24.11.2014 Views

maswavleblis wigni

maswavleblis wigni

maswavleblis wigni

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

n. maRlakeliZe, c. yuraSvili, e. maRlakeliZe<br />

2<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong>


n. maRlakeliZe, c. yuraSvili<br />

e. maRlakeliZe<br />

qarTulis gakveTilebi<br />

meore klasSi<br />

(<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong>)<br />

gamomcemloba `meridiani~<br />

Tbilisi<br />

2011


qarTuli ena da literatura<br />

II klasi<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong><br />

avtorebi:<br />

redaqtori<br />

naTela maRlakeliZe (jgufis xelmZRvaneli)<br />

cisana yuraSvili, elene maRlakeliZe<br />

neli elizbaraSvili<br />

mxatvari<br />

nino zaqariaSvili<br />

dizaineri<br />

daviT kutubiZe<br />

(UDC)<br />

gamomcemloba `meridiani~,<br />

Tbilisi, al. yazbegis gamz., 47. 239-15-22<br />

E-mail: davideku1@mail.ru, info@meridianpub.com<br />

899 54-17-07 kaxaber rusiZe<br />

893 53-35-27 naTela maRlakeliZe<br />

© gamomcemloba `meridiani~, 2011<br />

© n. maRlakeliZe<br />

N. Maglakelidze, N. Svanidze<br />

“Georgian language and literature”, textbook grade 2, in Georgian<br />

“Meridiani” Publishing House, Tbilisi - 2011


meToduri miTiTebani<br />

`<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong>s~ gamosayeneblad<br />

`<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong>~ mxolod meToduri orientiria pedagogisaTvis, igi ar warmoadgens<br />

dogmas da ara aqvs instruqciis xasiaTi. pedagogs SeuZlia misi Secvla, adaptireba<br />

sakuTari gamocdilebisa da klasis saerTo donis gaTvalis winebiT. avtorebis mizania<br />

<strong>maswavleblis</strong>aTvis rCevebis, meToduri rekomendaciebis micema da ara misi SezRudva. Cven<br />

gvjera, rom pedagogebi mas SemoqmedebiTad gamoiyeneben.<br />

rogorc cnobilia, erovnuli saswavlo gegmis mixedviT, II klasSi qarTulis, rogorc<br />

mSobliuri enis, swavlebisaTvis gamoyofilia 7 kvireuli saaTi. aqedan maswavlebels<br />

vTavazobT 6 kvireuli saaTis dagegmvas, xolo me-7 saaTs vutovebT alternatiuli muSaobisaTvis.<br />

maswavlebels SeuZlia am saaTis gamoyeneba sakuTari Sexedulebisamebr, Tumca<br />

garkveul rekomendaciebs zogjer aqac vTavazobT Tematuri gakveTilebis saxiT.<br />

TiToeuli teqstis kiTxva-damuSavebas eTmoba 3-4 akademiuri saaTi. es saaTebi zogjer<br />

calkea gamoyofili da gakveTilebis saxiT warmodgenili, zogjer erTad aris mocemuli.<br />

am SemTxvevaSi <strong>maswavleblis</strong> gadasawyvetia, saerTo masalis ra nawili daamuSaos erT<br />

gakveTilze. ra Tqma unda, saaTebis amgvari ganawileba saorientacioa da maswavlebels<br />

nebismier SemTxvevaSi SeuZlia maTi gazrda, Semcireba, gadanacvleba sakuTari Sexedulebisamebr.<br />

gakveTilebi ZiriTadad Semdegi rubrikebisagan Sedgeba:<br />

a) kiTxvisaTvis mzadeba _ igi miznad isaxavs klasis momzadebas axali masalis asaxsnelad,<br />

moswavleTa provocirebasa da dainteresebas;<br />

b) sakiTxavi teqsti;<br />

g) sityvis salaro _ aq ganmartebulia teqstSi gamoyenebuli ucxo sityvebi;<br />

d) ifiqre _ saxelmZRvaneloSi aRniSnulia pirobiTi niSniT da gulisxmobs teqstis<br />

gaazrebasa da analizs.<br />

e) gaakeTe daskvna _ moiTxovs wakiTxulidan saTanado daskvnebis gamotanasa da dasabuTebas;<br />

v) enaze dakvirveba _ aq gaanalizebulia enis sakiTxebi sakiTxav masalasTan mWidro<br />

kavSirSi, axlavs saTanado wesebi da ganmartebebi.<br />

ZiriTadi saxelmZRvanelos organul nawilsa da aucilebel damatebas warmoadgens<br />

`moswavlis rveuli~, romelic faqtobrivad savarjiSoebisa da testebis krebuls warmoadgens.<br />

igi emsaxureba im codnis sistematizaciasa da gaRrmavebas,rac moswavleebma aRniSnul<br />

TemasTan dakavSirebiT ZiriTadi saxelmZRvanelodan miiRes. savarjiSoebis didi nawili<br />

werilobiTi xasiaTisaa da aqve, am rveulSi, iwereba. TiToeul teqstTan dakavSirebiT mocemulia<br />

4-5 davaleba, romelTagan zogi <strong>maswavleblis</strong> zedamxedvelobiT klasSi sruldeba,<br />

zogi ki Sin damoukidebeli muSaobisaTvis aris gankuTvnili. gakveTilebis scenarebSi<br />

Cven savaraudod mivuTiTeT klasSi da Sin Sesasrulebeli davalebebi, magram maswavlebels<br />

SeuZlia garkveuli cvlilebebis Setana. weras TiToeul gakveTilze daaxloebiT 5-10<br />

wuTi eTmoba.<br />

`rveulSi~ warmodgenili davalebebi mravalferovania. aq aris logikuri, leqsikurfrazeologiuri,<br />

orTografiuli, punqtuaciuri, stilisturi savarjiSoebi, romlebic Seswavlil<br />

teqstTan mWidro kavSirSia da miznad isaxavs weriTi metyvelebis unar-Cvevebis<br />

gamomuSavebas. aq aris davalebebi rogorc individualuri, ise wyvilebSi muSaobisaTvis, rac<br />

aRniSnulia saTanado pirobiTi niSniT. aqvea rubrika `Seamowme Seni Tavi~ (testebi), rac<br />

aucileblad individualurad unda Sesruldes (magram frontalurad gaanalizdes). `testebis~<br />

pasuxebi `<strong>maswavleblis</strong> wignSia~ mocemuli.<br />

4


veulSi saswavlo wlis pirvel naxevarSi gamoyenebulia orxaziani bade, xolo II<br />

naxevridan ki _ calxaziani. es Tavidan gvacilebs im sirTuleebs, rac oTxxaziani badidan<br />

calxazianSi ucabed gadasvlas axlavs Tan. aqve gaTvaliswinebulia kaligrafiuli<br />

savarjiSoebic (aRniSnulia saTanado simboloTi) _ xelnaweri asoebi da asoTa gadabmis<br />

ZiriTadi jgufebi, romelTa codna aucilebelia xelnaweris wasakiTxad, agreTve saTanado<br />

grafikuli Cvevebis gamosamuSaveblad. es savarjiSoebi sruldeba klasSi, <strong>maswavleblis</strong><br />

daxmarebiT. xelnaweri asoebisa da asoTa gadabmebis gacnobas unda hqondes informaciuli<br />

xasiaTi, moswavles Tavad unda davutovoT werisas maTi gamoyenebis ufleba.<br />

dasWirdeba Tu ara maswavlebels sxva damatebiTi rveuli erovnuli saswavlo gegmiT<br />

dasaxuli miznebis misaRwevad _ es Tavad misi gadasawyvetia.<br />

`<strong>maswavleblis</strong> wignSi~ vecadeT klasikurTan erTad farTod gamogveyenebina swavlebis<br />

inovaciuri meTodebi, rac moswavleTa aqtivizacias uwyobs xels. Semoqmed maswavlebels<br />

SeuZlia am meTodebis gamravalferovneba.<br />

5


gTavazobT ZiriTad saxelmZRvanelosa da `moswavlis moswavlis rveulSi~<br />

gamoyenebuli pirobiTi niSnebis axsnas:<br />

- sityvis salaro<br />

- ifiqre<br />

- enobriv masalaze dakvirveba<br />

- Seamowme Seni Tavi<br />

- wyvilebSi muSaoba<br />

- kaligrafiuli savarjiSo<br />

- xmovani ◦ _ Tanxmovani <br />

6


gakveTilebis masala<br />

n. kilasonias `moviare saqarTvelo~;<br />

sityva, winadadeba, sityvaTa raodenoba winadadebaSi(3 sT)<br />

miznebi<br />

- poeturi teqstis aRqma<br />

- swori da gamometyvelebiTi kiTxvis Cvevebis daufleba<br />

- azrovnebisa da metyvelebis ganviTareba<br />

- leqsikuri maragis gamdidreba<br />

- sityvis formasa da Sinaarsze dakvirveba<br />

aqtivobebi<br />

- moswavle ismens da aanalizebs teqsts<br />

- gamoTqvams da asabuTebs sakuTar azrs<br />

- Seiswavlis axal leqsikur erTeulebs, maTi gamoyenebiT adgens winadadebebs<br />

- varjiSobs sworsa da gamometyvelebiT kiTxvaSi<br />

- wers<br />

1. kiTxvisaTvis mzadeba (provocireba)<br />

maswavlebeli arkvevs, vin sad daisvena, saqarTvelos romeli kuTxe, qalaqi moinaxules,<br />

riT moixiblnen, ra ganwyobiT Sexvdnen ardadegebis damTavrebasa da swavlis dawyebas...<br />

dafaze weria areuli striqonebi, moswavleebs evalebaT, daalagon ise, rom leqsis<br />

strofi miiRon:<br />

1. netav imdeni SemeZlos,<br />

2. lamazi, turfa, patara,<br />

3. sul fexiT Semomatara.<br />

4. miyvars me Cemi samSoblo, (4. 2. 1. 3).<br />

2. teqstis kiTxva<br />

maswavlebeli leqss `moviare saqarTvelo~ kiTxulobs gamometyvelebiT, aseve gamometyvelebiT<br />

akiTxebs 1-2 moswavles, nawil-nawil kiTxvis procesSi aixsneba axali sityvebi:<br />

vWvretdi _ vuyurebdi, vumzerdi; dari _ kargi amindi; RiRilo _ mindvris yvavili, lurji<br />

feris; mixmobs _ aq: meZaxis...<br />

maswavlebeli svams faqtebze orientirebul (I donis) kiTxvebs. moswavleebi leqsidan<br />

amoikiTxaven mzamzareul pasuxebs:<br />

- romeli yvavilebia leqsSi naxsenebi?<br />

- rogor aris aRwerili yayaCo? RiRilo?<br />

- ras sTxovs bavSvs bebia?<br />

- yvelaze metad ra hyvarebia pataras? ...<br />

Semdeg moswavleebi akavSireben wakiTxuls ferad ilustraciasTan da akvirdebian, Tu<br />

leqsis romeli epizodia daxatuli, sityvierad gvTavazoben TavianT variantsac (wyvilebSi<br />

muSaoba).<br />

7


3. teqstis analizi<br />

teqstis kiTxvis Semdeg moswavleebi aanalizeben wakiTxuls. isini erTmaneTs dausvamen<br />

saanalizo kiTxvebs.<br />

- ras eZRvneba es leqsi? (samSoblosa da swavlis siyvaruls).<br />

- moZebneT is adgili, sadac saqarTvelos bunebaa aRwerili (`mindvrebs vWvretdi<br />

yanebians, aq RiRilo icinoda, iq yayaCos xalebia~).<br />

- romeli sityvebiT gvamcnobs poeti saswavlo wlis dawyebas? (`awkrialda seqtemberi~,<br />

`mixmobs seqtemberi~).<br />

- `Tan momyveba bebos locva acremlebulTvalebians~, _ risi Tqma surs poets am<br />

sityvebiT? (bavSvs Zalian eZneleboda im adgilis datoveba, Tumca swavlis siyvarulma<br />

sZlia).<br />

amis Semdeg maswavlebeli moswavleebs usvams Sefasebaze orientirebul kiTxvebs: bavSvis ra<br />

Tvisebebma mogxiblaT? mogewonaT bavSvis moqmedeba? Tqven rogor moiqceodiT mis adgilze?<br />

moswavleebi msjeloben damoukideblad, gamoTqvamen da asabuTeben sakuTar azrs. aqve<br />

asruleben `samuSao rveulSi~ mocemul testebs (gv. 4).<br />

4. sityvis salaro<br />

leqsSi mocemuli ucnobi sityvebis (mixmobs, darebia,...) axsnasa da metyvelebaSi<br />

praqtikulad gamoyenebis mizniT moswavleebs daavaleT SearCion teqstidan saTanado<br />

sityvebi: zari skolisaken -------------------. Semodgomaze kargi --------------------. xolo sinonimebze<br />

muSaobisaTvis moswavleebs davaZebninebT teqstSi sityvebs _ vxedavdi, meZaxis<br />

msgavs sityvebs.<br />

amave gakveTilze Sesruldeba agreTve me-3 davalebac: gv. 5. miiRe axali sityvebi<br />

(pasuxebi: baR-venaxi, gogo-biWi, mTa-bari).<br />

mesame gakveTilze <strong>maswavleblis</strong> survilis mixedviT Sesruldeba kaligrafiuli samu-<br />

Sao: xelnaweri asos `r~ da sityvis `rZe~ wera.<br />

rveulis me-5 gverdis bolos darCenil adgils maswavlebeli gamoiyenebs Tavis<br />

Sexedulebisamebr.<br />

5. enobriv masalaze dakvirveba<br />

moswavleebi akvirdebian sityvis `mixmobs~ gansxvavebul Sinaarss mocemul winadadebebSi:<br />

`skolis zari swavlisaken mixmobs, bebo Cirs mixmobs~.<br />

gaTvaliswinebulia leqsis mixedviT winadadebebis Sedgenaze muSaoba, sityvaTa dalagebiT<br />

winadadebis miReba, sityvaSi xmovnebisa da Tanxmovnebis raodenobis garkveva. meore<br />

gakveTilze SevasrulebT `samuSao rveulSi~ mocemul me-1 da me-3 davalebebs, gv.4-5,xolo<br />

Sin dasawerad mivcemT me-2 davalebas. gv.4.<br />

am masalis gavlis Semdeg moswavle:<br />

II.2._ilustraciis mixedviT gamoTqvams varauds teqstis SesaZlo Sinaarsis Sesaxeb;<br />

akavSirebs mosmenil teqstSi asaxul ambavs pirad gamocdilebasTan;<br />

qmnis teqstis calkeuli epizodis ilustraciebs, asaTaurebs da gadmoscems maT<br />

Sinaarss.<br />

8


II. 3. _aRwers da axasiaTebs nacnob sagans (am SemTxvevaSi weliwadis dros - Semodgomas)<br />

TvalsaCino niSnebis mixedviT;<br />

II. 4. Tavisuflad amoicnobs nacnob sityvebs;<br />

damarcvliT kiTxulobs ucnob sityvebs;<br />

xmamaRla (mTliani sityvebiT an damarcvliT) kiTxulobs leqss<br />

cdilobs daicvas pauza sasven niSnebTan;<br />

agrZelebs sxvis mier dawyebul kiTxvas;<br />

poulobs da kiTxulobs teqstSi <strong>maswavleblis</strong> mier miTiTebul adgilebs.<br />

II. 7. xmamaRla kiTxvisas sworad gansazRvravs winadadebis sazRvrebs teqstSi, icavs<br />

pauzas;<br />

II. 8. yuradRebas aqcevs da iyenebs saxelmZRvaneloSi mocemul pirobiT niSnebs;<br />

cdilobs, ganmartos ucnobi sityvebi konteqstis mixedviT an mimarTavs maswavlebels<br />

/ mSobels;<br />

iyenebs <strong>wigni</strong>s sarCevs, teqstis Semdeg mocemul sityvaTa ganmartebebs;<br />

II. 10. wers da asaTaurebs mcire zomis martiv teqsts;<br />

pasuxobs kiTxvebs zepirad da Semdeg werilobiT;<br />

gadmoscems naxatiT miRebul STabeWdilebas;<br />

axasiaTebs misTvis nacnob sagnebsa da adamianebs.<br />

II. 12. kiTxulobs sakuTar nawers xmamaRla da asworebs SemCneul Secdomebs;<br />

amoiwers <strong>maswavleblis</strong> mier Casworebul formebs an mTlian winadadebas.<br />

gakveTilebis masala<br />

`brZeni ku~ (aRmosavluri zRapari);<br />

TxrobiTi winadadeba (3 sT)<br />

miznebi<br />

- literaturuli teqstis kiTxva da analizi<br />

- kritikuli azrovnebis ganviTareba<br />

- swori, Segnebuli, gamometyvelebiTi kiTxvis Cvevebis daufleba<br />

- leqsikuri maragis gamdidreba<br />

- martivi punqtuaciuri (`wertilis~ xmareba) Cvevebis formireba<br />

aqtivobebi<br />

- moswavleebi kiTxuloben da aanalizeben teqsts<br />

- gamoTqvamen da asabuTeben TavianT azrs<br />

- muSaoben wyvilebSi, gundurad, individualurad<br />

- euflebian da metyvelebaSi iyeneben axal leqsikur erTeulebs<br />

- varjiSoben winadadebis bolos wertilis dasmaze<br />

- weren<br />

9


1. kiTxvisaTvis mzadeba (gamowvevis faza)<br />

maswavlebeli ekiTxeba klass: _ ra aris sibrZne? (didi codna), _ rogor adamianze<br />

vityviT, brZenkaciao? (didi codnis mqone), _ Tqven romeli brZeni kacis darigebebi iswavleT?<br />

(iakob gogebaSvilis), _ rogor SeiZleba sibrZnis SeZena? (kiTxuloben da avseben<br />

saxelmZRvaneloSi mocemul sqemas _ gv. 6).<br />

2. teqstis kiTxva (Sinaarsis realizeba)<br />

maswavlebeli kiTxulobs teqsts pirvel pauzamde (pirveli ori abzaci). moswavleebs<br />

usvams kiTxvas: _ Tqveni varaudiT, SeinarCunebda Tu ara ku Segrovil sibrZnes? moswavleTa<br />

alternatiuli pasuxebis mosmenis Semdeg maswavlebeli ganagrZobs kiTxvas meore pauzamde<br />

(bolomde) da mimarTavs klass: gamarTlda Tu ara Tqveni varaudi? ratom? erTmaneTs udareben<br />

moswavleTa mier SemoTavazebul variantebsa da Tqmulebis versias.<br />

Semdgom etapze teqsts moswavleebi kiTxuloben nawil-nawil da <strong>maswavleblis</strong> daxmarebiT<br />

xsnian ucnob sityvebs: gamoqurTna _ guli gamouRo; naqurCali _ fuCeCi.<br />

swori kiTxvis gamomuSavebis mizniT maswavlebeli atarebs didaqtikur TamaSs `gabmulxar,<br />

Cito, maxeSi~ (jgufuri muSaoba). teqsts kiTxuloben nawil-nawil. roca erTi<br />

jgufis warmomadgeneli kiTxulobs, danarCeni jgufis wevrebi cdiloben SeamCnion kiTxvaSi<br />

daSvebuli Secdoma da gaasworon, razedac ewereba `+~. gaimarjvebs is jgufi, vinc<br />

met `+~-s daagrovebs.<br />

maswavlebeli klass usvams pirveli donis kiTxvebs, pasuxebs teqstidan amoikiTxaven<br />

(gamokrebiTi kiTxva): _ ra moifiqra kum? _ raSi darwmunda igi? _ ra gadawyvita man?<br />

_ ra darigeba misca moxucma? _ ratom daaxeTqa gogra miwaze?...<br />

3. teqstis analizi:<br />

iwyeba jgufuri muSaoba. maswavlebeli TiToeul jgufs Camourigebs baraTebs, romelzedac<br />

TiTo kiTxvaa (SekiTxvebi saxelmZRvaneloSia mocemuli, gv. 7.). jgufis TiToeuli<br />

wevri Sesabamisad gascems pasuxs dasmul kiTxvas. mosmenil pasuxebSi moswavleebs SeuZliaT<br />

koreqtivebis Setana.<br />

moswavleebi individualurad Semoxazaven `samuSao rveulSi~ (gv. 6) mocemul testebis<br />

pasuxebs (1 a, 2 b).<br />

Semdeg iwyeba nawarmoebis dasuraTeba da dasaTaureba (jgufebSi muSaoba):<br />

I suraTi _ kum sibrZnis Segroveba gadawyvita<br />

II suraTi _ ku sibrZniT savse gogris xeze dakidebas cdilobda<br />

III suraTi _ moxuci Wkvianur rCevas aZlevs<br />

IV suraTi _ kum gogra miwaze daaxeTqa da sibrZne gaifanta<br />

kiTxuloben da aanalizeben andazas.<br />

aqve SeiZleba SevTavazoT krosvordi (ixazeba dafaze), romelic unda Seivsos teqstSi<br />

gamoyenebuli sityvebiT:<br />

(pasuxebi: gza, moxuci, zurgi, kiseri, qveyana)<br />

10


4. sityvis salaro<br />

moswavleebi jer zepirad, Semdeg ki werilobiT varjiSoben axlad Seswavlili<br />

leqsikuri erTeulebis gamoyenebiT winadadebebis Sedgenaze.<br />

5. enobriv masalaze dakvirveba<br />

mesame gakveTilze enobriv masalaze muSaoba ZiriTadad winadadebas mieZRvneba. saxelmZRvaneloSi<br />

mocemul samuSaos asruleben wyvilebSi, arkveven winadadebaTa raodenobas,<br />

orsityvian winadadebas gadaakeTeben samsityvianad, oTxsityvianad SeamCneven, rom amiT azri<br />

ufro cxadi, naTeli gaxdeba. akvirdebian, rom winadadeba sityvebisgan Sedgeba, winadadebis<br />

bolos wertili iwereba. Sin Sesasruleblad miecemaT me-3 davaleba.<br />

me-3 gakveTilze Sesruldeba kaligrafiuli samuSao: xelnaweri asos _ `d~- da sityvis<br />

-`deda~- wera.<br />

Aam Temis gavlis Semdeg moswavle:<br />

II. 1. amoicnobs sametyvelo situaciis adresants (`werili bebias~: vin laparakobs<br />

_ SviliSvili), adresats (vis elaparakebian _ bebias) da saubris Temas (Txovna _ gaugzavnos<br />

xili);<br />

sametyvelo situaciisa da adresatis gaTvaliswinebiT SearCevs marTebul gamonaTqvams<br />

(rogor xar? / brZandebiT?);<br />

adresatis gaTvaliswinebiT warmarTavs etiketur dialogebs nacnob Temebze (Tavaziani<br />

Txovna an uari da a. S.).<br />

II.2._ilustraciis mixedviT gamoTqvams varauds teqstis SesaZlo Sinaarsis Sesaxeb;<br />

akavSirebs mosmenil teqstSi asaxul ambavs pirad gamocdilebasTan;<br />

qmnis teqstis calkeuli epizodis ilustraciebs, asaTaurebs da gadmoscems maT<br />

Sinaarss.<br />

gadmoscems mosmenili teqstis Sinaarss;<br />

agrZelebs sxvis mier dawyebul Txrobas;<br />

asaTaurebs teqsts;<br />

teqstze dafuZnebiT axasiaTebs personaJebs (garegnobas, Tvisebebs);<br />

gamoxatavs sakuTar damokidebulebas personaJebisa da maTi moqmedebis mimarT (momwons<br />

/ ar momwons, kargad moiqca / cudad moiqca; keTilia, gonieria da a.S.);<br />

II. 3. _aRwers da axasiaTebs nacnob sagans (am SemTxvevaSi _ rTvels) TvalsaCino<br />

niSnebis mixedviT;<br />

II. 4. Tavisuflad amoicnobs nacnob sityvebs;<br />

damarcvliT kiTxulobs ucnob sityvebs;<br />

xmamaRla (mTliani sityvebiT an damarcvliT) kiTxulobs leqss<br />

cdilobs daicvas pauza sasven niSnebTan;<br />

agrZelebs sxvis mier dawyebul kiTxvas;<br />

poulobs da kiTxulobs teqstSi <strong>maswavleblis</strong> mier miTiTebul adgilebs.<br />

II. 7. xmamaRla kiTxvisas sworad gansazRvravs winadadebis sazRvrebs teqstSi, icavs<br />

pauzas;<br />

11


II. 8. yuradRebas aqcevs da iyenebs saxelmZRvaneloSi mocemul pirobiT niSnebs;<br />

cdilobs, ganmartos ucnobi sityvebi konteqstis mixedviT an mimarTavs maswavlebels<br />

/ mSobels;<br />

iyenebs <strong>wigni</strong>s sarCevs, teqstis Semdeg mocemul sityvaTa ganmartebebs;<br />

II. 10. wers da asaTaurebs mcire zomis martiv teqsts;<br />

pasuxobs kiTxvebs zepirad da Semdeg werilobiT;<br />

gadmoscems naxatiT miRebul STabeWdilebas;<br />

axasiaTebs misTvis nacnob sagnebsa da adamianebs.<br />

II. 12. kiTxulobs sakuTar nawers xmamaRla da asworebs SemCneul Secdomebs;<br />

amoiwers <strong>maswavleblis</strong> mier Casworebul formebs an mTlian winadadebas.<br />

gakveTilebis masala<br />

miznebi<br />

`yvelaze Zvirfasi nayofi~ (bulgaruli zRapari);<br />

sityvaTa rigi winadadebaSi (3 sT)<br />

- literaturuli teqstis kiTxva da analizi<br />

- sakuTari azris gamoTqma da dasabuTeba<br />

- swori kiTxvisa da weris Cvevis ganmtkiceba<br />

- metyvelebis ganviTareba<br />

- gabmuli Txrobis Cvevis daufleba<br />

- winadadebaSi sityvaTa rigis garkveva<br />

aqtivobebi<br />

- moswavle kiTxulobs teqsts<br />

- aanalizebs da afasebs wakiTxuls<br />

- akeTebs saTanado daskvnebs da asabuTebs<br />

- eufleba da metyvelebaSi iyenebs axal leqsikur erTeulebs<br />

- varjiSobs kiTxvaSi, TxrobaSi, weraSi<br />

1. kiTxvisaTvis mzadeba (gamowvevis faza)<br />

moswavleebi akvirdebian saxelmZRvaneloSi mocemul suraTs. asaxeleben, romeli xilia<br />

daxatuli, romelia maT Soris yvelaze tkbili...<br />

jgufebis mixedviT moswavleebi rigrigobiT avseben dafaze mocemul asociaciur<br />

rukas:<br />

xilia<br />

erTgvari Sejibric SeiZleba dawesdes. gaimarjvebs is jgufi, vinc met xils daasaxelebs.<br />

12


2. teqstis kiTxva: Sinaarsis realizeba, wvdoma<br />

maswavlebeli teqsts kiTxulobs pauzebiT, yoveli pauzis Semdeg moswavleebma teqsti<br />

unda ganagrZon sakuTari interpretaciiT. mxolod amis Semdeg acnobs maswavlebeli klass<br />

avtoriseul variants. msjeloben, daemTxva Tu ara maTi varaudi teqsts. amas mosdevs<br />

moTxrobis nawil-nawil kiTxva da axali sityva-gamoTqmebis axsna: uxmo _ aq. dauZaxa; qisa<br />

_ fulis Sesanaxi parki, amzadeben qsovilisagan an tyavisagan; cisqveSeTi _ qveyana.<br />

faqtebze orientirebuli kiTxvebis mixedviT Catardeba gamokrebiTi kiTxva:<br />

- ra davaleba misca mamam Svilebs?<br />

- ra CaTvala yvelaze Zvirfas nayofad ufrosma vaJma?<br />

- ra moutana mamas SuaTana vaJma?<br />

- ra pasuxi gasca mamas umcrosma vaJma?<br />

- ra Tqva mamam bolos?<br />

aqve gaanalizdeba gamoTqma: `codna Tan dasdevs mcodnelsa~ (imuSaveben wyvilebSi).<br />

Seavseben `samuSao rveulebSi~ mocemul krosvords dav. #4 (pasuxebi: banani, ananasi, yurZeni,<br />

qoqosi, forToxali, leRvi).<br />

3. teqstis analizi<br />

maswavlebeli svams meore donis kiTxvebs (analizsa da sinTezze orientirebuls). moswavlem<br />

Tavad unda SeZlos wakiTxulis analizi da saTanado pasuxis mofiqreba.<br />

- visi saqcieli moewona mamas yvelaze metad? ratom?<br />

- am zRaparSi rasTan aris codna Sedarebuli?<br />

- risi nayofia codna?<br />

paralels gaavleben wina gakveTilze Seswavlil nawarmoebTan (`brZeni ku~), eZeben<br />

maT Soris msgavsebebsa da gansxvavebebs.<br />

moswavleebi `samuSao rveulSi~ Semoxazaven testebis swor pasuxs da asabuTeben, ra<br />

aris ZiriTadi am zRaparSi (swavlis mniSvneloba). maswavlebeli klass sTavazobs davalebas:<br />

daasaxelon 2 kiTxva, rac teqstis kiTxvisas gauCndaT da Caweron rveulebSi. Sin<br />

Sesasruleblad miecemaT me-3 davaleba (`samuSao rveuli~, gv. 9): amoweron teqstidan is<br />

winadadebebi, romlebSic Cans mwerlis saTqmeli.<br />

4. sityvaTa salaro<br />

teqstidan axlad Seswavlili sityvebiT: cisqveSeTi, qisa, uxmo _ moswavleebi adgenen<br />

winadadebebs.<br />

imuSaveben mocemuli sityvebis _ uxmo, cisqveSeTSi _ msgavsi mniSvnelobis sityvebiT<br />

Secvlaze (sinonimebze muSaoba).<br />

Sin Sesasruleblad miecemaT davaleba #2 (Seadgine winadadebebi sityvebis _ `nayofi~,<br />

`codna~ gamoyenebiT.)<br />

(yvela es samuSao sruldeba mesame gakveTilze).<br />

5. enobriv masalaze dakvirveba<br />

wyvilebSi sruldeba saxelmZRvaneloSi mocemuli davaleba (gv. 9) `mocemuli sityvebi<br />

ise daalageT, rom winadadebebi miiRoT~. sityvebis dalagebiT miiReben oTx winadadebas.<br />

(pasuxebi: mefem Svilebs yvelaze Zvirfasi nayofis motana sTxova. ufrosma da SuaTanam<br />

xili moarTves. umcrosma iswavla da codna SeiZina, mamam umcrosi vaJi Seaqo). gamoaqvT<br />

daskvna:<br />

sityvebi winadadebaSi garkveuli rigiT aris dalagebuli.<br />

asruleben weriT samuSaos _ gadaiwereT da dasviT wertili. aRniSnuli davalebebi<br />

13


mesame gakveTilze sruldeba (davaleba #1).<br />

Sin Sesasruleblad eZlevaT: gaagrZeleT zRapari.<br />

Sesruldeba kaligrafiuli samuSao: xelnaweri asos _ l _ wera calke da sityvaSi<br />

`lali~.<br />

Aam Temis gavlis Semdeg moswavle:<br />

II. 2. ilustraciis mixedviT gamoTqvams varauds teqstis SesaZlo Sinaarsis Sesaxeb;<br />

gadmoscems mosmenili teqstis Sinaarss;<br />

monawileobs personaJis, obieqtis an movlenis jgufur daxasiaTebaSi;<br />

qmnis teqstis calkeuli epizodis ilustraciebs, asaTaurebs da gadmoscems maT<br />

Sinaarss.<br />

II. 3.<br />

ganarCevs winadadebis modalobebs (Txroba, kiTxva, Txovna, natvra, brZaneba) da warmoTqvams<br />

maT Sesabamisi intonaciiT;<br />

II. 4. Tavisuflad amoicnobs nacnob sityvebs;<br />

damarcvliT kiTxulobs ucnob sityvebs;<br />

agrZelebs sxvis mier dawyebul kiTxvas;<br />

poulobs da kiTxulobs teqstSi <strong>maswavleblis</strong> mier miTiTebul adgilebs.<br />

II. 6. ganarCevs dialogs da Txrobas; moiZiebs replikebis avtorebs; poulobs teqstis<br />

konkretul monakveTSi ilustraciis Sesabamis epizods.<br />

II. 7. xmamaRla kiTxvisas sworad gansazRvravs winadadebis sazRvrebs teqstSi, icavs<br />

pauzas; ganarCevs da asaxelebs personaJis damaxasiaTebel sityvebs Sinaarsobrivi TvalsazrisiT.<br />

II. 8. iyenebs teqstis Semdeg mocemul sityvaTa ganmartebebs; gamoyofs miTiTebul<br />

an saWiro abzacs, teqstis dasawyissa da dasasruls.<br />

II. 10. pasuxobs kiTxvebs zepirad da Semdeg werilobiT; axasiaTebs misTvis nacnob<br />

sagnebsa da adamianebs. marTebulad iyenebs TxrobiT da kiTxviT winadadebebs da winadadebebis<br />

bolos svams saTanado sasven niSnebs.<br />

II. 12. kiTxulobs sakuTar nawers xmamaRla da asworebs SemCneul Secdomebs; amoiwers<br />

<strong>maswavleblis</strong> mier Casworebul formebs an mTlian winadadebas.<br />

14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!