2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala
2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala
2009ko ipuin sarituen argitalpena - Anoetako Udala
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ipuin marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009
Sarrera<br />
Hizki-Marrazki <strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa antolatu dugu aurten ere <strong>Anoetako</strong><br />
Udaleko Euskara eta Kultura batzordeek, eta <strong>Anoetako</strong> Herri Ikastolak. Liburuxka<br />
honetan saria irabazi duten lanak irakurtzeko aukera izango duzue. Aurkeztutako<br />
lan guztiek merezi badute ere, saritutako hamalau lanak bakarrik argitaratu<br />
ditugu.<br />
Saritutako lanak idatzi dituzuenoi zorionak eta eskerrik asko; saririk eraman ez<br />
duzuenoi ere bai, denak izan direlako lan txalogarriak. Eta, jakina, lagundu<br />
diguzuen guztioi ere (epaimahaikide, ikastolako irakasle, e.a.) mila esker.<br />
Azkenik, aipatu, aurten ez dela <strong>ipuin</strong> bat ere aurkeztu E kategorian: gazte eta<br />
helduak. Aurrerantzean etorriko diren lehiaketetan parte hartzera animatzen<br />
zaituztegu herritar guztiok, bereziki 16 urtetik gorako gazte eta helduak.<br />
Besterik gabe, eskerrik asko berriro guztioi eta beste bat arte.<br />
<strong>2009ko</strong> apirila<br />
EUSKARA ETA KULTUR BATZORDEAK<br />
ANOETAKO HERRI IKASTOLA<br />
A KATEGORIA<br />
1. Bi sorgin eta dendari gezurtia<br />
Unai Urkola<br />
2. Lupa galdua<br />
Koldo Descalzo<br />
3. Alejandro eta bere txakurra<br />
Laila Tarik<br />
B KATEGORIA<br />
1. Itxasoak ekarritako anaia<br />
Ainhoa Simpler<br />
2. Mutiko xelebrea<br />
Lide Aranzabe<br />
3. Ametsak egi<br />
Amaia Estanca<br />
C. KATEGORIA<br />
1. Ardilatxa<br />
Jon Fernandez<br />
2. Osinzuloko zaratak<br />
Alex Aramburu<br />
Iker Etxeberria<br />
3. Amonaren sekretua<br />
Andrea Davila<br />
Janire Calleja<br />
Akzesit: Maitasunaren heriotza<br />
Maddalen Loidi<br />
D KATEGORIA<br />
1. Aitonaren istorio zaharrak<br />
Ainara Etxabeguren<br />
Olaia Etxeberria<br />
2. Sentimendu nahasiak<br />
Zuriñe Gonzalez<br />
Ainhoa Del Barco<br />
3. Pertsona ote naiz<br />
Aitana Miner<br />
Akzesit: Lagun txarrak<br />
Imanol Cavero<br />
Iraitz Leunda<br />
HIZKI-MARRAZKI <strong>ipuin</strong> lehiaketa<br />
<strong>Anoetako</strong> <strong>Udala</strong> eta <strong>Anoetako</strong> Ikastola<br />
2009.urtea<br />
Diseinua eta inprimategia// Servigraf S.L.L.
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
BI SORGIN ETA DENDARI<br />
GEZURTIA<br />
UNAI URKOLA<br />
Neguko egun euritsu batean baziren bi sorgin zirikatzaile,<br />
oso itsusiak, eta dendari bat. Mundu magikoko egun batean<br />
sorgin batek erratza puskatu zuen, eta orduan sorginak:<br />
- A! ERRATZA PUSKATU ZAIT!, esan zuen. EZINGO DUT ERRAT<br />
ZAN JOLASTU, LAGUNDU!<br />
Eta segituan beste sorginak:<br />
- Isildu, mesedez, emakumea. Ondo iruditzen al zaizu erratz berri bat erostea?<br />
- Bai, gustatuko litzaidake, baina planoa bilatu beharko dugu, ezta? Bestela<br />
ezin go dugu denda aurkitu.<br />
Eta besteak:<br />
- Ba goazen bilatzera, bestela berandu iritsiko gara.<br />
Aurkitu zutenean etxe oso-osoa desastre bat eginda gelditu zen, eta orduan<br />
gauzak jasotzen hasi ziren. Dena jaso zutenean pijama kendu, eta sorginaren<br />
traje puskatua jantzi zuten. Segituan abiatu ziren. Iritsi zirenean dendariak esan<br />
zuen:<br />
- Andreok! Erratzen dendarik hoberenean zaudete!<br />
Eta sorginak:<br />
- Eskerrik asko, erratz bat nahi dut, 235 zmkoa, ba al duzu?<br />
- Ez, ez dut zure tamainakorik.<br />
- Baina hortxe duzu, eta ikusten ari naiz. Gezurti galanta zara; goazen hemendik<br />
beste denda batera, ondo iruditzen al zaizu?<br />
- Bai, oso-oso ondo.<br />
Ordutik aurrera sorginek beraiek bakarrik egin zuten erratza, materiala erosita.
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
LUPA GALDUA<br />
KOLDO DESCALZO<br />
Behin, mendiko kobazulo sekretuan, Begi Detektibea<br />
bizi zen. Ausarta eta zuhurra zen.<br />
Begi Detektibea konturatu zen lupa lapurtu ziotela, eta<br />
kobazuloan begira hasi zen. Han zeuden kapela, linterna...,<br />
baina ez lupa. Herrira jendeari galdetzera joan zen:<br />
- Nire lupa ikusi al duzu, jauna?<br />
- Ez, ez dut ikusi.<br />
- Ume, ikusi duzu nire lupa?<br />
- Agian dendan dago.<br />
- Eskerrik asko!<br />
Begi Detektibea dendara joan zen, baina lupa oso garestia zen.<br />
Bitartean mendizale batek lupa aurkitu zuen mendi tontorrean:<br />
- Hara! Norbaitek lupa galdu du. Beherago utziko dut, ea galdu duenak aurkitzen<br />
duen!<br />
Eta Begi Detektibea itzuli zenean kobazulora bere lupa aurkitu zuen eta<br />
asko poztu zen.
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
ALEJANDRO ETA BERE<br />
TXAKURRA<br />
LAILA TARIK<br />
Duela asko, bazen Alejandro izeneko mutil bat.<br />
Alejandrok txakur bat nahi zuen, eta behin batean esnatu<br />
zenean, sorpresa! txakur bat agertu zen.<br />
Ondoren, Alejandro poz-pozik jarri zen. Harrezkero, Alejandro<br />
bere txakurrarekin paseatzera joaten zen.<br />
Alejandroren txakurrak alde egin zuen, eta Alejandro etxera joan, eta<br />
esan zion bere amari:<br />
- Ama, aita! Txakurra galdu egin zait.<br />
- Ai, ama! Kostatu zaigunarekin!!! 87 koa zen, eta galdu zaigu dirua.<br />
Eta Alejandro eta bere ama txakurraren bila joan ziren.<br />
Orduan txakurra zaunka hasi zen, eta Alejandrok txakurra entzun zuen:<br />
- Zer ahotsa da hori? –esan zuen Alejandrok.<br />
- Txakurra al da, Alejandro? –amak.<br />
- Uste dut txerri batzuk lokatzean ari direla, baina ematen du gure txakurraren<br />
ahotsa, eta ezkerretik datorrela ahotsa.<br />
Eta Alejandrok txakurra aurkitu zuen.<br />
- Oh! Azkenean hementxe zegoen eta.<br />
Gero Alejandro eta bere ama etxera joan ziren.
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
AINHOA SIMPLER<br />
ITSASOAK EKARRITAKO<br />
ANAIA<br />
Kaixo! Ni Mari naiz eta Estatu Batuetakoa naiz. Beno,<br />
egia esan Altzokoa naiz eta Estatu Batuetara joan nintzen<br />
bizitzera nire aitak, Xabierrek, bertara lana egitera joan behar<br />
zuelako.<br />
Ni txikia eta argala naiz, inurri bat bezala. Nire ilea horia<br />
da, eguzkiaren antzera, eta begiak zerua bezain urdinak<br />
eta distiratsuak. Anai bat daukat, Aitor izenekoa, eta bi urte<br />
ditu. Baina ez da nire familia bezalakoa. Ez, ez, beltza da.<br />
Badakit! Lehengo urtean nire anaia nola ezagutu genuen<br />
kontatuko dizuet.<br />
Alaba bakarra nintzen eta batzuetan aspertu egiten<br />
nintzen, ezin nuelako inorekin jolastu. Nahiz eta jostailu pila<br />
bat izan. Hain beste neuzkan, bigarren gela bat nuela nire<br />
jostailuak gordetzeko. Niretzat bakarrik!<br />
Behin batean, nire aitak esan zidan:<br />
- Mari! Laster udako oporrak izango dira. Nora joan nahi duzu aurten?<br />
Pentsakor jarri nintzen eta esan nion:<br />
- Ba... Txinara!<br />
- Baina, iaz joan ginen eta! Ez, ez, beste leku batera.<br />
- Orduan... Australiara!<br />
- Baina Australiara ere joan gara! Badakizu zer gertatu zen, ez da?<br />
- Bai aitatxo, gogoan dut oraindik. Bidean aurkitutako kanguru bat eraman<br />
nuen hotelera nire maskota zela esanik eta apartamendu guztietara sartu eta<br />
gauzak hausten egon zen.<br />
- Bai, bai! Eta zer iruditzen zaizu aiton-amonak eta lehengusuak bisitatzera joan<br />
go bagina Altzora? Euskal Herrira?<br />
- Bale! Aiton-amonak ikusteko irrikan nago!<br />
Eta horrela erabaki genuen Altzora joatea. Hurrengo egunean maletak<br />
prestatzen hasi nintzen, baina zalantza ugari sortu zitzaizkidan.<br />
- Zein pelutxe eramango dut? Teddy hartza ala untxitxo zuria? Hartzari begi bat<br />
falta zaio... beno, berdin dio. Partxe bat jarriko diot eta pirata bat emango du.<br />
Badakit! Biak eramango ditut.<br />
Lau egun geroago aitak esan zuen:<br />
- Denak autoraaa!<br />
Gure hiriko aireportura joan, hegazkinean sartu, aireratu, eta bederatzi<br />
ordu igaro ondoren Hondarribiako aireportura iritsi ginen. Bertan, aitona eta<br />
amona zeuden gure zain. Deiadarka hasi nintzen aireportutik korrika:<br />
- Aitona! Amona!<br />
Eta beraiek era berean korrika etorri ziren niregana:<br />
- Mari!<br />
Eta besarkadak eta muxu piloa elkarri ematen egon ginen luzaroan.<br />
Ondoren, aiton-amonen etxera joan, eta bertan lehengusuak eta osaba-izebak<br />
zeuden gure zain. Amonaren etxean geratu ginen hilabete batez. Gauza asko<br />
egin genituen: hondartzara joan, igerilekura, mendira... Eta oso ondo pasa genuen,<br />
bai etxetik kanpo, bai etxe barruan ere.<br />
Opor egunetako azkeneko eguna iristear zegoen eta gauzak maletetan<br />
sartzen hasiak ginen. Azken egunean, nire lehengusuak eta ni hondartzara<br />
azken aldiz joatea pentsatu genuen.<br />
- Aita, ama, azkeneko eguna da eta aprobetxatu egin behar da, joan al gai<br />
tezke hondartzara?<br />
- Ongi da, baina denbora asko ez, oraindik gauza guztiak prestatzeko ditugu<br />
eta!<br />
Bainu-jantzia janztera joan ginen korrika eta presaka, eta gurasoek hondartzara<br />
eraman gintuzten. Uretara sartzen ari ginela, garrasika hasi nintzen:<br />
- Begira zer dakarren itsasoak olatuetan!<br />
- Saski bat dirudi! – esan zuen nire lehengusina Iratik.<br />
- Zerbait dakar barruan! – esan zuen nire lehengusu Endikak.<br />
- Bila joango naiz! – esan nuen nik ausardiaz.<br />
10<br />
11
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
Oso igerilari ona naiz eta olatuen gainetik eta azpitik pasatzen saskia<br />
hartu, eta hondarretara, gurasoak zeuden tokira, eraman nuen ziztu bizian. Saskiaren<br />
barruan zerbait zegoela konturatu ginen. Manta busti batzuk kendu, eta<br />
hura sorpresa! Ume bat zegoen! Ume txiki beltzaran bat zen. Afrikatik etorria zela<br />
pentsatu genuen. Oso polita zen! Nire aita-amari galdetu nien:<br />
- Ama, gera gaitezke umearekin? Oso polita da eta bakarrik ezin da gelditu!<br />
Zer iruditzen zaizu zuri, aita?<br />
- Gaixoa! Nola iritsiko zen honetaraino? Ikusiko dugu zer egin dezakegun! – esan<br />
zuen aitak.<br />
- Hain txikia da! Gizajoa, bakarrik dago. Nork utziko zuen horrela? – esan zuen<br />
amak gupidaturik.<br />
- Gure etxea oso handia da. Nire jostailuen gelan egin dezake lo! – esan nuen,<br />
behin eta berriro erregutuz.<br />
Euskal Herriko agintariekin paper eta baimen piloa bete ondoren, gurekin<br />
eramaten utzi ziguten. Aitor izena jarri genion.<br />
Handik aurrera Aitorrekin bizi gara, nire anaiatxo txikia. Eta orain ez naiz<br />
aspertzen inoiz ere, Aitorrekin oso ondo pasatzen dudalako.<br />
LIDE ARANZABE<br />
MUTIKO XELEBREA<br />
Orain kontatuko dizuedan istorio edo xelebrekeria hau<br />
duela 9 bat urte gertatu zen. Bazegoen Hernialde izeneko<br />
herri txiki eta polit bat, eta bertan Lander izeneko mutiko<br />
xelebre eta sinpatiko bat bizi zen, irakurtzea asko gustatzen<br />
zitzaiona. Begi urdinak, ile marroia eta sudur txikia zituen,<br />
eta nahiko umila zen, lotsati samarra, nahiz eta dibertigarria<br />
izan. Bere herrian liburutegi bat zegoen, eta Lander maiz<br />
joaten zen bertara.<br />
Baina behin batean, liburu baten bila zebilela, gauza ikaragarri bat<br />
aurkitu zuen. Liburu bat bere tokitik mugitzen hasi zen, eta apal guztiek bira bat<br />
eman zuten. Ohartu zenerako, Lander beste mundu batean murgildurik zegoen.<br />
Mundu horrek ametsetakoa zirudien, bertan edozer gauza bila zitekeelako; kale<br />
batean uda zen, bestean negua…, eta etxeak kale batean Londresekoak ziren,<br />
bestean Paraguaykoak… Mundu hura itzela zen, Landerren ustetan bai, behintzat.<br />
Segundo batzuk igaro ondoren, neskato bat agertu zitzaion aldamenean, ea<br />
nongoa zen galdezka, eta Landerrek Hernialdekoa zela esan zion. Neskatila, hori<br />
entzutean, harriturik geratu zen.<br />
Landerrek harridura horren arrazoia zein zen galdetzea erabaki zuen,<br />
eta Gixane, ezagutu zuen neskatila, herri berezi hartako kontuak kontatzen hasi<br />
zitzaion, oso arraroa baitzen kanpotar bat herri hartara joatea. Dagoeneko<br />
murgildurik zegoen mundu hartan, jendeak ez zuen lanik egiten, ez zituen autoak<br />
erabiltzen, hegan ibiltzen ziren, haragia eta arraina gordinik jaten zituzten...,<br />
dena oso bitxia zen, eta aipaturiko hau gutxi balitz, gauzarik txundigarriena zera<br />
zen: herri hartatik ateratzeko sorgin baten edabe magikoa edan behar zela<br />
derrigorrez; gaztelu zahar eta beldurgarri batean bizi zen sorginarena.<br />
Hau guztia entzun ondoren, Landerrek ez zuen bertan geratzea beste<br />
irtenbiderik ikusi, eta Gixaneri ostatu eskatu zion. Neskatilak berehala bere etxera<br />
eraman zuen, eta herria, jateko ohiturak, jantzi beharreko arropa... erakutsi<br />
zizkion.<br />
Hasiera batean, Landerri egoera eramangaitza iruditu zitzaion, ezin<br />
zituen ahaztu lagunak, baserriko belazetako jolasak, herriko apaizari egiten<br />
zizkioten txantxak... Baina Gixanek asko lagundu zion eta hilabete bat igaro<br />
zenerako Landerrek bertakoa zirudien. Bere adineko mutikoak ere ezagutu zituen<br />
eta haiekin ibiltzen hasi zen, berak zekizkien gaiztakeriak erakutsiz... Bi hitzetan<br />
esanda, zoriontsua zen.<br />
12<br />
13
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
Bizitza berri bat zuen, eta nahiz eta ikastolara ez joan, asko ikasten ari zen<br />
liburuak irakurtzen eta ingurukoei galderak egiten. Gainera bai Gixanerekin bai<br />
mutikoekin gero eta hobeto moldatzen zen, eta denborarekin Gixaneren alboan<br />
zegoenean zerbait sentitzen hasi zen bere gorputz barnean. Harekin hitz egiten<br />
zuen bakoitzean, sabelean tximeleta moduko batzuk sentitzen zituen, Gixane<br />
ikusten zuen bakoitzean urduri jartzen zen. Egoera horretan gero eta gehiagotan<br />
aurkitzen zela ohartu zen. Gixane gustatzen zitzaion, baina ez zekien berari<br />
kontatu ala ez. Gero eta garbiago ikusten zituen bere sentimenduak. Gixane<br />
maite zuen, harekin igaro nahi zituen gauak eta egunak, eta azkenean, egoera<br />
jasanezina egin zitzaionean, dena kontatzea erabaki zuen.<br />
Alde batetik beldurra zuen, ez baitzekien nola erantzungo zuen Gixanek.<br />
Baina neska zintzoa eta ulerkorra zen, eta egoerari aurre egiten jakingo zuela<br />
pentsatu zuen.<br />
Gauzak horrela, arratsalde batean, Gixaneren logelara sartu, eta dena<br />
azaldu zion, urduritasun eta beldur puntu batekin. Neskaren erreakzioa benetan<br />
polita eta maitekorra izan zen, Landerrek hitz egiteari utzi baino lehen musu<br />
bat eman baitzion ezpainetan. Berak ere maite zuela esan zion, eta orduan<br />
harreman bat hasi zuten, zoriontasun eta maitasun handiko harreman bat.<br />
Beraien maitasuna herri guztian zehar zabaldu zuten, eta bizilagun<br />
guztiek bikote polita osatzen zutela esaten zieten. Momentu horietan, Lander bere<br />
familiaz gogoratzen zen. Bere gurasoak, aiton-amonak… Hernialden zeuden, eta<br />
ez zekiten ezer bere harremanari buruz. Horrek tristatu egiten zuen, eta Gixanek<br />
Lander zoriontsu ikusi nahi zuenez, sorginarengana joateko proposamena egin<br />
zion.<br />
Hurrengo egunean, Lander eta Gixane sorginaren gaztelura joan, eta<br />
edabe magikoa eskatu zioten, baina, sorginak azterketa batzuk egin behar<br />
zizkiela esanez, etxe barrura sartu zituen. Galdera mordoa erantzun ondoren,<br />
sorginak edabe magikoa eman zien, eta ilbeteko gauean hartuz Hernialden<br />
azalduko zirela baieztatu zien.<br />
Landerrek eta Gixanek astebete bat itxaron behar izan zuten ilbeteko<br />
gaua iritsi arte, baina azkenean, 2000ko urtarrilaren 20an, edabe magikoa edan,<br />
eta Hernialdeko liburutegian azaldu ziren. Landerrek liburutegia beste mundura<br />
joan zenean bezala aurkitu zuen, eta leihoetatik Gixaneri herri guztiaren berri<br />
eman zion.<br />
Eguna argitzean, isil-isilik, liburutegitik atera, eta Landerren etxean<br />
aurkeztu ziren. Gurasoek izugarrizko poza hartu zuten semea ikustean, eta Gixane<br />
ere oso ondo hartu zuten. Bikotea bertan bizitzen geratu zen; Lander irakasle hasi<br />
zen lanean eta Gixane ile apaindegi batean. Helduak egin ziren, haurrak izan<br />
zituzten, Xuar, Miren eta Goar, eta zoriontsu bizi izan ziren Hernialde bezalako<br />
herri txit eta xarmangarri batean.<br />
14<br />
15
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
AMAIA ESTANGA<br />
AMETSAK EGI<br />
Nire izena Amaia da, eta badut ahizpa bat, Naiara<br />
izena duena. Nik eta Naiarak antza handia dugu. Biok<br />
ile marroia dugu, udazkeneko gaztainaren kolorekoa;<br />
begiak, berriz, beltzak, sua egiteko erabiltzen den ikatzaren<br />
antzekoak; altueraz ez gara berdinak, Naiara ni baino bi<br />
zentimetro altuagoa da, baina horrek ez du axola. Naiara<br />
oso xelebrea da, eta atsegin du zuhaitz gainean txabolak<br />
egitea. Ni, berriz, umila naiz, eta heldua izatean gustatuko<br />
litzaidake astronauta izatea.<br />
Behin, Naiara atsegin zuena egiten ari zen, hau da, zuhaitzaren gainean<br />
txabolak eraikitzen. Eta ni interneten astronautari buruz informazioa bilatzen.<br />
Goiz horretan gurasorik ez zegoen etxean, lanean baitzeuden. Orduan zerutik<br />
gauza bitxiak erortzen hasi ziren, txokolatezko untxiak, erregalizak, txikleak,<br />
txupatxusak…Naiarak hori dena ikusitakoan ahal zuen guztia jaten hasi zen. Ni<br />
oihuka hasi nintzen esanez ez jateko, agian pozoitsuak zirelako, baina Naiarak ez<br />
zidan kasu izpirik ere egin. Erregaliz batzuk ere hartu zituen zorro batean etxerako.<br />
Nire ustez, oso gauza arriskutsua egiten ari ginen.<br />
Espazioan kohete geltoki bat zegoen, eta bertan gelditu ginen. Txokolate<br />
usaia hartzen nuen, eta honela esan nion Naiarari:<br />
- Naiara, ez al duzu txokolate usaia aditzen?<br />
- Bai –esan zuen, txokolatezko untxiak seinalatuz.<br />
Gure etxera eroritako untxiak ziren, eta orain unibertsoan zeuden.<br />
Naiara oso arraro zegoela nabaritu nuen, eta minuturo gorputzeko zatiak<br />
banan-banan aldatzen ari zitzaizkion, estralurtar baten antza hartuz. Segituan<br />
imajinatu nuen gure etxera erori ziren gozoki horien eragina zela. Ahotsa ere<br />
aldatu zitzaion eta honela hitz egiten zuen:<br />
- Es-tra-lur-ta-rra-na-iz.<br />
Erabat beldurtuta nengoen Naiara horrela ikusita, eta pentsatu nuen<br />
espazioan uztea, orain hori baita bere bizilekua.<br />
Hantxe geratu zen Naiara betiko, eta ni, berriz, bakarrik nago etxean,<br />
haren zuhaitzeko egurrezko txabolan. Eta pentsatzen dut egunen batean bisitan<br />
joatea, eta bera gizaki bihurtuta, etxera berarekin bueltatzeko.<br />
Egunak aurrera zihoazen, eta ni ez nengoen batere lasai. Horietako<br />
egun batean, Naiarak amets egin zuen gozo horiek jan eta astebete batera<br />
berak txabola berri eder bat egingo zuela zuhaitz sendo baten gainean eta ni<br />
espaziora joango nintzela. Egun bat falta zen astea betetzeko.<br />
Nik ez nion garrantzi handirik eman, baina oraingoan Naiara ziur zegoen<br />
ametsa egi bihurtuko zela. Heldu zen Naiarak amestutako egun hura, eta niri<br />
oraindik ez zitzaidan ezer berririk gertatu, zer eta ikusten ez dut ba Naiara zuhaitz<br />
sendo baten gainean txabola eder batekin hau esanez:<br />
-Amaia, kohetea 10:30ean irtengo da Igeldotik.<br />
-Ongi da! -erantzun nion, harri eta zur.<br />
Hamar eta erdiak ziren, eta Naiarak eta nik espazio-ontzia hartu behar<br />
genuen. Espazio-ontziak honela esan zuen:<br />
-Hiru, bi, bat, zero… bagoaz<br />
Espazioan geunden! Ni erabat liluraturik nengoen, une horretan nire<br />
ametsa betetzen ari baitzen, eta honela galdetu nion Naiarari:<br />
-Nola lortu duzu hau dena?<br />
-Ez dakit, baina uste dut zerutik erori ziren gauza gozo horiei esker eta ametsari<br />
esker lortu dudala.<br />
16<br />
17
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
JON FERNANDEZ<br />
ARDILATXA<br />
Zer dela eta zer naiz? Euskal Herriko maskota naiz, gazta<br />
egiten dut maiz, zer dela eta zer naiz? Ardilatxa naiz, eta<br />
nire istorioa kontatuko dizuet.<br />
Bazen behin gazte talde bat, denak oso ondo marrazten<br />
zutenak. Talde hori bi mutilez eta hiru neskaz osatuta<br />
zegoen: Xabi, Patxi, Ainhoa, Oihana eta Laura.<br />
Guzti horiek baserri batera joan ziren, beraien eskolako lagunekin batera.<br />
Baserri hartan sekulako kiratsa zegoen, eta inor konturatu gabe handik gertu<br />
zegoen belaze batera joan ziren. Zuhaitz baten azpian eseri ziren bostak, enborrean<br />
bermaturik. Udako goiz bero bat zen, eta han zeuden ardiak belazearen<br />
alde batetik bestera korrika ibiltzen ziren. Patxi, Xabi, Oihana eta Laura barrez<br />
lehertzen zeuden. Ainhoa, aldiz, langileena, marrazten ari zen:<br />
- Zer ari zara marrazten, Ainhoa?- galdetu zion Patxik.<br />
- Horko ardi hori. Gustatzen?- esan zion Ainhoak Patxiri marrazkia erakutsiz.<br />
- Benetan polita da. Zure ardi hori kopiatzen utziko zenidake?<br />
- Ongi da, baina ez da ardi normal bat. Ardilatxa du izena.<br />
Patxik Ardilatxa etxera eraman zuen, bertan marraztu egin zuen eta<br />
marrazki hori pegatina bihurtu zuen. Beste lau pegatina batzuk egin zituen. Bat<br />
Ainhoarentzat, beste bat Oihanarentzat, beste bat Laurarentzat eta azkena Xabirentzat.<br />
Bostek pegatinak beraien eskolako koadernoetan itsatsi zituzten.<br />
tuz. Patioan Xabik Patxirekin hitz egin zuen, eta esan zion:<br />
- Epa, Patxi! Ardilatx bat egin dezakezu Maiderrentzat?- eta Patxik erantzun<br />
zion:<br />
- Begira Xabi, Ainhoa, Laura eta Oihana gauza berbera galdetzera etorri zaizkit,<br />
eta ni oso gustura emango nizkizueke pegatinak, baina krisia dela eta oso<br />
garestia da hainbeste pertsonarentzat pegatina bat egitea.<br />
Arazoari aurre egiteko Xabi, Patxi eta beste hirurak elkartu egin ziren.<br />
Irtenbide asko aipatu zituzten, adibidez: pegatinak ez ematea, ikaskideei marrazkia<br />
eman eta beraiek pegatina egitea…, baina egokiena iruditu zitzaiena<br />
hauxe izan zen: marrazkia patentatzea eta pegatinak saltzea.<br />
Ardilatxa oso ezaguna da gure artean, baina, baliteke ni besteak baino<br />
ezagunagoa izatea, eta zergatik? Oraintxe kontatuko dizuet.<br />
Ni “Seat Panda” batean itsatsita nengoen, auto hori oso zaharra zen eta<br />
aurki txatartegira botako gintuzten.<br />
Baina txatartegira bota baino bi egun lehenago laborategi batera eraman<br />
gintuzten. Areto handi batera sartu gintuzten, eta bi aterki ireki moduko<br />
makina batzuk zeuden guri begira. Makina horien xedea gauza bizigabeei bizia<br />
ematea zen. Bat-batean argi guztiak itzali, eta aterkien puntetatik bi izpi urdin<br />
atera ziren. Autoak ez zuen bizirik hartu eta nik, Ardilatxak, BAI!!!<br />
Hurrengo egunean bostak eskolara iritsi zirenean, beraien lekuetan eseri<br />
ziren. Xabiren ondoan eserita zegoen neskak, Maiderrek, ardilatxa ikustean, honako<br />
hau esan zion Xabiri:<br />
- Egun on, Xabi. Zer da hor daukazun ardi hori? Benetan oso polita da. Egingo<br />
al zenidake pegatina bat, mesedez?<br />
- Bueno ba… saiatuko naiz- esan zion Xabik.<br />
- Eskerrik asko, Xabi. Zu bai zarela lagun ona!- esan zion Maiderrek, Xabi besarka-<br />
Oso ardi bitxia nintzen eta laborategitik korrika ihes egin behar nuen,<br />
handik gertu zegoen ardiz betetako belaze batera. Ezin nuen han denbora gehiago<br />
gelditu, oso ardi bitxia bainintzen eta azkar harrapatuko ninduten.<br />
Oso gosetuta nengoen, eta belar pixka bat jatea erabaki nuen. Baina belarra<br />
mingainarekin ukitzean, bi beso, bi hanka eta aurpegi bat atera zitzaizkion belarrari,<br />
eta berehala belarrak alde egin zuen. Orduan jakin nuen miazkatzen nuen<br />
guztia bizitu egiten nuela.<br />
18<br />
19
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
Lurrean etzanda, pentsakor gelditu nintzen. Han denbora gehiagoz geldituz<br />
gero, azkar harrapatuko ninduten eta berriro ere pegatina bihurtu, beraz,<br />
zera erabaki nuen: aurkitzen nituen ardilatx guztiak miazkatu eta bizitu egingo<br />
nituela, espezie berri bat sortuz.<br />
Gau hartan ilargia bete-betea zegoen, eta hiri hartako kaleak huts-hutsik.<br />
Guztiz bakarrik nengoen. Ez zen ezer entzuten, nire oinatzak soilik. Poliki-poliki<br />
joan nintzen ikusten nituen ardilatx guztiak miazkatuz, gelditu gabe eta inork ikusi<br />
gabe.<br />
Argitu zuenerako 8439 ardilatx biziarazi nituen, eta herritarrak hainbeste<br />
ardilatx ikustean ezin zituzten denak pegatina bihurtu; beraz, gutako batzuk hartu<br />
eta analisi bat egin ziguten. Gu osasuntsu geundela ikustean guretzat baserri<br />
bat eraiki zuten.<br />
ALEX ARAMBURU<br />
Udarako egun batean, lagun talde<br />
bat Osinzulora zihoan euren bizikletetan.<br />
Joxe Martin, Asintxio, Olatz eta<br />
Mª Luisa ziren. Kantu kantari zihoazen:<br />
- Maite zaitut, maite maite zaitut, pilapila<br />
patata tortilla!<br />
Bat-batean, Asintxio isildu egin zen eta handik denbora gutxira esan zuen:<br />
- Oh! Kaka zapaldu dut!<br />
OSINZULOKO ZARATAK<br />
IKER ETXEBERRIA<br />
Orduan denak barrezka hasi ziren, baina Asintxiok jarraitu zuen:<br />
- Ez du graziarik!<br />
Hori esan ondoren, erreka ertzera joan zen bizikletaren gurpila garbitzera.<br />
Bitartean, bere lagunak errekara harriak jaurtitzeari ekin zioten. Halako batean,<br />
Joxe Martinek Asintxio buruan jo zuen harriarekin, eta oihukatu zuen:<br />
- Joxe Martin! Hi normala al haiz?<br />
Minutu batzuen ostean berriz ere Osinzulora abiatu ziren, kantu kantari:<br />
- Maite zaitut, maite maite zaitut, pila-pila patata tortilla!<br />
Hori duela bi urte gertatu zen, eta gaur egun ni eta gainerako ardilatxak<br />
baserrian ibiltzen gara, handik gertu dagoen belaze batetan alde batetik bestera<br />
korrika udako goizetan.<br />
Azkenean Osinzulora iritsi ziren. Bizikletak utzi, eta putzura joan ziren korrika,<br />
bero hura jasan ezinik. Putzuan igeri egiten denbora bat pasa ondoren,<br />
Joxe Martin gosetu, eta “txorizo panplona” ogitartekoaren bila joan zen. Bere<br />
motxilaren ondoan zegoela, tximeleta bati jarraitu zion errekan gora, eta borda<br />
batera iritsi zen, lagun taldetik urrunduz. Borda ingurura hurbildu zenean leihotik<br />
begiratu zuen, baina ilunpean zegoenez, ez zuen ezer ikusteko aukerarik izan.<br />
Bat-batean, oihu bat entzun zuen, eta guztiz izuturik, korrika jaitsi zen errekatik<br />
Osinzulorantz, bidean pare bat aldiz erori zelarik. Osinzulora iritsi zenean beste lagunei<br />
kontatu zien, denak harriturik geratu ziren, eta hurrengo egunean ikertzera<br />
joatekotan gelditu ziren.<br />
Hurrengo egunean denak bordara joan ziren. Joxe Martinek badaezpada<br />
ere tiragoma hartu zuen, eta Asintxiok linterna bat. Bordara hurbildu zirenean,<br />
Asintxiok beldurra zuela eta ez zela sartuko esan zien, baina Joxe Martinek animatu<br />
eta azkenean aurrera segi zuten. Hasieran denak geldi-geldirik geratu ziren,<br />
baina Joxe Martinek leiho ondora hurbildu, eta esan zuen:<br />
20<br />
21
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
- Asintxio, ekarri iezadak linterna!<br />
Orduan Joxe Martinek linternaren argia<br />
leihora zuzendu zuen. Hasieran ez<br />
zuen ezer ikusi, baina argia ezkerrera<br />
zuzendu zuenean, beste pertsona bat<br />
ikusi zuen berari argia zuzenduz. Orduan,<br />
korrika joan zen baina Olatzek<br />
esan zion:<br />
- Joxe Martin, ispilu bati egin diozu<br />
argi.<br />
Orduan Joxe Martinek ironikoki<br />
erantzun zion:<br />
- Banekien. Zuek izutzeko egin dut.<br />
Hori esan ondoren Joxe Martin<br />
berriz ere leiho aldera inguratu<br />
zen. Oraingoan eskuinerago begiratu<br />
zuen eta zerbait ikusi zuen. Argia zuzendu<br />
zuenean emakume bat ikusi<br />
zuen aulki bati loturik. Joxe Martinek Mª Luisari poliziari deitzeko esan ondoren,<br />
leihotik barrura sartzen saiatu zen. Hasieran besteak bertan geratu ziren, baina<br />
gero aurrera egin zuten. Joxe Martinek lehenik ahoan zuen zapia kendu zion.<br />
Honek gizon batek bahitu zuela esan, eta azkar askatzeko oihukatu zion.<br />
Bat-batean, atetik norbait sartu zen. Bahitzailea zen. Joxe Martin eta<br />
bere lagunak korrika hasi ziren. Emakumeak, ordea, hanka bat sokaz loturik zuen<br />
eta ezin izan zuen ihes egin. Orduan Joxe Martin laguntzera joan zitzaion, eta<br />
bahi-tzaileari tiragomarekin tiro egin zion. Bahitzaileak konortea galdu zuen eta<br />
lurrera erori zen. Esnatu zenerako polizia-etxean zegoen. Azkenean umeei domina<br />
bat eman zien erakutsi zuten ausardiagatik.<br />
ANDREA DAVILA<br />
Bazen behin Bolbin bizi zen mutiko<br />
bat. Mutiko horrek Enaitz izena zuen<br />
eta bere gurasoekin bizi zen. Enaitzek<br />
asko atsegin zuen bere lagunekin egotea,<br />
eta bere gurasoekin, aldiz, gutxi<br />
(ume gehienek bezala).<br />
Behin batean, Enaitz bere lagun baten<br />
etxean zegoen izugarrizko beldurra ematen zuen film bat ikusten, eta filmean<br />
neska akabatzera zihoan unean: RRRINNN... Enaitzen mugikorra entzun zen. Mutilek<br />
ezusteko galanta hartu zuten, eta segituan erantzun zuen:<br />
- Bai, zein da?<br />
- Enaitz, Eva naiz, zure ama. Etorri segituan etxera. Amona bisitatzera joan be<br />
har dugu asilora.<br />
- Ez, ama, gaur ez. Film bat ikusten ari naiz... mesedez...<br />
- Ez, Enaitz. Amona gaixoa bakarrik sentituko da. Eta azkar, ez dut denbora asko<br />
itxarongo...<br />
Eta segituan Evak deia moztu zuen.<br />
- Kaka putza! -esan zuen Enaitzek.<br />
AMONAREN SEKRETUA<br />
JANIRE CALLEJA<br />
Handik ordu erdi batera asiloan zeuden. Enaitz beldurturik zegoen amonaren<br />
musu eta masail tira, eta tirekin. 106. logelara iritsi zirenean, amona ohean<br />
etzanda zegoen “¿Dónde estas corazón?” programa hori ikusten.<br />
22<br />
23
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
- Ez dakit nolatan atsegin dituen amonak horrelako programak -esan zuen Enai<br />
tzek harriturik.<br />
- Bueno, ez dute zer eginik, eta programa horiek ikusten dituzte -esan zuen Omarrek,<br />
Enaitzen aitak.<br />
Denbora pasa ondoren, Joxepi (amona) beraiengana hurbildu zen<br />
bakoitzari musu bana emateko. Enaitz ohartu zen bere amona arraro samar zebilela.<br />
Asko hazi zela esan zion, eta musu bat eman zion, baina ez zion masailetatik<br />
tira, eta gainera bere musuak ez zuen soinurik atera. Enaitzek amonari zerbait<br />
gertatzen zitzaiola pentsatzen zuen. Joxepi eta Enaitz bakarka geratu zirenean,<br />
Enaitzek esan zion:<br />
- Amona, zer gertatzen zaizu? Arraro samar ikusten zaitut.<br />
- Lasai, nire gauzak dira. Ez larritu -esan zuen disimulatuz.<br />
- Ongi da, baina badakizu inori ez diodala esango -esan zion umeak, erantzun<br />
bat esperoan.<br />
Eva eta Omar logelara iritsi zirenean, Evak ordularia begiratu eta:<br />
- Ufff...! oso berandu egin zaigu seme, joan beharra dugu.<br />
- Bai ama, itxaron kanpoan, orain noa.<br />
Eva eta Omar joan orduko, Enaitzek esan zion kezkaturik:<br />
- Agur amona, badakizu nitaz fida zaitezkeela. Agur, amona.<br />
Kopetan musu eman, eta joan egin zen.<br />
Handik egun batzuetara, Joxepik Enaitzi deitu, eta korrika joateko esan<br />
zion, baina baldintza batekin: bakarrik joatea. Enaitz azkar abiatu zen, eta amonak<br />
zera esan zion inongo esplikaziorik gabe:<br />
- Galderak bukaerarako, arretaz entzun eta...<br />
- Baina...<br />
- Txxxt! Galderak bukaerarako. Bazen behin ume bat txikia zenean naziek bere<br />
gurasoak akabatu zituztela, eta ume hori umezurtz etxera bidali zuten. Nes -<br />
katxa hori heldua egin zenean, ikertzen hasi zen bere gurasoak zeinek edo<br />
zeintzuek akabatu zituzten jakiteko, eta azkenean ohartu zen naziak izan zire<br />
la... eta..., eta..., ez naiz gogoratzen. -esan zuen amonak disimulatuz.<br />
- Oso istorio interesgarria da, amona. -esan zuen pentsakor.<br />
- Bueno, joan zaitez, berandu da eta.<br />
- Bai, banoa. Agur, amona.<br />
- Agur, bai, agur.<br />
Eta amona bakarrik gelditu zen. Enaitz hurrengo egunean liburutegira<br />
joan zen, eta nazien liburu bat hartu zuen irakurtzeko. Irakurtzera zihoan unean<br />
konturatu zen 106. logela izeneko logela bat asko ateratzen zela. Ordenagailuan<br />
begiratu, liburuetan... eta...<br />
- NIRE AMONA DA!!!!-esan zuen Enaitzek.<br />
Amonak segituan kontatu zion egi guztia...<br />
- Baina amona! Poliziarengana joan behar dugu. Gainera, froga guztiak zuk dituzu.<br />
- Badakit, baina zergatik uste duzu hemen sartu nautela? Ez didatelako ateratzen<br />
uzten.<br />
- Badakit! Mozorrotzeko<br />
ordua da, amona!<br />
- Ai ama, lagundu -esan zuen Joxepik.<br />
Bazkaldu ondoren,<br />
Enaitz eta Joxepi erizainez<br />
mozorrotu ziren. 106. logelatik<br />
atera, eta, segituan,<br />
disimulatuz, poliziarengana<br />
joan ziren, eta karpeta<br />
batean zeuzkaten frogak<br />
erakutsi zizkioten. Poliziak<br />
Maurizio zuen izena. Bertan,<br />
Mauriziok irakurri zuen<br />
nazien presidentea Kamilo<br />
zela, eta Joxepiren gurasoak<br />
hil zituela. Honen<br />
ondorioz, segituan atxilotu<br />
zuten.<br />
24<br />
25
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
- Eskerrik asko! Zuek gabe ezingo genuen Kamilo harrapatu.<br />
- Ez da ezer! -esan zuen Joxepik lasaiturik.<br />
Ottox asilora joan zirenean, Enaitz Joxepi agurtu zuen joateko asmoz:<br />
- Bueno amona, banoa, berandu egingo zait eta.<br />
- Bai, maitea! Eta eskerrik asko! Agur!<br />
- Agur!<br />
Enaitz etxera itzuli zen, eta berriro ere Joxepiren musu eta masaileko tirakadak<br />
edukitzen jarraitu zuen.<br />
MADDALEN LOIDI<br />
MAITASUNAREN HERIOTZA<br />
Abuztua zen, bero egiten zuen, eta kopeta izerdiz<br />
bustita esnatu nintzen. Komunera joan nintzen aurpegia<br />
garbitzeko asmoz, baina ez dakit egun hartan egiten<br />
zituen berrogeita sei gradurengatik ala txikitatik nuen<br />
anemiagatik izan zen, baina lurrera erori nintzen konortea<br />
galduta. Ordubete bat pasa nuen lurrean, nire inguruan<br />
gertatzen zenari buruz ezjakin. Esnatu nintzenean, kalera<br />
irten nintzen gertatu zenaz ahazteko asmoz. Baina kalean<br />
dena ezberdin zegoela konturatu nintzen. Hura ez zen nik<br />
ezagutzen nuen Venezia. Nire irudimena izango zelakoan<br />
aurrera jarraitu nuen. Bat-batean kautxuzko pilota batek buruan jo ninduen, eta<br />
berriz ere lurrera erori nintzen konortea galduta. Ahots batzuek esnatu ninduten:<br />
- Hobeto zaude? -galdetu zidan ondoan nuen emakume beltz batek.<br />
- Non nago? -esan nuen galduta.<br />
- Angolan -erantzun zidan, burua makurtuz.<br />
- Nola duzu izena? -galdetu zidan, kopetan nuen zauria sendatzen zidan<br />
bitartean.<br />
- Clara.<br />
- Ni Mammy naiz, eta hauek Naya eta Ieoba dira.<br />
Naya eta Ieoba bere seme-alabak ziren. Geroago jakin nuen bazuela<br />
beste seme zaharrago bat. Hogeita bederatzi urte irauten ari zen guda batean<br />
ari zen borrokatzen. Kalil zen bere izena, eta astebeteren buruan ezagutu nuen.<br />
Txabolara sartu zen irribarre zabal batekin; bere amari begiratu, eta zera esan<br />
zion hunkiturik.<br />
- Ama! Komandante izendatu naute!<br />
Bere aurpegian poza nabaritzen zen. Bere ama, ordea, ideiak ez zuen<br />
gehiegi konbentzitu.<br />
- Komandante? Eta zer axola dio?<br />
Hiltzeko postu bat besterik ez da eta!<br />
Bere amaren hitz zorrotzek irribarrea kendu zioten Kalili. Momentu batean<br />
elkarri begietara begiratu genion; bat-bateko maitasuna izan zen. Momentu<br />
horretan munduan gu biok bakarrik egongo bagina bezala izan zen. Mammyk<br />
esnatu ninduen nire ametsetik.<br />
- Clara, jarriko al duzu mahaia, mesedez?<br />
- Ongi da -baieztatu nion.<br />
Bazkaltzeko arroza jan genuen ñame apur batekin.<br />
- Barka iezadazue janari eskasiagatik. Kilo bat arroz besterik ez dugu guztiontzat,<br />
eta hilabete bat iraun behar digu.<br />
26<br />
27
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
Gau batean, lo nengoela, Kalilen ahotsak esnatu ninduen:<br />
- Clara, esna zaitez, gauza bat erakutsi nahi dizut.<br />
- Zer duzu? -galdetu nion.<br />
- Zatoz nirekin -esan zidan.<br />
Segituan altxa nintzen. Mendi muino batera eraman ninduen. Ordurako<br />
soldadu guztiak lo zeuden. Bertan inoiz ikusi nuen gauzarik ederrena ikusi<br />
nuen. Egunsentia itsasoan, eguzki izpiek itsasoko olatuen mugimendu bakoitza<br />
ferekatzen zuten, eta noizbehinka kresalak nire ileak igurzten zituen, hauek<br />
mugituz. Orduan musu eman genion elkarri. “Casanova” filmean bezala sentitu<br />
nintzen. Bat-batean, musukatzeari utzi genionean, Kalil nire atzean jarri eta<br />
gauza bat jarri zidan lepotik zintzilik, lepoko bat zen. Urre zuriz egindako lepoko<br />
bat, anbar bat zuen bertatik zintzilik.<br />
- Maite zaitut, Clara -esan zidan<br />
- Nik ere bai -erantzun nion. Irribarre egin eta zutitu egin ginen, txabola aldera<br />
joateko.<br />
Berriz erori nintzen anemiagatik. Bi orduren buruan esnatu nintzen. Etxean<br />
nengoen. Egutegira begiratu nuen. Abuztuaren hamabia zen. Oporretara<br />
joateko eguna. Aireportura iritsi nintzenean Kalil ikusi nuen. Berarengana joan<br />
nintzen korrika berarekin hitz egitera.<br />
- Kalil! Clara naiz! Hilda zeundelakoan nengoen.<br />
- Utzi bakean!<br />
- Baina Angolan…-hasi nintzen esaten.<br />
Lurrera bota ninduen. Gizon batek lagundu zidan altxatzen. Urruntzen ari<br />
zen bitartean oihu egin nion Kalili.<br />
- Itxarongo zaitut! -ondoren neure barnerako pentsatu nuen “itxarongo zaitut”.<br />
Urtebete bat pasa zen. Halako batean Kalil niregana etorri zen eta zera esan<br />
zidan:<br />
- Gero eta gutxiago geratzen gara, gaur izango da egunik gogorrena.<br />
- Ez zaitez joan. Nik hemen behar zaitut!<br />
- Nire herriak kanpoan behar nau!<br />
- Hil egin zaitezke!<br />
- Ez diot beldurrik heriotzari.<br />
Musu bat eman zidan kopetan.<br />
- Banoa.<br />
Negar egin nuen.<br />
Mezu bat Angola guztian zabaldu zen berehala: irabazi egin genuen.<br />
Apur bat apaindu, eta kalera irten nintzen ospatzera. Dantzarien dantza<br />
tradizional bat ikusten ari nintzen Naya niregana etorri zenean.<br />
- Clara! Kalil zaurituta dago! Oso larri, hilzorian.<br />
Korrika joan nintzen Kalilengana. Mammy berarekin zegoen ohe ondoan,<br />
eukalipto hostoez egindako ukendu batekin zauria sendatzen.<br />
- Banekien hau gertatuko zela, banekien.<br />
- Clara…- esaten hasi zen Kalil. Hitz egiteko indar asko behar zuenez, bere amak<br />
isilarazi egin zuen.<br />
- Tira, bakarrik utziko zaituztet -esan zuen Mammyk.<br />
Zauria zuen aldean jarri nintzen, negarrez. Noizbehinka eukalipto hostoez<br />
eginiko ukenduaz zauria sendatzen saiatzen nintzen. Hil egin zen. Begiak itxi nizkion<br />
eta kalera atera nintzen, eta kanpoan zegoen zuhaitzean Kalilek oparitutako<br />
lepokoa jarri nuen.<br />
28<br />
29
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
AINARA ETXEBEGUREN<br />
AITONAREN ISTORIO<br />
ZAHARRAK<br />
- Ama, ezetz esan dizut!<br />
- Ezetz esan dudalako! Zure aitona<br />
medikua izan zen, zure aita ere bai eta<br />
zuri ere mediku izatea dagokizu.<br />
- Hori nire erabakia da. Gainera nik<br />
ikasi nahi dudana...<br />
OLAIA ETXEBERRIA<br />
distiratsuaren sinbolo bera liburuaren azalean aurkitzen zela. Sinbolo horrek urteen<br />
poderioz izugarrizko jakin-mina piztu du nigan; hortaz, gehiegi itxaron gabe,<br />
joan egin behar naiz nire aitonaren etxe zaharrera, liburua berreskuratzeko asmoz.<br />
Sentitzen dut horrela hasi behar izana, baina zoritxarrez hau da nire egunerokotasuna.<br />
Txiki-txikitatik medikuntza giroan hazi izan naiz eta beti gustuko<br />
nuenaren planta egin izan dut, baina jada nazkatu naiz egoera honetaz; horregatik<br />
nire gurasoei eta familiari aurre egitea erabaki dut.<br />
Jaio nintzen unetik eduki dut nahi izan dudan guztia, jostailuetatik hasi<br />
eta arropa bitarte, baina inoiz ez didate eman nire aitonarekin egoteko nik nahi<br />
nuen adina denbora. Inoiz ez didate utzi bere liburuaren pasarteekin amesten<br />
ere.<br />
Liburu hau nire aitona maitearen liburutegian aurkitzen zen, eta joaten<br />
nintzen bakoitzean hark pasarte bat irakurtzen zidan. Duela hamar urte, ordea,<br />
haren etxean gertatuko sutearen ondorioz, bera eta etxea bertan geratu ziren<br />
betiko. Momentu hori oso gogorra izan zen niretzat, baina nire gurasoek, batez<br />
ere nire amak, ez zion gertakizun horri behar adina garrantzirik eman, aitona<br />
erotzat hartzen baitzuen. Nire ama ez zen inoiz saiatu nire aitonaren benetako<br />
izaera ezagutzen, haurtzaroan ere ez zion aukera hori eskaini. Azkenean, beste<br />
mundura joan den honetan, oroimen txar horiek alde batera utziko zituelakoan<br />
nago.<br />
Lehen esan dizuedan bezala, liburu hori oso gogoko nuen. Gogoratzen<br />
ditudan gauzak ez dira oso argiak. Badakit liburuaren azala oso zaharkitua zegoela,<br />
hautsez betea eta urre koloreko izenburua zuela. Orain izenburua ez zait<br />
gogora etortzen, badakit hizkuntza zaharrean idatzia zegoela, agian latina izan<br />
liteke. Oso garbi daukat nire aitonak bere esku ximur eta leunean zuen eraztun<br />
Momentu honetan hainbestetan jolastutako parke zaharkituan aurkitzen<br />
naiz, eta nire aitonaren etxea begi aurrean dut. Leku honek oso oroimen<br />
goxoak ekartzen dizkit gogora, batez ere aitonak behin baino gehiagotan kulunkatzen<br />
nindueneko kulunka zaharrak. Ezin dut gehiago itxaron, joan egin behar<br />
dut!<br />
Atea irekita dago, nire aitona uste onekoa baitzen. Atea ireki, eta erre<br />
usaina nabari da. Garbi dago sugar horiek etxea suntsitu zutenetik ez dela inor<br />
bertan sartu. Eskailerak igotzen hasi naiz, nire aitonaren liburutegira iristeko asmoz.<br />
Atea ikusi dudanean izugarrizko kitzikara sartu zait gorputz guztian, atearen<br />
beste aldean aurkituko dudanaren beldurrez.<br />
Gelara sartu eta apalak guztiz erreta ikusi ditut, liburu kuttuna izan ezik.<br />
Liburu honek, berdin-berdin jarraitzen du, mitum vasconum izenburuarekin. Liburuaren<br />
lehen orrian, euskal mitologiako lurraren aitzindari den eta ahaide guztien<br />
ama den Mariri buruzko informazioa agertzen da. Beste orrialdeak bizkor-bizkor<br />
pasatzen ari naizela gutun moduko zerbait erori zait lurrera. Ireki, eta duela<br />
urte askotako mapa bat aurkitu dut: Aketegi mendiarena da, eta bertan honela<br />
dioten hitz hauen aurrean aurkitu naiz: “Izaki mitologikoen erreinua”. Zuek zer<br />
egingo zenukete? Egia izango ote da? Nik nire aitonarengan konfiantza guztia<br />
nuenez, gauza bakarra etortzen zait burura, Aketegi mendira joatea. Nire aitonaren<br />
gelan aurkitu ditudan bota zaharrak jantzi, liburua eskuetan hartu, eta<br />
abiatu egin naiz.<br />
Delako erreinu hori, mapan ikusten dut eta, Aketegi mendiaren erdialdean<br />
dago. Gorantz eta gorantz egiten dut, izerditan blai. Amore eman gabe<br />
aurrera jarraitu dut, baina espero ez nuen unean euria hasi du, eta babes bila<br />
hasi naiz, kobazulo bat aurkitu dudan arte. Bertara sartu eta hezetasuna nabaria<br />
da. Eguraldiak atertzeko itxurarik ez duenez, gaua bertan pasatzea erabaki dut.<br />
Sarrera oso hezea da, eta barrurago abiatu naiz leku lehorrago baten bila.<br />
30<br />
31
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
Argitasun handirik ez dagoenez, eskuen bitartez pareta ukituz orientatu<br />
behar izan dut neure burua. Harrien kontaktua hotza da eta epelagoa den<br />
zati batekin topo egin dut. Zati hori mugikorrarekin argiztatzean, zerbait ezaguna<br />
etorri zait gogora.<br />
Liburua hartu dut, eta orduan jabetu naiz, liburuaren azaleko sinboloa<br />
zati horretako atearen sinboloaren bera dela! Ateari bultzada bat ematean, sekulako<br />
argitasuna nabaritu dut eta atearen mugimenduarekin barrurantz erori<br />
naiz. Erabat zorabiatuta, ezezaguna zaidan leku batean aurkitu naiz. Ingurura<br />
begira hasi, eta bere ilea orrazten ari den emakume eder bat ikusi dut erreka<br />
zuloan. Ezkerrerago, basoko zuhaitzak mozten ari diren bi pertsona altu ikusi ditut,<br />
eta atzera biratzean, beltzez jantzitako emakume zahar, sudur luze bat ikusi dut.<br />
Belarra biltzen ari da, eta aldamenean katu beltza du.<br />
AINHOA DEL BARCO<br />
SENTIMENDU NAHASIAK<br />
Alexen lehenengo eguna zen<br />
ikastola berrian. Bakarrik zegoen, ez<br />
zuen inor ezagutzen. Pasillotik bere<br />
gela bilatzen ari zela, neska polit<br />
batekin egin zuen topo. Zein gelatara<br />
joan behar zuen galdetu zion neskak.<br />
Minutu batzuk hitz egiten egon<br />
ondoren, lagunak egin ziren. Gainera,<br />
gelakideak izango ziren.<br />
ZURIÑE GONZALEZ<br />
Non nagoen galdetzeko asmoz, haiengana hurbildu naiz eta hau guztiaz<br />
konturatu naiz: errekako emakumeak ahatearen oinak ditu, bi gizon horietako<br />
batek belaunetarainoko ilea du, besteak begi bakarra eta beltzez jantzitako<br />
emakumeari gorputzeko atalak falta zaizkio. Baina non nago? Zer da hau?<br />
Liburuan begiratu, eta mitologiako pertsonaiak direla ikusi dut: Lamia, Tartalo,<br />
Basajauna eta sorgin gaiztoa. Ezin dut sinetsi ! Nire aitonak kontatzen zizkidan<br />
istorio guztiak benetakoak dira, baita mapak erakusten zuen erreinua ere.<br />
Gelan, elkarren ondoan eseri<br />
ziren, eta Alexek, neskaren izena jakin<br />
nahian, mahaian idatziz bere izena<br />
galdetu zion. Neskak, Alexen belarrira<br />
hurbilduz, Marta izena zuela erantzun<br />
zion.<br />
Asteak aurrera zihoazen, gero<br />
eta konfiantza gehiago zuten elkarren<br />
artean, gero eta lagun hobeak ziren,<br />
eta gero eta sentimendu handiagoak<br />
zituen Alexek Martarenganako. Hori<br />
zela eta, Alexek bere sentimenduen<br />
berri eman zion Martari, eta, honek<br />
sentimendu berak zituela ikustean,<br />
bikotekide egin ziren.<br />
Aurkikuntza hau nire bizitzako esperientziarik inportanteena da, eta badakit<br />
nire aitonarentzat ere halaxe izango zela eta oso harro egongo zela. Beraz,<br />
hemen geratzea erabaki dut, izaki hauei buruz gehiago ikasteko, eta liburuaren<br />
azken orri zuriak jakinduria mitologikoz betetzeko. Orain galdetuko didazue: eta<br />
nire betiko bizitza, zer? Errespetu guztiz, nire bizitza pikutara! Ez du merezi horrenbeste<br />
min egin didaten nire gurasoei hau guztia kontatzea, bestela ere ez<br />
nindukete sinetsiko eta.<br />
Oraindik hasi besterik ez da egin abentura txundigarri hau, ondorengoa beste<br />
istorio bat da!<br />
Hilabete batzuk pasa ondoren,<br />
Alexen gurasoek bere semearen<br />
neskalaguna ezagutu nahian, Marta<br />
bazkaltzera gonbidatu zuten. Alexen arreba, Andrea, Marta ezagutzeko irrikaz<br />
zegoen.<br />
Bazkaltzen ari zirela, Andreak neskenganako zituen sentimenduak azaldu nahi<br />
zizkien, baina ez zuen momentua aurkitzen. Beraz, mahaitik altxa eta Martari<br />
musu handi bat eman zion ezpainetan.<br />
- Baina Andrea, zertan ari zara? Erotu egin al zara? -galdetu zion amak.<br />
- Nire sentimenduak azaltzeko erarik aurkitzen ez nuenez, Martari musu eman<br />
diot! –erantzun zuen honek.<br />
- Zer esan nahi duzu horrekin?<br />
- Ba… neskak gogoko ditudala!<br />
32<br />
33
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
Bat-batean, denak isilik geratu ziren. Orduan, Andrea negarrez eta<br />
korrika bere gelara igo zen. Marta, berriz, bere atzetik igo zen lasaitzeko asmoz.<br />
Denbora luze hitz egiten egon ondoren, bazkaltzera jaitsi ziren berriro.<br />
Andrea bazkaltzera jaitsi aurretik, familiarekin hitz egiteko elkartu zen,<br />
eta haren sentimenduak onartu zituen.<br />
- Ama, aita, barka iezadazue zuengan konfiantzarik ez izateagatik, kontrako<br />
jarrera izango zenutela espero nuen…<br />
- Lasai, ez genuen espero baina… dena ondo aterako da!<br />
Hori guztia gertatu orduko, Martak Alexi bere arrebaren musuarekin<br />
zerbait sentitu zuela azaldu zion. Alexek hasieran txantxatzat hartu zuen, baina<br />
Martak barre egiten ez zuela ikustean, larritzen hasi zen.<br />
Gelakideak beraien artean hitz egin orduko, ikastetxearen aurrean<br />
azaldu ziren, builaka, zaratatsu. Telebista, irratia, baita egunkariko langileak ere,<br />
han egon ziren kexaka. Hurrengo egunean telebistako kate guztietan azaldu zen<br />
berria.<br />
Albistea Ikastolen Elkartera iritsi zenean, zuzendaria kaleratzea erabaki<br />
zuten, horrelako zuzendaririk ikastola batean ez zela behar esanez.<br />
Hurrengo zuzendaria homosexuala zela jakin orduko, Marta eta Andrea<br />
berriro ikastetxera bueltatu ziren.<br />
Pozik eta maiteminduta, beraien amodiozko istorioarekin jarraitu zuten.<br />
Alex, berriz, depresioak jota.<br />
Martak bikotekide izateari utzi nahi ziola esatean, mutikoa oso erasokor<br />
jarri zen, eta Martak beldurraren beldurrez, korrika alde egin zuen.<br />
Andreari bere anaiaren jarrera azaldu zion, baita berarenganako zituen<br />
sentimenduak ere. Eskolan zer gertatuko ote zitzaien pentsatzen egon ziren;<br />
azkenean, ezkutuan mantentzea erabaki zuten.<br />
Egun ugari igaro zituzten ezkutuka, baina ez zen luzarorako sekretu izan,<br />
gelakide batek beraien arteko maitasuna ikusi zuenean, eskola guztian zehar<br />
zabaldu baitzuen.<br />
Zuzendariak, albiste berria entzutean, erabaki gogor bat hartu zuen.<br />
Inork erabaki horren berri izan baino lehen, Andrea eta Marta eskolatik bidali<br />
zituen.<br />
Astebete bat pasa, eta eskolako ikasleei susmoa pizten hasi zitzaien,<br />
Marta eta Andrea eskolara azaltzen ez zirelako. Martaren gelakideak ikertzen<br />
hasi ziren zer gertatu ote zen jakiteko.<br />
Pentsatzen egon ziren, eta azkenean zuzendariaren gelan azaltzea<br />
erabaki zuten.<br />
- Zer egin duzu? Zergatik ez daude Marta eta Andrea hemen? -Martaren<br />
gelakide batek.<br />
- Ez dakit ba…, gaixo egongo dira edo… -zioen zuzendariak, gorritzen zen<br />
bitartean.<br />
- Kasualitatea, biak batera gaixo jartzea, beraien homosexualitatea azaldu<br />
orduko! Erantzuna nahi dugu!<br />
- Egia esango dizuet, eskola honetan ez dira homosexualak onartzen!<br />
- Ez da bidezkoa! Hau ez da horrela geldituko!<br />
- Alde hemendik!<br />
34<br />
35
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
AITANA MINER<br />
PERTSONA OTE NAIZ?<br />
Amparo 18 urteko neskato bat zen. Batxilergoko ikasketak<br />
bukatuta zituen eta unibertsitatera joan nahi zuen.<br />
Batxilergoko azken eguna zen, eta Amparo bere gelan<br />
zegoen, azkeneko mahaian koadernoan idazten, negar<br />
batean. Berarentzat eskola hura berezia izan zen, izugarria.<br />
Bertan bere bizitzako momenturik zirraragarrienak gogoan<br />
zituen: Alexanderri takila arrosaz bete zion eguna, eta baita<br />
eskolan bazkaldu zuen lehen eguna ere. Aparta zen eskola hura, ez zuen sekula<br />
ahaztuko.<br />
Koadernoan idazten jarraitzen zuen Amparok, marrazkitxoak eta bestelakoak<br />
idazten, baina halako batean, ideia oparo bat otu zitzaion.<br />
Txirrinak 13:00etan jo zuen eta Amparo etxerako bidea zihoan, Joana<br />
eta Markelekin kontu kontari. Amparok bigarren kalean agur esan, eta etxera<br />
abiatu zen. Iritsi, eta ama garbigailua jartzen ari zen, Amparoren parrandako<br />
arropa kirasduna garbitzeko. Neskatoak amari otu zitzaion ideia bota zion, halaxe<br />
esan zion:<br />
- Ama, ospa al dezaket festa bat unibertsitatera joan aurretik?<br />
alaba agurtzeko, eta festa eta unibertsitate urte zoragarriak ospatzeko; izan ere,<br />
igandeko gauean Amparo Deustura zihoan. Gurasoak agurtu, eta segituan “din<br />
dan don” jo zuen Amparoren etxeko txirrinak. Bertara zetozen Garbiñe, Garazi,<br />
Lorea, Uxue eta Maitane poltsa piloz josita festa prestatzeko. Garbiñek milaka<br />
turuta eta apaingarri ekarri zituen, eta Maitanek eta Uxuek, berriz, koka kola, kas,<br />
likore, vodka eta beste hainbat edari. Amparo bera arduratu zen janaria erosi<br />
eta jartzeaz. Girnaldak leihoetan jarri zituzten, eta turutatxoak mahaian zeuden,<br />
plater bakoitzean. Janaria ere mahai horretan zegoen; gailetak, txurroak, tortilla....<br />
. Edariak beste mahai txikiago batean ipini zituzten, eta bertan Lorea edari<br />
hauen arteko nahasketak egiten.<br />
20:30ak ziren. Amparo bere gelan zegoen, armairuaren aurrean eserita<br />
eta arropa aukeratzen. Azkenerako, makilatu, eta izugarrizko soinekoa jarri ondoren,<br />
eskaileretan behera jaitsi zen. 21:30ak ziren, eta jada dena prest zegoen.<br />
Bat batean, din-don txirrinak jo zuen, bertara etorri ziren, Joxe, Xabier, Iñigo, Sandra,<br />
Meike, Lukrezio eta gelakide guztiak. Orduak igaro ziren eta jadanik mahaian<br />
jarritako janari guztia desagertu zen.<br />
00:30ak ziren eta ordurako ia denek mozkor puntu bat zuten gainean.<br />
Baina bat-batean Iñigok poltsikotik albal zati bat atera zuen, eta han klarion<br />
hauts moduko bat zegoen. Ezkerraldeko poltsikoan beste eskua sartu zuen eta<br />
handik albalez eginiko hodi estu bat atera zuen. Ondoren, esku batez hartu hodia,<br />
eta haizea hartu zuen sudurretik hautsa desagertuz. Iñigo drogatzen ari zen.<br />
Bat batean Amparori eskaini zion hautsaren apur bat, eta Amparok zer zen ez<br />
zekienez, probatzea erabaki zuen. Momentu hartan izugarri ondo sentitu zen,<br />
eta Iñigori non erosi zuen galdetzea pentsatu zuen.<br />
Igandeko goizean dena zerri eginda zegoen, eta Amparok arratsaldeko<br />
zortzietan autobusa hartu beharra zuen Deustura joateko, baina etxea hankaz<br />
gora zeukan. Lehertu arte garbitu zuen etxea, eta 19:45ean bere gauzak prestatzen<br />
hasita zegoen. Zortziak bost gutxiago ziren, eta Amparo korrika abiatu zen<br />
autobus geltokira bere ekipaia eta guzti, baina autobusa ez zen ageri. 20:30ak<br />
ziren eta autobusa iritsi gabe. Amparo bere ekipaiaren gainean zegoen. Jada<br />
21:00ak pasata ziren, eta ezer ere ez.<br />
Amak momentu batean zalantza egin zuen, baina berarengan konfiantza<br />
osoa zuen, eta buruarekin baietz esan zion, irribarrez. Gainera, hurrengo asteburuan<br />
Amparoren gurasoak kanpinera zihoazen eta oso ondo zetorkion festa<br />
bat antolatzeko.<br />
Egunak aurrera zihoazen, eta asteburua gero eta gertuago zegoen. Amparo<br />
nerbioetatik ateratzeko zorian zegoen. Ostiral arratsaldean marrazketako<br />
klasea zuen azkeneko orduan, baina Amparo gonbidapenak takiletan sartzen<br />
ibili zen. Etxera heldu zen, txirrinak jo eta segituan, han zeuden bere gurasoak,<br />
Derrepentean auto baten argiek Amparoren aurpegia argiztatu zuten.<br />
Autoa Ford gorri bat zen, eta bere parean geratu zen. Barruan lau gizon beltz<br />
zihoazen musika izugarrizko bolumenean jarrita. Autoko atea ireki egin zen, eta<br />
gizon horietako bat atera zen eta galdetu zion:<br />
- Nora zoaz, eder hori?<br />
- Deustura.<br />
- Nahi baduzu, eramango zaitugu.<br />
- Ongi da! Mila esker.<br />
36<br />
37
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
baizik eta 3 gizon eta berari ezaguna egiten zitzaion beste bat. Amparoren ikusmenak<br />
egia zion, mutil hura berarekin garai batean ibilitakoa zen, Iker. Iker bere<br />
aurrean belaunikatu eta zaplazteko pare bat eman zion; bera izan zen 3 beltz<br />
haiek bera jotzera bidali zituen gaizkilea. Bitartean, bere herrian, bizilagun, lagun<br />
eta ertzaintzak haren bila jarraitzen zuten, baina ez zen arrastorik ere. Amparo<br />
gaixoa geroz eta okerrago zegoen, egunak zeramatzan ezer dastatu eta edan<br />
gabe, eta horrela ezin zuen bizirik jarraitu.<br />
Neskatoak ez zekien non sartu zen. Autoan izugarrizko kiratsa zegoen,<br />
eta Amparo intoxikatzen ari zen. Auto gorriak intermitenteari eman zion eta zubi<br />
baten azpian sartu zen, motorra gelditu, eta esku frenoari eman zion. Gidaria<br />
autotik jaitsi, eta zubi ilunean, maletategitik ateratako aulki bat jarri zuen. Bitartean,<br />
Amparo autoan zegoen, urduri, beldurtuta, aurreko egunean txukundutako<br />
azkazalak hazkaka. Atzeko butakako atea ireki zuten eta neska atera zuten<br />
hiru gizonen artean. Amparo negar batean zegoen, izugarrizko beldurrez. Aulkian<br />
lotu zuten neskatoa, eta panpina bat izango balitz bezala tratatu zuten.<br />
Momentu batez, Amparok pertsona ote zen galdetzen zion bere buruari. Neskato<br />
gaixoak kolpeak, ostikoak eta erredurak jasan zituen gorputzean. Maletek<br />
autoan jarraitzen zuten, eta Amparoren mugikorrak txirrin eta txirrin jotzen zuen,<br />
baina txirrin haiek erantzunik gabekoak ziren.<br />
Goizeko hirurak ziren, eta iluntasun batean esnatu zen Amparo. Ingurura<br />
begiratu eta ez zen Ford gorririk, ezta gizonik ere. Bere gauzez inguratuta esnatu<br />
zen, aulki zahar hartan lotuta, zubi ilun eta ezezagun haren azpian. Berriz ere, mugikorrak<br />
txirrin eta txirrin jarraitzen zuen . Amparok, aulkia soinean zuelarik altxa<br />
eta mugikorrari begiradatxo bat bota zion ahal zuen moduan. Amaren 84 dei<br />
zituen. Neskak ez zuen saldorik amari deitzeko, ezta indarrik ere, jasotako tratu<br />
txar haien ondorioz.<br />
Etxean zeuden Amparoren gurasoak guztiz kezkatuta, neskatoak mugikorra<br />
hartzen ez zuelako. Egunak igaro ziren, Amparok zubi azpian jarraitzen<br />
zuen, konorterik gabe, ezertaz jabetu gabe. Bere amak ere deitzen jarraitzen<br />
zuen baina ezer ez. Asteak ere pasa ziren, eta ez zen Amparoren erantzunik.<br />
Amak ertzaintzari abisua pasatzea erabaki zuen, baina ez zuten aurkitzen. Gurasoak<br />
lur jota zeuden, neska bezalaxe.<br />
Urriaren 27a zen, gaueko hamabiak, eta gure Amparok han jarraitzen<br />
zuen. Amparoren belarriak soinua bereizteko gai izan ziren, bai, auto baten motorraren<br />
soinua bereizteko gai. Begiak ahal bezala ireki, eta auto gorria ikusi zuen<br />
berriz ere bere begien aurrean. Egun horretan ez zihoazen 3 gizon beltz soilik,<br />
Abenduaren 2a zen. Hilabete eta zertxobait pasa zen Iker agertu zenetik,<br />
eta Amparo hilzorian zegoen. Egun hura zorionekoa izan zen Amparorentzat.<br />
Ixiar eta Pello, Amparoren bizilagunak, goiz-goiz irten ziren paseatzera, zorionez<br />
zubi haren gaineko bidetik igaro ziren, eta norbaiten marruak entzun zituzten. Bi<br />
aldiz pentsatu gabe, zubi azpi hartara jaitsi ziren, nor ote zen marruka ari zena<br />
begiratzera. Han zegoen Amparo, hilzorian, ia ezer sentituko ez balu bezala. Bizilagunek<br />
segituan igarri zuten nor zen neskato hura.<br />
Biek, bai Pellok eta bai Ixiarrek, malkoak zituzten begietan neskatoaren<br />
itxura ikusita. Neska gaixoa oso gaizki zegoen, bien artean askatu eta eraman<br />
egin zuten inguruko ospitalera. Bertan, hainbat erizain eta medikuen laguntzaz<br />
neskatoa sendatu zen, Pellok eta Ixiarrek herrira deitu, eta abisua pasatzen zuen<br />
bitartean. Hurrengo goizean Amparo etxean zen bere gurasoen artean, eta<br />
maite zutenen artean. Bitarte horretan gure protagonistek dena kontatu zien gurasoei,<br />
tratu txarra jasatera bultzatu zuten mutil ezezagun haien bilaketa abian<br />
jartzeko.<br />
Lau hilabete igaro ziren, eta ez zen haien arrastorik. Ertzaintzak bilaketarekin<br />
jarraitzen zuen, Amparoren etxean miatzen hasi, eta arropan arrasto bat<br />
aurkitu zuten arte. Hark dena argitu zuen. Amparoren jertsean mutil horietako<br />
baten eskumuturreko txapa bat zegoen. Txapa hark eragin zuen ikerketa haren<br />
bukaera. Martxoaren 24a izan zen kasua itxi zen eguna. Inguruko taberna<br />
batean aurkitu zuten txapa haren jabea eta beste hiru laguntzaileak. Hirurak<br />
atxilotuak izan ziren egun hartako arratsaldean.<br />
Neskak egun hartan pisu handia kendu zuen gainetik, baina bere oroimenean<br />
zuen oraindik pertsona ote zen zalantzan jarritako egun hura. Hala ere,<br />
amak espezialista batengana eramaten zuen Amparo tratu txar haiek ahazten<br />
laguntzeko. Espezialistarengana joan eta urte batzuk geroago, Amparok bere<br />
memoriak kontatzen zituen liburu bat idatzi zuen, eta horrela zen izenburua, “<br />
Pertsona ote naiz?”. Liburuaren esaldietako batek honela zion:<br />
”EGIN PASO EZEZAGUNETAZ, EZ FIDATU INOIZ”. Horregatik nire istorioaren helburua<br />
ere zuei, Amparoren istorioaren bidez hausnar araztea da eta mezu hau bultzatzea!<br />
.<br />
KONTUZ! KALEA MISTERIOZ BETEA DAGO.<br />
38<br />
39
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
IMANOL CAVERO<br />
LAGUN TXARRAK<br />
Miguel 15 urteko gazte bat zen,<br />
bere adinerako txikiegia. Ile beltz eta<br />
luzea zuen rokero baten antzera,<br />
eta begiak beste edozein pertsonak<br />
bezain handiak. Bere begiradak<br />
beldurra ematen zuen, baina pertsona<br />
ona zen. Mexikon bizi zen jaio zenetik<br />
baina ez zituen lagun asko, bere ama<br />
prostituta zelako eta Miguelek berak ez zuelako itxura onik. Baztertu egiten<br />
zuten lagunen artean zeudenean eta eskola bukatu orduko etxera joaten zen<br />
bideo-kontsolekin jolastera. Bere aita bera jaio baino lehen hil zen Tijuana hirian,<br />
narkotrafikoaren erasoetako batean, eta bere amak ez zuen beste aukerarik<br />
bere semea mantentzeko. Gainera ez zuen eskola bukatu, ez zuen ikasketarik.<br />
Amaren nagusiak bere klubeko langile guztiak beste kontinenteetako klubetara<br />
bidali behar izan zituen, Tijuanakoa suntsitu baitzuten. Beraz, Jeniferrek, Miguelen<br />
amak, ez zuen beste aukerarik, Legorretara joatea zen irtenbide bakarra.<br />
IRAITZ LEUNDA<br />
Txoko horretara iristean, zigarro bat eskaini zioten. Berak ezetz eta ezetz esaten<br />
zuen, baina talde horretan Migueli gustatzen zitzaion neska bat zegoen. Neska<br />
horrek ere erre egiten zuen, eta drogak kontsumitzen zituen. Orduan, Miguelek<br />
zigarro bat hartu eta erre egin zuen, neska liluratzeko asmoz. Neskak kosto pixkabat<br />
eskaini zion eta berak, noski, baietz erantzun zion.<br />
Egunak joan eta egunak etorri, egunero egoten zen txoko horretan erre<br />
eta erre, droga kontsumitzen. Eskolako lagunak ordurako ez zitzaizkion axola.<br />
Etxera iristen zenean izaera arraroa edukitzen zuen, eta behin batean ama jotzera<br />
ere iritsi zen. Jeniferrek sumatu zuen tratu txar haiek drogak hartzearen ondorioa<br />
zirela. Amak egunero egiten zuen lan, eta etxera ekartzen zuen diru guztia<br />
Miguelek drogetan gastatzen zuen. Gustatzen zitzaion neska, Lorena, geroz eta<br />
okerrago zegoen, eta Miguelek hori ikusirik, drogaren menpe zeudela konturatu<br />
zen. Amak esan zion lagundu nahi zuela, eta nahi izanez gero ordainduko ziola<br />
desintoxikaziorako zentroa. 17 urte bete arte droga kontsumitzen egonda,<br />
zentrora joatea erabaki zuen. Neska prest zegoen Miguelekin zentrora joateko,<br />
maite zuelako.<br />
Gehiago pentsatu gabe lehenengo taxia hartu, eta aireporturantz<br />
abiatu ziren. Lehen hegaldia hartu eta Bilborantz abiatu ziren. Hamar ordu<br />
luzeko bidaia izan zen, baina azkenean iritsi ziren. Orduan autobusa hartu, eta<br />
Legorretarantz joan ziren. Bidean Donostiako Kontxa eta Bilboko Guggenheim<br />
museoa bisitatu zituzten. Beranduago, iluntzera zihoala, Legorretako pentsio<br />
batera iritsi ziren gela bat alokatzeko. Autobusa garesti ordaindu ondoren, gelara<br />
joan ziren maletak hustera. Nekatuta zeudenez, ohera joan, eta Miguel goizean<br />
goiz bertako eskolara joan zen.<br />
Gelara iristean, irakasleak denen aurrean aurkeztu zuen eta esertzeko<br />
eskatu zion. Inork ez zuen bere ondoan eseri nahi, eta irakasleak bananduta jarri<br />
zuen txoko batean. Patioko ordua iristean, urrutian zegoen bere gelako lagun<br />
talde batengana hurbiltzea erabaki zuen, lagunak izateko asmoz. Hurbiltzen<br />
zihoala, honako elkarrizketa hau entzun zuen:<br />
- Begira txo, zeinen itxura “txungoa” duen Miguelek.<br />
- Niri beldurra ematen zidak!<br />
- Bai, niri ere.<br />
- Jakin ezazu zer edan eta erre ote duen.<br />
- Badaezpada ere ez diogu kasurik egingo.<br />
Miguelek hori entzutean, burua jaitsi zuen eta negargura etorri zitzaion.<br />
Klasea amaitu orduko korrika batean alde egin zuen etxerantz. Bideo-kontsolekin<br />
denbora ona jolasten jardun ondoren, lasaitzeko kalera irtetea erabaki zuen.<br />
Kalera irten zenean, txoko bateko eserleku batean bere adineko gazteak ikusi<br />
zituen erretzen eta edaten. Hauek Migueli deitu zioten urrutitik, buila eginez.<br />
Hurrengo egunean, zentrorantz abiatu ziren bertan drogaren kontsumoa<br />
uzteko. Egunak joan eta egunak etorri, egun guztiak berdinak ziren. Aste bat<br />
egon ziren drogarik kontsumitu gabe, eta hori asko zen Miguelentzat eta<br />
Lorenarentzat. Hilabete baten buruan ondo sentitzen ziren, eta lehenengo<br />
egunak zailak izan arren, oraindik sentitzen zuten drogak kontsumitzeko beharra.<br />
Urte bat eta erdi zentroan pasa eta gero, drogen beharrik ez zuten sumatzen,<br />
eta zentrotik ateratzeko aukera eman zieten.<br />
40<br />
41
<strong>ipuin</strong> marraztuen lehiaketa<br />
Anoeta 2009<br />
Bikoteak, bi aldiz pentsatu gabe, baietz esan, eta hurrengo egunean<br />
atera egin ziren. Atera bezain pronto bete zuten helduak izateko adina. Miguelek<br />
autoko gida-baimena eskuratu zuen, eta Lorenak okindegi batean aurkitu zuen<br />
lana. Urteak joan eta etorri, garai nahasiak ziren, krisiaren garaia zen. Babes<br />
ofizialeko etxebizitzako zerrendetan eman zuten izena, familia bat osatzeko<br />
asmoz. Hogeita sei urte zituzten eta bikote gazte bikaina osatzen zuten. Etxeko<br />
giltzak jaso bezain laster, joan ziren etxea ezagutzera. Miguelen ama oso harro<br />
zegoen egin zuenaz, bestela ez zelako hori guztia gertatuko. Miguelek ezkontza<br />
proposamena egin zion Lorenari, eta, noski, honek baietz erantzun zion. Bien<br />
gurasoek antolatu zuten ezkontza, jende gutxikoa, baina oso polita eta atsegina.<br />
Ez zuten eztei bidaiarik egin, ezkon gauean proiektuan hasi zen umearentzat diru<br />
pixka-bat gorde ahal izateko.<br />
Bederatzi hilabete ondoren umea jaio zen, eta giro oso ona nagusitu<br />
zuen familian. Familia arrunta zen, gabonetan bazkaltzeko elkartzen ziren, sarri<br />
ikusten zuten elkar... beste edozein familiaren antzera.<br />
Miguelen eta Lorenaren lagunak drogaren munduan jarraitu zuten eta<br />
gehienak hil egin ziren.<br />
Miguel eta Lorena oso harro zeuden hartu zuten erabakiaz eta osatu<br />
zuten familiaz, beste bidetik jarraitzeak zituen kalteak ikusita.<br />
Liburuxka hau paper<br />
birziklatuan imprimatu<br />
da<br />
42<br />
43
Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren barruan<br />
Haur eta gazte literatura suspertzeko kanpaina<br />
Antolatzaileak:<br />
ANOETAKO<br />
UDALA<br />
Laguntzaileak: