Copy of TG D I S E R T A C I A
Copy of TG D I S E R T A C I A Copy of TG D I S E R T A C I A
gadmocemas~. marTlac, qarTuli tradiciuli mravalxmianoba qarTuli eTnikuri tipis erT-erTi mkafio maxasiaTebelia. miuxedavad erTad mReris tradiciis met-naklebi SenarCunebisa, qarTuli xalxuri musikis dRevandeli mravalferovneba mxolod `naSTia Zveli didebisa~. vacnobierebT ra, Tu ramdeni `TeTri laqaa~ qarTuli tradiciuli musikis dRevandel `rukaze~, naTeli xdeba, rom Cvenamde moRweuli simRerebi da sagaloblebi mxolod istoriuli bedukuRmarTobis `warRvnas~ gadarCenili `kunZulebia~ im erTiani `kontinentisa~, romelsac qarTuli tradiciuli yofa hqvia. dRevandel qarTul musikalur tradicias kargad exameba asafievis naTqvami: `xalxuri simRera dRes mxolod stilisturi masalaa~. (asafievi 1987 :40) qarTuli xalxuri musika sasunTq aparatze SeerTebul avadmyofs mogvagonebs, romelsac meoradi ansamblebis `sisxli~ miewodeba. TiTqmis dakargulia is tradiciuli qarTuli sofluri garemo, romelSic folkloris matarebeli piri originalur, da amavdroulad, qarTuli stilisagan daucilebel motivs waimRerebs. SedarebiT ukeTes pirobebSia qarTuli sagalobeli, radgan am tradiciis matarebelma axalma jgufebma garkveulwilad SeZles TiTqmis daviwyebul fesvebze `aRmocenebuliyvnen~. TviT axali, stilisturad gamarTuli qarTuli sagaloblis gamoCenasac gaaCnia garkveuli perspeqtiva. Tumca am mxriv, jerjerobiT, mravali `wyalqveSa dabrkolebaa~ gasaTvaliswinebeli. aseve sakmaod rTuli suraTi gvesaxeba qarTuli xalxuri mravalxmianobis formaTa kvlevis tradiciaze dakvirvebisas. mravalxmianobis formebi qarTul tradiciul musikaSi imdenad mravalsaxovania, rom, rogorc Cans, qarTvel mkvlevarebSi damkvidrda maTi sistemaSi gaazrebisadmi zogadi, naklebad siRrmiseuli midgoma. adreuli periodis qarTuli fokloristikisaTvis sakiTxis aseTi zogadi Seswavla ar iyo moulodneli, miT umetes, Tu es sakiTxi kvlevis pirdapir obieqts ar warmoadgenda. Cveni azriT, qarTveli musikismcodne movalea, meti guldasmiT Seiswavlos qarTuli musikaluri tradicia. amasTan, gvjera, rom igi ukeT Caswvdeba Cveni simReris, dasakravisa Tu sagaloblis siRrmiseul kanonzomierebebs, vidre _ ucxoeli swavluli. qarTvels qarTuli masalis gaTavisebis meti SesaZlebloba gaaCnia, rom aRaraferi vTqvaT sakuTari simdidrisadmi pasuxismgeblobaze. amitom gvsurs, rom 4
winamdebare naSromi erT-erTi biZgismimcemi aRmoCndes qarTuli mravalxmianobis formaTa SeswavlisaTvis. amgvarad, Cveni kvlevis mizania qarTuli tradiciuli mravalxmianobis formaTa sistemuri Seswavla, rac sabolood, qarTuli mravalxmianobis formaTa tipologiuri klasifikaciis CamoyalibebiT unda dasruldes. vecdebiT gamovkveToT qarTuli mravalxmianobis kompoziciuri principebi da tipebi; sistemuri kvlevis Sedegad gamovavlinoT struqturuli iersaxe; warmovadgenT qarTuli mravalxmianobis istoriul aspeqtSi ganxilvis hipoTetur mosazrebebs. klasifikaciis cda, romelic naSromSia warmodgenili, mxolod da mxolod avtoriseuli versiaa tipologiuri kvlevisa. bartokis gancxadebiT: `erT adamians ar ZaluZs xalxuri musikis sferoSi seriozuli kvleviTi muSaobis Catareba~ (bartoki 1959 :11). amitom Cveni naSromi Semdgomi kvlevisadmi biZgis mimcemis funqciiT ufroa aRWurvili, vidre sakvlevi problemis bolomde gadaWris ambiciiT. rogorc berSadskaia miiCnevs, mravalxmianobis kvleva SesaZloa, warimarTos sami ZiriTadi mimarTulebiT: esTetikuriT, eTnografiuliT da kompoziciuriT. (berSadskaia 1961 :9) xolo kompozicia is sferoa, romelic esTetikasa da eTnografias Soris dgas da am ori maTganis SemakavSirebel erTgvar niSanTa sistemas warmoadgens. winamdebare naSromSi swored qarTuli tradiciuli mravalxmianobis kompoziciuri mxaris ganxilvaa winwamoweuli. amitom naSromi Teoriuli kvlevisaken ixreba. qarTuli tradiciuli mravalxmianobis rTulma struqturam iZulebuli gagvxada terminologiuri xasiaTis mravali siaxle Semogvetana. am terminTagan mravali maTgani CvenTvisac samuSao xasiaTisaa. gvainteresebs ara `terminologiuri novatoroba~, aramed is, rom adekvaturad iqnes asaxuli qarTuli tradiciuli mravalxmianobis, Tu SeiZleba ase iTqvas, `cxovrebis wesi~, misi saocari mravalferovneba da simwyobre. ar veswrafviT Cvens mier motanil terminTa damkvidrebas qarTul kvleviT praqtikaSi. es axali cnebebi ZiriTadad, movlenaTa adekvaturad asaxvis mcdelobaa da _ ambiciebisgan Tavisufali. `sakvanZo~ Tavisebureba qarTuli tradiciuli mravalxmianobisa, romelic yvelaze metadaa idumalebiT moculi, xolo `amoxsnis~ 5
- Page 1 and 2: Tbilisis vano sarajiSvilis saxelobi
- Page 3: qarTuli tradiciuli mravalxmianobis
- Page 7 and 8: vuSvebT azrs, rom mravalxmianobis p
- Page 9 and 10: sainteresod migvaCnia i. Jordanias
- Page 11 and 12: ganxilulia qarTuli sakravieri da sa
- Page 13 and 14: individualizacia axasiaTebs. dasavl
- Page 15 and 16: 1. ra unda vigulisxmoT cneba `xmaSi
- Page 17 and 18: asrulebs dasrulebuli musikaluri azr
- Page 19 and 20: Sedegebamde ver migviyvans, radgan
- Page 21 and 22: komunikaciuri faqtori es faqtori Se
- Page 23 and 24: ac qarTul tradiciaSi gamorCeuli Sem
- Page 25 and 26: erT xmaSi _ erT sibrtyeSi proecireb
- Page 27 and 28: am pirobaTa gaTvaliswinebiT, vecdeb
- Page 29 and 30: sadac baZviTi Sesruleba avrcobs Ses
- Page 31 and 32: musikaluri azris fraza. aseTi SemTx
- Page 33 and 34: 15). grica gvTavazobs `folkloruli p
- Page 35 and 36: marTldeba, nawarmoebi gaugebari xde
- Page 37 and 38: modeli, 2. ritmuli modeli, 3. bgera
- Page 39 and 40: imanenturi modelis absoluturi msgav
- Page 41 and 42: modelis saxiTac gamomJRavndes. part
- Page 43 and 44: musikis mosmenisas gamocdili msmene
- Page 45 and 46: aslaniSvili pirdapir aRniSnavs `Cak
- Page 47 and 48: zemoaRniSnuli `kilouri iniciativa~
- Page 49 and 50: elementebi musikaSi lagdebian mxolo
- Page 51 and 52: aseT principebs: burdoni da ostinat
- Page 53 and 54: sawyisze metad korife-gundis difere
winamdebare naSromi erT-erTi biZgismimcemi aRmoCndes qarTuli<br />
mravalxmianobis formaTa SeswavlisaTvis.<br />
amgvarad, Cveni kvlevis mizania qarTuli tradiciuli mravalxmianobis<br />
formaTa sistemuri Seswavla, rac sabolood, qarTuli mravalxmianobis<br />
formaTa tipologiuri klasifikaciis CamoyalibebiT unda dasruldes.<br />
vecdebiT gamovkveToT qarTuli mravalxmianobis kompoziciuri principebi<br />
da tipebi; sistemuri kvlevis Sedegad gamovavlinoT struqturuli iersaxe;<br />
warmovadgenT qarTuli mravalxmianobis istoriul aspeqtSi ganxilvis<br />
hipoTetur mosazrebebs.<br />
klasifikaciis cda, romelic naSromSia warmodgenili, mxolod da<br />
mxolod avtoriseuli versiaa tipologiuri kvlevisa. bartokis<br />
gancxadebiT: `erT adamians ar ZaluZs xalxuri musikis sferoSi<br />
seriozuli kvleviTi muSaobis Catareba~ (bartoki 1959 :11). amitom Cveni<br />
naSromi Semdgomi kvlevisadmi biZgis mimcemis funqciiT ufroa aRWurvili,<br />
vidre sakvlevi problemis bolomde gadaWris ambiciiT.<br />
rogorc berSadskaia miiCnevs, mravalxmianobis kvleva SesaZloa,<br />
warimarTos sami ZiriTadi mimarTulebiT: esTetikuriT, eTnografiuliT da<br />
kompoziciuriT. (berSadskaia 1961 :9) xolo kompozicia is sferoa, romelic<br />
esTetikasa da eTnografias Soris dgas da am ori maTganis SemakavSirebel<br />
erTgvar niSanTa sistemas warmoadgens. winamdebare naSromSi swored<br />
qarTuli tradiciuli mravalxmianobis kompoziciuri mxaris ganxilvaa<br />
winwamoweuli. amitom naSromi Teoriuli kvlevisaken ixreba.<br />
qarTuli tradiciuli mravalxmianobis rTulma struqturam<br />
iZulebuli gagvxada terminologiuri xasiaTis mravali siaxle Semogvetana.<br />
am terminTagan mravali maTgani CvenTvisac samuSao xasiaTisaa.<br />
gvainteresebs ara `terminologiuri novatoroba~, aramed is, rom<br />
adekvaturad iqnes asaxuli qarTuli tradiciuli mravalxmianobis, Tu<br />
SeiZleba ase iTqvas, `cxovrebis wesi~, misi saocari mravalferovneba da<br />
simwyobre. ar veswrafviT Cvens mier motanil terminTa damkvidrebas<br />
qarTul kvleviT praqtikaSi. es axali cnebebi ZiriTadad, movlenaTa<br />
adekvaturad asaxvis mcdelobaa da _ ambiciebisgan Tavisufali.<br />
`sakvanZo~ Tavisebureba qarTuli tradiciuli mravalxmianobisa,<br />
romelic yvelaze metadaa idumalebiT moculi, xolo `amoxsnis~<br />
5