Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
Naparroako Euskal ar.. - Euskerazaintza
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Azkeneko gizaldi<strong>ar</strong>en bukaeran ta onen asieran, Iruña inguruan,<br />
euskera etzan era bat galdu. M<strong>ar</strong>zelino Iribertegi Ill<strong>ar</strong>regik,<br />
Anzoain'en jaioa 1870 urtean eta Iruña'n 1936 urtean illa, oso ondo<br />
egiten omen zuan euskeraz.<br />
Jolasetan aurrak euskal izen asko erabiltzen zituzten; txulo, irul<strong>ar</strong>io,<br />
baita gixasemeak ere; zezenzusko, patx<strong>ar</strong>ra, txistor, burute,<br />
alperze<strong>ar</strong>.<br />
<strong>Euskal</strong> giroa etzegon <strong>ar</strong>ront illa 1910 urtean. San Fermiñetan<br />
jiganteakin batean Arrieta'ko Franzisko Jabier Etxeberriak txistua<br />
jotzen zuan. Arrieta'ko ijitua deitzen zioten eta San Fermiñetan<br />
jotze <strong>ar</strong>ren, bere erritik oñez joaten zan.<br />
"Navas de Tolosa"ko burruk<strong>ar</strong>en zazpireung<strong>ar</strong>ren urte-betetzea<br />
ospatzen zutela 1912 urtean, idazki txapelketa bat antolatu zuan<br />
Nap<strong>ar</strong>ro'ko Diputazioak. Euskeraz bi olerki eraman zituzten.<br />
"Irug<strong>ar</strong>rengo Prantxiskot<strong>ar</strong>ra" izeneko euskerazko aldizk<strong>ar</strong>itxoa<br />
Iruña'n sortzen da. Illero zortzi orrialdeko aldizk<strong>ar</strong>ia ateratzen dute<br />
ta sei urte buruan ia zazpi milla ale ateratzen dituzte.<br />
Aita Damaso Intza'ko<strong>ar</strong>en <strong>ar</strong>durapean jaiotzen da 1919 urtean<br />
Iruña'n, "Zeruko Argia", euskal aldizk<strong>ar</strong>ia.<br />
1925 urtea gogoan <strong>ar</strong>tzekoa da. "Eusker<strong>ar</strong>en Adiskideak" izeneko<br />
alk<strong>ar</strong>tea sortzen da Iruña'n. Alk<strong>ar</strong>te onen aurreneko batzordekoak,<br />
Jen<strong>ar</strong>o L<strong>ar</strong>ratxe, Aita Damaso Intza'koa, Ger<strong>ar</strong>dO' Balk<strong>ar</strong>los,<br />
Migel Intxaurrondo (Asko idatzi zuan euskeraz, berez Araizt<strong>ar</strong>ra<br />
zan), Migel Esp<strong>ar</strong>za, Jose M<strong>ar</strong>ia U<strong>ar</strong>te ta Domingo Beunza ditugu.<br />
Buru bezela, Bera't<strong>ar</strong> Jen<strong>ar</strong>o L<strong>ar</strong>ratxe dago, Iruña'ko alkate izana<br />
ta laguntzalle bikaña Leandro Nagore Errikoetxeko <strong>ar</strong>txiberoa.<br />
Apaiztegiko' iru euskal irakasleak ementxe daude s<strong>ar</strong>tuak, aipatu<br />
degun Migel Intxaurrondo, Arraiotz'ko apeza Esteban jauna ta Blas<br />
Fagoaga gizon ospetsua. Gaiñera Nap<strong>ar</strong>roa'ko apez asko daude<br />
kide bezela; M<strong>ar</strong>kos Etx<strong>ar</strong>ri'koa San Migel'ko kapellaua, Irañetatik<br />
Etx<strong>ar</strong>ri <strong>ar</strong>teko apez danak, baita Ergoiena, Imotz, Basaburua, Arizkun,<br />
G<strong>ar</strong>zain, Erratzu, Lek<strong>ar</strong>otz, Simon Urtasun Gerendiain'goa<br />
Agapito Ib<strong>ar</strong>ra Auritz berrikoa.<br />
Alk<strong>ar</strong>te onek, lan asko egin zuan Iruña ta Liz<strong>ar</strong>ra'ko ikastolak<br />
babestuaz ta Lek<strong>ar</strong>otz'ko ikastetxe<strong>ar</strong>i lagunduaz.<br />
151