Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat - JPBD

Perutusan
Ketua Pengarah
Jabatan Perancangan
Bandar dan Desa
Semenanjung Malaysia
Pembangunan negara perlu mempunyai matlamat dalam mewujudkan
persekitaran yang dapat merealisasikan komuniti dan kehidupan yang
sejahtera selaras dengan usaha ke arah pencapaian matlamat Wawasan
2020. Proses globalisasi yang pesat seiring dengan kemajuan bidang sains
dan teknologi memerlukan perancangan dan pembangunan negara yang
sistematik bagi merangsang kemajuan negara agar mampu bersaing di
peringkat global.
Di era permodenan negara pada masa kini, kawasan-kawasan yang sesak,
kurang kemudahan awam dan tertinggal dari arus pembangunan kawasan
sekitarnya terutamanya di kawasan pusat atau pinggir bandar akan
memberikan imej yang negatif kepada perancangan dan pembangunan
negara di samping mewujudkan ketidakselesaan kepada komuniti setempat.
Menyedari hakikat tersebut, Jabatan Perancangan Bandar dan Desa (JPBD)
Semenanjung Malaysia telah mengambil inisiatif untuk menangani isu
tersebut melalui pendekatan pembangunan baru yang dikenali sebagai
Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB) atau ‘Land Readjustment’. PTB
merupakan satu kaedah pembangunan tanah di mana sekumpulan lot tanah
yang telah dibangunkan secara tidak terancang dan tertinggal dari arus
pembangunan disusun semula dengan penyediaan kemudahan asas dan
awam yang mencukupi melalui kerjasama dan persetujuan pemilik tanah.
JPBD Semenanjung Malaysia telah mengorak langkah dalam melaksanakan Projek Perintis PTB Kg. Pulau
Meranti, Sepang iaitu di pinggir Cyberjaya dan Projek PTB juga telah dirancang untuk dilaksanakan di Kg.
Skudai Kiri, Johor Bahru yang terletak dalam lingkungan kawasan Iskandar Malaysia.
Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu Kajian Pelan Implementasi yang dipengerusikan oleh Y.Bhg. Dato’ KSU
KPKT pada 25 Ogos 2006 telah bersetuju supaya perancangan dan pelaksanaan projek menggunapakai
Sistem PTB diperluaskan ke kawasan-kawasan lain di seluruh negara. Selaras dengan keputusan tersebut,
JPBD sedang giat untuk menyebarluaskan Projek PTB ke kawasan-kawasan lain.
Sejajar dengan usaha tersebut, Manual Penyediaan Projek PTB ini dihasilkan untuk dijadikan sebagai
panduan yang berguna dan komprehensif kepada pihak-pihak yang akan terlibat dalam penyediaan dan
pelaksanaan Projek PTB. Manual ini mengandungi proses, prosedur dan langkah-langkah dalam penyediaan
Projek PTB berdasarkan kepada pengalaman dalam penyediaan dan pelaksanaan projek perintis PTB.
Manual ini telah melalui beberapa kali perbincangan di antara Pasukan Petugas bagi memantapkan lagi
penyediaannya agar ia mudah untuk difahami dan dilaksanakan oleh pelbagai pihak yang berkaitan.
Seterusnya Manual ini telah diluluskan oleh Mesyuarat Jawatankuasa Perancangan dan Pembangunan
JPBD pada 26 Ogos 2008 untuk diterimapakai.
Akhir kata saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada semua Jawatankuasa Pasukan Petugas
Manual Penyediaan Projek PTB di atas kerjasama dan sumbangan idea dalam memantapkan lagi
penghasilan Manual ini. Tidak lupa juga kepada semua pihak yang terlibat secara langsung atau tidak
langsung di dalam menghasilkan Manual. Diharapkan Manual ini menjadi panduan yang sangat berguna
dalam proses penyediaan dan pelaksanaan lebih banyak projek-projek PTB di seluruh negara.
DATO’ MOHD FADZIL BIN HAJI MOHD KHIR
Ketua Pengarah
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa
Semenanjung Malaysia

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
ISIKANDUNGAN
MUKA SURAT
1.0 PENDAHULUAN
1.1 Tujuan Manual
1
2
2.0 PENGENALAN KEPADA SISTEM PEMBANGUNAN TANAH BERSEPAKAT (PTB) 3
2.1 DEFINISI PTB
3
2.2 KEPERLUAN PENYEDIAAN PROJEK PTB
4
2.3 KONSEP PTB
4
2.4 MEKANISMA SISTEM PTB
5
2.5 ELEMEN-ELEMEN PENTING SISTEM PTB
5
2.6 PERBEZAAN PENDEKATAN PENGAMBILANBALIK TANAH DENGAN
PELAKSANAAN PROJEK PTB
8
2.7 FAEDAH PELAKSANAAN SISTEM PTB
9
2.8 KRITERIA KAWASAN - KAWASAN UNTUK PROJEK PTB
10
2.9 CADANGAN KAWASAN - KAWASAN UNTUK PROJEK PTB
11
2.10 PENGALAMAN DAN PRAKTIS SISTEM PEMBANGUNAN TANAH 11
BERSEPAKAT (PTB) DI NEGARA-NEGARA LAIN
3.0 PROSES PENYEDIAAN PROJEK PEMBANGUNAN TANAH BERSEPAKAT (PTB) 13
3.1 PRA KAJIAN/ MOBILISASI
15
3.1.1 Pengenalpastian Tapak
16
3.1.2 Penyediaan Asas Rujukan
16
3.1.3 Penyediaan Laporan Pelawaan Perunding
17
3.1.4 Perlantikan Perunding
17
3.2 PERINGKAT PENYEDIAAN KAJIAN
3.2.1 Penyediaan Laporan Awal
3.2.1.1 Pengumpulan Maklumat Awal
3.2.1.2 Maklumat Perihal Tanah (maklumat dari Carian Rasmi)
3.2.1.3 Taklimat Awal Konsep PTB
3.2.1.4 Penyediaan dan Kelulusan Laporan Awal
17
17
17
18
20
20
3.2.2 Penyediaan Laporan Teknikal
3.2.2.1 Perbincangan Kumpulan Sasar (FGD)
3.2.2.2 Pengumpulan Maklumat Terperinci
3.2.2.3 Soalselidik Profil Komuniti
21
21
21
22
i

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.2.2.4 Kajian Lapangan
3.2.2.5 Mengesan pemilik tanah
3.2.2.6 Penyediaan dan Kelulusan Laporan Teknikal
23
23
23
3.2.3 Penyediaan Laporan Draf Awal Projek PTB
3.2.3.1 Program Pembinaan Persetujuan (PPP) Siri 1
3.2.3.2 Perlantikan Jawatankuasa Perwakilan Pemilik Tanah
(JPPT)
3.2.3.3 Perundingan dan Mesyuarat-Mesyuarat Bersama JPPT
3.2.3.4 Penyediaan dan Kelulusan Laporan Draf Awal Projek PTB
24
24
24
24
25
3.2.3 Penyediaan Laporan Draf Akhir Projek PTB
3.2.3.1 Program Pembinaan Persetujuan (PPP) Siri 2
3.2.3.2 Penyediaan dan Kelulusan Laporan Draf Akhir Projek PTB
25
25
26
3.2.4 Penyediaan Laporan Projek PTB 26
4.0 KANDUNGAN LAPORAN-LAPORAN PROJEK PEMBANGUNAN TANAH
BERSEPAKAT (PTB)
4.1 KANDUNGAN LAPORAN CADANGAN TAPAK
4.2 KANDUNGAN LAPORAN ASAS RUJUKAN
4.3 KANDUNGAN LAPORAN PELAWAAN PERUNDING
4.4 KANDUNGAN LAPORAN AWAL
4.5 KANDUNGAN LAPORAN TEKNIKAL
4.6 KANDUNGAN LAPORAN DRAF AWAL PROJEK PTB
4.7 KANDUNGAN LAPORAN DRAF AKHIR PROJEK PTB
4.8 KANDUNGAN LAPORAN PROJEK PTB
27
29
29
30
30
31
31
32
32
5.0 PEMBINAAN PERSETUJUAN 33
5.1 TAKLIMAT AWAL DAN PENGUMPULAN MAKLUMAT
35
5.1.1 Taklimat Awal
35
5.1.2 Soalselidik Profil Komuniti
35
5.1.3 Mengesan Absentee Landlord
36
5.2 PERBINCANGAN KUMPULAN (FGD) 36
5.3 PROGRAM PEMBINAAN PERSETUJUAN SIRI 1
37
5.3.1 Fungsi dan Syarat Perlantikan Jawatankuasa Perwakilan Pemilik 39
Tanah (JPPT)
ii

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
5.3.2 Peranan dan Tanggungjawab Fasilitator
5.3.3 Perundingan dan Mesyuarat-Mesyuarat Bersama JPPT
40
40
5.4 PROGRAM PEMBINAAN PERSETUJUAN SIRI 2
5.4.1 Persetujuan Persefahaman
5.4.2 Pindaan dan Memuktamadkan Cadangan Pembangunan
40
42
42
5.5 PROSES PERUNDINGAN 43
6.0 PENGURUSAN PROJEK PEMBANGUNAN TANAH BERSEPAKAT (PTB)
6.1 JAWATANKUASA MELULUSKAN KAJIAN PROJEK PTB
6.1.1 Jawatankuasa Teknikal
6.1.2 Jawatankuasa Pemandu
44
44
44
45
6.2 STRUKTUR ORGANISASI PASUKAN KAJIAN
6.2.1 Ahli Pasukan Kajian
6.2.2 Pasukan Teras
6.2.3 Pasukan Perunding
46
46
46
47
6.3 Anggaran Kos Kajian
50
7.0 PENGGUNAAN GIS DALAM PROJEK PEMBANGUNAN TANAH BERSEPAKAT
(PTB)
51
8.0 PENUTUP 52
iii

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Senarai Rajah :
Rajah 2.1 :
Rajah 2.2 :
Rajah 2.3 :
Rajah 2.4 :
Rajah 3.1 :
Rajah 3.2 :
Rajah 4.1 :
Rajah 5.1 :
Rajah 5.2 :
Konsep Asas PTB
Mekanisma Sistem PTB
Elemen-elemen Penting Sistem PTB
Perbandingan Pengambilanbalik Tanah dengan PTB
Proses Penyediaan Projek PTB
Proses Pengenalpastian Tapak
Laporan- laporan Projek PTB
Program Pembinaan Persetujuan Penyediaan Projek PTB
Proses Perundingan
4
5
7
9
14
15
28
34
43
Senarai Jadual :
Jadual 2.1 :
Jadual 5.1 :
Jadual 5.2 :
Jadual 5.3
Perbezaan Pendekatan Pengambilanbalik Tanah dengan PTB
Kumpulan Sasar dan Tujuan Perbincangan Kumpulan
Tujuan, Kaedah dan Output Program PPP Siri 1
Tujuan, Kaedah dan Output Program PPP Siri 2
8
36
38
41
Senarai Lampiran
Lampiran 1
Lampiran 2
Lampiran 3
Lampiran 4
Lampiran 5
Contoh Carian Rasmi
Iklan PTB di Surat Khabar
Contoh Borang Soalselidik Profil Komuniti
Jadual A : Kos Perunding Profesional
Jadual B : Kos Sub-Profesional
Jadual C : Kos Imbuhan Balik
Program Kerja Penyediaan Pelan Pelaksanaan
SINGKATAN :
FGD - Focus Group Discussion
GIS - Sistem Maklumat Geografi
IB - Implementatition Body (Badan Pelaksana)
JICA - Japan International Cooperation Agency
JPPT - Jawatankuasa Perwakilan Pemilik- pemilik Tanah
JUPEM - Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia
PBT - Pihak Berkuasa Tempatan
PPP - Program Pembinaan Persetujuan
PSL - Penyusunan Semula Lot
PTB - Pembangunan Tanah Bersepakat
iv

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
PENDAHULUAN
Sistem Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB) (dahulunya dikenali sebagai Sistem
Penyusunan Semula Lot - PSL) telah mula diperkenalkan di Malaysia sejak tahun 1987
melalui beberapa siri kajian dan penyelidikan yang telah dijalankan oleh Jabatan
Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia (JPBD) dengan bantuan pakarpakar
‘Land Readjustment’ daripada Japan International Cooperation Agency (JICA)
sehingga akhir tahun 2003.
Pada tahun 1995, Kajian Kemungkinan Pengenalan Sistem PTB di Malaysia telah
merumuskan bahawa sistem PTB adalah ‘feasible’ dan ‘viable’ dari segi perundangan,
ekonomi, pentadbiran, sosial, kewangan dan alam sekitar untuk dilaksanakan di
Malaysia.
Jemaah Menteri melalui mesyuaratnya pada 23 Jun 1999 telah meluluskan Sistem PTB
sebagai salah satu kaedah pembangunan di Malaysia. Susulan itu, Kajian Persediaan
Projek Perintis PTB di Rezab Melayu Puchong, Daerah Sepang, Selangor Darul Ehsan
telah disiapkan pada Febuari 2001. Pelan Implimentasi Projek Perintis PTB di Zon C1
Kg. Pulau Meranti telah disediakan dan dimuktamadkan pada Ogos 2006 untuk
dilaksanakan. Pelaksanaannya adalah berdasarkan perundangan semasa yang
berkaitan.
Selain Projek Perintis PTB di Kg. Pulau Meranti, Projek PTB juga telah dirancang untuk
dilaksanakan di Kg. Skudai Kiri, Johor Baru. Pelan Pelaksanaan Projek PTB Kg. Skudai
Kiri, Johor Bahru disediakan oleh JPBD Semenanjung Malaysia dengan kerjasama
JPBD Negeri Johor dan Majlis Bandaraya Johor Bahru.
1

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
1.1 Tujuan Manual
Manual Penyediaan Projek PTB bertujuan untuk memberi panduan yang
komprehensif kepada pihak-pihak yang terlibat dalam penyediaan projek PTB
seperti JPBD Semenanjung Malaysia, JPBD Negeri, Unit Perancang Ekonomi
Negeri (UPEN), Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) dan agensi-agensi lain yang
berkaitan.
Secara keseluruhannya, manual ini menjelaskan aspek-aspek dan pendekatan
penyediaan projek PTB. Ia boleh disesuaikan mengikut ciri-ciri khusus sesuatu
kawasan dan juga berdasarkan persepakatan dan persetujuan semua pihak yang
terlibat di dalam penyediaan projek PTB tersebut.
2

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
PENGENALAN KEPADA
SISTEM PEMBANGUNAN
TANAH BERSEPAKAT (PTB)
Pada masa kini di antara kaedah pembangunan yang diamalkan untuk membangunkan
sesuatu kawasan ialah seperti berikut:
• Pembangunan oleh pemilik tanah secara persendirian/individu;
• Pembangunan oleh pemilik tanah dengan usahasama pemaju swasta;
• Pembangunan oleh Kerajaan melalui pengambilanbalik tanah;
• Pembangunan melalui usahasama Kerajaan dengan pemaju swasta; dan
• Pembangunan oleh Kerajaan atau pemilik tanah di atas tanah yang dimiliki.
Sistem PTB merupakan satu kaedah baru pembangunan tanah untuk dilaksanakan di
kawasan-kawasan yang bersesuaian, dengan persetujuan pemilik tanah di mana
mereka akan mengekalkan sebahagian hak milik di kawasan tersebut setelah
pembangunan dilaksanakan. Melalui kaedah ini pemilik tidak perlu mengeluarkan kos
untuk pembangunan, sebaliknya mereka perlu menyerahkan tanah mereka untuk
dibangunkan oleh pemaju yang telah dikenalpasti.
2.1 DEFINISI PTB
Sistem PTB merupakan satu kaedah pembangunan tanah di mana sekumpulan
lot tanah yang telah dibangunkan secara tidak terancang dan tertinggal dari arus
pembangunan disusun semula dengan penyediaan kemudahan asas dan awam
yang mencukupi melalui kerjasama dan persetujuan pemilik tanah.
Sebagai balasan kepada sebahagian tanah yang disumbangkan, pemilik tanah
akan menerima pulangan dalam bentuk hartanah dan insentif dalam bentuk lain.
Sebahagian lagi tanah akan dijadikan sebagai tanah kewangan dan dijual di
pasaran bagi menampung sebahagian kos pembangunan projek.
3

2.2 KEPERLUAN PENYEDIAAN PROJEK PTB
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Projek PTB disediakan untuk memenuhi keperluan berikut:
i. Merancang pembangunan sesuatu kawasan secara menyeluruh;
ii. Memastikan cadangan pembangunan mendapat persetujuan pemilikpemilik
tanah dan pihak-pihak yang berkepentingan;
iii. Memastikan pulangan yang optima kepada pemilik tanah;
iv. Memastikan projek adalah feasible dari aspek kewangan iaitu hasil
penjualan tanah kewangan boleh menampung kos pembangunan projek;
v. Mengenalpasti aspek-aspek perkongsian kos yang boleh disumbangkan
oleh kerajaan dan agensi-agensi utiliti; dan
vi. Meningkatkan penglibatan pemilik tanah, penduduk dan pihak-pihak yang
berkepentingan dalam pembangunan kawasan tersebut selaras dengan
program Agenda 21 Tempatan.
2.3 KONSEP PTB
Melalui konsep PTB pemilik akan menyumbangkan sebahagian tanah yang akan
digunakan untuk tiga tujuan iaitu:
i. Kemudahan asas;
ii. Kemudahan awam; dan
iii. Tanah kewangan.
Rajah 2.1 Konsep Asas PTB
4

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
2.4 MEKANISMA SISTEM PTB
Rajah 2.2 menunjukkan selepas plotan semula, pemilik tanah asal akan
menerima pulangan samada dalam bentuk lot tanah kosong ataupun hartanah
yang telah di bangunkan di samping insentif-insentif lain.
Rajah 2.2: Mekanisma Sistem PTB
LOT ASAL
LOT EN.A
LOT EN.B
LOT EN.C
LOT EN.D
Lot-Lot
Disusun
semula
Mengikut
Pelan
Susunatur
Yang
Diluluskan
Nota : * Tanah Kewangan ialah tanah
yang diwujudkan melalui sumbangan
tanah dari pemilik-pemilik tanah.
Tanah Kewangan ini akan dijual di
pasaran untuk membiayai sebahagian
kos pembangunan projek.
TANAH
DIGUNAKAN
UNTUK :-
Jalan, Parit
(kemudahan asas)
Taman, Sekolah,
Klinik, Surau
(kemudahan
awam)
Lot-lot Bangunan
(Kediaman
Perniagaan,
Perindustrian)
Tanah
Kewangan*
PLOTAN SEMULA
(Lot/Bangunan)
LOT/HARTANAH BARU
EN.A
LOT/HARTANAH BARU
EN.B
LOT/HARTANAH BARU
EN.C
LOT/HARTANAH BARU
EN.D
2.5 ELEMEN-ELEMEN PENTING SISTEM PTB
Terdapat enam elemen penting dalam pelaksanaan Sistem PTB iaitu:
i. Penyertaan dan Persetujuan Pemilik Tanah
Penyertaan dan persetujuan pemilik tanah perlu diperolehi untuk
pelaksanaan projek PTB. Mekanisma formal dan tidak formal digunakan
untuk menggalakkan penyertaan secara aktif dan mendapatkan
persetujuan pemilik tanah di pelbagai peringkat perancangan dan
pelaksanaan projek.
5

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
ii.
Sumbangan
Sebahagian tanah kepunyaan pemilik tanah yang diserahkan untuk
penyediaan kemudahan asas, kemudahan awam dan tanah kewangan.
iii.
Tanah Kewangan
Tanah yang diwujudkan melalui sumbangan tanah dari pemilik tanah.
Tanah kewangan samada dalam bentuk lot kosong atau hartanah yang
telah dibangunkan akan dijual di pasaran untuk membiayai sebahagian
kos pembangunan projek.
iv.
Plotan Semula
Satu kaedah teknikal untuk mengagihkan lot-lot atau hartanah baru
kepada pemilik tanah berasaskan pelan susunatur, pelan pelaksanaan
projek dan nilai pembangunan yang dijangka diperolehi.
v. Pengwujudan Badan Pelaksana
Badan Pelaksana (Implementation Body - IB) merupakan agensi yang
diwujudkan untuk memastikan pelaksanaan projek berjalan lancar dan
berkesan.
vi.
Perkongsian Kos Pembangunan
Melibatkan perkongsian di antara pemilik tanah, kerajaan dan agensiagensi
untuk membiayai kos pembinaan dan penyediaan infrastruktur.
6

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Rajah 2.3 menunjukkan enam elemen-elemen penting Sistem PTB yang perlu
diambilkira dalam penyediaan Projek PTB.
Rajah 2.3 : Elemen-elemen Penting Sistem PTB
PENYERTAAN &
PERSETUJUAN
PEMILIK-PEMILIK
TANAH
PERKONGSIAN KOS
PEMBANGUNAN
SUMBANGAN
• M
PENGWUJUDAN
BADAN PELAKSANA
ELEMEN
PENTING
SISTEM PTB
TANAH
KEWANGAN
PLOTAN SEMULA
Projek PTB yang akan dilaksanakan hanya melibatkan pemilik tanah yang
bersetuju menyertai pelaksanaan projek. Walaubagaimanapun bagi pemilik tanah
yang tidak bersetuju, beberapa tindakan boleh diambil. Di antaranya ialah lot
tersebut dikeluarkan dari pelaksanaan projek, melakukan perancangan semula,
pembelian oleh pemaju dan tindakan pengambilanbalik tanah sebagai langkah
terakhir.
7

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
2.6 PERBEZAAN PENDEKATAN PENGAMBILANBALIK TANAH DENGAN
PELAKSANAAN PROJEK PTB
Perbezaan utama di antara pendekatan pengambilanbalik tanah dengan
pelaksanaan projek PTB jelas menunjukkan projek PTB lebih memberi faedah
dari segi penglibatan, pemilikan dan pulangan kepada pemilik tanah. Rujuk
Jadual 2.1.
Jadual 2.1 : Perbezaan Pendekatan Pengambilanbalik Tanah Dengan PTB
BIL.
PENGAMBILANBALIK
TANAH
(PBT)
1. Pemilik kehilangan hakmilik.
[Sek. 3(1)(a),(b),(c) Akta 486]
PEMBANGUNAN TANAH
BERSEPAKAT
(PTB)
Pemilik asal/waris mengekalkan
hakmilik.
2. Menerima wang pampasan. Menerima pulangan dalam
bentuk :
• hartanah,
• wang tunai dan
• Insentif lain.
3. Isu pembahagian harta
pusaka tidak diselesaikan.
4. Tiada penekanan penyediaan
kemudahan
secara
komprehensif.
5. Tanah untuk kemudahan asas
/ awam diambil balik.
[Sek. 3(1)(a) Akta 486]
6. Bentuk dan saiz lot tidak
diseragamkan.
7. Perpindahan keluar penduduk
dan pemilik asal.
8. Penglibatan pemilik/penduduk
tiada/minima.
Membantu urusan mendapatkan
Surat Kuasa Mentadbir.
Penyediaan kemudahan yang
mencukupi.
Tanah disumbangkan oleh
pemilik tanah.
Lot tanah disusun semula,
disatukan dan bentuk serta saiz
diselaraskan.
Pemilik asal/waris boleh menetap
di kawasan asal selepas
pembangunan.
Pemilik/penduduk terlibat semasa
perancangan dan pelaksanaan
projek.
8

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Rajah 2.4 : Perbandingan Pengambilanbalik Tanah Dengan PTB
2.7 FAEDAH PELAKSANAAN SISTEM PTB
Antara faedah-faedah pelaksanaan sistem PTB adalah seperti berikut :
i. Faedah Kepada Pemilik Tanah
• Peningkatan nilai tanah dan pegangan hakmilik terjamin.
• ‘Mesra rakyat’- penglibatan bersama di dalam perancangan dan
pelaksanaan projek.
• Masalah pemaju melanggar syarat perjanjian dan masalah kewangan
dapat dielakkan.
• Penyelesaian secara langsung isu pemilikan dan penyelesaian harta
pusaka.
ii.
Faedah Kepada Kerajaan
• Rancangan pemajuan direalisasikan.
• Pelaksanaan Agenda 21 Tempatan – penglibatan awam dalam
pembangunan ditingkatkan.
• Peningkatan kutipan cukai, hasil peningkatan nilai hartanah.
• Mengelakkan atau meminimakan kos pengambilanbalik tanah.
9

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
iii.
Faedah Kepada Pemaju
• Bersama kerajaan memenuhi tanggungjawab sosial (corporate social
responsibility) dalam pembangunan.
• Meningkatkan keupayaan pemaju dalam pelaksanaan projek yang
kompleks.
• Meningkatkan kemahiran dalam perhubungan dengan komuniti
setempat.
• Meningkatkan imej pemaju.
2.8 KRITERIA KAWASAN - KAWASAN UNTUK PROJEK PTB
Kawasan-kawasan yang sesuai dan berpotensi untuk pembangunan Projek PTB
samada dibangunkan untuk perumahan, perdagangan, perindustrian dan
sebagainya adalah tanah milik persendirian yang mempunyai kriteria seperti
berikut :
i. Kawasan terbiar, tertinggal atau terhimpit dalam arus pembangunan.
ii. Kawasan yang telah dibangunkan dengan tidak terancang, sesak dan
usang.
iii. Kekurangan kemudahan asas dan awam.
iv. Kawasan bekas bencana atau berisiko bencana (kebakaran, banjir, tanah
runtuh dan lain-lain).
v. Kawasan yang dizonkan sebagai zon pembangunan dalam Rancangan
Pemajuan.
vi. Kerajaan tidak merancang untuk membangunkan kawasan tersebut
melalui pengambilanbalik tanah.
Keluasan kawasan yang sesuai untuk projek PTB adalah lebih kurang 50 hektar
atau tidak melebihi 150 lot tanah.
10

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
2.9 CADANGAN KAWASAN - KAWASAN UNTUK PROJEK PTB
Projek PTB boleh diusulkan oleh pihak-pihak seperti berikut :
i. Potensi tapak dari hasil kajian rancangan pemajuan (Rancangan
Tempatan ataupun Rancangan Kawasan Khas) atau kajian lain;
ii. Cadangan tapak oleh kerajaan negeri, PBT, PTD atau agensi-agensi lain;
atau
iii. Cadangan daripada sekumpulan pemilik tanah.
2.10 PENGALAMAN DAN PRAKTIS SISTEM PEMBANGUNAN TANAH
BERSEPAKAT (PTB) DI NEGARA-NEGARA LAIN
Sistem PTB ini telah dijalankan secara meluas dan berjaya dilaksanakan di
beberapa buah negara terutamanya di Jepun, Korea, Jerman, Taiwan dan
Indonesia.
Di Jepun terutamanya, Sistem PTB atau dikenali sebagai ’Kukaku Seiri’ telah
dijalankan dengan meluasnya. Ianya juga dikenali sebagai ’mother of city
planning’. Hampir 75% dari kawasan-kawasan bandar dibangunkan melalui
Sistem PTB. Negara Jepun juga mempunyai sistem dan perundangan yang
khusus untuk PTB serta mendapat bantuan dan subsidi kerajaan di dalam
pelaksanaannya.
Korea Selatan dan Taiwan juga melaksanakan sistem PTB berasaskan rangka
perundangan dan institusi yang khusus. Di Korea Selatan misalnya, pelaksanaan
projek-projek PTB adalah dijalankan oleh pihak-pihak berkuasa tempatan atau
badan-badan separa kerajaan. Manakala di Taiwan pula, di samping pihak
berkuasa tempatan sebagai peneraju utama, pihak swasta juga turut sama
melibatkan diri di dalam pelaksanaan PTB.
11

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
(Penerangan terperinci mengenai Pengalaman Negara-negara Yang Telah
Melaksanakan Sistem PTB Di Jepun, Jerman, Indonesia, Australia Barat, India,
Thailand dan Amerika Syarikat boleh dirujuk di dalam laporan berasingan yang
telah disediakan).
Saitama Prefecture
-To create New Urban
Centres
Osaka Prefecture
(Osaka Dome-baseball
stadium)
-By private sector
(IB-Cooperative)
Miyagi Prefecture
- Urban Renewal
Aimori Prefecture
- Urban Renewal
12

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
PROSES PENYEDIAAN PROJEK
PEMBANGUNAN TANAH BERSEPAKAT (PTB)
Penyediaan Projek PTB adalah berdasarkan proses di dalam rajah 3.1 yang melibatkan
tiga peringkat seperti berikut:
i. Peringkat 1 – Pra Kajian / Mobilisasi
ii. Peringkat 2 – Penyediaan Kajian
iii. Peringkat 3 – Pelaksanaan
13

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Rajah 3.1 : Proses Penyediaan Projek PTB
PERINGKAT
KAJIAN (TEMPOH)
PERINGKAT
KELULUSAN
PROSES
PENYEDIAAN
AKTIVITI
Peringkat 1 /
Pra Kajian /
Mobilisasi
JPN
JPN
Pengenalpastian
Tapak
Penyediaan Asas
Rujukan
Taklimat Pemahaman
Konsep PTB
Kementerian
Kewangan/KPKT
Pelawaan
Perunding
Perlantikan Perunding
Peringkat 2 /
Penyediaan Kajian
Penglibatan Perunding
Taklimat Awal Konsep PTB
Penyediaan Laporan
Awal
(1 bulan)
Mesy. JK
Teknikal
Laporan
Awal
Soalselidik Profil Komuniti
Penyediaan Laporan
Teknikal
(4 bulan)
Mesy. JK
Teknikal
Laporan
Teknikal
Soalselidik Profil Komuniti 2-
Mengesan ‘Absentee Landlords’
FGD bersama pemilik tanah
Penyediaan Laporan
Draf Awal Projek PTB
(5 bulan)
Mesy. JK
Teknikal
Laporan Draf Awal
Projek PTB
PPP Siri 1: Bersama Pemilik
Tanah/ Waris
– Perlantikan JPPT
Mesyuarat Bersama JPPT/
Penyediaan Laporan
Draf Akhir Projek PTB
(2 bulan)
(Tempoh Penyediaan : 12 bulan)
Penyediaan Laporan
Projek PTB
Peringkat 3 /
Pelaksanaan
Mesy. JK
Pemandu
Laporan Draf Akhir
Projek PTB
Laporan
Projek PTB
Pelaksanaan Projek
PTB
Perkhidmatan Perunding Tamat
Tamat Peringkat Penyediaan Kajian
PPP Siri 2: Bersama Pemilik
Tanah/ Waris
– Tandatangan MOU
-
Mesyuarat Bersama JPPT/
Nota :
- PPP - Program Pembinaan Persetujuan
- FGD – Focus Group Discussion
- JPPT- Jawatankuasa Perwakilan Pemilik Tanah
14

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.1 PRA KAJIAN/ MOBILISASI
Peringkat ini melibatkan pengenalpastian tapak, penyediaan asas
rujukan/pelawaan perunding dan pelantikan perunding.
Rajah 3.2 : Proses Pengenalpastian Tapak
Pengenalpastian Tapak
JK Perancang Negeri
Kajian Feasibility
Keputusan JPBD Negeri
Tapak-tapak Cadangan
Taklimat Pemahaman Konsep PTB
(Tapak Keutamaan 1)
Tidak Setuju
Setuju
Asas Rujukan
JK Perancang
Negeri
Perlantikan Perunding
Penyediaan Projek PTB
15

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.1.1 Pengenalpastian Tapak
Tapak untuk pelaksanaan projek PTB perlu dikenalpasti berdasarkan
kriteria pemilihan tapak, potensi tapak dibangunkan dan juga komitmen
dari Kerajaan Negeri atau PBT untuk membangunkan tapak tersebut
menggunapakai kaedah PTB (Rujuk para 2.8 mengenai kriteria kawasankawasan
untuk projek PTB).
Laporan Cadangan Tapak untuk pemilihan projek PTB disediakan
samada oleh JPBD Semenanjung Malaysia, JPBD Negeri atau PBT.
Laporan ini perlu dibentangkan dan mendapat kelulusan JPN. JPN perlu
membuat keputusan samada Projek PTB disediakan oleh :
• JPBD Semenanjung Malaysia dengan kerjasama JPBD Negeri dan
PBT (peruntukan JPBD Semenanjung Malaysia);
• JPBD Negeri (peruntukan Kerajaan Negeri);
• PBT (peruntukan Kerajaan Negeri dan PBT); atau
• Pemaju projek PTB yang dilantik.
Satu kajian kemungkinan perlu disedia jika diperlukan oleh JPN bagi
menggambarkan projek PTB yang dicadangkan ini ’feasible’ dan berdaya
maju.
3.1.2 Penyediaan Asas Rujukan
Asas Rujukan disediakan oleh Pasukan Teras sebagai asas untuk
pelantikan perunding dan perlu mendapat kelulusan JPN. Semasa
peringkat ini, taklimat pemahaman konsep PTB akan dijalankan kepada
penduduk/ pemilik kawasan yang terlibat bagi mendapatkan pendapat
awal terhadap cadangan pembangunan di kawasan mereka.
16

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.1.3 Penyediaan Laporan Pelawaan Perunding
Laporan Pelawaan Perunding perlu disediakan untuk proses pelantikan
perunding. Laporan ini akan disediakan oleh pihak yang akan membiayai
penyediaan projek PTB. Laporan ini akan diedarkan dan dipelawa kepada
perunding-perunding yang difikirkan berkelayakan untuk menyediakan
projek PTB.
3.1.4 Perlantikan Perunding
Perlantikan perunding akan dibuat setelah penilaian cadangan teknikal
dan rundingan kewangan dinilai berdasarkan prosedur-prosedur yang
telah ditetapkan oleh Kementerian Kewangan. Perunding yang dipilih
seterusnya akan menandatangani ’dokumen perjanjian perkhidmatan
perunding’ dengan pihak kerajaan.
3.2 PERINGKAT PENYEDIAAN KAJIAN
Peringkat ini melibatkan penyediaan Laporan Awal hingga penyediaan Laporan
Draf Akhir Projek PTB yang akan disediakan oleh Perunding. Laporan Projek
PTB akan dimuktamadkan oleh Pasukan Teras.
3.2.1 Penyediaan Laporan Awal
Di dalam penyediaan ini, Perunding perlu mengumpul maklumat awal
penduduk/pemilik tanah/waris, maklumat perihal tanah, maklumat
kawasan sekitar dan membuat semakan dasar/kajian cadangan projek
sedia ada.
3.2.1.1 Pengumpulan Maklumat Awal
Maklumat-maklumat awal yang perlu dikumpul adalah seperti berikut:
i. Maklumat awal profil pemilik tanah dan tapak cadangan.
ii. Semakan kajian/dasar berkaitan dan cadangan projek
pembangunan.
17

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Pengumpulan maklumat awal profil pemilik tanah perlu dilakukan oleh
Perunding dengan bantuan Pasukan Kajian seperti mendapatkan carian
rasmi, maklumat nilaian tanah dan bangunan, maklumat tanah dan
maklumat gunatanah sediada dan sebagainya.
Semua kajian-kajian dan dasar-dasar yang terlibat dan memberi kesan
kepada penyediaan projek PTB hendaklah disemak. Selain itu, projekprojek
pembangunan yang telah dicadangkan oleh semua jabatan/agensi
melibatkan kawasan kajian hendaklah disenaraikan dan perlu diambilkira
kesan dan kesesuaiannya. Di antara kajian dan dasar-dasar yang
memberi kesan langsung atau tidak langsung kepada pembangunan
kawasan kajian yang perlu dirujuk adalah seperti berikut:
• Rancangan Struktur Negeri;
• Rancangan Tempatan Daerah;
• Rancangan Kawasan Khas; dan
• Projek-projek sediada dan cadangan projek kawasan kajian dan
sekitarnya.
3.2.1.2 Maklumat Perihal Tanah (maklumat dari Carian Rasmi)
Maklumat perihal tanah yang boleh diperolehi dari Carian Rasmi seperti
berikut:-
Nombor Lot (contoh : lot 3545).
Jenis dan Nombor Hak Milik (contoh : GM 1645).
Bandar/Pekan/mukim (contoh : Mukim Dengkil).
Tempat (contoh : 10 ¾ Jalan Ayer Hitam).
Keluasan Berdaftar (contoh: 1.821 hektar).
Keluasan terlibat dengan rezab TNB, pengambilan tanah (contoh :
0.190 hektar).
Keluasan bersih (contoh : 1.631 hektar).
Daerah (contoh: Sepang).
Nombor syit piawai (contoh: 101-C).
Nombor pelan akui (contoh: 13834).
Taraf Pegangan (contoh : selama-lamanya/pajakan).
Tempoh Luput Pajakan (contoh : 99/60 tahun).
18

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Tarikh Luput Pajakan (contoh: 26 April 2093).
Kuasa rezab (contoh: tanah simpanan Melayu/tiada).
Tarikh daftar (contoh: 26 April 1994).
Cukai tanah (contoh: RM28).
Kategori Kegunaan Tanah (contoh: pertanian/bangunan).
Syarat nyata (contoh : tanaman kekal).
Sekatan kepentingan (contoh: tanah ini tidak boleh dijual, dipajak,
digadai atau dipindahmilik dengan apa cara sekali pun melainkan
dengan kebenaran Pihak Berkuasa Negeri).
Pemilikan dan alamat.
Tanggungan dan endosan-endosan lain (contoh : No Perserahan :
530/1997 Jil. 60 fol.77 Gadaian menjamin wang pokok oleh En. Ali
bin Abu, No. Kad pengenalan: 5159891 kepada Bank Kerjasama
Rakyat Malaysia Berhad didaftarkan pada 10 Jun 1997 jam 12:07
petang); atau
Pindah Milik Tanah (contoh : No. Perserahan 1210/2002 pindah
milik tanah oleh Shaari bin Ahmad, 1/1 Bahagian kepada Abdul
Aziz bin Abdul Razak, No. Kad pengenalan: 551001-01-5311, 1/1
Bahagian, Alamat: 1834, Mukim 10, Parit Raja, Batu Pahat Johor
didaftarkan pada 9 Ogos 2002 jam 10:51 pagi); atau
Turun Milik Akibat Kematian (Borang T) ke atas bahagian Ambia
bin Hussin sebagai representatif, 134/243 bahagian diturun milik
kepada Mohd bin Kesseun No. Kad pengenalan 350126-10-5167,
134/243 bahagian – (maklumat-maklumat ini boleh diperolehi
melalui carian rasmi).
Status Pemilikan Tanah (contoh: tanah persendirian/ tanah
kerajaan/TOL).
Jenis Geran (F.T/Q.T).
Nilaian Tanah Semasa (skp / mp).
(Rujuk contoh Carian Rasmi di Lampiran 1)
19

3.2.1.3 Taklimat Awal Konsep PTB
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Taklimat awal perlu diadakan untuk memaklumkan kepada penduduk,
pemilik-pemilik tanah/wakil/waris serta pihak-pihak lain yang
berkepentingan mengenai penyediaan projek PTB di kawasan tersebut.
3.2.1.4 Penyediaan dan Kelulusan Laporan Awal
Laporan ini disediakan untuk mengemukakan proses, program dan
tindakan yang akan dilakukan dalam penyediaan projek PTB. Maklumatmaklumat
tersebut akan dimasukkan ke dalam Laporan Awal untuk
kelulusan Jawatankuasa Teknikal.
Di antara perkara yang terkandung di dalam Laporan Awal adalah seperti
maklumat penduduk/pemilik tanah/waris, maklumat awal tentang perihal
tanah, maklumat penilaian tanah, maklumat tentang kawasan
persekitaran dan maklumat organisasi setempat (seperti Kawasan
Parlimen/DUN, JKKK, pertubuhan politik dan lain-lain). (Rujuk isi
kandungan Laporan Awal di para 4.4)
20

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.2.2 Penyediaan Laporan Teknikal
Di dalam penyediaan Laporan Teknikal ini, Perunding perlu
memperincikan maklumat penduduk, pemilik tanah/waris dan perihal
tanah. Maklumat-maklumat terperinci diperolehi melalui soalselidik profil
komuniti yang perlu di jalankan. Pada peringkat ini juga beberapa sesi
perbincangan kumpulan (FGD) perlu di adakan.
3.2.2.1 Perbincangan Kumpulan Sasar (FGD)
Beberapa perbincangan berkumpulan (Focus Group Discussion-FGD)
akan diadakan dengan beberapa kumpulan sasar seperti sesi bersama
Ketua Masyarakat, penduduk, pemilik tanah/waris dan
pertubuhan/persatuan utama yang terdapat di kawasan kajian.
FGD ini adalah sebagai persiapan untuk mengadakan program
pembinaan persetujuan dengan pemilik-pemilik tanah yang bermatlamat
untuk mendapatkan seberapa banyak persetujuan ke atas pelaksanaan
projek PTB di kawasan tersebut.
3.2.2.2 Pengumpulan Maklumat Terperinci
Pengumpulan maklumat terperinci penduduk, pemilik tanah/waris dan
perihal tanah melalui soalselidik profil komuniti dan data- data sekunder
perlu dianalisis dan digunakan untuk tujuan berikut :-
• Proses perundingan dan mendapatkan persetujuan;
• Cadangan pembangunan; dan
• Proses pelaksanaan.
21

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.2.2.3 Soalselidik Profil Komuniti
Di antara kandungan soalselidik profil komuniti adalah seperti
latarbelakang responden, keadaan fizikal persekitaran dan kemudahan
asas/awam. Antara maklumat-maklumat terperinci yang perlu diperolehi
melalui soalselidik profil komuniti termasuk juga persepsi penduduk dan
pemilik tanah terhadap projek PTB. Di antara kandungan soalselidik profil
komuniti adalah seperti berikut:
a. Maklumat Penduduk :
• Status penduduk samada pemilik tanah, penyewa,
menumpang atau setinggan.
• Alamat dan nombor telefon, faks, email.
b. Maklumat Pemilik Tanah :
• Nama pemilik tanah setiap lot dan status (samada masih hidup
atau telah meninggal dunia).
• Nama waris/wakil sekiranya pemilik tanah telah meninggal
dunia.
• Alamat, nombor telefon, faks dan email pemilik
tanah/waris/wakil.
• Nombor kad pengenalan pemilik tanah/waris/wakil.
• Lain-lain maklumat yang berkaitan.
c. Persepsi Mengenai Projek :
• Kesediaan penduduk/pemilik untuk menerima pembangunan.
• Kesediaan penduduk untuk menyertai pelaksanaan projek
PTB.
22

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.2.2.4 Kajian Lapangan
Kajian lapangan bertujuan merekodkan :
• Struktur bangunan dan hartanah untuk menentukan struktur dan
keadaan semua bangunan untuk tujuan penilaian dan gantirugi.
• Pokok-pokok dan tanaman untuk tujuan pengekalan dan gantirugi.
• Kemudahan-kemudahan dan utiliti semasa di tapak.
3.2.2.5 Mengesan pemilik tanah
Bagi pemilik tanah yang tidak dapat dikesan, Perunding dengan bantuan
Pasukan Kajian perlu mengesan pemilik melalui beberapa kaedah seperti
berikut:
• Maklumat dari Pejabat Tanah dan Galian (melalui carian rasmi,
bayaran cukai tanah atau semasa proses pengambilanbalik tanah).
• Melalui soal selidik profil komuniti.
• Maklumat JKKK dan penduduk yang telah lama menetap.
• Maklumat Pejabat Tanah dan Daerah
• Berdasarkan kepada No. Kad Pengenalan dan seterusnya merujuk
kepada Jabatan Pendaftaran.
• Melalui keluarga, jiran dan kenalan.
• Iklan di akhbar utama dan media elektronik.
(Rujuk contoh iklan di Lampiran 2)
3.2.2.6 Penyediaan dan Kelulusan Laporan Teknikal
Laporan Teknikal perlu dibentangkan untuk kelulusan Jawatankuasa
Teknikal. Di antara perkara yang terkandung di dalam Laporan Teknikal
adalah seperti perincian pengumpulan maklumat penduduk, pemilik tanah
dan perihal tanah, kajian lapangan dan soal selidik, analisis dan
penemuan, cadangan awal konsep perancangan, draf pelan susunatur,
anggaran kos, pulangan dan cadangan organisasi pelaksanaan projek.
(Rujuk isikandungan Laporan Teknikal di para 4.5).
23

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.2.3 Penyediaan Laporan Draf Awal Projek PTB
Pada peringkat ini sesi Program Pembinaaan Persetujuan (PPP),
perlantikan Jawatankuasa Perwakilan Pemilik-pemilik Tanah (JPPT) dan
beberapa siri Mesyuarat Bersama JPPT perlu dijalankan.
3.2.3.1 Program Pembinaan Persetujuan (PPP) Siri 1
Matlamat PPP adalah untuk mengadakan perundingan dan seterusnya
mendapatkan persetujuan pemilik tanah/waris untuk menyertai
pelaksanaan projek PTB. Selain itu, program tersebut juga dapat memberi
input mengenai keperluan komuniti, isu dan masalah berhubung dengan
projek dan juga persepsi komuniti mengenai potensi kesan sosial ekoran
dari pembangunan yang bakal dijalankan.
3.2.3.2 Perlantikan Jawatankuasa Perwakilan Pemilik Tanah (JPPT)
Perlantikan JPPT ini perlu dilakukan semasa PPP Siri 1 supaya
perundingan selanjutnya yang lebih terperinci dapat dijalankan dengan
lebih berkesan. JPPT ini adalah mewakili pemilik- pemilik tanah di dalam
menentukan cadangan pembangunan dan juga pulangan yang akan
diperolehi oleh pemilik tanah.
3.2.3.3 Perundingan dan Mesyuarat-Mesyuarat Bersama JPPT
Beberapa siri Mesyuarat Bersama JPPT perlu diadakan sehingga
mencapai persetujuan terhadap pelaksanaan projek. Wakil JPPT ini
diharap dapat memaklumkan kepada pemilik tanah berkenaan keputusan
mesyuarat. Peranan JPPT adalah sangat penting dalam mempengaruhi
keputusan dan persetujuan pemilik tanah/waris. Adalah dijangkakan
setelah mendapat persetujuan daripada JPPT pemilik tanah akan turut
bersetuju dengan keputusan yang telah dibuat.
24

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Setelah pihak JPPT berpuas hati dan bersetuju dengan pelaksanaan
projek, rundingan semula dengan pemilik tanah/ waris akan dilakukan
untuk mendapatkan persetujuan melalui tandatangan Persetujuan
Persefahaman (MOU) semasa PPP Siri 2. Seterusnya waris pemilikpemilik
tanah yang telah meninggal dunia akan dibantu untuk
mendapatkan Surat Kuasa Mentadbir. (persetujuan muktamad melalui
tandatangan Perjanjian Usahasama dan Surat Wakil Kuasa antara pemilik
tanah dengan pemaju akan dibuat dalam peringkat pelaksanaan projek).
3.2.3.4 Penyediaan dan Kelulusan Laporan Draf Awal Projek PTB
Laporan Draf Awal Projek PTB perlu dibentangkan untuk kelulusan
Jawatankuasa Teknikal. Di antara perkara yang terkandung di dalam
Laporan Draf Awal adalah cadangan konsep dan susunatur
pembangunan, pelan-pelan kejuruteraan, pelan tanah kewangan dan
plotan semula, pelan kewangan dan analisis PPP di samping penemuanpenemuan
hasil dari analisis teknikal yang dijalankan. (Rujuk
isikandungan Laporan Draf Awal di para 4.6).
3.2.4 Penyediaan Laporan Draf Akhir Projek PTB
Laporan Draf Akhir Projek PTB perlu mengambilkira kesesuaian
cadangan dan persetujuan terkini pemilik tanah yang telah
menandatangani persetujuan persefahaman. Sekiranya perlu, pelan
susunatur akan dipinda mengikut fasa yang ditetapkan, pengiraan semula
kos pembangunan dan seterusnya penetapan pulangan terkini kepada
pemilik tanah.
3.2.4.1 Program Pembinaan Persetujuan (PPP) Siri 2
PPP Siri 2 bersama pemilik tanah/waris diadakan sebelum penyediaan
Laporan Draf Akhir. PPP Siri 2 ini bertujuan untuk mendapatkan
persetujuan pemilik tanah/waris untuk menyertai pelaksanaan projek PTB
dan menandatangani persetujuan persefahaman (MOU) dengan pemaju
projek.
25

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
3.2.4.2 Penyediaan dan Kelulusan Laporan Draf Akhir Projek PTB
Laporan Draf Akhir Projek PTB perlu dibentangkan untuk kelulusan
Jawatankuasa Pemandu. Di antara perkara yang terkandung di dalam
Laporan Draf Akhir adalah termasuk persetujuan terkini pemilik tanah
melalui persetujuan persefahaman yang ditandatangani dan juga
cadangan fasa pelaksanaan pembangunan. (Rujuk isikandungan Laporan
Draf Akhir di para 4.7). Dengan kelulusan Jawatankuasa Pemandu,
penyediaan projek PTB dimuktamadkan.
3.2.5 Penyediaan Laporan Projek PTB
Pada peringkat ini perkhidmatan perunding telah selesai. Pasukan Teras
akan menyediakan Laporan Projek PTB dengan mengambilkira
keputusan Jawatankuasa Pemandu. Seterusnya, Laporan tersebut akan
dicetak dan diedarkan. Seterusnya projek tersebut bersedia untuk
peringkat seterusnya iaitu menyelesaikan urusan mendapatkan Surat
Kuasa Mentadbir, perjanjian usahasama, surat wakil kuasa dan
seterusnya pelaksanaan projek.
26

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
KANDUNGAN LAPORAN-LAPORAN
PROJEK PEMBANGUNAN TANAH BERSEPAKAT (PTB)
Dari segi penulisan, laporan-laporan yang disediakan ialah seperti berikut (Rujuk Rajah
4.1) :
i. Laporan Cadangan Tapak – diluluskan oleh JPN
ii. Laporan Asas Rujukan – diluluskan oleh JPN
iii. Laporan Pelawaan Perunding
iv. Laporan Awal – diluluskan oleh Jawatankuasa Teknikal
v. Laporan Teknikal – diluluskan oleh Jawatankuasa Teknikal
vi. Laporan Draf Awal Projek PTB – diluluskan oleh Jawatankuasa Teknikal
vii. Laporan Draf Akhir Projek PTB – diluluskan oleh Jawatankuasa Pemandu
viii. Laporan Projek PTB - disediakan oleh Pasukan Teras
27

PERINGKAT
PENYEDIAAN
Peringkat 1 -
Pra Kajian /
Mobilisasi
Rajah 4.1 : Laporan-laporan Projek PTB
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
PROSES PENYEDIAAN LAPORAN KELULUSAN
Kenalpasti Tapak Projek PTB
Asas Rujukan & Pelawaan
Perunding
Proses Perlantikan Perunding
Laporan Cadangan Tapak
(Oleh Pasukan Teras,
JPBDSM/ JPBD Negeri/
PBT)
Laporan Asas Rujukan dan
Laporan Pelawaan
Perunding
(Oleh Pasukan Teras,
JPBDSM)
JPN
JPN
Peringkat 2 -
Penyediaan
Laporan Awal (1
bulan)
Laporan Awal
Laporan Awal
(Oleh Pasukan Perunding)
JK Teknikal
Penyediaan
Laporan Teknikal
(4 bulan)
Laporan Teknikal
Laporan Teknikal
(Oleh Pasukan Perunding)
JK Teknikal
Penyediaan
Laporan Draf Awal
Projek PTB
(5 bulan)
Laporan Draf Awal
Projek PTB
Laporan Draf Awal Projek
PTB
(Oleh Pasukan Perunding)
JK Teknikal
Penyediaan
Laporan Draf Akhir
Projek PTB
(2 bulan)
Laporan Draf Akhir
Projek PTB
Laporan Draf Akhir Projek
PTB
(Oleh Pasukan Perunding)
• JK Pemandu
• JPN / PBN
Penyediaan
Laporan Projek
PTB
Laporan
Projek PTB
Laporan Projek PTB
(Oleh Pasukan Teras,
JPBDSM)
28

4.1 KANDUNGAN LAPORAN CADANGAN TAPAK
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Laporan Cadangan tapak mengandungi :-
i. Penerangan ringkas mengenai sistem dan elemen penting PTB.
ii. Profil tapak projek (termasuk tapak kajian, maklumat awal perihal tanah,
penduduk dan pemilik tanah, keadaan topografi semasa, gunatanah
semasa, pembangunan sekitar, sosio ekonomi, pelan-pelan sokongan,
isu–isu dan potensi tapak).
iii. Maklumat nilaian tanah semasa. senarai
iv. Penerimaan awal JKKK/penduduk kepada pembangunan melalui kaedah
PTB.
v. Kesimpulan kesesuaian tapak untuk penyediaan projek PTB.
4.2 KANDUNGAN LAPORAN ASAS RUJUKAN
Asas rujukan disediakan untuk kelulusan JPN dan sebagai asas untuk pelantikan
perunding. Perkara-perkara yang terkandung dalam asas rujukan adalah seperti
berikut:
i. Pengenalan (tujuan asas rujukan, sistem PTB, keperluan penyediaan
projek PTB, matlamat, objektif dan proses penyediaan projek PTB).
ii. Kawasan kajian (latar belakang kawasan kajian, rumusan dasar-dasar
berkaitan, faktor-faktor utama pemilihan tapak).
iii. Bidang kajian (aspek kajian dan kepakaran perunding yang diperlukan).
iv. Pengurusan kajian (tempoh dan jadual program kerja, rangka kerja kajian,
data primer, laporan-laporan yang perlu dihasilkan dan skop
perkhidmatan).
v. Struktur organisasi (jawatankuasa-jawatankuasa, pasukan kajian).
vi. Pengurusan kewangan kajian (anggaran kos perunding, jumlah
peruntukan kajian, jadual pembayaran kepada perunding).
vii. Faedah yang dijangka daripada projek.
viii. Hasil kajian.
29

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
4.3 KANDUNGAN LAPORAN PELAWAAN PERUNDING
Kandungan Laporan Pelawaan Perunding adalah sama dengan asas rujukan
kecuali anggaran kos yang hanya menyatakan jumlah siling kos perunding.
Laporan ini akan dihantar kepada perunding-perunding yang disenarai
pendekkan untuk mengemukakan laporan cadangan teknikal dan kewangan. Ini
akan diikuti dengan proses penilaian dan perlantikan perunding serta
tandatangan dokumen perjanjian.
4.4 KANDUNGAN LAPORAN AWAL
Laporan Awal mengandungi :
i. Latarbelakang Sistem PTB dan kawasan kajian termasuk maklumat awal
penduduk, pemilik tanah, perihal tanah dan kawasan persekitaran.
ii. Metodologi dan pendekatan kajian termasuk strategi dan pendekatan
program pembinaan persetujuan, cadangan kajian-kajian lapangan dan
soal selidik, keperluan dan sumber data, carta alir proses penyediaan dan
program kerja penyediaan kajian.
iii. Semakan dasar yang berkaitan.
iv. Maklumat organisasi setempat (contoh : JKKK, pertubuhan/persatuan
utama).
v. Maklumat pemilikan tanah.
vi. Cadangan isikandungan laporan-laporan projek PTB.
vii. Ahli Pasukan Perunding dan bidang tugas serta tanggungjawab setiap
ahli perunding.
viii. Laporan-laporan yang akan dihasilkan dan peringkat kelulusan serta
jangka masa.
ix. Isu-isu utama penyediaan kajian serta cadangan tindakan penyelesaian.
30

4.5 KANDUNGAN LAPORAN TEKNIKAL
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Laporan Teknikal mengandungi :
i. Maklumat terperinci aspek fizikal termasuk peta asas, pelan semakan
ukur tanah dan topografi, guna tanah semasa, struktur dan kegunaan
bangunan, bahan binaan dan keadaan bangunan dan pembangunan
semasa kawasan sekitar.
ii. Maklumat terperinci kawasan kajian termasuk perihal tanah, analisa
penilaian tanah semasa, maklumat penduduk dan pemilik tanah/waris.
iii. Analisis dari kajian-kajian lapangan serta soal selidik yang telah
dijalankan.
iv. Cadangan strategi dan program pembinaan persetujuan.
v. Cadangan alternatif pembangunan, susunatur, pelan-pelan kejuruteraan
dan kos pembangunan.
vi. Cadangan awal pelan tanah kewangan dan plotan semula secara blok.
vii. Alternatif perkongsian kos dan cadangan pulangan faedah.
viii. Cadangan organisasi pelaksanaan projek serta tanggungjawab terperinci
setiap agensi.
ix. Rumusan penemuan dan isu-isu pelaksanaan.
4.6 KANDUNGAN LAPORAN DRAF AWAL PROJEK PTB
Laporan Draf Awal Projek PTB mengandungi:
i. Maklumat terperinci tapak projek dan pemilikan tanah.
ii. Aspek sosial dan hasil-hasil program pembinaan persetujuan termasuk
hasil-hasil analisis kajian lapangan, keputusan program pembinaan
persetujuan dan maklumat persetujuan terkini semua pemilik tanah.
iii. Cadangan pembangunan keseluruhan termasuk konsep pembangunan,
draf-draf pelan susunatur, pelan-pelan ukur tanah, pelan-pelan
kejuruteraan, kos pembangunan, analisa penilaian tanah tanah sebelum
dan selepas projek.
iv. Cadangan pelan tanah kewangan, perkongsian kos, pelan plotan semula
dan cadangan pulangan.
v. Cadangan badan pelaksana projek dan struktur organisasi pelaksanaan
projek.
31

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
vi.
Cadangan Pelan Pengurusan Pelaksanaan Projek termasuk pelan-pelan
fasa pelaksanaan, program dan jadual pelaksanaan projek, analisa aliran
tunai dan anggaran ganti rugi serta rancangan penempatan sementara
penduduk (sekiranya perlu).
4.7 KANDUNGAN LAPORAN DRAF AKHIR PROJEK PTB
Laporan ini mengandungi semua pelan-pelan dan cadangan-cadangan seperti di
dalam Laporan Draf Awal Projek PTB termasuk persetujuan terkini pemilik tanah
melalui persetujuan persefahaman yang ditandatangani. Laporan Draf Akhir
Projek PTB juga merekodkan persetujuan terkini oleh pihak-pihak yang
berkaitan seperti kerajaan negeri, jabatan/agensi kerajaan, PBT dan agensiagensi
infrastruktur. Berdasarkan persetujuan terkini, tindakan lanjut dan
cadangan fasa pelaksanaan pembangunan juga perlu ditentukan dan
dimasukkan di dalam laporan.
4.8 KANDUNGAN LAPORAN PROJEK PTB
Kandungan Laporan Projek PTB adalah mengambilkira keputusan Jawatankuasa
Pemandu dan JPN/PBN.
32

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
PEMBINAAN PERSETUJUAN
Dalam projek PTB, perundingan dan pembinaan persetujuan dengan pemilik-pemilik
tanah merupakan aspek yang paling penting. Matlamat utama peringkat ini adalah untuk
mendapatkan keyakinan dan persetujuan daripada seberapa ramai pemilik tanah atau
waris (bagi pemilik tanah yang telah meninggal dunia) yang bersetuju secara rasmi
(melalui perjanjian persetujuan persefahaman) untuk menyertai pelaksanaan projek
PTB. Ini adalah kerana pelaksanaan projek PTB hanya boleh dijalankan melibatkan lotlot
yang mendapat persetujuan pemilik atau warisnya sahaja.
Hendaklah ditekankan kepada pemilik tanah bahawa tanah mesti bebas daripada
bebanan seperti cagaran, kaviet, faraid, kuasa mentadbir, cukai tanah, setinggan, dan
lain-lain.
Matlamat Program Pembinaan Persetujuan (PPP) adalah untuk mendapatkan
maklumbalas dan persetujuan pemilik tanah/waris di dalam projek PTB. Selain itu,
program tersebut juga dapat memberi input mengenai keperluan pemilik-pemilik tanah,
isu dan masalah berhubung dengan projek dan juga persepsi pemilik-pemilik tanah
mengenai potensi kesan sosial ekoran dari pembangunan yang bakal dijalankan.
33

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Rajah 5.1 : Program Pembinaan Persetujuan Penyediaan Projek PTB
PERINGKAT
PENYEDIAAN
Peringkat 1 -
Pra Kajian /
Mobilisasi
PROSES PENYEDIAAN
Kenalpasti Tapak Projek PTB
Asas Rujukan & Pelawaan
Perunding
PROGRAM PEMBINAAN PERSETUJUAN
Taklimat Pemahaman Konsep PTB
Kepada JKKK dan wakil penduduk
Peringkat 2 -
Penyediaan
Laporan Awal (1
bulan)
Proses Perlantikan Perunding
Laporan Awal
Taklimat Awal Konsep PTB
Kepada wakil rakyat, & Agensi-agensi berkaitan
penduduk, pemilik tanah dan JKKK
Penyediaan
Laporan Teknikal
(4 bulan)
Laporan Teknikal
Soalselidik Profil Komuniti
Latarbelakang responden
Keadaan fizikal, persekitaran dan kemudahan
asas/awam
Persepsi mengenai projek PTB
Soalselidik Profil Komuniti 2
Mengesan pemilik tanah
Focus Group Discussion
Penyediaan
Laporan Draf Awal
Projek PTB
(5 bulan)
Laporan Draf Awal
Projek PTB
PPP Siri 1: Bersama Pemilik Tanah/ Waris
Perbincangan dan persetujuan cadangan pelan
pelaksanaan terperinci
Soalselidik Penilaian Impak Sosial
Persetujuan awal
Peratus pemilik bersetuju/ tidak bersetuju
Perlantikan JPPT
Mesyuarat-mesyuarat bersama JPPT
Pembentangan cadangan pelan susunatur
Kos pembangunan
Pulangan awal
Penyediaan
Laporan Draf Akhir
Projek PTB
(2 bulan)
Laporan Draf Akhir
Projek PTB
PPP Siri 2: Bersama Pemilik Tanah/ Waris
Perbincangan dan persetujuan terhadap pindaan
cadangan pelan susunatur
Persetujuan terhadap pulangan
Tandatangan Persetujuan Persefahaman (MOU)
Peringkat 3 –
Pelaksanaan
Projek
Laporan
Projek PTB
34

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
5.1 TAKLIMAT AWAL DAN PENGUMPULAN MAKLUMAT
Taklimat awal perlu di adakan dengan seberapa segera untuk memaklumkan
kepada pemilik-pemilik tanah, waris, wakil dan penduduk serta pihak-pihak lain
yang berkepentingan mengenai penyediaan projek PTB di kawasan tersebut.
5.1.1 Taklimat Awal
Taklimat akan menerangkan secara ringkas mengenai konsep PTB,
kebaikan, kelebihan menyertai projek PTB dan kejayaan projek-projek
PTB yang lain. Taklimat awal terbahagi kepada tiga kumpulan :
i. Wakil Rakyat, Ketua Masyarakat, Ahli Majlis PBT;
ii. Agensi Berkaitan; dan
iii. Penduduk dan Pemilik tanah/Waris/Wakil pemilik
Taklimat kepada penduduk akan dipengerusikan oleh wakil rakyat/YDP/
Pengarah JPBD Negeri. Taklimat akan disampaikan oleh Urusetia Projek
PTB (JPBD Negeri/JPBDSM) dan perunding.
5.1.2 Soalselidik Profil Komuniti
Semasa taklimat awal kepada Penduduk dan Pemilik/Waris/Wakil pemilik,
borang soalselidik (rujuk contoh borang soalselidik di lampiran 3) untuk
mendapatkan maklumat terperinci mengenai profil mereka akan
diedarkan. Seterusnya, urusetia perlu meminta pemilik tanah/waris/wakil
dan penduduk yang hadir memaklumkan kepada yang tidak hadir
mengenai cadangan pembangunan projek PTB serta memohon mereka
menghubungi urusetia PTB.
Semasa taklimat awal, sesi memperkenalkan ahli Pasukan Kajian dan
Perunding kepada peserta yang hadir perlu diadakan.
35

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
5.1.3 Mengesan Pemilik Tanah Yang Tidak Dapat Dihubungi (Absentee
Landlord)
Pemilik yang tidak dapat dihubungi perlu dikesan melalui kaedah yang
sesuai seperti berikut bagi menjalankan soalselidik profil komuniti :
i. Perlu merujuk ke pejabat tanah berkenaan bagi mendapatkan
nama pemilik-pemilik yang berdaftar.
ii. Pejabat pendaftaran (bagi mendapatkan alamat).
iii. Maklumat Pembayar Cukai.
iv. Maklumat Pejabat Tanah Galian.
v. Hebahan media cetak seperti iklan akhbar.
5.2 PERBINCANGAN KUMPULAN (FGD)
Selain itu beberapa perbincangan berkumpulan (Focus Group Discussion-FGD)
akan di adakan dengan beberapa kumpulan sasar secara berasingan. Kumpulan
sasar yang dicadangkan adalah seperti berikut :
Jadual 5.1 : Kumpulan Sasar dan Tujuan Perbincangan Kumpulan
Sesi Kumpulan Sasar Tujuan
1. Wakil Rakyat/JKKK Mendapatkan sokongan dan komitmen
yang berterusan.
2. Pemilik Tanah dan waris. Mendapatkan maklumbalas mengenai
projek (jenis pembangunan, pulangan).
3. Orang yang
berkepentingan tetapi
bukan pemilik tanah
(penyewa, pemegang
gadaian)
Maklumbalas mengenai pemindahan,
perobohan bangunan, bayaran pampasan,
transit (alternative housing)
*Sekiranya perlu, sebarang penambahan kumpulan sasar boleh dibuat bagi
menjalankan FGD.
FGD ini adalah sebagai persiapan untuk mendapatkan persepakatan sebelum
mengadakan PPP Siri 1 dengan pemilik-pemilik tanah yang bermatlamat untuk
mendapatkan seberapa banyak persetujuan ke atas pelaksanaan projek PTB di
kawasan tersebut.
36

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
5.3 PROGRAM PEMBINAAN PERSETUJUAN SIRI 1
PPP perlu diadakan untuk memberi kefahaman dan mendapatkan maklumbalas
atau perhubungan komunikasi dua hala di antara pemilik-pemilik
tanah/waris/wakil dengan urusetia mengenai sistem PTB, cadangan
pembangunan, pulangan dan seterusnya mendapatkan persetujuan awal.
Kehadiran PPP siri 1 perlu melibatkan :
i. Pengarah JPBD Negeri (Pengerusi)
ii. YDP/ Dato’ Bandar/ SU/ Ahli Majlis PBT
iii. Pegawai Daerah
iv. Pentadbir Tanah
v. Pengarah Bahagian, JPBD Semenanjung Malaysia
vi. Pengurus Projek PTB
vii. Pegawai PBT
viii. Perunding
ix. Pemaju Projek
Borang untuk mengesahkan profil pemilik-pemilik tanah diedarkan untuk
kepastian. Di akhir program ini, satu Jawatankuasa Perwakilan Pemilik- pemilik
Tanah (JPPT) perlu ditubuhkan. JPPT ini dianggotai oleh Pengerusi, Naib
Pengerusi, Setiausaha, Bendahari dan kira-kira 6 orang AJK (bergantung kepada
kesesuaian setempat) Jawatankuasa ini dianggotai oleh pemilik tanah/waris
yang dilantik oleh pemilik-pemilik tanah/waris.
37

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Jadual 5.2 : Tujuan, Kaedah dan Output Program PPP Siri 1 (termasuk FGD)
Bil Tujuan Tindakan Kaedah Output
1. Memberi penerangan
mengenai projek PTB
dan kaedah
pembangunan yang
bakal dijalankan di
kawasan kajian.
JPBDSM/
JPBD
Negeri/
UPEN/ PBT/
Pemaju
Mesyuarat bersama
pemilik tanah.
Mengadakan pameran
projek PTB, paparan
maklumat pemilik
tanah/ waris dan draf
pelan susunatur
cadangan
pembangunan.
Kemaskini maklumat
pemilik tanah/waris/wakil
Kefahaman pemilik
tanah/waris/wakil mengenai
projek PTB
2. Memaklumkan kepada
pemilik tanah dan
penduduk mengenai
status dan implikasi
projek.
JPBD SM /
JPBD Negeri/
UPEN/ PBT/
Pemaju
Memberi taklimat/
penerangan kepada
kesemua peserta yang
hadir.
Kefahaman mengenai
kesan pembangunan dan
pulangan melalui
pelaksanaan PTB.
3. Mendapatkan maklum
balas dan input dari
pemilik tanah mengenai
projek PTB dan pelan
susunatur projek.
Urusetia
projek PTB
Perbincangan melalui
pembahagian
kumpulan mengikut
zon yang ditetapkan.
Setiap kumpulan melantik
ketua dan wakil untuk
membentangkan isu-isu
yang dikemukakan.
Mengenalpasti wakil pemilik
tanah dari setiap zon
kawasan kajian.
4. Membentangkan draf
cadangan pelan
susunatur, kos-kos
pembangunan, dan
pulangan kepada
pemilik tanah
Fasilitator
Pembentangan
dilakukan oleh
fasilitator setiap
kumpulan.
Mendapatkan ulasan dan
cadangan balas dari
peserta.
5. Mendapatkan/
mengesah/
mengemaskini
maklumat pemilik
tanah melalui borang
soal selidik
Fasilitator /
pembantu
fasilitator
Pengesahan maklumat
profil pemilik tanah
dengan mengedarkan
borang soalselidik
dilakukan di dalam
kumpulan oleh
pembantu fasilitator.
Kompilasi dan membina
pengkalan data.
Mengesahkan persetujuan
awal peserta untuk
menyertai pelaksanaan
projek PTB.
6. Menyelaraskan
pelantikan
Jawatankuasa
Perwakilan Pemilik
Tanah (JPPT) oleh
peserta yang bersetuju
menyertai pelaksanaan
projek PTB.
JPBD Negeri
Mesyuarat perlantikan
JPPT yang
dipengerusikan oleh
Pengarah JPBD
Negeri
Pengerusi dan AJK JPPT
yang dilantik (contohnya 1
pengerusi, 1 naib
Pengerusi, 1 setiausaha, 1
bendahari dan 3 orang AJK
dilantik dalam mesyuarat.
JPPT boleh melantik 3
orang lagi ahli jika perlu).
Pengerusi JPPT seterusnya
mempengerusikan
mesyuarat dan
membincangkan tindakan
lanjut dengan peserta yang
hadir.
38

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
5.3.1 Fungsi dan Syarat Perlantikan Jawatankuasa Perwakilan Pemilik
Tanah (JPPT)
Fungsi JPPT secara terperinci adalah seperti berikut:
i. Mewakili dan menjaga kepentingan pemilik tanah dalam semua
urusan pelaksanaan projek PTB.
ii. Berperanan sebagai pengantara di antara pemilik- pemilik tanah dan
agensi yang terlibat dalam pelaksanaan dan menyampaikan
maklumat terkini kepada pemilik-pemilik tanah.
iii. Membincangkan permasalahan/isu yang berbangkit dan
mencadangkan kepada Badan Pelaksana akan tindakan-tindakan
bersesuaian ke arah pelaksanaan projek.
iv. Menguruskan Jawatankuasa sebagai pertubuhan berdaftar atau
Jawatankuasa Sementara (Protemp Committee)
v. Memaklumkan keputusan Mesyuarat Bersama JPPT (yang
dipengerusikan oleh Pengarah JPBD Negeri sebagai Pengerusi
Jawatankuasa Penyelarasan Pelaksanaan Projek PTB) kepada
pemilik-pemilik tanah dan mendapatkan maklumbalas pemilik tanah
serta melaporkan semula kepada Mesyuarat Bersama JPPT.
Syarat perlantikan Ahli JPPT adalah seperti berikut:
i. Ahli Jawatankuasa adalah di kalangan pemilik-pemilik tanah yang sah
atau waris terdekat.
ii. Ahli Jawatankuasa yang dilantik adalah terdiri dari pemilik-pemilik
tanah yang bersetuju dengan pelaksanaan projek PTB.
iii. Sekurang-kurangnya perlu terdapat ahli Jawatankuasa yang menetap
di tapak PTB.
iv. Ahli Jawatankuasa yang dilantik hendaklah hadir dalam mesyuarat
perlantikan JPPT, tertakluk kepada persetujuan peserta yang hadir.
39

5.3.2 Peranan dan Tanggungjawab Fasilitator
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Peranan fasilitator sebagai pemudah cara untuk perbincangan antara
pemilik tanah dengan Pasukan Kajian. Mereka bertanggungjawab
sebagai orang tengah/perantara dalam menyelesaikan masalah-masalah
yang timbul. Fasilitator mestilah terdiri daripada Pasukan Kajian PTB.
Fasilitator perlu mempunyai kemahiran perundingan, perlu peka serta
sensitif terhadap body language dan tingkah laku ahli-ahli semasa
perbincangan kumpulan.
5.3.3 Perundingan dan Mesyuarat-Mesyuarat Bersama JPPT
Urusetia PTB akan mengadakan Mesyuarat Bersama JPPT mengikut
jadual yang ditetapkan. Tujuan mesyuarat bagi menjelaskan cadangan
pembangunan dan pulangan.
Sebelum urusetia PTB berjumpa dengan JPPT, urusetia akan membuat
mesyuarat ’pre-council’ bersama-sama dengan Pasukan Kajian dan
Pemaju Projek supaya satu kata sepakat boleh dicapai.
JPPT bertanggungjawab memaklumkan dan mendapatkan maklumbalas
serta persetujuan pemilik tanah mengenai cadangan pembangunan dan
pulangan. Rundingan-rundingan ini akan berterusan sehingga mendapat
persetujuan awal dari pemilik-pemilk tanah.
5.4 PROGRAM PEMBINAAN PERSETUJUAN SIRI 2
Program Pembinaan Persetujuan Siri 2 bersama pemilik tanah/waris di adakan
sebelum penyediaan Laporan Draf Akhir Projek PTB. PPP Siri 2 ini bertujuan
untuk mendapatkan persetujuan pemilik tanah/waris untuk menyertai Projek PTB
dan menandatangani persetujuan persefahaman.
40

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Jadual 5.3 : Tujuan, Kaedah dan Output Program PPP Siri 2 (termasuk FGD)
Bil Tujuan Tindakan Kaedah Output
1. Melaporkan tentang
PPP Siri 1 dan
memberi maklumbalas
ke atas isu-isu yang
dikemukakan.
JPBD Sem
M’sia/ JPBD
Negeri/
UPEN/ PBT/
Pemaju
Penerangan dan
maklumbalas
dipengerusikan oleh
Pengarah JPBD
Negeri.
Kefahaman dan penerimaan
terhadap penyelesaian isuisu
yang dikemukakan.
2. Membentangkan draf
cadangan pelan
susunatur, kos-kos
pembangunan, dan
pulangan kepada
pemilik tanah yang
telah dipinda hasil
cadangan balas dalam
PPP Siri 1.
Fasilitator
Pembentangan
konsep dan pulangan
secara dasar kepada
semua peserta dan
penerangan terperinci
oleh fasilitator dalam
perbincangan
kumpulan.
Dipersetujui dengan
penambahbaikan
3. Mendapatkan
pandangan dan
cadangan lanjut
daripada pemilik tanah.
Fasilitator
Fasilitator memberi
penjelasan terhadap
konsep dan cadangan
pembangunan di
dalam kumpulan.
Perbincangan
kumpulan dengan
penerangan terperinci
oleh fasilitator.
Isu lain yang masih belum
diselesaikan.
4. Meyakinkan pemilik
tanah mengenai
cadangan
pembangunan dan
mendapatkan
persetujuan dasar
pemilik tanah
Fasilitator
Pembantu Fasilitator
setiap kumpulan akan
merekodkan
persetujuan setiap
pemilik tanah dan lot
yang diwakili.
Fasilitator perlu peka
dan sensitif terhadap
’body language’ dan
tingkah laku ahli dalam
perbincangan
kumpulan.
Mengenalpasti lot yang
bersetuju (semua pemilik
tanah) dan lot yang tidak
bersetuju (bilangan pemilik
yang bersetuju dan tidak
bersetuju dalam lot
tersebut).
Penentuan fasa
pembangunan sekiranya
perlu.
Menandatangani
persetujuan persefahaman
bagi lot-lot yang bersetuju.
41

5.4.1 Persetujuan Persefahaman
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Perjanjian Persetujuan Persefahaman (MOU) menyatakan komitmen
pemilik tanah/waris untuk menyertai pelaksanaan Projek PTB dan tidak
akan mengadakan sebarang urusan dengan pihak lain untuk
melaksanakan pembangunan selain daripada menggunakan kaedah PTB.
Perjanjian akan di tandatangani oleh pemilik tanah bersama pemaju
dengan disaksikan oleh pemimpin/Wakil Rakyat/Pegawai Daerah/YDP.
5.4.2 Pindaan dan Memuktamadkan Cadangan Pembangunan
Pasukan Kajian mengambil tindakan menyediakan cadangan
pembangunan terkini, cadangan semakan kos pembangunan dan
pulangan akhir.
Urusetia PTB memanggil Mesyuarat Bersama JPPT dan setelah
mesyuarat bersetuju pada dasarnya terhadap perkara-perkara di atas,
seterusnya urusetia akan memanggil satu taklimat akhir kepada semua
pemilik-pemilik tanah yang terlibat dengan fasa pembangunan tersebut.
Jika persetujuan diperolehi daripada semua pemilik-pemilik tanah, majlis
menandatangani perjanjian usahasama akan diadakan setelah semua
urusan mendapatkan Surat Kuasa Mentadbir kepada waris pemilik tanah
yang telah meninggal dunia diselesaikan.
42

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
5.5 PROSES PERUNDINGAN
Secara ringkas, proses perundingan bagi mendapatkan persetujuan adalah
seperti rajah 5.2 di bawah. Bagi pemilik yang tidak bersetuju, perundingan bagi
mencapai persetujuan tetap di jalankan. Jika persetujuan masih tidak dicapai
beberapa tindakan perlu diambil, di antaranya dikeluarkan dari kawasan
pelaksanaan projek, membuat perancangan semula, pembelian oleh pemaju
atau pengambilanbalik tanah sebagai langkah terakhir.
Rajah 5.2 : Proses Perundingan
Taklimat Awal Konsep PTB
Focus Group Discussion (FGD)
PPP Siri 1/ Perlantikan JPPT
Mesyuarat Bersama JPPT
Mesyuarat Bersama Pemilik Tanah/
Persetujuan Awal
Setuju
Tidak Setuju
Mendapatkan
Kuasa
Mentadbir
PPP Siri 2/
Menandatangan MOU
Menandatangani
MOU
Perundingan
bersama Pemilik
Yang Tidak Bersetuju
Mesyuarat Bersama
JPPT
Setuju
Tidak Setuju
Mesyuarat Bersama
Pemilik Tanah
Menandatangani
Perjanjian Usahasama
Tindakan Lanjut :
i. Dikeluarkan
ii. Perancangan Semula
iii. Pembelian Oleh Pemaju
iv. Pengangambilanbalik
Tanah – Langkah terakhir/
tidak dapat dielakkan
PELAKSANAAN PROJEK
43

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
PENGURUSAN PROJEK
PEMBANGUNAN TANAH BERSEPAKAT (PTB)
6.1 KELULUSAN LAPORAN PROJEK PTB
Penyediaan Projek PTB diselaras serta diluluskan oleh Jawatankuasa Teknikal
dan Jawatankuasa Pemandu.
6.1.1 Jawatankuasa Teknikal
Fungsi-fungsi Jawatankuasa Teknikal adalah seperti berikut :
i. Untuk menilai data-data teknikal, analisis dan laporan-laporan.
ii. Untuk menyelaras semua cadangan dari kajian dengan dasardasar
kerajaan dan dasar-dasar Jabatan/Agensi.
iii. Untuk membantu Pasukan Kajian dalam pengumpulan maklumat.
iv. Menilai, mempertimbangkan dan meluluskan Laporan Awal,
Laporan Teknikal dan Laporan Draf Awal.
Keahlian Jawatankuasa Teknikal :-
1. Pengarah, Jabatan Perancangan Bandar Dan Desa Negeri - Pengerusi
2. Pengarah, Unit Perancangan Ekonomi Negeri
3. Pengarah, Pejabat Tanah Dan Galian Negeri
4. Datuk Bandar / YDP, PBT Yang Berkenaan
5. Pegawai Daerah, Pejabat Daerah
6. Pengarah, Jabatan Kerja Raya Negeri
7. Pengarah, Jabatan Pengairan Dan Saliran Negeri
8. Pengarah, Jabatan Perkhidmatan Pembentungan Wilayah
9. Pengarah, Jabatan Ukur Dan Pemetaan Negeri
10. Pentadbir Tanah, Pejabat Tanah Dan Daerah
11. Pengarah, Jabatan Perancangan PBT Berkenaan
12. Pengarah, Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta Negeri
13. Pengurus Besar, Syarikat Bekalan Air
14. Pengurus Besar, Tenaga Nasional Berhad
15. Pengurus Besar, Telekom Malaysia
16. Pemaju Projek
44

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
17. Pengarah Bahagian Rancangan Pembangunan,
(Pejabat Projek), JPBD Semenanjung Malaysia
18. Pengarah BRFN, JPBD Semenanjung Malaysia
19. Pengurus Projek BRFN /
- Setiausaha
Pejabat Projek JPBD Semenanjung Malaysia
Nota: Keahlian tertakluk kepada perubahan dan keperluan mengikut negeri
6.1.2 Jawatankuasa Pemandu
Fungsi-fungsi Jawatankuasa Pemandu adalah seperti berikut :
i. Memandu kajian agar selaras dengan polisi negara, negeri dan juga
tempatan;
ii. Menilai, mempertimbangkan dan meluluskan Laporan Draf Akhir.
Keahlian Jawatankuasa Pemandu:-
1. Setiausaha Kerajaan Negeri - Pengerusi
2. Ketua Pengarah/Timbalan Ketua Pengarah, JPBD Sem M’sia
3. Pengarah, JPBD Negeri - Setiausaha
4. Pengarah, Unit Perancangan Ekonomi
5. Pengarah Pejabat Tanah Dan Galian Negeri
6. Pegawai Daerah, Pejabat Tanah Dan Daerah
7. Pentadbir Tanah, Pejabat Tanah Dan Daerah
8. Yang Di Pertua/ Datuk Bandar, PBT Yang Berkenaan
9. Pengarah, Jabatan Kerja Raya Negeri
10. Pengarah, Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta Negeri
11. Pengarah, Jabatan Ukur Dan Pemetaan Negeri
12. Pengarah, Jabatan Pengairan Dan Saliran Negeri
13. Pengarah, Jabatan Perkhidmatan Pembentungan Wilayah
14. Pengurus Besar, Syarikat Bekalan Air
15. Pengurus Besar, Tenaga Nasional Berhad
16. Pengurus Besar, Telekom Malaysia
17. Pemaju Projek
18. Pengarah BRFN / Pengarah Pejabat Projek, JPBD Sem M’sia
Nota: Keahlian tertakluk kepada perubahan dan keperluan mengikut negeri
45

6.2 STRUKTUR ORGANISASI PASUKAN KAJIAN
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
6.2.1 Pasukan Kajian
Pasukan Kajian terdiri daripada Pasukan Teras, Pasukan Perunding, JPBD
Negeri, Pejabat Projek (yang berkenaan), Pengarah Jabatan Perancangan PBT
(yang berkenaan), wakil UPEN, wakil Pegawai Daerah dan wakil Pentadbir
Tanah. Pasukan Kajian diketuai oleh Pengarah Bahagian Fizikal
Negara/Pengarah Pejabat Projek JPBD Semenanjung Malaysia.
6.2.2 Pasukan Teras
Pasukan Teras diketuai oleh Pengurus Projek JPBD Semenanjung Malaysia.
Tugas Pasukan Teras adalah seperti berikut :-
i. Bertanggungjawab memastikan kajian siap pada waktu dan peruntukan
kewangan yang ditetapkan;
ii. Membimbing dan menyelaras perunding dalam penyediaan kajian;
iii. Meneliti, menyemak dan memastikan laporan dari perunding agar
memenuhi kehendak Asas Rujukan;
iv. Mengurus semua perbincangan, mesyuarat, sesi pembinaan persetujuan,
dan sesi dialog/taklimat berkaitan projek PTB; dan
v. Mengatur dan membantu perunding untuk mendapatkan maklumat.
46

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
6.2.3 Pasukan Perunding
Pasukan Perunding terdiri dari perunding dalam bidang yang dikenalpasti dan
diketuai oleh Ketua Perunding. Ketua Perunding bertanggungjawab ke atas
semua hasil kerja Pasukan Perunding dan bertindak sebagai penyelaras kepada
semua laporan yang dihasilkan. Antara tugas-tugas Pasukan Perunding adalah
seperti berikut:-
i. Mengumpul, mengesahkan dan menganalisis semua data-data atau
maklumat-maklumat yang berkaitan dari kajian-kajian perancangan,
kajian lapangan dan soalselidik, cadangan dan program, polisi-polisi serta
objektif kerajaan/pihak berkuasa tempatan, Jabatan/Agensi;
ii. Menghadiri semua perbincangan, mesyuarat, sesi pembinaan
persetujuan, sesi dialog/taklimat dan menyediakan serta menyampaikan
pembentangan seperti yang ditetapkan oleh Pasukan Teras;
iii. Berunding dengan Pasukan Teras dalam keseluruhan proses penyediaan
kajian;
iv. Berhubung dan berunding dengan pegawai kerajaan/separa kerajaan
atau pihak berkuasa/agensi berkaitan yang terlibat secara langsung atau
tidak dengan kajian ini;
v. Mengubahsuai dan membuat pindaan semua laporan, rajah dan pelan
mengikut keputusan Jawatankuasa, Pasukan Kajian dan Pasukan Teras;
dan
vi. Membantu Pasukan Teras dalam menguruskan latihan dalaman berkaitan
dengan projek PTB dengan menyampaikan maklumat, pengetahuan,
kemahiran dan teknologi berkaitan.
Pasukan Perunding yang dilantik perlu diketuai oleh firma perancangan bandar
yang berdaftar. Terdapat lapan (8) bidang kepakaran perunding yang diperlukan
dengan setiap satunya perlu melaksanakan bidang tugas seperti berikut :-
• Ketua Perunding
• Perancang Bandar
• Pakar Pembinaan Kapasiti dan Pengurusan Projek
• Jurukur Tanah dan Perekabentuk Plotan Semula
• Jurunilai
• Jurukur Bahan
47

• Jurutera (Awam dan Utiliti)
• Ahli Sosiologi/Perancang Sosial
Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
i. Ketua Perunding
• Mengetuai dan menyelaras Pasukan Perunding.
• Mengumpul/menyemak dan menyelaras penyediaan semua laporan
dan output kajian.
• Berhubung dan berunding dengan Pasukan Teras dan lain-lain
jabatan teknikal dan agensi berkaitan.
• Mengendalikan projek dengan memastikan projek siap pada waktu
dan peruntukan yang ditetapkan.
• Menyediakan bahan taklimat dan membuat pembentangan seperti
yang ditetapkan oleh Pasukan Teras.
• Membantu Pasukan Teras dengan menyalurkan maklumat-maklumat
teknikal sekiranya diperlukan.
ii.
Perancang Bandar
• Menyediakan aspek perancangan fizikal tapak termasuk konsep
perancangan dan pelan-pelan susunatur.
• Mengkaji pembangunan semasa dan sekitar kawasan kajian.
• Mengkaji keperluan lalulintas sediada, rangkaian jalanraya, sirkulasi
lalulintas dan keperluan tempat letak kenderaan.
• Menterjemah semua maklumat dalam bentuk digital dan
menggunakan aplikasi GIS.
iii.
Pakar Pembinaan Kapasiti dan Pengurusan Projek
• Mengenalpasti struktur organisasi pelaksanaan projek dan
memperincikan tanggungjawab setiap agensi terlibat.
• Mengkaji dan mencadangkan struktur organisasi Badan Pelaksana
dan keperluan tenaga kerja untuk melaksanakan Projek PTB.
• Mencadangkan keperluan dan program latihan kepada tenaga kerja
yang terlibat di dalam pelaksanaan Projek PTB.
• Menyediakan perancangan untuk penempatan sementara pemilik
tanah dan bekerjasama dengan agensi berkaitan berkenaan
penempatan semula setinggan (sekiranya terdapat setinggan di
kawasan kajian).
48

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
• Menyediakan perancangan keseluruhan dan program serta jadual
pelaksanaan projek secara terperinci.
iv.
Jurukur Tanah dan Perekabentuk Plotan Semula
• Menjalankan kerja-kerja ukur tanah terkini termasuk semua struktur
bangunan di kawasan kajian.
• Mengkaji dan mencadangkan prinsip-prinsip dan garispanduan plotan
semula.
• Menyedia pelan plotan semula secara terperinci setiap lot
berdasarkan hasil perundingan bersama pemilik-pemilik tanah.
• Membantu sesi taklimat bersama pemilik-pemilik tanah berkaitan
pelan plotan semula.
• Menterjemah semua maklumat dalam bentuk digital dan
menggunakan aplikasi GIS.
v. Jurunilai
• Mengkaji dan mencadangkan prinsip/garispanduan penilaian
hartanah.
• Mengkaji penilaian hartanah sebelum dan selepas projek.
• Mengkaji perancangan tanah kewangan termasuk penilaian dan
pasaran tanah kewangan serta analisis aliran tunai.
• Menjalankan kajiselidik bangunan dan hartanah untuk menetapkan
nilai pampasan/gantirugi.
vi.
Jurukur Bahan
Bekerjasama dengan Jurunilai dalam menyediakan:
• Kos projek, pendapatan projek dan cadangan pulangan.
• Menyediakan pelan kewangan untuk pelaksanaan projek.
• Mengkaji sumber kewangan untuk pelaksanaan.
• Menilai cadangan kewangan oleh pemaju projek PTB.
vii.
Jurutera (Awam dan Utiliti)
• Menyedia serta mengkaji rekabentuk asas dan kajian perancangan
kejuruteraan berkaitan pembangunan tanah dan aras ketinggian,
keratan rentas, ‘section height and typical structures’ ke atas
kemudahan-kemudahan dan menganggarkan keperluan untuk
49

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
bekalan air, pembetungan, sisa pepejal, perparitan, jalan dan kerja
tanah.
• Menyedia dan mengkaji rekabentuk asas dan kajian perancangan
kejuruteraan terutama untuk menentukan permintaan dan jenis
kemudahan-kemudahan berikut:
- Bekalan elektrik
- Telekomunikasi
- Gas
- Teknologi maklumat dan komunikasi (ICT)
ix.
Ahli Sosiologi/ Perancang Sosial
• Menyediakan strategi pembinaan persetujuan keseluruhan dan
melaksanakan strategi dan program pembinaan persetujuan serta
mendokumenkan semua hasil program tersebut.
• Menjalankan kajian soalselidik profil komuniti dan penilaian impak
sosial dan mengambil tindakan serta analisis ke arah mendapatkan
persetujuan bagi menyertai pelaksanaan projek PTB.
6.3 Anggaran Kos
Kos penyediaan projek PTB adalah termasuk anggaran kos perunding dan
anggaran kos pengurusan. Anggaran kos adalah di antara RM800,000 hingga
RM 1,000,000 bergantung kepada ciri- ciri kawasan. Manakala, anggaran
keperluan ’man-month’ dan kos perunding serta Jadual Program Kerja
Penyediaan Projek PTB ialah seperti di dalam lampiran 4 dan 5.
50

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
PENGGUNAAN GIS DALAM PROJEK
PEMBANGUNAN TANAH BERSEPAKAT (PTB)
Penggunaan sistem maklumat geografi (GIS) adalah bertujuan untuk menyimpan data
dan maklumat, penganalisaan maklumat dan seterusnya persembahan data untuk
laporan dan taklimat. Ianya juga digunakan mengemaskini dan memantau maklumatmaklumat
yang ada dari masa ke semasa.
Penyediaan Projek PTB hendaklah menggunakan peta asas berdasarkan dari Jabatan
Ukur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM). Peta asas ini akan digunakan untuk
memasukkan maklumat-maklumat dan perihal tanah dengan menggunakan perisian
GIS.
Sistem unjuran bagi penyediaan Projek PTB hendaklah menggunakan unjuran yang
terkini dan seragam dengan unjuran bagi kajian Rancangan Tempatan dan Rancangan
Kawasan Khas di mana bersesuaian.
(Penerangan terperinci mengenai Penggunaan GIS dalam Projek PTB boleh dirujuk di
dalam laporan berasingan yang telah disediakan).
51

Manual Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
PENUTUP
Manual Penyediaan Projek PTB ini merupakan panduan kepada semua pihak
yang terlibat dalam menyediakan perancangan untuk melaksanakan projek PTB
bagi sesuatu kawasan yang telah dikenalpasti.
Secara keseluruhannya, manual ini menjelaskan aspek-aspek dan pendekatan
penyediaan projek PTB termasuk penyediaan laporan-laporan berkaitan dan
pembinaan persetujuan.
Adalah diharapkan manual ini dapat dijadikan panduan dalam penyediaan projek
PTB dan menjadi asas kepada peringkat pelaksanaan projek PTB.
52

LAMPIRAN 1
Kaedah Tanah Selangor
Jadual 4
CARIAN RASMI UNTUK KEGUNAAN RASMI
(kaedah)
Adalah diperakui bahawa suatu carian rasmi telah dibuat mengikut Seksyen 385,
Kanun Tanah Negara berkenaan tanah berikut :-
Jenis dan No. Hakmilik : GM 1645 No. Lot : Lot 3545
Bandar/Pekan/ Mukim : Mukim Dengkil Tempat : 103/4 AYER HITAM ROAD
Keluasan : 1.8211 Hektar Daerah : Sepang
No. Syit Piawaian : 101 – C Nombor Pelan Akui : 13834
Taraf Pegangan
(Selama-lamanya atau Pajakan) : Selama-lamanya Tarikh Luput Pajakan
(Jika berkenaan) :
Kawasan Rizab
(Jika Berkenaan) : TANAH SIMPANAN MELAYU
Tarikh Daftar : 2 Mei 2002 Cukai Tanah : RM 38.00
Bahawa pada tarikh dan waktu perakuan ini dikeluarkan,
butir-butir tanah tersebut adalah seperti berikut :
Kategeri Kegunaan Tanah : Tiada
Syarat Nyata : Tiada
Sekatan Kepentingan : Tiada
Pemilikan dan Alamat
HAMIDAH BT. IBRAHIM
Warganegara Malaysia, 48/192 bahagian
JAMILAH BT. ADAM, No. Kad Pengenalan : 541016-10-5416
Warganegara Malaysia, 77/1760 bahagian
MUNAH BT. AHMAD
Warganegara Malaysia, 18/192 bahagian
Hakmilik : 1001GM00001645
Mukasurat : 1(2)
Tarikh ; 28/09/2004

Tanggungan dan endosan-endosan lain :
No. Perserahan : P08887/2001 Jil. 17 Fol.58ª Kaveat Pendaftar atas Syer
Keatas bahagian TIJAH BINTI MAT, No. kp : 241010-105154
Sbg Pemegang Amanah 1, 77/1760 bhgn.
Didaftarkan pada 5 November 1997 jam 11:05:00 pagi
(No. Rujukan Fail : ULDS.73/63)
No. Perserahan : P08888/2001 Jil. 17 Fol. 58B Kaveat Pendaftar atau Syer
keatas bahagian MUHAMMAD BIN YAHYA, No. kp : 3304472
sbg Pemegang Amanah 1, 7/1760 bhgn.
Didaftarkan pada 5 November 1997 jam 11:50:00 pagi
(No. Rujukan Fail : ULDS.73/63)
Tanggungan dan endosan-endosan lain :
Urusan-urusan dalam perserahan yang belum didaftarkan :
Tiada
Hakmilik : 1001GM00001645
Mukasurat : 2(2)
Tarikh ; 28/09/2004

LAMPIRAN 2

LAMPIRAN 3
No. Borang : .............
KAJIAN PELAN PELAKSANAAN PEMBANGUNAN TANAH
BERSEPAKAT, KG. SKUDAI KIRI, JOHOR BAHRU,
JOHOR DARUL TAKZIM
Nama Pembanci : …………………………............. Nombor Lot : ………………/…………..
Tarikh : …………………………............. Nama Jalan : ………….........................
BAHAGIAN A : MAKLUMAT ASAS RESPONDEN
1. Nama Responden : __________________________________________________________
2. Alamat Responden : __________________________________________________________
__________________________________________________________
3. Status Responden : Pemilik Penyewa
Sub Penyewa Setinggan
i. Sekiranya penyewa/sub penyewa/setinggan, nyatakan nama
dan alamat pemilik sebenar:
________________________________________________
________________________________________________
ii. No Telefon : Pemilik : __________________
4. Kegunaan Bangunan : Kediaman Perniagaan
Industri Kemudahan Awam
Lain-lain Nyatakan : ________________________
5. Taraf Temubual : Lengkap
Tidak Lengkap
Nyatakan : _______________
1

6. Jadual di bawah adalah berkenaan latarbelakang keluarga responden. Sila isikan maklumat yang berkaitan.
Kategori Jantina Bangsa Agama Umur
Responden
Isteri/ suami
Taraf
Perkahwinan
Taraf
Pekerjaan
Pendidikan
Tertinggi Jawatan Lokasi
Pendapatan
Sebulan
Anak 1
Anak 2
Anak 3
Anak 4
Anak 5
Anak 6
Anak 7
Anak 8
Anak 9
Anak 10
Bapa
Ibu
Pembantu
Lain-lain
i.e.cucu
RUJUKAN KOD :
Jantina :
1. Lelaki
2. Perempuan
Bangsa :
1. Melayu
2. Cina
3. India
4. Lain-lain (nyatakan)
5. Bukan Warganegara
(nyatakan)
Agama :
1. Islam
2. Buddha
3. Kristian
4. Lain-lain (nyatakan)
Taraf perkahwinan :
1. Berkahwin
2. Belum
berkahwin/Bujang
3. Duda/Janda
4. Lain-lain (nyatakan)
Umur :
1. 0-4 tahun
2. 5-9 tahun
3. 10-14 tahun
4. 15-19 tahun
5. 20-24 tahun
6. 25-29 tahun
7. 30-34 tahun
8. 35-39 tahun
9. 40-44 tahun
10. 45-49 tahun
11. 50-54 tahun
12. 55-59 tahun
13. 60-64 tahun
14. >65 tahun
Taraf Pendidikan Tertinggi :
1.

BAHAGIAN B : KEADAAN FIZIKAL PERUMAHAN DAN PENYEDIAAN
KEMUDAHAN ASAS
FIZIKAL RUMAH
1. Berapa lamakah anda telah menetap di kawasan perumahan ini _______________ tahun.
2. Saiz Bangunan : _______ kaki x _______ kaki = _______ kaki persegi.
( Anggaran )
3. Anggaran luas lot : _______________
4. Berapakah bilangan bilik tidur di dalam rumah ini _______________
5. Apakah jenis bahan binaan dinding luar rumah anda
Papan Batu bata
Separuh batu Lain-lain (Nyatakan) __________________________________
6. Adakah anda bercadang untuk memperbaiki dan membuat pengubahsuaian terhadap rumah anda
Ya Tidak Nyatakan : ______________________________
(contoh : bercadang untuk berpindah)
7. Sila nyatakan sama ada anda pernah menghadapi masalah yang dinyatakan di bawah ini :
a. Dinding retak
b. Lantai retak
c. Bumbung bocor
d. Paip bocor
e. Gelap/kurang cahaya
f. Lantai lembap
g. Pendawaian tidak kemas
h. Longkang pecah / tersumbat
i. Lain-lain
Masalah Ya Tidak
KEMUDAHAN ASAS DAN KEMUDAHAN MASYARAKAT
8. Apakah sumber air utama di rumah ini
Paip Perigi Sungai Lain-lain (nyatakan) _______________
9. Apakah jenis bekalan elektrik yang digunakan di rumah ini
Bekalan elektrik TNB Minyak tanah/gas
Lain-lain. (Nyatakan) ___________________
10. Adakah rumah anda mempunyai talian telefon tetap
Ya Tidak
3

11. Bagaimanakah anda mengurus sampah sarap di sini
Perkhidmatan awam (di bawah kelolaan MBJB)
Perkhidmatan swasta
Buang di tanah kosong
Bakar
Lain- lain (nyatakan).......................................
12. Apakah jenis tandas yang digunakan
Tanda curah
Tandas pam
Lain-lain (nyatakan) _____________________
13. Bagaimanakah keadaan / tahap perkhidmatan kemudahan-kemudahan berikut disediakan
a. Pendidikan
Kemudahan Ada Tiada
1. Tadika
2. Sekolah Rendah
3. sekolah Menengah
4. Perpustakaan
5. Lain-lain.
Nyatakan…...............................……….
Memuaskan
TAHAP PERKHIDMATAN
Kurang
Memuaskan
Tidak
Memuaskan
b. Riadah
1. Padang Permainan Kanak2
2. Padang Bola
3. Gelanggang Sukan
4. Rekreasi/ Taman
5. Laluan Pejalan kaki
6. Lain-lain.
Nyatakan...............................………….
c. Keagamaan
1. Masjid
2. Surau
3. Perkuburan
4.Lain-lain.
Nyatakan..................................………..
d. Kesihatan
1. Klinik
2. Rumah Bidan
3. Lain-lain.
Nyatakan……..............................……..
4

e. Perkedaian
1. Kedai Runcit
2. Restoran/ medan selera
3. Pergeraian/ penjaja
4. Bengkel
5. Lain-lain.
Nyatakan.......................………………..
f. Perkhidmatan
1. Pejabat Pos
2. Klinik Desa
3. Telefon Awam
4. Perkhidmatan Pos
5. Pondok Polis
6. Lampu Jalan
7. Perparitan Utama
8. Jalan Utama
9. Lain-lain.
Nyatakan..................................………..
g. Kemudahan Masyarakat
1. Balai raya
2. Dewan Orang Ramai
3. Lain-lain.
Nyatakan…..................................……..
14. Adakah pandangan jika kemudahan-kemudahan awam di atas disediakan di kawasan anda akan
dapat mengeratkan hubungan/integrasi dan mempertingkatkan kualiti hidup di kalangan masyarakat
setempat
Ya
Tidak
Tidak tahu
BAHAGIAN C : PENDAPAT MENGENAI MASYARAKAT, ORGANISASI DAN
TAHAP KESELAMATAN
1. Adakah anda mengenal penduduk di kawasan kejiranan anda
Kesemua jiran Kurang dari separuh
Hampir semua Tiada langsung
Separuh
2. Adakah anda dapat mengenalpasti orang luar / asing yang keluar masuk di kawasan tempat tinggal
anda ini
Sangat mudah Agak sukar
Agak mudah Sangat sukar
5

3. Sekiranya ada perkara yang mencurigakan berlaku di kawasan kejiranan anda, adakah anda
Biarkan sahaja
Perhatikan dan lihat perkara apakah yang akan berlaku
Ambil tindakan
Menghubungi ketua kampung / pihak berkuasa
4. Pernahkah anda melibatkan diri di dalam aktiviti-aktiviti kejiranan (cth : gotong-royong, sukaneka,
dll)
Ya Tidak Tidak tahu
Jika anda rasakan sesuai / tidak sesuai, sila nyatakan jenis aktiviti dan pendapat anda.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
5. Soalan ini berkaitan dengan hubungan sosial / kemasyarakatan. Sila tandakan (√ ) pada penyataan
yang merujuk kepada diri anda.
Aktiviti Selalu
a. Berkomunikasi dengan jiran anda
b. Bantu-membantu (Cth :- memerhatikan kawasan rumah
jiran sekiranya jiran tiada.
c. Bertukar-tukar juadah, resipi atau barangan
d. Melawat/berkunjung ke rumah jiran-jiran
e. Memberikan pendapat/ pandangan sekiranya diperlukan
f. Melibatkan diri dalam aktiviti gotong-royong atau kendurikendara
Kadangkadang
Tidak
pernah
6. Adakah anda terlibat dengan organisasi/ persatuan berikut:
Organisasi / Persatuan Ya Tidak Jawatan
JKKK
PIBG
Persatuan Rekreasi
Nyatakan …………………..........................…..
Persatuan Kebudayaan
Nyatakan ………………..........................……..
Persatuan Keagamaan
Nyatakan …………………..........................…..
Persatuan kebajikan
Nyatakan…………………..........................……
Persatuan Nelayan
Nyatakan …………………..........................…..
Persatuan
Nyatakan …………………..........................…..
Lain-lain
Nyatakan………………..........................……...
7. Apakah pandangan anda mengenai organisasi dan aktiviti masyarakat di kawasan kejiranan anda
Sangat memuaskan Tidak memuaskan
Memuaskan Sangat tidak memuaskan
Sederhana
Jika tidak / kurang memuaskan, nyatakan sebabnya : _____________________________________
________________________________________________________________________________
8. Apakah pandangan anda mengenai hubungan masyarakat di kawasan kejiranan ini
6

Sangat memuaskan Tidak memuaskan
Memuaskan Sangat tidak memuaskan
Jika tidak / kurang memuaskan, nyatakan sebabnya : _____________________________________
________________________________________________________________________________
9. Adakah kampung anda menghadapi masalah-masalah berikut
Kategori Jenayah
a. Jenayah Kekerasan
1. Bunuh
2. Samun
3. Rogol
4. Pergaduhan
5. Peras Ugut
6. Kongsi Gelap
7. Ragut
8. Cabul Kehormatan
9. Lain-lain
......…......................................
Tiada
masalah
Bermasalah
Sangat
Bermasalah
Kenyataan
b. Jenayah Harta Benda
1. Vandalisme
2. Pecah Rumah
3. Curi Kenderaan
4. Curi Motosikal
5. Lain-lain Kecurian
6. Lain-lain
……........................................
c. Kes-Kes Gejala Sosial
1. Maksiat
2. Penagih Dadah
3. Budaya Lepak
4. Black Metal
5. Ceti haram
6. Pelacuran
7. Lumba Haram
8. Lari dari Rumah
9. Lain-lain
…............................................
d. Kekeluargaan
1. Sumbang mahram
2. Pembuangan bayi
3. Penderaan Kanak2
4. Penderaan Wanita
5. Penceraian
6. Lain-lain
……….....................................
10. Adakah anda merasa selamat tinggal dikampung ini
7

Sangat Selamat Tidak Selamat
Selamat Sangat Tidak Selamat
Sederhana
Jika tidak / kurang selamat, nyatakan sebabnya : _________________________________________
________________________________________________________________________________
BAHAGIAN D : ASPIRASI DAN PERANCANGAN MASA DEPAN
1. Adakah anda bercadang untuk tinggal di sini selamanya
Ya (Jika Ya, terus ke soalan 8 hingga 13)
Tidak
Nyatakan sebabnya
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2. Adakah anda merancang untuk membeli rumah / berpindah dalam masa 5 tahun ini
Ya
Tidak (Jika tidak, terus ke soalan 8 hingga 13)
3. Mengapakah anda merancang untuk membeli rumah atau berpindah
(Biar responden menjawab dahulu, pembanci catit. Jawapan boleh lebih dari satu)
Bertukar tempat kerja Ingin bertukar persekitaran perumahan
Untuk menambah pendapatan Ingin berdikari / hidup sendiri
Berubah bilangan isi keluarga Untuk tinggal bersama ibu bapa
Berubah harta / sewa rumah Untuk tinggal bersama anak
Peluang pendidikan terhad di sini Lain-lain : _________________________
4. Nyatakan saiz rumah yang anda ingini (berbanding rumah sekarang)
Lebih besar (i.e.anggaran ____________ kali ganda)
Lebih kecil
Sama
5. Sila nyatakan harga rumah yang mampu anda miliki.
RM150,000
RM45,000 – RM60,000
6. Nyatakan jenis rumah idaman anda.
Rumah sesebuah atau banglo Rumah kedai
Rumah teres Kondominium
Rumah berkembar (semi-detached) Rumah Kampung
Rumah pangsa Lain-lain : _________________________
7. Di manakah kawasan perumahan yang anda inginkan
Bandaraya Bandar
Pekan Luar Bandar /Kampung
8

PANDANGAN TENTANG PEMBANGUNAN DI KG. SKUDAI KIRI
8. Berbanding dengan pembangunan kawasan sekitar adakah anda bersetuju supaya kampung ini perlu
dimajukan
Ya Tidak
9. Pernahkah anda mendengar tentang Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
Ya Tidak
(Jika Ya, terus ke soalan 12 hingga 14)
10. Pernahkah anda menghadiri taklimat mengenai sistem Pembangunan Tanah Bersepakat
Ya Tidak
11. Apakah pendapat anda tentang konsep Pembangunan Tanah Bersepakat
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
12. Apakah pendapat anda tentang kesesuaian kampung ini dimajukan dengan sistem Pembangunan
Tanah Bersepakat
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
13. Sekiranya ia dilaksanakan, adakah anda bersetuju untuk terlibat
Ya Tidak
Tidak pasti Perlu keterangan lajut mengenai PTB
‘TERIMA KASIH DI ATAS KERJASAMA YANG DIBERIKAN’
9

LAMPIRAN 4
Jadual A : Kos Perunding Profesional
Bil Sektor Cadangan Man-month Pekali
1 Ketua Perunding 3.0 2.2
2 Perancangan Gunatanah dan Fizikal 5.0 2.2
3 Pembinaan Kapasiti & Pengurusan Projek 4.0 2.2
4 Jurukur Tanah 3.0 2.2
5 Jurunilai 4.0 2.2
6 Jurukur Bahan 3.0 2.2
7 Jurutera Awam dan Utiliti 3.0 2.2
8 Sosiologi 3.0 2.2
JUMLAH KECIL (A) 28.0
Jadual B : Kos Sub-Profesional
Bil Sektor Cadangan Man-month Pekali
1 Penolong Perancang Bandar 8.0 1.8
2 Pembantu Teknik 4.0 1.8
3 Juruteknik 3.0 1.8
JUMLAH KECIL (B) 15.0
JUMLAH KECIL (A) + (B) = RM
(C) 5% CUKAI PERKHIDMATAN (A) + (B) = RM
JUMLAH KESELURUHAN (A) + (B) + (C) = RM
Jadual C : Kos Imbuhan Balik
BIL PERKARA KOS TIDAK MELEBIHI (RM)
1 Tuntutan Perjalanan dan Penginapan
2 Percetakan dan Menjilid Laporan
3 Penyediaan Pelan, Gambar, Fotokopi dan Pembelian Pelan
4 Telefon, Fak, Pos dan Curier
5 Kajiselidik Lapangan
Anggaran kos imbuhan balik ialah sebanyak RM 52,550.00 dan kos perunding adalah
sebanyak RM 600,000.00

Program Kerja Penyediaan Projek Pembangunan Tanah Bersepakat (PTB)
BIL
AKTIVITI
1 SEMAKAN KAJIAN / DASAR BERKAITAN DAN CADANGAN PROJEK PEMBANGUNAN
SEDIADA
Sistem dan Projek PTB
Rancangan-rancangan Pemajuan
Pelan-pelan pembangunan dan cadangan projek pembangunan
2 MENDAPATKAN MAKLUMAN PENDUDUK SETINGGAN, PEMILIK TANAH DAN PERIHAL
TANAH / PENYEDIAAN LAPORAN AWAL
Maklumat awal penduduk, pemilik, maklumat asas tapak dan perihal tanah
Strategi / Pendekatan Pembinaan Persetujuan dan Cadangan Soal Selidik
Maklumat lanjut perihal tanah
Maklumat lanjut penduduk dan mengesan pemilik tanah
Soal selidik penduduk / pemilik tanah
Taklimat Awal
3 PENYEDIAAN LAPORAN TEKNIKAL
Cadangan pelaksanaan projek
Cadangan konsep perancangan, pelan susunatur, kos dan pulangan
4 PENYEDIAAN LAPORAN DRAF AWAL PROJEK PTB
Program-program Pembinaan Persetujuan
Program dan jadual pelaksanaan projek
Cadangan ’Pembinaan kapasiti’
Program pelaksanaan keseluruhan
Rumusan hasil penemuan
5 PENYEDIAAN LAPORAN DRAF AKHIR PROJEK PTB
6 TAKLIMAT / FGD / PROGRAM PEMBINAAN PERSETUJUAN
7 LAPORAN DAN JAWATANKUASA MELULUSKAN
(1 Bulan)
JANGKAMASA / BULAN
TAHUN PERTAMA
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Lap. Awal
J/K Teknikal
Pengerusi
Pengarah JPBD Negeri
(4 Bulan)
Lap. Teknikal
J/K Teknikal
Pengerusi
Pengarah JPBD Negeri
(5 Bulan)
Lap. Draf Awal
J/K Teknikal
Pengerusi
Pengarah JPBD Negeri
(2 Bulan)
Lap. Draf Akhir
J/K Pemandu
Pengerusi
SUK Negeri
(12 Bulan)
LAMPIRAN 5

SEKALUNG PENGHARGAAN
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa (JPBD) Semenanjung Malaysia merakamkan
setinggi-tinggi penghargaan dan ucapan terima kasih kepada Pasukan Petugas Manual
Penyediaan Projek PTB di atas kerjasama dan sumbangan idea dalam memantapkan
lagi Manual ini :
Mesyuarat Pasukan Petugas Manual Projek PTB Di Kuala Terengganu Pada
29-31 Oktober 2007
BIL. NAMA PASUKAN PETUGAS JABATAN / AGENSI
1. Cik Rohani Bt. Md. Hashim JPBD Semenanjung Malaysia
2. Cik Norasiah Bee Bt. Mohd Haniff JPBD Semenanjung Malaysia
3. Dr. Zainah Bt. Ibrahim JPBD Semenanjung Malaysia
4. Pn. Hazizah Bt. Sulaiman Pejabat Projek Zon Tengah
5. En. Razali B. Mohd Pejabat Projek Zon Timur
6. Tn. Hj. Mohd Jaafar B. Mohd Atan JPBD Negeri Selangor
7. En. Mohd Khaizal B. Maa’rip JPBD Negeri Selangor
8. En. Zamirzan B. Puji JPBD Negeri Johor
9. Pn. Norazlin Bt. Ahmad JPBD Negeri Johor
10. Pn. Norehan Bt. Muslim JPBD Negeri Terengganu
11. Pn. Tan Lee Boey JPBD Negeri Terengganu
12. Pn. Nor Aini Bt. Kia JPBD Negeri Terengganu
13. Tn. Hj. Nawi B. Pa’Tik Majlis Bandaraya Kuala Terengganu
14. En. Abd. Jalil B. Tasliman Majlis Bandaraya Johor Bahru
15. Pn. Rozita Bt. Md. Yusof Majlis Perbandaran Sepang
16. En. Dzul Ashrai B. Abu Bakar Majlis Daerah Jempol
17. Y.M Raja Azhar B. Raja Alias Pejabat Tanah Daerah Sepang
18. En. Mohd Hafiz B. Hassan Lembaga Perumahan dan Hartanah
Selangor
19. Pn. Hjh. Norita Bt. Sidek Perbadanan Kemajuan Negeri
Selangor (PKNS)
20. En. Mahadi B. Ibrahim Perbadanan Memajukan Iktisad
Negeri Terengganu (PERMINT)
21. En. Mohd Nazarudin B. Nawi Perbadanan Memajukan Iktisad
Negeri Terengganu (PERMINT)

Mesyuarat Pasukan Petugas Manual Projek PTB Di Johor Bahru
Pada 14-16 April 2008
BIL. NAMA PASUKAN PETUGAS JABATAN / AGENSI
1. Pn. Hjh. Nazirah Bt. Mahmud JPBD Semenanjung Malaysia
2. Cik Norasiah Bee Bt. Mohd Haniff JPBD Semenanjung Malaysia
3. Dr. Zainah Bt. Ibrahim JPBD Semenanjung Malaysia
4. En. Hasnan B. Ibrahim Pejabat Projek Zon Tengah
5. En. Mohd Rizal B. Osman Pejabat Projek Zon Tengah
6. Pn. Farah Salwa Bt. Mustafa Pejabat Projek Zon Tengah
7. En. Nik Husni B. Nik Rashid Pejabat Projek Zon Timur
8. Pn. Robi Bt. Desa Pejabat Projek Zon Utara
9. En. Mohd Hafiz B. Ahmad Pajabat Projek Zon Utara
10. En. Yahya Ahmad B. Omar Pejabat Projek Zon Selatan
11. En. Zamirzan B. Puji JPBD Negeri Johor
12. Pn. Norehan Bt. Muslim JPBD Negeri Terengganu
13. Cik Norlida Bt. Ismail JPBD Negeri Selangor
14. Ir. Hj. Sulaiman B. Mohd Taib Majlis Bandaraya Johor Bahru
15. Pn. Norliza Bt. Awang Majlis Bandaraya Kuala Terengganu
16. En. Mohd Adham B. Mahmood Majlis Perbandaran Sepang
17. En. Dzul Ashrai B. Abu Bakar Majlis Daerah Jempol
18. Y.M Raja Azhar B. Raja Alias Pejabat Tanah Daerah Sepang
19. Pn. Norzila Bt. Sidek Perbadanan Kemajuan Negeri
Selangor (PKNS)
20. Cik Noraziah Bt. Anuar Perbadanan Kemajuan Negeri
Selangor (PKNS)
21. En. Mahadi B. Ibrahim Perbadanan Memajukan Iktisad
Negeri Terengganu (PERMINT)
22. En. Mohd Nazarudin B. Nawi Perbadanan Memajukan Iktisad
Negeri Terengganu (PERMINT)

Pasukan Teras, Bahagian Rancangan Fizikal Negara (RFN), JPBD Semenanjung
Malaysia
BIL. NAMA PASUKAN TERAS JABATAN / AGENSI
1. Cik Rohani Bt. Md. Hashim Pengarah, Bahagian RFN
2. Tn. Hj. Azman B. Talib Ketua Penolong Pengarah/Ketua
Unit PTB, Bahagian RFN
3. Pn. Norfaezah Bt. Aman Unit PTB, Bahagian RFN
4. En. Mohd Yusof B. Ruslan Unit PTB, Bahagian RFN
5. Cik Hajar Bt. Ahmad Unit PTB, Bahagian RFN
6. Pn. Norisah Bt. Rahim Unit PTB, Bahagian RFN
7. En. Mohd Yunos B. Ali Unit PTB, Bahagian RFN
8. En. Mohammad Zamri B. Ahmad Unit PTB, Bahagian RFN
Daud
9. Pn. Norhaini Bt. Ahmad Unit PTB, Bahagian RFN
10. Pn. Zaleha Bt. Abd. Aziz Unit PTB, Bahagian RFN
11. Pn. Siti Norzia Bt. Soib Unit PTB, Bahagian RFN
12. Pn. Adibah Bt. Ramlee Unit PTB, Bahagian RFN
13. En. Mohd Yazid B. Mahmod Unit PTB, Bahagian RFN
serta semua yang terlibat secara langsung atau tidak langsung di dalam Manual
Penyediaan Projek PTB.