qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi

qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi

17.01.2015 Views

e/ tipis msubuq birTvSi CcVCæ samive SemTxvevaSi birTvis meore Tanxmovani warmodgenilia labialuri kompleqsiT: e.i. Cæ an Ccæ-s win dasaSvebia u/ò/ da gamoricxulia o/ñ/. amrigad, msubuqi birTvis yvela tipi /romelic Segvxvda oTxmarcvlian sityvaSi gvaZlevs o/ñ/ da u/ò/ xmovnebis monacvleobas æ-sTan, e.i. xmovani kargavs marcvlovnobas, funqcionalurad Tanxmovans utoldeba. rodesac: V = o/ñ/ an u/ò/-s V+/CVC/+ VCVC → → V CæC VCVC = Б I Б da Б I SemTxvevebi reduqciis TvalsazrisiT erTgvar suraTs gviCvenebs, i.e. Б=Б I Tu zogadi formulisaTvis, pirobiTad avirCevT erT-erTs, magaliTad Б-s, maSin Cveni Б formula miiRebs aseT saxes: rodesac: V = o/ñ/ an u/ò/-s V+/CVC/+ VC(VC) → → VCæCVC(VC) = Б amrigad, Б formula asaxavs balszemour dialeqtSi `sakuTriv~ reduqciis erT-erT saxes, kerZod, marcvlovnobadakargviTs, e.i. xmovnis alternacias æ-sTan V/ æ. 46

a/ð/, e, i da é xmovanTa reduqcia potenciurad sam- da oTxmarcvliani sityvebis mZime birTvSi Cven mier warmodgenili reduqciis sqemis mixedviT gansaxilveli dagvrCa aRniSnuli movlenis mxolod erTi saxe: `sakuTriv~ reduqciis iseTi SemTxveva, rodesac erTi xmovani icvleba meore xmovniT, e.i. alternacia marcvlovnobis SenarCunebiT. amisi axsna SesaZlebeli iqneba, Tu gaviTvaliswinebT birTvis struqturas, romelic yovelTvis aRmoCndeba mZime. swored es ukanaskneli gansazRvravs aseTi saxis monacvleobas. maSasadame, procesi mimdinareobs mZime birTv- Si. mocemulia mZime birTvi, romelic garkveul fonologiur garemoSi ganapirobebs sareduqcio xmovnis alternacias sxva xmovanTan. ganvixiloT TiToeuli xmovnis cvalebadoba yvela tipis mZime birTvisaTvis jer sammarcvlian, Semdeg oTxmarcvlian sityvebSi. CvenTvis cnobili reduqciis wesebis mixedviT (vgulisxmobT birTvis fonologiur garemos), cvlileba unda ganicados Tavidan meore xmovanma. sareduqcio xmovnebia a/ð/, e, i da é. sammarcvlian sityvaSi procesi warmogvidgeba Semdegi saxiT: {CVCsC} V+ +V VC V CsC V ) sareduqcio birTvi sareduqcio fonologiuri garemo V ) aRniSnavs reducirebul xmovans. 47

e/ tipis msubuq birTvSi CcVCæ<br />

samive SemTxvevaSi birTvis meore Tanxmovani<br />

warmodgenilia labialuri kompleqsiT: e.i. Cæ an<br />

Ccæ-s win <strong>da</strong>saSvebia u/ò/ <strong>da</strong> gamoricxulia o/ñ/.<br />

amrigad, msubuqi birTvis yvela tipi /romelic<br />

Segvxv<strong>da</strong> oTxmarcvlian sityvaSi gvaZlevs<br />

o/ñ/ <strong>da</strong> u/ò/ xmovnebis monacvleobas æ-sTan, e.i.<br />

xmovani kargavs marcvlovnobas, funqcionalurad<br />

Tanxmovans utoldeba.<br />

rodesac: V = o/ñ/ an u/ò/-s<br />

V+/CVC/+ VCVC →<br />

→ V CæC VCVC = Б I<br />

Б <strong>da</strong> Б I SemTxvevebi reduqciis TvalsazrisiT<br />

erTgvar suraTs gviCvenebs, i.e. Б=Б I Tu zogadi<br />

formulisaTvis, pirobiTad avirCevT erT-erTs, magaliTad<br />

Б-s, maSin Cveni Б formula miiRebs aseT<br />

saxes:<br />

rodesac:<br />

V = o/ñ/ an u/ò/-s<br />

V+/CVC/+ VC(VC) →<br />

→ VCæCVC(VC) = Б<br />

amrigad, Б formula asaxavs balszemour<br />

dialeqtSi `sakuTriv~ reduqciis erT-erT saxes,<br />

kerZod, marcvlovnoba<strong>da</strong>kargviTs, e.i. xmovnis<br />

alternacias æ-sTan V/ æ.<br />

46

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!