qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi
qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi
é-s ukavia reducirebuli xmovnis adgili: Sesabamisad sam- da oTxmarcvlian msubuq birTvSi a/ð, e, i da é xmovnebi ganicdian sruli saxis reduqcias, e.i. gvaZleven alternaciebs: a/ð// Ø, e/ Ø, i/ Ø da é/Ø. debuleba imis Sesaxeb, rom é aris meoreuli, ganviTarebuli xmovani (e.i. moxda sruli saxis reduqcia da Semdeg ganviTarda é), eWvs iwvevs, radgan xmovnis gauqmeba da Semdeg sxva xmovnis ganviTareba iq, sadac is aucilebelia, rogorc TanxmovanTa gasayari, ar aris mosalodneli. am SemTxvevaSi ufro gamarTlebulia ucvleli darCeniliyo Tavdapirveli xmovani. aRniSnuli debuleba nawilobriv uariyofa iseTi magaliTebis arsebobiTac, rogoricaa: andri /modis/, esRri, /midis/, ðntxe /daabrunebs/ da a.S. mocemul magaliTebSi xmovani ki ar ganviTarda, aramed arsebulma ganicada sruli saxis reduqcia /miuxedavad TanxmovanTa Tavmoyrisa/, e.i. sityvis struqtura gansazRvra reduqciam. igi Zlieri movlenaa svanurisaTvis, amitom sareduqcio poziciaSi xmovnis ganviTareba ar aris mosalodneli. marTalia, aRniSnul magaliTebSi TanxmovanTa Tanmimdevroba ar iZleva CCsC (aseTi SemTxveva saerTod ar gvxvdeba sityvis dasawyis- Si), ris gamoc verafers vityviT danamdvilebiT (iqneb or Cqamiers Soris sonori ar SeiZleba da amitom Cndeba é), magram erTi cxadia, é-s gamoCena aRniSnul poziciaSi damokidebulia TanxmovanTa distribuciaze. mZime birTvi da misi fonologiuri garemo ganapirobebs sareduqcio xmovnebis amgvar cvalebadobas. 64
sakmarisia, Cven mier aRniSnuli reduqciis ganmsazRvreli sami ZiriTadi faqtoridan (birTvis struqtura, birTvis fonologiuri garemo da sareduqcio xmovani) erT-erTi SevcvaloT, rom Seicvleba reduqciis saxe. am SemTxvevaSi mTeli sisruliT Tavi iCina pirvelma faqtorma: birTvis struqturis cvlam gamoiwvia erTi da imave xmovnebis gansxvavebuli alternaciebi. amrigad, reduqciisaTvis xelsayrel fonologiur garemoSi a/ð, e, i da é xmovnebma msubuq birTvSi mogvca alternacia V/Ø, xolo mZime birTvSi – alternacia V/é. sainteresoa v. Tofurias azri i xmovanTan dakavSirebiT. avtors mohyavs aseTi magaliTi: findix- (tyvia) _ _ _ _ _ _ _ CiCsCVC ↓ lðféndixór (satyvie) _ _ C V & CéCsCVC V & C es –é rom i-dan aris, _ wers avtori, _ iqedan Cans, rom wina a-s aumlautebs, sxva gziT rom yofiliyo, umlauts ar mogvcemda (5, 152). es azri kidev ufro gamyarda mas Semdeg, rac g. maWavarianma gamosca Tavisi cnobili werili svanuri enis xmovanTa Sesaxeb, romelic zemoT iyo ganxiluli. avtori asabuTebs, rom .. é = i-s. Tu .. é -s umlauts anu palatalizacias movuxsniT, darCeba é. es debuleba sxva araferia, Tu ara mtkiceba imis Sesaxeb, rom xmovani saxes icvlis, Tavis raRac Tvisebas, Semadgenel elements kargavs, rac sworedac, aris reduqcia. da Tu i xmovnis SemTxvevaSi reduqciasTan gvaqvs saqme, cxadia, imave fonologiur garemoSi (anu erTgvar sareduqcio birTvSi) sxva a/ð/, e, é xmovnebic imave cvlilebas ganicdis. es aris sakuTriv reduqciis 65
- Page 13 and 14: iseT SemTxvevaSi ki, rodesac sonori
- Page 15 and 16: latalurobaSi, ar warmoadgens releva
- Page 17 and 18: a/ð/, e, i da é xmovanTa reduqcia
- Page 19 and 20: jim _ /marili/ _ _ _ _ _ CVC ↓ la
- Page 21 and 22: jgér/ mayer- /SemomikurTxa/ _ _ _
- Page 23 and 24: V= e-s. libeWkæ - /gaskdoma/- _ CV
- Page 25 and 26: mewe- /mSveleli/ _ _ _ _ _ CVCV ↓
- Page 27 and 28: CvenTvis xelsayrel pirobebSi. ase m
- Page 29 and 30: eduqcia ganicada é xmovanma (I mag
- Page 31 and 32: aTbejg _ /miabjina/ _ _ _ _ _ _ _VC
- Page 33 and 34: V= i, s. mag.: ikæhðli- /kiTxulob
- Page 35 and 36: Cvens yuradRebas iqcevs erTi iseTi
- Page 37 and 38: o/ñ/ da u/ò/ xmovanTa reduqcia po
- Page 39 and 40: ogorc aRniSnuli iyo, reduqciisaTvis
- Page 41 and 42: es ukanaskneli gamoricxulia. mimdev
- Page 43 and 44: Zuhëra- /saceri/ _ _ _ CVC V CV
- Page 45 and 46: SeniSvna: rogorc vnaxeT, sam- da oT
- Page 47 and 48: a/ð/, e, i da é xmovanTa reduqcia
- Page 49 and 50: Cðng- /Cangi/_ _ _ _ _ _ _ __ C V
- Page 51 and 52: V = i-s. mag.: findix- /tyvia/ _ _
- Page 53 and 54: kinCx- /kiseri/_ _ _ _ _ _ _ CVCsCV
- Page 55 and 56: tarxan- /keti xilis Camosabertyi/ _
- Page 57 and 58: irdi- /izrdis/ _ _ _ _ _ _ VCsCV
- Page 59 and 60: V= e-s. dasaSvebi varianti: CeCsCc
- Page 61 and 62: Tu В= В I /maT Soris reduqciis Tv
- Page 63: enaSi SeimCneva tendencia, mZime bi
- Page 67 and 68: ligurke- /kvirikoba/ _ _ _ CV/CuCsC
- Page 69 and 70: V = ñ = æe-s. qæerwil- /qñrwili
- Page 71 and 72: gulæan /guliani, muyaiTi/ _ _ _ _
- Page 73 and 74: ò=ui ué ñ=ue ué u u=ué ué e.i
- Page 75 and 76: xmovanTa reduqciis sqemebi msubuq d
- Page 77 and 78: TanxmovanTa mimdevroba CsC, rogorc
- Page 79 and 80: sareduqcio xmovania o/ñ an u/ò. m
- Page 81 and 82: I. birTvi - - - - - - - - - - - - -
- Page 83 and 84: xeyreni- /emarTeba/ _ _ _ _ CV C Ø
- Page 85 and 86: ajjgéne- /kankalebs, ZagZagebs/ _
- Page 87 and 88: itætæeli- /titvldeba/ _ _ _ _ VC
- Page 89 and 90: V 1 = i da V 2 = u/u. mag.: xðmdun
- Page 91 and 92: xmovani saxes icvlis da gvaZlevs o-
- Page 93 and 94: V 2 =i-s, rasac damatebiT amtkicebs
- Page 95 and 96: ↓ iTñrda- /swavlobda/ _ V/C V &
- Page 97 and 98: iseTi SemTxvevebi, rodesac morfolog
- Page 99 and 100: xæ-a-âðn-dðs / * xæ-a-âan-i-d
- Page 101 and 102: SemzRudveli faqtoris, moqmedebis Se
- Page 103 and 104: sareduqcio poziciaSi xmovani aRdga/
- Page 105 and 106: naâanæ- /naxnavi/- _ _ CVCVCæ
- Page 107 and 108: ogorc vxedavT, jer moxda xuTmarcvli
- Page 109 and 110: lad morfemaTa kombinaciiT moxdeba.
- Page 111 and 112: MERI NIKOLAISCHWVILI Die Vokal Redu
- Page 113 and 114: Bemerkenswert ist, daß im schweren
é-s ukavia reducirebuli xmovnis adgili:<br />
Sesabamisad sam- <strong>da</strong> oTxmarcvlian msubuq<br />
birTvSi a/ð, e, i <strong>da</strong> é xmovnebi ganicdian sruli<br />
saxis reduqcias, e.i. gvaZleven alternaciebs:<br />
a/ð// Ø, e/ Ø, i/ Ø <strong>da</strong> é/Ø.<br />
debuleba imis Sesaxeb, rom é aris meoreuli,<br />
ganviTarebuli xmovani (e.i. mox<strong>da</strong> sruli saxis<br />
reduqcia <strong>da</strong> Semdeg ganviTar<strong>da</strong> é), eWvs iwvevs,<br />
radgan xmovnis gauqmeba <strong>da</strong> Semdeg sxva xmovnis<br />
ganviTareba iq, sa<strong>da</strong>c is aucilebelia, rogorc<br />
TanxmovanTa gasayari, ar aris mosalodneli. am<br />
SemTxvevaSi ufro gamarTlebulia ucvleli<br />
<strong>da</strong>rCeniliyo Tav<strong>da</strong>pirveli xmovani.<br />
aRniSnuli debuleba nawilobriv uariyofa<br />
iseTi magaliTebis arsebobiTac, rogoricaa:<br />
andri /modis/, esRri, /midis/, ðntxe /<strong>da</strong>abrunebs/<br />
<strong>da</strong> a.S. mocemul magaliTebSi xmovani ki ar ganviTar<strong>da</strong>,<br />
aramed arsebulma ganica<strong>da</strong> sruli saxis<br />
reduqcia /miuxe<strong>da</strong>vad TanxmovanTa Tavmoyrisa/, e.i.<br />
sityvis struqtura gansazRvra reduqciam. igi<br />
Zlieri movlenaa svanurisaTvis, amitom sareduqcio<br />
poziciaSi xmovnis ganviTareba ar aris<br />
mosalodneli. marTalia, aRniSnul magaliTebSi<br />
TanxmovanTa Tanmimdevroba ar iZleva CCsC (aseTi<br />
SemTxveva saerTod ar gvxvdeba sityvis <strong>da</strong>sawyis-<br />
Si), ris gamoc verafers vityviT <strong>da</strong>namdvilebiT<br />
(iqneb or Cqamiers Soris sonori ar SeiZleba <strong>da</strong><br />
amitom Cndeba é), magram erTi cxadia, é-s gamoCena<br />
aRniSnul poziciaSi <strong>da</strong>mokidebulia TanxmovanTa<br />
distribuciaze. mZime birTvi <strong>da</strong> misi fonologiuri<br />
garemo ganapirobebs sareduqcio xmovnebis<br />
amgvar cvalebadobas.<br />
64