erabiltzen den ikatzaren<br />

antzekoak; altueraz ez gara berdinak, Naiara ni baino bi<br />

zentimetro altuagoa da, baina horrek ez du axola. Naiara<br />

oso xelebrea da, eta atsegin du zuhaitz gainean txabolak<br />

egitea. Ni, berriz, umila naiz, eta heldua izatean gustatuko<br />

litzaidake astronauta izatea.<br />

Behin, Naiara atsegin zuena egiten ari zen, hau da, zuhaitzaren gainean<br />

txabolak eraikitzen. Eta ni interneten astronautari buruz informazioa bilatzen.<br />

Goiz horretan gurasorik ez zegoen etxean, lanean baitzeuden. Orduan zerutik<br />

gauza bitxiak erortzen hasi ziren, txokolatezko untxiak, erregalizak, txikleak,<br />

txupatxusak…Naiarak hori dena ikusitakoan ahal zuen guztia jaten hasi zen. Ni<br />

oihuka hasi nintzen esanez ez jateko, agian pozoitsuak zirelako, baina Naiarak ez<br />

zidan kasu izpirik ere egin. Erregaliz batzuk ere hartu zituen zorro batean etxerako.<br />

Nire ustez, oso gauza arriskutsua egiten ari ginen.<br />

Espazioan kohete geltoki bat zegoen, eta bertan gelditu ginen. Txokolate<br />

usaia hartzen nuen, eta honela esan nion Naiarari:<br />

- Naiara, ez al duzu txokolate usaia aditzen?<br />

- Bai –esan zuen, txokolatezko untxiak seinalatuz.<br />

Gure etxera eroritako untxiak ziren, eta orain unibertsoan zeuden.<br />

Naiara oso arraro zegoela nabaritu nuen, eta minuturo gorputzeko zatiak<br />

banan-banan aldatzen ari zitzaizkion, estralurtar baten antza hartuz. Segituan<br />

imajinatu nuen gure etxera erori ziren gozoki horien eragina zela. Ahotsa ere<br />

aldatu zitzaion eta honela hitz egiten zuen:<br />

- Es-tra-lur-ta-rra-na-iz.<br />

Erabat beldurtuta nengoen Naiara horrela ikusita, eta pentsatu nuen<br />

espazioan uztea, orain hori baita bere bizilekua.<br />

Hantxe geratu zen Naiara betiko, eta ni, berriz, bakarrik nago etxean,<br />

haren zuhaitzeko egurrezko txabolan. Eta pentsatzen dut egunen batean bisitan<br />

joatea, eta bera gizaki bihurtuta, etxera berarekin bueltatzeko.<br />

Egunak aurrera zihoazen, eta ni ez nengoen batere lasai. Horietako<br />

egun batean, Naiarak amets egin zuen gozo horiek jan eta astebete batera<br />

berak txabola berri eder bat egingo zuela zuhaitz sendo baten gainean eta ni<br />

espaziora joango nintzela. Egun bat falta zen astea betetzeko.<br />

Nik ez nion garrantzi handirik eman, baina oraingoan Naiara ziur zegoen<br />

ametsa egi bihurtuko zela. Heldu zen Naiarak amestutako egun hura, eta niri<br />

oraindik ez zitzaidan ezer berririk gertatu, zer eta ikusten ez dut ba Naiara zuhaitz<br />

sendo baten gainean txabola eder batekin hau esanez:<br />

-Amaia, kohetea 10:30ean irtengo da Igeldotik.<br />

-Ongi da! -erantzun nion, harri eta zur.<br />

Hamar eta erdiak ziren, eta Naiarak eta nik espazio-ontzia hartu behar<br />

genuen. Espazio-ontziak honela esan zuen:<br />

-Hiru, bi, bat, zero… bagoaz<br />

Espazioan geunden! Ni erabat liluraturik nengoen, une horretan nire<br />

ametsa betetzen ari baitzen, eta honela galdetu nion Naiarari:<br />

-Nola lortu duzu hau dena?<br />

-Ez dakit, baina uste dut zerutik erori ziren gauza gozo horiei esker eta ametsari<br />

esker lortu dudala.<br />

16<br />

17


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

JON FERNANDEZ<br />

ARDILATXA<br />

Zer dela eta zer naiz? Euskal Herriko maskota naiz, gazta<br />

egiten dut maiz, zer dela eta zer naiz? Ardilatxa naiz, eta<br />

nire istorioa kontatuko dizuet.<br />

Bazen behin gazte talde bat, denak oso ondo marrazten<br />

zutenak. Talde hori bi mutilez eta hiru neskaz osatuta<br />

zegoen: Xabi, Patxi, Ainhoa, Oihana eta Laura.<br />

Guzti horiek baserri batera joan ziren, beraien eskolako lagunekin batera.<br />

Baserri hartan sekulako kiratsa zegoen, eta inor konturatu gabe handik gertu<br />

zegoen belaze batera joan ziren. Zuhaitz baten azpian eseri ziren bostak, enborrean<br />

bermaturik. Udako goiz bero bat zen, eta han zeuden ardiak belazearen<br />

alde batetik bestera korrika ibiltzen ziren. Patxi, Xabi, Oihana eta Laura barrez<br />

lehertzen zeuden. Ainhoa, aldiz, langileena, marrazten ari zen:<br />

- Zer ari zara marrazten, Ainhoa?- galdetu zion Patxik.<br />

- Horko ardi hori. Gustatzen?- esan zion Ainhoak Patxiri marrazkia erakutsiz.<br />

- Benetan polita da. Zure ardi hori kopiatzen utziko zenidake?<br />

- Ongi da, baina ez da ardi normal bat. Ardilatxa du izena.<br />

Patxik Ardilatxa etxera eraman zuen, bertan marraztu egin zuen eta<br />

marrazki hori pegatina bihurtu zuen. Beste lau pegatina batzuk egin zituen. Bat<br />

Ainhoarentzat, beste bat Oihanarentzat, beste bat Laurarentzat eta azkena Xabirentzat.<br />

Bostek pegatinak beraien eskolako koadernoetan itsatsi zituzten.<br />

tuz. Patioan Xabik Patxirekin hitz egin zuen, eta esan zion:<br />

- Epa, Patxi! Ardilatx bat egin dezakezu Maiderrentzat?- eta Patxik erantzun<br />

zion:<br />

- Begira Xabi, Ainhoa, Laura eta Oihana gauza berbera galdetzera etorri zaizkit,<br />

eta ni oso gustura emango nizkizueke pegatinak, baina krisia dela eta oso<br />

garestia da hainbeste pertsonarentzat pegatina bat egitea.<br />

Arazoari aurre egiteko Xabi, Patxi eta beste hirurak elkartu egin ziren.<br />

Irtenbide asko aipatu zituzten, adibidez: pegatinak ez ematea, ikaskideei marrazkia<br />

eman eta beraiek pegatina egitea…, baina egokiena iruditu zitzaiena<br />

hauxe izan zen: marrazkia patentatzea eta pegatinak saltzea.<br />

Ardilatxa oso ezaguna da gure artean, baina, baliteke ni besteak baino<br />

ezagunagoa izatea, eta zergatik? Oraintxe kontatuko dizuet.<br />

Ni “Seat Panda” batean itsatsita nengoen, auto hori oso zaharra zen eta<br />

aurki txatartegira botako gintuzten.<br />

Baina txatartegira bota baino bi egun lehenago laborategi batera eraman<br />

gintuzten. Areto handi batera sartu gintuzten, eta bi aterki ireki moduko<br />

makina batzuk zeuden guri begira. Makina horien xedea gauza bizigabeei bizia<br />

ematea zen. Bat-batean argi guztiak itzali, eta aterkien puntetatik bi izpi urdin<br />

atera ziren. Autoak ez zuen bizirik hartu eta nik, Ardilatxak, BAI!!!<br />

Hurrengo egunean bostak eskolara iritsi zirenean, beraien lekuetan eseri<br />

ziren. Xabiren ondoan eserita zegoen neskak, Maiderrek, ardilatxa ikustean, honako<br />

hau esan zion Xabiri:<br />

- Egun on, Xabi. Zer da hor daukazun ardi hori? Benetan oso polita da. Egingo<br />

al zenidake pegatina bat, mesedez?<br />

- Bueno ba… saiatuko naiz- esan zion Xabik.<br />

- Eskerrik asko, Xabi. Zu bai zarela lagun ona!- esan zion Maiderrek, Xabi besarka-<br />

Oso ardi bitxia nintzen eta laborategitik korrika ihes egin behar nuen,<br />

handik gertu zegoen ardiz betetako belaze batera. Ezin nuen han denbora gehiago<br />

gelditu, oso ardi bitxia bainintzen eta azkar harrapatuko ninduten.<br />

Oso gosetuta nengoen, eta belar pixka bat jatea erabaki nuen. Baina belarra<br />

mingainarekin ukitzean, bi beso, bi hanka eta aurpegi bat atera zitzaizkion belarrari,<br />

eta berehala belarrak alde egin zuen. Orduan jakin nuen miazkatzen nuen<br />

guztia bizitu egiten nuela.<br />

18<br />

19


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Lurrean etzanda, pentsakor gelditu nintzen. Han denbora gehiagoz geldituz<br />

gero, azkar harrapatuko ninduten eta berriro ere pegatina bihurtu, beraz,<br />

zera erabaki nuen: aurkitzen nituen ardilatx guztiak miazkatu eta bizitu egingo<br />

nituela, espezie berri bat sortuz.<br />

Gau hartan ilargia bete-betea zegoen, eta hiri hartako kaleak huts-hutsik.<br />

Guztiz bakarrik nengoen. Ez zen ezer entzuten, nire oinatzak soilik. Poliki-poliki<br />

joan nintzen ikusten nituen ardilatx guztiak miazkatuz, gelditu gabe eta inork ikusi<br />

gabe.<br />

Argitu zuenerako 8439 ardilatx biziarazi nituen, eta herritarrak hainbeste<br />

ardilatx ikustean ezin zituzten denak pegatina bihurtu; beraz, gutako batzuk hartu<br />

eta analisi bat egin ziguten. Gu osasuntsu geundela ikustean guretzat baserri<br />

bat eraiki zuten.<br />

ALEX ARAMBURU<br />

Udarako egun batean, lagun talde<br />

bat Osinzulora zihoan euren bizikletetan.<br />

Joxe Martin, Asintxio, Olatz eta<br />

Mª Luisa ziren. Kantu kantari zihoazen:<br />

- Maite zaitut, maite maite zaitut, pilapila<br />

patata tortilla!<br />

Bat-batean, Asintxio isildu egin zen eta handik denbora gutxira esan zuen:<br />

- Oh! Kaka zapaldu dut!<br />

OSINZULOKO ZARATAK<br />

IKER ETXEBERRIA<br />

Orduan denak barrezka hasi ziren, baina Asintxiok jarraitu zuen:<br />

- Ez du graziarik!<br />

Hori esan ondoren, erreka ertzera joan zen bizikletaren gurpila garbitzera.<br />

Bitartean, bere lagunak errekara harriak jaurtitzeari ekin zioten. Halako batean,<br />

Joxe Martinek Asintxio buruan jo zuen harriarekin, eta oihukatu zuen:<br />

- Joxe Martin! Hi normala al haiz?<br />

Minutu batzuen ostean berriz ere Osinzulora abiatu ziren, kantu kantari:<br />

- Maite zaitut, maite maite zaitut, pila-pila patata tortilla!<br />

Hori duela bi urte gertatu zen, eta gaur egun ni eta gainerako ardilatxak<br />

baserrian ibiltzen gara, handik gertu dagoen belaze batetan alde batetik bestera<br />

korrika udako goizetan.<br />

Azkenean Osinzulora iritsi ziren. Bizikletak utzi, eta putzura joan ziren korrika,<br />

bero hura jasan ezinik. Putzuan igeri egiten denbora bat pasa ondoren,<br />

Joxe Martin gosetu, eta “txorizo panplona” ogitartekoaren bila joan zen. Bere<br />

motxilaren ondoan zegoela, tximeleta bati jarraitu zion errekan gora, eta borda<br />

batera iritsi zen, lagun taldetik urrunduz. Borda ingurura hurbildu zenean leihotik<br />

begiratu zuen, baina ilunpean zegoenez, ez zuen ezer ikusteko aukerarik izan.<br />

Bat-batean, oihu bat entzun zuen, eta guztiz izuturik, korrika jaitsi zen errekatik<br />

Osinzulorantz, bidean pare bat aldiz erori zelarik. Osinzulora iritsi zenean beste lagunei<br />

kontatu zien, denak harriturik geratu ziren, eta hurrengo egunean ikertzera<br />

joatekotan gelditu ziren.<br />

Hurrengo egunean denak bordara joan ziren. Joxe Martinek badaezpada<br />

ere tiragoma hartu zuen, eta Asintxiok linterna bat. Bordara hurbildu zirenean,<br />

Asintxiok beldurra zuela eta ez zela sartuko esan zien, baina Joxe Martinek animatu<br />

eta azkenean aurrera segi zuten. Hasieran denak geldi-geldirik geratu ziren,<br />

baina Joxe Martinek leiho ondora hurbildu, eta esan zuen:<br />

20<br />

21


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

- Asintxio, ekarri iezadak linterna!<br />

Orduan Joxe Martinek linternaren argia<br />

leihora zuzendu zuen. Hasieran ez<br />

zuen ezer ikusi, baina argia ezkerrera<br />

zuzendu zuenean, beste pertsona bat<br />

ikusi zuen berari argia zuzenduz. Orduan,<br />

korrika joan zen baina Olatzek<br />

esan zion:<br />

- Joxe Martin, ispilu bati egin diozu<br />

argi.<br />

Orduan Joxe Martinek ironikoki<br />

erantzun zion:<br />

- Banekien. Zuek izutzeko egin dut.<br />

Hori esan ondoren Joxe Martin<br />

berriz ere leiho aldera inguratu<br />

zen. Oraingoan eskuinerago begiratu<br />

zuen eta zerbait ikusi zuen. Argia zuzendu<br />

zuenean emakume bat ikusi<br />

zuen aulki bati loturik. Joxe Martinek Mª Luisari poliziari deitzeko esan ondoren,<br />

leihotik barrura sartzen saiatu zen. Hasieran besteak bertan geratu ziren, baina<br />

gero aurrera egin zuten. Joxe Martinek lehenik ahoan zuen zapia kendu zion.<br />

Honek gizon batek bahitu zuela esan, eta azkar askatzeko oihukatu zion.<br />

Bat-batean, atetik norbait sartu zen. Bahitzailea zen. Joxe Martin eta<br />

bere lagunak korrika hasi ziren. Emakumeak, ordea, hanka bat sokaz loturik zuen<br />

eta ezin izan zuen ihes egin. Orduan Joxe Martin laguntzera joan zitzaion, eta<br />

bahi-tzaileari tiragomarekin tiro egin zion. Bahitzaileak konortea galdu zuen eta<br />

lurrera erori zen. Esnatu zenerako polizia-etxean zegoen. Azkenean umeei domina<br />

bat eman zien erakutsi zuten ausardiagatik.<br />

ANDREA DAVILA<br />

Bazen behin Bolbin bizi zen mutiko<br />

bat. Mutiko horrek Enaitz izena zuen<br />

eta bere gurasoekin bizi zen. Enaitzek<br />

asko atsegin zuen bere lagunekin egotea,<br />

eta bere gurasoekin, aldiz, gutxi<br />

(ume gehienek bezala).<br />

Behin batean, Enaitz bere lagun baten<br />

etxean zegoen izugarrizko beldurra ematen zuen film bat ikusten, eta filmean<br />

neska akabatzera zihoan unean: RRRINNN... Enaitzen mugikorra entzun zen. Mutilek<br />

ezusteko galanta hartu zuten, eta segituan erantzun zuen:<br />

- Bai, zein da?<br />

- Enaitz, Eva naiz, zure ama. Etorri segituan etxera. Amona bisitatzera joan be<br />

har dugu asilora.<br />

- Ez, ama, gaur ez. Film bat ikusten ari naiz... mesedez...<br />

- Ez, Enaitz. Amona gaixoa bakarrik sentituko da. Eta azkar, ez dut denbora asko<br />

itxarongo...<br />

Eta segituan Evak deia moztu zuen.<br />

- Kaka putza! -esan zuen Enaitzek.<br />

AMONAREN SEKRETUA<br />

JANIRE CALLEJA<br />

Handik ordu erdi batera asiloan zeuden. Enaitz beldurturik zegoen amonaren<br />

musu eta masail tira, eta tirekin. 106. logelara iritsi zirenean, amona ohean<br />

etzanda zegoen “¿Dónde estas corazón?” programa hori ikusten.<br />

22<br />

23


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

- Ez dakit nolatan atsegin dituen amonak horrelako programak -esan zuen Enai<br />

tzek harriturik.<br />

- Bueno, ez dute zer eginik, eta programa horiek ikusten dituzte -esan zuen Omarrek,<br />

Enaitzen aitak.<br />

Denbora pasa ondoren, Joxepi (amona) beraiengana hurbildu zen<br />

bakoitzari musu bana emateko. Enaitz ohartu zen bere amona arraro samar zebilela.<br />

Asko hazi zela esan zion, eta musu bat eman zion, baina ez zion masailetatik<br />

tira, eta gainera bere musuak ez zuen soinurik atera. Enaitzek amonari zerbait<br />

gertatzen zitzaiola pentsatzen zuen. Joxepi eta Enaitz bakarka geratu zirenean,<br />

Enaitzek esan zion:<br />

- Amona, zer gertatzen zaizu? Arraro samar ikusten zaitut.<br />

- Lasai, nire gauzak dira. Ez larritu -esan zuen disimulatuz.<br />

- Ongi da, baina badakizu inori ez diodala esango -esan zion umeak, erantzun<br />

bat esperoan.<br />

Eva eta Omar logelara iritsi zirenean, Evak ordularia begiratu eta:<br />

- Ufff...! oso berandu egin zaigu seme, joan beharra dugu.<br />

- Bai ama, itxaron kanpoan, orain noa.<br />

Eva eta Omar joan orduko, Enaitzek esan zion kezkaturik:<br />

- Agur amona, badakizu nitaz fida zaitezkeela. Agur, amona.<br />

Kopetan musu eman, eta joan egin zen.<br />

Handik egun batzuetara, Joxepik Enaitzi deitu, eta korrika joateko esan<br />

zion, baina baldintza batekin: bakarrik joatea. Enaitz azkar abiatu zen, eta amonak<br />

zera esan zion inongo esplikaziorik gabe:<br />

- Galderak bukaerarako, arretaz entzun eta...<br />

- Baina...<br />

- Txxxt! Galderak bukaerarako. Bazen behin ume bat txikia zenean naziek bere<br />

gurasoak akabatu zituztela, eta ume hori umezurtz etxera bidali zuten. Nes -<br />

katxa hori heldua egin zenean, ikertzen hasi zen bere gurasoak zeinek edo<br />

zeintzuek akabatu zituzten jakiteko, eta azkenean ohartu zen naziak izan zire<br />

la... eta..., eta..., ez naiz gogoratzen. -esan zuen amonak disimulatuz.<br />

- Oso istorio interesgarria da, amona. -esan zuen pentsakor.<br />

- Bueno, joan zaitez, berandu da eta.<br />

- Bai, banoa. Agur, amona.<br />

- Agur, bai, agur.<br />

Eta amona bakarrik gelditu zen. Enaitz hurrengo egunean liburutegira<br />

joan zen, eta nazien liburu bat hartu zuen irakurtzeko. Irakurtzera zihoan unean<br />

konturatu zen 106. logela izeneko logela bat asko ateratzen zela. Ordenagailuan<br />

begiratu, liburuetan... eta...<br />

- NIRE AMONA DA!!!!-esan zuen Enaitzek.<br />

Amonak segituan kontatu zion egi guztia...<br />

- Baina amona! Poliziarengana joan behar dugu. Gainera, froga guztiak zuk dituzu.<br />

- Badakit, baina zergatik uste duzu hemen sartu nautela? Ez didatelako ateratzen<br />

uzten.<br />

- Badakit! Mozorrotzeko<br />

ordua da, amona!<br />

- Ai ama, lagundu -esan zuen Joxepik.<br />

Bazkaldu ondoren,<br />

Enaitz eta Joxepi erizainez<br />

mozorrotu ziren. 106. logelatik<br />

atera, eta, segituan,<br />

disimulatuz, poliziarengana<br />

joan ziren, eta karpeta<br />

batean zeuzkaten frogak<br />

erakutsi zizkioten. Poliziak<br />

Maurizio zuen izena. Bertan,<br />

Mauriziok irakurri zuen<br />

nazien presidentea Kamilo<br />

zela, eta Joxepiren gurasoak<br />

hil zituela. Honen<br />

ondorioz, segituan atxilotu<br />

zuten.<br />

24<br />

25


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

- Eskerrik asko! Zuek gabe ezingo genuen Kamilo harrapatu.<br />

- Ez da ezer! -esan zuen Joxepik lasaiturik.<br />

Ottox asilora joan zirenean, Enaitz Joxepi agurtu zuen joateko asmoz:<br />

- Bueno amona, banoa, berandu egingo zait eta.<br />

- Bai, maitea! Eta eskerrik asko! Agur!<br />

- Agur!<br />

Enaitz etxera itzuli zen, eta berriro ere Joxepiren musu eta masaileko tirakadak<br />

edukitzen jarraitu zuen.<br />

MADDALEN LOIDI<br />

MAITASUNAREN HERIOTZA<br />

Abuztua zen, bero egiten zuen, eta kopeta izerdiz<br />

bustita esnatu nintzen. Komunera joan nintzen aurpegia<br />

garbitzeko asmoz, baina ez dakit egun hartan egiten<br />

zituen berrogeita sei gradurengatik ala txikitatik nuen<br />

anemiagatik izan zen, baina lurrera erori nintzen konortea<br />

galduta. Ordubete bat pasa nuen lurrean, nire inguruan<br />

gertatzen zenari buruz ezjakin. Esnatu nintzenean, kalera<br />

irten nintzen gertatu zenaz ahazteko asmoz. Baina kalean<br />

dena ezberdin zegoela konturatu nintzen. Hura ez zen nik<br />

ezagutzen nuen Venezia. Nire irudimena izango zelakoan<br />

aurrera jarraitu nuen. Bat-batean kautxuzko pilota batek buruan jo ninduen, eta<br />

berriz ere lurrera erori nintzen konortea galduta. Ahots batzuek esnatu ninduten:<br />

- Hobeto zaude? -galdetu zidan ondoan nuen emakume beltz batek.<br />

- Non nago? -esan nuen galduta.<br />

- Angolan -erantzun zidan, burua makurtuz.<br />

- Nola duzu izena? -galdetu zidan, kopetan nuen zauria sendatzen zidan<br />

bitartean.<br />

- Clara.<br />

- Ni Mammy naiz, eta hauek Naya eta Ieoba dira.<br />

Naya eta Ieoba bere seme-alabak ziren. Geroago jakin nuen bazuela<br />

beste seme zaharrago bat. Hogeita bederatzi urte irauten ari zen guda batean<br />

ari zen borrokatzen. Kalil zen bere izena, eta astebeteren buruan ezagutu nuen.<br />

Txabolara sartu zen irribarre zabal batekin; bere amari begiratu, eta zera esan<br />

zion hunkiturik.<br />

- Ama! Komandante izendatu naute!<br />

Bere aurpegian poza nabaritzen zen. Bere ama, ordea, ideiak ez zuen<br />

gehiegi konbentzitu.<br />

- Komandante? Eta zer axola dio?<br />

Hiltzeko postu bat besterik ez da eta!<br />

Bere amaren hitz zorrotzek irribarrea kendu zioten Kalili. Momentu batean<br />

elkarri begietara begiratu genion; bat-bateko maitasuna izan zen. Momentu<br />

horretan munduan gu biok bakarrik egongo bagina bezala izan zen. Mammyk<br />

esnatu ninduen nire ametsetik.<br />

- Clara, jarriko al duzu mahaia, mesedez?<br />

- Ongi da -baieztatu nion.<br />

Bazkaltzeko arroza jan genuen ñame apur batekin.<br />

- Barka iezadazue janari eskasiagatik. Kilo bat arroz besterik ez dugu guztiontzat,<br />

eta hilabete bat iraun behar digu.<br />

26<br />

27


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Gau batean, lo nengoela, Kalilen ahotsak esnatu ninduen:<br />

- Clara, esna zaitez, gauza bat erakutsi nahi dizut.<br />

- Zer duzu? -galdetu nion.<br />

- Zatoz nirekin -esan zidan.<br />

Segituan altxa nintzen. Mendi muino batera eraman ninduen. Ordurako<br />

soldadu guztiak lo zeuden. Bertan inoiz ikusi nuen gauzarik ederrena ikusi<br />

nuen. Egunsentia itsasoan, eguzki izpiek itsasoko olatuen mugimendu bakoitza<br />

ferekatzen zuten, eta noizbehinka kresalak nire ileak igurzten zituen, hauek<br />

mugituz. Orduan musu eman genion elkarri. “Casanova” filmean bezala sentitu<br />

nintzen. Bat-batean, musukatzeari utzi genionean, Kalil nire atzean jarri eta<br />

gauza bat jarri zidan lepotik zintzilik, lepoko bat zen. Urre zuriz egindako lepoko<br />

bat, anbar bat zuen bertatik zintzilik.<br />

- Maite zaitut, Clara -esan zidan<br />

- Nik ere bai -erantzun nion. Irribarre egin eta zutitu egin ginen, txabola aldera<br />

joateko.<br />

Berriz erori nintzen anemiagatik. Bi orduren buruan esnatu nintzen. Etxean<br />

nengoen. Egutegira begiratu nuen. Abuztuaren hamabia zen. Oporretara<br />

joateko eguna. Aireportura iritsi nintzenean Kalil ikusi nuen. Berarengana joan<br />

nintzen korrika berarekin hitz egitera.<br />

- Kalil! Clara naiz! Hilda zeundelakoan nengoen.<br />

- Utzi bakean!<br />

- Baina Angolan…-hasi nintzen esaten.<br />

Lurrera bota ninduen. Gizon batek lagundu zidan altxatzen. Urruntzen ari<br />

zen bitartean oihu egin nion Kalili.<br />

- Itxarongo zaitut! -ondoren neure barnerako pentsatu nuen “itxarongo zaitut”.<br />

Urtebete bat pasa zen. Halako batean Kalil niregana etorri zen eta zera esan<br />

zidan:<br />

- Gero eta gutxiago geratzen gara, gaur izango da egunik gogorrena.<br />

- Ez zaitez joan. Nik hemen behar zaitut!<br />

- Nire herriak kanpoan behar nau!<br />

- Hil egin zaitezke!<br />

- Ez diot beldurrik heriotzari.<br />

Musu bat eman zidan kopetan.<br />

- Banoa.<br />

Negar egin nuen.<br />

Mezu bat Angola guztian zabaldu zen berehala: irabazi egin genuen.<br />

Apur bat apaindu, eta kalera irten nintzen ospatzera. Dantzarien dantza<br />

tradizional bat ikusten ari nintzen Naya niregana etorri zenean.<br />

- Clara! Kalil zaurituta dago! Oso larri, hilzorian.<br />

Korrika joan nintzen Kalilengana. Mammy berarekin zegoen ohe ondoan,<br />

eukalipto hostoez egindako ukendu batekin zauria sendatzen.<br />

- Banekien hau gertatuko zela, banekien.<br />

- Clara…- esaten hasi zen Kalil. Hitz egiteko indar asko behar zuenez, bere amak<br />

isilarazi egin zuen.<br />

- Tira, bakarrik utziko zaituztet -esan zuen Mammyk.<br />

Zauria zuen aldean jarri nintzen, negarrez. Noizbehinka eukalipto hostoez<br />

eginiko ukenduaz zauria sendatzen saiatzen nintzen. Hil egin zen. Begiak itxi nizkion<br />

eta kalera atera nintzen, eta kanpoan zegoen zuhaitzean Kalilek oparitutako<br />

lepokoa jarri nuen.<br />

28<br />

29


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

AINARA ETXEBEGUREN<br />

AITONAREN ISTORIO<br />

ZAHARRAK<br />

- Ama, ezetz esan dizut!<br />

- Ezetz esan dudalako! Zure aitona<br />

medikua izan zen, zure aita ere bai eta<br />

zuri ere mediku izatea dagokizu.<br />

- Hori nire erabakia da. Gainera nik<br />

ikasi nahi dudana...<br />

OLAIA ETXEBERRIA<br />

distiratsuaren sinbolo bera liburuaren azalean aurkitzen zela. Sinbolo horrek urteen<br />

poderioz izugarrizko jakin-mina piztu du nigan; hortaz, gehiegi itxaron gabe,<br />

joan egin behar naiz nire aitonaren etxe zaharrera, liburua berreskuratzeko asmoz.<br />

Sentitzen dut horrela hasi behar izana, baina zoritxarrez hau da nire egunerokotasuna.<br />

Txiki-txikitatik medikuntza giroan hazi izan naiz eta beti gustuko<br />

nuenaren planta egin izan dut, baina jada nazkatu naiz egoera honetaz; horregatik<br />

nire gurasoei eta familiari aurre egitea erabaki dut.<br />

Jaio nintzen unetik eduki dut nahi izan dudan guztia, jostailuetatik hasi<br />

eta arropa bitarte, baina inoiz ez didate eman nire aitonarekin egoteko nik nahi<br />

nuen adina denbora. Inoiz ez didate utzi bere liburuaren pasarteekin amesten<br />

ere.<br />

Liburu hau nire aitona maitearen liburutegian aurkitzen zen, eta joaten<br />

nintzen bakoitzean hark pasarte bat irakurtzen zidan. Duela hamar urte, ordea,<br />

haren etxean gertatuko sutearen ondorioz, bera eta etxea bertan geratu ziren<br />

betiko. Momentu hori oso gogorra izan zen niretzat, baina nire gurasoek, batez<br />

ere nire amak, ez zion gertakizun horri behar adina garrantzirik eman, aitona<br />

erotzat hartzen baitzuen. Nire ama ez zen inoiz saiatu nire aitonaren benetako<br />

izaera ezagutzen, haurtzaroan ere ez zion aukera hori eskaini. Azkenean, beste<br />

mundura joan den honetan, oroimen txar horiek alde batera utziko zituelakoan<br />

nago.<br />

Lehen esan dizuedan bezala, liburu hori oso gogoko nuen. Gogoratzen<br />

ditudan gauzak ez dira oso argiak. Badakit liburuaren azala oso zaharkitua zegoela,<br />

hautsez betea eta urre koloreko izenburua zuela. Orain izenburua ez zait<br />

gogora etortzen, badakit hizkuntza zaharrean idatzia zegoela, agian latina izan<br />

liteke. Oso garbi daukat nire aitonak bere esku ximur eta leunean zuen eraztun<br />

Momentu honetan hainbestetan jolastutako parke zaharkituan aurkitzen<br />

naiz, eta nire aitonaren etxea begi aurrean dut. Leku honek oso oroimen<br />

goxoak ekartzen dizkit gogora, batez ere aitonak behin baino gehiagotan kulunkatzen<br />

nindueneko kulunka zaharrak. Ezin dut gehiago itxaron, joan egin behar<br />

dut!<br />

Atea irekita dago, nire aitona uste onekoa baitzen. Atea ireki, eta erre<br />

usaina nabari da. Garbi dago sugar horiek etxea suntsitu zutenetik ez dela inor<br />

bertan sartu. Eskailerak igotzen hasi naiz, nire aitonaren liburutegira iristeko asmoz.<br />

Atea ikusi dudanean izugarrizko kitzikara sartu zait gorputz guztian, atearen<br />

beste aldean aurkituko dudanaren beldurrez.<br />

Gelara sartu eta apalak guztiz erreta ikusi ditut, liburu kuttuna izan ezik.<br />

Liburu honek, berdin-berdin jarraitzen du, mitum vasconum izenburuarekin. Liburuaren<br />

lehen orrian, euskal mitologiako lurraren aitzindari den eta ahaide guztien<br />

ama den Mariri buruzko informazioa agertzen da. Beste orrialdeak bizkor-bizkor<br />

pasatzen ari naizela gutun moduko zerbait erori zait lurrera. Ireki, eta duela<br />

urte askotako mapa bat aurkitu dut: Aketegi mendiarena da, eta bertan honela<br />

dioten hitz hauen aurrean aurkitu naiz: “Izaki mitologikoen erreinua”. Zuek zer<br />

egingo zenukete? Egia izango ote da? Nik nire aitonarengan konfiantza guztia<br />

nuenez, gauza bakarra etortzen zait burura, Aketegi mendira joatea. Nire aitonaren<br />

gelan aurkitu ditudan bota zaharrak jantzi, liburua eskuetan hartu, eta<br />

abiatu egin naiz.<br />

Delako erreinu hori, mapan ikusten dut eta, Aketegi mendiaren erdialdean<br />

dago. Gorantz eta gorantz egiten dut, izerditan blai. Amore eman gabe<br />

aurrera jarraitu dut, baina espero ez nuen unean euria hasi du, eta babes bila<br />

hasi naiz, kobazulo bat aurkitu dudan arte. Bertara sartu eta hezetasuna nabaria<br />

da. Eguraldiak atertzeko itxurarik ez duenez, gaua bertan pasatzea erabaki dut.<br />

Sarrera oso hezea da, eta barrurago abiatu naiz leku lehorrago baten bila.<br />

30<br />

31


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Argitasun handirik ez dagoenez, eskuen bitartez pareta ukituz orientatu<br />

behar izan dut neure burua. Harrien kontaktua hotza da eta epelagoa den<br />

zati batekin topo egin dut. Zati hori mugikorrarekin argiztatzean, zerbait ezaguna<br />

etorri zait gogora.<br />

Liburua hartu dut, eta orduan jabetu naiz, liburuaren azaleko sinboloa<br />

zati horretako atearen sinboloaren bera dela! Ateari bultzada bat ematean, sekulako<br />

argitasuna nabaritu dut eta atearen mugimenduarekin barrurantz erori<br />

naiz. Erabat zorabiatuta, ezezaguna zaidan leku batean aurkitu naiz. Ingurura<br />

begira hasi, eta bere ilea orrazten ari den emakume eder bat ikusi dut erreka<br />

zuloan. Ezkerrerago, basoko zuhaitzak mozten ari diren bi pertsona altu ikusi ditut,<br />

eta atzera biratzean, beltzez jantzitako emakume zahar, sudur luze bat ikusi dut.<br />

Belarra biltzen ari da, eta aldamenean katu beltza du.<br />

AINHOA DEL BARCO<br />

SENTIMENDU NAHASIAK<br />

Alexen lehenengo eguna zen<br />

ikastola berrian. Bakarrik zegoen, ez<br />

zuen inor ezagutzen. Pasillotik bere<br />

gela bilatzen ari zela, neska polit<br />

batekin egin zuen topo. Zein gelatara<br />

joan behar zuen galdetu zion neskak.<br />

Minutu batzuk hitz egiten egon<br />

ondoren, lagunak egin ziren. Gainera,<br />

gelakideak izango ziren.<br />

ZURIÑE GONZALEZ<br />

Non nagoen galdetzeko asmoz, haiengana hurbildu naiz eta hau guztiaz<br />

konturatu naiz: errekako emakumeak ahatearen oinak ditu, bi gizon horietako<br />

batek belaunetarainoko ilea du, besteak begi bakarra eta beltzez jantzitako<br />

emakumeari gorputzeko atalak falta zaizkio. Baina non nago? Zer da hau?<br />

Liburuan begiratu, eta mitologiako pertsonaiak direla ikusi dut: Lamia, Tartalo,<br />

Basajauna eta sorgin gaiztoa. Ezin dut sinetsi ! Nire aitonak kontatzen zizkidan<br />

istorio guztiak benetakoak dira, baita mapak erakusten zuen erreinua ere.<br />

Gelan, elkarren ondoan eseri<br />

ziren, eta Alexek, neskaren izena jakin<br />

nahian, mahaian idatziz bere izena<br />

galdetu zion. Neskak, Alexen belarrira<br />

hurbilduz, Marta izena zuela erantzun<br />

zion.<br />

Asteak aurrera zihoazen, gero<br />

eta konfiantza gehiago zuten elkarren<br />

artean, gero eta lagun hobeak ziren,<br />

eta gero eta sentimendu handiagoak<br />

zituen Alexek Martarenganako. Hori<br />

zela eta, Alexek bere sentimenduen<br />

berri eman zion Martari, eta, honek<br />

sentimendu berak zituela ikustean,<br />

bikotekide egin ziren.<br />

Aurkikuntza hau nire bizitzako esperientziarik inportanteena da, eta badakit<br />

nire aitonarentzat ere halaxe izango zela eta oso harro egongo zela. Beraz,<br />

hemen geratzea erabaki dut, izaki hauei buruz gehiago ikasteko, eta liburuaren<br />

azken orri zuriak jakinduria mitologikoz betetzeko. Orain galdetuko didazue: eta<br />

nire betiko bizitza, zer? Errespetu guztiz, nire bizitza pikutara! Ez du merezi horrenbeste<br />

min egin didaten nire gurasoei hau guztia kontatzea, bestela ere ez<br />

nindukete sinetsiko eta.<br />

Oraindik hasi besterik ez da egin abentura txundigarri hau, ondorengoa beste<br />

istorio bat da!<br />

Hilabete batzuk pasa ondoren,<br />

Alexen gurasoek bere semearen<br />

neskalaguna ezagutu nahian, Marta<br />

bazkaltzera gonbidatu zuten. Alexen arreba, Andrea, Marta ezagutzeko irrikaz<br />

zegoen.<br />

Bazkaltzen ari zirela, Andreak neskenganako zituen sentimenduak azaldu nahi<br />

zizkien, baina ez zuen momentua aurkitzen. Beraz, mahaitik altxa eta Martari<br />

musu handi bat eman zion ezpainetan.<br />

- Baina Andrea, zertan ari zara? Erotu egin al zara? -galdetu zion amak.<br />

- Nire sentimenduak azaltzeko erarik aurkitzen ez nuenez, Martari musu eman<br />

diot! –erantzun zuen honek.<br />

- Zer esan nahi duzu horrekin?<br />

- Ba… neskak gogoko ditudala!<br />

32<br />

33


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Bat-batean, denak isilik geratu ziren. Orduan, Andrea negarrez eta<br />

korrika bere gelara igo zen. Marta, berriz, bere atzetik igo zen lasaitzeko asmoz.<br />

Denbora luze hitz egiten egon ondoren, bazkaltzera jaitsi ziren berriro.<br />

Andrea bazkaltzera jaitsi aurretik, familiarekin hitz egiteko elkartu zen,<br />

eta haren sentimenduak onartu zituen.<br />

- Ama, aita, barka iezadazue zuengan konfiantzarik ez izateagatik, kontrako<br />

jarrera izango zenutela espero nuen…<br />

- Lasai, ez genuen espero baina… dena ondo aterako da!<br />

Hori guztia gertatu orduko, Martak Alexi bere arrebaren musuarekin<br />

zerbait sentitu zuela azaldu zion. Alexek hasieran txantxatzat hartu zuen, baina<br />

Martak barre egiten ez zuela ikustean, larritzen hasi zen.<br />

Gelakideak beraien artean hitz egin orduko, ikastetxearen aurrean<br />

azaldu ziren, builaka, zaratatsu. Telebista, irratia, baita egunkariko langileak ere,<br />

han egon ziren kexaka. Hurrengo egunean telebistako kate guztietan azaldu zen<br />

berria.<br />

Albistea Ikastolen Elkartera iritsi zenean, zuzendaria kaleratzea erabaki<br />

zuten, horrelako zuzendaririk ikastola batean ez zela behar esanez.<br />

Hurrengo zuzendaria homosexuala zela jakin orduko, Marta eta Andrea<br />

berriro ikastetxera bueltatu ziren.<br />

Pozik eta maiteminduta, beraien amodiozko istorioarekin jarraitu zuten.<br />

Alex, berriz, depresioak jota.<br />

Martak bikotekide izateari utzi nahi ziola esatean, mutikoa oso erasokor<br />

jarri zen, eta Martak beldurraren beldurrez, korrika alde egin zuen.<br />

Andreari bere anaiaren jarrera azaldu zion, baita berarenganako zituen<br />

sentimenduak ere. Eskolan zer gertatuko ote zitzaien pentsatzen egon ziren;<br />

azkenean, ezkutuan mantentzea erabaki zuten.<br />

Egun ugari igaro zituzten ezkutuka, baina ez zen luzarorako sekretu izan,<br />

gelakide batek beraien arteko maitasuna ikusi zuenean, eskola guztian zehar<br />

zabaldu baitzuen.<br />

Zuzendariak, albiste berria entzutean, erabaki gogor bat hartu zuen.<br />

Inork erabaki horren berri izan baino lehen, Andrea eta Marta eskolatik bidali<br />

zituen.<br />

Astebete bat pasa, eta eskolako ikasleei susmoa pizten hasi zitzaien,<br />

Marta eta Andrea eskolara azaltzen ez zirelako. Martaren gelakideak ikertzen<br />

hasi ziren zer gertatu ote zen jakiteko.<br />

Pentsatzen egon ziren, eta azkenean zuzendariaren gelan azaltzea<br />

erabaki zuten.<br />

- Zer egin duzu? Zergatik ez daude Marta eta Andrea hemen? -Martaren<br />

gelakide batek.<br />

- Ez dakit ba…, gaixo egongo dira edo… -zioen zuzendariak, gorritzen zen<br />

bitartean.<br />

- Kasualitatea, biak batera gaixo jartzea, beraien homosexualitatea azaldu<br />

orduko! Erantzuna nahi dugu!<br />

- Egia esango dizuet, eskola honetan ez dira homosexualak onartzen!<br />

- Ez da bidezkoa! Hau ez da horrela geldituko!<br />

- Alde hemendik!<br />

34<br />

35


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

AITANA MINER<br />

PERTSONA OTE NAIZ?<br />

Amparo 18 urteko neskato bat zen. Batxilergoko ikasketak<br />

bukatuta zituen eta unibertsitatera joan nahi zuen.<br />

Batxilergoko azken eguna zen, eta Amparo bere gelan<br />

zegoen, azkeneko mahaian koadernoan idazten, negar<br />

batean. Berarentzat eskola hura berezia izan zen, izugarria.<br />

Bertan bere bizitzako momenturik zirraragarrienak gogoan<br />

zituen: Alexanderri takila arrosaz bete zion eguna, eta baita<br />

eskolan bazkaldu zuen lehen eguna ere. Aparta zen eskola hura, ez zuen sekula<br />

ahaztuko.<br />

Koadernoan idazten jarraitzen zuen Amparok, marrazkitxoak eta bestelakoak<br />

idazten, baina halako batean, ideia oparo bat otu zitzaion.<br />

Txirrinak 13:00etan jo zuen eta Amparo etxerako bidea zihoan, Joana<br />

eta Markelekin kontu kontari. Amparok bigarren kalean agur esan, eta etxera<br />

abiatu zen. Iritsi, eta ama garbigailua jartzen ari zen, Amparoren parrandako<br />

arropa kirasduna garbitzeko. Neskatoak amari otu zitzaion ideia bota zion, halaxe<br />

esan zion:<br />

- Ama, ospa al dezaket festa bat unibertsitatera joan aurretik?<br />

alaba agurtzeko, eta festa eta unibertsitate urte zoragarriak ospatzeko; izan ere,<br />

igandeko gauean Amparo Deustura zihoan. Gurasoak agurtu, eta segituan “din<br />

dan don” jo zuen Amparoren etxeko txirrinak. Bertara zetozen Garbiñe, Garazi,<br />

Lorea, Uxue eta Maitane poltsa piloz josita festa prestatzeko. Garbiñek milaka<br />

turuta eta apaingarri ekarri zituen, eta Maitanek eta Uxuek, berriz, koka kola, kas,<br />

likore, vodka eta beste hainbat edari. Amparo bera arduratu zen janaria erosi<br />

eta jartzeaz. Girnaldak leihoetan jarri zituzten, eta turutatxoak mahaian zeuden,<br />

plater bakoitzean. Janaria ere mahai horretan zegoen; gailetak, txurroak, tortilla....<br />

. Edariak beste mahai txikiago batean ipini zituzten, eta bertan Lorea edari<br />

hauen arteko nahasketak egiten.<br />

20:30ak ziren. Amparo bere gelan zegoen, armairuaren aurrean eserita<br />

eta arropa aukeratzen. Azkenerako, makilatu, eta izugarrizko soinekoa jarri ondoren,<br />

eskaileretan behera jaitsi zen. 21:30ak ziren, eta jada dena prest zegoen.<br />

Bat batean, din-don txirrinak jo zuen, bertara etorri ziren, Joxe, Xabier, Iñigo, Sandra,<br />

Meike, Lukrezio eta gelakide guztiak. Orduak igaro ziren eta jadanik mahaian<br />

jarritako janari guztia desagertu zen.<br />

00:30ak ziren eta ordurako ia denek mozkor puntu bat zuten gainean.<br />

Baina bat-batean Iñigok poltsikotik albal zati bat atera zuen, eta han klarion<br />

hauts moduko bat zegoen. Ezkerraldeko poltsikoan beste eskua sartu zuen eta<br />

handik albalez eginiko hodi estu bat atera zuen. Ondoren, esku batez hartu hodia,<br />

eta haizea hartu zuen sudurretik hautsa desagertuz. Iñigo drogatzen ari zen.<br />

Bat batean Amparori eskaini zion hautsaren apur bat, eta Amparok zer zen ez<br />

zekienez, probatzea erabaki zuen. Momentu hartan izugarri ondo sentitu zen,<br />

eta Iñigori non erosi zuen galdetzea pentsatu zuen.<br />

Igandeko goizean dena zerri eginda zegoen, eta Amparok arratsaldeko<br />

zortzietan autobusa hartu beharra zuen Deustura joateko, baina etxea hankaz<br />

gora zeukan. Lehertu arte garbitu zuen etxea, eta 19:45ean bere gauzak prestatzen<br />

hasita zegoen. Zortziak bost gutxiago ziren, eta Amparo korrika abiatu zen<br />

autobus geltokira bere ekipaia eta guzti, baina autobusa ez zen ageri. 20:30ak<br />

ziren eta autobusa iritsi gabe. Amparo bere ekipaiaren gainean zegoen. Jada<br />

21:00ak pasata ziren, eta ezer ere ez.<br />

Amak momentu batean zalantza egin zuen, baina berarengan konfiantza<br />

osoa zuen, eta buruarekin baietz esan zion, irribarrez. Gainera, hurrengo asteburuan<br />

Amparoren gurasoak kanpinera zihoazen eta oso ondo zetorkion festa<br />

bat antolatzeko.<br />

Egunak aurrera zihoazen, eta asteburua gero eta gertuago zegoen. Amparo<br />

nerbioetatik ateratzeko zorian zegoen. Ostiral arratsaldean marrazketako<br />

klasea zuen azkeneko orduan, baina Amparo gonbidapenak takiletan sartzen<br />

ibili zen. Etxera heldu zen, txirrinak jo eta segituan, han zeuden bere gurasoak,<br />

Derrepentean auto baten argiek Amparoren aurpegia argiztatu zuten.<br />

Autoa Ford gorri bat zen, eta bere parean geratu zen. Barruan lau gizon beltz<br />

zihoazen musika izugarrizko bolumenean jarrita. Autoko atea ireki egin zen, eta<br />

gizon horietako bat atera zen eta galdetu zion:<br />

- Nora zoaz, eder hori?<br />

- Deustura.<br />

- Nahi baduzu, eramango zaitugu.<br />

- Ongi da! Mila esker.<br />

36<br />

37


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

baizik eta 3 gizon eta berari ezaguna egiten zitzaion beste bat. Amparoren ikusmenak<br />

egia zion, mutil hura berarekin garai batean ibilitakoa zen, Iker. Iker bere<br />

aurrean belaunikatu eta zaplazteko pare bat eman zion; bera izan zen 3 beltz<br />

haiek bera jotzera bidali zituen gaizkilea. Bitartean, bere herrian, bizilagun, lagun<br />

eta ertzaintzak haren bila jarraitzen zuten, baina ez zen arrastorik ere. Amparo<br />

gaixoa geroz eta okerrago zegoen, egunak zeramatzan ezer dastatu eta edan<br />

gabe, eta horrela ezin zuen bizirik jarraitu.<br />

Neskatoak ez zekien non sartu zen. Autoan izugarrizko kiratsa zegoen,<br />

eta Amparo intoxikatzen ari zen. Auto gorriak intermitenteari eman zion eta zubi<br />

baten azpian sartu zen, motorra gelditu, eta esku frenoari eman zion. Gidaria<br />

autotik jaitsi, eta zubi ilunean, maletategitik ateratako aulki bat jarri zuen. Bitartean,<br />

Amparo autoan zegoen, urduri, beldurtuta, aurreko egunean txukundutako<br />

azkazalak hazkaka. Atzeko butakako atea ireki zuten eta neska atera zuten<br />

hiru gizonen artean. Amparo negar batean zegoen, izugarrizko beldurrez. Aulkian<br />

lotu zuten neskatoa, eta panpina bat izango balitz bezala tratatu zuten.<br />

Momentu batez, Amparok pertsona ote zen galdetzen zion bere buruari. Neskato<br />

gaixoak kolpeak, ostikoak eta erredurak jasan zituen gorputzean. Maletek<br />

autoan jarraitzen zuten, eta Amparoren mugikorrak txirrin eta txirrin jotzen zuen,<br />

baina txirrin haiek erantzunik gabekoak ziren.<br />

Goizeko hirurak ziren, eta iluntasun batean esnatu zen Amparo. Ingurura<br />

begiratu eta ez zen Ford gorririk, ezta gizonik ere. Bere gauzez inguratuta esnatu<br />

zen, aulki zahar hartan lotuta, zubi ilun eta ezezagun haren azpian. Berriz ere, mugikorrak<br />

txirrin eta txirrin jarraitzen zuen . Amparok, aulkia soinean zuelarik altxa<br />

eta mugikorrari begiradatxo bat bota zion ahal zuen moduan. Amaren 84 dei<br />

zituen. Neskak ez zuen saldorik amari deitzeko, ezta indarrik ere, jasotako tratu<br />

txar haien ondorioz.<br />

Etxean zeuden Amparoren gurasoak guztiz kezkatuta, neskatoak mugikorra<br />

hartzen ez zuelako. Egunak igaro ziren, Amparok zubi azpian jarraitzen<br />

zuen, konorterik gabe, ezertaz jabetu gabe. Bere amak ere deitzen jarraitzen<br />

zuen baina ezer ez. Asteak ere pasa ziren, eta ez zen Amparoren erantzunik.<br />

Amak ertzaintzari abisua pasatzea erabaki zuen, baina ez zuten aurkitzen. Gurasoak<br />

lur jota zeuden, neska bezalaxe.<br />

Urriaren 27a zen, gaueko hamabiak, eta gure Amparok han jarraitzen<br />

zuen. Amparoren belarriak soinua bereizteko gai izan ziren, bai, auto baten motorraren<br />

soinua bereizteko gai. Begiak ahal bezala ireki, eta auto gorria ikusi zuen<br />

berriz ere bere begien aurrean. Egun horretan ez zihoazen 3 gizon beltz soilik,<br />

Abenduaren 2a zen. Hilabete eta zertxobait pasa zen Iker agertu zenetik,<br />

eta Amparo hilzorian zegoen. Egun hura zorionekoa izan zen Amparorentzat.<br />

Ixiar eta Pello, Amparoren bizilagunak, goiz-goiz irten ziren paseatzera, zorionez<br />

zubi haren gaineko bidetik igaro ziren, eta norbaiten marruak entzun zituzten. Bi<br />

aldiz pentsatu gabe, zubi azpi hartara jaitsi ziren, nor ote zen marruka ari zena<br />

begiratzera. Han zegoen Amparo, hilzorian, ia ezer sentituko ez balu bezala. Bizilagunek<br />

segituan igarri zuten nor zen neskato hura.<br />

Biek, bai Pellok eta bai Ixiarrek, malkoak zituzten begietan neskatoaren<br />

itxura ikusita. Neska gaixoa oso gaizki zegoen, bien artean askatu eta eraman<br />

egin zuten inguruko ospitalera. Bertan, hainbat erizain eta medikuen laguntzaz<br />

neskatoa sendatu zen, Pellok eta Ixiarrek herrira deitu, eta abisua pasatzen zuen<br />

bitartean. Hurrengo goizean Amparo etxean zen bere gurasoen artean, eta<br />

maite zutenen artean. Bitarte horretan gure protagonistek dena kontatu zien gurasoei,<br />

tratu txarra jasatera bultzatu zuten mutil ezezagun haien bilaketa abian<br />

jartzeko.<br />

Lau hilabete igaro ziren, eta ez zen haien arrastorik. Ertzaintzak bilaketarekin<br />

jarraitzen zuen, Amparoren etxean miatzen hasi, eta arropan arrasto bat<br />

aurkitu zuten arte. Hark dena argitu zuen. Amparoren jertsean mutil horietako<br />

baten eskumuturreko txapa bat zegoen. Txapa hark eragin zuen ikerketa haren<br />

bukaera. Martxoaren 24a izan zen kasua itxi zen eguna. Inguruko taberna<br />

batean aurkitu zuten txapa haren jabea eta beste hiru laguntzaileak. Hirurak<br />

atxilotuak izan ziren egun hartako arratsaldean.<br />

Neskak egun hartan pisu handia kendu zuen gainetik, baina bere oroimenean<br />

zuen oraindik pertsona ote zen zalantzan jarritako egun hura. Hala ere,<br />

amak espezialista batengana eramaten zuen Amparo tratu txar haiek ahazten<br />

laguntzeko. Espezialistarengana joan eta urte batzuk geroago, Amparok bere<br />

memoriak kontatzen zituen liburu bat idatzi zuen, eta horrela zen izenburua, “<br />

Pertsona ote naiz?”. Liburuaren esaldietako batek honela zion:<br />

”EGIN PASO EZEZAGUNETAZ, EZ FIDATU INOIZ”. Horregatik nire istorioaren helburua<br />

ere zuei, Amparoren istorioaren bidez hausnar araztea da eta mezu hau bultzatzea!<br />

.<br />

KONTUZ! KALEA MISTERIOZ BETEA DAGO.<br />

38<br />

39


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

IMANOL CAVERO<br />

LAGUN TXARRAK<br />

Miguel 15 urteko gazte bat zen,<br />

bere adinerako txikiegia. Ile beltz eta<br />

luzea zuen rokero baten antzera,<br />

eta begiak beste edozein pertsonak<br />

bezain handiak. Bere begiradak<br />

beldurra ematen zuen, baina pertsona<br />

ona zen. Mexikon bizi zen jaio zenetik<br />

baina ez zituen lagun asko, bere ama<br />

prostituta zelako eta Miguelek berak ez zuelako itxura onik. Baztertu egiten<br />

zuten lagunen artean zeudenean eta eskola bukatu orduko etxera joaten zen<br />

bideo-kontsolekin jolastera. Bere aita bera jaio baino lehen hil zen Tijuana hirian,<br />

narkotrafikoaren erasoetako batean, eta bere amak ez zuen beste aukerarik<br />

bere semea mantentzeko. Gainera ez zuen eskola bukatu, ez zuen ikasketarik.<br />

Amaren nagusiak bere klubeko langile guztiak beste kontinenteetako klubetara<br />

bidali behar izan zituen, Tijuanakoa suntsitu baitzuten. Beraz, Jeniferrek, Miguelen<br />

amak, ez zuen beste aukerarik, Legorretara joatea zen irtenbide bakarra.<br />

IRAITZ LEUNDA<br />

Txoko horretara iristean, zigarro bat eskaini zioten. Berak ezetz eta ezetz esaten<br />

zuen, baina talde horretan Migueli gustatzen zitzaion neska bat zegoen. Neska<br />

horrek ere erre egiten zuen, eta drogak kontsumitzen zituen. Orduan, Miguelek<br />

zigarro bat hartu eta erre egin zuen, neska liluratzeko asmoz. Neskak kosto pixkabat<br />

eskaini zion eta berak, noski, baietz erantzun zion.<br />

Egunak joan eta egunak etorri, egunero egoten zen txoko horretan erre<br />

eta erre, droga kontsumitzen. Eskolako lagunak ordurako ez zitzaizkion axola.<br />

Etxera iristen zenean izaera arraroa edukitzen zuen, eta behin batean ama jotzera<br />

ere iritsi zen. Jeniferrek sumatu zuen tratu txar haiek drogak hartzearen ondorioa<br />

zirela. Amak egunero egiten zuen lan, eta etxera ekartzen zuen diru guztia<br />

Miguelek drogetan gastatzen zuen. Gustatzen zitzaion neska, Lorena, geroz eta<br />

okerrago zegoen, eta Miguelek hori ikusirik, drogaren menpe zeudela konturatu<br />

zen. Amak esan zion lagundu nahi zuela, eta nahi izanez gero ordainduko ziola<br />

desintoxikaziorako zentroa. 17 urte bete arte droga kontsumitzen egonda,<br />

zentrora joatea erabaki zuen. Neska prest zegoen Miguelekin zentrora joateko,<br />

maite zuelako.<br />

Gehiago pentsatu gabe lehenengo taxia hartu, eta aireporturantz<br />

abiatu ziren. Lehen hegaldia hartu eta Bilborantz abiatu ziren. Hamar ordu<br />

luzeko bidaia izan zen, baina azkenean iritsi ziren. Orduan autobusa hartu, eta<br />

Legorretarantz joan ziren. Bidean Donostiako Kontxa eta Bilboko Guggenheim<br />

museoa bisitatu zituzten. Beranduago, iluntzera zihoala, Legorretako pentsio<br />

batera iritsi ziren gela bat alokatzeko. Autobusa garesti ordaindu ondoren, gelara<br />

joan ziren maletak hustera. Nekatuta zeudenez, ohera joan, eta Miguel goizean<br />

goiz bertako eskolara joan zen.<br />

Gelara iristean, irakasleak denen aurrean aurkeztu zuen eta esertzeko<br />

eskatu zion. Inork ez zuen bere ondoan eseri nahi, eta irakasleak bananduta jarri<br />

zuen txoko batean. Patioko ordua iristean, urrutian zegoen bere gelako lagun<br />

talde batengana hurbiltzea erabaki zuen, lagunak izateko asmoz. Hurbiltzen<br />

zihoala, honako elkarrizketa hau entzun zuen:<br />

- Begira txo, zeinen itxura “txungoa” duen Miguelek.<br />

- Niri beldurra ematen zidak!<br />

- Bai, niri ere.<br />

- Jakin ezazu zer edan eta erre ote duen.<br />

- Badaezpada ere ez diogu kasurik egingo.<br />

Miguelek hori entzutean, burua jaitsi zuen eta negargura etorri zitzaion.<br />

Klasea amaitu orduko korrika batean alde egin zuen etxerantz. Bideo-kontsolekin<br />

denbora ona jolasten jardun ondoren, lasaitzeko kalera irtetea erabaki zuen.<br />

Kalera irten zenean, txoko bateko eserleku batean bere adineko gazteak ikusi<br />

zituen erretzen eta edaten. Hauek Migueli deitu zioten urrutitik, buila eginez.<br />

Hurrengo egunean, zentrorantz abiatu ziren bertan drogaren kontsumoa<br />

uzteko. Egunak joan eta egunak etorri, egun guztiak berdinak ziren. Aste bat<br />

egon ziren drogarik kontsumitu gabe, eta hori asko zen Miguelentzat eta<br />

Lorenarentzat. Hilabete baten buruan ondo sentitzen ziren, eta lehenengo<br />

egunak zailak izan arren, oraindik sentitzen zuten drogak kontsumitzeko beharra.<br />

Urte bat eta erdi zentroan pasa eta gero, drogen beharrik ez zuten sumatzen,<br />

eta zentrotik ateratzeko aukera eman zieten.<br />

40<br />

41


<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />

Anoeta 2009<br />

Bikoteak, bi aldiz pentsatu gabe, baietz esan, eta hurrengo egunean<br />

atera egin ziren. Atera bezain pronto bete zuten helduak izateko adina. Miguelek<br />

autoko gida-baimena eskuratu zuen, eta Lorenak okindegi batean aurkitu zuen<br />

lana. Urteak joan eta etorri, garai nahasiak ziren, krisiaren garaia zen. Babes<br />

ofizialeko etxebizitzako zerrendetan eman zuten izena, familia bat osatzeko<br />

asmoz. Hogeita sei urte zituzten eta bikote gazte bikaina osatzen zuten. Etxeko<br />

giltzak jaso bezain laster, joan ziren etxea ezagutzera. Miguelen ama oso harro<br />

zegoen egin zuenaz, bestela ez zelako hori guztia gertatuko. Miguelek ezkontza<br />

proposamena egin zion Lorenari, eta, noski, honek baietz erantzun zion. Bien<br />

gurasoek antolatu zuten ezkontza, jende gutxikoa, baina oso polita eta atsegina.<br />

Ez zuten eztei bidaiarik egin, ezkon gauean proiektuan hasi zen umearentzat diru<br />

pixka-bat gorde ahal izateko.<br />

Bederatzi hilabete ondoren umea jaio zen, eta giro oso ona nagusitu<br />

zuen familian. Familia arrunta zen, gabonetan bazkaltzeko elkartzen ziren, sarri<br />

ikusten zuten elkar... beste edozein familiaren antzera.<br />

Miguelen eta Lorenaren lagunak drogaren munduan jarraitu zuten eta<br />

gehienak hil egin ziren.<br />

Miguel eta Lorena oso harro zeuden hartu zuten erabakiaz eta osatu<br />

zuten familiaz, beste bidetik jarraitzeak zituen kalteak ikusita.<br />

Liburuxka hau paper<br />

birziklatuan imprimatu<br />

da<br />

42<br />

43


Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren barruan<br />

Haur eta gazte literatura suspertzeko kanpaina<br />

Antolatzaileak:<br />

ANOETAKO<br />

UDALA<br />

Laguntzaileak:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!