Copy of TG D I S E R T A C I A
Copy of TG D I S E R T A C I A Copy of TG D I S E R T A C I A
terminad ver miviCnevT. imanenturi modelis cnebas exmianeba zemcovskis mier aRniSnuli `Segnebuli da Seugnebeli variantuloba~ zemcovski (zemcovski 1980 :44). davZenT, rom fsiqologiaSi `imanenturi modelis~ msgavs movlenas `recepciul ganwyobas~ eZaxian. 2. Semsruleblis orientiri, e.i. gansaxorcielebeli modelis `prototipi~ aris ara sakuTari intonirebamdeli imanenturi modeli, aramed _ sxvis mier ukve aJRerebuli masala _ anu sxvisi imanenturi modelis ukve gansxeulebuli nimuSi, romelic dedan-modelad qceula msmeneli-SemsruleblisaTvis. aseT models `gare models~ vuwodebdiT. muzicireba, romelic amgvar modelzea dayrdnobili, mTlianad improvizaciazea dafuZnebuli. magaliTad SeiZleba moviyvanoT qarTul simReraSi burdonuli banis mTqmeli, romelmac ar icis Sesrulebadi simRera da mTlianad zeda xmis mTqmelzea dayrdnobili. `gare modelze~ dayrdnobiT improvizaciis kargi magaliTia imitaciac (rac ase ucxoa qarTuli tradiciuli musikisTvis). cxadia, `imanenturi~ da `gare~ modelebi sufTa saxiT imgvari improvizaciuli Sesrulebis reglamentSia warmosadgeni, romlis arseboba bolodroindel tradiciuli muzicirebisas warmoudgenelia. dRes tradiciuli musikis Semsrulebeli ZiriTadad erT, `gaqvavebul~ modelzea orientirebuli. `imanentur~ modelze dayrdnoba mas mcire variantuli gadaxvevis SesaZleblobas aZlevs, xolo `gare modelis~ gaTvaliswineba _ xmaTa urTierTSeTanxmebis koordinatebs usaxavs. amitom, rodesac msjelobisas viyenebT cnebebs `imanenturi modeli~ da `gare modeli~, mxedvelobaSi gvaqvs Sesabamis movlenaTa unari warmoqmnan (warmoeqmnaT) originaluri mravalxmianuri struqturis formebi da ara _ maTi roli dRevandeli, ukve `gaqvavebuli~ saerTo mravalxmiani modelis naklebgansxvavebul versiebSi. amjerad ganvixiloT tradiciul mravalxmian garemoSi modelis ganxorcielebis sxvadasxva meqanizmi: modeli ganxorcieldeba ZiriTadad msgavsebisa da kontrastis niSniT. aqve gamovyofT msgavsebis or safexurs. pirvel doneze ganTavsdeba 38
imanenturi modelis absoluturi msgavsebiT ganxorcielebis modelianabeWdi, rasac `identur models~ vuwodebT. aqve unda SevniSnoT, rom identuri modeli metad mkafio konturs Semoavlebs erTxmianobis (rogorc individualuris, aseve _ koleqtiuris) movlenas. marTlac, erT sibrtyeze ganfenili identuri modeli yvelaze mkafio kriteriumia koleqtiuri Semoqmedebis wiaRSi erTxmianobis mravalxmianobidan gamosacalkeveblad. ufro metic, SeiZleba Tamamad iTqvas, rom mravalxmianoba aris koleqtiuri Sesruleba, romlis drosac Tundac erTi xma gacnobierebulad emijneba identuri modelis ganxorcielebas. modeli-qargas gaTavisebis meore variantia araidenturi, magram msgavsi modelebis TanaJReradobis principi, rasac `ziar models~ vuwodebT (da ara _ `msgavs models~). ufro konkretulad igi gulisxmobs imanenturi (erT xmaSi) da gare (sxva xmebSi) modelebis registrulad gansxvavebul xmebSi ganxorcielebas, rac saerTo kilour sivrceSi aseTi ziari modelis mcireoden variantul niuansebs iwvevs. am TvisebiT ziari modeli gansxvavdeba identurisagan. ziari modelis principi diferencirebisadmi met midrekilebas amJRavnebs. es modeli SesaZloa sxvadasxva xmebSi sxvadasxva reglamentiT gadanawildes: a) `Tanad Tanadrouli ziari modeli~ _ e.i. droSi Tanabrad ganawilebuli erTi modeli; da b) `imitaciuri ziari modeli~, romelic qarTuli sinamdvilisaTvis araa damaxasiaTebeli. SeiZleba davaxasiaToT agreTve `gansxvavebuli masStabis ziari modeli~, magram igi imdenad ararealuria qarTuli tradiciuli musikisaTvis, rom mis Sesaxeb msjelobas aRar movyvebiT. gare modelisadmi ara mimsgavseba, aramed mizanmimarTulad kontrastuli SeTanawyoba, SeiZleba iTqvas, mravalxmianobis modelirebis arsobrivi principia. swored sxva, TanamJRer xmasTan koordinaciaa mravalxmianobis safuZveli. am SemTxvevaSi gare modeli ZiriTadad `kontrastul modelSi~ ganxorcieldeba. romelic xmebis mier erTmaneTis modelisadmi mizanmimarTulad kontrastuli modeli-anabeWdis SemuSavebas gulisxmobs. sainteresoa, rom ziari da kontrastuli modelis cnebaTa paralelur movlenas asaxaven d. aruTinovi-jinWaraZe da m. nadareiSvili, rodesac saubroben elementTa urTierTkavSiris or ZiriTad saxeze: 39
- Page 1 and 2: Tbilisis vano sarajiSvilis saxelobi
- Page 3 and 4: qarTuli tradiciuli mravalxmianobis
- Page 5 and 6: winamdebare naSromi erT-erTi biZgis
- Page 7 and 8: vuSvebT azrs, rom mravalxmianobis p
- Page 9 and 10: sainteresod migvaCnia i. Jordanias
- Page 11 and 12: ganxilulia qarTuli sakravieri da sa
- Page 13 and 14: individualizacia axasiaTebs. dasavl
- Page 15 and 16: 1. ra unda vigulisxmoT cneba `xmaSi
- Page 17 and 18: asrulebs dasrulebuli musikaluri azr
- Page 19 and 20: Sedegebamde ver migviyvans, radgan
- Page 21 and 22: komunikaciuri faqtori es faqtori Se
- Page 23 and 24: ac qarTul tradiciaSi gamorCeuli Sem
- Page 25 and 26: erT xmaSi _ erT sibrtyeSi proecireb
- Page 27 and 28: am pirobaTa gaTvaliswinebiT, vecdeb
- Page 29 and 30: sadac baZviTi Sesruleba avrcobs Ses
- Page 31 and 32: musikaluri azris fraza. aseTi SemTx
- Page 33 and 34: 15). grica gvTavazobs `folkloruli p
- Page 35 and 36: marTldeba, nawarmoebi gaugebari xde
- Page 37: modeli, 2. ritmuli modeli, 3. bgera
- Page 41 and 42: modelis saxiTac gamomJRavndes. part
- Page 43 and 44: musikis mosmenisas gamocdili msmene
- Page 45 and 46: aslaniSvili pirdapir aRniSnavs `Cak
- Page 47 and 48: zemoaRniSnuli `kilouri iniciativa~
- Page 49 and 50: elementebi musikaSi lagdebian mxolo
- Page 51 and 52: aseT principebs: burdoni da ostinat
- Page 53 and 54: sawyisze metad korife-gundis difere
- Page 55 and 56: gadmocema. swored amitom, aseTi cvl
- Page 57 and 58: antifonuri Sesruleba qarTul musikal
- Page 59 and 60: marTlac, antifonis Camoyalibeba kid
- Page 61 and 62: saqarTveloSi antifonuri Sesruleba o
- Page 63 and 64: urdonuli mravalxmianoba burdoni, ro
- Page 65 and 66: moTxovnilebiT, amitomac burdoni yov
- Page 67 and 68: ostinaturi mravalxmianoba sityva `o
- Page 69 and 70: ufro qmediTze. cxadia, aseTi msjelo
- Page 71 and 72: amgvarad, ostinatos principi qarTul
- Page 73 and 74: 1. erTxmiani antifonuri refreni _ a
- Page 75 and 76: xdeba mravalxmianobis homoritmul wy
- Page 77 and 78: vertikalad moiazreba. am SemTxvevaS
- Page 79 and 80: ogorc aRvniSneT, sinqronis kompozic
- Page 81 and 82: principi da `ritmuli ziari modelis~
- Page 83 and 84: oqtavebSi da sxva intervalSi mReras
- Page 85 and 86: odesac ganvixilavT Tavisufali da ko
- Page 87 and 88: mglebi). ese igi, kontrastma dabade
imanenturi modelis absoluturi msgavsebiT ganxorcielebis modelianabeWdi,<br />
rasac `identur models~ vuwodebT. aqve unda SevniSnoT, rom<br />
identuri modeli metad mkafio konturs Semoavlebs erTxmianobis (rogorc<br />
individualuris, aseve _ koleqtiuris) movlenas. marTlac, erT sibrtyeze<br />
ganfenili identuri modeli yvelaze mkafio kriteriumia koleqtiuri<br />
Semoqmedebis wiaRSi erTxmianobis mravalxmianobidan gamosacalkeveblad.<br />
ufro metic, SeiZleba Tamamad iTqvas, rom mravalxmianoba aris koleqtiuri<br />
Sesruleba, romlis drosac Tundac erTi xma gacnobierebulad emijneba<br />
identuri modelis ganxorcielebas.<br />
modeli-qargas gaTavisebis meore variantia araidenturi, magram<br />
msgavsi modelebis TanaJReradobis principi, rasac `ziar models~<br />
vuwodebT (da ara _ `msgavs models~). ufro konkretulad igi gulisxmobs<br />
imanenturi (erT xmaSi) da gare (sxva xmebSi) modelebis registrulad<br />
gansxvavebul xmebSi ganxorcielebas, rac saerTo kilour sivrceSi aseTi<br />
ziari modelis mcireoden variantul niuansebs iwvevs. am TvisebiT ziari<br />
modeli gansxvavdeba identurisagan.<br />
ziari modelis principi diferencirebisadmi met midrekilebas<br />
amJRavnebs. es modeli SesaZloa sxvadasxva xmebSi sxvadasxva reglamentiT<br />
gadanawildes: a) `Tanad<br />
Tanadrouli ziari modeli~ _ e.i. droSi Tanabrad<br />
ganawilebuli erTi modeli; da b) `imitaciuri ziari modeli~, romelic<br />
qarTuli sinamdvilisaTvis araa damaxasiaTebeli. SeiZleba davaxasiaToT<br />
agreTve `gansxvavebuli masStabis ziari modeli~, magram igi imdenad<br />
ararealuria qarTuli tradiciuli musikisaTvis, rom mis Sesaxeb<br />
msjelobas aRar movyvebiT.<br />
gare modelisadmi ara mimsgavseba, aramed mizanmimarTulad<br />
kontrastuli SeTanawyoba, SeiZleba iTqvas, mravalxmianobis modelirebis<br />
arsobrivi principia. swored sxva, TanamJRer xmasTan koordinaciaa<br />
mravalxmianobis safuZveli. am SemTxvevaSi gare modeli ZiriTadad<br />
`kontrastul modelSi~ ganxorcieldeba. romelic xmebis mier erTmaneTis<br />
modelisadmi mizanmimarTulad kontrastuli modeli-anabeWdis SemuSavebas<br />
gulisxmobs. sainteresoa, rom ziari da kontrastuli modelis cnebaTa<br />
paralelur movlenas asaxaven d. aruTinovi-jinWaraZe da m. nadareiSvili,<br />
rodesac saubroben elementTa urTierTkavSiris or ZiriTad saxeze:<br />
39