saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ...
saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ... saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ...
Teimuraz keJeraZe siZlieriTa da mkveTrad aris mxilebuli arsebuli ukuRmarToba~. 1 respublikuri ideebiT aris gamsWvaluli Sileris Semoqmedebis adreuli periodis ukanaskneli drama ,,don karlosi~. am dramaSi gacilebiT ufro Tanmimdevrulia respublikuri ideebisaTvis brZola, vidre Sileris adreul nawarmoebebSi ,,yaCaRebSi~, ,,fieskos SeTqmuleba genuaSi~ da ,,veragoba da siyvarulSi~. respublikuri ideebisaTvis brZola markiz pozas moqmedebis mTavari mizania. Tumca man icis, rom respublikuri ideis ganxorcielebisaTvis jer dro ar damdgara, magram mas swams sabolood veranairi Zala ver SeaCerebs TavisuflebisaTvis brZolis suliskveTebas da dadgeba respublikuri ideebis gamarjvebis istoriuli Jami. istoriis Semqmnel da mamoZravebel Zalad Silers markis poza yavs gamoyvanili. markis pozas respublikur ideaTa ganmaxorcieleblad ganaTlebuli xelisufali miaCnia. is Tvlis, ,,rom sakmarisia filipes kalmis ,,erTi mosma da mTeli qveyana ganaxldeba, gardaiqmneba~. Tumca, isic unda aRiniSnos,rom sazogadoebrivi ganTavisuflebis es gza, markiz pozasaTvis, yvelaze ufro sasurveli da misaRebi gzaa, magram mainc – ara erTaderTi. ukidures SemTxvevaSi is ar uaryofs despotizmis damxobis revoluciur saSualebasac da xalxTa uflebas – ajanyebiT, ZaladobiTve daibrunos is, rac misi ,,wmidaTawmida uflebaa~. 2 Sileris Semoqmedebis adreuli periodis dramebi da imave periodSi Seqmnili misi leqsebi poetis mebZolis suliskveTebis gamomxatveli qmnilebebia. Sileris TavisuflebisaTvis mebrZoli personaJebi, xSir SemTxvevaSi, araTanmimdevrulad moqmedeben, magram maTi 1. laSqaraZe daviT. ,,fridrix Sileri~, gamomcemloba ,,saxelgami~, Tbilisi, 1955, gv. 61; 2. iqve: gv. 67. 24
espublikuri ideebi fridrix Sileris adreuli periodis dramaturgiaSi moqmedebis umniSvnelovanesi Rirseba TavisuflebisaTvis brZolis paTosia. ,,yaCaRebis~, ,,fieskos SeTqmulebisa~ da ,,veragoba da siyvarulis~ saerTo ideuri RerZi calkeuli, SedarebiT mowinave adamianebis individualisturi ajanyebaa maSindeli sazogadoebrivi ukuRmarTobis winaaRmdeg. rogori SezRudulic ar unda iyos Sileris adreul dramebSi gamoyvanil meamboxeTa brZola, ra aspeqtSi da rogori formiTac ar unda iyos naCvenebi igi, Sileri mainc ver acda ,,Sturmeruli~ msoflmxedvelobrivi poziciidan gabatonebuli reJimis winaaRmdeg brZolis ideas. Sileris adreuli periodis dramebSi aSkarad Cans sazogadoebis moraluri aRzrdis gziT arsebuli sinamdvilis Secvla. ,,SeiZleba Tu ara absoluturi monarqiis gardaqmna respublikad ,,zemodan~ ,,ganaTlebuli~ monarqisa da moralurad srulyofil rCeul individTa TaosnobiT, – aseTia sakiTxi, romelic tragediis avtors ainteresebs~. 1 am Temas Silerma Tavisi Teoriuli xasiaTis Sromebi miuZRvna ,,Tanamedrove germanuli Teatris Sesaxeb~ (1782) da ,,Teatri, rogorc moraluri dawesebuleba~ (1784). SemdgomSic, 1787-97 wlebSi Sileri ZiriTadad istoriul – filosofiuri xasiaTis Sromebze muSaobs. am SromebSi Sileri Teoriulad asabuTebs adamianis zneobrivi aRzrdis mniSvnelobas sazogadoebrivi wyobis gardaqmnisaTvis. pirovnebis sulier CamoyalibebaSi igi udides mniSvnelobas aniWebs xelovnebas, rogorc zneobrivi aRzrdis erTaderT saSualebas. Sileri Tvlis, rom esTetikuri aRzrda, erTaderTi realuri gzaa adamianis zneobrivi srulyofisaken, rac aucilebelia imisaTvis, rom adamiani sazogadoebis sasurveli wevri gaxdes da Tavad ganaxorcielos 1. WarxalaSvili zurab. ,,istoriisa da literaturis Teoriis sakiTxebi~, gamomcemloba, ,,ganaTleba~, Tbilisi, 1981, gv. 258. 25
- Page 1 and 2: saqarTvelos SoTa rusTavelis Teatris
- Page 3 and 4: Shota Rustaveli Theatre and Film Ge
- Page 5 and 6: msoflio Teatris istoria da Teoria m
- Page 7: THEORY AND HISTORY OF WORLD THEATRE
- Page 10 and 11: 10 mixeil kalandariSvili klasicistu
- Page 12 and 13: mixeil kalandariSvili xelovnebaSi e
- Page 14 and 15: mixeil kalandariSvili moicavs or sa
- Page 16 and 17: mixeil kalandariSvili reabilitaciam
- Page 18 and 19: mixeil kalandariSvili gacnobierebul
- Page 20 and 21: 20 Teimuraz keJeraZe respublikuri i
- Page 22 and 23: Teimuraz keJeraZe karl mooris (,,ya
- Page 26 and 27: Teimuraz keJeraZe sazogadoebrivi cv
- Page 28 and 29: maia kiknaZe Rame zurgiT~. 1 akakis
- Page 30 and 31: maia kiknaZe sainformacio weriliT `
- Page 32 and 33: maia kiknaZe axalgazrdobis aRzrdis
- Page 34 and 35: maia kiknaZe Sexvedrisas, principul
- Page 36 and 37: maia kiknaZe sakuTari piesiT’’p
- Page 38 and 39: maia kiknaZe mimarT iCenda, radgan
- Page 40 and 41: maia xaCiZe 40 gamogonili paTosi mx
- Page 42 and 43: maia xaCiZe oric ar dadioda dedamiw
- Page 44 and 45: maia xaCiZe gansakuTrebuli roli iTa
- Page 46 and 47: maia xaCiZe SemoqmedebaSi. Tu i. Wa
- Page 48 and 49: maia xaCiZe nawarmoebebSi, maWankli
- Page 50 and 51: 50 lia kalandariSvili pirveli princ
- Page 52 and 53: lia kalandariSvili Zalian didi manZ
- Page 54 and 55: lia kalandariSvili ra inteleqtis kv
- Page 56 and 57: lia kalandariSvili droSi) mexsiereb
- Page 58 and 59: lia kalandariSvili `mniSvnelovan gr
- Page 60 and 61: lia kalandariSvili kadrSi, marTlac,
- Page 62 and 63: maia levaniZe titrebisgan,xedviTi p
- Page 64 and 65: maia levaniZe sxvadasxva struqturiT
- Page 66 and 67: maia levaniZe saswaulebs~ axdendnen
- Page 68 and 69: maia levaniZe ucxo iyo munji period
- Page 70 and 71: maia levaniZe TiTqmis yvela filmSi
- Page 72 and 73: maia levaniZe presa gansakuTrebiT a
Teimuraz keJeraZe<br />
siZlieriTa da mkveTrad aris mxilebuli arsebuli<br />
ukuRmarToba~. 1<br />
respublikuri ideebiT aris gamsWvaluli Sileris<br />
Semoqmedebis adreuli periodis ukanaskneli drama ,,don<br />
karlosi~. am dramaSi gacilebiT ufro Tanmimdevrulia<br />
respublikuri ideebisaTvis brZola, vidre Sileris<br />
adreul nawarmoebebSi ,,yaCaRebSi~, ,,fieskos SeTqmuleba<br />
genuaSi~ da ,,veragoba da siyvarulSi~.<br />
respublikuri ideebisaTvis brZola markiz pozas<br />
moqmedebis mTavari mizania. Tumca man icis, rom<br />
respublikuri ideis ganxorcielebisaTvis jer dro ar<br />
damdgara, magram mas swams sabolood veranairi Zala ver<br />
SeaCerebs TavisuflebisaTvis brZolis suliskveTebas da<br />
dadgeba respublikuri ideebis gamarjvebis istoriuli<br />
Jami. istoriis Semqmnel da mamoZravebel Zalad Silers<br />
markis poza yavs gamoyvanili. markis pozas respublikur<br />
ideaTa ganmaxorcieleblad ganaTlebuli xelisufali<br />
miaCnia. is Tvlis, ,,rom sakmarisia filipes kalmis ,,erTi<br />
mosma da mTeli qveyana ganaxldeba, gardaiqmneba~. Tumca,<br />
isic unda aRiniSnos,rom sazogadoebrivi ganTavisuflebis<br />
es gza, markiz pozasaTvis, yvelaze ufro sasurveli da<br />
misaRebi gzaa, magram mainc – ara erTaderTi. ukidures<br />
SemTxvevaSi is ar uaryofs despotizmis damxobis<br />
revoluciur saSualebasac da xalxTa uflebas –<br />
ajanyebiT, ZaladobiTve daibrunos is, rac misi ,,wmidaTawmida<br />
uflebaa~. 2<br />
Sileris Semoqmedebis adreuli periodis dramebi<br />
da imave periodSi Seqmnili misi leqsebi poetis<br />
mebZolis suliskveTebis gamomxatveli qmnilebebia.<br />
Sileris TavisuflebisaTvis mebrZoli personaJebi, xSir<br />
SemTxvevaSi, araTanmimdevrulad moqmedeben, magram maTi<br />
1. laSqaraZe daviT. ,,fridrix Sileri~, gamomcemloba ,,saxelgami~,<br />
Tbilisi, 1955, gv. 61;<br />
2. iqve: gv. 67.<br />
24