khudoni - preliminary environmental and social screening

khudoni - preliminary environmental and social screening khudoni - preliminary environmental and social screening

04.04.2015 Views

საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო 92 7.6 miwaTsargebloba da uZravi qoneba saxlebis saxiT (miwis kadastri) 1991 wels saqarTvelom daiwyo miwis reformebis ganxorcieleba. 1992 wels damtkicda rezolucia, romelic miwis privatizaciis nebarTvas iZleoda. rezoluciiT ganisazRvra, rom TiToeul ojaxs SeeZlo mieRo maqsimum 1,25 heqtari miwa. maram saqarTvelos parlamentma mxolod 1996 wlis martSi miiRo kanoni saspflo-sameurneo miwis sakuTrebis Sesaxeb da kerZo sakuTrebis ufleba mxolod amis Semdeg ganiszRvra. amJamad zemo svaneTSi yvela sasoflo-sameurneo da samiwaTmoqmedo miwa (1,209 heqtari) kerZo sakuTrebaSia; zogierTi saerTo saZovari sakrebulos mflobelobaSia, radgan svaneTSi Cveulebriv ojaxebi araoficialurad floben tyis patara nawils. privatizaciis procesSi TiToeulma ojaxma miiRo miwis patara nakveTi: Cveulebriv 2,5 heqtari erT ojaxze fermerebis SemTxvevaSi da 1,5 heqtari sajaro moxeleebis SemTxvevaSi. magram rogorc Cans, svaneTis Zlieri ojaxuri tradiciebis gamo - svaneTSi tradiciulad miwa da sakuTreba mamidan Svils memkvidreobiT gadaecema - arapraqtikuli gaxada kanonis srulad ganxorcieleba: miwis mcire nakveTi uwindel mflobels veRar daubrunda sakuTrebis uflebis gaurkvevlobis gamo, amdenad amJamad es miwa ar gamoiyeneba. ojaxebis umetesoba naturalur meurneobas daubrunda da Tavs amiT irCens. yovel ojaxs minimum 50 - 100 kv. m. bostani aqvs; TiToeuli miwis nakveTi Cveulebriv 1 heqtaria, SeiZleba maqsimum 2-3 heqtari iyos. aRniSnuli procesi dasrulda sakuTrebisa da miwebis danawevrebiT da maTi marTvis garTulebiT; savarguli miwis arseboba iSviaTia rogorc geografiuli pirobebis, aseve im faqtis gamoc, rom vaJebisaTvis memkvidreobiT gadacemisas miwa Tanabar nawilebad iyofa da Sedegad ufro mcire sawarmoo-sameurneo erTeulebi miiReba; sabolood ki sasoflo-sameurneo warmoeba minimaluria Zalian patara miwis nakveTebis gamo. garda amisa, adgilobrivi ojaxebis umetesobas ar gaaCnia dokumentebi, raTa miwaze Tavisi ufleba kanonierad gaaformos, saxlebic ar aris zustad registrirebuli 18 . centralur doneze, saxelmwifo reestris erovnul saagentos informacia ar gaaCnia xaiSis sakrebulosTan dakavSirebiT, xolo samegrelo-zemo svaneTis regionalurma filialma gvacnoba, rom saxelmwifo reestris programa qveyanaSi ganxorcielebis procesSia da svaneTSi registracia jer ar dawyebula. adgilobriv doneze mmarTvelobiTi organoebi fiqroben, rom xudonis kaSxalis mSeneblobis SesaZlebloba xaiSSi registraciis process daaCqarebs. amJamad saagentos regionaluri filiali muSaobs 1996 wlis sasoflo-sameurneo miwis privatizaciis kanonis safuZvelze, romlis mixedviTac: a) saxnavi miwebi, saZovrebi; sakarmidamo nakveTebi da e.w. "rezervaciebi" (miwebi, romlebic adre kolmeurneobas ekuTvnoda) privatizebul unda iqnes ufasod; b) fermerebs ufleba aqvT privatizaciiT miiRon daaxloebiT 5 heqtari erT sulze (0.74 heqtari unda iyos saxnavi miwa, danarCeni ki saZovrebi); g) maRalmTian teritoriebze (rogoric xaiSia), saZovrebis privatizacia SeuZlebelia; amis nacvlad saZovrebi saerTo sakuTrebas warmoadgens. 2005 wels, energetikis saministrom moiTxova informacia miwebis Sesaxeb, romelsac savaraudo datborva emuqreboda xudonis hidroeleqtro sadguris mSeneblobis SemTxvevaSi da aseve mouwoda saagentos daeCqarebina miwebis registraciis procesi. saagentos regionaluri filialis oficialur pasuxSi miTiTebulia saqarTvelos sasoflo sameurneo institutis "miwebis kvlevis aRweris" gemgma, romelic 2010 wlamde unda ganxorcielebuliyo; aRniSnuli dokumenti moicavs im miwebis aRweras, romlis CamorTmevac unda moxdes. aqve miTiTebulia SesaZlo axali samuSaoebis raodenoba, romelic xudonis kaSxlis mSeneblobis SemTxvevaSi Seiqmneba. amJamad xaiSSi daregistrirebuli erTaderTi miwa moicavs 20 nakveTs xaiSis axlos (TiToeuli 100- 200 kv.m.); es nakveTebi ZiriTadad saxerxi SenobebisTvis gamoyeneba. saxelmwifo reestris erovnuli saagento adasturebs, rom miwebis oficialuri registraciis procesi regionSi, kerZod ki xaiSSi daCqarebulia da miwebisa da saxlebis gansazRvra, aseve dokumentebis Segroveba male dasruldeba. xaiSis sakrebulos kerZo sakuTrebis Sesaxeb dawvrilebiTi informaciis miRebis sxva SesaZlo wyaroebic gaaCnia: a) gadasaxadis gadamxdelTa CamonaTvalebi; b) ojaxebis saregistracio baraTebi; g) sakrebulos arqivebi, romlis saSualebiTac SeZlebs Seagrovos informacia sakarmidamo nakveTebis Sesaxeb (amis nacvlad ki sakrebulo pasuxismgebelia Senobebis Sesaxeb informaciis Segrovebaze). magram aRniSnuli dokumentebi albaT mxolod 1996 wlamdea ganaxlebuli (amJamad regioni gadasaxadisagan gaTavisuflebulia). sakiTxis Seswavla SemdgomSic gagrZeldeba kvlevis Semdeg etapze. xaiSis mimdebare teritoriaze arsebuli saxelmwifo miwebi satyeo fondis mier imarTeba (satyeo departamenti, garemos davisa da bunebrivi resursebis saministro). 18 kadastris problema mTels qveyanaSi aqtualuria ხუდონი - წინასწარი ეკოლოგიურ-სოციალური შეფასება - საბოლოო ანგარიში

საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო 93 sasoflo-sameurneo miwebi da sakarmidamo nakveTebi kerZo sakuTrebaSia. eklesiebis miwebis mflobeli ki sapatriarqoa. miwebis oficialur fasebTan (arasabazro fasebTan) dakavSirebiT Segrovda Semdegi winaswari informacia: a) mestiaSi 1,06 lari/1 kv.m; b) soflebSi 0,53 lari /1 kv. m.; (soflebSi miwis Rirebuleba mestiaSi arsebuli fasis naxevaria); g) soflebis gareT 0,275 lari/1 kv.m. (mestiaSi arsebuli fasis 25%). sabazro fasebi saerTod 0,50-dan 1,00 laramde meryeobs 1 kv.m.-ze, mestiaSi ki 2,00 laramde. mestiaSi saxlis Rirebuleba 5,000-dan 8,000 aSS dolaramde meryeobs. 7.7 saarsebo wyaro: ojaxebis samewarmeo saqmianoba da Semosavali saqarTveloSi bolo 15 wlis manZilze arsebulma politikurma da ekonomikurma mdgomareobam ukiduresad imoqmeda ekonomikur saqmianobaze regionSi. garda amisa, ramdenime wlis ganmavlobaSi, zemo svaneTi qveynis danarCeni nawilisgan izolirebulia, radganac igi saqarTveloSi yvelaze saxifaTo teritoriad iqna miCneuli. ojaxis Semosavali damokidebuli iyo da aris soflis meurneobasa da metyeveobaze, nawilobriv ki turizmzec. mosaxleobis umetesoba sasoflo sameurneo saqmianobiT aris dakavebuli. ojaxis kvebis produqtebis meurneobis kvlevam, romelic msoflio kvebis produqtebis programis farglebSi Catarda samegrelo-zemo svaneTSi, zemo svaneTi daaxasiaTa, rogorc sakvebi produqtebiT Tavisufali vaWrobis zona, maRalmTiani teritoria, sadac mosaxleoba eweva mesaqonleobas da kartofilis mosavlis moyvanas. saukuneebis ganmavlobaSi mesaqonleoba da yvelis warmoeba ZiriTad saarsebo wyaros warmoadgenda da regioni yovelTvis cnobili iyo saukeTeso xarisxis kartofiliT. sakvebi produqtebis warmoeba komerciul doneze ar arsebobs. raioni xasiaTdeba naturaluri meurneobiT da savarguli miwebis simciriT, rogorc saxnavi miwebis, ise saZovrebis TvalsazrisiT. sofeli xaiSic ar aris gamonaklisi; aqac Semosavlebi ZiriTadad damokidebulia metyeveobaze. sabWoTa periodis ganmavlobaSi, mosaxleoba ZiriTadad saxelmwifos mier iyo daqiravebuli an sasoflo-sameurneo saqmianobaSi da mecxoveleobaSi iyo CarTuli. arsebobda 16 mcire da saSualo sawarmo, maT Soris bariumis gadasamuSavebeli baritis Saxti. yvela sawarmo daixura sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg; darCa mxolod satyeo sawarmoebi, sadac amJamad mosaxleobis ZiriTadi nawili saqmdeba; vinc satyeo meurneobaSi ar aris dasaqmebuli, naturaluri soflis meornobiT aris dakavebuli (ZiriTadad saqonlis, magram aseve Roris xorcis warmoeba, frivelisa da Txis moSeneba, xilisa da bostneulis, simindis moyvana, rZis produqtebis warmoeba, kartofilisa da sunelebis moyvana); sasoflo-sameurneo produqtis Zalian mcire raodenoba iyideba an barteruli gziT icvleba (ZiriTadad saqonlis xorci, kartofili da yveli, aseve xdeba velebisa da mdeloebis ijariT gacema da wilis miReba). mosaxleoba misdevs daTvze nadirobis saqmesac. meTevzeobas ar iyeneben komerciuli TvalsazrisiT, Tumca mdinare engurSi saukeTeso xarisxis Tevzia. Semosavlis kidev erTi wyaroa fulis gadmoricxva eko da ekonomikuri migrantebis mier, romlebic sxva teritoriebze cxovroben da ZiriTadad zafxulSi brundebian. regionis sxva nawilebis msgavsad emigracia mniSvnelovani sakiTxia, radgan Zalian bevri axalgazrda midis samuSaos saZebnelad did qalaqebSi an ruseTSi; saerTod mosaxleoba Zlier ojaxur kavSirebs inarCunebs da naTesavebis mier fulis gamogzavna Semosavlis mniSvnelovan wyaros warmoadgens. turizmi, romelic regionis sxva nawilebSi Semosavlis saukeTeso wyaros warmoadgens da sul ufro metad viTardeba, xaiSSi TiTqmis ar arsebobs. gamoTvlebis mixedviT xaiSis mosaxleobis Semosavali weliwadSi 505,325 lars Seadgens, rac niSnavs rom Semosavali erT ojaxze = 1,743 an erT sulze = 404; aqedan gamomdinare, Tviuri Semsoavali 33-34 laria, ris gamoc mosaxleoba Zalian Raribebis kategoriaSi erTiandeba. maqsimaluri oficialuri Semosavali aqvT eqimebs, maswavleblebs, gamgebels. maTi Semosavali Seadgens 250 lars; xolo minimaluri Semosavalia pensia, romelic TveSi 38 lars udris. mosaxleobis umetesoba dausaqmebelia an satyeo seqtorSi muSaobs dReSi 5-10 lari anazraurebiT; am seqtorSi privatizaciis procesi mimdinareobs, magram jer ar dasrulebula; privatizaciis procesi albaT dasaqmebis maCvenebels Seamcirebs. raioni mdidaria bunebrivi mineraluri resursebiT. moipoveba marmarilo, mineraluri da samkurnalo wylebi, kirqva, oqro da oqros qviSa. magram am resursebis mopovebisaTvisaTvis mniSvnelovani samrewveloebi ar arsebobs an maTi mopoveba xdeba drodadro, mcire xniT. mosapirkeTebeli marmarilo da bariti moipoveba xaiSSi. oqro moipoveba mdinaris fskerze da aseve Tobarsa da xaiSs Soris arsebul teritoriaze. Tumca am teritoriebze amJamad aRniSnuli resursebis mopovebis aranairi proeqti ar xorcieldeba. ხუდონი - წინასწარი ეკოლოგიურ-სოციალური შეფასება - საბოლოო ანგარიში

საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო<br />

92<br />

7.6 miwaTsargebloba da uZravi qoneba saxlebis saxiT<br />

(miwis kadastri)<br />

1991 wels saqarTvelom daiwyo miwis reformebis ganxorcieleba. 1992 wels damtkicda rezolucia,<br />

romelic miwis privatizaciis nebarTvas iZleoda. rezoluciiT ganisazRvra, rom TiToeul ojaxs<br />

SeeZlo mieRo maqsimum 1,25 heqtari miwa. maram saqarTvelos parlamentma mxolod 1996 wlis martSi<br />

miiRo kanoni saspflo-sameurneo miwis sakuTrebis Sesaxeb da kerZo sakuTrebis ufleba mxolod amis<br />

Semdeg ganiszRvra.<br />

amJamad zemo svaneTSi yvela sasoflo-sameurneo da samiwaTmoqmedo miwa (1,209 heqtari) kerZo<br />

sakuTrebaSia; zogierTi saerTo saZovari sakrebulos mflobelobaSia, radgan svaneTSi Cveulebriv<br />

ojaxebi araoficialurad floben tyis patara nawils. privatizaciis procesSi TiToeulma ojaxma<br />

miiRo miwis patara nakveTi: Cveulebriv 2,5 heqtari erT ojaxze fermerebis SemTxvevaSi da 1,5 heqtari<br />

sajaro moxeleebis SemTxvevaSi. magram rogorc Cans, svaneTis Zlieri ojaxuri tradiciebis gamo -<br />

svaneTSi tradiciulad miwa da sakuTreba mamidan Svils memkvidreobiT gadaecema - arapraqtikuli<br />

gaxada kanonis srulad ganxorcieleba: miwis mcire nakveTi uwindel mflobels veRar daubrunda<br />

sakuTrebis uflebis gaurkvevlobis gamo, amdenad amJamad es miwa ar gamoiyeneba. ojaxebis umetesoba<br />

naturalur meurneobas daubrunda da Tavs amiT irCens. yovel ojaxs minimum 50 - 100 kv. m. bostani<br />

aqvs; TiToeuli miwis nakveTi Cveulebriv 1 heqtaria, SeiZleba maqsimum 2-3 heqtari iyos.<br />

aRniSnuli procesi dasrulda sakuTrebisa da miwebis danawevrebiT da maTi marTvis garTulebiT;<br />

savarguli miwis arseboba iSviaTia rogorc geografiuli pirobebis, aseve im faqtis gamoc, rom<br />

vaJebisaTvis memkvidreobiT gadacemisas miwa Tanabar nawilebad iyofa da Sedegad ufro mcire<br />

sawarmoo-sameurneo erTeulebi miiReba; sabolood ki sasoflo-sameurneo warmoeba minimaluria<br />

Zalian patara miwis nakveTebis gamo. garda amisa, adgilobrivi ojaxebis umetesobas ar gaaCnia<br />

dokumentebi, raTa miwaze Tavisi ufleba kanonierad gaaformos, saxlebic ar aris zustad<br />

registrirebuli 18 .<br />

centralur doneze, saxelmwifo reestris erovnul saagentos informacia ar gaaCnia xaiSis<br />

sakrebulosTan dakavSirebiT, xolo samegrelo-zemo svaneTis regionalurma filialma gvacnoba, rom<br />

saxelmwifo reestris programa qveyanaSi ganxorcielebis procesSia da svaneTSi registracia jer<br />

ar dawyebula. adgilobriv doneze mmarTvelobiTi organoebi fiqroben, rom xudonis kaSxalis<br />

mSeneblobis SesaZlebloba xaiSSi registraciis process daaCqarebs. amJamad saagentos regionaluri<br />

filiali muSaobs 1996 wlis sasoflo-sameurneo miwis privatizaciis kanonis safuZvelze, romlis<br />

mixedviTac: a) saxnavi miwebi, saZovrebi; sakarmidamo nakveTebi da e.w. "rezervaciebi" (miwebi,<br />

romlebic adre kolmeurneobas ekuTvnoda) privatizebul unda iqnes ufasod; b) fermerebs ufleba<br />

aqvT privatizaciiT miiRon daaxloebiT 5 heqtari erT sulze (0.74 heqtari unda iyos saxnavi miwa,<br />

danarCeni ki saZovrebi); g) maRalmTian teritoriebze (rogoric xaiSia), saZovrebis privatizacia<br />

SeuZlebelia; amis nacvlad saZovrebi saerTo sakuTrebas warmoadgens.<br />

2005 wels, energetikis saministrom moiTxova informacia miwebis Sesaxeb, romelsac savaraudo<br />

datborva emuqreboda xudonis hidroeleqtro sadguris mSeneblobis SemTxvevaSi da aseve mouwoda<br />

saagentos daeCqarebina miwebis registraciis procesi. saagentos regionaluri filialis oficialur<br />

pasuxSi miTiTebulia saqarTvelos sasoflo sameurneo institutis "miwebis kvlevis aRweris" gemgma,<br />

romelic 2010 wlamde unda ganxorcielebuliyo; aRniSnuli dokumenti moicavs im miwebis aRweras,<br />

romlis CamorTmevac unda moxdes. aqve miTiTebulia SesaZlo axali samuSaoebis raodenoba, romelic<br />

xudonis kaSxlis mSeneblobis SemTxvevaSi Seiqmneba.<br />

amJamad xaiSSi daregistrirebuli erTaderTi miwa moicavs 20 nakveTs xaiSis axlos (TiToeuli 100-<br />

200 kv.m.); es nakveTebi ZiriTadad saxerxi SenobebisTvis gamoyeneba. saxelmwifo reestris erovnuli<br />

saagento adasturebs, rom miwebis oficialuri registraciis procesi regionSi, kerZod ki xaiSSi<br />

daCqarebulia da miwebisa da saxlebis gansazRvra, aseve dokumentebis Segroveba male dasruldeba.<br />

xaiSis sakrebulos kerZo sakuTrebis Sesaxeb dawvrilebiTi informaciis miRebis sxva SesaZlo<br />

wyaroebic gaaCnia: a) gadasaxadis gadamxdelTa CamonaTvalebi; b) ojaxebis saregistracio baraTebi;<br />

g) sakrebulos arqivebi, romlis saSualebiTac SeZlebs Seagrovos informacia sakarmidamo<br />

nakveTebis Sesaxeb (amis nacvlad ki sakrebulo pasuxismgebelia Senobebis Sesaxeb informaciis<br />

Segrovebaze). magram aRniSnuli dokumentebi albaT mxolod 1996 wlamdea ganaxlebuli (amJamad<br />

regioni gadasaxadisagan gaTavisuflebulia). sakiTxis Seswavla SemdgomSic gagrZeldeba kvlevis<br />

Semdeg etapze.<br />

xaiSis mimdebare teritoriaze arsebuli saxelmwifo miwebi satyeo fondis mier imarTeba (satyeo<br />

departamenti, garemos davisa da bunebrivi resursebis saministro).<br />

18 kadastris problema mTels qveyanaSi aqtualuria<br />

ხუდონი - წინასწარი ეკოლოგიურ-სოციალური შეფასება - საბოლოო ანგარიში

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!