01.01.2015 Views

aka morCilaZe givi alxaziSvili baadur balarjiSvili paata nacvliSvili ...

aka morCilaZe givi alxaziSvili baadur balarjiSvili paata nacvliSvili ...

aka morCilaZe givi alxaziSvili baadur balarjiSvili paata nacvliSvili ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

literaturuli gazeTi<br />

#23<br />

#23 2 - 15 aprili 2010<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

<strong>baadur</strong> <strong>balarjiSvili</strong><br />

II<br />

<strong>givi</strong> <strong>alxaziSvili</strong><br />

IV-V<br />

<strong>aka</strong> <strong>morCilaZe</strong><br />

VI-VII<br />

<strong>paata</strong> <strong>nacvliSvili</strong><br />

VIII-IX<br />

andro buaCiZe<br />

X-XI<br />

gigi sul<strong>aka</strong>uri<br />

XII<br />

<strong>baadur</strong> wulaZe<br />

XIII


2 poezia literaturuli gazeTi 2 -15 aprili 2010<br />

* * *<br />

burusi buStiviT banalur balRobis,<br />

umizno titinis uazro tivtivi,<br />

uRrublo zeca da zurmuxtis baRebi.<br />

akviatebuli martivi motivi _<br />

ganqarda da gahyva JamTasvlis dinebas _<br />

mzeras mieCvia Savlega nislebi,<br />

gaxSirda loToba da mere gineba _<br />

am qveynad mosvlis da momavlis miznebis.<br />

azeldazelili gaudis goTika,<br />

nikel mociage „jeneral motorsi~ _<br />

cancarebs sivrceSi hauzis optika:<br />

seqsi, sikvdili da cisferi lotosi.<br />

mteri Cven ver mogvereva verodes:<br />

saqarTvelos _ imier da amier,<br />

mxrebze xelgadaxveulni vmRerodiT<br />

winwyaros da mere mravalJamiers.<br />

albaT ukve gagviTxrian samares,<br />

waaweren qvaze epitafias:<br />

is, vinc saflavs daeZebda Tamaris,<br />

imav miwas, sadRac iqve marxia.<br />

TqvenTan var da aqve vrCebi, Zm<strong>aka</strong>cno,<br />

da viqnebi dRe-yovelicismari,<br />

erTmaneTi saqarTvelom gagvacno,<br />

erTad vnaxoT wuTisoflis sizmari.<br />

Zaloben naZraxni, umetes mainca,<br />

miqserSi crui da marTali aries _<br />

Tu RmerTi gawyra da qveyana daiqca _<br />

Svela raRad minda cariel-tariels.<br />

zamTris damdegi TelavSi<br />

Semodgoma bindiani quCebiT<br />

mibarbacebs _ dro damdgara wasvlisa _<br />

midis zantad, bedsac ar eurCeba:<br />

aseTia uflis neba, ras izam...<br />

civma civad Seubera Soridan,<br />

warixvetnen SariSura foTlebi,<br />

mors daasves dasaxeTqad soli da<br />

SeSa miaqvT saaryisken godrebiT.<br />

walmis Radars sukis mwvadi elaga,<br />

Tonis puris suni bols Serevia,<br />

gudis yveli nirs aZlevda baraqas _<br />

nivris mwnilic friad sasurvelia.<br />

<strong>baadur</strong> <strong>balarjiSvili</strong><br />

noemberi ileoda JinJRlebiT,<br />

saferavma wveri TeTri daRara,<br />

iyo Txovna: didxans nu daviSlebiT,<br />

cota dagvrCa, ukve bevri aRara.<br />

eh, ramdenjer Tavs dolabi gvabrunes,<br />

da yvelafers kvlav Tavidan viwyebdiT,<br />

Wirsa Sigan gamagreba rom unda,<br />

aba, amas rogor daviviwyebdiT.<br />

omis Sedegi<br />

aRaraferi maxarebs _ guls uWers rusis xiStebi,<br />

uazrod davborialob, rogorc pankisSi qistebi,<br />

isinic Tvlian iarebs, Tavs dasCxavian Citebi _<br />

Savebi, rogorc yvavebi, momcroni gabaritebiT.<br />

mZaxals ganudga mZaxali, eWvSeparuli RirsebiT:<br />

„Wiria axalTaxali _ vin arian da visebi“.<br />

samyaro mizezianobs, Cvenc im badeSi gavebiT _<br />

qudbedis mruSi piano zianobs gauTavebiT.<br />

zogic anaSas abolebs, zogs heroini swyuria,<br />

mimdinareobs gambiti, mizani ususuria.<br />

viTom damTavrda: omia! sisxlis Jangian laqebiT,<br />

rad unda gamaqrobia anda eqsperti kragebiT.<br />

„feesbe“ mzeobs „kagebiT“, „cereu“ tkbili kakebiT,<br />

evropac gaerTianda TavianT agarakebiT.<br />

omia! diax, omia... magram imaTi omia,<br />

visac Cveni spa naqebi ciradac ara hgonia.<br />

tvinSi cocaven eWvebi, rogorc slokina glistebi,<br />

netav vis mxares mRerian mTavari vokalistebi.<br />

xan vtiri, xanac vicini, vgrZnob,<br />

rom namdvilad vgiJdebi _<br />

matyvia, rogorc samyaros, apokalifsis niSnebi.<br />

koqteilbari Tbilissa da Telavs Soris<br />

mas pirvelad rva wlis winaT Sevxvdi rZlis statusiT.<br />

gulSi Camixuta, dagvloca da im saxlis<br />

gasaRebi mogvca, romelic Tavad datova. Tormeti<br />

wlis winaT Tqva, Tbilisi Cemi qalaqi aRar ariso da<br />

TelavSi dasaxlda.<br />

avdivarT platoze, SevdivarT saxlSi. holSi:<br />

bevri suraTi, fanqriTa da saRebavebiT Sesrulebuli.<br />

erT-erTi maTgani: mze, biliki da bilikis bolos<br />

mxolod jvari sasaflaoze. `sikvdilis gza<br />

arra aris vardisfer gzis garda~... ucnauri grZnoba<br />

meufleba. nuTu es is saxlia, sadac amdeni xania<br />

aravin cxovrobs! ar hgavs adamianebisgan mitovebul<br />

saxls.<br />

aqa-iq daudevrad dadebuli nivTebi saxlidan<br />

TiTqos sul cota xnis winaT gasul patrons elodnen.<br />

poetis oTaxi: kedlebze cxra aprils daRupul-<br />

Ta suraTebi, Savi flomasteriT dawerili uamravi<br />

telefonis nomeri da saqarTvelos ruka. Taroebze<br />

_ bevri wigni, karadis Tavze _ boTlebi da samzareulos<br />

dasakepi dafiT gakeTebuli sayvareli<br />

farSevangi. erT-erTi Taros ujraSi saguldagulod<br />

Senaxuli nabeWdi furclebiT savse saqaRalde<br />

da bloknotebi _ xelnawerebiT. vxvdebi, rom aq<br />

uamravi gamouqveynebeli leqsi inaxeba. ai, erTerTi:<br />

`aRtacebulni mimodian irgvliv briyvebi,<br />

mcire adgilic aRar rCebaT mgloviareTa.<br />

qarSi elaven aTasferi iarliyebi<br />

da rokavs yalbi siyvaruli _ gulisgareTa.<br />

Seyvarebulan kretinebi, Sterma itiros<br />

xolo bednierT Taiguli _ baRSi krefili.<br />

idioturi siamaye Svenis idiots<br />

da mis namusrevs inawilebs ori debili.<br />

farsi Tarsia, uarzea suleli bedi,<br />

avadmyofuri aRsarebis cecxli anTia,<br />

oriv daRlilan erTnairad: munji da ybedi,<br />

da Cans orive erTnairi fsiqopatia....~<br />

an kidev:<br />

`viT metivis pretenzia sakuTaris mimarT tivis,<br />

gulSi erTi mcire sevda uxsovari drodan mivis,<br />

igi mklavs da maZlevs imeds, igi mReris, igi kivis:<br />

RvTaebrivi simetriiT simartovis simartivis.~<br />

<strong>baadur</strong> <strong>balarjiSvili</strong> oTxi krebulis avtoria:<br />

`Telavis Wadari~, `mdinare~, `koqteilbari rebusi~<br />

da `sevdis baRi~. kidev ufro meti leqsi, vidre am<br />

krebulebSia, gamouqveynebelia. rom vkiTxe, ratom<br />

aRar aqveynebT-meTqi, Tavis mobma xom unda, Sviloo...<br />

minda, Cemi patara interviu poetTan, romelsac<br />

vaxuSti kotetiSvilma `erekles cixis galavnis Jangiani<br />

lodi~, `naRdi Zveli Tbiliseli yaraCoReli<br />

moqalaqe~ da `sruliad saqarTvelos poeti uwoda~,<br />

kidev erTi lamazi poeturi krebulis gamocemis<br />

winapiroba gaxdes, radgan am intervius dros mamam<br />

aseTi ram miTxra: saTqmeli vTqvi Tu ara, ar vici,<br />

magram xeli rom Cameqnia, es interviuc ar Sedgeboda,<br />

krizisi xom yovel CvenTagans erTnairad exeba,<br />

Tumca sxvadasxvanairad ganvicdiT. iqneb Zalasac<br />

vikreb...<br />

_ rogoria <strong>baadur</strong> <strong>balarjiSvili</strong>s samSoblo<br />

rogori samSoblo gsurT hqondes momaval Taobas,<br />

Tqvens SviliSvilebs<br />

_ cxra aprilis Semdeg, pirveli skolis win, Senc<br />

gemaxsovreba, xeebi leqsebiT iyo aWrelebuli. erT<br />

TeTr Wadarze aseTi leqsi wavikiTxe: `zeSTagonebiT<br />

movdivar, ase urCi da aSari, RmerTma maSoros sam-<br />

Soblo, Cemi mtris nafeSqaSari.~ Zalian momewona,<br />

momewona da sixaruliT ganvikurne im barbarosobiT<br />

daavadebuli, rac Cems Tvalwin moxda. minda,<br />

Cemma patara <strong>baadur</strong>ma iseT samSobloSi icxovros,<br />

rogoris imedic iq mdgom qarTvelebs hqondaT da<br />

sjerodes, rom im imeds verasodes moklaven.<br />

tradiciebi ar unda daikargos. Zm<strong>aka</strong>cis saflavze<br />

gasvla marto tradicia ki ara, movaleobacaa. Cven<br />

magaliTad, gardacvlili megobris dRes, sadac<br />

uyvarda, iq mivdiodiT. ar minda, Cems SviliSvilebs<br />

iseTi samSoblo hqondeT, sadac aseTi rameebi ar<br />

ecodinebaT. TiTqos urTierToba gacivda dRes,<br />

ubralo gaxda, martivi.<br />

`Cemi dedao~, es rom qarTvelma kacma Tqva, mas<br />

mere wavida da wavida... dedas rom ar scem pativs,<br />

mTels ojaxs aRar scem pativs, ojaxis upativcemlobiT<br />

saqarTveloc arafrad migaCnia, sulerTia<br />

yvelaferi sakuTari Tavis garda. minda, Cvens sam-<br />

SobloSi isev ise uyvardeT erTmaneTi, rogorc<br />

adre. sadac siyvarulia, iq mere yvelaferi lagdeba.<br />

robaqiZe ambobs, gana arsebobs, rame ufro mwveli<br />

dRes ase wvavs samSoblo am Taobas RmerTma qnas,<br />

vcdebode.<br />

_ erTxel miTxariT, Tbilisi Cemi qalaqi aRar<br />

ariso. rodis gadidda manZili Tbilissa da Telavs<br />

Soris, rodis aRmoCnda koqteilbari uReltexilTan<br />

gomboris mTaze, Tbilissa da Telavs Soris<br />

_ guram rCeuliSvils aqvs naTqvami: Telavi yvelaze<br />

kargad inaxavs Tbilisis ambebso. sxvaTa Soris,<br />

mqonda idea, nadikvarze rCeuliSvilis Zegli dagvedga,<br />

magram wauyrues.<br />

Telavi Tbilisis yvelaze Soreuli gareubaniao,<br />

esec uTqvamT. Telavsa da Tbiliss Soris manZili<br />

ra mosatania. ubralod, orive iyo Cemi da aRar aris<br />

Cemi, saxe icvales, me ki wlebi aRar myofnis, ar minda,<br />

vTqva, vberdebi-meTqi. bevria CemsaviT... soroSi<br />

SemZvrali, gareT gamoxedva aRar unda, erTi Tavisas<br />

hyviris, meore _ Tavisas, aris sityvebis braxuni.<br />

maSin, roca Tbiliss Cemad vTvlidi, urTierTobebi<br />

iyo da me guli mimiwevda am urTierTobebisken.<br />

sxva xibli hqonda Tbilisur bohemas.<br />

dRes arc es xiblia da aRarc _ bohema. Tu sadme<br />

rame kidev aris SemorCenili, damnaxavi aRar aris<br />

aravin. rasac Tbilisze vambob, is Telavsac exeba.<br />

saxlidan aRarc gavdivar. im dRes saqme mqonda<br />

moedanze. erTi saaTi videqi, salami veravis miveci...<br />

Zveli da Rirebuli rac aris, imas xeli ar unda<br />

axlo. aba, sadRaa dRes is nadikvari, adre rom iyo.<br />

nadikvarze siyvaruli ibadeboda, grZeldeboda da<br />

xSirad iq mTavrdeboda kidec. me samoci wlis var<br />

da Cemi saqarTvelo ukve iyo.<br />

iyo da aRar aris.<br />

_ es cxovrebaze xelCaqneuli kacis naTqvams<br />

hgavs.<br />

_ ara, mTlad asec ar aris. ubralod, guli mwydeba<br />

raRacebze, Torem adamiani sanam cocxali xar,<br />

xan xels Caiqnev da xanac imediT aivsebi. saimedos<br />

rom verafers vxedav, eg miklavs guls.<br />

Rirebulebebi Seicvala, winaparTa naswavlisa da<br />

gamocdilebis wamRebi da mimRebi aRar aris. arada,<br />

magis gareSe ar gamova. Tu saZirkveli ar gaamagre,<br />

ra gamova! saZirkveli warsulia. warsulze uaris<br />

Tqma ki sakuTar Tavze uaris Tqmas niSnavs.<br />

_ Tqvens erT-erT krebuls `sevdis baRi~ hqvia.<br />

raze fiqrobT xolme yvelaze xSirad, roca sevdis<br />

baRSi SedixarT<br />

_ ra Tqma unda, d<strong>aka</strong>rgul megobrebze, rogorc<br />

_ TbilisSi, ise _ TelavSi. bevri afxazeTis omma<br />

Seiwira, bevric mere gamomecala xelidan. wlebi rac<br />

memateba, vxvdebi, rom Seni sikvdili maSin iwyeba,<br />

roca megobrebs kargav, Sens usayvarles xalxs kargav.<br />

fizikuri sikvdili saboloo gardacvalebaa.<br />

vfiqrob Cems cxovrebazec, Secdomebze, romlebic<br />

mxolod Cems kiserzea. ise vicxovre, rogorc<br />

movindome, SesaZleblobebze ki sxvebma imsjelon.<br />

vcdilobdi, yovelTvis marTali vyofiliyavi, axlac<br />

ase var. gamgebi gaigebs.<br />

_ sad xedavT Tqvens Tavs am oromtrialSi<br />

_ Cems Tavs iq vxedav, sadac var. iqneb daviRale<br />

da magitom, an iqneb imitom, rom aq dedaCemi da mama-<br />

Cemia. SesaZloa raRacisTvis vemzadebi. vnaxoT...<br />

gamoCndeba.<br />

jerjerobiT aq yofna miadvildeba.<br />

esaubra xaTuna qardava


2 -15 aprili 2010<br />

visxediT Cveulebriv, rogorc<br />

yvela saRamos, samsaxuridan saxlSi<br />

rom davbrundebodi xolme da televizors<br />

vuyurebdiT. dedaCemi Tavis savarZelSi<br />

_ SemosasvlelSive, oTaxis<br />

karTan rom idga, me _ quCis mxares,<br />

kedelTan, wignebis karadis gverdiT,<br />

saidanac kargad Canda televizoric<br />

da Cemgan naxevrad zurgSeqceviT mjdari<br />

dedaCemic. ijda mokrZalebiT,<br />

marjvena idayviT savarZlis saxelurze<br />

dayrdnobili, erTmaneTze<br />

bavSvurad, saSinlad gulisamaCuyeblad<br />

mityupebuli flostebSi Cayofili<br />

fexebiT da mondomebiT usmenda<br />

gadacemas sesilia TayaiSvilis cxovrebaze.<br />

me ki mTeli dRis misavaTebuls<br />

fiqri merCivna, meqanikurad<br />

vadevnebdi Tvals nawyvetebs cnobili<br />

filmebidan da TiTqmis ar mesmoda<br />

drodadro ekranze gamoCenili msaxiobebis<br />

laparaki.<br />

albaT verasodes SevZleb bolomde<br />

imis axsnas, zogjer ratom maRizianebda<br />

da Tan mecodeboda ase<br />

TavisTvis, morCilad mjdari dedaCemi;<br />

ratom vTvlidi mis winaSe Tavs damnaSaved,<br />

ratom mivyavdi isterikamde<br />

mis TiTqmis asketur cxovrebas da mSvid,<br />

xSir SemTxvevaSi morcxvobiT<br />

gamowveul qcevebs, romlebic mxolod<br />

mowesrigebul jdomaSi ar gamoixateboda.<br />

aseTi iyo, magaliTad,<br />

laparakis dros sadRac, gaurkveveli<br />

mimarTulebiT cqera, sarkeSi Caxedvis<br />

gareSe Tmis davarcxna, xorciani sadilis<br />

uxorcod Wama, sawolSi uxerxuli,<br />

mokuntuli wola, da Cemi nervebisTvis<br />

yvelaze metad gausaZlisi, autaneli<br />

tkivilebis usityvod moTmena,<br />

rasac sul SemTxveviT, didxans nagrovebi,<br />

amoxeTqili kvnesiT vigebdi<br />

xolme. dedaCems rom verafers veubnebodi,<br />

uceb giJiviT wamovxtebodi am<br />

ucnauri grZnobisgan erTianad acaxcaxebuli,<br />

cota xniT gverdiT oTaxSi,<br />

samzareuloSi an saabazanoSi Seviketebodi<br />

da iq vwynardebodi. mqonda<br />

damSvidebis kidev erTi xerxi: Tu<br />

Tavs xelSi aviyvandi da arsad gaviqceodi,<br />

dedaCems vTxovdi, Cveni ojaxis<br />

Zveli ambebi moeyola, rac Zalian<br />

mSveloda da dadebiTad moqmedebda<br />

Cems aSlil fsiqikaze. amjeradac<br />

swored amis Tqmas vapirebdi, rom dedaCemma<br />

iqiT damaswro:<br />

_ ar usmen, ara maqvs moyolili,<br />

sawyali papaSenic xo am dReSi iyo _<br />

miTxra da mTeli taniT Semobrunda<br />

Cemsken ise, rom fexebi erTmaneTisTvis<br />

ar mouSorebia. Cemi gamonacvali, naqsovi<br />

bolokaba gulmodgined gadaiWima<br />

muxlisTavebze da mSvidad daeloda<br />

pasuxs.<br />

_ ar vici, ra dReSi _ ver mivxvdi<br />

uceb, ras mekiTxeboda.<br />

_ ai, rogorc sesilia iTxovda<br />

Turme sikvdilis win sigarets, sawyali<br />

papaSenic ese yofila. mamaSenma Telavidan<br />

rom Camoiyvana operaciis Semdeg,<br />

ukve Zalian mZimed iyo. wina oTax-<br />

Si daawvina taxtze da iqidan aRarc<br />

amdgara. Tqven ar gemaxsovrebaT mag<br />

oTaxis amoSeneba, patarebi iyaviT. sul<br />

TviTon uvlida, me axlos ar gam<strong>aka</strong>ra.<br />

mTeli dReebi TavTan ejda da patara<br />

balRiviT boTlidan ZaliT aWmevda<br />

saWmels. zafxuli iyo da cota xniT<br />

marlas rom gadaxdida saxeze, msxvilfoTola<br />

furclis totebiT uniavebda,<br />

buzebs rom ar Seewuxebina.<br />

ina arCuaSvili<br />

literaturuli gazeTi<br />

fedaanebi<br />

proza 3<br />

ukve mivxvdi, rom dRes gamimarTla<br />

da aRarsad gaqceva ar damWirdeboda;<br />

savarZelSi Caflulma Cems sulelur<br />

wikebze fiqri Sevwyvite, SeZlebisdagvarad<br />

moveSvi da mosasmenad<br />

movemzade. erTi eg iyo, cota sindisi<br />

mqenjnida da, viTom dedaCemisTvis<br />

muxtis misacemad, ufro ki am azris<br />

Tavidan mosaSoreblad, lamis viyvire:<br />

mere, mere ra moxda-meTqi.<br />

_ eqims kategoriulad gaufrTxilebia<br />

mamaSeni, araviTar SemTxvevaSi<br />

sigareti ar moawevinoTo. is kidev,<br />

ubeduri, arca Wamda, arca svamda da<br />

mxolod eg undoda. laparaki rom ar<br />

SeeZlo, amoyofda sabnidan xels,<br />

saCvenebel da Sua TiTebs erTmaneTTan<br />

miitanda da ise iTxovda sigarets. sigarets<br />

ra, bolo dros yidulobda<br />

primas, Torem, ise, sul gazeTSi gaxveul<br />

Tambaqos eweoda. rusuli<br />

xalaTebi ecva xolme, gverdze an win<br />

Caxsnili, xo ici, da gulis jibeSi sul<br />

ewyo makratliT koxtad, zomaze<br />

daWrili gazeTebi; Sarvlis jibeSi<br />

kidev oTxkuTxa spilenZis saTuTune-<br />

Si Cayrili dakuwuli Tambaqo. omis<br />

Semdeg veRar gadaCveula... sawyals,<br />

marjvena xelze es orive TiTi nikotinisgan<br />

mTlad gayviTlebuli hqonda.<br />

mere rom gaaxsendeboda xolme,<br />

saSinlad ganicdida mamaSeni _ mimeca,<br />

vin icis, ra guliT undoda, magis<br />

javri rogor Cavayoleo... TviTonac<br />

ramdeni gadaitana da ramdeni uTqmeli<br />

kidev Tan waiRo; an saerTod, sul<br />

mikvirs, rogor iyo aseTi janmrTeli,<br />

guli magas ar stkiebia arasodes, wneva<br />

magan ar icoda da kbilis tkivili<br />

_ moRunul lursmans movineleb ise-<br />

Ti janmrTeli varo, icoda xolme Tqma.<br />

samagierod, cxovrebam mouxarSa<br />

Rolo-SeWamandi. _ eg raRaa _ vcqvite<br />

yurebi. _ simware, ra iqneba sxva<br />

_ jer sawyali, mTlad axalgazrda<br />

baboSenis avadmyofobasa da<br />

sikvdilze ra dReebi gamoiara, mere<br />

or-ori axalgazrda Zma Cado miwaSi,<br />

axla am gaubedurebuli mamidaSenis<br />

ambavi, bolos papaSenis sikvdili, _ aq<br />

Zalian Rrmad amoisunTqa da isev ganagrZo,<br />

_ etyoba, Tqven marTla gaqvT<br />

slavuri sisxli, Torem amdens rogor<br />

gauZlebda _ dalevda or Wiqas,<br />

itirebda, moigonebda Tavis mkvdrebs,<br />

mowolil javrs gulidan amoiRebda<br />

da diliT magaze xalisianad kaci ver<br />

adgeboda loginidan (mecxramete<br />

saukunis bolos, mefis ruseTis mier<br />

kavkasiaSi gadmosaxlebul ajanyebul<br />

polonelTa nawili daRestnis sazRvarTan<br />

axlos gaumwesebiaT; swored iq,<br />

sadac axla mamaCemis patara sofeli<br />

sacxenea. mere bevr maTgans colad<br />

qarTveli qali mouyvania da samudamod<br />

aqve dasaxlebula. maT ricxvSi<br />

yofila Cveni didi papa, fediac. amitom<br />

Cveni gvaris xalxs sofelSi dRemde<br />

fedaanebs eZaxian).<br />

_ aniko babo Zalian axalgazrda<br />

iyo, ara _ ormocdaxuTis, _ jer<br />

dasrulebuli ar mqonda kiTxva, rom<br />

uceb momiWra dedaCemma, TiTqos ar<br />

esiamovna mamaCemze rom Sevawyvetine<br />

laparaki.<br />

_ imden rames yvebiT am baboCemis<br />

sikvdilze, rom veRar gavige bolos<br />

riTi mokvda es qali, _ aRar davixie<br />

mec ukan.<br />

_ Tqven sad gemaxsovrebaT, patarebi<br />

iyaviT, _ pauzac ar gaukeTebia,<br />

ise ganagrZo laparaki. saubris<br />

dros ratomRac sul ase, mravlobiT-<br />

Si mogvmarTavda mec da Cems da-Zmasac,<br />

_ Cveni ubnis TavSi, skolasTan, sacxenis<br />

gzidan rom gadmovuxvevT, Rlontebi<br />

cxovrobdnen. mere gaiyida eg saxli.<br />

axla aRarc vici visia. baboSeni<br />

sxvanairi, vaJkacuri qali iyo, Tan _<br />

Tbili. yvelasTan SeeZlo saerTo enis<br />

gamonaxva da orive sofelSi, sacxene-<br />

Sic da CvenTanac, yvelas axlos icnobda.<br />

albaT imas hgavda mamaSenic, gul-<br />

Ria da urTierTobebis moyvaruli.<br />

mamaCemis sikvdilis Semdeg deda-<br />

Cemi SemTxvevas ar uSvebda xelidan,<br />

rom masze rame kargi eTqva. sicocxleSi<br />

ki Tavisi morcxvobisa da mokrZalebulobis<br />

gamo, misgan qmris saameblad<br />

naTqvami erTi saalerso sityvac<br />

ar gamigia; mamaCemis mkerdze miyrdnobilic<br />

ki arasodes gvinaxavs<br />

Svilebs. _ hoda, _ gaagrZela dedaCemma,<br />

_ me papaSenisgan vici, rom im<br />

weliwads ubnis qalebs sarvamartod am<br />

RlontebSi uqeifiaT da baboSenic<br />

daupatiJebiaT. iq ucekvia sawyals,<br />

kintauri Tu, ra cekvaa, Tavsafars rom<br />

daagdeben da mere piriT iReben... msuqani,<br />

bocboca qali ar iyo baboSeni da,<br />

rom daxrila, es mosaxvevi ki auRia,<br />

magram Tan Caswyvetia kidec mucelSi<br />

raRac. es vici TviTon papaSenisgan, _<br />

daamata meti damajereblobisTvis<br />

kidev erTxel.<br />

_ aba, aki Zroxam amoutia da mere<br />

is gauRiziandao _ gadavamowme romeliRac<br />

naTesavisgan mosmenili versia.<br />

_ ar vici, Cveni mezoblis qalebi<br />

imasac ambobdnen, ufro sworad,<br />

basilaanT nataSa metyoda xolme,<br />

rom, xom giTxari, vaJkacuri qali<br />

iyo-meTqi baboSeni, rusTavSi ormocdaaTkiloiani<br />

balonebiT<br />

Tafli martos Cahqonda Turme<br />

gasayidad da, erTxel, didi manqanidan<br />

CamoRebisas, viTom baloni<br />

dascemia sawyals mucelze.<br />

mere ki, is mourCeneli iqidan gas-<br />

Cenia.<br />

_ Seni miyvanidan male mokvda<br />

_ ho, nano myavda ukve erTi<br />

wlis da Senze fexmZimed viyavi.<br />

Cven rogorc rZal-dedamTilma, verc<br />

movaswariT erTmaneTis kargad gacnoba.<br />

rodis, aba, is xo am saxlSi ar cxovrobda,<br />

Tan ukve avad iyo da viRas<br />

ecala rZaldedamTiluri urTierTobebisTvis<br />

_ diasaxlisi ki, xo gagigia<br />

baboSenze rom amboben, marTla unaklo<br />

iyo. mec moveswari mis gamomcxvar<br />

paskas; baboSenis recepts dRemde<br />

iyenebs mTeli Tqveni sagvareulo. im<br />

receptiT vacxobdi xolme mere mec,<br />

Cvenebic. Sen da daTas ara, magram<br />

nanos Sexvda misi naxelavi; rom daibada,<br />

swored im weliwads paskis orcxobila<br />

zamTramde migvyva da Tveebisas<br />

CaiSi CafSxvnils vaWmevdi.<br />

saxli rom axsena, Rimili ver Sevikave.<br />

mivxvdi, rom warmodgeniT is<br />

axla sofelSi iyo, Cvens gamoketil<br />

saxlSi, saidanac misTvis samyaros aTvlis<br />

wertili iwyeboda; sadac mamaCemma<br />

cxrameti wlis gogo miiyvana da<br />

uTxra, ai, aq icxovreb, neli, dReidan<br />

Seni kera es iqnebao. da dedaCemsac, am<br />

sityvebis pirdapiri mniSvnelobiT,<br />

TiTqmis arasodes moucvlia fexi<br />

saxlidan, Tu ar CavTvliT mamaCemis<br />

sikvdilis Semdeg zamTrobiT qalaqSi<br />

Camosvlas. _ raze CageRima, _ mkiTxa<br />

cota gakvirvebulma, magram aRar CamZiebia,<br />

ise gaagrZela, _ is suraTi xo<br />

gaxsovs, mamaSeni baboSenTan xelgadaxveuli<br />

rom dgas sacxenis ezoSi _<br />

sikvdilamde ori-sami wliT adrea gadaRebuli.<br />

mTlad axalgazrda wavida.<br />

rogor uyvarda mamaSens... da gamoxatvac<br />

SeeZlo. Tqven sada xarT eseTi<br />

Tbilebi... an daTa, _ daakonkreta<br />

ufro.<br />

miuxedavad imisa, rom aseTi gadaxvevisTvis<br />

mzad ar viyavi, naTqvami<br />

saswrafod gaviazre da sakmaod uxe-<br />

Sad mivaxale:<br />

_ visi bralia mere, rogorebic<br />

gagvzarde, iseTebi varT...<br />

_ ram gagacxara, sawyenad ar miTqvams,<br />

Svilo, _ miTxra damnaSave bavSviviT<br />

da am SviloTi gamanadgura. ai,<br />

dedaCemis kidev erTi im TvisebaTagani,<br />

romelic weRan zemoT CamovTvale.<br />

ver warmomedgina, rom aseT<br />

dros adamians daTmoba da ukan daxeva<br />

SeeZlo. magram axla marTla ar gavRizianebulvar<br />

da radgan sindisi suf-<br />

Ta mqonda, Tamamad SemeZlo meTxova,<br />

rom moyola ar Seewyvita. Tumca, dedaCemma<br />

es Cemi Txovnis gareSec gaake-<br />

Ta.<br />

_ sofelSi baboSens giorgi eqimi<br />

mkurnalobda. pirvelad iman uTxra,<br />

operacias azri ara aqvso. mamaSenma<br />

mainc ar daiSala da TbilisSi waiyvana.<br />

iq ki gauWriaT, magram maSinve dauxuriaT<br />

_ igive uTqvamT. swored im<br />

dros, mamidaSenma meored moitexa<br />

kiseri _ im gaubedurebul, Svilian<br />

kacs gahyva colad; me muceli Tavze<br />

mqonda moqceuli; ufrosi rZlebi<br />

cota nawyenebi iyvnen dedamTilze, qmrebic<br />

gadabirebulebiviTa hyavdaT<br />

daZalauneburad, esec, ZiriTadad,<br />

isev mamaSenis sapatrono gaxda. amas<br />

kidev, am sawyals, papaSenTan xo sigareti<br />

gauxda sananebeli, aq sizmari<br />

naxa: daTvis soko xo gagigia _ erTi<br />

iWmeba, meore _ ara, Sxamiania. viRacas<br />

ZilSi uswavlebia, Sxamiani romelic<br />

aris, magrad danaye da wveni zed<br />

Wrilobaze daawureo.<br />

_ mere, ar gaakeTa, xo kargad icoda<br />

sokoebis cnoba _ vkiTxe raRacnairi,<br />

sasowarkveTili xmiT.<br />

_ ara, SeeSinda, ver gabeda,_ xma<br />

auTrTolda dedaCemsac. TviTonac<br />

Zalian nanobda mere, Tavs iklavda,<br />

balRiviTa Rrialebda xolme nasvami.<br />

viTom xo magari iyo, Zlieri, janmrTeli.<br />

CxubSic ise gadaeSveboda xolme<br />

TaviT, arc dafiqrdeboda, magram ase-<br />

Ti raRaceebis _ sizmrebis, wyevlis,<br />

mkiTxavebis Zalian eSinoda. arada, Sem-<br />

TxveviToba zogjer marTla cvlis adamianis<br />

cxovrebas. vin icis, iqneb swored<br />

es sizmari iyo mTeli ojaxis gadarCenis<br />

imedi; iqneb baboSens rom ecocxla,<br />

arc sawyali biZaTqvenebi daRupuliyvnen<br />

ase ubralod, mamaSenis bedic<br />

sxvanairad Semobrunebuliyo da<br />

naxevari cxovreba mkvdrebis marxvaSi<br />

ar gaetarebina... Tumca, baboSeni mainc<br />

bednieri qali yofila _ ise wavida<br />

imqveynad, rom Svilebis sikvdils ar<br />

Seswrebia.<br />

_ an axla raRa dros ameebze laparakia,<br />

an Senc ras gaixseneb xolme waramara<br />

da mayoleb _ moulodnelad<br />

cota gaRizianebulma, TiTqos ufro<br />

Cems gasagonad ki ara, TavisTvis Cailapar<strong>aka</strong><br />

dedaCemma da gaCumda.<br />

didxans ijda garindebuli. kalTa-<br />

Si mowafesaviT ewyo ukve mimWknari,<br />

daxaluli xelebi da zemodan TvalmouSoreblad<br />

dascqeroda. mere Zalian<br />

mSvidad, orive xeli aiRo, Sublze<br />

CamoSlili Tma gaiswora da neli<br />

moZraobiT isev televizorisken Sebrunda,<br />

rac dRevandeli Cveni saubris<br />

sabolood dasrulebas niSnavda.<br />

radgan kargad vicnobdi mis xasiaTs,<br />

gagrZeleba aRar miTxovia, arada,<br />

kidev mindoda raRacebis dazusteba<br />

da kiTxva. raRas vizamdi, savar-<br />

Zelze fexebi moxerxebulad Semovikece,<br />

sazurges odnav gverdulad<br />

miveyrdeni da beds Seguebulma, axla<br />

ukve fiqriT, SedarebiT axlo warsul-<br />

Si, mamaCemTan gadavinacvle. samwuxarod,<br />

is erTaderTi iyo Cemi gvaris uaxloesi<br />

gardacvlili naTesavebidan,<br />

visTanac megzuri da Suamavali ar<br />

mWirdeboda.<br />

dasasruli me-7 gverdze


4 poezia literaturuli gazeTi<br />

Cabrunebuli mzera<br />

/Tebervlis epistole/<br />

<strong>givi</strong> <strong>alxaziSvili</strong><br />

:...im qals ra unda,<br />

fanjridan rom giyurebs<br />

aTi welia aq ar aris<br />

da rogor giyurebs...<br />

sad migacilebs misi mzera!<br />

.....................................<br />

ivsebi bindiT,<br />

Segatoves Ramis wveTovans,<br />

Tovlia SenSi da Sen fiqrob:<br />

SesaZloa, tanjul Tvalebs CamoeTova<br />

am mTagorebze da ara zecas,<br />

amindis nacvlad mtkivneuli Jami feiqrobs,<br />

gadaaTeTra Seni Tvalebi<br />

da horizontis yulfi Seikra....<br />

akrefilia <strong>aka</strong>d_nusxurSi<br />

Seni teqsti apokrifuli<br />

da roca waxval fexakrefiT<br />

Sens akrefil nabijebsac daixsomeben<br />

Zveli qarebi, kafeebi da kulisebi...<br />

qari sulia, aravin icis, saidan modis an saiT midis<br />

da qaris xsovna Segifarebs ukunisamde.<br />

wuTebi, CveniT rom ivseba...<br />

`Cvenc davnebdeT siyvaruls~...<br />

vergiliusi<br />

vsvam Sens Tvalebs,<br />

xmasac,<br />

frenis wuTs rom ixangrZliveb wamRerebisas...<br />

siyvaruli ki eaxleba Tavis viwroebs<br />

da yovel jerze axalia..<br />

poulobs sxivi WuWrutanas...<br />

deduleTis monatreba mavsebs da mcdis _<br />

mexsiereba Tu kidev SemrCa<br />

da puris natexs vaweb RvinoSi.<br />

gamzeurebul saTibebidan brundeba papa,<br />

xolo bebia gafuebul coms dastrialebs.<br />

is darCa Zmebze motirali,<br />

mduRare cremliT orTav Tvalis amomkalavi,<br />

dgas misi landi CemSi, rogorc dardis karavi.<br />

es ar aris foto_asli,<br />

originalSi mec iq viyav, magram ar vCanvar,<br />

radgan isini CarCnen CemSi<br />

da suraTi aris CemSi da me CarCo var.<br />

dilas aRviZebs puris suni,<br />

arsobis suni..<br />

2 -15 aprili 2010<br />

xvalamde droa,<br />

elodebi sisxlnaklul donors _<br />

ianvris mzes da eficxebi wuTs mosalodnels,<br />

uRimi meddas,<br />

Calurjebul venas uCveneb,<br />

rogorc mklavze amosul ias<br />

da gixaria, dRes rom tkivils gagiyuCeben.<br />

ra sagrZnobia, rom aq viRac dadis uCumrad<br />

da Sori_axlo isev eTreva,<br />

swored aq, sadac siyvarulia<br />

da rac gasavlel dReebs gamsWvalavs<br />

tkivilis mzea,<br />

SiSis xmaa da simkveTrea.<br />

ver imalebi verc sityvaSi da verc dumilSi,<br />

aRarc RimilSi darCenila Seni adgili,<br />

aRarc xmaSi<br />

da Tu miaRwev mxolod kvnesamde,<br />

da mTeli Rame ise gmarcvlavs wamokvnesebi,<br />

TiTqos xsovnaSi atkivebul wuTebs Tesavde.<br />

ucnobi xedi fanjrebidan da ucabedi<br />

fiqris simware,<br />

Tavis daxra da arideba<br />

Tvalis, romelic kargavs dasayrdens<br />

da Cabrundeba Tavis siRrmeSi,<br />

rom Tavdapirvel bindSi dasaxlde.<br />

qaris xsovna<br />

...xolo is, Tavis arseboba rom Semaxsenos,<br />

gamimeorebs: _ aq aRara var...<br />

ra undoda!<br />

Ramec ar hyofnis dasamalavad,<br />

dRe _ saarsebod.<br />

xsovnaa misi aq yofnis mowme,<br />

ar gamodgeba radgan xsovna yofnis alibad,<br />

Turme aq iyo da ver vixseneb,<br />

verc is mixsenebs da mebraleba, _<br />

miviwyebasa da xsovnas Soris<br />

CarCenil droSi rom mimacilebs<br />

adgilnacvali orientiri!<br />

Sen eZeb sityvas pirvandel niSniT<br />

da ara lamaz ornamentiviT.<br />

stumrad xar Sin da<br />

iqsov siCumes,<br />

drois simdores gulSi igubeb<br />

da wasasvlelad yovelTvis mzad xar<br />

da abreSumis WiasaviT Seni fusfusi<br />

sul furcel_furcel aaSrialebs<br />

sibneles, sadac krTeba fosfori _<br />

rogorc saflavze xsovnis niSani.<br />

fanjris rafaze SiSvelmklavebCamoyrdnobili<br />

fiqrob, rom dedis kalTas gagonebs,<br />

es xelisguli, sadac Tavs Cargav<br />

da Tvlemis frTebqveS ikreb samyaros,<br />

sadac gamWolad xedav sizmar_cxads<br />

da brolis WrilSi iCekeba farSavangebi.<br />

es erTaderTi suraTia am yofasTan rom g<strong>aka</strong>vSirebs<br />

_<br />

deda, odnav moxril TiTebiT<br />

rogor giwvdida haeris yvavils.<br />

Seni stumrobiT daiRalnen Sin da gareTac...<br />

mgoni mzec ki ver Seedreba im wuTs,<br />

CveniT rom ivseba,<br />

da ZarRvebSi simReriT dadis.<br />

... da yovel jerze axalia...<br />

puris suni<br />

sicocxlis Senis darajs uerTguless<br />

da miwis borcvze fusfuss xoWoebis _<br />

daakvirdebi, rogor gahyavT dro,<br />

TiTqos rom aris.<br />

Sen zurgs Seaqcev mSiSara fiqrs,<br />

moCvenebiTad sibilur gumans<br />

da mTebs gaxedav, isev rom sduman,<br />

radgan simaRliT yvelaferi Tqves.<br />

gageRimeba, rom bavSvobas izogav dRemde,<br />

raxmaninovis meore koncerts rom usmen axlac..<br />

Sen iqiT ginda, sadac musika ibadeba,<br />

roca yoveli Sesrulebisas ivsebi frTebiT<br />

da geSinia, rom gafrinde<br />

da Sens budes gadaufrino,<br />

saiTac Tvalic ar gageqceva.<br />

_________<br />

:) pauza da mere nabiji, nabiji, ritmis modineba<br />

da gamWvirvalebiT SekrTeba oTaxSi yoveli sagani<br />

da raRac Rrmavdeba, Rrmavdeba WasaviT<br />

SenSi da sityvaSi da wuTsac ireklavs,<br />

romelic xan moCans da xan imaleba<br />

bgeridan bgeramde da zogjer pauza<br />

Cvenc gvauCinarebs da vigulisxmebiT<br />

im bzarSi, romelic Jamma amoqola,<br />

wigni gadafurcla, mere saniSneblad<br />

sxivi Caafina da sxvaTa qoqolas<br />

yuri ar aTxova.<br />

gadavrCi, gadavrCi... TvalebiT naTqvami<br />

da Seni portreti xsovnaSi gadarCa,<br />

xandaxan cxovrebas vagrZeleb RadarSi,<br />

viwvi da vcocxldebi da boli ara Cans,<br />

ise SeumCnevlad gavdivar fanjridan,<br />

Cemgan da Senganac da yovelivedan<br />

da bavSvi, dResaviT rom wamoiCita,<br />

SemomrCa xilul da erTaderT imedad.<br />

__________<br />

siCumes Seni guli ucems da isic gismens,<br />

bavSvobidan ase grZeldeba,<br />

viRacas ucdi, Sori_axlos rom geguleba,<br />

viRac xmas gawvdens saiqiodan<br />

da Sen qvavdebi da qvasac Seni guli ucems _<br />

Sen rom mogesma da sxvas aravis,<br />

sityvasac Seni guli ucems<br />

da miuyvebi Ramis xnuls da imaves Tesav,<br />

rasac mravali welia imki.<br />

momenatrebi, maSinac ki, roca aqve xar<br />

da meSinia, rom gafrinde sadme CitiviT,<br />

momenatreba Seni xelis mCate Sexeba<br />

da SiSis SiSi da es fiqri _ SiSis CiTili _<br />

TvalebSi aCens uferul foTlebs...<br />

da qvasac Seni guli ucems...<br />

___________<br />

dilas aRviZebs puris suni,<br />

sicocxlis suni<br />

da xsovna wvdeba yvela momkels<br />

da kalooba brunavs sisxlSi<br />

da es dila, Camomxdari drois kevridan,<br />

kurdRelauris yanebisken Tvals gaaparebs.<br />

es dRe sad gaqra!<br />

sad gaqra es dRe,<br />

Sens TvalebSi rom davinaxe!<br />

geficebi wiTel georginebs, xaverdis vardebs<br />

da saflavze anwlis silaRes,<br />

yvelafers, rac ki bavSvobidan aris CemSi,<br />

rogorc daxurul galereaSi<br />

da drodadro sityvebSi Cndeba<br />

saurme gza da puris yana, sadac mze Cadis.....<br />

geficebi beber yores,<br />

zogjer auxsnel xmebs rom gamoscems,<br />

xavsic sicocxlis niSania<br />

da qvebi saTqmels amboben xavsiT...<br />

geficebi beber yorans,<br />

axla rom Tavze gadamifrina<br />

da saRamo Semohyva frTebiT,<br />

albaT, xedavda papaCemic<br />

asi wlis winaT.<br />

geficebi ablabudas, sxivebiT naqsovs,<br />

Tvalwin rom brwyinavs<br />

da im wyaros, rom daikarga,<br />

magram xsovnaSi mainc darCa<br />

da vewafebi xsovnis wyaros<br />

da wyurvils viklav....<br />

geficebi qvevris dumils,<br />

papaCemi rom xsnida sarqvels,<br />

mere ayalos xels Seavlebda<br />

da Zlivs varCevdi erTmaneTisgan<br />

xels da ayalos.<br />

geficebi xilvis fragments,<br />

roca gamWolad davinaxe Rvinis livlivi<br />

yvela qvevrsa da yvela WurSi,<br />

miwis RameSi da davrCi saxtad.<br />

Tvals gavapareb,<br />

gavxedav saydars,<br />

daujerebel sinamdviles, cxadSi rom axda.<br />

ver davificeb purs,<br />

me ki ara,<br />

puri da Rvino cocxlobs CemSi<br />

da maarsebebs,<br />

axla rom mesmis<br />

is sityvebi frTebiT mavseben.<br />

geficebi,<br />

Rameebma ise gamtexes...<br />

me ki megona Rameebs vtexdi.<br />

geficebi, ver gavige, es dRe sad gaqra...<br />

aRar masvenebs miviwyebul Sairis suli:<br />

cxra qalamani gavcviTe, cxra gza, cxra xerxi<br />

vcadeo,<br />

`vdie da ver davewie, davje da davucadeo~.


2 -15 aprili 2010<br />

literaturuli gazeTi<br />

poezia<br />

5<br />

* * *<br />

mipoveT vinme,<br />

vinc SeaRviZebs Svidsimian qnars,<br />

rom misi sunTqva moswvdes ialqans<br />

da Semacuros zRvaSi naviviT..<br />

me daviviwyeb ocdameerTes<br />

da udroobis zRvarTan Cavivli.<br />

...mxolod Seni gamoRviZeba...<br />

da guliscemas ayolili sicocxlis Cqami<br />

da pauzebis amoqolva cvalebad tembriT..<br />

doqi xmas icvlis...<br />

gaxsovdes Tixa!<br />

Sen, roca werdi,<br />

maSin iyav gandobili masTan,<br />

vinc usmens Sens guliscemas,<br />

rogorc Tavisas...<br />

iqaa Seni TavSesafari...<br />

ver davTme yofa da gamoyofa,<br />

Tavis mRvimiT da mkerdis aivniT.<br />

* * *<br />

ver aRivseba guli Cemi Sendami mtr-obi-T,<br />

mxolod egaa, saxels Sensas moedo obi.<br />

Sen cxovr-ob Seni gulgril_`obi~_T, me var uSenod<br />

da aRar minda uSen-ob-as amovuSeno<br />

mtr-obi-s kedeli, radgan axlac moCans garkveviT,<br />

qsov simartoves abreSumis Wiis parkiviT.<br />

vinc Svelas iTxovs...<br />

ise axloa igi CemTan,<br />

rom veRarc vamCnev,<br />

tkivilSi qreba,<br />

veRar amovTqvi<br />

da mware RiRins tanjva amohyva.<br />

is pauzebSi cdilobs damalvas,<br />

Tumca, Tvali aqeTken rCeba<br />

da Svelas iTxovs.<br />

dRis fragmenti<br />

gadavikiTxav yviTel furcels,<br />

noembris dilam rom momwera,<br />

ar vici sadamde mimacilebs,<br />

visTvis meramdene foTolcvena.<br />

waviRiRineb, radgan sityva<br />

miqreba da guls arc edeba,<br />

TviTon mpoulobs uneblie,<br />

qarafSutuli aceteba.<br />

***<br />

ra ucnauri yvavilia,<br />

Sens siaxloves rom amovida<br />

da iqiT ise ixedeba,<br />

TiTqos raimes uyurebdes sxvisTvis uxilavs.<br />

xedvis im wertils daveZebdi,<br />

magram amaod,<br />

me xom ver SevZleb umizezod iqiT gaxedvas,<br />

ise uxinjod, rogorc yvavili,<br />

Sens siaxloves rom amovida..<br />

Sen, vinc aq wevxar, meramdene saukunea<br />

da miwac ki veRar gixsenebs....<br />

* * *<br />

am oTaxebSi erTmaneTis sunTqvac ki gvesmis,<br />

varT Soriaxlos,<br />

rogorc gasuli saukunis eqsponatebi,<br />

uwarwerodac gasagebia,<br />

vcxovrobT sakuTar saxl-muzeumSi.<br />

zafxulis mindvrebs, zRvas da mTa-bars<br />

Seerivnen Svilebi da SviliSvilebi,<br />

maT Camosvlamde dReebs viTvli<br />

da Jamnis kiTxva mawonasworebs.<br />

... yoveli dRe ise mfurclavs,<br />

rogorc adre wakiTxul wigns<br />

da ver mixsenebs.<br />

Tvlema iseTi pauzaa,<br />

rom SemeZlos usasrulod gavagrZelebdi.<br />

* * *<br />

CavrTe musika,<br />

davutove aqvariumis oqrosfer Tevzebs,<br />

qoTnis yvavilebs da oTx kedels,<br />

erTmaneTis yurebiT daRlils;<br />

yvela maTgans ise movbezrdi,<br />

rom mrcxvenia Sin Sebruneba.<br />

mgoni TvalSi veCxirebi am xeivans,<br />

am ifansac da ifnis Crdilsac,<br />

radganac masac Tavis gza aqvs,<br />

fexi aidga<br />

da foTol-foTol miipareba.<br />

mec furcel-furcel aqedan iqiT...<br />

gaxsovdes Tixa!<br />

Sevsvam am sasmiss,<br />

rom Zveli RviniT aCqroldes sisxli<br />

da mere SenTvis waviRiRino<br />

maTi simRera, vinc Tixad iqca...<br />

.. usmine, Rvinis Camosxmisas _<br />

xmas rogor icvlis da mReris doqi;<br />

bolo bgera fesvamde Camwvda.<br />

..mkvdreTiT aRmdgarTa vsvamT sagalobels..<br />

axla rom ismis fragmentebad da vsvamT kidevac<br />

da vgrZnob saRamos lurjferovan gaxaverdebas<br />

da qveyanaze mTvaris dardis gadmokidebas.<br />

..momenatreba, moferebisas<br />

xelisgulis qveS rom iburcebi..<br />

gadamafare Seni mzeris Tbili qsovili...<br />

moizileba Cvenganac Tixa,<br />

Tixisgan _ doqi,<br />

mravlisgan _ erTi,<br />

xolo im erTSi mravalTa Zili.<br />

ver uZlebs xorxi eklian bgerebs<br />

da sayrdens veZeb tkivilebs Soris.<br />

netaria, vinc axla tiris...<br />

vinc nabijs icvlis warmosaxvaSi<br />

da aqeTken arc iyureba.<br />

is SerCa sityvas _ mravalgzis Tqmuls<br />

da mudam uTqmels,<br />

yovelTvis rom raRacas malavs.<br />

netaria, vinc axla tiris...<br />

da isev eZebs mas, vinc aris...<br />

da ar aris... da mainc eZebs...<br />

zRvarTan...<br />

Cven veRaravis daviviwyebT,<br />

drom dagviviwya<br />

da aRar gvyofnis aRaravis dasaviwyeblad<br />

awmyo, romelic TiTqos gvqonda,<br />

TiTqmis ara gvaqvs<br />

da udroobis bundovani Jami iwyeba,<br />

rodesac xsovna ubrundeba nacnob adgilebs<br />

da Cvenze isev saubroben Zveli sagnebi,<br />

da gadavfurclavT Cvenive Tavs da meramdene<br />

Semodgomaa am qalaqSi, rom gzis gagneba<br />

veravin SeZlo<br />

da uazrod dafusfuseben<br />

fiqridan fiqrSi da foTlebi mimofantuli<br />

eZeben Tvalebs<br />

da moxuci wyvili Tavs iqcevs<br />

TxrobiT<br />

da Txroba gulRia da infantiluri -<br />

gabzarul tembrSi gadamalavs areul ritmebs,<br />

Tvalis siRrmeSi CabJutavs Rimils<br />

da atkivebul sicocxles iTmens...<br />

pastorali<br />

oRond simRera,<br />

im simReris oriod taqti...<br />

wawaliviT rom gadaiwven<br />

cal mklavze garmons...<br />

is, melodias rom ahyveba da msubuq rxeviT<br />

SemagrZnobinebs, rom dahbera xorSakma qarma<br />

da JruanteliT ganaTda xevi...<br />

oRond simRera, im SegrZnebis gameoreba,<br />

da asxletili wuTi igive, _<br />

axlac mzadaa bneli ZabriviT<br />

gSTanTqos<br />

da ise amogikivlos,<br />

torolas xmas rom amoisvris dila aprilis.<br />

oRond simRera,<br />

is simRera sisxlSi rom mReris,<br />

gulSi rom gikravs da Tavs gaviwyebs...<br />

daWimulia ZarRvebi SeniT<br />

da meSinia, rom ar gamiwyde.<br />

* * *<br />

wer. aRaravis akiTxeb da aRarc ugzavni.<br />

darCes qaRaldze an failSi...<br />

am leqsebs aqac<br />

gadarCenis iseTive Sansi aqvT,<br />

rogorc<br />

wignSi dabeWdil<br />

an internetSi C<strong>aka</strong>rgul leqsebs.<br />

gulgrili drois imedi gqondes,<br />

is Tavis saqmis erTgulia,<br />

TiTqmis yvela gadaiviwya<br />

da raRa Sen dagimaxsovrebs!<br />

dReTa dineba ra mSvidia,<br />

ra gadamdebia maJori,<br />

me, axla, SenTan siaxlove,<br />

raRac dauviwyars maSorebs.<br />

haeri gaJRenTila komSis suniT,<br />

ar vici, Sen Tu gekomSeba,<br />

ra gulubryvilod mixaria,<br />

da guli mainc mekumSeba:<br />

Semomefanta Zm<strong>aka</strong>cebi,<br />

Cven erTad mxolod warsulSi varT,<br />

an sizmarad, sxvagan aRara varT...<br />

gamogvelia erTmaneTi,<br />

SegvrCa cxovreba farRalala...<br />

ismis garaJidan areuli<br />

hari-harale da arxalala...<br />

samalavi<br />

Tavi davkarge da aRar veZeb...<br />

aq unda davrCe,<br />

radgan es gza midis arsaiT<br />

da suli eZebs caSi gasaRwevs,<br />

Ria sarkmelSi Semofrenil beRurasaviT.<br />

guli Cixia,<br />

sadac erTmaneTs SevuZRvebiT<br />

da iq vamyofebT,<br />

iqve vinaxavT xsovnis saflavebs,<br />

mere vizogavT mware salafavs...<br />

SemaJrialebs gulgriloba sicarielis<br />

da vsinjav fiqriT aRmoCenils da naalafars,<br />

vaTvaliereb koleqcias Zvel galeriis..<br />

da igi isev aqve aris,<br />

bgerebs amohyavT,<br />

roca gardacvlil bavSvebisTvis mReris maleri...<br />

Secbunebuli gavxedav dReebs,<br />

adre rom iyvnen da mobrundnen,<br />

isev rom wavlen...<br />

Sen uisrebos hgavdi ciferblats<br />

da miambobdi, es noemberi,<br />

rogor TandaTan Cailia da Caiferfla.<br />

ra unda vuTxra karsmomdgar zamTars<br />

da SiSs, romelmac gamoiRviZa<br />

da CemSi Tavis samyofels avlens,<br />

ra unda vuTxra daWaobebul<br />

warsulis Jaltams da malarias,<br />

dabrunebuli dReebic wavlen...<br />

Semodgomam xom imaliara,<br />

mzera gagviTbo feradi navliT....<br />

axla es wuTi _ aTasi wlis samalavia..<br />

da gardacvlili bavSvebisTvis mReris maleri...


6 proza literaturuli gazeTi 2 -15 aprili 2010<br />

dasawyisi # 9-22<br />

mesmis egeTebi, suleli xo ara<br />

var. karoCe, me iseTi azri gamiCda, ro<br />

gvritisa raRacas Zvels awveba, is Zveli<br />

kide aRar arsebobs. an ar awveba,<br />

mara enatreba. me egeTi azri gamiCda.<br />

Tore xo icis, ro qurduli zakonebi<br />

Seicvala da TiTon qurdebma<br />

Secvales.<br />

im laparak-laparakSi erTi axlandeli<br />

qurdi ar uxsenebia, sul Zvelebs<br />

axsenebda.<br />

iseTi laparaki icoda, ro rac me<br />

mindoda, ro, aba, Zmao, amdeni icxovre<br />

da amdeni weliwadia qurdi xar da, aba,<br />

rasac fiqrobdi ro daiwye, is ari, mipasuxa.<br />

ise tonkaT mipasuxa, ro me magra<br />

meyo da gamecina Cem gulSi, ro<br />

vijeqi maRla sufraze da planebs vawyobdi<br />

_ exla es SeuSva, exla egre miudgeTqo<br />

da daTroba mindoda, ro<br />

ufro duxiT mekiTxa raRaceebi. xo<br />

ici, Tu gadareuli ara xar da daleuli<br />

gaq, oRonc mTvrali ki ar xar,<br />

prosto kargaTa xar, magraT ki ara,<br />

kargaT, ro ekiTxebi reski rames, ra-<br />

Raca pontSi ufro gamogdis.<br />

me ar mikiTxia da vafSe gadavifiqre,<br />

iman kide, naTliaCem gvritisam,<br />

vafSe mixvda, risken vawvebodi da<br />

TiTon mipasuxa, oRonc erTi sityviT<br />

ki ara, ki da ara pontSi, rac vafSe ar<br />

ari saintereso, amiT mipasuxa, ro ilapar<strong>aka</strong>,<br />

pirdapir ara Tqva da mainc<br />

kide mipasuxa. Zveli z<strong>aka</strong>lkis kaci iyo<br />

da vafSe sxvanairi.<br />

me liCnaT, vafSe ar mainteresebs<br />

rames ro vikiTxav da metyvian, kio an<br />

arao. ki da ara erT pontSia saintereso,<br />

ro iseTi bazari Tua, ro yvelafers<br />

Tavisi saxeli daerqves. iqac,<br />

saintereso ki ar ari, prosto iq pala-<br />

Jenia iTxovs da ki an ara unda iTqvas<br />

da imiTi saqme gadawydes, Tore ki da<br />

ara ra pontia, stalini xo ar ari.<br />

vis raT unda ki da ara. xoda, rasac<br />

vfiqrobdi naTliaCem gvritisaze, ro<br />

pativiscema mqonda im pontSi, ro qurdia<br />

da egeTi saxeli aq, ro erTi<br />

zapinka, erTi rame iseTi ar yofila.<br />

araqurduli ki ara, ris araqurduli.<br />

eg dauSvebda rames, ro sasporo yofiliyo<br />

araqurduli ki ara, prosto,<br />

ai, Cveulebrivi kaci ro ifiqrebs, ro<br />

naRdaT qurdulaT ki moiqcao, viRacaze<br />

ro ifiqrebs, mara Cveulebrivi<br />

kai adamianiviT ki veRaro. me su megona,<br />

ro qurdulSi xSiraT moxdeba, ro<br />

qurduliT sworea, mara prosto<br />

keTili adamianisTvis, kai, vityvi ha,<br />

keTili arifisTvis, eg ambavi miuRebelia,<br />

imito, ro an borotulia an rame<br />

iseTi, ro prosto adamiani ver<br />

gaugebs, prosto, egeTi Jostkobis<br />

gamqaCavi ar xar da romc iyo, ar<br />

uyuref im pontSi, ro eg vafSe saWiroa<br />

cxovrebaSi.<br />

iasnia exla, is bazari ki ar Semyavs,<br />

ro qurduli da arifuli sxvadasxvaa,<br />

iasnia, ro sxvadasxvaaa. imas vambof, ro<br />

prosto sxvadasxva ki ar ari, qurdeb-<br />

Si Tu arian iseTi roJebi ro, rac prosto<br />

keTil adamians aq Tvisebebi, imaTac<br />

ro qondeT.<br />

ai, magaze vfiqrobdi im pontSi, ro<br />

gvritisas ro usmendi, vafSe gadamaviwyda,<br />

ro qurdia. eg kide redki pontia.<br />

me rac qurdebTan vyofilvar, misaubria<br />

da ravi ramdeni rame, prosto,<br />

moSvebuli me iq ara vyofilvar,<br />

ro, ai, svabodnaT. Cven ezoSi kide, ro<br />

vijeqiT kibeze, viyavi. iasnia, ro<br />

naTliaCem gvritisas brali iyo ega.<br />

brali ra. egeTi kaci iyo, eg davinaxe<br />

Cven ezoSi da maSin daviwye magaze<br />

fiqri, ro Tu Seileba, ro egeTi kaci,<br />

egeTi xasiaTi ro aq, qurdi gaxdes.<br />

Seileba albaT, raxan eg gaxda. prosto,<br />

me is davinaxe, ro eg ar ari prosto<br />

magari qurdi da ganabi. paxodu, eg<br />

sxva viRacac ari, prosto palaJiwelni<br />

adamiania da, ese igi, Seileba, ro Seerios<br />

eg ori ponti.<br />

Tavidan vafSe sxvanairaT megona.<br />

sufraze ro avedi da magis da mama-<br />

Cemis bazars ro vismendi, meTqi, age,<br />

ori beberi pristupniki damjdara da<br />

pristupnikul xumrobebs uSvebs erTmaneTSi.<br />

mere egre aRar davinaxe, Tumca,<br />

isac maxsovda, ro cota xalxi iqneboda<br />

qveyanaze egeTi, visTanac gvritisa<br />

egre miSvebulaT ibazrebda,<br />

rogorc mamaCemTan.<br />

Zmebi iyven da mamaCemi magis bazarze<br />

damkvirvebeli da gamomkidebeli<br />

ar iyo. arc ambobda rameebs gamosakidebels,<br />

prosto, xumrobda da<br />

qurdebis xumroba ro gamigia, cota<br />

iseTia, ra. mament ar ari, ro vaxaxaxa,<br />

bizness ki ar veZaxi, saqmes veZaxi, ro<br />

raRaca gevaseboda da gjeroda da<br />

vafSe bolomde Sexvedi magaSi.<br />

Sen raRaca magari gegona, is kide<br />

iseTive goTvernobaa, rogorc sxva<br />

rameebi, rac ar gevaseboda. prosto,<br />

vidi aq sxvanairi. xoda, Sexvedi da Sexvedi,<br />

veRar gamoxvedi. da rato veRar<br />

gamoxvedi, erTi ukve vTqvi. ro egeTia,<br />

ro ro gamoxval, vafSe sxva kaci<br />

unda gaxde, im saqmisTvis kide, sadac<br />

iyavi, vafSe noli xdebi. noli, prosto<br />

noli ki ara, araferi. pativiscema<br />

<strong>aka</strong> <strong>morCilaZe</strong><br />

legendaruli qemeras piradi<br />

da sazogadoebrivi cxovreba<br />

ramdeni vicine, ufro Jostkobazea.<br />

xoda, egeTi iyo es naTliaCemi gvritisa,<br />

me egre davinaxe im Rames. mere<br />

kide is vifiqre, ro mament, prosto<br />

gaixsna da prosto situacia iyo ege-<br />

Ti, ro vin icis, egeTi veCeri vafSe<br />

tips ramdeni welia ar qonia, ro Tavisi<br />

Zveli da namdvili Zm<strong>aka</strong>ci,<br />

trusikis Zm<strong>aka</strong>ci da Tavisi naTluli<br />

da kide magisi orive Zm<strong>aka</strong>ci, sxvebi,<br />

albaT, magisTvis Zaan sayvareli xalxi<br />

da prosto, iseT dalniSi cxovrobda<br />

ega, ro monatrebuli iyo eseT ponts.<br />

me egre mgonia, egec didi iyo, ro mounda<br />

bazari da mica Tavs ufleba, ro<br />

CemTan egeTi yofiliyo.<br />

Tore qurdebis meti ra vici, imaT-<br />

Tan puri miWamia, xo vambob, da egrec<br />

uTqviaT CemTvis, gulSi gkocnio.<br />

mara ega, ezoSi ro viyaviT, sxva bazari<br />

iyo, maRla bazari roa. karoCe,<br />

naTlia naTluls melaparakeboda im<br />

pontSi, ro naTlia qurdi naTlul<br />

igroks ki ara, naTlia naTluls imenna<br />

da meti araferi.<br />

me egre vifiqre, ro, karoCe, cxovrebaSi<br />

kai is iqneboda, ro raRaca<br />

saqme ro daiwye da boloSi ro gadixar,<br />

im duxSi ifiqro, ro rogorc daiwye<br />

da ra pastanovkac gqonda, is<br />

tyuili ar gamovides. Tore ra gamodis,<br />

ro mTeli cxovreba rac iCaliCe,<br />

risTvisac daiwye, is ar yofila, prosto,<br />

miyevi da miyevi da Sen vinRa xar<br />

maSin Sen gulSi magaria, albaT, is, ro<br />

gamodgeba xolme, rac ggonia, mara me<br />

ar vici, egeTi saqme ro bolomde is<br />

gamodges. cota meti, cota naklebi,<br />

iasnia mara, mgoni, yvelaze meti is ari,<br />

vafSe sxvagan ro miyavs, Sen erTi<br />

ggonia, giswordeba, gamoekidebi,<br />

miyvebi da Turme, eg vafSe sxvagan midis.<br />

mag dros kaci ras Sveba im kacze<br />

vambof, magis fiqri ro Seulia da mixvedra,<br />

Tore, egre ise gaivlis, ro arc<br />

daufiqrdebian. saqme is ari, vinc<br />

daufiqrdeba. dafiqrebulia, mixvedrilia,<br />

yoveldRe xvdeba da mainc<br />

miyveba, Cayolilia da mand uJe mTeli<br />

sastavi CiTavs, imito, ro iqidan veRar<br />

amodis an aRar amodis.<br />

rato<br />

ai, eg aris saqme.<br />

erTi, ro cxovrebam egre icis, iseT<br />

palaJenias dagiyenebs, ro Tu Zaan magari<br />

ar xar da Zaan magra ar gkidia<br />

fexebze Seni Tavi, im saqmidan ver gamodixar,<br />

romelSic Sesuli xar. saqmes<br />

aRara gaq. ai, gabozebuli qurdiviT<br />

xar, ubraloT ro vTqva. qurdulze ki<br />

ar vambof imenna, prosto, cxovrebis<br />

saqmeebzec vambof. Tore qurdulSi,<br />

vidze egrea, ro daiRale da daberdi<br />

da gamoxvedi. eg iqiT iyos, erTi gamaxsenda<br />

nolze da mogiyvebi, sanam kide<br />

amaze vibazref.<br />

cota bazari gamexsna da me ro bazari<br />

gamexsneba, natuka egreve ambofs,<br />

ai, exla unda wagiyvano mamaosTano.<br />

maica erTi, me xo izmena maq magaTi.<br />

mere kide ityvis, wagiyvan exla<br />

fsiqologTano da magra Cagayenebs<br />

kalapotSio. ver gavige, vafSe, mamaos<br />

da fsiqologis ambavi da veunebi, an<br />

erTi axsene an meore da Senze karqaT<br />

vicio, prosto, SenisTanisTvis yvelaferi<br />

unda mosinjoo. egre vxumrobT.<br />

xumrobs, ra.<br />

xo, nolze.<br />

<strong>givi</strong>a atanelovis da<br />

fizikis ambavi<br />

erTi Zveli biWi iyo skolaSi ra,<br />

<strong>givi</strong>a atanelovi. ebraeli iyo. mere ar<br />

vici, wavida Tu rogorRacas, aRar minaxia<br />

da aRar gamigia. saxSi etyoba<br />

ufro rusulaT laprakobden da skolaSi<br />

kide qarTulSi iyo da qarTulaT<br />

ro bazrobda, raRacnairaT bazrobda,<br />

zogjer ucxoelebi ro bazroben<br />

televizorSi. rusebi ki ara, imena ucxoelebi.<br />

xoda, fizikis maswlebeli iyo erTi,<br />

qasaZe. jer qasaZe ra stranni gvaria,<br />

mara iyo. xoda rogori xma qonda ici,<br />

exla ro televizorSi pidarastebi ro<br />

gamoyavT da modaze da raRaceebze ro<br />

bazroben xolme. ai, egeTi xma qonda da<br />

skolaSi bazari iyo, ro qasaZe fexebs<br />

iparsavso. me eg ar Semimowmebia, prosto,<br />

biWebi kaifobden, fexburTis saTamaSoT<br />

waviyvanoTo da, qemer, Sen waiyvaneo<br />

da vnaxavT, fexebi gaparsulebi<br />

aq Tu arao. ra kaSmarebs vyvebi xo azze<br />

xar. ravi, vis qonda nanaxi magis gaparsuli<br />

fexebi ar vici, mara egre modioda<br />

xma. maSin xo egre ar iyo, Seileba,<br />

marTla pidarasti iyo, me ra vici.<br />

prosta, stranni iyo, ro gestranneba<br />

bavSs, xo ici. mara iseTi maswavlebeli<br />

iyo, xo ici, ro ver daaizmenef. naispug<br />

ver aiyvandi, fexebze ekida, su degenratebs<br />

iZaxda. ekida vafSe, gogoebi,<br />

biWebi. sanam patarebi viyaviT, su egre<br />

ambobda.<br />

erTic ari, meeqvse klasSi varT da<br />

magis gakveTilze vzivarT.<br />

es atanelovi kide ari mecxreSi, an<br />

vafSe amTavrebs, aRarc maxsovs, xoda,<br />

gakveTilze vzivarT, xoda, gaiRo<br />

kariii.<br />

gaiRo kari da iseTi pontia, ro am<br />

qasaZes gakveTilze egre Sevardnagamovardna<br />

da karis braxabruxi ar iyo<br />

xolme.<br />

xoda, gaiRo kari da Semovida <strong>givi</strong>a<br />

atanelovi da dadga karebSi da Cven<br />

ar gviyurebs, uyurebs pirdapir am maswavlebels.<br />

exla, xo azze xar, meeqvseSi xar da<br />

CvenTvis saxeli qonda am <strong>givi</strong>a<br />

atanelovs.<br />

daJe, skola ebarao, ambobden. skola<br />

Caabareso.<br />

me ravi, meeqvse klasSi ras gamoarkvev,<br />

vis abaria skola, mere kide,<br />

magan daamTavra.<br />

am qasaZemac Sexeda erTi, mara es<br />

atanelovi ar gadis, dgas da egre<br />

uyurebs, wveri aq gauparsavi. ra pontSi,<br />

ici, jer ro ulvaSi ar gaq amosuli<br />

da wveri ro yelze gaq. yurebidan<br />

moyveba da dabla Cadis. egeT pontSi<br />

wveri aq da qasaZes kide gaparsuli<br />

fexebi aq SarvalSi, prosto, Cven toCna<br />

ar viciT.<br />

xoda, es qasaZe, rogorc icoda,<br />

euneba. vafSe, toCnaT maxsovs eg bazari,<br />

yvelaferi zepiraT. egre gamovida.<br />

qasaZe euneba: gadi, atanelovi da<br />

daxure kari, aq ar ari Seni gakveTili.<br />

es atanelovi kide dgas, <strong>givi</strong>a. viTomc<br />

ar gaugonia, egre uyurebs, ro, ai,<br />

Suxuri ro iwyeba, mara jer ro bazaria<br />

xolme. bavSobaSi ar gaxsovs ai, strelka<br />

xo da bazari da ori bazroben da<br />

sastavi garSemoa da is ori xo bazroben<br />

da ukan kide Zm<strong>aka</strong>cebi udgas da<br />

erTi Zm<strong>aka</strong>ci ro magra CumaT ari, mara<br />

im pontSi iyureba, ro, mament, pirveli<br />

daartyams. ai, egeT vidzea <strong>givi</strong>a<br />

atanelovi.<br />

aman ki Tqva qasaZem, mara <strong>givi</strong>as<br />

karoCe ar esmis.<br />

Tavis pontSia da uyurebs.<br />

didi ro vyofiliyavi, vifiqrebdi,<br />

ro kaifSia an dabolda da prosto ar<br />

icis, ra pontSi Semovida da sad Semovida.<br />

xoda, ucbaT <strong>givi</strong>a atanelovi euneba:<br />

Sen ra giTqvia<br />

im Tavisi ucxoelisaviT bazariT.<br />

Sens awveba, karoCe.<br />

qasaZem kide iasnia icis, ro raRaca<br />

uTqvia da Tan qasaZea, ro strogi<br />

qasaZe.<br />

da meTqi, exla iyvirebs, gaeTrie, Se<br />

degenerato. is imis sanacvloT kide<br />

ambobs:<br />

ra miTqvia<br />

Tan rogor ambobs.<br />

izmenaSia, mara Cven ar unda dagvanaxos<br />

eg izmena. Tore Cven Tu davinaxeT,<br />

rogorRa migvaCmorebs. meeqvse<br />

klasia, pirveli welia, ro fizikaze<br />

varT.<br />

me ki ar miswavlia is fizika, mara,<br />

xo unda migaCmoros maswavlebelma<br />

Cven dros egre iyo skolaSi, exla<br />

natukas ro kiTxo, egre aRar ari.<br />

ra miTqvia<br />

euneba.<br />

<strong>givi</strong>a kide egre karebSi dgas da irweva.<br />

Cven xo vera vxedavT, ukan sastavi<br />

udgas Tu martoa. mere Tqves iqiTa<br />

riads vinc ijda, edga sastavio, kane-<br />

Sna imaT dasanaxaT movida sabazroT,<br />

ena imaT miutanes da exla <strong>givi</strong>a,xo<br />

azze xar.<br />

xoda, <strong>givi</strong>a ambobs: Sen giTqvia, ro<br />

<strong>givi</strong>a atanelovi noliao.<br />

zustaT ase uTxra.<br />

Sen giTqvia, ro <strong>givi</strong>a atanelovi<br />

noliao.<br />

vaaa. xoda, exla es qasaZe ras Sveba<br />

<strong>givi</strong>a dgas da elodeba.<br />

qasaZem icis, ro vsio. <strong>givi</strong>am iqave<br />

unda daartyas klasis win. is opiti aqs,<br />

ro unda iCaliCos, ro bavSvebis win ar<br />

gailaxos, Tore mere is bavSvebic xo<br />

vTqvi ra... karoCe, egeTi azrovneba aq<br />

qasaZes.


2 -15 aprili 2010<br />

xoda, gaiwia fanjrisken, iq dadga<br />

da miawva qasaZe blukuns. ai, ro daizmendeba<br />

kaci, ro icis, ro unda daCagron<br />

magraT da ro ver wauva da CumaT<br />

iqneboda sixaruliT da ifiqrebda,<br />

gauSvi, egre damCagrono, CumaT viqnebi<br />

da mimaCmorono, mara, ara, CumaT<br />

arao. imenna Tan Cven dagajvamTo da<br />

Tan Sen daijvi Tavzeo. ai, plenebs ro<br />

eqcevian omis dros, raRaca sastavi da<br />

televizorSi ro iReben, ro paxodu<br />

vafSe mospon. egeTi pontia, prosto,<br />

iq sicocxlea fasi, mara izmenas vin gazomavs<br />

sicocxlezec da yvelaferzec,<br />

izmena erTnairia, roca uRono<br />

xar da ician, ro SeSinebuli xar.<br />

xoda daiwyo qasaZem blukuni: meee,<br />

meee...<br />

iZaxis.<br />

meee... arc miTqvia da... arc... meee...<br />

me arasdros ar miTqvia...<br />

<strong>givi</strong>a atanelovi kide dgas karebSi<br />

da irweva, Zvel biWebma ro icoden ZvelaT,<br />

ukve atvets ro iReben da daiwyebden<br />

xolme rwevas, ro me, ai, egeTi<br />

spakoini var, ro vafSe ar mainteresebs<br />

Seni bazari, windawin vici da vafSe magari<br />

sacodavi xar da exla dagafurTxeb<br />

da tr<strong>aka</strong>T dagsvam.<br />

es kide miawva da laparakobs da<br />

laparakobs, meee...meee...<br />

gaCerdeba, <strong>givi</strong>a arafers ar ambobs,<br />

mTeli klasi uyurebs, gogoebic. ravalia,<br />

gogoebTan ro maswavlebeli<br />

blukunebs. gogoebma xo gagebis rameebi<br />

ar ician, imaT prosto ician da amito<br />

texavs xolme imaTTan.<br />

eee, rodindeli ambavia, meeqvse<br />

klasSi rodis viyavi vafSe aRar maxsovs.<br />

<strong>givi</strong>a irweva, es kide daelodeba,<br />

aba, <strong>givi</strong>a ras metyviso da is kide ro<br />

arafers ar euneba da prosto irweva<br />

da qveSqveSaT uyurebs im vidiT, ro Se<br />

sawyalo, Sena, exla CagaTrev kikvize-<br />

Si da Senze fexebs gaviwmindav, amito<br />

es xelaxla iwyebs, meee... meee... rogor<br />

vityodi, maswlebeli ar ambobs egeT<br />

rameebs.<br />

bolo-bolo, erTi egeTi ro morCa<br />

kide da <strong>givi</strong>am isev araferi aRar Tqva,<br />

da ucbaT amanac aRara Tqva araferi,<br />

gaCumda da uyurebs <strong>givi</strong>as da etyoba,<br />

xo ici rogor ari, geSinia, geSinia da<br />

bolos mieCvie. prosto, es male<br />

mieCvia, qasaZe ambako. ambako erqva,<br />

ikaife.<br />

me liCnaT liuboi saxels pativsa<br />

vcem, prosto, qasaZe ambako ar gamigonia<br />

egeTi. Tu gagigonia, davai Tqvi.<br />

xoda, gaCumda, da uyurebs <strong>givi</strong>as da<br />

<strong>givi</strong>a kide irweva da ar ambobs arafers.<br />

xoda, siCumea.<br />

meTqi, ra moxdeba, meTqi, iaraRiT<br />

xo ar ari mosuli.<br />

da <strong>givi</strong>am ucbaT Tqva Tavisi raRacnair<br />

gamoTqmiT: meoreT aRara Tqva,<br />

ro <strong>givi</strong>a atanelovi nolia, Tore<br />

yurebs dagaWri.<br />

xoda, qasaZe uyurebs gaCumebuli.<br />

xo ar etyvis, ar vityvio, maSin<br />

vafSe yvelaferi gaumazia, rac <strong>givi</strong>as<br />

am mirni sityviT xelaxla daiTria.<br />

<strong>givi</strong>a kide uyurebs da iasnia, ro<br />

arc miWras apirebs, arc araferi.<br />

uyura, uyura da kide uTxra:<br />

gaige<br />

da imis Tavis daqnevas aRar daeloda,<br />

mitrialda, gavida da magra gaibraxuna<br />

karebi.<br />

karoCe, araferi. prosto, <strong>givi</strong>a<br />

vinuJdeni iyo, ro viRacam uTxra, fizika<br />

Senze egre ambobs da noli iseTi<br />

pontia, arc Seginebaa, arc araferi da<br />

movida, deJurni uTxra sxvebis dasanaxaT.<br />

sxva dro iyo. exlandeli <strong>givi</strong>a ras<br />

izamda, aba, me ra vici.<br />

xoda, gavida da am qasaZem xo unda<br />

gaagZelos gakveTili da ro daigula<br />

<strong>givi</strong>a da mivida, karebi kargaT Seamowma.<br />

miketili iyo, mara viTom gaaswora,<br />

ro <strong>givi</strong>as gatexva undoda da ro<br />

moixeda da daiwyo <strong>givi</strong>as lanZRva,<br />

noli imasTan ra iyo.<br />

giTmenT aqao, degenratebso, gasaricxebso,<br />

banditebso, gvinda raRaca<br />

CagidoT tvinSio da Tqveni slipina<br />

tvinebio kide uarobso. zustaT egre<br />

Tqva da <strong>givi</strong>as xo lanZRa da Cvenc mogvadga,<br />

Tqve degenrateboo, ras dagiRiaT<br />

pirio, vin ari <strong>givi</strong>a atanelovio,<br />

ilia WavWavaZeao, pirdaRebulebi ro<br />

uyurebdiTo, niSans ar gaRirsebT<br />

arceTso, da egeTebi gauSva. wavavleb<br />

yurSi xels <strong>givi</strong>a atanelovs rogorc<br />

ki ro zari dairekeba, CavaTrev direqtorTan<br />

da mere iman icodeso. ra Cemi<br />

mosavlelia, me codna unda mogceTo.<br />

miadga, aiRo wigni da dascxo TavSi<br />

arCiliCi myavda erTi klaseli, magari<br />

wesieri, magra xatavda, nakolkebs xatavda<br />

sul da arCiliCma, ras mirtyav,<br />

eo. da aq ro iyo <strong>givi</strong>a atanelovio,<br />

iseTi saxiT uyurebdi, ilia WavWavaZe<br />

gegona da imas girtyav, moiyvane mSobeli,<br />

Tore ar dagiSvef manamde<br />

gakveTilzeo.<br />

es laparaki aq da meTqi, es <strong>givi</strong>as<br />

paxmeliaze yvelas gagvlaxavs da iReba<br />

karebi da Semodian direqtori da<br />

saswavlo nawili. gabazrda Turme uJe<br />

qvemoT, ro <strong>givi</strong>a atanelovma qasaZe<br />

fizika galaxao.<br />

direqtori Semodis da egreve avdeqiT<br />

fexze, rogorc wesi iyo. patarebi<br />

varT iasnia, sad Cven da sad <strong>givi</strong>a<br />

atanelovi. xoda, direqtorma ra xdeba<br />

aqao da es qasaZe euneba, araferio,<br />

gakveTilsa vxsnio da direqtorma<br />

xmadablaT uTxra, atanelovi iyo Semosulio<br />

iman ki xmadabla uTxra,<br />

mara Cven xo gavigeT, oRonc rogor<br />

vityviT, imas ekiTxeba da vafSe patarebi<br />

varT da didebic ro viyoT,<br />

direqtors rato unda elaparako<br />

naxalovkelebi varT, is xo ara. eg uJe<br />

viciT.<br />

kio, iyoo, qasaZe euneba.<br />

direqtorma Sexeda, karoCe, ar<br />

kiTxa, gaglaxao prosto, SexedviT<br />

kiTxa. iasnia, es etyvis gamlaxao da<br />

imas garicxaven, ukve priCina aqT, ma-<br />

Sin egeTi dro iyo, ro maswavleblis<br />

literaturuli gazeTi<br />

proza<br />

7<br />

galaxvaze garicxavden da Tu ar dai-<br />

Werda bavSTa oTaxi, xo sxva skolaSi<br />

iavna gadaiyvanden da, iasnia, direqtorsac<br />

unda <strong>givi</strong>a atanelovis moSoreba<br />

da aman, fizikam kio, aq iyoo, Semovida<br />

gakveTilzeo.<br />

ra undodao, xmadabla euneba<br />

direqtori.<br />

da es kide, ikaife prosto,<br />

raRaca pretenziebiT movidao, ver<br />

gavige riTio, mixedva unda mag biWso,<br />

ar ari urigo biWio da scdeba gzaso.<br />

rao, rao, direqtorma, rato Semoglija<br />

kario, es kide Tvali ar dauxamxamebia,<br />

imas ebazreba da Tan Cvenken<br />

gamoixedavs, im pontSi, ro Cvengan dasturi<br />

Wirdeba. araferio, Semovidao<br />

da sisuleleebi Tqvao da oRondac<br />

ara uzrdeluri sityvebiTo, me kideo,<br />

da magra rolSi Sevida da iq moumata<br />

xmas, me kideo, me uTxario, atanelov,<br />

gaeTrie klasidano, Sen ki ara, vefxvi<br />

ro Semomivardes kamaraSekrulio,<br />

imas ar davanebeb am bavSebis swavlis<br />

procesis CaSlaso.<br />

zustaT egre Tqva, me eg sityvebi<br />

cxovrebaSi raRatomRac ar damaviwydeba<br />

iseTi siabandi da isic icode, ro<br />

eg sityvebi arc arasdros miTqvia cxovrebaSi.<br />

prosto, mecineba mag sityvebze,<br />

vefxvi ro Semomivardes kamaraSekrulio.<br />

karoCe priJokSiao, xo eg<br />

ari kamaraSekruli. maSin ro cota azze<br />

vyofiliyaviT, yvela magra movkvdebodiT<br />

siciliT, mara Cven daizmenebulebi<br />

viyaviT, ro direqtori iq<br />

ari, patara ro xar, direqtori raRaca<br />

ggonia. Tan rogor Tqva eg sityvebi,<br />

xelebi gaiqnia caSi da naxati roa,<br />

imasaviT, viTom vefxvs axCobs. naxati<br />

xo ici, vefxistyaosnis naxati. tarieli<br />

ro dgas da caSi kide vefxvia da<br />

amas yelSi uWiravs eg vefxvi, eg dviJenia<br />

qna. karoCe, me ar vici, is naxati<br />

gaakeTa. eg naxati magra maxsovs, wing-<br />

Sic iyo da vafSe gogia firuzaSvili<br />

ro iyo Cveni ubneli taqsisti, imas<br />

qonda mklavze da zafxulSi ro ijda<br />

xolme maikiT Tavisi ezos win, imis marjvena<br />

mklavze zustaT eg iyo, ro tarieli<br />

da zemodan vefxvi axteba, es<br />

kide axCobs.<br />

ai, eg dviJenia gaakeTa da daJe cal<br />

muxlSi waiCoqa, ro viTom axCobs cidan<br />

gadmomxtar vefxvs, <strong>givi</strong>a<br />

atanelovs.<br />

me maSin mokaife bavSi viyavi, nervozebi<br />

ara mqonda, izmenebi ara mqonda<br />

sisuleleebze, aba, exla veRara vxumrof<br />

am izmenebis pontSi, maSin kide,<br />

aman ro wavida cal muxlze, fxuuuTqo<br />

da egreve rveuli mivifare.<br />

direqtorma kide, xaraSoo da gavida,<br />

ganagZeT gakveTilio.<br />

es karoCe darCa lamis tarielasaviT.<br />

prosto, nolze gamaxsenda.<br />

<strong>givi</strong>a atanelovi me, ro daamTavres<br />

imaT, aRarc daminaxia. an srokebSi wavidoda<br />

an israelSi wavidoda. prosto,<br />

ai, miTxari, ra kaci iyo es qasaZe ambako<br />

prosto, ra kaci iyo, Tavis gaparsuli<br />

fexebiT da gabrazebuli qaliviT<br />

xmiT qaliviT ki ara, sredni roa.<br />

qalis da kacis Sua.<br />

prosto, rogor magra SeeSinda <strong>givi</strong>asi<br />

da mere kide rogor aRar gauSva<br />

imis lanZRva direqtorTan. lamis iyo,<br />

ar Tqva, kari aeriao da mere kide vefxvebis<br />

daxCobas miawva.<br />

xoda, giTxra, karoCe, me dabrecili<br />

da gaCuka erTi dRe ari da saTamaSoSi<br />

var da gaCukam, karoCeo, samasi lari<br />

movige qviTarzeo. samas raRaca da,<br />

karoCeo, bankis isini maq dasafario da<br />

es samasi ginda mqonia, ginda arao da,<br />

karoCeo, qemero, magra kaia CemTviso,<br />

Sen ro gnaxav xolmeo, es qviTari ro<br />

Sevavseo, Seni savetebiTo da, karoCeo,<br />

pativi meci bolomdeo.<br />

me ar maxsovs, iasnia, ro me iq viyavi,<br />

ro eg qviTari Seavso. igrokis ambavi<br />

xo ici, imas aRar ambobs, ro Seni azrebiT<br />

Sevavse eg qviTario, ambobs, prosto,<br />

udaCa xar CemTvis da, karoCeo,<br />

saxSi gamigebeno, ro bankis Sesavsebi<br />

maqo da Semcemeno da exlao am samasi<br />

lariT unda kazinoSi wavide, ro egebao<br />

farti movideso da erTi aTasi<br />

lari movigoo da banks gavaCumefo da<br />

Tu aTasze meti wamoviReo, iasnia, rac<br />

metia, imiT kai purs vWamTo.<br />

me uTxari, Tu vafSe waageTqo Tu<br />

vafSe wavageo, es samasio CemTvis<br />

araferi ar ari mainco da procentiani<br />

unda visesxo mainco vinmesgano. vinRa<br />

endoboda, sul is meprocenteebi eZebden<br />

da kide kai, saxli ar icoden,<br />

Tore meprocente CaTlaxebma xo ici<br />

rogor ician, ojaxSi midian da ubazreben,<br />

ro rogorme fuli amoiRon.<br />

karoCe, ra ginda meTqi, Tqvi. wamomyevi<br />

kazinoSio, ro prosto ijeqio, ginda<br />

dalieo da Wameo, vicio, ro kazinoSi<br />

ar dadixaro, prosto, gamisworeo.<br />

eg rogori pontia, ici, exla me ro<br />

miTxra, ro kazinoSi wamomyevi ro wamomyevi,<br />

soflis uborniaSi lekvi<br />

Cagvivarda da ixCoba da, davai, modi,<br />

Cven ver vSvebiT da, midi, Sen Cayavi<br />

xeli da amoiyvaneo.<br />

gagrZeleba Semdeg nomerSi<br />

saWiroze didxans ijda fexiani, magidaze<br />

dasadgmeli patara sarkis win<br />

da adgomas ar Cqarobda. axlac Tvalwin<br />

midgas mxrebTan amosviringebuli<br />

misi dakunTuli xelebis moZraoba da<br />

raRacnairi, gamWoli gamoxedva,<br />

rogoric adre arasodes SemimCnevia.<br />

amis Semdeg ki... jer Rame iyo, dedaCemis<br />

winaswarmetyveluri sizmris Rame,<br />

da mere isev dRe, oRond, isic RamesaviT<br />

Savi.<br />

_ wuxel mTeli Rame loginSi<br />

vwrialebdi, ver daviZine, _ miTxra<br />

diliT, mamaCemis wasvlis Semdeg oTax-<br />

Si Semosulma, garderobSi xilabandisTvis<br />

TavSergulma dedaCemma, _ Subli<br />

unda gavikra, Tavi miskdeba;<br />

TiTqos ar mZinebia da sizmari ki mesizmra,<br />

Tan _ cudi. wyalsac ki vuTxari<br />

umZraxi piriT, magram mainc ver<br />

movisvene, _ daayola viTom sasxvaTa-<br />

Sorisod. miuxedavad imisa, rom jer<br />

kargad gamofxizlebuli ar viyavi da<br />

xmis amoReba mezareboda, mivxvdi, rom<br />

marTla wuxda da gamolaparakeba unina<br />

arCuaSvili<br />

fedaanebi<br />

dasasruli<br />

maSin sul ramdenime dRiT Cavedi<br />

sofelSi Cemi Zmis ambis Casatanad.<br />

jarSi Cxubi mouvida da Tavis or amxanag<br />

biWTan erTad saSinlad nacemi<br />

samxedro hospitalSi iwva. didad arc<br />

arasodes gvilxinda, magram materialurad<br />

mainc im wlebSi gagviWirda<br />

yvelaze metad. mezoblebSi Zlivs moakowiwa<br />

mamaCemma samocdaaTi lari, im<br />

biWebidan erT-erTis mamas SeuTanxmda<br />

da meore diliTve gadawyvita<br />

qalaqSi, daTas samxedro nawilSi wasvla,<br />

iqneb rogorme ufross saxlSi<br />

gamovaSvebinoo.<br />

im saRamos piri oTaxSi gaiparsa. me<br />

`kuSetkaze~ vijeqi da Tvals vadevnebdi.<br />

nerviuloba ar etyoboda. eg iyo,<br />

doda. sawolSi wamovjeqi. _ ra iyo,<br />

ra naxe aseTi _ vkiTxe Tvalebis fSvnetiT.<br />

is ki mogvianebiTRa gaviazre,<br />

rom tiroda da rom ar damenaxa, garderobidan<br />

imitom melaparakeboda.<br />

_ viTom, _ odnav moguduli xma<br />

modioda Cemamde, _ sacxenis Zveli<br />

saxlis win TuTa rom idga, im TuTasTan<br />

vijeqi. es mTeli Tqveni gvaris mkvdrebi<br />

Cems garSemo iyvnen Camwkrivebulebi,<br />

me kidev kalTaSi xaxvi da niori meyara<br />

dasarCevad. xan erTi muWiT viRebdi<br />

am xaxvs da niors, xan _ meoreTi da<br />

xelidan xelSi gadamqonda, TiTqos<br />

vTamaSobdi. cudad maqvs dacdili,<br />

simwares niSnavs. netav ra ambavs Camoitans<br />

mamaSeni, an im biWs Tu Camoiyvans<br />

_ sizmris gagrZelebasaviT Tqva<br />

dedaCemma bolo winadadeba. mere garderobis<br />

kari mixura da mamaCemiseuli<br />

mwvane kaSneTi xelSi saswrafod meore<br />

oTaxSi gavida, saidanac cota xnis<br />

Semdeg dawynarebuli xmiTgamomZaxa:<br />

ecade daiZino, Zili Seibrune Tu Se-<br />

Zleb, jer adrea.<br />

veRarc maSin daviZine da veRarc<br />

momdevno, TiTqmis mTeli kviris ganmavlobaSi,<br />

sanam avariiT swored im<br />

diliT daRupuli mamaCemi miwas ar<br />

mivabareT Tavisi ori Zmis gverdiT.<br />

mere ki, icocxle, meZina _ xan saRa-<br />

Tas ZiliT da xanac kurdReliviT<br />

mfrTxalad; xan sawolSi Cawolils da<br />

xanac ase, rogorc axla var, savarZel-<br />

Si naxevrad mokuntuls da baboCemiseul<br />

SalSi gamoxveuls... SigadaSig<br />

gamoRviZebuls ki mTel sxeulSi is<br />

balRamiviT mware SegrZneba mqonda,<br />

rasac Seni uaxloesi adamianis amqveynad<br />

ararseboba hqvia.<br />

* * *<br />

fiqrebidan rom gamoverkvie, dedaCemi<br />

oTaxSi aRar damxvda. televizors<br />

xma dabalze hqonda daweuli da<br />

samzareulodan frTxili xmauri ismoda.<br />

albaT vaxSams amzadebs, _ Cavilaparake<br />

CemTvis da televizori sxva<br />

arxze gadavrTe.


8 poezia<br />

literaturuli gazeTi<br />

2 -15 aprili 2010<br />

sulxani da saba<br />

sulxan-saba orbeliani-350<br />

saba sulxans anugeSebs, sulxan-saba – saba-sulxans:<br />

sulxans sciva, sabas scxela, sulxans uWirs, sabas ulxins.<br />

iqneb papa iyo Seni, gzad Semogxvda rom is papa,<br />

iqneb marTla iyo roms da marTla Sexvda romis papi.<br />

iqneb marTla iyo parizs, marTla Sexvda ludoviko,<br />

mTa da bari moiara, wyali, RorRi, lodi, vake...<br />

iqneb CvenTvis daitvirTa Turqul valiT, somxur valiT,<br />

iqneb CvenTvis daiTuTqa jojoxeTis simxurvaliT.<br />

iqneb CvenTvis ilocvida, CvenTvis gaxda kaTolike,<br />

iqneb Cven varT borotebi, xolo igi keTili ki...<br />

brundeboda ros pariziT, marseliT da vatikaniT,<br />

Cven jer Cumad kabaSi vwvdiT, merme yelSi vetakeniT.<br />

rais saba! raiT vaxtang! sulxan rais! daviT raiT!..<br />

aeq davxvdeT, sveticxovels sulac wveriT daviTrioT!<br />

2008<br />

zamTrisaken<br />

dedas<br />

iqcnen Semodgomebad Cemi gazafxulebi,<br />

Seni Semodgomani miiltvian zamTrad,<br />

es cxovreba yofila Tvalis dafaxuleba,<br />

Tu Cofura Cafari Cagvisafrda afTrad.<br />

msurda, Toki warsulis awmyos simad gameba,<br />

rom ocneba zafxulis gagveSala afrad,<br />

magram gazafxulebi meqcnen Semodgomebad,<br />

Seni Semodgomani midrekilan zamTrad.<br />

<strong>paata</strong> <strong>nacvliSvili</strong><br />

axali (Zveli) koleqcia<br />

leqsebis beWdva mudam miWirda. ara imitom,<br />

rom ar mibeWdavdnen – ara, ubralod ar vbeWdavdi.<br />

ver veleodi, ar memeteboda, Tu raRac amis<br />

magvari. oTxi weli `axkomis~ redaqtori viyavi,<br />

15 weli – `samSoblosi~. oriveSi uamravi leqsi<br />

damibeWdavs, Cemi – arcerTi. arcerTi! arasodes<br />

mesmoda poetebis, romlebic ufro mets beWdaven,<br />

vidre weren.<br />

Cems gamouqveynebel leqsebs ise vkiTxulob<br />

xolme, rogorc sxvisas, TiTqos erTxel wamekiTxos,<br />

momwonebodes da bloknotSi Cameweros.<br />

Cems Zvel leqsebs ise vkiTxulob xolme, rogorc<br />

axals, es-es aris dawerils, melanSeuSrobels.<br />

mkiTxvels Cems Zvel, magram misTvis axal<br />

leqsebs vTavazob. isini jer gamouqveynebeli<br />

wignebidan aris gamokrebili. `literaturuli<br />

gazeTis~ redaqcias vTxov, leqsebi TariRebi-<br />

TurT gamoaqveynos.<br />

* * *<br />

wignidan `sportleqsebi~<br />

ukve gamoCnda sofeli noste,<br />

cxens daebera orive nesto,<br />

saxsrebs matkivebs fiqrebis nesti...<br />

ram gamaxsena nosteSi nesta!<br />

2004<br />

* * *<br />

wignidan `kompleqsebi pirveli<br />

kompiuteruli TaobisaTvis~<br />

dReis iqiT mag leqsebs xsovna gaakontrolebs...<br />

Ctrl+S da Ctrl+S da Ctrl+S da Ctrl+S!<br />

1995<br />

* * *<br />

wignidan `politpoezia~<br />

aSS-Si iyo didi depresia<br />

ssrk-Si iyo didi represia<br />

1986<br />

* * *<br />

wignidan `qalebi da qal(aq)ebi~<br />

ruseTs Senc unda waujikao,<br />

imitom gqvia Zaujikau!<br />

1992<br />

2006<br />

ukeTesis lodinSi<br />

das<br />

aRar dasdev ocnebebs, eTxovebi imedebs,<br />

aRar gaTrobs surneli vardisa Tu wiwvis,<br />

SvilebisTvis boZebuls mSoblebisTvis imeteb,<br />

xelisgulze Sensaze erbokvercxi iwvis.<br />

sakuTari ara gaqvs sixarulis mizezi,<br />

Seni sixarulia sixaruli Zmebis,<br />

uari Tqvi erTbaSad ramdenime muzaze,<br />

ukeTesis lodinSi gagiTeTrda Tmebi.<br />

verc gavigeT, es wlebi ise ucbad gavida,<br />

mxolod vcocxlobT, arada gvgonia, rom vcxovrobT,<br />

TiTqos xvale cxovreba daiwyeba Tavidan,<br />

TiTqos es yvelaferi TamaSia mxolod.<br />

isev ise Ramdeba, isev ise Tendeba,<br />

isev modis wvima da isev modis Tovli,<br />

kvlav iyofa qveyana wyvilebad da kentebad,<br />

kvlav moismis zarebis rekva sveticxovliT.<br />

2005<br />

* * *<br />

wignidan `mocimcime ariTmia~<br />

vaxtang mefe RmerTs uyvarda, vaxtang mefe, vax...<br />

vax, ra naRdi mefe iyo, ra magari! vax!<br />

vaxseneb da vixseneb da vaxseneb da vax...<br />

vax, Tu marTla RmerTs uyvarda, rad gaswira! vax!<br />

vaxtang mefes kidev mohyva vaxtangebi, vax...<br />

meore da mesame da meoTxe da... vax!<br />

mexuTe da meeqvse da vaxuSti da... vax!<br />

dRes vaxtangebs vaxoebad vaxurdavebT, vax!<br />

Tavad vaxo vaxvaxiSvils mec vaxlavar, vax!<br />

1997<br />

* * *<br />

ciklidan `Tanxmov(a)nebani~<br />

vin Tbilisi airCia, vin – beberi galilea,<br />

(galileas mouxdeba galileo galilei!),<br />

galelia zogierTi, zogi senegalelia,<br />

Sen Tbilisi ar gixdeba, me Sen galSi geli, lia!<br />

1998<br />

* * *<br />

Tumca yvelas ecodeba Seni koSki,<br />

mainc asjer bednieri xar, o, piza!<br />

vidre gaRma garCenili Cemi oSki,<br />

an iSxani, an xaxuli, an opiza!<br />

2002<br />

* * *<br />

wignidan: `mocimcime ariTmia~<br />

hans-qristian anderseni, hans-qristian, qris...<br />

warmarTi da musulmani, budisti da qris...<br />

yvelafris da arafris da nurafris da fris...<br />

wyaltubodan quTaisSi qari isev qris.<br />

sezani da pikaso da bolos – xuan gris.<br />

kata modis katamoniT, Savi kata... bris!<br />

SesaniSnav SvideulTan ra saqme gaqvs, kris<br />

qarTvelebis TavSi qari Zveleburad qris.<br />

wagebis nu geSinia, geSinodes fris!<br />

labirinTebs moeride sasaxlis da sris,<br />

mere ra, rom zRapris qali qoSs ukuRma yris...<br />

Tovli Tovs da wvima wvims da qari qris da qris.<br />

codna gqondes cisfrisa da vardisfris da fris...<br />

polisa da virJinis da izoldas da tris...<br />

mouravis, gzirisa da pristavis da pris...<br />

qari qris da Tovli Tovs da wvima cris da cris.<br />

qristefore kolumbi da Serekili qris...<br />

Jan-kristofi, kristeli da kristali da kris...<br />

veravin ver gamoTvala kvadratura wris!<br />

am Cvens TavSi qari isev qris da qris da qris.<br />

slalomi da swrafdaSveba, moguli da fris...<br />

`qari muxebs gverdiT uvlis, <strong>aka</strong>ciebs xris~.<br />

RvTiT, garCevis niWi mogvces moyvrisa da mtris...<br />

qari qris da qari qris da qari qris da qris.<br />

1999<br />

arCevnebis win<br />

wignidan `politpoezia~<br />

murTxis<br />

2003<br />

Rirsi xar Sen,<br />

saqarTvelo!<br />

fardobiTobis praqtika<br />

ciklidan `borblebi~<br />

matarebeli dgas<br />

mirbian velebi<br />

mirbian tyeebi<br />

matarebeli dgas<br />

mirbian saxlebi<br />

ormagad mirbian gaqceuli cxenebi<br />

matarebeli dgas<br />

mirbian yanebi<br />

mirbian venaxebi<br />

matarebeli dgas<br />

mirbian xidebi<br />

ormagad mirbian manqanebi<br />

matarebeli dgas<br />

mirbian soflebi da mirbian qalaqebi<br />

matarebeli dgas<br />

mirbian mTvare da varskvlavebi<br />

matarebeli dgas<br />

mirbis dro<br />

matarebeli dgas<br />

matarebeli dgas<br />

matarebeli dgas<br />

dgas-dgas-dgas<br />

dgas-dgas-dgas<br />

dgas-dgas-dgas<br />

ma-ta-re-be-li dgas<br />

maa-taa-ree-bee-lii dgaaas<br />

m-a-a-t-a-a-r-e-e-b-e-e-l-i-i-d-g-a-a-a-s<br />

m-a-a-t-a-a-r-e-e-b-e-e-l-i-i<br />

m-a-a-r-T-l-a-a-a-a-d-g-a-a-a-s-s-s<br />

d-g-a-a-a-a-s-s-s-s<br />

d-g-a-a-a-a-a-s-s-s-s-s<br />

d-g-a-a-a-a-a-a-s-s-s-s-s-s<br />

a-a-a-a-a-a-s-s-s-s-s-s<br />

a-a-a-a-a-s-s-s-s-s<br />

a-a-a-a-s-s-s-s<br />

a-a-a-s-s-s<br />

a-a-s-s<br />

a-s<br />

dgas<br />

1978<br />

* * *<br />

wignidan `qalebi da qal(aq)ebi~<br />

ara, aqvs mainc am qalaqs sul sxvanairi qarizma...<br />

es leqsi damawerina, raRa Tqma unda, parizma.<br />

1994


2 -15 aprili 2010<br />

literaturuli gazeTi<br />

poezia<br />

9<br />

* * *<br />

wignidan `qalebi da qal(aq)ebi~<br />

roca vxedav, rogor iSrobs<br />

gumbaTebis svel ZuZuebs<br />

dilis mzeze venecia,<br />

maviwydeba, rom amqveynad<br />

parizic da londonic da<br />

romica da venacaa!<br />

2000<br />

1970. Tsu. gamocda rusuli literaturis istoriaSi<br />

prof. oTar baqaniZes<br />

ra<br />

ro<br />

1970<br />

gamamware<br />

gamomwure<br />

lomonosoviT,<br />

limonisaviT...<br />

beRurebi<br />

mari gvelesiani<br />

ismis kakuni,<br />

TiTqos viRac beWdavs striqonebs,<br />

damgvanebia daTovlili qalaqi Saqars...<br />

siCume iyos,<br />

ar daafrTxoT es silamaze -<br />

fanjris rafaze<br />

beRurebi kenkaven zamTars!..<br />

galaktionis qebaTa qeba<br />

mcxeTis jvars<br />

wignidan `rimeiqebi~<br />

maqvs mkerds midebuli<br />

rogorc minda, qnari,<br />

CemTvis didebuli<br />

gamobrwyinda mTvare.<br />

mkvidrad aaSena,<br />

vinac aaSena<br />

da ciT daamSvena<br />

jvari – mcxeTis jvari.<br />

damkargavi gzebiT<br />

grZneul CuqurTmebiT,<br />

damqargavi gznebiT<br />

nazi SuqurTmebiT,<br />

neta vin azida,<br />

an rodis azida,<br />

an rogor azida<br />

zecad mcxeTis jvari.<br />

ra ganZi gvqonia,<br />

ra mdidari, ra mxne,<br />

JRers qvis harmonia<br />

erTxel, orxel, samxel.<br />

kargad gamohkveTa,<br />

vinac gamohkveTa,<br />

naRdi oqros kveTa –<br />

didi mcxeTis jvari.<br />

aq rom svetebia,<br />

Sekoneba TaRTa,<br />

gamaretebia<br />

damarCeni saxtad.<br />

neta vin aago,<br />

ra niWma aago,<br />

ra madlma aago<br />

sveti – mcxeTis jvari!<br />

sarkmelT diadema<br />

grZnob, ra diadia,<br />

suli giamdeba,<br />

guli zviadia.<br />

neta vin aanTo,<br />

ra grZnobiT aanTo,<br />

wlebs rogor gaando<br />

saidumlo: jvari!<br />

* * *<br />

wignidan `mocimcime ariTmia~<br />

ginda cxenze Sejeqi, ginda etlSi Cajeqi, versad waxval! qiS!<br />

edvardi xar – vardi xar, vardiko xar – vardi xar, qiSvardi xar – qiS!<br />

TamaSoben partias Carli spenser Caplin da egon ervin kiS!<br />

maSin miRirs funTuSa, Tua SigniT qiSmiSi Semaluli, qiS...<br />

lamis Tavze dagvemxos giS-qurmuxis taZari, giS-qurmuxis, giS...<br />

giSrisferi Tval-warbi, giSrisferi Tma-wveri, giSrisferi, giS...<br />

qarTvelisa vina sTqva svlebis gaTvla winaswar, giJ-vracua, giJ...<br />

es mudmivi qiSia, versad daemalebi, qiSi, giJo, qiS!<br />

1995<br />

Wadrakis figurebis simRera<br />

wignidan `sportleqsebi~<br />

aviSviSda karpovi, aviSviSda kramniki,<br />

kasparovic... viS!..<br />

viSvanaThan anandi Cempioni gagvixda,<br />

viSvanaThan... viS...<br />

madloba RmerTs, im qveynis kacic gaCempionda,<br />

sadac viSviT, viS...<br />

viS, ra kargi ram moxda! ra naTeli ram moxda!<br />

ra marTali, viS!<br />

2000<br />

* * *<br />

wignidan `qalebi da qal(aq)ebi~<br />

vladimiris samxreT flangze rusTa vladikavkazia,<br />

vladimiris aRmosavliT ki – vladivostokio...<br />

ruseTisgan xval iseve Sors iqneba kavkasia,<br />

rogorc aris dResdReobiT ruseTisTvis tokio!<br />

1992<br />

* * *<br />

memkvidrev Cemo, dRemde vacocxle<br />

WiriT Tu lxiniT Tvaldanamuli -<br />

unda Camovxsna da Cagabaro<br />

jvarze gakruli Cemi mamuli!<br />

* * *<br />

am zecas unda, vidre iwvimebs,<br />

mZime nislebi Tavze mexuros,<br />

vidre RvarTqafad Camoiqceva,<br />

miwis piramde misafexuros<br />

da vidre qveynad CamoRvril sevdas<br />

orTqlad wamokrefs sxivi-poeti,<br />

me koRoebis violinoTi<br />

milamazdeba saRamoebi...<br />

unda Sevibudo Sin...<br />

nislad Camowolil zecas<br />

viRac damdgara da scris,<br />

gazafxul-zafxuliT naqargs<br />

viRac qarvis foTlebs gvis...<br />

uceb CamoTova mTebi,<br />

uceb moilia Sindi!<br />

unda Sevikeco frTebi,<br />

unda Sevibudo Sin... da<br />

unda mivabaro suli<br />

fardagze dakidul xmals -<br />

daclil, miZinebul CanTas<br />

SerCa matareblis suni,<br />

moaqvs matareblis xma...<br />

rogor usizmrod meZina!..<br />

Zilo, egre rad gamwire,<br />

sikvdils mimeci metwilad...<br />

vaime, xom ar davwynardi,<br />

rogor usizmrod meZina!<br />

Zilo, gana rad SegSurda,<br />

tirilis drosac mecina,<br />

vaime, xom ar davberdi,<br />

rogor usizmrod meZina!<br />

winaT, Zilsa Tu RviZilSi<br />

dardic feradi mefina,<br />

vaime, xom ar davmTavrdi,<br />

rogor usizmrod meZina!<br />

xma Sinagani<br />

moqnili da mkveTri<br />

dasruleba xazTa<br />

aris TeTrze TeTri<br />

Suris grZnobis gancda.<br />

es is simkveTrea,<br />

es is siTeTrea,<br />

riTac mdidaria<br />

Zegli – mcxeTis jvari!<br />

rodesac gtanjavs xma Sinagani -<br />

Seican, Tavi Seni Seican!<br />

sakuTar sxeuls ganeSorebi<br />

da suls mtrediviT mxarze Seisvam,<br />

dabla darCeba sulis WurWeli<br />

da miwieri gvemiT gaTelils<br />

gadagexsneba zecis sauflo,<br />

naTeli - naTel sulTa naTeli!..<br />

qarTulia mzera,<br />

sivrce mxrebs Slis mTebiT,<br />

mTvare raa, mze – ra...<br />

faskunjebis frTebi,<br />

arwivebis frTebi,<br />

frTebi, frTebi gvinda,<br />

kidev frTebi gvinda:<br />

gvixmobs mcxeTis jvari!<br />

rogorc minda, qnari<br />

maqvs mkerds midebuli,<br />

CemTvis gamobrwyinda<br />

sxivi didebuli.<br />

me var mTawmindeli,<br />

me var didubeli,<br />

xelze dadebuli<br />

momaqvs mcxeTis jvari.<br />

1977<br />

moris eSeri. belvederi<br />

davrCebiT...<br />

Sen rom imRereb da<br />

me rom leqsebs davwer,<br />

is dagvxatavs da<br />

davrCebiT!<br />

qalni mSvenierni, tanmonarnareni<br />

fers daimSveneben farCebiT...<br />

Sen vazs gaaSeneb,<br />

me vardebs vaxareb,<br />

is purs moiyvans da<br />

davrCebiT!<br />

tye aSrialdeba, mTebi gaivseba<br />

SvlebiT, irmebiT da arCvebiT...<br />

Sen Tu geyvarebi,<br />

me Tu meyvarebi,<br />

saxli ganaTdeba bavSvebiT,<br />

Sen taZrebs aageb,<br />

me kedlebs movxatav,<br />

Cven sanTlebs davanTebT da -<br />

davrCebiT!..


10 proza literaturuli gazeTi<br />

`Sen ra gesmis adamianis<br />

Sen zRva xar~<br />

v. nezvali<br />

`es dReebi<br />

da Rameebi~<br />

al. bloki<br />

es iyo zRva, zRvis lurji horizonti.<br />

Cven gaRviZebisTanave vaRebdiT naqiravebi<br />

patara oTaxis kars da am<br />

odnav SemaRlebuli Riobidan moCanda<br />

kolbaSi Casxmuli lurji siTxe,<br />

Tumca es virtualur realobas naklebad<br />

hgavda, radgan aq mowmendili cis<br />

siRrmec gvxvdeboda TvalSi, ca ki cimcimebda<br />

da TandaTan uZravi suraTis<br />

STabeWdilebas moZravi sinamdvilis<br />

STabeWdileba enacvleboda.<br />

es iyo zRva Tavis pirvelqmnili mSvenierebiT,<br />

simkacriT da sidiadiT,<br />

moqceuli Cveni patara karis CarCoSi.<br />

es patara zRvispira oTaxi ki sasjelic<br />

iyo da saCuqaric, romelic drois<br />

mcire monakveTSi gvarguna bedma.<br />

agvistos bolo iyo da haerSi ukve dacuravda<br />

damdnari oqro.<br />

bavSvebi, mariami da anuki, xalisiT<br />

iRviZebdnen da, raRa Tqma unda, zRva<br />

ekeraT pirze, radgan es iyo zRva, es<br />

iyo axali realoba, romelSic Cven<br />

movxvdiT da romelic ras gvpirdeboda,<br />

jer aravin icoda. nana, rogorc<br />

yovelTvis, buzRuniT iRviZebda da xan<br />

ras itkiebda da xan _ ras. aris raRac<br />

marTali adamianis axal garemoSi<br />

gadanacvlebisTanave warmoTqmul<br />

sayvedurebSi, is TiTqos mTel Tavis<br />

ganvlil cxovrebas uCivis da saamiso<br />

sababic gaaCnia. magram es ar aris wuxili,<br />

es aris cxovrebasTan Seguebis<br />

kidev erTi cda, gaucnobiereblad<br />

gadadgmuli kidev erTi gulwrfeli<br />

nabiji, romelic faruli xalisianobis<br />

samzadisia.<br />

_ am sawolma gverdebi gamomiTqvifa.<br />

beWebi Cemi aRar aris, – ambobs<br />

nana da wvalebiT wamoiwevs sawolidan.<br />

zambarebiani sawoli zrialebs da am<br />

zrials raRac usiamovno SegrZneba<br />

axlavs. arada, es sawolebi bavSvobis<br />

agaraks maxsenebs da, rogorc yovel-<br />

Tvis, naRveli mereva.<br />

CamovediT Tu ara, Rrubliani amindi<br />

dagvxvda. qari aSrialebda ezoSi<br />

mdgar uzarmazarfoTlebian subtropikul<br />

xe-mcenareebs, romelTac<br />

nela efineboda wvrili wvima. gaRvi-<br />

ZebisTanave farTquni Camesmoda da<br />

mogvianebiT vxvdebodi, rom am ucnaur<br />

Cqams frTebiviT afrialebul mwvane<br />

foTlebze dacemuli wvima gamoscemda.<br />

mesame dRes gamoidara.<br />

me, rogorc yovelTvis, axlac adre<br />

gameRviZa da zRvaze gamavali patara<br />

oTaxis kari gamovaRe. da gamoCnda<br />

kidev erTxel es saocreba _ aqvariumi-zRva.<br />

pirveli SegrZneba marTlac<br />

ararealobis mokarnaxea, albaT imitom,<br />

rom warmoudgenelia saxlis kari<br />

gamoaRo da Tvalwin qviSrobis nawiburi,<br />

zRvis lurji zoli da cis siRrme<br />

SemogefeTos. mere ki TandaTan<br />

eguebi yovelive amas.<br />

oTaxidan kibe eSveba ezos viwro<br />

WiSkrisaken. WiSkris gareT ki qvafenilia,<br />

sadac SortebSi gamowyobili<br />

damsveneblebi daabijeben. maT Soris<br />

arian wyvilebi, Ripiani kacebi da sqeli<br />

qalebi, aqve arian wyvilebi bavSvebTan<br />

erTad. bavSvebi morCilad misdeven<br />

mSoblebs da xelSi gasaberi<br />

leibebi da baliSebi uWiravT. yvelas<br />

kmayofili saxe aqvs. dilis zRvas eSurebian<br />

da mere brundebian zRvidan.<br />

da asea yoveldRe, sanam ar dadgeba<br />

dro maTi aqedan gamgzavrebisa. qreba<br />

ukve nacnobi da Cndeba ucnobi saxeebi.<br />

Tumca agvistos bolos ukve imdeni<br />

xalxi iyris Tavs, rom yvelaferi erTmaneTSi<br />

ireva.<br />

xuTlariani Wilobi viyideT, aqve,<br />

qobuleTis bazrobaze da pliaJze vwevarT.<br />

zRva dRes wynaria, odnav scems<br />

napirs talRa. mariami cxra wlis aris,<br />

anuki _ eqvsis. mariami Tamamad Sedis<br />

zRvaSi, anuki frTxilad mihyveba<br />

fexdafex. da es aris zRva, kamertoni<br />

Cveni yofierebis. `wleuls zRvaze<br />

viyavi~, `agvistoSi qobuleTSi visvenebdi"<br />

_ ukve TbilisSi Casulebi<br />

zantad auwyeben nacnobebs. nacnobebi<br />

andro buaCiZe<br />

damqancveli zRva<br />

ki irevian da ilewebian da ganur-<br />

Cevelni xdebian. maT ar axsovT zRva,<br />

radgan zRvaze didi xnis win iyvnen, an<br />

ar undaT zRva, radgan maTi cxovreba<br />

sxva mimarTulebiT warimarTa.<br />

me meSinia zRvis, me qvecnobierad<br />

mizidavs da ganmizidavs kidec zRva.<br />

TiTqos cxovrebas, am CemTvis mudam<br />

gaugebar stiqias raRac axali da aseve<br />

gaugebari stiqia erwymis. saidan iRebs<br />

dasabams es grZnoba, Zneli saTqmelia.<br />

maxsendeba Soreuli bavSvobis fragmentebi,<br />

swored qobuleTSi gadaRebuli<br />

fotosuraTi. aq me Cveulebriv,<br />

myudro da Semokavebul qobuleTur<br />

ezoSi vdgavar CemianebTan erTad,<br />

yvelgan Suq-Crdilebia dafenili, me<br />

TviTon mzis nafleTSi var gamoxveuli<br />

da gaRimebuli viyurebi. me, ra Tqma<br />

unda, es wuTi ar maxsovs, da rom ara<br />

foto, wamierebis es fragmentic<br />

gaqreboda Cemi cxovrebidan, rogorc<br />

araerTi ram gamqrala.<br />

warsuli aRar arsebobs. me TiTqos<br />

sxva qalaqSi Camovedi, Camovedi mar-<br />

Tlac sxva adamianebTan erTad da sainteresoa<br />

is, rom sxva var TviTon mec.<br />

am qalaqSi Zveleburi mxolod palmebia.<br />

axalia uklebliv yvelaferi. me es<br />

qalaqi mTel Cems warsulTan erTad<br />

damaviwyda, rogorc ambavi, romelic<br />

erTxans miraJiviT anTia maxsovroba-<br />

Si, mere ki wvrilman detalebTan er-<br />

Tad qreba. es amnezia TiTqos farul<br />

sixarulsac maniWebs. TiTqos raRac<br />

unda daiwyos Tavidan, magram amjerad<br />

CemTvis araferi ar iwyeba da arc daiwyeba.<br />

ukve yvelaferi iyo.<br />

zRva. talRebs dilidanve seraven<br />

wylis motocikletebi, oTxive mxares<br />

eSurebian katerebi, romeliRac katerze<br />

gamobmuli paraSutiT adamiani<br />

laJvardebs gadakveTs. erTi aseTi<br />

gafrena ormocdaaTi lari Rirs.<br />

raRacnairi lurji dRe aris, TiTqos<br />

amCatebulia da gaxalisebuli. me, nana<br />

da bavSvebi kidev erTxel vaxelT<br />

Tvals axal realobaSi, me kidev erTxel<br />

vxsni Cveni cisferi oTaxis kars,<br />

saidanac ferxTiT lurji zRva<br />

moCans. saocari is aris, rom wevxar<br />

Seni oTaxis sawolze da xedav zRvas.<br />

es TiTqmis daujerebelia.<br />

me kibiT Cavdivar subtropikuli<br />

xeebiT da magidebiT gawyobil ezoSi.<br />

qalebs vedroebiT axladdaWerili<br />

kefali moaqvT gasayidad. nana yidulobs<br />

kefals da samzareuloSi did<br />

tafaze wvavs. ezoSi dasasveneblad<br />

Camosuli somxis bavSvebi irevian _<br />

qristina, eduki da jano. hamakSi janos<br />

mama zis, fexebi SlopancebSi aqvs wayofili<br />

da Svils eZaxis: `janoo... janoo,<br />

ar-estex~. somxebi dilidan SuadRemde<br />

zRvaze arian, mere sadRac<br />

ikargebian, saRamoTi isev zRvaze gamodian,<br />

daRamebulze ezoSi mwvadebs<br />

wvaven da zed arays ayoleben _ `janoo,<br />

janoo, janoo~, _ Camesmis es xma<br />

da bavSvebTan erTad zRvisken mivdivar.<br />

mariami wyalSi dgas da talRis movardnas<br />

elodeba. talRa igvianebs,<br />

magram nel-nela wamoiburceba da modis,<br />

TiTqos napirs eparebao, mere Tavs<br />

amoyofs da skdeba, exeTqeba adamianebs,<br />

exeTqeba mariams da abarbacebs,<br />

mariams wurwuriT dasdis wyali da<br />

xarxarebs, Tavis stiqiaSia da axali<br />

talRis movardnas elodeba, anuki<br />

ufro axlos dgas napirTan da talRa<br />

rom wamova, gulisfancqaliT gamorbis<br />

napirisaken. icinis.<br />

me arafers ar moveli zRvisgan da<br />

cota ar iyos mikvirs, rom isini amden<br />

siaxles iReben. me ar mtovebs imis<br />

gancda, rom yovelive es ukve iyo da<br />

iyo mravalgzis. arada, isic vici, rom<br />

amaze fiqri sruliadac ar aris aucilebeli.<br />

unda miiRo is, rac aris da<br />

unda miiRo xelaxla, vinaidan es sicocxlea<br />

da mxolod awmyoSi arsebobs.<br />

me ki ar mtovebs imis gancda, rom Cems<br />

cxovrebaSi yovelive es ukve iyo da<br />

amitomac d<strong>aka</strong>rga cxoveli interesi.<br />

erTaderTi siaxle is aris, rom bavSvebTan<br />

erTad aq pirvelad var da maT<br />

ar ician, ra aris zRva.<br />

TandaTan saRamovdeba. bavSvebi nanasTan<br />

erTad kenWebs agroveben. es nanas<br />

gatacebaa: serdoliki, qarva,<br />

safironi. nana eZebs met-naklebad<br />

Zvirfas qvebs, romlebic sabolood<br />

Zvirfasi qvebi ar aRmoCndeba. Zvirfasi<br />

qvebi zRvaSi ar ipoveba, zRvaSi mxolod<br />

niJarebia.<br />

saRamoobiT mtovebs gaxevebis gancda.<br />

erTma fsiqologma aRmoaCina, rom<br />

didi qalaqis mkvidrT Sinagani gaxeveba<br />

emarTebaT. es aris egreTwodebuli<br />

frustracia, ganurCevloba yovelives<br />

mimarT, roca raimes gaxsenebas<br />

vapireb, maxsendeba Cemi Tavi Tbilis-<br />

Si, Cemsave samsaxurSi. me vdgavar fanjarasTan<br />

da gadavyureb muzeumis<br />

ezos. maRali fanjris minis tixars<br />

miRma moCans talaveri, talaverTan<br />

moxuci damlagebeli qali dawrialebs.<br />

moaqvs xaliCa da ezoSi qvafenilze<br />

afens. mere ixelTebs Slangs da<br />

recxavs xaliCas. wyali n<strong>aka</strong>dulebad<br />

miuyveba damrec qvafenils. xali-<br />

CasTan modis mZRoli. mZRoli axalgazrda<br />

biWia. mZRoli da damlagebeli<br />

qali saubroben, mere icinian. maTi<br />

sicili ar aRwevs Cemamde, mxolod<br />

saidanRac, sxva ezodan meqanikuri xerxis<br />

monotonuri xma ismis. sad aRar<br />

vmuSaobdi da naSuadRevs samsaxuris<br />

oTaxSi yovelTvis am xerxis Zilismomgvreli<br />

xma Camesmoda...<br />

gaxeveba mtovebs da bavSvebTan er-<br />

Tad gavyureb zRvaze mzis Casvlas.<br />

zRva hgavs cariel udabnos da miuxedavad<br />

amisa, mtovebs gaxeveba da erTi<br />

poetis leqsi maxsendeba, Tumca ki ar<br />

maxsendeba, erTxel, didi xnis winaT<br />

amekviata da imis mere ratomRac aRar<br />

mSordeba:<br />

mze dadga zRvaze, rogorc iremi,<br />

alanda rqebi talRebis brolSi,<br />

rogorc qalebi atyorcnilebi,<br />

alvebi dganan samegreloSi.<br />

am leqsis gaxsenebisas yovelTvis<br />

vcdilob, warmovidgino haerSi atyorcnili<br />

qalebi, warmosaxvas vZabav da<br />

vxedav momrgvalebul plastiur<br />

formebs, romlebic Soreulad molivlive<br />

alvebis asociacias iwveven.<br />

nanas aqvs iSviaTi unari _ ucnaur,<br />

iqneb odiozur adamianebs gamoelaparakos.<br />

saRamoobiT napirze yovel-<br />

Tvis Camodis saxemoquruxebuli qali,<br />

romelsac xelSi momcro videoaparati<br />

uWiravs da iRebs mzis Casvlas. es<br />

qali gaqvavebuli dgas, mxolod odnav<br />

amoZravebs marjvena xelSi CabRujul<br />

aparats, raTa mTeli dasalieri moicvas.<br />

`Cemi aparati wiTel fers ar<br />

2 -15 aprili 2010<br />

iRebs~, _ ambobs xmadabla qali. qali<br />

saerTod xmadabla laparakobs, nanac<br />

xmadabla elaparakeba, ise, rom me ar<br />

mesmis. mogvianebiT ki miyveba: es qali<br />

Turme mTeli cxovreba sajaro biblioTekaSi<br />

muSaobda, qmari tragikulad<br />

daeRupa, qaliSvilma ki miatova<br />

da ucxoeTSi wavida. axla marto cxovrobs<br />

da mowafeebs amzadebs, mgoni,<br />

germanuli enis gakveTilebs utarebs.<br />

daRamda. Sors mwvane koncxia, imis<br />

iqiT baTumi. baTumis portSi erTi<br />

didi gemi dgas da misi sinaTle zRvaSi<br />

irekleba. yovelive es wertiliviT<br />

aRwevs Cemamde. `mami, mSia~, – meubneba<br />

mariami. elnaTurebian gzispirs gavivliT<br />

da kafe-barSi SevdivarT. oficiant<br />

qals velodebiT, magidaze limonaTis<br />

boTli da Wiqa dgas. mariami<br />

boTls xsnis, SemTxveviT wakravs xels<br />

Wiqas, romelic Zirs ecema da tydeba.<br />

vici, rom ar unda gavuwyre, magram<br />

mainc vuwyrebi. ar unda gavuwyre, radgan<br />

aseTi ram aravis surs, yovelTvis<br />

SemTxveviT xdeba. ase memarTeboda mec,<br />

roca bavSvi viyavi da mec miwyrebodnen,<br />

icodnen, rom ar unda gamwyromodnen,<br />

magram mainc miwyrebodnen, albaT<br />

imitom, rom es roli viRacas mudmivad<br />

unda Seesrulebina. me minda<br />

vuTxra mariams, rom is araferSi ar<br />

aris damnaSave, vatyob, rogori mowyeniloba<br />

ipyrobs mas da vapireb kidec<br />

amis Tqmas, magram mainc gawyromas ganvagrZob<br />

da veubnebi, rom jer CemTvis<br />

unda ekiTxa yvelaferi da mere emoqmeda<br />

da maxsendeba, isini, vinc me miwyrebodnen,<br />

aRar arian, aRar arian ukve<br />

daRamebuli, magram jer kidev im wiTeli<br />

dasalieris miRmac ki, romelic<br />

kafe-baris gareT, zRvis Tavze anTia.<br />

im zRvis Tavze, romliskenac me<br />

viyurebi; miwyreboda mamaCemi, romelic<br />

axla aq ar aris, arc sxvagan aris<br />

sadme da me isev gavcqeri wiTel dasaliers<br />

da zRvaze moTamaSe anareklebs<br />

da vfiqrob, rom maT miRmac ukve gardasulTagan<br />

aravin aRar unda iyos.<br />

baridan gamosulebi nel-nela mivuyvebiT<br />

elnaTurebiT ganaTebul sanapiros.<br />

mariami dums, mec vdumvar, ar<br />

aewyo Cveni urTierToba. zRvispira<br />

bulvarze bevri xalxi moZraobs. ma-<br />

Ralskamebian bars CavuvliT, erTxans<br />

vfiqrob, Sevide Tu ara am barSi, mere<br />

gadawyvetilebas viReb, mariams vTxov,<br />

rom aqve damelodos da barSi Sevdivar.<br />

mariamma icis, ratom Sevdivar<br />

barSi, magram radgan nawyenia, ar aprotestebs,<br />

dgas quCaSi, xalxis Suagul-<br />

Si da miyurebs, rogor vjdebi maRal<br />

skamze da barmens sasmels vukveTav. me<br />

skamze wamomjdari vsvam viskis da baris<br />

Ria karidan vuyureb mariams, Cems<br />

cxra wlis gogonas. da me vfiqrob uecrad<br />

imaze, rom is Cemia. mariami<br />

grZnobs yovelive amas, xalxis n<strong>aka</strong>d-<br />

Si dgas da ukve sul odnav miRimis. Cven<br />

erTmaneTs TvalebSi vuyurebT, didxans<br />

vuyurebT, moZravi xalxis n<strong>aka</strong>di<br />

zogjer uxeSad ejaxeba mariams,<br />

TiTqos unda, rom waiyolos, mariami<br />

waiborZikebs da mere isev swordeba,<br />

inarCunebs wonasworobas da Cemken<br />

iyureba.<br />

SuaRamisas meRviZeba da pirvelive<br />

wuTebidan vgrZnob, rom mewyeba Cemi<br />

mtanjveli uZiloba. Cemebs sZinavT. me<br />

Soreulma foriaqis xmam gamaRviZa da<br />

es xma TandaTan ufro miaxlovdeba.<br />

ara, es xma ki ar aris, fusfusia, mravali<br />

adamianis mSfoTvare fusfusi,<br />

SeZrwunebuli fusfusi. am foriaqis<br />

fonze erTi isteriuli xma ikveTeba:<br />

`ra uqeniT, biWo, kacs, Tqveni deda...<br />

ra uqeniT, biWoo~. sawolidan vdgebi<br />

da fanjridan viyurebi. gineba ezos<br />

gverdiT asvetili sastumros ezodan<br />

aRwevs, gadaRma mxares raRac xdeba.<br />

`ra uqeniT, biWo, ra uqeniT, me Tqveni<br />

deda...~ etyoba odnav ganaTebul sibneleSi<br />

bevri xalxi moZraobs, ismis<br />

qSenis, sasowarkveTili Rnavilis susti<br />

xmebi, yvelaferi erTmaneTSi ireva<br />

da ilufxeba. mere TandaTan ufro<br />

Soridan aRwevs `ra uqeniT, Tqveni<br />

deda...~ mTvralebi TandaTan Sordebian<br />

Cxubis adgils da maTi RameSi gabneuli<br />

isteriuli xmebi ufro da<br />

ufro ibneva da ifanteba.<br />

zRva Relavs, zRva ganurCevelia<br />

yvelas mimarT. oTaxSi vwevar da mTe-


2 -15 aprili 2010<br />

literaturuli gazeTi<br />

proza<br />

11<br />

li arsebiT vgrZnob mis siaxloves. Cemamde<br />

mxolod talRebis dgafuni ki<br />

ar aRwevs, aramed aRwevs is ucnauri<br />

bgerebi, romelsac zRva yovelwamierad<br />

gamoscems. is cocxali arsebasaviT<br />

aris, moZraobs da fSvinavs,<br />

Rameul xmebs abnevs sanapiroze. zRva<br />

axla Ramis da dRis mijnaze dgas da<br />

qameleoniviT icvlis fers. oTaxis<br />

kedelze siwiTle irekleba da mec<br />

nel-nela mexuWeba Tvali.<br />

gaTenebisas isev mzea da lurji<br />

zRva. katerebi da motocikletebi isev<br />

TavgametebiT seraven talRebs. me isev<br />

vfiqrob imas, rasac aqamde vfiqrobdi:<br />

es adamianebi albaT arasdros ar<br />

Sexvdebodnen erTmaneTs, rom ar yofiliyo<br />

amqveynad zRva. ganvlili Rame<br />

albaT ukve aRaravis axsendeba, radgan<br />

sinaTleze qreba Ramis vnebani da<br />

ibadeba dRis survilebi.<br />

kidev erTxel Sevcurav zRvaSi da<br />

TiTqmis niSnulamde vaRwev, magram<br />

ratomRac verafers vgrZnob, daRlilobis<br />

garda. bavSvebi da nana kafebarSi<br />

sadiloben. me qviSaze dafenil<br />

Wilobze vwvebi da vfiqrob: es adamianebi<br />

arasdros ar Sexvdebodnen erTmaneTs,<br />

rom ar yofiliyo zRva, Tumca<br />

isini erTmaneTis mimarT sakmaod gulgrilni<br />

arian. isini aTvaliereben<br />

erTmaneTs, magram es Tvaliereba civi<br />

cnobismoyvareobis farglebs ar<br />

scildeba.<br />

naSuadRevs pliaJze ukve teva ar<br />

aris. TiTqmis erTmaneTze mibjenilebi<br />

wvanan aTasi juris damsveneblebi<br />

da adgilobrivebi. maT garemocvaSi<br />

vwevar, es TiTqos ucxo ritualia Tu<br />

uTqmeli aucilebloba, wamierad icvleba<br />

kadri: ormocdaaTiode wlis<br />

mere aseTive simWidroveSi viwvebi<br />

am, an sxva adamianebTan erTad da aseve<br />

gulgrilad CamoiRvreba mzis Suqi<br />

qvebze, kviparosze, xreSze Tu qviT<br />

mokirwylul bilikebze. da uecrad<br />

vxvdebi, rom sxvebi amaze saerTod ar<br />

fiqroben, marto me vfiqrob da ar<br />

unda vifiqro. cis laJvardSi ki katers<br />

gamobmuli paraSuti miqris, magram<br />

katers Zrava eTiSeba da paraSut-<br />

Si TavSerguli kaci nel-nela eSveba<br />

talRebze.<br />

qalaqSi gavdivar da marto vxetialob.<br />

mTeli qalaqi erTi grZeli qu-<br />

Caa, sadac sakmaod intensiurad<br />

moZraoben manqanebi. ratomRac qobuleTis<br />

saxlis diasaxlisi maxsendeba,<br />

romelsac megi hqvia. maxsendeba<br />

samociani wlebis erTi simRera _ `amboben,<br />

rom megi, miagavxaro zRvas~ _<br />

da mecineba. megi xorcsavsea, didroni<br />

mkerdi da civi cisferi Tvalebi<br />

aqvs. `zRvis cxoveli~ – vfiqrob<br />

CemTvis da kidev ufro metad mecineba.<br />

qobuleTur saxlebSi yvelaze<br />

metad rikulebiani kibeebi da ezoebi<br />

momwons. gansakuTrebiT mizidavs kibis<br />

qveS an saxlis ganapira mxares Semyudroebuli<br />

sivrce. aq soxaneze subtropikuli<br />

mcenareebisagan aZrul<br />

bind-bundSi wagrZelebul magidas<br />

dgamen. saRamoTi sufra iSleba, sadiloben.<br />

albaT es simyudrove magonebs<br />

bavSvobas, romelic TiTqos sxva cxovrebaSi<br />

iyo. magram nuTu marTla<br />

iyo me vgulisxmob bavSvobis zRvispireTiseul<br />

fragmentebs, saidanac<br />

TiTqos araferi ar maxsendeba. mxolod<br />

ezoebis es Semyudroebuli<br />

sivrce da Tlili rikulebi aRmiZravs<br />

Sinaurul gancdas, rac mafiqrebinebs,<br />

rom odesRac me aq namdvilad viyavi,<br />

viyavi sruliad sxva adamianebTan er-<br />

Tad da axla Camovedi agreTve sxva<br />

adamianebTan erTad, romlebic maSin<br />

Cems cxovrebaSi ar arsebobdnen an<br />

saerTod ar arsebobdnen. axla ki Tvi-<br />

Ton mec sxva var.<br />

lorTqifaniZe mxvdeba, es Cemi er-<br />

TaderTi nacnobia, romelic qobuleTSi<br />

vnaxe. `wavideT, baTumuri ludi<br />

davlioT~, _ mTavazobs is da axla<br />

ukve sanapirosken mivexetebiT. lorTqifaniZe<br />

Silifad aris gamowyobili,<br />

muxlebze odnav gadmoSvebuli Sarvali<br />

acvia. mas sadguris midamoebSi aqvs<br />

naqiravebi bina da hyveba, rom Rame iqac<br />

Cxubi iyo. `ra vici, biWo, es aqaurebi<br />

nametani gametebiT urtyamdnen erTmaneTs,<br />

mere iseTi k<strong>aka</strong>fonia idga,<br />

gaTenebamde ar dameZina~.<br />

erT-erT kafe-barSi SevdivarT da<br />

kuTxeSi vsxdebiT. lorTqifaniZe<br />

laparakobs. me gavyureb zRvis horizonts,<br />

romelic TeTrad elvarebs da<br />

vgrZnob, rom gaxeveba CemSi siucxovis<br />

grZnobam Secvala, siucxoves vgrZnob<br />

am TeTri dasalieris mimarT. lorTqifaniZe<br />

hyveba Tavisi samsaxuris ambebs.<br />

mere zazas mosagonars warmoTqvams.<br />

mec vuerTdebi da vixsenebT Cvens<br />

megobars, romelic moulodnelad<br />

gamogvaklda. isev zRvis kides<br />

gavyureb da guli mewureba, vgrZnob,<br />

rom zaza aRarc iq aris. mqrqal horizontze<br />

patara gemi Cndeba, romelic<br />

nela micuravs baTumis portisaken...<br />

am saRamosac sanapiroze gaSlil<br />

Wilobze vsxedvarT da gavyurebT ba-<br />

Tumis portSi gaCerebul erTaderT<br />

gems, romlis sinaTleebic zRvaSi irekleba.<br />

es ganaTebuli gemi Suquras<br />

hgavs, imedismomcem Suquras, Camavali<br />

mze ki naRvels asxivebs. anuki talReb-<br />

Si fexebs isvelebs da mere frTxilad<br />

abijebs qvian sanapiroze. is iseTi natifia<br />

da Txeli, rom misi nafexurebis<br />

sisvele arcki etyoba mzeze gamom-<br />

Sral qviSas. me vfiqrob Cems umcros<br />

gogonaze, anukize, romelic sul<br />

raRac Svidiode wlis win daibada, manamde<br />

ki ar arsebobda. micuraven zRvaze<br />

katerebi, daabijeben sanapiroze<br />

naxevrad SiSveli adamianebi, vis aRar<br />

naxav aq _ yvelani gverds uqceven<br />

anukis, rogorc umniSvnelo pawia namcecs.<br />

Cems TvalsawierSi ki is isea Cawerili,<br />

rogorc zRva da dasalieri,<br />

horizontze mcocavi gemi da zRvis<br />

feradovani qameleonuri elvareba. es<br />

bavSvi realobis ganuyofeli nawilia,<br />

ufro metic, realobis is fragmenti,<br />

romelSic anuki ar aris Cawerili,<br />

yovelnair azrs hkargavs. „anuki!~ –<br />

veZaxi me mas – `anuki!" anuki gakvirvebuli<br />

saxiT brundeba da neli nabijiT<br />

moiwevs Cemken. gaWirvebiT abijebs qvebze<br />

da Cemamde rom moaRwevs, saxeze<br />

Rimili efineba. is ar mekiTxeba, ratom<br />

davuZaxe, radgan icis, mxolod da mxolod<br />

imitom davuZaxe, rom ar SemeZlo<br />

ar dameZaxa.<br />

isev Ramea. isev meRviZeba da SeSfoTebuli<br />

xmebi Camesmis. ucnauria es<br />

dReebi da Rameebi. dRisiT damsveneblebi<br />

da adgilobrivi macxovreblebi<br />

mSvidad wvanan pliaJze, mzes<br />

eficxebian da xmamaRla saubroben,<br />

RamiT ki TiTqos maTive qvecnobieridan<br />

miCqmaluli qvena vnebebi amodis<br />

zedapirze da SfoTi isadgurebs sanapiroze<br />

Camowolil wyvdiadSi.<br />

axlac asea. uZilobis kidev erTi<br />

mtanjveli Rame mxvda wilad. qalis xma<br />

mesmis, romelic gaurkvevel siluetebs<br />

uZaliandeba. Cemi fanjridan<br />

bnelSi CaZiruli zurgi moCans, siluetebi<br />

ki qviSian sanapirozea<br />

garTxmuli. `me TqvenTan saqme ara<br />

maqvs!~ – eubneba viRacebs qali _<br />

`xeli ar maxlo, Torem viyvireb!~ kacebi<br />

ufro xmamaRla laparakoben, magram<br />

mere mkveTri moZraobebis Cqami<br />

aRwevs, rasac gaqceva mohyveba. etyoba,<br />

Tavidanve erTad iyvnen da mere ra-<br />

Racaze wakinklavdnen. vici, rom aRar<br />

dameZineba, kibeze veSvebi da swrafi<br />

nabijiT mivdev gaqceulebs. qviSaSi<br />

garbian: ori kaci da erTi qali. kacebi<br />

qals misdeven. me qvafenilze mivyvebi<br />

maT da vcdilob, sagrZnoblad ar<br />

CamovrCe. ubralod, mainteresebs ra<br />

xdeba, ra auxsneli da gaugebari kanonzomiereba<br />

moqmedebs, romlis kvalzec<br />

yovelRame am mtanjveli foriaqis<br />

mowme var. da TiTqos marto me var<br />

es mowme, garindebuli sastumroebi da<br />

ezoebi, skverebi da ludxanebi gulgrilad<br />

afenen Semzarav Crdils sanapiros<br />

ganaTebul naxevars da me iZulebuli<br />

var SuaRamisas gavarkvio, Tu<br />

ra xdeba am naxevarze. qviSaSi, gaqceuli<br />

adamianis nabijebi rCeba, TiTqos<br />

rCeba da adgilidan aRar iZvris. arada,<br />

rom wamovewevi, nabijebi ukvalod<br />

iSleba da adamianebic qrebian. isini<br />

me ver mamCneven, ver mxedaven da verc<br />

warmoidgenen, rom romeliRac<br />

wertilidan maT vuTvalTvaleb. sanapiroze<br />

maRali palma Srialebs, me mas<br />

vuaxlovdebi da mis qveS monusxuliviT<br />

vCerdebi. aq sibnelea da qviSian<br />

sanapiroze palmis wagrZelebuli<br />

Crdili moZraobs. Soridan ukve<br />

nabijebis xma aRar aRwevs. mxolod ma-<br />

Rali palma Srialebs bnel sivrceSi.<br />

mere TiTqos Sriali qvemoTac Camodis<br />

da nerviulad miuyveba sanapiros. TandaTan<br />

siucxovis grZnoba meufleba da<br />

minda, rom saswrafod movSorde aqaurobas.<br />

erTaderTi, rac mamSvidebs,<br />

Sors, baTumis portSi gaCerebuli<br />

gemia, romelic TeTrad mocimcime<br />

wertilad anTia da zRvaSic TeTr<br />

anarekls afens. vtoveb am ucxo adgils<br />

da ukan neli nabijiT vbrundebi.<br />

naSuaRamevs bulvarze kaciSvili aRar<br />

WaWanebs da sanapiros gayolebaze<br />

qvafenili elnaTurebiT aris ganaTebuli.<br />

vuyureb sanapiros gaswvriv ganlagebul<br />

ucxo ezoebs da ucxo saxlebs,<br />

romelTa wiaRSic CamiCumi ar<br />

ismis, vuyureb da vfiqrob, kargi iqneba,<br />

aqaurobas swrafad movcilde,<br />

radgan aq, zRvis siaxloves, raRac simaxinjea<br />

fexmokidebuli. dRisiT damsveneblebi<br />

sanapiroze amzeureben TavianT<br />

sxeulebs. isini erTad wvanan da<br />

zRvis pirispir es erTad yofnac<br />

Taviseburi ritualia, romelic<br />

yoveldRiurad sruldeba, erTad<br />

yofna mswrafwarmavalia iseve,<br />

rogorc yvelaferi amqveynad. Zalian<br />

axlos wvanan damsveneblebi pliaJze<br />

erTmaneTTan, Zalian axlos, TiTqmis<br />

ebjinebian erTmaneTs qalebi, kacebi,<br />

bavSvebi. es sxeulebi erTmaneTSia CaxlarTuli<br />

da Cawnexili da Soridan,<br />

zRvaSi gasuli gemidan Tu gadmoxedav<br />

sanapiros, erT mTlian masas dainaxav.<br />

es mTliani masa TiTqos nela<br />

moZraobs, nela ivseba da iwriteba,<br />

mere isev ivseba da iwriteba, saRamos<br />

pirze ki formas kargavs da mere TandaTan<br />

qreba. qreba, radganac ukve Ramis<br />

cxovreba iwyeba, kafe-barebidan<br />

gamayruebeli xmauri ismis. Znelia, es<br />

xmauri melodiad miiCnio, magram am<br />

xmauris ritmsayolili mocekvaveebi,<br />

eWvgareSea, xmaurs musikad aRiqvamen<br />

da Tavdaviwyebulebi trialeben<br />

sacekvao moedanze. aWarul cekvebs<br />

somxuri motivebi enacvleba, damsveneblebi<br />

baris SesasvlelTan dganan<br />

da am uazro vakxanalias uyureben.<br />

mere ki, ukve naSuaRamevs sanapiro<br />

zRvas erwymis da yru udabnod iqceva.<br />

am udabnos drodadro mSfoTvare<br />

gadaZaxilebi, qviSaSi gaqceuli adamianebis<br />

xmauriani nabijebi, isteriuli<br />

gineba da sasowarkveTili gminva seravs.<br />

es Ramis xmebia, zRvis sanapiroze<br />

gaSlili da gafantuli, avismomaswavebeli<br />

an ukve sulismRafavi da avadaxdenili.<br />

gaTenebisas ki yvelaze<br />

ufro mZafri vnebaTaRelvac qreba da<br />

indiferentuli, mTvlemare da yvelafrisadmi<br />

ganurCeveli siCume isadgurebs.<br />

axlac es dro axlovdeba, aRmosavleTiT<br />

odnav icriceba mtredisfrad<br />

ca. me nela vbrundebi Cvens naqiraveb<br />

binaSi, sadac yvelas Rrma<br />

ZiliT sZinavs da fanjridan SemoWrili<br />

elnaTuris sinaTle tokavs<br />

oTaxis yru kedelze. `sad arian axla<br />

is gaqceulebi, iqneb kidev mirbian da<br />

sul ase irbenen baTumis portamde~, _<br />

vfiqrob CemTvis da dawolisTanave<br />

meZineba.<br />

rkinigzis sadgurSi varT. matarebeli<br />

sadacaa Camodgeba qobule-<br />

Tis baqanze, bavSvebs uxariaT, rom<br />

kupeSi marto Cven viqnebiT da zeda<br />

sawolebs daikaveben. me verafers<br />

vgrZnob, mxolod saidanRac Soreuli<br />

xma yrud CamCurCulebs, rom am<br />

dRe-Ramis moulodnel morevs gavaRwev<br />

da cxovrebis Cveul ritms davubrundebi.<br />

baqanze Zalian<br />

cota xalxia, viRac<br />

dabneuli qali miaxlovdeba<br />

da mekiTxeba,<br />

Tu ramden xans gaCerdeba<br />

matarebeli, sad iqneba<br />

esa da es vagoni.<br />

rac iyo, wavida da<br />

aRar dabrundeba. me isev<br />

imas vgrZnob, rasac aqamde<br />

vgrZnobdi, sxva<br />

qalaqSi Camovedi, Camovedi<br />

sxva adamianebTan<br />

erTad da sxva var ukve<br />

TviTon mec.<br />

es qalaqi ukve sxva ritmiT cxovrobs,<br />

ucxo xalxi ireva da ucxo<br />

elferi adevs. mec gavucxovdi saku-<br />

Tari Tavisgan da Tumca vcdilob warsulTan<br />

Sexmianebas, vatyob, rom sul<br />

odnavRa vaxerxeb amas.<br />

am qalaqSi Zveleburi mxolod<br />

palmebia da me ukve veTxovebi am<br />

palmebs, romlebic sibneleSi aRar<br />

Canan, matarebeli midis nela, nela miirweva,<br />

wyvdiadia, aqa-iq gakvesili Tu<br />

gaelvebuli sinaTle sibneles naucbaTev<br />

suraTebs stacebs: cecxlTan<br />

martoxela muSa trialebs, albaT SeduRebas<br />

Tu morCa, dRiuri samuSao Tu<br />

gaasrula da saamqrosken ezideba mTeli<br />

dRis najaxirev iaraRebs. sxvagan<br />

dafxavebuli saxlis carieli erdo<br />

gaifrialebs, sadac ukve didi xania<br />

fexi aravis daudgams da kibes xavsi<br />

mosdebia. qalaqis ganapiras SemTxveviT<br />

gzadSeyril moxetialeTagan<br />

erTi sanTebelas umarjvebs meores, am<br />

ukanasknelis saxe naxevrad brundeba<br />

matareblisaken, TiTqos scena trialebso<br />

da mere TandaTan wyvdiadis<br />

kvaldakval qreba.<br />

qalaqis ganapira xedi kidev erTxel<br />

gaielvebs kviparosebis siluetebis<br />

fonze da mere yvelaferi qreba, wyvdiadi<br />

nTqavs yvelafers. me meCveneba,<br />

rom matarebeli gvirabSi Sevida, magram<br />

qveSecneulad imasac vgrZnob,<br />

rom es mxolod moCvenebaa da Talxisfrad<br />

amogmanul fanjaras vabjen mzeras.<br />

ukve sinaTlis misxalic ar Wiatobs<br />

arsaidan da mikvirs, ram Camoabnela<br />

qveyniereba, mikvirs da msiamovnebs,<br />

rom Cven ganaTebul kupeSi<br />

vsxedvarT da Cabnelebuli mindvrebis<br />

gaswvriv mivqrivarT.<br />

ukan rCeba qobuleTi da ara marto<br />

qobuleTi, aramed is, rac ukve iyo;<br />

rCeba baTumis Soreuli porti da<br />

RameebSi zRvaSi areklili TeTrad<br />

ganaTebuli gemi. am qalaqSi Zveleburi<br />

mxolod palmebia da sxva danar-<br />

Ceni axalia yvelaferi. da rikulebi,<br />

rikulebia kidev Zveli; ganier, masiur<br />

kibeTa rikulebi. es rikulebi<br />

miRviZebs gardasulis, samudamod<br />

d<strong>aka</strong>rgulis da gauCinarebulis mb-<br />

Jutav xsovnas, bavSvobas veRar Seexebi,<br />

Sin ver dabrundebi, radgan es „Sin"<br />

aRarsad aRar aris ukve.<br />

matarebeli wyvdiadSi miirweva,<br />

zogjer mkveTrad amuxruWebs da aseve<br />

mkveTrad, naucbaTevad iZvris adgilidan.<br />

bavSvebs zeda sawolebze sZinavT<br />

da mTeli sxeuliT irwevian. isini<br />

mTlianad arian mindobilni matareblis<br />

Semparav svlas. nanasac sZinavs da<br />

saxeze daRliloba etyoba. isev iZvris<br />

matarebeli da cota xnis Semdeg<br />

sagrZnoblad umatebs siswrafes. Can-<br />

TaSi viskis naxevramde savse boTli<br />

maqvs, viReb da zustad am momentSi Cem-<br />

Si asociaciebis grZeli jaWvi Seirxeva.<br />

vxedav, rom matareblis fanjaraSi<br />

vireklebi da Tan wamierad maxsendeba<br />

gaurkvevel adgilas Seqmnili msgavsi<br />

viTareba. siTxe siamovnebiT meRvreba<br />

sxeulSi da asociaciac qreba.<br />

daZinebamde dros vixangrZliveb.<br />

diliT ukve TbilisSi unda viyoT. fanjaraSi<br />

isev sruli wyvdiadia. Tumca<br />

im Zvel qalaqs ver mivageni, mainc vici,<br />

sad viyavi da saidan movdivar, magram<br />

axla sad var da saiT mivdivar, amis<br />

gageba miWirs, radgan fanjridan mxolod<br />

ramdenime ganaTebuli wertili<br />

moCans. arada, matarebeli mainc midis,<br />

midis, miirweva...


12 interviu literaturuli gazeTi<br />

mwerali<br />

gigi sul<strong>aka</strong>uri:<br />

`sxvisi receptiT araferi gamodis _<br />

miT umetes, mwerlobaSi~<br />

2 -15 aprili 2010<br />

`davibade Semodgomis TbilisSi. Cems dabadebas raime RirsSesaniSnavi movlena ar dabedebia _ arc planetebis<br />

paradi idga, arc mze dabnelebula da kometac ar moswyvetia cis kabadons. Cemi zodiaqo sasworia da,<br />

simarTle unda iTqvas, yovlad gauwonasworebeli kaci var,~ _ wers mwerali gigi sul<strong>aka</strong>uri avtobiografiul<br />

CanaxatSi, romliTac misi moTxrobebis pirveli krebuli `me da Cemi liza~ sruldeba. es wigni 2003-Si gamovida,<br />

manamde ki iyo leqsebi, leqsebi da sxva araferi. yovel SemTxvevaSi, sazogadoeba poetad icnobda.<br />

didad popularuli arasodes yofila, ai, Sexvedrebs rom uwyoben da quCaSi cnoben xolme, im tipis avtori,<br />

Tumca literaturul wreebSi yovelTvis afasebdnen. gasuli saukunis 90-ian wlebSi misi leqsebi ZiriTadad<br />

Jurnal `XX saukuneSi~ ibeWdeboda, misi samegobroc am Jurnalis garSemo Tavmoyrili adamianebi iyvnen. megobrebi<br />

misTvis Zalian bevrs niSnavs. `gansakuTrebuli kastaa~, romelTac yvelafris uflebas aZlevs, danarCen<br />

samyarosTan SedarebiT distanciuria.<br />

weram bavSvobidan aitana, raSic didi wvlili mamas, arCil sul<strong>aka</strong>urs da mis megobrebs miuZRviT. kalams<br />

adre Tu gvian albaT mainc aiRebda, Tumca am adamianebma bevr rameze auxiles Tvali da bevri ram gauadviles.<br />

swored imdroindeli ambebiT daiwyo Cveni saubaric.<br />

_ modi, Tavidan daviwyoT,<br />

rogorc erTgan ambobT _ Tqveni<br />

`gawvalebuli~ bavSvobis mogonebebidan.<br />

rodis daiwyeT wera<br />

_ patara viyavi, sadRac meore-mesame<br />

klasSi, rodesac andersenis zRapari<br />

vTargmne. mere albaT vifiqre,<br />

raRa sxvisi vTargmno, sakuTars Sevqmni-meTqi<br />

da raRacebis wera daviwye.<br />

vwerdi CemTvis, gasarTobad. cota rom<br />

movizarde, leqsebze gadavedi.<br />

zogadad, es garemo, anu wigni da mwerloba<br />

bavSvobidan iyo Cems irgvliv.<br />

gamimarTla, rom garSemo araCveulebrivi<br />

adamianebi mexvia, mamas megobrebi,<br />

romelTac bevri ram maswavles<br />

da gamiadviles. erT-erTi maTgani<br />

gaxldaT otia paWkoria, `ciskris~<br />

redaqtoris moadgile, romelsac<br />

pirvelad mivutane leqsebi. dabeWdvis<br />

didi imedi ar mqonda. im saRamos mamam<br />

damireka da miTxra, rom moriss (moris<br />

focxiSvili maSin `ciskris~ redaqtori<br />

iyo) leqsebi Zalian moewona da<br />

misayvedura, me ratom ar wamakiTxeo.<br />

erT kviraSi otiam `ciskris~ sasignalo<br />

egzemplari gadmomca. ase Sedga<br />

Cemi poeturi naTloba. mas Semdeg sul<br />

vwer, ar SevCerebulvar, Tumca ver vityvi,<br />

rom Zalian nayofieri var. bolo<br />

krebuli _ `quCis biWebis gasagonad~<br />

_ 2000 wels gamosca bakur sul<strong>aka</strong>urma.<br />

tiraJi imdenad mcire iyo, wigni,<br />

faqtobrivad, daikarga. bevrma ver<br />

waikiTxa. `d<strong>aka</strong>rgulad~ mimaCnia wina<br />

krebulic _ `xeebi, biWi da sxva...~,<br />

romelic 1995 wels gamoica. es is dro<br />

iyo, rodesac literaturisTvis<br />

aravis ecala da Cemi leqsebic SeumCneveli<br />

darCa. axla vfiqrob, gamovce<br />

wigni, sadac bolo 10 wlis ganmavlobaSi<br />

dawerili leqsebi Seva.<br />

_ axal moTxrobebs rodis unda<br />

velodoT<br />

_ ase konkretulad ver getyviT.<br />

amJamad fiqris, Segrovebisa da analizis<br />

periodi maqvs. gansxvavebuli ram<br />

minda davwero.<br />

_ romans xom ar umiznebT<br />

_ ara, aseTi akviatebebi ar maqvs,<br />

Tu gamova didi, gamovides. bolo krebulSi<br />

aris aseTi teqsti _ `nabijebi<br />

nasesxebSi~. vwerdi, vwerdi... Sevatyve,<br />

rom ar mTavrdeboda. mombezrda. avdeqi<br />

da davamTavre. zogadad, romanis<br />

nervebi ar maqvs, amdeni wera ar Semi-<br />

Zlia.<br />

_ xSirad ubrundebiT dawerils<br />

_ erTxel dawerili aRar mainteresebs.<br />

saTqmeli naTqvamia da amis Semdeg<br />

teqsti ukve damoukideblad agr-<br />

Zelebs sicocxles. zogjer wamikiTxavs<br />

Zveli naweri da aRar momwonebia<br />

_ am gadmosaxedidan ufro sxvanairad<br />

davwerdi, Tumca esec bunebrivia:<br />

mwerali xom Cveulebrivi adamiania,<br />

romelic izrdeba, ixveweba da konkretul<br />

faqtebs kritikulad afasebs.<br />

zogadad, Ziebis procesi Zalian mniSvnelovania<br />

da aucilebeli imisaTvis,<br />

rom Sens enas miagno. SeiZleba slengi<br />

imdenad bunebrivad gamoiyeno, ar<br />

gagaRizianos, magram isic SeiZleba,<br />

<strong>aka</strong>demiuri stiliT werde da yalbi<br />

iyo.<br />

_ Tqveni Semoqmedebis sakmaod<br />

xangrZlivi periodi leqsebs dauTmeT,<br />

moTxrobebis pirveli krebuli<br />

mxolod 2003-Si gamovida. ram ganapiroba<br />

es `gadasvla~, leqsma veRar<br />

daitia saTqmeli Tu proza manamdec<br />

`gawvalebdaT~<br />

_ aseT dayofas ar veTanxmebi. poezia<br />

da proza erTiani sivrcea da mas<br />

mwerloba hqvia. adamiani im formiT<br />

ambobs saTqmels, rac konkretul momentSi<br />

mis sulTan ufro axlosaa.<br />

ubralod, SesaZleblobebia gansxvavebuli.<br />

prozaSi SegiZlia siuJeti ganaviTaro,<br />

mTavari gmiri Semoiyvano<br />

da a.S. poezias sul sxva specifika aqvs.<br />

Zalian maRizianebs termini `poetis<br />

proza,~ verafriT vigeb, ras niSnavs.<br />

mSvenier leqsebs wers besik xaranauli.<br />

axla dawera romani. ra unda davarqvaT<br />

amas, poetis proza xom<br />

sisulelea oTar WilaZis proza poetis<br />

prozaa esaa didi mwerlis proza.<br />

morCa da gaTavda.<br />

_ moTxrobebis krebulisTvis<br />

`TamaSi revolveriT~ SarSan `saba~<br />

miiReT. elodiT am premias, da saer-<br />

Tod, ramdenad mniSvnelovania<br />

TqvenTvis sazogadoebis mxridan<br />

yuradReba<br />

_ marTali giTxraT, ar velodi da<br />

Zalian gamixarda. principSi, wer imitom,<br />

rom mkiTxvelamde mivides, ise ra<br />

azri aqvs mwerlis Sromas maxsovs,<br />

`sabas~ miRebis Semdeg oTar WilaZe<br />

ambobda, Tu karg rames dawer, yovel<br />

wels unda mogcen premia, ratomac<br />

arao. mec aseTi ganwyoba maqvs: Tu<br />

karg wigns davwer, momcen premia,<br />

ratomac ara!<br />

_ ramdenad advilia dRes mwerlisTvis<br />

Tavis gatana<br />

_ mwerlis erTaderTi Semosavali<br />

da manugeSebeli honoraria, rac dRes<br />

ar gagvaCnia. sazRvargareT profesionali<br />

mwerali erTi wignidan meoremde<br />

aRebuli fuliT cxovrobs.<br />

CvenTan ki sxva viTarebaa. Tu dasavleTze<br />

gaqvs sworeba da `evroremontis~<br />

doneze ginda icxovro, aqac momiwesrige<br />

mdgomareoba, rom komfortulad<br />

vigrZno Tavi da meore<br />

wignze vifiqro. winaaRmdeg SemTxvevaSi,<br />

wera rTulia an saerTod ar<br />

gamodis. sawer magidasTan absoluturad<br />

sufTa unda dajde, fxizeli<br />

da ganwmendili. iyo dro, roca RamiT<br />

vmuSaobdi. mere mivxvdi, ra dasvenebulic<br />

unda iyo dRis ganmavlobaSi,<br />

RamiT mainc gadaRlili xar da<br />

sruliad Sevcvale ganrigi _ mxolod<br />

dRisiT vmuSaob. am dros goneba<br />

yvelaze saRi da naTelia. ase saku-<br />

Tari Tavis winaSec marTali var da<br />

arc mkiTxvels vatyueb. meeWveba, mwerali<br />

mTvrali miujdes magidas da<br />

Sedevrebi Seqmnas. eg absurdia.<br />

_ Tumca arsebobda legenda<br />

galaktionze, romelic TiTqos nasvam<br />

mdgomareobaSi werda.<br />

_ ara mgonia, eg marTali iyos.<br />

anda zeciuri Zala umarTavda xels. me<br />

mainc vfiqrob, roca nasvami wer, ityuebi.<br />

_ Tqvens Taobas, romelic 80-ian<br />

wlebSi gamovida asparezze, `d<strong>aka</strong>rguls~<br />

uwodebdnen, erovnuli<br />

moZraobisa da samoqalaqo omebis<br />

peripetiebSi C<strong>aka</strong>rgul Taobas. Tumca<br />

Tqven sxvagvari formulireba SemogvTavazeT<br />

da erT-erT CanawerSi<br />

`Crdilebis Taoba~ dairqviT. ratom<br />

gaCnda aseTi Sedareba<br />

_ es Canaweri erT seriozul adamianTan<br />

kamaTis Sedegia, romelmac me da<br />

Cemi megobrebi gaugebrad weraSi dagvadanaSaula.<br />

`TviTmfrinavis biWebis~<br />

ambebi axali momxdari iyo, sazogadoeba<br />

_ uaryofiTad ganwyobili. am kacma<br />

TviTmfrinavs jinsebi da Tmebic miayola,<br />

rasac kategoriulad ar veTanxmebodi.<br />

vupasuxe, rom `Cemi Taoba arc<br />

`jinsebis,~ arc `Tmis~ da miT umetes,<br />

arc `TviTmfrinavis~ Taoba ar aris.<br />

Cemi Taoba wyevlisgan ar Tu ver gan-<br />

Tavisuflebuli Taobaa, Tqveni _ `narcisi<br />

bumberazebisa~ da momavali `uni-<br />

Wieres narcisebs~ Soris arsebuli<br />

Crdilisa. Cven CrdiliT kamuflaJirebulebi<br />

varT, Tu Zalian gainteresebs,<br />

am Taobas yvelaze zustad `Crdilebis<br />

Taoba~ Seesityveba... Cven Crdilebis<br />

Taoba gvqvia... SesaZloa, dRes ase aRar<br />

vfiqrobde, Tumca im momentSi gulwrfeli<br />

viyavi. dro iyo iseTi, ukve damkvidrebuli<br />

klasikosebi axalgazrdebs<br />

nakleb yuradRebas gvaqcevdnen, TiTqos<br />

seriozulad ar aRgviqvamdnen. aman gamoiwvia<br />

protesti. maSin sakuTari Tavis<br />

reklama ar iyo miRebuli da Cemma sityvebma<br />

garkveulwilad es funqcia<br />

itvirTa. zogadad, Zalian saintereso<br />

Taoba iyo da aris kidec. zogi dResac<br />

agrZelebs weras, zogma kalami gverdze<br />

gadado da sxva ramiT d<strong>aka</strong>vda, zogi<br />

cocxali aRaraa. magaliTad, Tamaz ba-<br />

ZaRua, romelic Zalian kargi poeti gaxldaT.<br />

im periodSi, asparezze rom gamovediT,<br />

bevri saintereso saxeli gamoikveTa.<br />

miuxedavad imisa, umetesoba<br />

uriTmo leqsebs werda, erTmaneTs ar<br />

vgavdiT. yvelas Tavisi xma da stili<br />

hqonda. Tavis damkvidrebac met-naklebad<br />

movaxerxeT, Tumca Cems Taobas saboloo<br />

sityva jer ar uTqvams.<br />

_ Tanamedrove mwerlebs Tu ecnobiT<br />

_ SeZlebisdagvarad. wignebi Zviria,<br />

amitom vkiTxulob imas, rasac movixelTeb.<br />

qarTvelebis mopoveba SedarebiT<br />

iolia, ucxoelebTan ufro rTuladaa<br />

saqme. Tavis droze e.w `moduri~<br />

avtorebi wavikiTxe _ koelio, kundera,<br />

akunini... maincdamainc ar aRvfrTovanebulvar.<br />

bevrs moswons da kargi raRacebic<br />

aqvT, magram ar arian Cemi mwerlebi,<br />

Cems sulTan ar modian. me ufro<br />

sxvanairi avtorebi miyvars.<br />

_ Tqvens mwerlebad vis miiCnevT<br />

_ visi naweric SegZravs, Cagafiqrebs<br />

da xangrZlivad gagyveba. sadac namdvil<br />

kacebze da qalebzea moTxrobili, namdvil<br />

grZnobebsa da gancdebze. aseTi<br />

wigni Zalian bevria. SeiZleba sul pawawina<br />

teqsti iyos, magram genialoba<br />

moculobiT xom ar ganisazRvreba<br />

magaliTad, folkners aqvs patara<br />

moTxrobebi, SeiZleba Wkua dag<strong>aka</strong>rginos;<br />

genialuria tolstois `sevastopoluri<br />

moTxrobebic~. qarTvelebidan<br />

Zalian momwons rezo WeiSvilis<br />

novelebi. es ise, uceb rac maxsendeba,<br />

Torem seriozuli wignebis<br />

meti ra aris! SigadaSig mainc Zvelebs<br />

vubrundebi, SeiZleba Cems Tavs<br />

vamowmeb, axalgazrdoba xom ar matyuebda-meTqi.<br />

gadavikiTxav da vrwmundebi,<br />

rom marTali vyofilvar.<br />

asea, namdvil literaturaze dro ar<br />

moqmedebs.<br />

_ `Zalian Znelia bavSvebisTvis<br />

wera~ _ ase iwyeba Tqveni esse `jadosnuri<br />

Taro.~ msgavsi mosazreba<br />

araerT adamians gamouTqvams. didebisTvis<br />

wera advilia<br />

_ didebisTvis ufro advilia,<br />

bavSvi ki maSinve grZnobs siyalbes.<br />

xandaxan unda SeTxza an Seni bavSvobis<br />

ambebi mouyve, oRond ise cocxlad<br />

da sainteresod, meti rom ar<br />

iqneba. arc is unda daiviwyo, rom<br />

saqme gaqvs momaval mkiTxvelTan da<br />

erTmaarasworma nabijma SeiZleba<br />

yvelaferi gaafuWos. xom gaxsovT,<br />

rogor aqvs dawerili mark tvens `tom<br />

soieris Tavgadasavali~ _ zustad im<br />

asakidan gamomdinare, im asakis<br />

fsiqologiis gaTvaliswinebiT. yvela<br />

niuansia daculi. `heklberi finis<br />

Tavgadasavali~ cota rTulia. es<br />

ar aris sabavSvo wigni, iseve, rogorc<br />

`guliveris mogzauroba~. vnaxe misi<br />

adaptirebuli gamocema, romelmac<br />

Semzara. sviftisgan darCenili Con-<br />

Cxia. amitomac Sevitane ymawvilTaTvis<br />

gankuTvnili wignebis<br />

CamonaTvalSi `guliveris~ originaluri<br />

versia.<br />

_ sxvaTa Soris, saintereso<br />

CamonaTvalia. wignebi, romlebic 20<br />

wlamde axalgazrdas unda hqondes<br />

wakiTxuli. vfiqrob, mkiTxvelisTvisac<br />

saintereso iqneba misi<br />

gacnoba, amitom ar davizareb da<br />

mTlianad SemogTavazebT. maS, ase:<br />

`Sarl de kosteris `ulenSpigelis<br />

legenda,~ jonaTan sviftis `guliveris<br />

mogzauroba~ (araadaptirebuli),<br />

robert luis stivensonis `gan-<br />

ZTa kunZuli,~ aleqsandre diumas<br />

`sami muSketeri,~ mark tvenis `tom<br />

soierisa da heklberi finis Tavgadasavali,~<br />

uolter skotis `aivenho,~<br />

`aTas erTi Rame,~ herman melvilis<br />

`mobi diki,~ lev tolstois<br />

`yazaxebi,~ `haji murati,~ `omi da<br />

mSvidoba,~ fiodor dostoevskis<br />

`Zmebi karamazovebi,~ anton Cexovis<br />

novelebi, ivan turgenevis `monadiris<br />

Canawerebi,~ ernest hemingueis<br />

moTxrobebi, jeims joisis `dublinelebi,~<br />

(vaJa, ilia,<strong>aka</strong>ki, guramiSvili_<br />

ulaparakod), uiliam<br />

Seqspiris `romeo da julieta,~<br />

`hamleti~ da `mefe liri~, fransua<br />

dasasruli me-14 gverdze


2 -15 aprili 2010<br />

literaturuli gazeTi<br />

<strong>baadur</strong> wulaZe:<br />

`iseTi mwerlebi miyvars, romlebic<br />

CemTvis raRac axals xsnian~<br />

pirovneba unda iyo, aravis gavdeo... TviTonac aseTia – <strong>baadur</strong> wulaZe aravis gavs. SeuZlebelia naxo `qorwili~,<br />

`ar daidardo~, `sami sasiZo~, `niZlavi~ Tu `pepela~, `ocdaSvidi d<strong>aka</strong>rguli kocna~ Tu `mocurave~ da kidev mravali<br />

sxva filmi misi monawileobiT da mexsierebaSi ar CagrCes im personaJebis saxeebi, am xelovanma rom Seqmna.<br />

<strong>baadur</strong> wulaZis mier gansaxierebuli Tundac epizoduri rolebi individualizmis imgvar beWeds atarebs, kinosuraTs<br />

imdenad aferadebs da avsebs, rom maT gareSe filmi, albaT, uRimRamo, arasruli iqneboda. asze meti roli aqvs<br />

Sesrulebuli. aranakleb STambeWdavia mis mier Seqmnili filmebi. sruliad s<strong>aka</strong>vSiro saxelmwifo kinematografiis<br />

institutis sareJisoro fakultetis warCinebiT damTavrebis Semdeg, aleqsandre dovJenkosa da mixeil Wiaurelis<br />

mowafes xeloba rom srulyofilad ecodineboda, gasakviri arcaa. mis filmebs araerTi sxva reJisoris namuSevrisgan<br />

gamoarCev, radgan maTSi is naperwkalia, profesionalizmisa da niWis gadakveTisas rom warmoiSveba xolme.<br />

aseTia `feola~, `Sesveneba~, `valsi mTawmindaze~, `gladiatori~, `krosvordis amoxsnis moyvarulTaTvis~...<br />

<strong>baadur</strong> wulaZe Zalian saintereso mosaubrea. kinoze, musikaze, fizikasa Tu religiaze erTnairi mondomebiT da,<br />

rac mTavaria, codniT saubrobs. Tumca literatura misi upirvelesi siyvarulia. ambobs, ramdenad niWieri re-<br />

Jisori, an msaxiobi var, ver getyviT, magram niWieri mkiTxveli, momxmarebeli rom var, amaze Tavs davdebo...<br />

interviu<br />

mkiTxveli<br />

13<br />

_ mkiTxvelad adamiani bavSvobidan<br />

yalibdeba. didi mniSvneloba<br />

aqvs, Tu rogor literaturul garemoSi<br />

izrdeba igi. batono <strong>baadur</strong>,<br />

Tqvens ojaxSi ra adgili ekava<br />

wigns<br />

_ amboben, wignis siyvarulSi<br />

babuas _ lavrenti wulaZes vgavar.<br />

Tumca religiuri xasiaTis erT-erT<br />

publikaciaSi amovikiTxe, rom Cems<br />

did babuas, ivane wulaZes, wigni kidev<br />

ufro metad yvarebia. orive maTgani<br />

sasuliero piri iyo. babuaCemi, garda<br />

samRvdelo samsaxurisa, skolaSi<br />

qarTul enasa da literaturas aswavlida.<br />

amasTanave, gazeT `iveriaSi~<br />

sakuTar leqsebsa da religiur Tu<br />

saero Tematikis werilebs aqveynebda.<br />

im droisTvis sakmaod ganaTlebul<br />

kacad iTvleboda. icnobda ilia Wav-<br />

WavaZes, vaJa fSavelas. axlac maqvs<br />

saTuTune, romelic vaJam aCuqa.<br />

babuaCemis ojaxi sofel WanWarSi cxovrobda.<br />

mis uSvelebel biblioTeka-<br />

Si aramarto qarTuli, aramed peterburgidan<br />

gamowerili uamravi rusuli<br />

wigni da perioduli gamocema inaxeboda.<br />

gasuli saukunis 20-ian wleb-<br />

Si mokles _ anafora ar gaixada,<br />

RvTismsaxurebaze uari ar Tqva da<br />

komkavSirelebi dauxvdnen... unikaluri<br />

xis eklesia, romelSic msaxurobda,<br />

dawves. iqidan gamotanil<br />

xatebsac Sua ezoSi cecxli waukides.<br />

Cemma umcrosma mamidam, marikam, erTi<br />

xatis gadarCena moaxerxa. xati dRemde<br />

mis ojaxSi inaxeba. rac Seexeba biblioTekas,<br />

urmebiT gauzidiaT. sad<br />

waiRes is wignebi, aravin icis... saxlis<br />

sxvenSi zanduki idga, isic<br />

wignebiTa da JurnalebiT iyo savse.<br />

zandukisTvis xeli ar uxliaT. me im<br />

wignebze gavizarde.<br />

_ bevrs kiTxulobdiT<br />

_ Tavidan, sanam wera-kiTxvas viswavlidiT,<br />

me da Cems das mamida gvikiTxavda.<br />

mama gadasaxlebuli iyo,<br />

deda mTeli dRe muSaobda, amitom Cveni<br />

aRzrda mamidam iTava. sxvadasxva<br />

wignebsa da Jurnalebs xmamaRla gvikiTxavda.<br />

literaturis samyaros<br />

pirvelad man maziara. ioseb griSaSvilis<br />

poezia gansakuTrebulad uyvarda.<br />

mezobels patefoni edga. firfitaze<br />

Cawerili iyo griSaSvilis xma,<br />

sakuTar leqsebs kiTxulobda. saocaria,<br />

`Zveli Tbilisi~ iqidan viswavle.<br />

erTs getyviT: marTalia, gurulebze<br />

bevrs xumroben, magram guriaSi ar<br />

arsebobda ojaxi, Tundac patara biblioTeka<br />

rom ar hqonoda. wigni uyvardaT<br />

gurulebs...<br />

_ Tqven baTumSi daibadeT, ara<br />

_ diax, iq davibade da gavizarde.<br />

minda, erTi saintereso istoria giamboT:<br />

baTumSi, Saumianis quCaze, patara<br />

maRazia iyo, iq s<strong>aka</strong>ncelario<br />

nivTebs yiddnen. gamyidvlad simpaTiuri<br />

adamiani muSaobda; etyoboda, ganaTlebuli<br />

kaci iyo. gasayid<br />

nivTebTan erTad samtomeuli ido _<br />

`1812 wlis samamulo omis istoria~<br />

rusulad. uxvad ilustrirebuli, saocari<br />

gamocema! ar gaivlida dRe, rom<br />

skolidan Sinisken mimavals maRaziaSi<br />

ar Semevlo... im wignebis gamo Sevdiodi.<br />

gamyidvels vuyvardi, icoda masTan<br />

ratomac mivdiodi. momcemda xolme<br />

gamocemas, davjdebodi kuTxeSi da Tvalierebas<br />

viwyebdi (Zviri Rirda. vicodi,<br />

ver SeviZendi). mZime dro iyo, xalxs<br />

uWirda da Cems garda samtomeuliT<br />

aravin interesdeboda. erT mSvenier<br />

dRes maRaziaSi Sesuls wignebi aRar<br />

damxvda. `samwuxarod, gaiyida~, _<br />

miTxra gamyidvelma. Sin acremlebuli<br />

davbrundi. vtirodi, magram Cems dawynarebas<br />

vin SeZlebda meore dRes Cemi<br />

dabadebis dRe iyo – xuTi marti. diliT,<br />

roca gaviRviZe, samtomeuli magidaze<br />

damxvda! saWiro Tanxa mTel sanaTesaosa<br />

da mezoblebs SeegrovebinaT.<br />

icodnen, am saCuqarze metad araferi<br />

gamaxarebda. is sami wigni dRemde uZvirfasesia<br />

CemTvis...<br />

_ ramdenadac vici, msaxiobobaze<br />

arasodes giocnebiaT. bavSvobaSi sxva<br />

gatacebebi gqondaT _ kiTxva da fexburTis<br />

TamaSi giyvardaT...<br />

_ zogjer Jurnalistebi mekiTxebian,<br />

msaxioburi niWi saidano bavSvobaSi<br />

msaxiobobaze marTlac ar<br />

vfiqrobdi. vkiTxulobdi bevrs, Zalian<br />

bevrs da Semdeg wakiTxuls Cems megobrebs<br />

vuyvebodi – saxeebs vqmnidi!<br />

zogjer, roca saklaso oTaxSi aurzauri<br />

atydeboda da maswavlebeli veRar<br />

marTavda situacias, metyoda: `wulaZe,<br />

gamodi, rame moyevi~. mec davdgebodi<br />

da viwyebdi... Cveulebriv, Tanatolebi<br />

erTmaneTs naklebad usmenen xolme, magram,<br />

rogorc Cans, wakiTxuls ise gadmovcemdi,<br />

rom klasi maSinve isuseboda.<br />

SeuZlebeli iyo, raime axali wigni<br />

gamosuliyo da ar wamekiTxa. axlac ase<br />

var _ dReSi ramdenime gverdi mainc<br />

unda wavikiTxo.<br />

_ ganurCevlad yvelafers kiTxulobT<br />

_ TiTqmis asea. yvelaferi mainteresebs,<br />

Tumca mxatvruli literatura,<br />

istoriuli Janris literatura,<br />

filosofiuri da religiuri mimarTulebis<br />

wignebi gansakuTrebiT miyvars.<br />

_ SeuZlebelia, mxatvrul literaturaSi<br />

sayvareli avtorebi ar gyavdeT...<br />

_ yvelaze metad Seqspiri miyvars.<br />

jer kidev bavSvi viyavi, roca wavikiTxe.<br />

is Cemi pirveli siyvaruli iyo<br />

da bolomde aseTi damokidebuleba SemrCa.<br />

uceb Semiyvarda...<br />

_ ratom mainc da mainc Seqspiri<br />

_ miWirs gipasuxoT. verafriT<br />

daadgen, esa Tu is avtori an nawarmoebi<br />

ratom giyvars. bavSvi viyavi, analizis<br />

unari naklebad mqonda. maSin, Seqspiris<br />

kiTxvisas, sxva gancdebi mipyrobda,<br />

axla sxva gancdebi maqvs. nebismieri<br />

avtoris kiTxvisas ase xdeba. magaliTad,<br />

`samaniSvilis dedinacvalze~<br />

bavSvobaSi mecineboda da<br />

nawarmoebi amitom momwonda. mogvianebiT,<br />

roca xelmeored wavikiTxe, ma-<br />

Sin davinaxe misi siRrmeebi. mkiTxveli<br />

nawarmoebs yovel jerze sxavadasxvanairad<br />

aRiqvams.<br />

_ Seqspiris an daviT kldiaSvilis<br />

garda, romel mwerals ubrundebiT<br />

xolme<br />

_ ama Tu im mwerals iSviaTad vubrundebi,<br />

amisTvis naklebad vicli.<br />

SeiZleba es cudicaa, magram imdeni axali<br />

wigni gamodis, rom ukan dabruneba<br />

Znelia.<br />

_ Tqven, albaT, rusulenovani<br />

Targmanebis literaturis mkiTxveli<br />

ufro xarT...<br />

_ qarTul Targmanebs naklebad<br />

vicnob. saqme isaa, rom msoflio literaturis<br />

rusuli Targmanebi,<br />

rogorc wesi, ufro adre gamodioda<br />

da mec maSinve vkiTxulobdi. wakiTxva<br />

mxolod qarTulad da rusulad Semi-<br />

Zlia. sxva enebidan Targmnil teqsts<br />

dedans xom ver Sevadareb, ra vici iq<br />

ra weria ubralod, mTargmnels vendobi.<br />

ra Tqma unda, boris pasternaks,<br />

rogorc mTargmnels, unda endo. Tumca<br />

vfiqrob, poeziis Targmna gacilebiT<br />

Znelia. roca rusulad Targmnil<br />

qarTul leqsebs, an, piriqiT,<br />

rusulidan qarTulad Targmnils<br />

vkiTxulob – is ar aris, rac unda iyos.<br />

rogorc Cans, poezias sxvanairad<br />

Targmna sWirdeba. mimaCnia, rom eris<br />

suliskveTebis gamomxatveli poezia<br />

ufroa, vidre _ proza. Tu ginda gaugo<br />

ers, mis poezias unda icnobde. amitom<br />

suliskveTeba, romelic leqsSia, Targmnisas<br />

ar unda daikargos. cxadia,<br />

imasac mniSvneloba aqvs, Tu vin Targmna.<br />

magaliTad, pasternakis an zabolockis<br />

Targmanebi maRali rangisaa<br />

da sxvaTa Targmanebisgan mniSvnelovnad<br />

gansxvavdeba. magaliTad,<br />

`vefxistyaosnis~ balmontiseuli<br />

Targmani maqvs wakiTxuli. Tu ar vcdebi,<br />

man poema dednidan ki ara, inglisuridan<br />

Targmna. amitomac zedapiruli<br />

Targmania. rac Seexeba Salva nucubiZis<br />

mier Sesrulebul rusul<br />

Targmans, es klasikuri nimuSia da sul<br />

sxva donea. Cans, rom poemis suliskveTeba,<br />

misi majiscema esmis. amitom vambob,<br />

Zalian didi mniSvneloba aqvs, Tu<br />

vin Targmnis.<br />

_ batono <strong>baadur</strong>, axalgazrdebTan<br />

did dros atarebT. Teatrisa da<br />

kinos universitetis studentebs<br />

reJisuras, msaxiobis ostatobas aswavliT.<br />

sainteresoa, momavali re-<br />

Jisorebi wignTan ramdenad axlos<br />

arian<br />

_ is, rom dRes axalgazrdoba wigns<br />

daSorda, Cemi studentebis magaliTzec<br />

Cans. adre televizia iseT dabal<br />

doneze idga, rom axalgazrdebi<br />

amiT naklebad interesdebodnen. Tu<br />

interesi gqonda – wigni unda gekiTxa<br />

an kino genaxa. marTalia, uwignurobis<br />

zogadi maCvenebeli maSinac maRali<br />

iyo, magram aseTi adamianebi im profesiebs<br />

irCevdnen, sadac literaturis<br />

codna, ganaTleba aucileblobas ar<br />

warmoadgenda. axla es ucodinari<br />

xalxi mainca da mainc reJisuras da<br />

msgavs specialobebs irCevs. minda vTqva,<br />

rom gamocda unar-CvevebSi xelovnebis<br />

mimarTulebis umaRlesi saswavleblebisaTvis<br />

tragikul movlenad<br />

mimaCnia. adamiani, romelic<br />

unar-Cvevebis testebs kargad pasuxobs,<br />

is xelovnebis Sesabamis<br />

fakultetebze ar unda miiRo, amis<br />

kategoriuli winaaRmdegi var! mas<br />

unda uTxra: `Sen azrovneb Zalian sa-<br />

Rad, magram xar standartulad<br />

moazrovne adamiani da SemoqmedebiTi<br />

unarebi sruliad ar gagaCnia. amitom,<br />

SegiZlia nebismieri specialoba air-<br />

Cio, garda xelovnebis dargebisa.~<br />

adamianma, romelic Tavisuflad<br />

azrovnebs da SemoqmedebiTad `afrens~,<br />

gamoricxulia unarebi kargad<br />

Caabaros!<br />

saerTod, xelovnebaSi asea – adamians<br />

unda adrovo. aris SemTxvevebi,<br />

roca swavlis pirvel etapze axalgazrdas<br />

vuyureb da vfiqrob, profesia<br />

arasworad airCia-meTqi, magram<br />

moulodnelad, ise `ifeTqebs~, rom<br />

yvelas jobnis. pirveli semetris ganmavlobaSi<br />

studentis mimarT kategoriuli<br />

arasodes var, vacli, magram<br />

gadis dro da Tuki is mainc arafers<br />

akeTebs, vsvam kiTxvas: `ra xdeba~<br />

`fantazia ar maqvs~, – mpasuxobs. Tu<br />

fantazia ar gaqvs, ra ginda xelovnebaSi!<br />

me marto verafers Sev-<br />

Zleb, verafers vaswavli, TviTon unda<br />

moindomon, iswavlon, gamoaCinon sakuTari<br />

SesaZleblobebi, miCvenon, Tu<br />

ratom airCies es sfero, me ki, yvelanairad<br />

davexmarebi. unda gqondes<br />

niWi, sxvanairad azrovnebde, unda<br />

SeamCnio da Caavlo imas, rasac sxvebi<br />

ver amCneven. esaa xelovneba! mxolod<br />

`me minda~ sakmarisi ar aris! xelovneba<br />

unda iswavlo, sxvanairad araferi<br />

gamogiva. sruliad s<strong>aka</strong>vSiro kinematografiis<br />

instituti, sadac me vswavlobdi,<br />

Zalian seriozuli saswavlebeli<br />

iyo. qarTveli xelovanebidan,<br />

romlebmac ganaTleba iq miiRes, zogi<br />

geniosi iyo, zogi – niWieri, zogic –<br />

naklebad, magram profesias yvela<br />

flobda. maTgan zogierTma kargi<br />

filmebi gadaiRo, zogmac – saSualo,<br />

magram araprofesionalurad gadaRebuli<br />

filmebiao, vercerTze ityvi.<br />

`fantazia ar maqvs~, `guSin ar mecala~,<br />

– amas Cvens institutSi vin gabedavda<br />

getyodnen: `ginda swavla _<br />

iswavle. ar ginda _ wadi aqedan”. an<br />

romeli studentis mSobeli darekavda<br />

dekanatSi da iwuwunebda, Cems Svils<br />

problemebi aqvso! dRevandeli studentebi<br />

mudmivad ufrosebis imedad<br />

arian, amitomac absoluturad infantiluri<br />

axalgazrdobaa. zogjer<br />

`nuls” vwer codnaSi. students,<br />

romelsac araferi gaukeTebia, ver<br />

Sevafaseb.<br />

_ fantaziaze vsaurobdiT... adamianis<br />

fantazias sWirdeba wyaro,<br />

romlidanac sazrdoobs. Tuki momavali<br />

xelovani ar kiTxulobs, Tu<br />

dasasruli me-14 gverdze


14 interviu literaturuli gazeTi 2 -15 aprili 2010<br />

gigi sul<strong>aka</strong>uri:<br />

`sxvisi receptiT araferi gamodis _<br />

miT umetes, mwerlobaSi~<br />

dasasruli<br />

rables `gargantua da pantagrueli,~<br />

biblia _ Zveli da axali aRTqma, da<br />

ra Tqma unda, servantesis `don kixoti.~<br />

ra principiT SearCieT es wignebi,<br />

mxolod Tqveni sayvareli nawarmoebebi<br />

Sevida Tu sxvaTa gamocdilebac<br />

gaiTvaliswineT<br />

_ samyaroSi uamravi araCveulebrivi<br />

wignia, Tumca am siaSi elementaruli<br />

da yvelaze aucilebeli Sevitane.<br />

wignebi, romlebic, Cemi azriT, 20<br />

wlamde axalgazrdam unda waikiTxos.<br />

sxvaTa Soris, Sarl de kosteris ulenSpigelis<br />

Tavgadasavlis gamo misayvedures,<br />

ymawvilebisTvis cota<br />

rTuli aRsaqmeliao. arada, me es wigni<br />

adreul asakSi wavikiTxe. Tanamedrove<br />

Taobis gemovneba da msoflmxedveloba<br />

Seicvala. dRes 17 wlis axalgazrda<br />

waikiTxavs `ana kareninas~,<br />

`omsa da mSvidobas~ an `karamazovebs~<br />

`aTas erT Rames~ waakiTxeb vinmes<br />

ityvis, rom zRaparia, arada, sul sxva<br />

sibrZne devs. yovelTvis miyvarda es<br />

nawarmoebi Tavisi mistikuri detalebiT.<br />

karga didi viyavi, roca<br />

borxesi Camivarda xelSi. vxedav,<br />

giJdeba `aTas erT Rameze~. gamixarda,<br />

radgan mivxvdi, rom marto me ar var<br />

aseTi, `didi~ biWebic erT-erT genialur<br />

wignad miiCneven. egec da stivensonic<br />

yovelTvis miyvarda.<br />

_ dRes stivensonsac aRar kiTxuloben.<br />

_ imitom, rom `ganZTa kunZulic~<br />

sabavSvo sakiTxavad miaCniaT, arada,<br />

mozrdilTaTvisaa gankuTvnili, iseve,<br />

rogorc misi kidev erTi SesaniSnavi<br />

romani _ `Savi isari~. Zalian magari<br />

kaci iyo stivensoni, moTxrobebi xom<br />

saerTod gadasarevi aqvs. zogadad,<br />

bevri mweralia, romelTa nawerebsac<br />

ganaTlebuli adamiani unda icnobdes.<br />

magaliTad, edgar po, romelic me ar<br />

miyvars, magram faqtia, rom mTeli<br />

planetis mwerlebze moaxdina gavlena.<br />

fransua viioni XV saukuneSi cxovrobda,<br />

magram aseTi Tanamedrove<br />

poeti TiTebzea CamosaTvleli. kidev<br />

kargi Targmna daTo weredianma, Torem<br />

vrCebodi rusuli Targmanis amara.<br />

rusulad ki, simarTle giTxraT, ar<br />

momewona.<br />

Zalian miyvars Joze-maria de<br />

eredia, frangi poeti, romelic<br />

sonetebs werda. naklebad cnobili avtoria,<br />

gasuli saukunis poeturi dajgufeba<br />

`parnasis~ wevri. Tavis<br />

droze miqel patariZem Targmna. ise<br />

momwonda misi leqsebi, sadac davdiodi,<br />

yvelgan damqonda.<br />

calke Temaa qarTuli literatura,<br />

romelic aucileblad unda<br />

icode. Cems CamonaTvalSi elementaruli<br />

Sevitane _ SoTa, ilia, vaJa, <strong>aka</strong>ki<br />

da guramiSvili. arada, rogor Sei-<br />

Zleba qarTvel kacs wakiTxuli ar<br />

gqondes yazbegi, romelic, Cemi azriT,<br />

udidesi mweralia. anda, daviT kldiaSvili,<br />

mixeil javaxiSvili... romeli<br />

erTi CamovTvalo. maTi wignebi xom<br />

Tavad cxovrebaa.<br />

_ `leqsis daweris Semdeg unda<br />

dacarielde, an iseTi grZnoba dageuflos,<br />

TiTqos raRac daaSave... es<br />

grZnoba sindisis qenjnasac hgavs da,<br />

Sen warmoidgine, amave dros, ucnauria,<br />

magram Svebis momtanicaa.~ esec<br />

Tqveni erT-erTi Canaweridanaa, sadac<br />

`inteleqtuali~ batoni leqsis weris<br />

wesebs gvTavazobs. zogadad, msgavs<br />

receptebze ra azris xarT<br />

_ receptebiT wera rogor SeiZleba,<br />

afTiaqi an saojaxo wigni xom ar<br />

aris iciT, albaT, xoferias genialuri<br />

receptebis wigni. erTxel megobarTan<br />

raRac kerZs vamzadebdiT.<br />

gadmoiRo es gamocema. yvela ingredienti<br />

gvqonda, receptiTac zustad vixelmZRvaneleT,<br />

magram iseTi ar gamovida.<br />

asea, bevrjer unda mosinjo, gaafuWo<br />

da gadayaro, sanam konkretul<br />

Sedegs miiReb. sxvisi receptiT araferi<br />

gamodis, miT umetes, mwerloba-<br />

Si.<br />

_ `Tqveni deda vatire, mogonebebo,<br />

_ viginebi bnel ezoSi, _ momeSviT,<br />

Tavi damanebeT, _ vyviri da Tan<br />

vicini, imitom, rom vcruob, imitom<br />

rom adamiani var, cxoveli, romelic<br />

mogonebebiT sazrdoobs da Tu ara<br />

aqvs, SeTxzavs, gamoigonebs, amis gamo<br />

danaSauls Caidens, samyaros moatyuebs<br />

da marTalic iqneba~ (`nabijebi<br />

nasesxebSi~). xSirad giteven mogonebebi<br />

_ mogonebebi nebismieri adamianis<br />

cxovrebis Semadgenelia. xSirad<br />

swored isini asazrdoeben Cems nawerebs.<br />

Cemi moTxrobebi realur ambebs<br />

efuZneba, Tumca furcelze gadatanamde<br />

drois garkveul gamocdas gadis.<br />

saerTod, cxel gulze arasodes miweria.<br />

saTqmels didxans vinaxav. ra Tqma<br />

unda, raRac drois Semdeg deformacias<br />

ganicdis da pirvandel saxes kargavs,<br />

magram meCveneba, rom ase ufro<br />

sworia. metad nafiqri gamodis. egreve<br />

rom davwero, maSin Zalian naturalisturi<br />

gamova, naturalizmi da emil<br />

zola ki sruliad miuRebelia CemTvis.<br />

mamas uyvarda Tqma, poezia aris warsulis<br />

tkivilio. mec SevaCvie Tavi,<br />

rom moTxroba, romelmac furcelze<br />

amoyo Tavi, warsulis erTgvari<br />

gamoZaxilia, warsulis tkivili,<br />

oRond, fer, xma da ierSecvlili. ase<br />

ufro msiamovnebs im realobis danaxva,<br />

romelic konkretul drosa da momentSi<br />

ganvicade, rac erTxel ukve<br />

iyo. principSi, es sulis maSindeli<br />

mdgomareobaa, romelsac am gadmosaxedidan<br />

Tavidan ganicdi. ki, raRaceebis<br />

gadmotana SemiZlia zustad da<br />

realisturad, magram ara mgonia, es<br />

swori iyos. jer erTi, uinteresoa, meorec,<br />

amas egreve mixvdeba mkiTxveli,<br />

romelmac icis literaturis gemo.<br />

_ arseboben adamianebi, vis-<br />

Tvisac Tqveni literatura iwereba<br />

_ ra Tqma unda. eseni Cemi megobrebi<br />

arian, erTaderTi kasta amqveynad,<br />

visac yvelafris nebas vaZlev da kidev,<br />

Cemi SviliSvilebi. isini jer ver kiTxuloben,<br />

magram navardis ufleba aqvT.<br />

aseve dedaCemi, imitom, rom dedas kargi<br />

gemovneba aqvs. bevrjer gavuocebivar,<br />

iseT ucnaur da zust rames<br />

metyvis xolme. marTalia, ar veTanxmebi,<br />

magram vici, rom asea. xandaxan vTxov<br />

Tavad daweros, magram ar mijerebs.<br />

_ anu, kargi Semfasebeli iseve<br />

mniSvnelovania, rogorc kargi<br />

mkiTxveli.<br />

_ rasakvirvelia. karg Semfasebels<br />

Zalian didi mniSvneloba aqvs.<br />

sulac ar maRizianebs kritika, Tu<br />

zustad metyvian, ra ar moswonT. amaSi<br />

cuds verafers vxedav. zogi Zalze<br />

mtkivneulad aRiqvams. CemTvis alalad<br />

naTqvami SeniSvna ufro misaRebia,<br />

vidre naZaladevi pirferoba.<br />

_ `mivdivar iq, sadac melodebian~,<br />

_ ambobs erTgan Tqveni moTxrobis<br />

gmiri. sad aris adgili, sadac gigi<br />

sul<strong>aka</strong>urs elodebian<br />

_ es sityvebi Cemma megobarma, vova<br />

maCaiZem miTxra. saocrad niWieri axalgazrda<br />

kaci iyo, erT-erTi magari<br />

poeti. mere Tavi moikla. erT dRes saxlamde<br />

momacila. vkiTxe _ aqedan sad<br />

midixar-meTqi. iq mivdivar, sadac melodebiano.<br />

principSi, yvelas gvaqvs<br />

iseTi adgili, Cveni navsayudeli, sadac<br />

gvelodebian. mec iq mivdivar.<br />

esaubra nana kobaiZe<br />

<strong>baadur</strong> wulaZe:<br />

`iseTi mwerlebi miyvars, romlebic<br />

CemTvis raRac axals xsnian~<br />

dasasruli<br />

mas araferi ainteresebs, albaT,<br />

azrovnebis simwire mis namuSevreb-<br />

Sic aisaxeba, vTqvaT – kinoscenareb-<br />

Si, filmebSi...<br />

_ saerTod, araprofesionalizmma<br />

waleka qveyana, niSnuli sul ufro<br />

dabla iwevs. axla kinoscenarebs ar<br />

vkiTxulob, magram filmebs rac Seexeba,<br />

mikroskopuli gamonaklisis garda,<br />

isini Zalian dabali donisaa. fantazia<br />

– nuli! magaliTad, `vefxistyaosanze~<br />

martivi siuJeti msoflio<br />

literaturaSi cota Tu moiZebneba,<br />

asevea `samaniSvilis dedinacvali~,<br />

magram!.. roca reJisori xar, am<br />

siuJetebis miRma siRrmeebi unda eZebo,<br />

miCveno vin arian is personaJebi,<br />

Seni saTqmeli unda Tqva!<br />

_ vfiqrob, rTulia mxatvruli<br />

nawarmoebis qveteqstebi, avtoriseuli<br />

Canafiqri kino-xerxebiT aCveno.<br />

albaT amitomacaa, rom warmatebuli<br />

ekranizaciebi arc ise bevria...<br />

_ ekranizacia aramxolod imitomaa<br />

rTuli, rom reJisorma siRrmeebis<br />

Cveneba unda SeZlos. saqme isaa, rom<br />

mkiTxvels yoveli wakiTxuli nawarmoebis<br />

mixedviT `Tavisi filmi~ ukve<br />

gadaRebuli aqvs. reJisori mkiTxvels<br />

amaSi ar unda ayves, miseuli warmodgenis<br />

dakmayofilebas ar unda Seecados,<br />

amas mainc ver SeZlebs, maSinve<br />

CixSi moeqceva. klasikur magaliTs<br />

moviyvan: orson uelsma – is Cemi usayvarlesi<br />

reJisoria _ kafkas `procesi~<br />

gadaiRo. kafka – kafkaa, amas<br />

laparaki ar unda! filmis sayureblad<br />

movemzade, `Cemi~ kafka menaxa.<br />

vfiqrobdi, vnaxoT, reJisori ras SemogvTavazebs-meTqi.<br />

Tumca uelsi ar<br />

ahyva Cems molodins, piriqiT – absoluturad<br />

ugulvebelyo, uaryo igi...<br />

da gaimarjva! es franc kafka ar iyo,<br />

es iyo orson uelsis filmi!<br />

asea, reJisors Tavisi saTqmeli<br />

unda hqondes da icodes ra unda. mweralma,<br />

rac undoda – Tqva. axla jeri<br />

Senze – reJisorzea. Seni saTqmeli ra<br />

aris<br />

yovelTvis vambob – me mainteresebs<br />

pirovnebebi. xelovnebas swored isini<br />

qmnian. Cvens profesiaSi standartuli<br />

gzebi ar arsebobs. studentebsac amas<br />

vumeoreb: pirovnebebi unda iyoT, erTmaneTs<br />

ar unda gavdeT-meTqi. ramdenime<br />

studenti myavs – saocari individualizmis<br />

matareblebi, Zalian saintereso<br />

pirovnebebi arian. vfiqrob,<br />

maTgan kargi reJisorebi dadgebian.<br />

Cems kursze bevri swavlobda, Tumca<br />

kinoSi cota darCa. kinosamyaro<br />

Zalian mkacria. arxeinad Tu iqnebi,<br />

aravin mova da ar gTxovs, filmi gadaiReo.<br />

aseTi ram gamoricxulia. imdeni<br />

imedismomcemi adamiani maxsovs... ise<br />

wavidnen, araferi SeuqmniaT, laparaksa<br />

da molodinSi galies cxovreba.<br />

martivad araferi xdeba. tarkovskis<br />

sulac ar undoda `ivanes bavSvoba~<br />

gadaeRo, magram aiZules. Tavidan<br />

films sxva reJisori hyavda, gadaRebebi<br />

Sua gzaSi Seawyvetines, radgan mixvdnen,<br />

araferi gamovidoda da tarkovskis<br />

mimarTes: `rubliovis~ gadaReba<br />

ginda maSin, jer dagvexmare _ es<br />

filmi gadaiRe; da mere... gamosavali<br />

ar dautoves. Tan, dafinansebazec uari<br />

uTxres. filmisTvis Tavdapirvelad<br />

gamoyofili Tanxidan rac darCa, is<br />

unda ikmaroo. genialuri filmi gadaiRo!<br />

_ saubris dasawyiSi miTxariT,<br />

Tanamedrove qarTul prozas kargad<br />

ar vicnobo...<br />

_ iciT, klasikas imdenad vendobi,<br />

rom mis kiTxvas vamjobineb. Tan, uamravi<br />

axali mwerali ibeWdeba! erTgvari<br />

fsiqologiuri momenticaa, ambob:<br />

`amas mere wavikiTxav~, `imas kidev<br />

movaswreb~... am gadadeba-gadadebis<br />

gamo Tanamedrove qarTul prozas da<br />

poezias TiTqmis ar vicnob.<br />

_ XX saukunis ucxoeli avtorebidan<br />

`Tqveni~ mwerali romelia<br />

_ ficjeraldi Zalian, Zalian,<br />

Zalian miyvars, hemingueize metadac.<br />

XIX-XX saukuneebis mijnaze ki – oskar<br />

uaildi. 1900 wels gardaicvala. Tqva,<br />

mecxramete saukunes mivekuTvnebi,<br />

meocesTvis saTqmeli araferi maqvso.<br />

parizis gareubanSi raRac `saSinel~<br />

sastumroSi dalia suli. arada, didi<br />

esTeti iyo! ra ugemovno oTaxSi vkvdebio<br />

_ sikvdilis win amaze wuxda.<br />

literatura imdenad didia, rom<br />

sayvareli avtorebis gamoyofa ar miyvars.<br />

zogjer SeiZleba genialuri avtori<br />

arc iyos, magram mis teqstebSi<br />

raRac iseTs naxav, iseTs aRmoaCen, rom<br />

sakmarisia SenTvis. asea, Tuki xelovnebaSi<br />

aRmosaCeni araferia, is ar<br />

aris saintereso. saerTod, iseTi mwerlebi<br />

miyvars, romlebic CemTvis<br />

yovelTvis raRac axals xsnian.<br />

karel Capeki momwons, Zalian magari,<br />

ucnauri mweralia. miyvars Cexovi.<br />

tolstoi ki – miuxedavad imisa,<br />

rom udavo geniosia _ Tavisi moralizmiT<br />

naklebad momwons. Cemi gmirebi,<br />

Cemi avtorebi myavs. kinoSic asea –<br />

roca mekiTxebian sayvareli filmebi<br />

romeliao, vpasuxob: `kasablanka~ da<br />

`atlanta~. reJisorebidan _ felini,<br />

hiCkoki, godari momwons, aseve, jarmuSi<br />

– Tanamedroveebidan. roca re-<br />

Jisorebzea saubari, Caplini calke<br />

dgas, mis Sesaxeb arasodes aravin<br />

ityvis `momwons~ an `ar momwons~ – ase-<br />

Ti ram ar xdeba.<br />

zogjer modis studenti da ambobs:<br />

`ama da am reJisoris filmebs imitom<br />

ar vuyureb, rom misi gavlenis qveS ar<br />

moveqce.~ egreTwodebuli `axali<br />

talRis~ reJisorebi – triufo, godari<br />

– ambobdnen, `b~-kategoriis<br />

amerikul filmebze gavizardeTo...<br />

magram isini triufod, godarad darCnen.<br />

roca niWieri adamiani xar, gavlenis<br />

ar SegeSindeba. xolo Tuki araferi<br />

ici da arc gainteresebs, visi gavlenis<br />

qveS moeqcevi! maxsovs, dostoevskis<br />

roca vkiTxulobdi, edgar posTan<br />

raRac kavSiri SevamCnie. Semdeg aRmovaCine,<br />

rom dostoevski Tavisi literaturuli<br />

moRvaweobis dasawyisSi<br />

edgar pos Targmnida. ase rom, Tu xar<br />

pirovneba, gaqvs niWi da Seni saqme Tu<br />

teqnologia ici, sxva avtori gavsebs,<br />

gasazrdovebs.<br />

yovelTvis, roca raimes vkiTxulob,<br />

mis mimarT maSinve sakuTari<br />

damokidebuleba miCndeba, Cemi kriteriumebi<br />

maqvs. ramdenad niWieri re-<br />

Jisori an msaxiobi var – ver getyviT,<br />

magram niWieri mkiTxveli, momxmarebeli<br />

rom var, amaze Tavs davdeb.<br />

_ romelime literaturuli<br />

gmiris gansaxierebis survili Tu<br />

gqoniaT<br />

_ ratomRac gansakuTrebiT Seqspiris<br />

falstafi momwonda. saer-<br />

Tod, aseTi personaJebi momwons. Tu<br />

gaxsovT, moklemetraJian filmebSi me,<br />

kaxi da <strong>givi</strong> berikaSvili vTamaSobT...<br />

erTxel guram petriaSvilma Tqva, mTeli<br />

msoflio uyurebs sami idioti<br />

rogor darbis. sircxvilia, qarTvelebze<br />

ras ifiqrebeno... vupasuxe,<br />

Sveiks oficialuri sabuTi hqonda, rom<br />

is idiotia, Tumca masze genialuri<br />

gmiri meore ar aris-meTqi...<br />

esaubra Tamar Juruli


2 -15 aprili 2010<br />

literaturuli gazeTi<br />

namdvili mwerali, WeSmariti Semoqmedi<br />

arasdros ekuTvnis mxolod sakuTar<br />

Tavs, arc mxolod im garemos, im adamianebs,<br />

Tundac im mkiTxvelebs, romlebic<br />

mis cxovrebas Tan sdeven. im wuTidan,<br />

roca is Semoqmedebis mZime jvars itvir-<br />

Tavs, ukve iqceva Tavisi qveynis, mTlianad<br />

sulieri garsisa da drois kuTvnilebad.<br />

magram es gancda ukve sruliad xelSesaxebi<br />

da naTeli xdeba maSin, roca igi CaaTavebs<br />

misi kuTvnili sicocxlis gzas,<br />

Tavisufldeba xorcieli borkilebisgan<br />

da dedamiwaze, mis qveyanaSi, mis xalxs ukve<br />

samudamod rCeba is, rac Semoqmedma Tavisi<br />

sulidan wveT-wveTad gadmowura, Sekra,<br />

Se<strong>aka</strong>vSira da axal realobad, axal samyarod<br />

aqcia. axla is ukve mTlianad<br />

ekuTvnis imaT, visac am sulis xmis gagoneba<br />

da sityvaSi gansxeulebuli azrisa<br />

da grZnobis amokiTxva da SegrZneba Seu-<br />

Zlia.<br />

oTar CxeiZis cxovreba da Semoqmedeba<br />

meoce saukunisa da ocdameerTe saukunis<br />

dasawyisis saqarTvelos metaforaa. Tvi-<br />

Ton cxovrebac Semoqmedi gamodga da<br />

Cven garSemo imdeni naTeli da gamWvirvale<br />

metafora moagrova, rom epoqis,<br />

drois analizi, vgoneb, metaforebisa da<br />

simboloebis mniSvnelobis amocnobad,<br />

kodebis gaxsnad gadaiqca.<br />

am metaforas – oTar CxeiZis sulis<br />

biografias – eZRvneba rostom CxeiZis<br />

monumenturi wignic `agvistos Svilebi<br />

(mamaCemi oTar CxeiZe)~.<br />

rogorc vTqviT, mwerali ukve<br />

Tanabrad ekuTvnis yvelas, visac misi samyaros<br />

SegrZneba SeuZlia. masze bevri dawerila<br />

da SemdgomSic aucileblad daiwereba,<br />

magram Zalian mniSvnelovania,<br />

roca mwerlis gzas, misi SemoqmedebiTi<br />

ganviTarebis safexurebs, mis adamianur<br />

SegrZnebebs, msoflmxedvelobasa da<br />

fiqrs, ubralod, mis cxovrebas, srulad<br />

da Tan maRalmxatvrul doneze gadmoscems<br />

is adamiani, romelic mis gverdiT<br />

iyo, romelic yvelaze kargad icnobda,<br />

yvelaze ukeT swvdeboda misi gancdebis<br />

siRrmesa da safuZvels, roca mamaze<br />

wers Svili!<br />

Tumc am sakiTxzec aris sxvadasxva<br />

azri sazogadoebaSi. xSirad mohkravT<br />

yurs, zogadadac da am SemTxvevazec, rom<br />

mizanSewonilia Tu ara, axlobelma, Tundac<br />

Svilma, weros mamaze. da ratom ara<br />

xom werda daviT guramiSvili, guli mt-<br />

inga milorava<br />

gza wignSi<br />

(fiqri `agvistos Svilebis~ Semdeg)<br />

kiva, momxsenebeli ar mrCeba, arvin meZaxis<br />

mamaso, mere iis konebad Sekra Tavisi<br />

sulis nayofi da ise datova, rogorc<br />

Svili. ar mohklebia daviT guramiSvils<br />

momxsenebeli, arc sxva SemoqmedT mohklebiaT<br />

da moakldebaT, vidre saqarTvelo<br />

da qarTveli eri iarsebebs, magram mwerali,<br />

Tundac ukve yvelas da maradisobis<br />

kuTvnilebad qceuli, xom upirveles<br />

yovlisa, adamiani iyo, am adamianobis gamo,<br />

adamianuri tkivilis, fiqris, grZnobis<br />

gamo werda, qmnida da ar SeiZleba gulSi<br />

ar gaielvos fiqrma, ra iqneboda, wilad<br />

rgeboda masac bedniereba, hyoloda<br />

Svili.<br />

da gana bedniereba ar aris, rom oTar<br />

CxeiZes RmerTma SemoqmedebiT niWTan er-<br />

Tad, Svilic aCuqa da Tanac iseTi, romelsac<br />

SeuZlia Tavis mamaze weros sxvisi<br />

bedniereba ki Tu ar gagexardeba, xom ar<br />

unda gewyinos mainc<br />

Tanac, unda aRiniSnos, rom rostom<br />

CxeiZe ise aRwers am monumentur ambavs<br />

adamianis sulisa da gzisa, rom TviTon<br />

maqsimalurad CrdilSi rCeba, imdenad,<br />

rom raRacnairad arc Cndeba survili,<br />

rom uSualod masze isaubro, misi ostatoba,<br />

xedvis siRrme an zomiereba aRniSno.<br />

rostom CxeiZe rom kargi mweralia,<br />

amis aRniSvnisa da gamokveTis saSualebas<br />

misi uxvi da mravalferovani Semoqmedeba<br />

isedac iZleva da – Sesaferisi viTarebisa<br />

da survilis SemTxvevaSi – asec iqneba,<br />

axla ki es wigni ekuTvnis ara rostom,<br />

aramed oTar CxeiZes. es misi sulis simfoniaa,<br />

romelic moismina da sityvanotebSi<br />

Caiwera misma Svilma.<br />

sagulisxmoa, rom `agvistos Svilebi~<br />

ar aris tradiciuli biografia. mwerlis<br />

Sinagani samyaro dro-sivrcis sayrdenzea<br />

gaSlili da gadamwyveti roli<br />

swored mis mxatvrul samyaros, mis mxatvrul<br />

qsovilSi agebul TviTmyofad,<br />

mxolod miseul qveyanas eniWeba.<br />

oTar CxeiZem Seqmna Tanamedrove<br />

saqarTvelos matiane, erTmaneTTan Sinagani<br />

ZafebiT gadajaWvul romanebSi asaxa<br />

gizo zarnaZe<br />

Cemi `boldinos Semodgoma~<br />

gamimarTla! Cems xelTaa besik xaranaulis<br />

axali wigni (`samoci jorze amxedrebuli<br />

raindi anu wigni hiperbolebisa<br />

da metaforebisa~) avtoriseuli avtografiT!<br />

guldagul vemzadebi mec mis<br />

wasakiTxad. manamde ki...<br />

mogexsenebaT, rom SemoqmedebiTi nayofierebis<br />

aRmniSvnel terminad rusul<br />

literaturaSi (da, saerTodac) miCneulia<br />

gamoTqma _ `boldinos Semodgoma~.<br />

TiTqmis yvelaferi, rac am urTulesma<br />

epoqam moitana, magram amave dros es aris<br />

ara anabeWdi, aramed realobis uaRresad<br />

individualuri, warmosaxvis meSveobiT<br />

mxatvrul sinamdviled transformirebuli<br />

ferweruli suraTi.<br />

biografiul romanSi `agvistos naTeli~<br />

istoriuli dro, biografiuli dro<br />

da warmosaxviTi dro da sivrce paralelurad<br />

da urTierTgamsWvaluladaa warmodgenili<br />

da maT Soris zRvari TiTqmis<br />

waSlilia. swored amitom warmodgeba mwerlis<br />

cxovreba, rogorc epoqis erTi<br />

metafora.<br />

gansakuTrebiT unda aRiniSnos am gzis<br />

zneobrivi mniSvneloba. mwerlis cxovrebis<br />

gza agvistos sisxliani cis qveS iwyeba<br />

da XXI saukunis sastik niaRvrebamde<br />

modis. xangrZlivi gzaa, Tumca ar moipoveba<br />

adamiani, romelic ityvis, rom sicocxlis<br />

wlebi sakmarisia. adamiani, miTumetes,<br />

sayvareli mwerali yovelTvis<br />

udrood kvdeba. SeuZlebelia, rom emociurad<br />

Seeguos vinme dan<strong>aka</strong>rgs, Tumca<br />

goneba Tavisdauneburad kravs da<br />

logikur CarCoSi aqcevs cxovrebis<br />

gzasac da SemoqmedebiT sivrcesac da Tu<br />

is, rac am rkalis SigniT moiqceva<br />

mTliani, daunawevrebeli da savsea, mainc<br />

Cndeba raRac dasrulebulis, Semdgaris<br />

da faseulis SemecnebiT mogvrili Svebis<br />

SegrZneba.<br />

am wignSi Cven mTeli epoqa davinaxeT.<br />

erTi adamianis savse da garkveulwilad<br />

tragikuli ambis fonze cocxldeba is<br />

politikuri, socialuri, sulieri procesebi,<br />

romelic ukve istoriis kuTvnilebaa,<br />

magram aramcdaaramc Cavlili<br />

an gadalaxuli. bevri dabrkoleba,<br />

romelic SemoqmedebiT gzaze win eRobeboda<br />

mwerals, dResac Tavis adgilzea.<br />

oTar CxeiZem – Tavisi ZaliT, Sinagani simtkiciT,<br />

SemoqmedebiT mogvrili naTeli<br />

grZnobiT SeZlo maTi Rirseulad daZleva.<br />

axla sxvebis jeria da am wignSi<br />

moTxrobili `ambavi mwerlisa~ magaliTi<br />

da gzismkvlevicaa albaT maTTvis.<br />

didTovlobis gamo, peterburgidan<br />

ramdenime aTeuli kilometris daSorebiT<br />

mdebare boldinoSi, mamamisisgan axlad<br />

naCuqar mamulSi CarCenilma, qoleraSeyrilma<br />

puSkinma mTeli Semodgoma<br />

iq gaatara da uamravi nawarmoebic Seqmna:<br />

daasrula `evgeni onegini~, dawera<br />

xuTasamde leqsi, `belkinis moTxrobebi~,<br />

`mocarti da salieri~, `sadguris<br />

zedamxedveli~, `gasrola~, `mekubove~ da<br />

sxva da sxva.<br />

SarSan, Semodgomaze, warRvnasaviT<br />

movardnilma niaRvarma Cveni soflis<br />

xidi gaitaca da oriode kviras TerjolaSi<br />

momiwia yuryuti. uSuqobis gamoisobiT,<br />

arc radio-televizia muSaobda da<br />

an gazeTs vin momaSavebda! Zvel karadaSi,<br />

xabak-xubakTan erTad, is samad sami wigni<br />

rom ar aRmoCeniliyo, albaT, kaeSani damrevda<br />

xels: vaxtang beriZis `mogonebebi~,<br />

saidan sadao da, gamoCenili rusi<br />

poetis, olga bergolcis pawawkintela<br />

leqsebis wignaki, `ogoniokis biblioTekis~<br />

seriiT rom scemdnen milionobiT<br />

tiraJiT da 3-dan 7 kapikamde Rirda<br />

(albaT, xurdaSi SemomaCeCes!) da besik<br />

xaranaulis `mikarnaxe, angelina!~ (poema<br />

da leqsebi).<br />

hoda, swored es iyo CemTvis patara<br />

`boldinos Semodgoma~.<br />

sam-samjer mainc gadavikiTxe TiToeuli<br />

maTgani, uamravi saintereso informacia<br />

amovkribe vaxtan beriZis wignidan,<br />

xolo olga bergolcis erTma oTxstriqonianma<br />

miniaturam, `Cetverosti-<br />

Sies~ rom eZaxian rusebi, imdenad SemZra,<br />

rom samidRemCiod CamebeWda mexsiereba-<br />

Si:<br />

«ß ñòàëà òàê ðåäêî ñìåÿòüñÿ,<br />

Òàê çëîáíî, ïîðîþ, øóòèòü,<br />

×òî ëþäè ñî ìíîþ áîÿòüñÿ,<br />

Î ñ÷àñòèè âñåì ãîâîðèòü.»<br />

leqsi dauweria mas Semdeg, rac misi<br />

meuRle, cnobili rusi poeti, boris kornilovi,<br />

ocdaCvidmetSi represiebs umsxverplia.<br />

rac Seexeba Cveni Zvirfasi besik<br />

xaranaulis poemas `mikarnaxe, angelina!~,<br />

unda gulaxdilad vaRiaro, rom maSin,<br />

1985 wels, did galaktions rom davesesxo,<br />

namdvilad `wignis gadamkiTxvelis~<br />

arasaxarbielo rolSi aRmovCenilvar da<br />

guldadinjebiT ar CavRrmavebivar am<br />

SesaniSnav nawarmoebs.<br />

axla ki, rogorc iqna, `wignis mkiTxvelis~<br />

mantia momirgia da, aki amitomac,<br />

ise amitaca da amaforiaqa am wignma, warmoidgineT,<br />

zepirad damamaxsovrda Tavisufali<br />

leqsiT Camoqnili striqonebi:<br />

`iswavle martooba, Cemo sulelo<br />

Tavo,<br />

karze iseTi dro mogvdgomia, _<br />

iswavle martooba, Cemo sulelo<br />

Tavo,<br />

da gana imitom,<br />

rom bavSvebi saRamoobiT<br />

uCinardebian,<br />

da gana imitom,<br />

rom, xels aravin mogikidebbs nagvis<br />

urikas, _<br />

iswavle martooba, Cemo sulelo<br />

Tavo,<br />

rom, roca kars mogadgeba namdvili<br />

sibere, _<br />

aRar iwuwuno sakuTar simartoveze<br />

da zamTris miwaSi Cayinul urikaze~.<br />

CaaTaveb poemas, gadainacvleb leqsebis<br />

ciklze da, sul ramdenime leqsis Semdeg,<br />

iseT Canaxats waawydebi, romelic<br />

iolad dagarwmunebs, rom, Turme, poeti<br />

(anu lirikuli gmiri!) amaod ar uCiCinebda<br />

sakuTar Tavs martoobasTan Seguebas!<br />

Sehguebia da egre!<br />

`me avada var, me saxlSi var, loginSi<br />

vwevar.<br />

rekaven colis megobrebi da Svilebis<br />

amxanagebi,<br />

Cemi aravin...<br />

Cems megobrebs me TviT vurekav~.<br />

da kidev:<br />

ver daviCemeb, maincdamainc didi<br />

gurmani viyo poeziisa, magram arc mTlad<br />

ukiTxavi meTqmis da arc arasdros wavwydomivar<br />

iseT n<strong>aka</strong>lmars, rogoric besikis,<br />

qvemoT moyvanili, marTlac margalitiviT<br />

mociage riTmiani leqsia!<br />

am leqsSi mignebulia saocrad araordinaluri<br />

Tematika, gnebavT, fabula: Tu<br />

kargad CaufiqrdebiT, gaixsenebT TiTqos<br />

gaumxeleli trfobis ambavs, roca colSvilian<br />

kacs, visTvisac ojaxuri siwminde<br />

recenzia<br />

15<br />

marTlac, roca irgvliv amdeni tanjva,<br />

tkivili, gautanloba, bezRoba, usiyvarulobaa,<br />

da wuTiT ifiqreb, daviRale,<br />

aRar mindao, ar SeiZleba Tvalwin ar<br />

dagides is gza, is movlenebi, romlebic<br />

am wignSia gacocxlebuli. SeuZlebelia<br />

ar Segrcxves sisustis, roca ukve xelT<br />

gvaqvs kidev erTi zneobrivi magaliTi, Tu<br />

rogor SeinarCuna Semoqmedma Sinagani<br />

Zala, gauZlo adamianebis simuxTlesac da<br />

sibriyvesac da bolomde SeinarCuna sicocxlis,<br />

Semoqmedebis, imedis wyurvili.<br />

es, ra Tqma unda, gansakuTrebuli, gamor-<br />

Ceuli adamianebis xvedria, magram sxvebisTvis<br />

zneobrivi gakveTili mainc aris.<br />

am wignSi didZali informaciaa Tavmoyrili.<br />

misma avtorma zomierad da taqtianad<br />

gadmosca is, rac icoda, rac dainaxa,<br />

rac SeigrZno da analizis Sedegad<br />

ra daskvnebic gamoitana. gamiCnda gancda<br />

da Tavs uflebas vaZlev vTqva, rom miuxedavad<br />

misi wilxvedri urTulesi gzisa,<br />

oTar CxeiZe bednieri yofila,<br />

rogorc adamiani da rogorc Semoqmedi.<br />

dros da sicocxles Tavisi kanonebi aqvs:<br />

is uZlieres bermuxebsac ereva, Semoqmedsac,<br />

adamiansac... magram is, rac maT<br />

Semdeg rCeba, aseve, droisa da sicocxlis<br />

kanoniT, ukve yvelas kuTvnilebaa...<br />

axla am yvelas jeria...<br />

da idilia xurda sityvebi araa, raRacnairad<br />

keTilganwyobili, lamis samijnuro<br />

gzneba eufleba Tanamosamsaxure<br />

qalbatonis mimarT da misganac, sxvaTa<br />

Soris, amdagvari impulsebi gamosWvivis;<br />

magram masac droulad axsenebs Tavs<br />

erTguli meuRle da dedis alersis momlodine<br />

Svilebi! sabolood, yvelaferi<br />

martivi, xumrobanarevi flirtiT<br />

mTavrdeba, zRurbls arc erTi ar gadadis.<br />

rogoria, rac axla me ase prozaulad<br />

mogiyeviT, poetur striqonebSi ise<br />

moaqcio, rom mkiTxvelma (aSkara dramatuli<br />

finalis molodiniT provocirebulma!)<br />

SvebiT amoisunTqos! garwmunebT,<br />

asec moxdeba da moxdeba ara mxolod<br />

meaTe mcnebis CagonebiT, aramed _ wminda<br />

qarTveluri, rainduli moralis SemweobiTac!..<br />

`me vis vuyvardi<br />

_ ara, aravis!<br />

me vin miyvarda<br />

_ ara, aravin!<br />

ai, es aris CemTvis yvelaze<br />

sevdismomgvareli da Semzaravi.<br />

magram iqneba vinmes vuyvardi<br />

magram iqneba miyvarda vinme<br />

da erTurTs<br />

pirze xels vafarebdiT<br />

da siyvaruli ar vaTqmevineT! ~<br />

darwmunebuli gaxlavarT, `samoci<br />

jorze amxedrebuli raindi~ sul sxva<br />

samyaroSi gadagvaxedebs, jer kidev ukacrielSi<br />

da, amdenad, dRemde ucnobSi!<br />

manamde ki erTsac vityvi da Tavs aRar<br />

SegawyenT.<br />

amboben, hemingueis uTqvams Tavisi<br />

zeobis Jams: mTel Cems honorars davTmobdi,<br />

oRondac ki tolstois `ana karenina~<br />

axla mqondes wasakiTxio!<br />

SeWirvebuli dRevandel saqarTvelo-<br />

Si vinRa ar aris, me rom ar viyo! da mainc<br />

_ aranairi honoraris fasad ar vityodi<br />

uars im siamovnebaze, besik xaranaulis<br />

am axali wignis wakiTxviT rom melodeba!


16 gaxseneba literaturuli gazeTi<br />

gigi xornauli<br />

gabriel jabuSanuri<br />

Cemi barisaxoSi yofnis dros gabriel jabuSanurisTvis<br />

Tvalic ki arsad momikravs. iqamde mxolod<br />

xma momdioda - gadasaxlebuli qistebis adgilSi, Ril-<br />

Ros Casaxlda da aqeT mxares aRara Cndebao, leqsebTan<br />

erTad partiis mandatic cecxlSi Cauwviao. bevr sxva<br />

sakvirvel ambavs gviyvebodnen arxotioni balRebi<br />

mudam mTvrali gabrielisas.<br />

erTxanobas arxotis dawyebiT skolaSi maswavleblobda<br />

Turme da imdroindeli n<strong>aka</strong>fiavebi mTel fSavxevsureTSi<br />

ekeraT pirze:<br />

`moswavlem maswavlebelsa, simirgvliv Samauara:<br />

- salami, maswavlebelo, swavla gveqneba Tu ara~<br />

sul moqeifesa da mTvrals xSirad ar ecala<br />

skolisTvis.<br />

viRacasTan gabrielis kafia:<br />

- Sen balRebs veras aswavli, nura sikeTe Cem mtersa!<br />

- me ki vecdebi Cemsasa, ar iswavlian, Cem...<br />

xelnawerebad gavrcelebul mis leqsebs viwerdiT,<br />

vizepirebdiT da is leqsebi dRemde sagzaliviT momyveba.<br />

erTi maTgani gansakuTrebiT mZafrad gulSi Camwvdomi<br />

swored exla gaxda, am siber-sikvdilis Jams:<br />

`Cem saxls simReriT Cauares axaluxlebma,<br />

- salami Tqvenda, Wabukebo, udardelebo!<br />

gaiJriales rokvis JiniT Cemma muxlebma<br />

nuTu gabriels galaReba aRar uxdeba<br />

rad gekrZalebaT taSis dakvra, Cemo xelebo<br />

Cem saxls simReriT Cauares axaluxlebma,<br />

- salami Tqvenda, Wabukebo, udardelebo!~<br />

mTaSi yofnisas balRebs, gauTviTcnobierebel xalxs<br />

tyuilebiT kvebavda sabWoTa xelisufleba - qistebi iaraRiT<br />

moamarages germanelebma da rusebis winaaRmdeg<br />

sabrZolvelad amzadebeno. TbilisSi trialis dros da<br />

umTavresad Wabua amirejibisagan gavige, rom es tyuili<br />

da mogonili iyo urCi qistebis gadasasaxleblad. amasve<br />

ar upirebda qarTvelebs xruSCovi CeCen-inguSTa gadasaxleba<br />

gagrZeleba iyo X|X saukuneSi rusisagan dawyebuli<br />

kavkasiel daumonav xalxTa ayra-gasaxlebisa. omis<br />

dasawyisSi SeiZleboda raRacis imedi hqonodaT qistebsaca<br />

da qarTvelebsac, rom germaniisagan ruseTis damarcxebiT<br />

eSvelebodaT, magram 1944 wlis 23 Tebervals,<br />

roca Setevaze iyvnen gadasulni sabWoTa jarebi, rogor<br />

SeiZleboda vinmes TavSi mosvloda azrad rusTan omis<br />

wamowyeba.<br />

qisteTSi sanadirod siarulis dros kidev ufro bevri<br />

ram gavige. osmani, aiubi, axmed-xani da sxvebi miambobdnen,<br />

rogor veragulad, rogor araadamianurad<br />

moeqcnen maT `rusi Rorebi~.<br />

- sofelSi movida ori-sami mTavrobis warmomadgeneli<br />

viTomcda krebis Casatareblad, - boRmiT gulgasiebulni<br />

da SurisZiebaze meocnebeni miyvebodnen isini, -<br />

qals, kacs, dids, pataras - yvelas soflis centrSi ubr-<br />

Zanes gamosvla `cota xniT~. zogs akvnis bavSvi daatovebines,<br />

zogs cecxlze Semodgmuli qvabi, zogi saSinao<br />

flostebiT gamofratunda, fexzec ar acales Cacma.<br />

erTad Tavmoyril xalxs ki Casafrebuli jari Semoertya<br />

gars da naxiriviT mierekebodnen groznoSi Camomdgari<br />

sabargo eSelonebisaken. avadmyofebs, moxucebs,<br />

bavSvebs - visac siaruli ar SeeZlo, xiStebiT xocavdnen<br />

gzadagza. tyviiT ar xocavdnen, soflebSi srolis xma<br />

rom ar gasuliyo. mTis aul haibaxSi kolmeurneobis sajiniboSi<br />

gamoubugiaT Svidasamde suli moxucebi, qalebi<br />

da bavSvebi, raki groznomde, vagonebamde maTi Carekva<br />

veRar eswreboda.<br />

arxotionTa erT-erTi dauZinebeli mteri, ganTqmuli<br />

vaJkaci elamarZa, SemTxveviT ara yofila Sin da sanam<br />

wasxmul ojaxs gaekideboda, amRas amosula Tavis<br />

mterTan - gadmodiT, Cven oxrad darCenil saxl-karsa<br />

da qonebas moepatroneniT. exla mtrobis dro ar gvadga!<br />

Tu davbrundiT, xo kargi, Tu ara da RmerTma mSvidobaSi<br />

mogaxmaroTo.<br />

miwis naklebobiT Sewuxebul arxotionTa nawili,<br />

rogorc ki gamozafxulda, ojaxebianad gadavida inguSTa<br />

gapartaxebul soflebSi. gabrielis ojaxi oZik-<br />

Si Sesaxlda nacnobi qistis saxl-karSi. xamxas nadirobis<br />

dros qistebma Ramis saTevad im nasoflarSi mimiyvanes,<br />

gabrielis nacnovreb saxlSi farulad Casaxlebulma<br />

mwyemsma gvimaspinZla - rusebi gvikrZalaven mTebSi<br />

cxovrebaso, mama-papuri saxlebis aRdgenaso. cixeebi am<br />

nasoflarSi tyesaviT dgas.<br />

gabrielma, rogorc mogvianebiT (1991 wels) gamoqveynebuli<br />

leqsebis ciklidan (`hoi, RilRos daRrublulo<br />

cao~) Cans, sakuTariviT ganicada qistebis tragedia.<br />

60-ian wlebSi xruSCovma stalinis jibriT neba dar-<br />

To qistebs ukan dabrunebisa. arxotivnebma, rogorc va-<br />

Jkacis wesia, dabrunebulT daubrunes movlil-Senaxuli,<br />

ramdenime wlis win maTTvis mitovebuli saxl-kari,<br />

mogonebaTa wignidan<br />

orol-samsami Zroxa, cxeni dautoves da Semobrundnen<br />

Tavis arxotSi. gabrieli ki iq darCa, radgan gauZnelda<br />

iq damarxuli mSoblebis, umcrosi Zmisa da nandauris,<br />

mzeqalas saflavebis mitoveba. kanti-kuntadRa Tu vinme<br />

rames igebda gabrielisas, mSral zamTarSi saZaugod mimdinar-momdinari<br />

arxotivnebisagan gadmotanil ambavs.<br />

da, ai, erT dResac (1962 wels) Tqves - gabriel jabu-<br />

Sanuri TbilisSi Camosula da rusTavelis ZeglTan axlos<br />

sadRaca cxovrobso. ramdenime xevsuri SevikribeniT<br />

da `sasmliT~ miuvediT sanaxavad (mayaSvilis quCis<br />

dasawyisSi aRmoCnda). ooo, rogor gauxarda! 1960 Tu 61<br />

wels SeerTo colad larsSi eqTnad momuSave duSeli<br />

qali sara mezvriSvili. cotaxani larsSi ecxovraT, mere<br />

ki TbilisSi gadaewyvitaT Camosvla nawerebis gamoqveynebisa<br />

da xalx-qveyanaSi gamoCenis mizniT. saramac, Canda,<br />

am mxriv gauwia TanagrZnoba, Seiyvara rogorc poeti,<br />

Torem qalebs da, gansakuTrebiT, xevsuris qalebs,<br />

saSinlad ar moswondaT Turme gabrieli Tavisi arava-<br />

Jkacuri garegnobisa da xasiaTis gamo.<br />

- diaco, aba, am Cem xalxTan ar SevrcxveTo! - dauZaxa<br />

da isic datrialda. kargi sufra gagviwyo, riTac<br />

dagvimtkica, rom gabrieli Cvenze naklebad ar eZvirfaseboda.<br />

gvainteresebda gabrielis Tavsgadanayari, ekiTxebodnen<br />

ufrosebi (giorgi gigauri, daviT gogoWuri),<br />

magram is Tavisaze sityvaZunwobda, Cvensas kiTxulobda<br />

- vin sad viyaviT, vin rogor vcxovrobdiT, vin ras vakeTebdiT,<br />

vin sad iyo Cveniani. gansakuTrebiT me mekiTxeboda<br />

bevrs, rogorc ufro Tavisians. miTxra:<br />

- gigiv, ar dagcildas visai xar, diswulo! mixaris<br />

Zalian karg gzaze ro hyofilxarT damdgarni Senaca,<br />

Seni Zmebic. dawvrilebiT vaambobine yvelaferi lamara<br />

baliaurs. xSirxSirad icis CvenTan mosvla. aeq ar<br />

muSaobsa biblioTekaSi.<br />

lamara baliauri gogebaSvilis saxelobis biblioTekaSi<br />

muSaobda da muSaobs dResac. gzad ise avid-<br />

Cavidoda gabrieli.<br />

`n<strong>aka</strong>dulSi~ poema moitana `simRera gaga narozaulze~.<br />

SoTa niSnianiZes misces sarecenzio-saredaqciod,<br />

radgan maSin is hyavda xuta berulavas specialurad<br />

poeziis mosavlelad mowveuli. dednebi Sin mihqonda<br />

xolme. modioda umTavresad maSin, roca avtori hyavda<br />

dabarebuli. gabrielic xSir-xSirad daiareboda,<br />

magram Tu SoTa ar iqneboda, oTaxSi ar Semodioda,<br />

saocrad moridebuli iyo. aRara vsvamo ambobda, magram<br />

fxizels iSviaTad naxavdi.<br />

- ar dagaviwydas, gigiv, visai xar! - SemiZaxebda xolme<br />

derefanSi da gampatiJebda, - wamodi, diswulo, wamodi,<br />

TiTo ra gadavsvaTa!<br />

sxvisTvis yvelasTvis SemeZlo uaris Tqma, imas ver<br />

veubnebodi. Tanac imedi mqonda, bevris daleva da da-<br />

Troba ar momiwevda, radgan sasmelisagan gatexili iyo,<br />

ori-sami Wiqa aTrobda. plexanovze, metros pirdapir<br />

sakupate iyo, iq avdiodiT da - mxolod ludio, metyoda.<br />

isic xandaxan ise ekideboda, Sinamde xeliT ayvana<br />

mixdeboda. sarasi merideboda ar gabrazdes, ratom asmevTo,<br />

magram ara, bavSviviT moefereboda, gaxdida,<br />

daawvenda.<br />

gvian moswrebulma<br />

`kargma~ cxovrebam mainc<br />

ver gauxangrZliva sicocxle.<br />

cudad ari Zalian, albaT,<br />

veRar gadarCebao, gavige.<br />

vin maxlda, aRar maxsovs,<br />

mgoni erTi ki granja<br />

iyo, qibiSauri. loginSi iwva<br />

gamxdar-galeuli, xma<br />

ZlivsRa amosdioda. imis<br />

dasamtkiceblad, rom<br />

sikvdilis pirispir mdgari<br />

arxotioni ar gatyda, gaixumra:<br />

- eqimeb meubnebian guli<br />

gaqv gamxmario; ramRa gaaxmo<br />

es oxeri, rac me amisad<br />

Rvino-arayi maqv Casxmuli,<br />

ludi xo wyaliviT, niade.<br />

SevatyveT, rom kvdeboda<br />

gabrieli. yoveldRe,<br />

yovel saRamos mivdiodiT<br />

xevsuri biWebi. 1968 wlis 23<br />

dekembers dalia suli. 54<br />

wlisa mokvda vaJa-fSavelasaviT,<br />

gawyda `erTi Tasma va-<br />

Jas qalmisa~. TviTonac ambobda:<br />

`ormocdaToTxmetisa<br />

mokvda vaJa-fSavela,<br />

2 -15 aprili 2010<br />

me ra ufleba maqvs metxans vicocxloo!~<br />

mokvda gabrieli. panaSvidebze mosuli mwerlebi,<br />

viTom aRSfoTebulni laparakobdnen - es ra binaSi ucxovria<br />

aseT poets, sircxvili ar ariso! arada, marTlac<br />

sakvirvel sacodavi bina iyo, bina ki ara binad gadakeTebuli<br />

sxveni. oTaxi samkuTxedi iyo. ukan, Sesasvlelis<br />

mxares kibis sami safexuriT dabla viwro oTaxi da aRarc<br />

oTaxi hqonda.<br />

da ai, exla, uxerxulobas ganicdidnen, Tu TanagrZnobas<br />

gamoxatavdnen sabWoTa xelisuflebis momRerali<br />

kalendris poetebi, mweralTa kavSiridan rom<br />

hqondaT miRebuli iseTi binebi, cxeni gaWendeboda. zogs<br />

Tavisi ufro meti `damsaxurebis~ pretenziis wyalobiT<br />

ori binac ki hqonda gaerTianebuli. am viTarebas asaxavda<br />

maSin gavrcelebuli funagoria:<br />

`amxanago, goTua, bina urigo Tua,<br />

Tu ara aqvs abazana, Tu ara aqvs loji,<br />

konstantines ori aqvs, midi da iq m...~.<br />

konstantine aq lorTqifaniZea, `kolxeTis ciskrisa~<br />

da dasaxvreti xalxis gadamyvani sabargo manqanisaTvis<br />

himnis mimZRvneli, xolo gadasaxlebaSi namyofi levan<br />

goTuas rigian binas vin miscemda. amave rigSi iyo daxvretas<br />

aseve Zlivs gadarCenili gabrielic. levan go-<br />

Tuaca (masac vicnobdi) da gabriel jabuSanuric is<br />

pirovnebebi iyvnen, vinc ar CaerTveboda mweralTa kav-<br />

SirSi binebis, manqanebis, agarakebis, sazRvargareTis<br />

sagzurebis, iubileebisa da premiebisaTvis atexil mudmiv<br />

omSi.<br />

gabrieli didubis panTeonSi dakrZales.<br />

erTi moTxrobis konkursi<br />

`literaturuli gazeTi~ saqarTvelos kulturis, ZeglTa<br />

dacvisa da sportis saministros mxardaWeriT acxadebs<br />

erTi moTxrobis konkurss 18-dan 30 wlamde<br />

prozaikosebisTvis.<br />

avtorebma erTi gamouqveynebeli moTxroba, romlis<br />

moculobac ar unda aRematebodes 40 000 kompiuterul<br />

aso-niSans, unda gamoagzavnon eleqtronul misamarTze<br />

konkursi2010@yahoo.com.<br />

moTxrobas Tan unda erTvodes avtoris piradobis<br />

mowmobis asli da telefonis nomeri.<br />

moTxrobis gamogzavnis bolo vadaa 2010 wlis 10 maisi.<br />

sami gamarjvebuli avtori dasaxeldeba ivnisSi.<br />

gamarjvebulebs gamoavlens xuTi prozaikosisgan<br />

Semdgari Jiuri.<br />

sami gamarjvebuli nawarmoebi da, aseve, mowonebuli<br />

moTxrobebi gamoqveyndeba `literaturul gazeTSi~.<br />

I premia _ 1200 lari<br />

II premia _ 800 lari<br />

III premia _ 500 lari<br />

literaturuli gazeTi<br />

gamodis saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa<br />

da sportis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna <strong>alxaziSvili</strong>, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!