naTela maRlakeliZe
naTela maRlakeliZe naTela maRlakeliZe
naTela maRlakeliZe natalia svaniZe qarTuli ena da literatura moswavlis saxelmZRvanelo
- Page 2 and 3: naTela maRlakeliZe qarTuli ena da l
- Page 4 and 5: sarCevi `saqarTvelos mTebSi gagaCin
- Page 6: saxelmZRvanelos gamoyenebis instruq
- Page 9 and 10: zena _ zeca, aq: zeciuri Zala, Rmer
- Page 11: samadlo _ istoriuli sofeli qvemo qa
<strong>naTela</strong> <strong>maRlakeliZe</strong><br />
natalia svaniZe<br />
qarTuli ena<br />
da<br />
literatura<br />
moswavlis saxelmZRvanelo
<strong>naTela</strong> <strong>maRlakeliZe</strong><br />
qarTuli ena<br />
da<br />
literatura<br />
moswavlis wigni<br />
gamomcemloba `meridiani~<br />
Tbilisi 2011
qarTuli ena da literatura<br />
IV klasi<br />
moswavlis wigni<br />
avtorebi:<br />
redaqtori<br />
<strong>naTela</strong> <strong>maRlakeliZe</strong> (jgufis xelmZRvaneli)<br />
cisana yuraSvili, elene <strong>maRlakeliZe</strong><br />
neli elizbaraSvili<br />
mxatvari<br />
nino zaqariaSvili<br />
dizaineri<br />
daviT kutubiZe<br />
ISBN<br />
(UDC)<br />
gamomcemloba `meridiani~,<br />
Tbilisi, al. yazbegis gamz., 47. 39-15-22<br />
E-mail: davideku1@mail.ru, info@meridianpub.com<br />
899 54 17 07 kaxaber rusiZe<br />
893 53 35 27 <strong>naTela</strong> <strong>maRlakeliZe</strong><br />
© gamomcemloba `meridiani~, 2011<br />
© n. <strong>maRlakeliZe</strong><br />
N. Maglakelidze, N. Svanidze<br />
“Georgian language and literature”, textbook grade 4, in Georgian<br />
“Meridiani” Publishing House, Tbilisi - 2011
sarCevi<br />
`saqarTvelos mTebSi gagaCina zenam~ ..........................................7<br />
qarTuli ena (lado asaTiani) .................................................................8<br />
sadRegrZelo (guram maisuraZe) ...........................................................10<br />
iavnanam ra hqmna! (iakob gogebaSvili) .............................................12<br />
1) samSoblo Rvinisa .............................................................................12<br />
2) sofeli vaSlovani ............................................................................12<br />
3) lekebi kaxeTSi ...................................................................................13<br />
4) qeTos itaceben ..................................................................................15<br />
5) mdevrebi ..............................................................................................15<br />
6) qeTos naibi yidulobs .....................................................................17<br />
7) qeTo lek qalad iqca ........................................................................18<br />
8) amao cda qeTos mamisa ......................................................................19<br />
9) qeTos mama itacebs ...........................................................................20<br />
10) qeTo saSinlad itanjeba ...............................................................22<br />
11) iavnanam ra hqmna! ...........................................................................25<br />
12) qeTo da misi dedobil-mamobili ................................................28<br />
13) qeTos bedniereba ............................................................................28<br />
`Cemi Tavgadasavali~ (nawyvetebi, akaki wereTeli) ......................32<br />
1) ZiZasTan ...............................................................................................32<br />
2) mSoblebTan .........................................................................................35<br />
3) gimnaziaSi ............................................................................................38<br />
ganaTlebuli mwyemsi (nawyveti, aleqsandre yazbegi) ..................40<br />
himni qarTul anbans (galaktion tabiZe) ...........................................43<br />
qarTvelebis gulis saunje (nawyveti, ilia WavWavaZe) .................45<br />
TinaTinis gamefeba (nawyveti, SoTa rusTaveli).............................48<br />
`Cemo kargo qveyanav~ ...............................................................................53<br />
amirani (nawyveti, akaki wereTeli) .......................................................54<br />
didgoris brZola (levan sanikiZis mixedviT) ................................56<br />
Tavdadebuli mRvdeli Tevdore (iakob gogebaSvilis mixedviT) ..59<br />
krwanisis yayaCoebi (lado asaTiani) ...................................................62<br />
erekle mefe da ananureli ulamazoebi (revaz inaniSvili) .......64<br />
Sen ise Rrma xar, qarTulo cao... (ana kalandaZe) ...........................70
`damakvirdi~ .................................................................................................71<br />
damakvirdi (ilia WavWavaZe) ...................................................................72<br />
nikoloz gostaSabiSvili (nawyveti, ilia WavWavaZe) ....................74<br />
xorasneli Wabuki (revaz inaniSvili) .................................................76<br />
mesarke (akaki wereTeli) ..........................................................................80<br />
`sibrZne sicruisa~ ....................................................................................83<br />
ixvi da myvari (sulxan-saba orbeliani) ............................................84<br />
mefe da misi Svili (sulxan-saba orbeliani) ....................................85<br />
glaxaki da qila erbo (sulxan-saba orbeliani) .............................86<br />
kata da lomi (akaki wereTeli) ...............................................................88<br />
filosofosi da viri (xalxuri)............................................................89<br />
bedi da iRbali (xalxuri)........................................................................91<br />
rogor eZebda glexi samarTals<br />
(germanuli zRapari, Targmna l. sulxaniSvilma) ..........................94<br />
yanCa da kakabi (sergo kldiaSvili) .....................................................98<br />
`adamiani da buneba~ .................................................................................103<br />
unugeSo yofna (vaJa-fSavela) ...............................................................104<br />
Svlis nukris naambobi (vaJa-fSavela)................................................106<br />
bembi (nawyveti, feliqs zalteni,<br />
Targmna guram gverdwiTelma) ...............................................................116<br />
xazarula (nodar dumbaZe) ......................................................................120<br />
saziaro yvavi (goderZi Coxeli) ...........................................................124<br />
biWi malxazi (revaz inaniSvili) ...........................................................132<br />
sakuTari sicocxlis Semokleba (nawyveti, muxran maWavariani) ...130<br />
`gaicaniT, Tqveni Tanatolia~ ...........................................................139<br />
gamoqvabulSi (nawyveti, giorgi SatberaSvili) .............................140<br />
skolaSi (nawyveti, mark tveni) ..................................................................146<br />
SuSis namsxvrevi (SemoklebiT, revaz inaniSvili) .........................154<br />
Cxubi mdinaresTan (otia ioseliani) ...................................................157<br />
siyvaruli Semodgomaze (guram rCeuliSvili) ...............................162<br />
viTarca mtkvari (muxran maWavariani) ................................................166
saxelmZRvanelos<br />
gamoyenebis<br />
instruqcia<br />
wigniT muSaobisas yuradReba miaqcieT Semdeg pirobiT niSnebs:<br />
_ `sityvis salaro~. aq axsnilia is sityvebi da gamoTqmebi,<br />
romlebic teqstis kiTxvisas TqvenTvis SeiZleba gaugebari<br />
aRmoCndes;<br />
_ am pirobiTi niSnebiT aRniSnulia<br />
sxvadasxva tipis kiTxvebi, romlebic<br />
dalagebulia TanmimdevrobiT da<br />
dagexmarebaT teqstis gagebaSi, gaazrebasa<br />
da SefasebaSi;<br />
_ teqstebze muSaobis procesSi xSirad mogiwevT adre naswavlisa<br />
da wakiTxulis gaxseneba. es pirobiTi niSanic swored<br />
amas aRniSnavs;<br />
_ codnis SeZenas Tan sdevs axal masalaze dakvirveba. es simboloc<br />
swored amaze migvaniSnebs;<br />
_ xSirad Tavad mogiwevT ama Tu im movlenis (cnebis) axsna.<br />
sadac es pirobiTi niSani SegxvdebaT, icodeT, iq Tqvengan<br />
swored amas elian;<br />
_ es simbolo enobriv masalaze dakvirvebas gulisxmobs;<br />
misi mizania ara mxolod wesebis gacnoba, aramed maTi praqtikulad<br />
gamoye neba zepirsa Tu weriT metyvelebaSi.<br />
_ es pirobiTi niSani sadac SegxvdebaT, iq aucileblad<br />
mogiwevT wesis damaxsovreba.<br />
am savarjiSoebis didi nawili gankuTvnilia klasSi jgufuri<br />
muSaobisaTvis.
mbep!btbUjboj<br />
qarTuli ena<br />
saqarTvelos mTebSi gagaCina zenam,<br />
siyvarulis leqsis, sadRegrZelos enav!<br />
moimRera dRemde uZvelesma tomma<br />
Slegi CanCqerebis napralebze xtoma;<br />
I. ` saqarT velos mTebSi gagaC ina z e nam...~<br />
myinvarebis RvTiur brwyinvalebiT dnoba,<br />
jagnarebSi irmis jogis navardoba;<br />
gafantuli faris mTaze dajanReba<br />
da qarTuli faris farze dajaxeba.<br />
uZvelesma tomma dRemde moimRera,<br />
mwife puris yana qarSi rogor Relavs;<br />
sarkineTSi grdemlze rogor scemen uros<br />
da varskvlavi zRvebze rogor mogzaurobs;<br />
an mTvarian RamiT cixe-koSkis CrdilSi<br />
ra tkbilia farul siyvarulis SiSi;<br />
roca RamismTevlebs lxini gaumarTavT<br />
da sizmrebi roca sTvlemen sasTumalTan...<br />
saqarTvelos mTebSi gagaCina zenam,<br />
xmaTa xaverdebis da RmerTebis enav!
zena _ zeca, aq: zeciuri Zala, RmerTi<br />
Slegi _ giJi, gadareuli<br />
sarkineTi, sarkine _ adgilia mcxeTaSi<br />
jagnari _ adgili, sadac jagebia; jagi _ ekliani buCqi<br />
_ ras uwodebs mwerali qarTul enas ris enaa igi<br />
_ `uZvelesma tomma dRemde moimRera~ _ romel<br />
ers gulisxmobs poeti `uZveles erSi~ ra `moimRera~ am<br />
erma<br />
_ poetis ra ganwyoba Cans leqsSi Tqveni azriT, riT<br />
aris gamowveuli es ganwyoba<br />
_ rogor fiqrobT, ratom uwodebs mwerali qarTul<br />
enas `xmaTa xaverdebisa da RmerTebis enas~ ra Cans am sityvebidan<br />
eTanxmebiT am Sefasebas<br />
_ gaixseneT is leqsebi, romlebic qarTuli<br />
enis Sesaxeb dauweriaT poetebs.<br />
_ Tqveni azriT, ratom uyvarT maT ase mSobliuri<br />
ena ras gamoxataven adamianebi eniT<br />
rogor amyareben erTmaneTTan urTierTobas<br />
ena adamianTa azris gamoxatvisa da urTierTobis saSualebaa.<br />
_ qarTvelebi romel enaze gamoxataven azrebs da erTmaneTTan<br />
romeli enis saSualebiT amyareben kontaqts<br />
qarTuli ena Cveni mSobliuri enaa, dedaenaa.
hvsbn!nbjtvsb[f<br />
sadRegrZelo<br />
I. ` saqarT velos mTebSi gagaC ina z e nam...~<br />
erTxel rusi poeti sergei esenini saqarTveloSi<br />
stumrad Camovida. qarTvelma poetebma guliTadad<br />
umas pinZles sapatio stumars. igi jer kojris cixeze<br />
aiyvanes, saidanac didebulad Canda daTovlili kavkasioni,<br />
beberi Tbilisi, mwuxare marabda, dauviwyari<br />
didgori; mere didebuli beTaniis monasterSi didebuli<br />
Tamaris xati inaxules.<br />
ukan rom brundebodnen, samadloze TeTr duqanSi<br />
isadiles. stumris TxovniT sufra gzispira mdeloze<br />
gaaSlevines.<br />
gaimarTa lxini. poetebi erTmaneTs ejibrebodnen enamzeobaSi.<br />
saRamospiras gzaze urmebi gamoCnda. qalaqSi savaWrod Casuli glexebi<br />
ukan brundebodnen. ramdenma meurmemac gaiara, eseninma isini sufrasTan<br />
miiwvia _ dailoceo.<br />
erTma meurmem yanwi CamoarTva da uTxra: cota iqiT miiwie, Tamar<br />
mefis oqros qoSis kvali ar waSaloo. Tu vera xedav, daiCoqe, miwas suli<br />
Seubere da gamoCndeba. asea, Cemo Zmiswulo, qarTvelebi Cvens wminda<br />
miwaze vdgavarT, xSiradac viCoqebT da vkocniT winaparTa nafexurs.<br />
Zalac aqedan gveZleva. imitom aris, mteri da duSmani rom ver gverevao.<br />
es imaTi didebisa iyos, visac aq gauvlia, kvali dautovebia, xati da san-<br />
Teli udidebia, TviTon Tavi gauwiravs da Cveni miwa-wyali daucavs,<br />
Cveni jiSi da jilagi dRemde moutaniao.<br />
meorem Tqva: RmerTma purisWama nu mogiSaloT. vinc Tqven Semdeg am<br />
mdeloze sufras gaSlis da Tqven gagixsenebT, vinc mwyurvals Rvinosa<br />
da mSiers lukmas miawvdis, perangs gaixdis da sxvas Caacmevs, warsulis<br />
Sesandobarsa da momav lis dRegrZelobas ityvis, sikeTis uRelSi Seebmeba<br />
da kacobis kvals datovebs,<br />
imas gaumarjoso.<br />
mesamem Tqva: saiTac wadgeT da<br />
wamodgeT, am daRlili mzis madli<br />
nu mogeSaloTo.<br />
meoTxem Tqva: gaumarjos xaris<br />
qeds, guTnis Rveds, cis nams, dedamiwis<br />
mosavals, kacis marjvenas<br />
da mSobiare dedakacso.<br />
da uceb esenini cxare cremliT<br />
atirda.<br />
_ ra atirebs eseninso _<br />
Sewuxdnen poetebi.<br />
_ ra matirebs da uZlureba.<br />
me, ruseTis did poets, ar Sem-<br />
Zlebia sadRegrZelos ase lamazad<br />
Tqma, es uswavleli glexebi rom<br />
ambobeno, _ Tqva eseninma.
samadlo _ istoriuli sofeli qvemo qarTlSi<br />
enamzeoba _ mWevrmetyveleba, enamWevroba, kargad saubari<br />
duSmani _ mteri<br />
jilagi _ igivea, rac jiSi<br />
Sesandobari _ micvalebulTa sulis mosaxsenebeli<br />
_ rogor gamoxates TavianTi pativiscema qarTvelma<br />
poe tebma rusi stumris mimarT<br />
_ ra moCanda kojris cixidan<br />
_ ra sadRegrZeloebi Tqves qarTvelma glexebma<br />
_ ra atirebda esenins<br />
_ rogor fiqrobT, ratom aiyvanes rusi stumari maspin-<br />
Zlebma kojris cixeze ris Cveneba surdaT misTvis<br />
_ qarTvelma glexebma sxvadasxva sadRegrZelo uTxres<br />
rus stumars. maTgan romeli mogwonT Tqven yvelaze metad<br />
ratom<br />
_ qarTvelebis ra Tvisebebi Cans am nawarmoebSi maTgan<br />
romeli moewona yvelaze metad rus stumars<br />
_ `poetebi erTmaneTs ejibrebodnen enamzeobaSi~, _<br />
weria teqstSi. rogor gesmiT enamzeobaSi poetebis Sejibri<br />
_ Tqveni azriT, rus stumarTan romel enaze enamzeobdnen<br />
qarTveli poetebi meurmeebi<br />
_ ra gsmeniaT qarTuli enis Sesaxeb<br />
qarTuli ena uZvelesi saliteraturo<br />
enaa. es imas niSnavs, rom qarTul enaze arsebobs<br />
mdidari mwerloba, misi mwignobroba<br />
15 saukuneze mets iTvlis. igi saerTo enaa<br />
saqarTvelos yvela kuTxe Si mcxovrebi qarTvelisaTvis.