Copy of TG D I S E R T A C I A

Copy of TG D I S E R T A C I A Copy of TG D I S E R T A C I A

17.01.2015 Views

`sutartinesis~ tradicias, radgan aq xmaTa Soris ara funqcionalurad damoukidebeli, aramed identuri modelia gamoyenebuli. maSasadame, miviCnevT, rom mravalxmianoba Tavisi arsiT araa mxolod etapobrivi movlena, es faqti ar niSnavs imas, rom misi arcerTi principi ar vaRiaroT gviandelad (paralelizmi, Tavisufali xmaTasvla), magram, aqve unda aRiniSnos, rom aseTi principebi gamomJRavnda melodiis ganviTarebis fonze da ara _ ganviTarebuli melodiis wiaRidan. paralelizmis, rogorc Zireuli Tu stadialuri movlenis sadavo sakiTxis sapirispirod, mkvlevarebi Tanxvdebian im debulebaSi, rom burdonisa da ostinatos principze dafuZnebuli mravalxmianoba uZveles plastebs ganekuTvneba. magram am or tips Soris pirveladobis Zieba aseve sirTulebTanaa dakavSirebuli. ostinaturi mravalxmianobis umartives da, rogorc Cans, uZveles saxeobad ori xmis monacvleobiT Sesrulebas miviCnevT. aseT dros xmebi erTad ar JRers da saxeze ar aris realuri mravalxmianobis faqti. rasac Cven adre `nominaluri mravalxmianoba~ vuwodeT (n. kalandaZe-maxaraZes mier Targmnili adamianis muzeumis anTologiaSi msgavs tips `eqos teqnikas~ uwodeben lit (kalandaZe-maxaraZe 2002 :12.). qarTuli `nominaluri mravalxmianoba~ Tavisi periodulobiTa da mowodeba-pasuxis reglamentiT tipobriv ostinatos warmoadgens. burdonuli mravalxmianoba ki, piriqiT, realuri mravalxmianobis erT-erTi formaa. aris Tu ara nominaluri mravalxmianoba realurTan SedarebiT stadialurad pirveladi am kiTxvas dadebiTad vupasuxebT. SesaZloa, amgvari msjeloba bevrisTvis aqsiomuri iyos. magram mainc avxsniT, Tu ratom vfiqrobT ase. realuri mravalxmianoba eyrdnoba melodiis, anu motivis faqts; maSin rodesac nominaluri mravalxmianobisaTvis araa aucilebeli Tundac mxolod romelime erTi xmis partiaSi melodiis minimaluri erTeulis _ motivis arseboba. mTavaria, iyos urTierTmopasuxe mxare (Tundac TiTobgeriani). 158

dRes musikismcodneobaSi miRebulia is azri, rom musikaluri azrovnebis ganviTarebis adreul etapze mcire melodiuri saqcevebi iyo gabatonebuli. Tu amgvar etaps qarTveli eris musikaluri iersaxisTvisac Cveulad CavTvliT, bunebrivia davuSvaT, rom CvenSi dRemde moRweul mravalxmianobis tipebidan aseT periods yvelaze ukeT esadageba ostinaturi mravalxmianoba. am ukanasknelis arqauloba eWvs ar iwvevs rogorc Teoriulad, aseve _ dRemde moRweuli nimuSebis mixedviT. marTalia, qarTvel mkvlevarTa umetesoba qarTuli mravalxmianobis warmoSobasa Tu pirvandeli saxeobis SemuSavebaSi gadamwyvet rols burdons aniWebs, magram TviT is nimuSebi, romelTa meSveobiTac xdeba amgvari mosazrebebis dadastureba, mcire moculobis burdonis Semcvel ostinatur mravalxmianobis fragmentebs warmoadgens. Znelia moiyvano iseTi qarTuli burdonuli orxmiani simRera, romelSic ostinaturi Zirebi ar Candes. ufro zustad ki _ ori plastis antifonuri dapirispirebis gamoZaxili. `zogierTi is simRera, romelic burdonuli mravalxmianobis nimuSs warmoadgens, Soreul warsulSi sruldeboda solistisa da gundis monacvleobiT~ (garayaniZe 1997 :32). aq unda gavixsenoT stiven braunis saintereso gamokvleva, romelSic igi dasabuTebulad msjelobs koleqtiuri muzicirebis ori sawyisis: cikluri integraciuli sistemis da monacvleobiTi linealuri sistemis Sesaxeb (brauni 2002 :63). pirvelSi ostinato unda vigulisxmoT, xolo meoreSi _ antifonia. i. Jordaniac aRniSnavs, rom `msoflio musikaluri kulturebis erT-erT uZlieres universalias warmoadgens dialoguri simReris sxvadasxva formebi _ antifonuri da responsoruli. logikuri iqneba vifiqroT, rom aqaa vokaluri mravalxmianobis saTaveebi~ (Jordania 2002 :80). viziarebT am dayofas, magram amaTTan erTad vivaraudebdiT iseTi ostinatur mravalxmianobis arqauli saxis arsebobas, romelic araa aucileblad antifonuri saxiT warmodgenili, da romlis gamoZaxilsac dRes simRera `hariras~ absolutur totalur ostinatoSi vxedavT. ar aris aucilebeli qarTul mravalxmianobaSi gamokveTil, drois did monakveTebad dayofilad vigulisxmoT `ostinaturi~ da `burdonuli~ epoqebi. mravalxmianobis es ori forma, rogorc Cans, didxans Tanaarsebobda. amasTan, unda vigulisxmoT, rom arqaul periodSi 159

`sutartinesis~ tradicias, radgan aq xmaTa Soris ara funqcionalurad<br />

damoukidebeli, aramed identuri modelia gamoyenebuli.<br />

maSasadame, miviCnevT, rom mravalxmianoba Tavisi arsiT araa mxolod<br />

etapobrivi movlena, es faqti ar niSnavs imas, rom misi arcerTi principi<br />

ar vaRiaroT gviandelad (paralelizmi, Tavisufali xmaTasvla), magram, aqve<br />

unda aRiniSnos, rom aseTi principebi gamomJRavnda melodiis ganviTarebis<br />

fonze da ara _ ganviTarebuli melodiis wiaRidan.<br />

paralelizmis, rogorc Zireuli Tu stadialuri movlenis sadavo<br />

sakiTxis sapirispirod, mkvlevarebi Tanxvdebian im debulebaSi, rom<br />

burdonisa da ostinatos principze dafuZnebuli mravalxmianoba uZveles<br />

plastebs ganekuTvneba. magram am or tips Soris pirveladobis Zieba aseve<br />

sirTulebTanaa dakavSirebuli.<br />

ostinaturi mravalxmianobis umartives da, rogorc Cans, uZveles<br />

saxeobad ori xmis monacvleobiT Sesrulebas miviCnevT. aseT dros xmebi<br />

erTad ar JRers da saxeze ar aris realuri mravalxmianobis faqti. rasac<br />

Cven adre `nominaluri mravalxmianoba~ vuwodeT (n. kalandaZe-maxaraZes<br />

mier Targmnili adamianis muzeumis anTologiaSi msgavs tips `eqos<br />

teqnikas~ uwodeben lit (kalandaZe-maxaraZe 2002 :12.). qarTuli `nominaluri<br />

mravalxmianoba~ Tavisi periodulobiTa da mowodeba-pasuxis reglamentiT<br />

tipobriv ostinatos warmoadgens. burdonuli mravalxmianoba ki, piriqiT,<br />

realuri mravalxmianobis erT-erTi formaa.<br />

aris Tu ara nominaluri mravalxmianoba realurTan SedarebiT<br />

stadialurad pirveladi am kiTxvas dadebiTad vupasuxebT. SesaZloa,<br />

amgvari msjeloba bevrisTvis aqsiomuri iyos. magram mainc avxsniT, Tu<br />

ratom vfiqrobT ase.<br />

realuri mravalxmianoba eyrdnoba melodiis, anu motivis faqts; maSin<br />

rodesac nominaluri mravalxmianobisaTvis araa aucilebeli Tundac<br />

mxolod romelime erTi xmis partiaSi melodiis minimaluri erTeulis _<br />

motivis arseboba. mTavaria, iyos urTierTmopasuxe mxare (Tundac<br />

TiTobgeriani).<br />

158

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!