Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Orduko euskal giro<strong>ar</strong>en sakontasuna ezagutzeko, Luis L<strong>ar</strong>unbe'kin<br />
itz egin be<strong>ar</strong>. <strong>Euskal</strong>zale porrokatu onek ala dio: "<strong>Euskal</strong><br />
kultur<strong>ar</strong>en ezaguera baiño, biotzkada ta griña geiago dut".<br />
Gud<strong>ar</strong>en ondorean eusker<strong>ar</strong>en giroa <strong>ar</strong>ront ixildu zan. <strong>Euskal</strong>zaletasun<strong>ar</strong>en<br />
oi<strong>ar</strong>tzuna etzan geiago entzuten.<br />
Dantz<strong>ar</strong>i taldea asi zan aurrena lanean. Orain dala urte batzuk,<br />
Franzisko Beruetek, Liz<strong>ar</strong>ra'ko idazk<strong>ar</strong>i <strong>ar</strong>giak talde bat sortu<br />
zuan ta "L<strong>ar</strong>rain dantza" erakatsi zien, erri osoak ikasi <strong>ar</strong>te,<br />
Gaur erriko jaietan ordu berdiñean Liz<strong>ar</strong>ra't<strong>ar</strong> guztiak biltzen dira<br />
ta errikodantza berexi au dantzatzen dute. Dantza aberatsa ta<br />
eder au, 1903 g<strong>ar</strong>ren urtean errege<strong>ar</strong>i dantzatu zioten. Geroztik<br />
galduta zegoen. 1931 urtean berritu zuten dantz<strong>ar</strong>i taldeak ta gaur<br />
erri osoak daki.<br />
Gaiñera, ba dituzte beste iru dantza berexiak, maitasun<strong>ar</strong>en<br />
dantza (desmayo de amor), Liz<strong>ar</strong>ra'ko kalejira ta íandango bat;<br />
eresia Luis Usua'rena du ta jauziak Franzisko Berueterenak. Liz<strong>ar</strong>ra'ko<br />
idazk<strong>ar</strong>i ta euskalzale jator au idazlea degu. Bere erri<strong>ar</strong>i<br />
buruz ba dauka liburuxka zorag<strong>ar</strong>ri bat idatzia.<br />
Erri ontako eresi tresna berexia gaita izan da. Gaur oraindik<br />
eresi tresna onen taldeak emen bak<strong>ar</strong>rik daude. Bi talde dira, talde<br />
bakoitxa bi gaitero ta tuntun batekin. Emengo gaita ez da Errioxa'koa<br />
bezelakoa, zuloak ditu. Gaiñera, ba daude txistul<strong>ar</strong>iak.<br />
Txistul<strong>ar</strong>ien berpiztallea, Jose Migel Agirre, alkate izandako<strong>ar</strong>en<br />
semea degu. Guda ondorean txistua gaizki ikusia zegoen. José Migel<br />
1949'g<strong>ar</strong>ren urtean bere txistu<strong>ar</strong>ekin Urbasa'n ezagutu nuen,<br />
euskal sutsu ta mutil alaia. Katoliko ekintzan asi zan txistua gaztetxoei<br />
erakasten. 1963'g<strong>ar</strong>ren urtean agertu ziran lenengo aldiz<br />
Liz<strong>ar</strong>ra'ko kaletan. Urrengo urtean ba ziran amalcm. Geroxeago<br />
emeretzi. Bere <strong>ar</strong>razoia auxe izan da beti, "Lege<strong>ar</strong>en bidez jokatu".<br />
Ekintza ezin obea egin zuten; Aita Olaz<strong>ar</strong>an erriko seme ospetsu,<br />
txistul<strong>ar</strong>i <strong>ar</strong>gi<strong>ar</strong>i omenaldi bat antolatu zioten. 1971 urtean,<br />
maiatz<strong>ar</strong>en 23an, egun zorag<strong>ar</strong>ri bat ig<strong>ar</strong>o zuten Liz<strong>ar</strong>ra'n. Iruña'ko<br />
txistul<strong>ar</strong>ien bit<strong>ar</strong>tez antolatua izan zan. 450 txistul<strong>ar</strong>i bildu ziran, batez<br />
ere nap<strong>ar</strong>rak. Liz<strong>ar</strong>ra'ko urrezko domiña eman zioten. Orrela,<br />
azkenian, egun ontan zerbaiten bidez Aita Olaz<strong>ar</strong>an'eri Nap<strong>ar</strong>roa<br />
90