saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ...

saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ... saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (49), 2011 ART SCIENCE ...

12.05.2015 Views

Tea kaxiani xasiaTis niuansebs, romlis wiaRSic mouxda aRmoceneba. Tanamedrove reJisura sandro axmetelis kvaldakval, isev ubrundeboda miTs, rogorc erovnuli, nacionaluri xasiaTidan wamosuli informaciisa da impulsebis sabados. axmetelis ZiebebTan Tanamedrove reJisuris Ziebebis Sedareba gvaZlevs varaudis gamoTqmis saSualebas, rom 90-ani wlebis dasawyisis qarTuli Teatraluri reJisura agrZelebda axmetelis mier dawyebul fiqrs nacionaluri Teatris Seqmnis Sesaxeb. es fiqri, axmetelTan, cxaddeboda rogorc mxatvrul nawarmoebSi, da mis komponentebSi (mag., `lamaras~ i. gamrekeliseul mxatvrobaSi nacionaluri landSaftiT da simbolikiT), aseve sarepeticio dRiurebis CanawerebSi: – „nacionaluri Teatraluri formebis Zieba SeuZlebelia xalxuri sanaxaobebis Rrma Seswavlis gareSe“. dRes ukve, albaT, aRaravisTvis aris sadavo – faqti – reJisoris miswrafeba gaeazrebina da Seeqmna Teatris nacionaluri formis modeli. magram, aRsaniSnavia is, rom Tu axmetelTan am ZiebaTa ZiriTadi aspeqti gamomdinareobda esTetikuri Teatris principebidan, Cven TanamedoveobaSi Canafiqris ganpirobebuloba da ganxorcielebis meTodika sruliad gansxvavebuli iyo. mivubrundeT 90-ani wlebis movlenebs. erovnuli Teatris koncefciaze, qarTvel gmirze daiwyo fiqri qarTulma dramaturgiamac. laSa TabukaSvilis `taZari~, romelic aseve miTis safuZvelze Seiqmna, sandro axmetelis saxelobis TeatrSi 1990 wels aleqsandre qanTariam dadga. reJisorma amocanad daisaxa,rac SeiZleba meti qarTveli mwerali miezida TeatrSi. speqtaklebis programebze dabeWdili iyo manifesti, romelic ase mTavrdeboda: „RvTisa da eris SemweobiT, SevecdebiT, wavadgeT im did saqmes, rasac momavali Tavisufali da maRali kulturis mqone saqarTvelo hqvia.~ maRal kulturaSi sakuTari misiis SegnebiT dadgmul speqtakls kritika deklaraciulobaSi adanaSaulebda. 138

nacionaluri Teatris koncepcia 90–iani wlebis qarTul reJisuraSi laSa TabukaSvilis `taZars~ suramis cixis Tqmuleba udevs safuZvlad. speqtaklSic Tavidanve iyo daTqmuli piroba: Tu ers surs taZari aigos,Tavganwiruli ymawvili Tavisi nebiT unda daetanos kedels. sakmaod erTmniSvnelovnad daxasiaTebuli moqeife, udardeli brbos fonze ikveTeboda gmiri – leqso (goga gorgasaniZe), romelsac araviTari subieqturi mizezi ar ubiZgebda Tavganwirvisaken. msaxiobi asaxierebda axalgazrda, mxiarul, Tavmomwone adamians, romelic siyvarulisa da sicocxlis nacvlad Tavdadebul sikvdils irCevda. `gadawyvetilebis miRebis, misi gacnobierebis, masTan Sinagani Seguebis procesi dedasTan (nato gagniZe) Ramis dialogis scenaSi gaTamaSdeba. es scena msaxiobis mier zomierad, gulwrfelad, Warbi paTetikis gareSe sruldeba.~ 1 sayuradReboa speqtaklis finaluri scena, romelmac, rogorc Cans araerTgvarovani reaqcia gamoiwvia kritikasa da mayurebelSi. gmiris taZarSi Cakirvis scenas reJisori masStabur, paTetikur misteriad warmoadgenda, SemaZrwuneblad amaRlebuli musikiT, romelsac leqsos Seyvarebulis qviTini kidev ufro amZafrebda, scenis kulminaciur momentSi, roca mxolod erTi ficariRa sWirdeboda kedlis amoyvanas, uecrad Toma (z. qaSibaZe) angrevda kedels da xalxs amcnobda, rom msxverpli ukve gaRebuli iyo. kritikam Toma, romelic speqtaklis dasawyisSi, xalxs aseve amcnobda amave msxverplis aucileblobas, arc meti arc naklebi, avantiuristad aRiqva. meore mxriv, gakeTda Sedarebebi abraamisa da isaakis bibliuri Temis originalur variaciazec. speqtaklis paTetikurma notebma, rogorc Cans, xeli SeuSala dramaturgisa da reJisoris sakmaod sainterso gadawyvetis aRqmas. SemoTavazebuli `hefi endi~ dRes gacilebiT ufro Tanamedroved da gasagebad JRers, vidre 1. „qarTuli Teatri dRes“. Jurn: `xelovneba~, 1990, #6, gv. 18. 139

nacionaluri Teatris koncepcia 90–iani wlebis qarTul reJisuraSi<br />

laSa TabukaSvilis `taZars~ suramis cixis Tqmuleba<br />

udevs safuZvlad. speqtaklSic Tavidanve iyo daTqmuli<br />

piroba: Tu ers surs taZari aigos,Tavganwiruli ymawvili<br />

Tavisi nebiT unda daetanos kedels.<br />

sakmaod erTmniSvnelovnad daxasiaTebuli moqeife,<br />

udardeli brbos fonze ikveTeboda gmiri – leqso (goga<br />

gorgasaniZe), romelsac araviTari subieqturi mizezi<br />

ar ubiZgebda Tavganwirvisaken. msaxiobi asaxierebda<br />

axalgazrda, mxiarul, Tavmomwone adamians, romelic<br />

siyvarulisa da sicocxlis nacvlad Tavdadebul sikvdils<br />

irCevda. `gadawyvetilebis miRebis, misi gacnobierebis,<br />

masTan Sinagani Seguebis procesi dedasTan (nato gagniZe)<br />

Ramis dialogis scenaSi gaTamaSdeba. es scena msaxiobis<br />

mier zomierad, gulwrfelad, Warbi paTetikis gareSe<br />

sruldeba.~ 1<br />

sayuradReboa speqtaklis finaluri scena, romelmac,<br />

rogorc Cans araerTgvarovani reaqcia gamoiwvia<br />

kritikasa da mayurebelSi. gmiris taZarSi Cakirvis scenas<br />

reJisori masStabur, paTetikur misteriad warmoadgenda,<br />

SemaZrwuneblad amaRlebuli musikiT, romelsac leqsos<br />

Seyvarebulis qviTini kidev ufro amZafrebda, scenis<br />

kulminaciur momentSi, roca mxolod erTi ficariRa<br />

sWirdeboda kedlis amoyvanas, uecrad Toma (z. qaSibaZe)<br />

angrevda kedels da xalxs amcnobda, rom msxverpli<br />

ukve gaRebuli iyo. kritikam Toma, romelic speqtaklis<br />

dasawyisSi, xalxs aseve amcnobda amave msxverplis<br />

aucileblobas, arc meti arc naklebi, avantiuristad<br />

aRiqva. meore mxriv, gakeTda Sedarebebi abraamisa da<br />

isaakis bibliuri Temis originalur variaciazec.<br />

speqtaklis paTetikurma notebma, rogorc Cans, xeli<br />

SeuSala dramaturgisa da reJisoris sakmaod sainterso<br />

gadawyvetis aRqmas. SemoTavazebuli `hefi endi~ dRes<br />

gacilebiT ufro Tanamedroved da gasagebad JRers, vidre<br />

1. „qarTuli Teatri dRes“. Jurn: `xelovneba~, 1990, #6, gv. 18.<br />

139

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!