qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi
qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi
niisa da fonologiuri alternaciis gamijnvas erTmaneTisagan. Cveni mizania erTmaneTisagan gavmijnoT ablauti, rogorc morfologiuri Rirebulebis mqone bgeraTmonacvleoba fonologiurad motivirebuli bgeraTmonacvleobisagan, kerZod, xmovanTmonacvleobisagan, romelic aris enis sinqronul sistemaSi. aseT movlenad miviCnevT xmovanTa reduqcias. xmovanTa reduqciis saxeebi svanurSi `bgeraTcvlilebis erT-erT saxes warmoadgens bgeraTreduqcia (frang. reduction `Semcireba, dakleba~), rac mdgomareobs imaSi, rom garkveul poziciaSi bgeras SeiZleba daakldes mkafioba, ris gamoc mas SeiZleba daekargos zogierTi artikulaciur-akustikuri Tviseba... reduqciis Sedegad SesaZloa nebismieri bgera sruliad daikargos. reduqcia aRniSnul dialeqtSi amJamad moqmedi procesia, romelic svanuri enis Tanamedrove saxis CamoyalibebaSi ukanasknel aqts warmoadgenda (sapirispirod im mosazrebaTa, romelTa mixedviT xmovanTa reduqcia svanuri enis droindeli periodis movlenaa), rac iqidan Cans, rom: 1. svanuri enis poeziis teqstebi, romlebic enis wina periodis suraTs asaxavs, uxvad Seicaven srulxmovnobis iseT gadmonaSTebs (garda, rasakvirvelia, lentexurisa), romlebic dRevandel yoveldRiur metyvelebaSi aRar dasturdeba. 6
2. sinkopirebisa da reduqciis tendencia dResac sustad aris gamovlenili svanuris lentexur dialeqtSi; 3. reduqcia moqmedebs iseT nasesxeb sityveb- Si, romelTa sesxebac axlo warsulis faqts warmoadgens; 4. meryeoba, romelic gansakuTrebiT vlindeba arsebiT saxelTa brunebisas, gvaqvs paraleluri formebi srulxmovniani da reducirebuli. es ukanaskneli ufro axalgazrdaTa metyvelebisaTvis aris damaxasiaTebeli. svanuri enis xmovanTa reduqcia didi xania kvlevis sagania. jer kidev 1924 w. ak. SaniZem Tavis metad sayuradRebo naSromSi `weliwadis etimologiisaTvis~ mogvca aRniSnuli movlenis pirveli mecnieruli aRwera. aRsaniSnavia v. Tofurias specialuri gamokvleva `reduqcia qarTvelur enebSi~, romelic aseve metad mniSvnelovan daskvnebs gvawvdis. magram es kvleva-Ziebani atarebdnen istoriul xasiaTs. axsnili iyo calkeuli SemTxvevebi da ar iyo warmodgenili xmovanTa reduqciis mTliani meqanizmi, romelic qmnis garkveul sistemas, rac mTlianad ar amowuravda reduqciis arss, Cven gvainteresebs, SeviswavloT xmovanTa reduqcia sinqronul aspeqtSi, rogorc enaSi moqmedi movlena, kerZod, balszemouri dialeqtis mixedviT, sadac is cocxali procesia; avxsnaT igi fonologiuri meTodebis saSualebiT. analizi CavatareT e.w. deduqciuri meTodiT, romelic aRniSnul movlenas Seiswavlis ara izolirebulad, aramed mTlianobaSi, misi garemocvebis gaTvaliswinebiT; 7
- Page 1 and 2: m. nikolaiSvili qarTvelur enaTa Ses
- Page 3 and 4: xmovanTa reduqcia svanurSi svanuri
- Page 5: aris gamowveuli poziciiT, rac imaze
- Page 9 and 10: xmovani ar kargavs marcvlovnobas, x
- Page 11 and 12: kompleqsebi Segvxvdeba cvlis Tu ara
- Page 13 and 14: iseT SemTxvevaSi ki, rodesac sonori
- Page 15 and 16: latalurobaSi, ar warmoadgens releva
- Page 17 and 18: a/ð/, e, i da é xmovanTa reduqcia
- Page 19 and 20: jim _ /marili/ _ _ _ _ _ CVC ↓ la
- Page 21 and 22: jgér/ mayer- /SemomikurTxa/ _ _ _
- Page 23 and 24: V= e-s. libeWkæ - /gaskdoma/- _ CV
- Page 25 and 26: mewe- /mSveleli/ _ _ _ _ _ CVCV ↓
- Page 27 and 28: CvenTvis xelsayrel pirobebSi. ase m
- Page 29 and 30: eduqcia ganicada é xmovanma (I mag
- Page 31 and 32: aTbejg _ /miabjina/ _ _ _ _ _ _ _VC
- Page 33 and 34: V= i, s. mag.: ikæhðli- /kiTxulob
- Page 35 and 36: Cvens yuradRebas iqcevs erTi iseTi
- Page 37 and 38: o/ñ/ da u/ò/ xmovanTa reduqcia po
- Page 39 and 40: ogorc aRniSnuli iyo, reduqciisaTvis
- Page 41 and 42: es ukanaskneli gamoricxulia. mimdev
- Page 43 and 44: Zuhëra- /saceri/ _ _ _ CVC V CV
- Page 45 and 46: SeniSvna: rogorc vnaxeT, sam- da oT
- Page 47 and 48: a/ð/, e, i da é xmovanTa reduqcia
- Page 49 and 50: Cðng- /Cangi/_ _ _ _ _ _ _ __ C V
- Page 51 and 52: V = i-s. mag.: findix- /tyvia/ _ _
- Page 53 and 54: kinCx- /kiseri/_ _ _ _ _ _ _ CVCsCV
- Page 55 and 56: tarxan- /keti xilis Camosabertyi/ _
niisa <strong>da</strong> fonologiuri alternaciis gamijnvas<br />
erTmaneTisagan.<br />
Cveni mizania erTmaneTisagan gavmijnoT ablauti,<br />
rogorc morfologiuri Rirebulebis mqone<br />
bgeraTmonacvleoba fonologiurad motivirebuli<br />
bgeraTmonacvleobisagan, kerZod, xmovanTmonacvleobisagan,<br />
romelic aris enis sinqronul<br />
sistemaSi. aseT movlenad miviCnevT xmovanTa reduqcias.<br />
xmovanTa reduqciis saxeebi svanurSi<br />
`bgeraTcvlilebis erT-erT saxes warmoadgens<br />
bgeraTreduqcia (frang. reduction `Semcireba,<br />
<strong>da</strong>kleba~), rac mdgomareobs imaSi, rom garkveul<br />
poziciaSi bgeras SeiZleba <strong>da</strong>akldes mkafioba,<br />
ris gamoc mas SeiZleba <strong>da</strong>ekargos zogierTi artikulaciur-akustikuri<br />
Tviseba... reduqciis Sedegad<br />
SesaZloa nebismieri bgera sruliad <strong>da</strong>ikargos.<br />
reduqcia aRniSnul dialeqtSi amJamad moqmedi<br />
procesia, romelic svanuri enis Tanamedrove<br />
saxis CamoyalibebaSi ukanasknel aqts warmoadgen<strong>da</strong><br />
(sapirispirod im mosazrebaTa, romelTa mixedviT<br />
xmovanTa reduqcia svanuri enis droindeli<br />
periodis movlenaa), rac iqi<strong>da</strong>n Cans, rom:<br />
1. svanuri enis poeziis teqstebi, romlebic<br />
enis wina periodis suraTs asaxavs, uxvad Seicaven<br />
srulxmovnobis iseT gadmonaSTebs (gar<strong>da</strong>,<br />
rasakvirvelia, lentexurisa), romlebic dRevandel<br />
yoveldRiur metyvelebaSi aRar <strong>da</strong>sturdeba.<br />
6