parlamentis uwyebani

parlamentis uwyebani parlamentis uwyebani

parliament.ge
from parliament.ge More from this publisher
15.01.2015 Views

kanonproeqti `zogadi ganaTlebis Sesaxeb~ jerjerobiT reformatorebi imarjveben me vicnob am kanonproeqts da veTanxmebi mas. STabeWdileba iseTia, rom mas am momentSi raRac unda uqnan, magram ara gaumjobesebis TvalsazrisiT. Cemi azriT ki, CvenTan Semodis kargi kanonproeqti, gaazrebuli, magram parlamentis komitetebis gavlis Semdeg is ukeTesi ar xdeba, samagierod misaRebia ganaTlebis komitetisaTvis. aris komitetis Tavmjdomare, moadgileebi, garkveuli codna am sferoSi, ambiciebi _ parlamenti aris politikis gamtarebeli da a. S. magram saubari imis Sesaxeb, rom saSineli kanonproeqti Semovida da Cven vaumjobesebT, piradad araseriozulad mimaCnia: ver vnaxe ganaTlebis sferoSi parlamentSi Semosuli da Semdeg gaumjobesebuli kanoni. umaRlesi ganaTlebis kanoni iyo ukeTesi, rodesac Semovida, vidre is, rac gavida. madloba RmerTs, yvelaze mniSvnelovani, principuli sakiTxebi SenarCunda. Sesabamisma komitetma ucxo sityvebi _ senati, kancleri _ waiSala, magram, madloba RmerTs, TviTon movlena darCa da reforma mainc mimdinareobs. ise ucnauria, qarTvelebi rom cdiloben ganaTlebis sferoSi msoflios terminebi da codna ukarnaxon. saqarTvelo am TvalsazrisiT, visac unda ewyinos, CamorCenili qveyanaa _ realoba ase- Tia. Cveni ganaTlebis sistema ar Seesabameba msoflio standartebs, amitomac vgulSevmatkivrob am kanonproeqts da vcdilob, ar daveswro saTanado komitetze ganxilvas. meCveneba, rom xandaxan araseriozulad msjeloben da aris Cveneba imisa, vin ra magaria. me opoziciaSi var da CemTvis ufro advilia, mxari ar davuWiro zogadi ganaTlebis kanonproeqts, magram mainc veTanxmebi misi Rirsebis gamo. zogadi ganaTlebis kanoni revoluciuri kanonia da, bunebrivia, xdeba sazogadoebis winaaRmdegoba, miT umetes, im umravlesobebSi, romelic dRes ver gamoxatavs erTian azrs ganaTlebis sakiTxebTan dakavSirebiT. saparlamento sesiaze gansxvavebuli azri swored umravlesobis wevrebma gamoTqves _ ministr lomaias winaaRmdeg. es maTi problemaa: visac unda, is iqneba umravlesobaSi. dRevandel pirobebSi ganaTlebis reformas sami gamarTleba aqvs. pirveli: ganaTlebis reformas hyavs mamoZravebeli Zala, samwuxarod, ara parlamentSi, aramed saministroSi - ministr lomaias saxiT. ise ajobebda, rom saTanado komitetis Tavmjdomare, is - yofiliyo reformatori da reformebis motori, ministri ki is k o m e n t a r i ganaTlebis reformis damxmare Zalebi. es Zalebi, SesaZlebelia, sxdomaze sakiTxis ganxilvisas ricxobrivad ar iyos mniSvnelovani (laparakia oTx respublikelze, amaTgan erT-erTi mec var). oTxi xma SeiZleba arafers niSnavdes, magram sazogadoebaSi reformis legitimizaciisa da sazogadoebrivi gavlenis mopovebisaTvis, amas mniSvneloba aqvs: aris opoziciuri Zala, romelic mxars uWers reformas. e. i. ganaTlebis reformaSi ar gadis zRvari xelisuflebasa da opozicias Soris. zRvari gadis opoziciisa da xelisuflebis SigniT. es ufro namdvilic aris da sazogadoebaSic Sesabamisad aRiqmeba. Zalian Zneli sanaxavi iqneboda, umravlesoba ZaladobiT mTel opozicias xels ugrexdes da iseTi kanoni gaqondes, romelic mas Tavad ar moswons. faqtia: umravlesobis did nawils ar moswons reformatoruli kanonebi, magram iReben imdenad, ramdenadac hyavT saerTo xelmZRvaneli da imis azrs iTvaliswineben. umravlesobasa da opoziciaSic arian re- levan berZeniSvili _ sagareo urTierTobaTa komitetis wevri damoukidebeli deputati kaci, romelic reformas gaatarebda. meore: ganaTlebis komitets gaumarTla imaSi, rom ministri Zalze energiulia, ukan ar ixevs, mtkicea. gamarTlebaa isic, rom mas mxars uWers saqarTvelos parlamenti. saqarTvelos parlamentis mxardaWera Zalian mniSvnelovania im SemTxvevaSi, roca saparlamento umravlesobaSi ar aris erTianoba am sakiTxebTan mimarTebaSi. prezidentisagan Cven veliT ufro met mxardaWeras, magram, rac aris, reformas esec uzrunvelyofs. ase rom ar iyos, ministri ver daarwmunebda saparlamento umravlesobas. mesame: mTeli opozicia ar aris ganaTlebis reformis winaaRmdegi. opoziciaSi arian p a r l a m e n t i s u w y e b a n i 13

k o m e n t a r i formatorebi. jerjerobiT reformatorebi imarjveben. Tumca xandaxan umravlesobidan moulodneli svla keTdeba: magaliTad, arasamTavrobo seqtoridan wamosuli daviT zurabiSvili,. misgan aravin eloda aseT winaaRmdegobas reformisadmi. mas aqvs Tavisi mosazreba, romelsac me pativs vcem, magram CemTvis gaugebaria, rogor aTavsebs amas umravlesobaSi yofnasTan. Cven ar vmalavT: umravlesoba daiSleba, es garduvali procesia, Tan rac ufro Cqara moxdeba, ukeTesia. marTalia, daviT zurabiSvils ar veTanxmebi im konkretul mosazrebebSi, magram veTanxmebi imaSi, rom umravlesobas ar eTanxmeba da, Tu datovebs umravlesobas, kargia, radganac iq ar aris harmonia da aris xelovnuri erToba. Znelia ganaTlebis reformis gatareba im qveyanaSi, romelsac Tavi moaqvs Tavisi ganaTlebulobiT, damkvidrebulia stereotipi: sabWoTa ganaTlebis sistemaze ukeTesi jer ar gaCenila dedamiwis zurgze, da, Tu es ase ar aris, Cven ratom varT yvelaze ukeTesebi... mec miviRe ganaTleba im sistemaSi, arc me gadamigdia universitetis diplomi. mimaCnia, rom miviRe saTanado ganaTleba da ara maqvs problema amasTan dakavSirebiT, magram, Tuki vinmes raime codna aqvs Cemi asakisas Tu Cemze ufross, Tavis_Tavze ufro meti izruna _ rac marTali marTalia an, rasac gvaZlevda adre universiteti, im meaTeds ar iZleva dRes. ganaTlebis sistemas rom cvlileba sWirdeba, amaze xmas aravin iRebs, magram, roca moxdeba direqtorebis da reqtorebis gaTavisufleba, skolaSi saTanado sabWoebis Camoyalibeba, mowafeebisa da maTi mSoblebis monawileoba demokratiul procesebSi, direqtorTa ufleba _ movaleobis gansazRvra da SezRudva, skolis finansebis kontroli mSobelTa da maswavlebelTa mxridan, _ yvelaferi es iqneba revolucia, romlisaTvis yvela mzad aris. bunebrivia kiTxva romeli qveynis ganaTlebis sistemas eyrdnoba Cveni kanonproeqti sufTad arc erTi modeli araa aRebuli. marTvis sferoSi es ufro hgavs amerikuls, finansuri menejmentis sferoSi _ germanuls. es is modelia, romelmac unda imoqmedos saqarTveloSi. yvelas ganaTlebis is modeli moswons, romelic Tavis nacias, xasiaTs, tradicias Seesabameba. Cvens tradicias, Cemi azriT, Seefereba mSoblebis aqtiuri monawileoba. SevixedoT ra xdeba aqciebze, sad gadis zRvari Svilsa da mSobels Soris: Cven CavabareT, Cven wagviyvanes, Cven mogvatyues da a. S. kanonproeqti zRudavs skolis direqtors. skola aqamde cnobili iyo ara mowafeebiT, Tundac maT Soris prezidentebic yofiliyvnen, Tundac p a r l a m e n t i s u w y e b a n i 14 nobelis premiaze wardgenilni, aramed direqtoriT. esaa stalinis epoqis naSTi. raSi gvWirdeba Cven skolis direqtori, Cemi Tu Cemze ufrosi asakis adamianebi _ Cven warmavalebi varT, momavali sxvas ekuTvnis. kanonproeqtiT skolis direqtori menejeria: is skolis pedsabWosa da sameurveo sabWoze ver axdens gavlenas, is ver xarjavs fuls, rogorc mas gauxardeba da ver Caidens imas, rac Caidines sxva direqtorebma, kerZod: sakuTar skolebSi gaxsnes e. w. kerZo skolebi, kolejebi, Caabares maT skolis qoneba. isini arafers ixdian _ yvelafers ixdis saxelmwifo. es Caidines im adamianebma _ direqtorebma, romlebic iyvnen upatronod mitovebulni da gainaRdes Tavisi kerZo interesebi. ase saxelmwifo qoneba rom niavdeboda, iq TiTqos ukeTesi ganaTleba eZleodaT, tyuilia. aseTma kerZo Tu sauniversiteto skolebma, kolejebma araviTari xarisxobrivad gansxvavebuli codna ar mogvca zustad is mdgomareobaa: niWieri bavSvi kargia yvelgan, uniWo _ arsad ar varga. ganaTlebis reforma Zalze mtkivneulia, ase ar xdeba: daviZinoT, gaviRviZoT da yvelaferi kargad iqneba skolebSi. am kanons aqvs ara evroamerikuli, aramed qarTuli ieric. qarTuli nawili aris swored is, rom Cven Svilebs ar vandobT erT viRac direqtors _ mama RmerTs da mSoblebi aqtiurad CavrToT skolis saqmianobaSi. arsebuli sistemiT yvela ukmayofiloa: pedagogebs, profesor_maswavleblebs ara aqvT saTanado xelfasi, aRiareba da dacva saxelmwifosagan. saxelmwifoc ver poulobs kadrebs da erT kacs niSnavs oTx adgilze _ xalxi akliaT; yvelgan aris erTi problema _ ganaTlebis naklebobis problema. zustad aT weliwadSi unda miviRoT is Sedegi, rac gvindoda. aTi wlis Semdeg, Tu saqarTvelo iqneba kvalificiuri kadrebis qveyana, es niSnavs, rom reformam gaiara mtkivneuli gza da gaimarjva. magram, Tu isev xecurianebisa da metrevelebis xelSi iqneba umaRlesi ganaTleba, an skolis im direqtorebisa, axla rom arian, romlebic bavSvebs eubnebian: fexze idgebi manam, sanam mamaSeni skams ar moitanso. es saxelmwifo skolaSi xdeba _ merxic, skamic gatanilia gverdiT kantoraSi, romelsac sauniversiteto skola an raRac komerciulad mimzidveli saxeli hqvia, TiTqos es Zexvi iyos da misi reklama keTdebodes, manamde, ra Tqma unda, wesrigi ar iqneba. amitom yvela skolis direqtori gasaTavisuflebelia ,procedura am kanoniT _ gawerilia zustad. erTi sityviT, amkanoniT Cveni xasiaTis bevriTvisebaa gaTvaliswinebuli. es qarTul-evropuli kanonia. Cawerilia 22 marts

kanonproeqti `zogadi ganaTlebis Sesaxeb~<br />

jerjerobiT reformatorebi<br />

imarjveben<br />

me vicnob am kanonproeqts da<br />

veTanxmebi mas. STabeWdileba iseTia,<br />

rom mas am momentSi raRac unda<br />

uqnan, magram ara gaumjobesebis TvalsazrisiT.<br />

Cemi azriT ki, CvenTan<br />

Semodis kargi kanonproeqti, gaazrebuli,<br />

magram <strong>parlamentis</strong> komitetebis<br />

gavlis Semdeg is ukeTesi ar xdeba,<br />

samagierod misaRebia ganaTlebis komitetisaTvis.<br />

aris komitetis Tavmjdomare,<br />

moadgileebi, garkveuli codna<br />

am sferoSi, ambiciebi _ parlamenti<br />

aris politikis gamtarebeli<br />

da a. S. magram saubari imis Sesaxeb,<br />

rom saSineli kanonproeqti Semovida<br />

da Cven vaumjobesebT, piradad<br />

araseriozulad mimaCnia: ver vnaxe<br />

ganaTlebis sferoSi parlamentSi Semosuli<br />

da Semdeg gaumjobesebuli<br />

kanoni. umaRlesi ganaTlebis kanoni<br />

iyo ukeTesi, rodesac Semovida, vidre<br />

is, rac gavida. madloba RmerTs,<br />

yvelaze mniSvnelovani, principuli<br />

sakiTxebi SenarCunda. Sesabamisma komitetma<br />

ucxo sityvebi _ senati, kancleri<br />

_ waiSala, magram, madloba<br />

RmerTs, TviTon movlena darCa da<br />

reforma mainc mimdinareobs. ise ucnauria,<br />

qarTvelebi rom cdiloben<br />

ganaTlebis sferoSi msoflios terminebi<br />

da codna ukarnaxon. saqarTvelo<br />

am TvalsazrisiT, visac unda ewyinos,<br />

CamorCenili qveyanaa _ realoba ase-<br />

Tia. Cveni ganaTlebis sistema ar<br />

Seesabameba msoflio standartebs,<br />

amitomac vgulSevmatkivrob am kanonproeqts<br />

da vcdilob, ar daveswro<br />

saTanado komitetze ganxilvas. meCveneba,<br />

rom xandaxan araseriozulad msjeloben<br />

da aris Cveneba imisa, vin ra<br />

magaria. me opoziciaSi var da CemTvis<br />

ufro advilia, mxari ar davuWiro<br />

zogadi ganaTlebis kanonproeqts, magram<br />

mainc veTanxmebi misi Rirsebis gamo.<br />

zogadi ganaTlebis kanoni revoluciuri<br />

kanonia da, bunebrivia, xdeba<br />

sazogadoebis winaaRmdegoba, miT umetes,<br />

im umravlesobebSi, romelic dRes<br />

ver gamoxatavs erTian azrs ganaTlebis<br />

sakiTxebTan dakavSirebiT. saparlamento<br />

sesiaze gansxvavebuli azri swored<br />

umravlesobis wevrebma gamoTqves _<br />

ministr lomaias winaaRmdeg. es maTi<br />

problemaa: visac unda, is iqneba<br />

umravlesobaSi.<br />

dRevandel pirobebSi ganaTlebis<br />

reformas sami gamarTleba aqvs. pirveli:<br />

ganaTlebis reformas hyavs mamoZravebeli<br />

Zala, samwuxarod, ara parlamentSi,<br />

aramed saministroSi - ministr<br />

lomaias saxiT. ise ajobebda,<br />

rom saTanado komitetis Tavmjdomare,<br />

is - yofiliyo reformatori da<br />

reformebis motori, ministri ki is<br />

k o m e n t a r i<br />

ganaTlebis reformis damxmare Zalebi.<br />

es Zalebi, SesaZlebelia, sxdomaze<br />

sakiTxis ganxilvisas ricxobrivad ar<br />

iyos mniSvnelovani (laparakia oTx<br />

respublikelze, amaTgan erT-erTi mec<br />

var). oTxi xma SeiZleba arafers<br />

niSnavdes, magram sazogadoebaSi reformis<br />

legitimizaciisa da sazogadoebrivi<br />

gavlenis mopovebisaTvis, amas<br />

mniSvneloba aqvs: aris opoziciuri<br />

Zala, romelic mxars uWers reformas.<br />

e. i. ganaTlebis reformaSi ar gadis<br />

zRvari xelisuflebasa da opozicias<br />

Soris. zRvari gadis opoziciisa da<br />

xelisuflebis SigniT. es ufro namdvilic<br />

aris da sazogadoebaSic Sesabamisad<br />

aRiqmeba. Zalian Zneli sanaxavi<br />

iqneboda, umravlesoba ZaladobiT mTel<br />

opozicias xels ugrexdes da iseTi<br />

kanoni gaqondes, romelic mas Tavad<br />

ar moswons. faqtia: umravlesobis<br />

did nawils ar moswons reformatoruli<br />

kanonebi, magram iReben imdenad,<br />

ramdenadac hyavT saerTo xelmZRvaneli<br />

da imis azrs iTvaliswineben. umravlesobasa<br />

da opoziciaSic arian re-<br />

levan berZeniSvili _ sagareo<br />

urTierTobaTa komitetis wevri<br />

damoukidebeli deputati<br />

kaci, romelic reformas gaatarebda.<br />

meore: ganaTlebis komitets gaumarTla<br />

imaSi, rom ministri Zalze energiulia,<br />

ukan ar ixevs, mtkicea. gamarTlebaa<br />

isic, rom mas mxars uWers saqarTvelos<br />

parlamenti. saqarTvelos <strong>parlamentis</strong><br />

mxardaWera Zalian mniSvnelovania im<br />

SemTxvevaSi, roca saparlamento umravlesobaSi<br />

ar aris erTianoba am sakiTxebTan<br />

mimarTebaSi. prezidentisagan<br />

Cven veliT ufro met mxardaWeras,<br />

magram, rac aris, reformas esec<br />

uzrunvelyofs. ase rom ar iyos,<br />

ministri ver daarwmunebda saparlamento<br />

umravlesobas. mesame: mTeli<br />

opozicia ar aris ganaTlebis reformis<br />

winaaRmdegi. opoziciaSi arian<br />

p a r l a m e n t i s u w y e b a n i<br />

13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!