qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi

qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi qarTvelur enaTa Seswavlisa da swavlebis sakiTxebi

17.01.2015 Views

Tanxmovnebi ar aRematebodnen erT konsonants (vgulisxmobT harmoniul da labialur kompleqsebsac). Cvens yuradRebas iqcevs ori konsonantis mimdevroba, romelic ar miekuTvneba zemoaRweril homogenur kompleqsebs. ra rigisaa es Tanxmovnebi masalaze dakvirvebis Semdeg aRmoCnda, rom aseTi jgufis Tanxmovnebidan pirveli aucileblad sonoria, (1,60-6)sonor Tanxmovnebs aRvniSnavT Cs simboloTi. e.i. gamoiyofa TanxmovanTa mimdevroba CsC. pirveli komponentis sonoroba gansaz- Rvravs mocemuli tipis konsonantTa mimdevrobas. sonorebi enis sistemaSi qmnian garkveul, sxvebisagan gansxvavebul, fonemaTa rigs, rac mkvlevar- Ta gansakuTrebul yuradRebas iqcevs. es Tavisebureba aisaxeba maTi gansakuTrebuli artikulaciiT. sonorebi gamoirCevian Tavisi RiaobiT, rac aRemateba yvela Tanxmovans da uaxlovdeba xmovnebs. isini xmierebiTac metni arian yvela Tanxmovanze da amiT axlo dganan xmovnebTan (1,11). zemoaRniSnulis gamo ismis kiTxva: xom ar axdens gavlenas xmovanTa reduqciaze sonorebi, sxvagvarad rom vTqvaT, gansazRvravs Tu ara sareduqcio xmovnis saxecvlas mis mezoblad myofi Tanxmovani da, Tu gansazRvravs, ra pirobebia amisaTvis saWiro masalaze dakvirvebis Semdeg aRmoCnda, rom sonori Tanxmovani, Tu igi msubuqi birTvis erTerTi komponentia (ase mag: CVC an CVCs), araviTar gavlenas ar axdens sareduqcio xmovanze, e.i. ise iqceva, rogorc Cveulebrivi martivi konsonanti. amitom msubuq birTvSi misi gamoyofa savsebiT zedmetia, Warbia; Cven mas aq ar aRvniSnavT. 12

iseT SemTxvevaSi ki, rodesac sonori martiv konsonantTan erTad qmnis TanxmovanTa mimdevrobas CsC reduqcia sxvagvar saxes iRebs. rogorc Cans, TanxmovanTa mimdevroba (sonori plus Cqamieri) qmnis sareduqcio xmovnisaTvis gansxvavebul (gansxvavebiT martiv konsonantTagan) fonologiur garemos, rac iwvevs mis sxvagvar monacvleobas. amrigad, gamoiyofa konsonantTa mimdevroba CsC, romelic msubuqi birTvisagan gansxvavebiT, qmnis sxva saxis mZime birTvs. Teoriulad dasa- Svebia misi ori saxeoba: 1. rodesac CsC TanxmovanTa mimdevroba mosdevs sareduqcio xmovans, e.i. gvaqvs CVCsC birTvi. 2. rodesac CsC TanxmovanTa mimdevroba win uZRvis sareduqcio xmovans, e.i. _ CsC VC birTvi. sayuradReboa, rom sonor TanxmovanTa gverdiT mZime birTvSi martivi Tanxmovnebis nacvlad SeiZleba Segvxvdes harmoniuli da labiuri kompleqsebi, romlebic struqturuli TvalsazrisiT cal konsonants utoldebian. amrigad, Teoriulad mosalodnelia mZime birTvis Semdegi tipebi (igulisxmeba iseTi SemTxvevebi, rodesac TanxmovanTa mimdevroba CsC mosdevs sareduqcio xmovans). CV CsC a) CV CsC e) CæVCsC b) CVCsC C C C VCsC g) CVCsCæ CæVCsC CcVCsCæ d) CVCsCcæ CcæVCsC 13

iseT SemTxvevaSi ki, rodesac sonori martiv<br />

konsonantTan erTad qmnis TanxmovanTa mimdevrobas<br />

CsC reduqcia sxvagvar saxes iRebs. rogorc Cans,<br />

TanxmovanTa mimdevroba (sonori plus Cqamieri)<br />

qmnis sareduqcio xmovnisaTvis gansxvavebul (gansxvavebiT<br />

martiv konsonantTagan) fonologiur<br />

garemos, rac iwvevs mis sxvagvar monacvleobas.<br />

amrigad, gamoiyofa konsonantTa mimdevroba<br />

CsC, romelic msubuqi birTvisagan gansxvavebiT,<br />

qmnis sxva saxis mZime birTvs. Teoriulad <strong>da</strong>sa-<br />

Svebia misi ori saxeoba:<br />

1. rodesac CsC TanxmovanTa mimdevroba mosdevs<br />

sareduqcio xmovans, e.i. gvaqvs CVCsC birTvi.<br />

2. rodesac CsC TanxmovanTa mimdevroba win<br />

uZRvis sareduqcio xmovans, e.i. _ CsC VC birTvi.<br />

sayuradReboa, rom sonor TanxmovanTa gverdiT<br />

mZime birTvSi martivi Tanxmovnebis nacvlad<br />

SeiZleba Segvxvdes harmoniuli <strong>da</strong> labiuri kompleqsebi,<br />

romlebic struqturuli TvalsazrisiT<br />

cal konsonants utoldebian.<br />

amrigad, Teoriulad mosalodnelia mZime<br />

birTvis Semdegi tipebi (igulisxmeba iseTi SemTxvevebi,<br />

rodesac TanxmovanTa mimdevroba CsC mosdevs<br />

sareduqcio xmovans).<br />

CV CsC<br />

a) CV CsC<br />

e) CæVCsC<br />

b) CVCsC C<br />

C C VCsC<br />

g) CVCsCæ<br />

CæVCsC<br />

CcVCsCæ<br />

d) CVCsCcæ<br />

CcæVCsC<br />

13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!