saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ...

saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ... saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ...

12.05.2015 Views

maia levaniZe ucxo iyo munji periodis montaJur-poeturi kinosTvis. montaJi gaxda naratiuli, Txrobis principi, daemsgavsa literaturuls, Teatralur xelovnebaSi siuJetis agebis ZiriTad principebs. vinaidan qveynis kursi ar Seicvala,industrializaciis, koleqtivizaciis, religiuri Temebi ucvleli darCa. Seicvala filmebis ZiriTadi paToisi. kamera gaxda naklebad moZravi,Txroba naratiuli. TiTqmis statikuri kadrebi,studiuri gadaRebebi,ganaTebis rTuli sistemebi ara mxolod qarTuli kinosTvis gaxda damaxasiaTebeli. mniSvnelovba mieniWa saxeebis skurpulozur damuSavebas, intonacias, Tematikis aqtualobas, dialogebs anu yvelafer imas, rac xmovan rigTan iyo dakavSirebuli. wamyvan ideologiur xazs, koleqtivizaciis Temas Tan axlda gakulakebis idea, mavneblobis Temac, romelic TavisTavad gulisxmobda mtris xatis Seqmnis tendencias da misgan Tavdacvis aucileblobas. 30-ian wlebSi naTlad gamoikveTa teqnikis idealizaciis tendenciac. xdeboda teqnikuri miRwevebis dapirispireba dromoWmul tradiciebTan. dapirispirebis es momenti arsebobda 20-ian wlebSic, am etapze konkretuli `mesijebis~, metaforuli vizualuri xatebis Seqmna xdeboda, xolo 30-an wlebSi es `xatebi~, ZiriTadad, sityvier, teqstualur nawilSi iSleboda. ekrani gaivso lozungebiT mosaubre gmirebiT. swored am xelovnurma samyarom ekranze warmoqmna metyvelebaSi paTetikuri intonacia. Tumca, aqve unda iTqvas, rom 30- iani wlebis qarTuli heroikuli Teatris zegavlena am konkretul komponentzec aSkara iyo. 30-in wlebSi kinoSi moRvaweoba daiwyes qarTuli Teatris iseTma saukeTeso warmomadgenlebma, rogorebic iyvnen: veriko anjafariZe, uSangi CxeiZe, akaki xorava, akaki vasaZe, Salva RambaSiZe, aleqsandre JorJoliani, sesilia TayaiSvili, vaso goZiaSvili, sergo zaqariaZe, giorgi SavguliZe, 68

30-iani wlebis qarTuli kino totalitaruli reJimis pirobebSi akaki kvantaliani da sxvebi, romlebmac kinoSi qarTuli TeatrSi arsebuli Sesrulebis manera gadmoitanes. vinaidan, jer kidev Camouyalibebeli iyo xmovani kinos esTetika, faqtobrivad, ekranze Sromis procesi ar aisaxeboda. ubralod saubrobdnen mis Sedegebze, realurad warmoudgenel `SromiT warmatebebze~,garkveul SemTxvevebSi, Tu iqmneboda SromiTi procesis Cvenebis aucilebloba, avtorebi mxiaruli notebiT gvixatavdnen Sromisgan gamowveul aRtkinebasa da aRfrTovanebas. amgvarad, SeiZleba iTqvas, rom yofis ideologiaze morgebis aqtiurma mcdelobam kinos realobis grZnoba daukarga. 1932 wels ekranze gamodis pirveli qarTuli xmovani filmi leo esakias `Saqiri~, romelic kolmeurneobis Temas mieZRvna. filmi mogviTxrobda pirveli germanuli kolmeurneobis `rote fanes~ Camoyalibebis istorias. Raribi glexoba, romelsac surs warmatebuli, Zlieri kolmeurneobis Camoyalibeba, TavdadebiT ibrZvis mtrulad ganwyobili kulakobis winaaRmdeg, kulakebi germaniaSi garbian. `rote fane~ did warmatebebs aRwevs, xolo germaniaSi gaqceuli kulakoba, qveyanaSi arsebuli ekonomiuri krizisis gamo, cud mdgomareobaSi vardeba. `gaqceuli germanelebi~ aRiareben TavianT Secdomas da nanoben sabWoTa qveynis datovebas. SeiZleba iTqvas, rom `Saqiris~ siuJetis ZiriTadi sqema da paTosi tipuria am periodis filmebisTvis, sadac sabWoTa adamiani yovelTvis warmatebuli da gamarjvebulia, xolo mteri _ damarcxebuli da imedgacruebuli. `Saqir~-Si grZeldeba 20-ian wlebSi arsebuli kulakebis, rogorc socialuri fenisgan, `mtris xatis~ Seqmnis tendencia. zogadad yalibdeba standartuli saxe _ mzakvari, bneli adamianisa, romelic piradi interesebis gaTvaliswinebiT, religiuri dogmebiT, erovnuli tradiciebiT cdilobs sazogadoebis marTvas. 69

30-iani wlebis qarTuli kino totalitaruli reJimis pirobebSi<br />

akaki kvantaliani da sxvebi, romlebmac kinoSi qarTuli<br />

TeatrSi arsebuli Sesrulebis manera gadmoitanes.<br />

vinaidan, jer kidev Camouyalibebeli iyo xmovani<br />

kinos esTetika, faqtobrivad, ekranze Sromis procesi<br />

ar aisaxeboda. ubralod saubrobdnen mis Sedegebze,<br />

realurad warmoudgenel `SromiT warmatebebze~,garkveul<br />

SemTxvevebSi, Tu iqmneboda SromiTi procesis Cvenebis<br />

aucilebloba, avtorebi mxiaruli notebiT gvixatavdnen<br />

Sromisgan gamowveul aRtkinebasa da aRfrTovanebas.<br />

amgvarad, SeiZleba iTqvas, rom yofis ideologiaze<br />

morgebis aqtiurma mcdelobam kinos realobis grZnoba<br />

daukarga.<br />

1932 wels ekranze gamodis pirveli qarTuli xmovani<br />

filmi leo esakias `Saqiri~, romelic kolmeurneobis<br />

Temas mieZRvna. filmi mogviTxrobda pirveli germanuli<br />

kolmeurneobis `rote fanes~ Camoyalibebis istorias.<br />

Raribi glexoba, romelsac surs warmatebuli, Zlieri<br />

kolmeurneobis Camoyalibeba, TavdadebiT ibrZvis<br />

mtrulad ganwyobili kulakobis winaaRmdeg, kulakebi<br />

germaniaSi garbian. `rote fane~ did warmatebebs aRwevs,<br />

xolo germaniaSi gaqceuli kulakoba, qveyanaSi arsebuli<br />

ekonomiuri krizisis gamo, cud mdgomareobaSi vardeba.<br />

`gaqceuli germanelebi~ aRiareben TavianT Secdomas da<br />

nanoben sabWoTa qveynis datovebas. SeiZleba iTqvas, rom<br />

`Saqiris~ siuJetis ZiriTadi sqema da paTosi tipuria<br />

am periodis filmebisTvis, sadac sabWoTa adamiani<br />

yovelTvis warmatebuli da gamarjvebulia, xolo mteri<br />

_ damarcxebuli da imedgacruebuli.<br />

`Saqir~-Si grZeldeba 20-ian wlebSi arsebuli<br />

kulakebis, rogorc socialuri fenisgan, `mtris xatis~<br />

Seqmnis tendencia. zogadad yalibdeba standartuli<br />

saxe _ mzakvari, bneli adamianisa, romelic piradi<br />

interesebis gaTvaliswinebiT, religiuri dogmebiT,<br />

erovnuli tradiciebiT cdilobs sazogadoebis marTvas.<br />

69

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!