qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi

qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi

17.01.2015 Views

alternativa imaSi mdgomareobs, rom isini marcvlovnobas kargaven da umarcvlod æ-s erwymian~ (3, 351). magram es kanonzomiereba irRveva sareduqcio xmovnis garemocvasTan dakavSirebiT, e.i. sxvagvarad rom vTqvaT, erTi da igive xmovani sxvadasxva saxis birTvSi gansxvavebul Sedegebs iZleva, amitom Cveni amocanis srulyofilad gada- WrisaTvis saWiroa SeviswavloT calkeuli xmovnis alternacia ara izolirebad, aramed zemo- CamoTvlili birTvis tipebis mixedviT yvela im poziciaSi, romelSic es ukanaskneli gvxvdeba. amrigad, xmovanTa reduqcias balszemour dialeqtSi gansazRvravs sami ZiriTadi faqtori: 1/ birTvis struqtura (msubuqi Tu mZime) 2/ birTvis fonologiuri garemo da 3/ sareduqcio xmovnis ragvaroba. ganvixiloT aRniSnul faqtorTa kombinaciis yvela SesaZlebloba. radgan CvenTvis amosavalia birTvis struqtura, amitom mTeli analizi gaiyofa or ZiriTad nawilad: 1 _ procesi, romelic mimdinareobs msubuq birTvSi; 2 _ procesi, romelic mimdinareobs mZime birTvSi. 16

a/ð/, e, i da é xmovanTa reduqcia potenciurad sam- an oTxmarcvliani sityvebis msubuq birTvSi SeniSvna, potenciurad xuTmarcvlian sityvebs aq ar SevexebiT, radgan, rogorc ukve aRniSnuli iyo, xuTmarcvlian sityvebSi mosalodnelia ori xmovnis reduqcia. Tu es asea, maSin gveqneba ori sareduqcio birTvi, romelTagan erT-erTi SeiZleba aRmoCndes mZime, adgili hqondes sxva saxis reduqcias. amitom xuTmarcvlian sityvebs ganvixilavT bolos. sam da oTxmarcvlian sityvebSi mosalodnelia Tavidan meore xmovnis sruli saxis reduqcia, e.i. sinkope. amrigad, unda miviRoT Semdegi saxis alternaciebi: a /ð// Ø, e/Ø, i/Ø, da é/Ø. ganvixiloT TiToeuli xmovnis cvalebadoba yvela tipis birTvisaTvis jer sammarcvlian, Semdeg ki oTxmarcvlian sityvebSi, sareduqcio xmovanTa Semdegi TanmimdevrobiT: V=a/ð/, V=e, V=i da V= é sammarcvlian sityvaSi procesi warmogvidgeba Semdegi saxiT: +{ CVC}+ V V V/C Ø C/V a. warmodgenilia msubuqi birTvis a/ tipi sareduqcio xmovani V=a/ð/-s mag.: nak- /vake/.. _ _ _ CVC ↓ anke- /avakebs/- V/CØC/V 17

a/ð/, e, i <strong>da</strong> é xmovanTa reduqcia potenciurad<br />

sam- an oTxmarcvliani sityvebis msubuq birTvSi<br />

SeniSvna, potenciurad xuTmarcvlian sityvebs<br />

aq ar SevexebiT, radgan, rogorc ukve aRniSnuli<br />

iyo, xuTmarcvlian sityvebSi mosalodnelia ori<br />

xmovnis reduqcia. Tu es asea, maSin gveqneba ori<br />

sareduqcio birTvi, romelTagan erT-erTi<br />

SeiZleba aRmoCndes mZime, adgili hqondes sxva<br />

saxis reduqcias. amitom xuTmarcvlian sityvebs<br />

ganvixilavT bolos.<br />

sam <strong>da</strong> oTxmarcvlian sityvebSi mosalodnelia<br />

Tavi<strong>da</strong>n meore xmovnis sruli saxis reduqcia,<br />

e.i. sinkope. amrigad, un<strong>da</strong> miviRoT Semdegi<br />

saxis alternaciebi:<br />

a /ð// Ø, e/Ø, i/Ø, <strong>da</strong> é/Ø.<br />

ganvixiloT TiToeuli xmovnis cvalebadoba<br />

yvela tipis birTvisaTvis jer sammarcvlian,<br />

Semdeg ki oTxmarcvlian sityvebSi, sareduqcio<br />

xmovanTa Semdegi TanmimdevrobiT:<br />

V=a/ð/, V=e, V=i <strong>da</strong> V= é<br />

sammarcvlian sityvaSi procesi warmogvidgeba<br />

Semdegi saxiT:<br />

+{ CVC}+<br />

V V<br />

V/C Ø C/V<br />

a. warmodgenilia msubuqi birTvis a/ tipi<br />

sareduqcio xmovani V=a/ð/-s mag.:<br />

nak- /vake/.. _ _ _ CVC<br />

↓<br />

anke- /avakebs/- V/CØC/V<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!