Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
t<strong>ar</strong>reko ald<strong>ar</strong>e batean ba da San Antonen iduri bat, 16'g<strong>ar</strong>ren gizaldi<strong>ar</strong>en<br />
asierakoa, oso gustokoa zaidana. Nortasun aundikoak<br />
eta ederrak ditu <strong>ar</strong>pegia ta biz<strong>ar</strong>ra.<br />
Erri ontako beste ikusg<strong>ar</strong>ria, <strong>ar</strong>itz basoak edo <strong>ar</strong>iztiak dira. Dana<br />
dala, Naf<strong>ar</strong>roan diran ederrenak eta batzuek diotenez, Europan<br />
leenengoak. Be<strong>ar</strong> diran bezela g<strong>ar</strong>bi eukitze<strong>ar</strong>ren, urtero 1.400 m. 3<br />
<strong>ar</strong>itz egur kendu be<strong>ar</strong>rak dituzte. An bertan ere ba dira zuaitz land<strong>ar</strong>e<br />
b<strong>ar</strong>atzak; ezin obeak, Diputazioak zaintzen ditu.<br />
Ez dira gaurkoak; orain dala berreun urte, antxe zeuden eta<br />
orduko land<strong>ar</strong>eei esker, gaurko basoak egin dira. Baso ta b<strong>ar</strong>atze<br />
t<strong>ar</strong>tean dijocrn Iraty ibaia zorag<strong>ar</strong>ria da, batela <strong>ar</strong>tu be<strong>ar</strong>ra dago alde<br />
batetik bestera ig<strong>ar</strong>otzeko. Gainera ibaia amorraiz bete beterik<br />
dago. Orain dala bizpairu urte, konponketa batzuk egiteko, ibaia<br />
ustu zuten eta iru kilometro terdin lau tonelada amorrai jaso.<br />
Ez dago gaizki. Ale batzuk ba omen zituzten 5 kilo.<br />
Baso oien bidez errit<strong>ar</strong>rek, aurrerapen aundiak dituzte urtero.<br />
Sendagillea, ura eta <strong>ar</strong>gia, Erriak ordaintzen ditu; gainera eliza<br />
konpondu dute, "Iturri-alde" frontoi berria egin, kaleak apaindu,<br />
mueble olategi berria j<strong>ar</strong>tze <strong>ar</strong>ren 8 milloi aurreratu. Orrela pozik<br />
egon ditezke. Ura, ed<strong>ar</strong>irik onena bezin goxoa dute; "Aizkolan"<br />
iturritik datorkie.<br />
<strong>Euskal</strong> kutsu aundia dauka erri onek, bainan euskera galdurik<br />
dago. Orain dala berrogei urte egiten zan, gaur ez dakite. Adiñezko<br />
gizon bati galdetu nion zerengatik etzuen euskeraz ikasi.<br />
"Oso trakets egiten zitzaidalako", esan ere. Gainerakoan euskal<br />
izenaz bazter guztiak bataiatuak daude; izen batzuek berexiak eta<br />
izkuntza aldetik aberatsak. Errit<strong>ar</strong>rek ez dakite zer esan nai duten.<br />
Ara etxe batzuenak: Putzan, Makurra, Ten, Zertelo, Erneta, Iringua,<br />
Txirula, Gizon, End<strong>ar</strong>i ta ab<strong>ar</strong>. Oraindik ibai erdian gelditzen<br />
dan lurrai "zaidu" deitzen diote eta toki busti<strong>ar</strong>i "ezki"; soro ezpel<br />
etsiei "izpulka", Mendi aldapan dauden <strong>ar</strong>ñ puskatuei "txintxila".<br />
<strong>Euskal</strong> giroa, nola esnatu Lcm ortan asi da erriko erretore <strong>ar</strong>gi<br />
ta langillea. Benito Urtasun jaunak, erriko ta Artzib<strong>ar</strong>ko izenak<br />
jasotzen crri da. Urte ontan Oroz-Betelu ta Artzib<strong>ar</strong>ko gaia <strong>ar</strong>tuaz<br />
liburuxka bat idatzi du.<br />
44
Change language