qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi

qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi

17.01.2015 Views

80 xmovanTa reduqcia potenciurad xuTmarcvlian sityvebSi Cven ganvixileT xmovanTa reduqcia balszemour dialeqtSi, e.w. birTvebis mixedviT, potenciurad sam- da oTxmarcvlian sityvebSi. Sedegebis mixedviT aRmoCnda, rom sam- da oTxmarcvlian sityvebSi reduqcias ganicdis sityvis Tavidan meore xmovani, e.i. meore marcvlis xmovani, reduqciis saxes ki gansazRvravs sareduqcio birTvi da sareduqcio xmovani, romelTa mixedviT gamoiyo sami saxis reduqcia: 1. sinkope V/Ø 2. `sakuTriv~ reduqcia, marcvlovnobadakargviTi V/æ 3. `sakuTriv~ reduqcia, marcvlovnobaSenar- CunebiTi V/ V axla ganvixiloT potenciurad xuTmarcvliani sityvebi, sadac, rogorc aRniSnuli iyo, mosalodnelia ori xmovnis reduqcia, e.i. gamoiyofa ori sareduqcio birTvi. Teoriulad dasaSvebia erT sityvaSi Segvxvdes sxvadasxva saxis sareduqcio birTvebi da sxvadasxva sareduqcio xmovnebi, ris Sedegadac, cxadia, reduqciac sxvadasxva saxisa iqneba. amrigad, Sedegebi, romlebsac miviRebT xuTmarcvliani sityvebis gaanalizebis dros, gva- Zlevs saSualebas kidev erTxel SevamowmoT mocemuli reduqciis sqemebi, romlebic emyareba Cven mier gamoyofil birTvebsa da sareduqcio xmovnebs. daviwyoT umartivesi SemTxveviT: )

I. birTvi - - - - - - - - - - - - - - - - -- - II birTvi II. sinkope - - - - - - - - - - - - - - - - - sinkope e.i. igulisxmeba reduqcia msubuq birTvebSi, rodesac sareduqcio xmovnebia a/ð/, e, i da é. warmodgenilia a/ tipis msubuqi birTvebi CVC; V I = a da V 2 = a. mag.: xalfðri- /xuravs/ _ _ _ CVCØ C V CV ↓ ↓ aTlafre- /daaxura/ _ V/CØ C/V/CØC/V umetes SemTxvevaSi pirveli birTvis sareduqcio xmovnad warmogvidgeba maqcevari (qcevis morfema), romelic Tavisi poziciis gamo yovelTvis reducirebulia. saqme gvaqvs simultanur procesTan, ris Sesaxebac zemoT iyo saubari. ambðni- /aficebs/_ _ _ VCØ C V CV ↓ ↓ adnabne- /daafica/_ V/CØCV/CØ C/V V I = a da V 2 = e. mag.: ðWreli- /aWrelebs/_ _ _ V CØCVCV ↓ ↓ adWerle- /gaaWrela/_ VCØCVCØCV ðskeTe- /aumjobesebs/ _ _ _ VCØCVCV ↓ ↓ adsikTe- /gaaumjobesa/_ V/CØC/V/CØC/V V I = a da V 2 = i. mag.: xðbJine- /atyobinebs/ _ _ _ C V CØCVCV ↓ ↓ laxbðnJe- /Seatyobina/ _ CVCØC V CØCV 81

80<br />

xmovanTa reduqcia potenciurad<br />

xuTmarcvlian sityvebSi<br />

Cven ganvixileT xmovanTa reduqcia balszemour<br />

dialeqtSi, e.w. birTvebis mixedviT, potenciurad<br />

sam- <strong>da</strong> oTxmarcvlian sityvebSi. Sedegebis<br />

mixedviT aRmoCn<strong>da</strong>, rom sam- <strong>da</strong> oTxmarcvlian<br />

sityvebSi reduqcias ganicdis sityvis Tavi<strong>da</strong>n<br />

meore xmovani, e.i. meore marcvlis xmovani,<br />

reduqciis saxes ki gansazRvravs sareduqcio<br />

birTvi <strong>da</strong> sareduqcio xmovani, romelTa mixedviT<br />

gamoiyo sami saxis reduqcia:<br />

1. sinkope V/Ø<br />

2. `sakuTriv~ reduqcia, marcvlovnoba<strong>da</strong>kargviTi<br />

V/æ<br />

3. `sakuTriv~ reduqcia, marcvlovnobaSenar-<br />

CunebiTi V/ V<br />

axla ganvixiloT potenciurad xuTmarcvliani<br />

sityvebi, sa<strong>da</strong>c, rogorc aRniSnuli iyo, mosalodnelia<br />

ori xmovnis reduqcia, e.i. gamoiyofa<br />

ori sareduqcio birTvi. Teoriulad <strong>da</strong>saSvebia<br />

erT sityvaSi Segvxvdes sxva<strong>da</strong>sxva saxis sareduqcio<br />

birTvebi <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva sareduqcio xmovnebi,<br />

ris Sedega<strong>da</strong>c, cxadia, reduqciac sxva<strong>da</strong>sxva saxisa<br />

iqneba.<br />

amrigad, Sedegebi, romlebsac miviRebT xuTmarcvliani<br />

sityvebis gaanalizebis dros, gva-<br />

Zlevs saSualebas kidev erTxel SevamowmoT mocemuli<br />

reduqciis sqemebi, romlebic emyareba Cven<br />

mier gamoyofil birTvebsa <strong>da</strong> sareduqcio xmovnebs.<br />

<strong>da</strong>viwyoT umartivesi SemTxveviT:<br />

)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!