khudoni - preliminary environmental and social screening

khudoni - preliminary environmental and social screening khudoni - preliminary environmental and social screening

04.04.2015 Views

საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო 88 leburcxila 9 71 totani 15 0 7.3.1 migraciis tendenciebi raonSi emigraciis mzardi tendencia SeiniSneba da yvela raionSi ojaxebis mniSvnelovani raodenoba gadadis sacxovreblad sxva raionebSi (yovel wels daaxloebiT 75 - 80 ojaxi tovebs zemo svaneTs). es gamowveulia rogorc postsabWouri periodis rTuli ekonomikuri da socialuri mdgomareobiT (dasaqmebis SesaZleblobebis ararseboba), aseve xSiri stiqiuri ubedurebebiT. 1995 wlidan mosaxleobis raodenoba mudmivad mcirdeba, rac seriozul safrTxes warmoadgens ganviTarebisa da mdgradobis TvalsazrisiT. xaiSSi sezonuri demografiuli sxvadasxvaoba mniSvnelovania eko-migrantebis (eseni arian adamianebi, romlebic saxlebs toveben zvavebisa da mewyerebis gamo), ekonomikuri migrantebis (eseni arain adamianebi, romlebic raionidan gadian an naTesavebTan erTad midian samuSaos saZebnelad) da mosaxleobis im nawilis gamo, romlebic 90-ian wlebSi sofel axal xaiSSi gadasaxldnen da mxolod zafxulobiT brundebian. 7.3.2 mosaxleobis daucveli jgufebi daucvel mosaxleobaSi SeiZleba Sediodes Zalian Raribi mosaxleoba, moxucebi, qvrivebi an qalebi, romlebsac didi datvirTviT muSaoba uwevT, aseve yvela is adamiani, romlebzec kaSxalis socialuri da garemos xarjebis araproporciuli wili modis da romlebic saTanado ekonomikur sargebls ver iReben. monacemeTa bazaSi daucvel mosaxleobas Soris aRniSnulia erTi martoxela deda, 63 pensioneri da erTi Sromisuunaro piri. iZulebiT gadaadgilebul pirTa raodenoba 20-dan 30-mde meryeobs, es ki sul Seadgens 80 - 10 ojaxs 14 . iZulebiT gadaadgilebuli pirebi xaiSis saavadmyofos SenobaSi cxovroben. maT Soris arian eko-migrantebi (ZiriTadad sofeli vedidan, sadac stiqiuri ubedurebis Semdeg maT nawilobriv dakarges sacxovrebeli da veRar Sediodnen saZovrebze). erTi ojaxi ki afxazeTidan aris gadmosaxlebuli. iZulebiT gadaadgilebuli pirebi ZiriTadad dausaqmebelni arian; zogierTi maTgani saxelmwifo pensias iRebs; isini saavadmyofosTan axlos arsebul patara baR-bostans amuSaveben da xels uwyoben yofili saavadmyofos teritoriis nawilobriv ganaxlebas sakuTari xarjebiT. iZulebiT gadaadgilebuli pirebis arsebobam SeiZleba mosaxleobaSi eWvianoba warmoSvas rodesac, magaliTad, isini iReben daxmarebas, romelsac ver iRebs Zalian Raribi mosaxleoba. nebismier SemTxvevaSi iZulebiT gadaadgilebuli pirebi yovelTvis rTul pirobebSi arian da sakvebi produqtebi maTTvis yovelTvis uzrunvelyfoli ar aris, radgan maT ar gaaCniaT miwebi da ar aqvT saSualeba awarmoon naturaluri meurneoba, ris gamoc isini daucvel jgufebSi unda iqnen gaTvaliswinebulni. rodesac saqme Sromisuunaro mosaxleobas exeba, Znelia maTi zusti ricxvis dadgena, ramdenadac maTi umetesoba registrirebuli ar aris; maT samedicino momsaxurebisa da ZviradRirebuli medikamentebis miReba mxolod registraciis SemTxvevaSi SeuZliaT. 7.4 socialuri momsaxureba da ekonomikuri infrastruqtura sacialuri da ekonomikuri infrastruqtura Zalian cud mdgomareobaSia zemo svaneTSi. infrastruqturis SezRuduloba ganpirobebulia ganviTarebis strategiis ararsebobiT. mestiis raions saerTaSoriso organizaciebTan muSaobis garkveuli gamocdileba gaaCnia, magram 2004 wlamde usafrTxoebis problemebis gamo SezRuduli iyo donorTa mxardaWera stiqiuri ubedurebis Semdgom ganxorcielbuli humanitaruli daxmarebisadmi. 14 monacemebi: monacemebis bazaSi 21 piria Seyvanili, adgilze mopovebuli informaciiT 26 piria dafiqsirebuli, xolo 2004 wels arasamtavrobo organizaciam "moZraoba SimSilis winaaRmdeg" 29 piri daafiqsira. ხუდონი - წინასწარი ეკოლოგიურ-სოციალური შეფასება - საბოლოო ანგარიში

საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო 89 7.4.1 jandacvis sakiTxebi regionSi amJamad arsebuli pirveladi samedicino daxmarebis struqtura sabWoTa peiriodidan aris SemorCenili; Sromis, jandacvisa da socialuri usafrTxoebis saministros regionaluri mmarTvelobis departamentebi sxvadasxva doneze koordinacias uweven jandcvisa da socialuri usafrTxoebis RonisZiebebs. raionis mTavari saavadmyofo mestiaSi mdebareobs, magram saavadmyooSi cudi pirobebia da umetesad Sesabamisi medikamentebi da aRWurviloba ar arsebobs. eqimebis raodenoba Zalian SezRudulia, radganac gzebis cudi mdgomaraobis gamo adilamde miRweva Wirs. medikamentebis umetesoba Zviria da maTi yidva mxolod zugdidSi, quTaisSi da TbilisSia SesaZlebelia. xaiSis Tems sabWoTa periodSi 35 sawoliani saavadmyofi gaaCnda, dRes yofili saavadyofos SenobaSi iZulebiT gadaadgilebuli pirebi cxovroben. samedicino dawesebulebas ori oTaxi ukavia da mxolod erTi eqimi yavs. mTavroba mosaxleobas dapirda rom saswrafo daxmarebis manqanas gadascems. pirobebi Zalian cudia da mxolod pirvelad daxmarebis gawevaa SesaZlebeli. mniSvnelovani problemebisaTvis regionuli centris siaxlovisa da aRWurvilobebis xarisxis gamo mosaxleobisaTvis zugdidSi wasvla ufro advilia vidre mestiaSi. sakvebTan dakavSirebuli ZiriTadi daavadebebia rkinisa da iodis deficiti da vitaminebis nakleboba. xSiria wneva da gulis daavadebebi. rogorc xaiSSi, ise regionis sxva adgilebSi, mosaxleoba acxadebs, rom janmrTelobasTan dakavSirebulma problemebma imata (ZiriTadad arTritma) enguris kaSxalis arsebobis gamo, radganac kaSxalma mikro klimati Secvala. jgufma daadgina sapirispiro mtkicebulebebi, romelic samecniero kvlevebiT aris dadasturebuli. 7.4.2 ganaTleba raionSi arsebobs ZiriTadi, dawyebiTi da saSualo donis skolebi. umaRlesi ganaTlebis uaxloesi dawesebulebaa zugdidis universiteti. skolebi yvela TemSia, magram TiTqmis yvela skolis Senoba cud mdgomareobaSi; xSirad skolebi dasaxlebebidan Sors mdebareobs da moswavleebs didi manZilis fexiT gavla uwevT. xaiSis TemSi oTxi dawyebiTi skolaa (Cveni informaciiT skolis mxolod erTi makontrolebeli arsebobs) da erTi saSualo skola. Tavad xaiSi dawyebiT da saSualo skolebs 12 klasiTa da 170 moswavliT uzrunvelyofs. meore mxriv, soflebis umetesobaSi mxolod dawyebiTi skolaa moswavleebis mcire raodenobiT. moswavleebs didi manZilis fexiT gavla uwevT skolamde misaRwevad (5-10 km), radganac bevr sofeli miudgomelia da mxolod cxeniT SeiZleba iq miRweva; garda amisa, saganmanaTleblo sistemaSi mosalodneli cvlilebebis Sedegad aRniSnuli skolebi SeiZleba Zalian male daixuros. 7.4.3 sacxovrebeli da infrastruqtura sxvadasxva TemSi arsebuli bevri saxli da damxmare nageboba saswrafo SekeTebas iTxovs. saxlebis umetesobas ar gaaCnia saTanado sakanalizacio da sanitaruli sistema, romelic aucilebelia sanitariis saTanado dacvisa da Camdinare wylebis marTvisaTvis. wylis mowodeba xdeba wyaroebidan, magram es mudmivi procesi ar aris yvela adgilze; garda amisa, ar arsebobs milgayvaniloba. sasmeli wyali saTanado parametrebs ar akmayofilebs da Camdinare wylis sistema amJamad mestiis mxolod 50%-s faravs. gaTboba uzrunvelyofilia SeSis saSualebiT da iSviaTad eleqtro gamaTboblebiTac. eleqtro energia yvelgan aris da ufasoa, mxolod kerZo biznesebi ixdian eleqtro enegrgiis safasurs. moqalaqeebis azriT maT ufleba aqvT ufasod miiRon eleqtro energia im faqtis gamo, rom isini enguris kaSxalis uaryofiTi Sedegebis gavlenas ganicdian, aseve imitomac, rom maT da maTma naTesavebmac monawileoba miiRes kaSxalis agebaSi. tipiuri svanuri saxlebi da koSkebi, romlebic erTdroulad gvxvdeba zemo svaneTSi da iuneskos mier kulturul memkvidreobad aris gamocxadebuli, xaiSSi ar gvxvdeba. sacxovreblebis reabilitacia xSirad ar xorcieldeba, albaT imis gamo, rom mosaxleoba didi xania gadasaxlebis molodinSia. meore mxriv, bolo dros aSenebuli mcire nagebobebis aSenebis mizezi SeiZleba iyos kaSxalis agebis SesaZlebloba, romelic am bolo dros swrafi tempiT viTardeba. am nagebobebidan, rogorc Cans kompensaciis miRebas elodebian. ხუდონი - წინასწარი ეკოლოგიურ-სოციალური შეფასება - საბოლოო ანგარიში

საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო<br />

88<br />

leburcxila 9 71 totani 15 0<br />

7.3.1 migraciis tendenciebi<br />

raonSi emigraciis mzardi tendencia SeiniSneba da yvela raionSi ojaxebis mniSvnelovani raodenoba<br />

gadadis sacxovreblad sxva raionebSi (yovel wels daaxloebiT 75 - 80 ojaxi tovebs zemo svaneTs).<br />

es gamowveulia rogorc postsabWouri periodis rTuli ekonomikuri da <strong>social</strong>uri mdgomareobiT<br />

(dasaqmebis SesaZleblobebis ararseboba), aseve xSiri stiqiuri ubedurebebiT. 1995 wlidan<br />

mosaxleobis raodenoba mudmivad mcirdeba, rac seriozul safrTxes warmoadgens ganviTarebisa da<br />

mdgradobis TvalsazrisiT.<br />

xaiSSi sezonuri demografiuli sxvadasxvaoba mniSvnelovania eko-migrantebis (eseni arian adamianebi,<br />

romlebic saxlebs toveben zvavebisa da mewyerebis gamo), ekonomikuri migrantebis (eseni arain<br />

adamianebi, romlebic raionidan gadian an naTesavebTan erTad midian samuSaos saZebnelad) da<br />

mosaxleobis im nawilis gamo, romlebic 90-ian wlebSi sofel axal xaiSSi gadasaxldnen da mxolod<br />

zafxulobiT brundebian.<br />

7.3.2 mosaxleobis daucveli jgufebi<br />

daucvel mosaxleobaSi SeiZleba Sediodes Zalian Raribi mosaxleoba, moxucebi, qvrivebi an qalebi,<br />

romlebsac didi datvirTviT muSaoba uwevT, aseve yvela is adamiani, romlebzec kaSxalis<br />

<strong>social</strong>uri da garemos xarjebis araproporciuli wili modis da romlebic saTanado ekonomikur<br />

sargebls ver iReben.<br />

monacemeTa bazaSi daucvel mosaxleobas Soris aRniSnulia erTi martoxela deda, 63 pensioneri da<br />

erTi Sromisuunaro piri. iZulebiT gadaadgilebul pirTa raodenoba 20-dan 30-mde meryeobs, es ki<br />

sul Seadgens 80 - 10 ojaxs 14 . iZulebiT gadaadgilebuli pirebi xaiSis saavadmyofos SenobaSi<br />

cxovroben. maT Soris arian eko-migrantebi (ZiriTadad sofeli vedidan, sadac stiqiuri ubedurebis<br />

Semdeg maT nawilobriv dakarges sacxovrebeli da veRar Sediodnen saZovrebze). erTi ojaxi ki<br />

afxazeTidan aris gadmosaxlebuli. iZulebiT gadaadgilebuli pirebi ZiriTadad dausaqmebelni<br />

arian; zogierTi maTgani saxelmwifo pensias iRebs; isini saavadmyofosTan axlos arsebul patara<br />

baR-bostans amuSaveben da xels uwyoben yofili saavadmyofos teritoriis nawilobriv ganaxlebas<br />

sakuTari xarjebiT.<br />

iZulebiT gadaadgilebuli pirebis arsebobam SeiZleba mosaxleobaSi eWvianoba warmoSvas rodesac,<br />

magaliTad, isini iReben daxmarebas, romelsac ver iRebs Zalian Raribi mosaxleoba. nebismier<br />

SemTxvevaSi iZulebiT gadaadgilebuli pirebi yovelTvis rTul pirobebSi arian da sakvebi<br />

produqtebi maTTvis yovelTvis uzrunvelyfoli ar aris, radgan maT ar gaaCniaT miwebi da ar aqvT<br />

saSualeba awarmoon naturaluri meurneoba, ris gamoc isini daucvel jgufebSi unda iqnen<br />

gaTvaliswinebulni.<br />

rodesac saqme Sromisuunaro mosaxleobas exeba, Znelia maTi zusti ricxvis dadgena, ramdenadac<br />

maTi umetesoba registrirebuli ar aris; maT samedicino momsaxurebisa da ZviradRirebuli<br />

medikamentebis miReba mxolod registraciis SemTxvevaSi SeuZliaT.<br />

7.4 <strong>social</strong>uri momsaxureba da ekonomikuri<br />

infrastruqtura<br />

sacialuri da ekonomikuri infrastruqtura Zalian cud mdgomareobaSia zemo svaneTSi.<br />

infrastruqturis SezRuduloba ganpirobebulia ganviTarebis strategiis ararsebobiT. mestiis<br />

raions saerTaSoriso organizaciebTan muSaobis garkveuli gamocdileba gaaCnia, magram 2004 wlamde<br />

usafrTxoebis problemebis gamo SezRuduli iyo donorTa mxardaWera stiqiuri ubedurebis Semdgom<br />

ganxorcielbuli humanitaruli daxmarebisadmi.<br />

14 monacemebi: monacemebis bazaSi 21 piria Seyvanili, adgilze mopovebuli informaciiT 26 piria<br />

dafiqsirebuli, xolo 2004 wels arasamtavrobo organizaciam "moZraoba SimSilis winaaRmdeg" 29<br />

piri daafiqsira.<br />

ხუდონი - წინასწარი ეკოლოგიურ-სოციალური შეფასება - საბოლოო ანგარიში

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!