You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
danbolin<br />
ekuadortik<br />
dator berria ...<br />
2011ko urtarrila<br />
<strong>113zb</strong>.
2011rako dugun erronka nagusienetakoa bat<br />
web orria martxan jartzea da. Baina horretarako<br />
zure laguntza behar dugu.<br />
egin zaitez bazkide<br />
Bazkide egiten direnen artean, zozketa eder bat egingo dugu.<br />
Eta jadanik bazkide bazara eta beste bat lortzen laguntzen badiguzu,<br />
zu zeu ere zozketan sartuko zaitugu.<br />
deitu 943 147 123 telefonora edo idatzi danbolin@topagunea.com-era<br />
Urteko ekarpena 25€<br />
www.zestoaautoak.com
A T A R I K O A<br />
Ohikoa izaten da urte bat bukatzera doanean<br />
hurrengorako asmo berriak finkatzea. Eta<br />
egia aitortu behar bada, asmo onak laster<br />
bukatzen dira, edo ahaztu. Hala ere, esan<br />
behar da zenbait pertsonak asmo berriak betetzea<br />
lortzen dutela. Meritu galanta dute.<br />
Oraingoan, urte berriarekin asmo berriak<br />
finkatu dituen horietako bat izan da Danbolin,<br />
eta gure asmoa da urte osoan zehar gogor<br />
lan egitea. Soilik denborak esango digu<br />
lortuko ote dugun. Hori bai, denon laguntza<br />
beharko dugu: idazle, zuzentzaile, irakurle<br />
eta herritar guztiena. Herritarrek herriarentzat<br />
egiten duten aldizkari hau bizirik dago,<br />
eta, denon partaidetzarik gabe, ez zituen hamar<br />
urte beteko pasatu den urtean.<br />
Guztion partaidetza bultzatzen saiatu gara urte hauetan, baina, askotan, ez gara<br />
gai izan, eta auzoei tarte berezi bat eman nahi diegu aurtengoan. Auzoetako jendearekin<br />
harremanetan jarri gara, eta, atal berri batean, auzoek beren beharrak,<br />
kezkak edo gertakizunak kontatzeko lekua izango dute. Urteko lehenengoan, Iraeta<br />
eta bere Santa Ines jaien txanda izango da. Hurrengo hilabeteetan, auzo bakoitzak,<br />
txandan-txandan, bere istorioak kontatzeko aukera izango du. Beste nobedade<br />
bat Gaizka Kortadiren errezetak izango dira. Abenduan, errege-opila nola egiten<br />
den ikasi genuen, baina hemendik aurrera, hilero erakutsiko dizkigu hainbat<br />
errezeta. Batzuetan, errazak; beste batzuetan, lan gehiago ematen dutenak; baina,<br />
betiere, etxean edonork egiteko modukoak. Ziur urtean zehar ezusteko bat baino<br />
gehiago emango digula Gaizkak. Zain egongo gara.<br />
Berrikuntzekin jarraituz, hemendik aurrera, efemerideek ere bere lekua izango<br />
dute Danbolinen. Batzuetan, kontu txikiak agertuko dira, eta beste batzuetan, berriz,<br />
gertaera garrantzitsua denean, modu luzeagoan azalduta. Gure iragana ezagutzea<br />
beharrezkoa eta interesgarria baita. Azkenik, Danbolinek euskal kulturaren<br />
alde lan egiteko konpromisoa hartu zuen bere sorreran, eta, oraingoan, herritarrei<br />
laguntza eskatu die. Ale bakoitzean, zestoar batek azkenaldian irakurri<br />
duen liburu baten inguruan bere iritzia emateko eskatuko diogu. Normalean liburuak<br />
azalduko dira, baina ez dizkiogu ateak itxiko euskal kulturaren edozein ekitaldi<br />
edo ekintzari, eta ezin dugu baztertu hurrengo aldizkarietan pelikula edo<br />
antzerki bati buruzko kritika bat azaltzea.<br />
Ikus dezakezue urte berriarekin batera hainbat aldaketa egin ditugula Danbolinen.<br />
Berrikuntzak egiten direnean zalantzak sortzea normala da, eta Danbolinen<br />
ere dudak sortzen dira; horregatik, zuen iritzia jakin nahiko genuke. Herri bizia<br />
garen neurrian, denon iritziak eta aholkuak ongi etorriak izango baitira. Gauza<br />
gehiago aldatzea komeni dela uste baduzue, lasai esan, eta Danbolineko bileretan<br />
iradokizun guztiak aztertuko ditugu. Hala ere, esan beharra dago ale honetan<br />
ikusiko dituzuen berrikuntzak ez direla aurten izango diren azkenak. Hori, ordea,<br />
beste kontu bat da, eta unea iristen denean izango duzue horien berri.<br />
Urko canseco<br />
d a n b o l i n EK EZ DU BERE GAIN HARTZEN ALDIZKARIAN ADIERAZITAKO ESANEN ETA IRITZIEN ERANTZUKIZUNA<br />
34 6 10 12 15 16 19<br />
I N K E S T A<br />
E N B I D O A K<br />
E K U A D O R T I K D A T O R<br />
B E R R I A<br />
DANBOLIN ZULO<br />
B I IZENEKO HERRITARRAK<br />
A U Z O A K<br />
KORTADIREN PLATERETIK<br />
A G E N D A<br />
diruz lagundutakoa<br />
argitaratzailea: Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Axun Arrazola plaza 1, 20740 <strong>Zestoa</strong> (Gipuzkoa)<br />
Telefonoa: 943 147 123<br />
h.el.: danbolin@topagunea.com<br />
danbolin:<br />
Jone Bergara, Urko Canseco, Janire Diaz, Margari Eizagirre, Naiara Exposito, Joxeba Larrañaga eta Nerea Odriozola<br />
kolaboratzaile/zuzentzaile taldea:<br />
Lierni Arrieta, Jon Artano, Fernando Arzallus, Onintza Irureta , Mireia Orbegozo eta Nora Palmitano<br />
diseinua eta maketazioa: Eneko Aristi<br />
inprimategia: Gertu (Oñati). lege gordailua: SS-1108/2000 ISSN: 1576-9429
enbidoa I.<br />
JUAN MARI 23 – KONTXI 20<br />
bota diak Netzer! Datorren urteko Euskal Selekzioaren partida<br />
ikusiko ote dudan? Ba, estatu espainiarraren eskuetan utziz gero,<br />
Earra<br />
ziur ezetz! Halere, oraindik urte oso bat zagok aurretik, eta nork<br />
zekik. Ondo dakianez, eta betiere estatu espainiarraren legearen arabera, nik<br />
(eta beste askok) kalean egon behar nikek, baina hori gerta ez zedin lege berri<br />
bat asmatu ziaten. Badituk lau urte lege hori Auzitegi Konstituzionalean<br />
errekurrituta dagoela, baina erantzuteko eperik ez diatenez, Espainian zehar<br />
sakabanaturik jarraitzen diagu.<br />
Euskal Herrian bizi diagun gatazka konpontzeko<br />
asmoarekin Ezker Abertzalea egiten ari den<br />
urratsak garrantzitsuak dituk. Hori bai, argi izan<br />
behar diagu prozesu hori Ezker Abertzaleak<br />
bultzatzen duela eta Estatuarekin ez dagoela<br />
ezer hitzarturik; beraz, jende guztiaren inplikazioa<br />
behar dik prozesuak. Estatuak ez ziok ezer<br />
emango Euskal Herriari, eta behingoz gure herriari<br />
zor zaizkion eskubide zibil eta politikoak<br />
errespetatu ditzan lan egin beharra zagok. Prozesu<br />
honetan, inor ez zagok sobran, alderdi politikoek,<br />
eragile sozialek eta herritar uholdeak<br />
bat eginez gero, agian datorren urteko partida<br />
nazio izaerarekin izango duk, eta, partida ikustera<br />
joan aurretik, 23 urte ondoren oraindik ikusi<br />
ezin dudan Kontxirekin trago bat hartuko<br />
diat Erdikalean.<br />
Nola bizi den heure <strong>Zestoa</strong>ra 20 urtez joan<br />
ezin hori?<br />
Juan Mari Igarataundi<br />
Leongo espetxetik<br />
Zer iruditzen zaizu<br />
tabakoaren inguruko<br />
lege berri hau?<br />
Beno, ez nago<br />
guztiz ados,<br />
eskertzen da<br />
gaur egunean<br />
tabernetan kerik<br />
ez egotea eta<br />
etxera joandakoak<br />
arropek<br />
eta usainik ez<br />
edukitzea baina<br />
beno, gustatzen<br />
zaigu baita ere<br />
tabernetan edo<br />
jatetxe baten<br />
gaudenean afal<br />
ondoren erretzea<br />
eta alde<br />
horretatik pena<br />
pixka bat ematen<br />
dit.<br />
Iñigo Ruiz<br />
30 urte<br />
Oso ondo<br />
iruditzen zait,<br />
orain behintzat<br />
taberna barrura<br />
sartzen zarenean<br />
arnasa hartu daiteke<br />
eta pila bat<br />
nabaritzen da<br />
anbientea garbia<br />
dela. Aparte,<br />
arropan usainik<br />
ez da ematen<br />
dagoen giro garbiagatik.<br />
Ni neu<br />
ez naiz erretzailea<br />
eta pila bat<br />
eskertzen det.<br />
Arantxa Zigaran<br />
59 urte
5<br />
Ez zait ondo<br />
iruditzen. Uste<br />
dut herrian beharko<br />
lukela lokal<br />
edo lekuren<br />
bat jendeak erre<br />
ahal izateko.<br />
Joseba Unanue<br />
55 urte<br />
Iruditzen<br />
zait arau gehiegi<br />
jartzen direla gizarte<br />
honetan<br />
eta norbera heldua<br />
den neurrian<br />
gai izan behar<br />
duela bere kabuz<br />
erabakitzeko, debeku<br />
gogorregia<br />
iruditzen zait.<br />
Jon Artano<br />
32 urte<br />
Ba ondo, nik<br />
ez det erretzen<br />
eta orduan ba<br />
asko nabaritzen<br />
da, tabernetan<br />
giro garbiagoa<br />
dago. Baita<br />
umeekin egoteko<br />
ere eta… Denentzat<br />
hobeto.<br />
Eba Jauregi<br />
46 urte<br />
Ba iruditzen<br />
zait taberna pila<br />
batek itxi beharra<br />
izango duela,<br />
askozaz ere bezero<br />
gutxiago<br />
dabil eta segun<br />
eta ze asteburutan<br />
aldea nabarmena<br />
da, egundoko<br />
aldea izaten<br />
da.<br />
Maite Elustondo<br />
21 urte<br />
A2011KO URTARRILAREN 2A, ZESTOAN<br />
URTENGO<br />
urtea benetan modu onean hasi dugu: lokal publikoetan kerik gabe.<br />
Gertakizun garrantzitsu horren lehenengo egunaz gozatzeko, tabernara joan gara kafesne<br />
bat hartzera. Atean esekita zegoen kartelak barruan ezin dela erre ohartarazi digu. Sartu<br />
orduko agurtu gaituzten guztiek bi haurrekin gentozela ikusita, erreakzio bera izan dute:<br />
zer, txikiekin, kerik ez dagoela eta probetxua ateratzera? Bai horixe! Gure erantzuna.<br />
Gaur beste gairik ez zegoen: batak Bilboko lagun batekin hitz egin duela telefonoz, eta horrek<br />
esan diola taberna guztiak umez beterik zeudela. Beste batek orain tabernetara joan<br />
beharko dugula aire garbia arnastera, kanpoko kutsadura dela eta. Tabernariak, berriz,<br />
hainbeste urte ke artean eman ondoren, aurten, Akoako biran lehenengo postua aterako<br />
duela.<br />
Erretzaileek ere bazuten zer esanik. Batek Bainuetxetik buelta eman behar izan du Fariasa<br />
erretzen zuen bitartean (ea nor den taberna kanpoan bakar-bakarrik negu hotzean puru<br />
osoa erreko duen ausarta!). Hobe huke kafe kremara pasako bahintz! Esan dio lagunak.<br />
Despistatuta zigarro bat piztu duenik ere izan da, eta jendearen builen ondorioz barkamena<br />
eskatu behar izan du, ez dela konturatu esanez.<br />
Haurra nintzenean, nire lagunen guraso erretzaileek etxean edo autoan erretzen zuten seme-alabak<br />
bertan zirela. Edonon erretzen zen: dendetan, garraio publikoetan, zinema aretoetan….<br />
Unibertsitatean, azterketa egiten genuen bitartean, erretzen uzten ziguten.<br />
Atzo bertan, jatetxe batean afaltzen ari ginen bitartean, aldameneko mahaian zigarro bat<br />
erretzen ari zen emakumeak isurtzen zuen kea aurpegira etortzen zitzaidan.<br />
Hemendik hamabost urtera gure seme-alabek, lagunekin tabernan daudenean, elkarri esango<br />
diete: eta lehen hemen erre egiten zela?<br />
E<br />
nbido 2.<br />
Mertxe Uribetxeberria
ekuadortik<br />
dator berria<br />
Dagoeneko hiru hilabete pasatu<br />
dira, irailaren 27an Ekuadorrerako<br />
bidaia hasi nuenetik.<br />
Urduritasuna, beldurra… nituen<br />
nirekin, baina, era berean, gogoa<br />
eta ilusioa. Nire lekutik<br />
hainbeste urruntzen nintzen lehen<br />
aldia zen, eta eremu ezezagunak<br />
dastatzeko prest nengoen<br />
(edo… bueltatzeko txartelik<br />
gabeko bidaia bat egiteko). Sentimendu<br />
nahasiekin utzi nituen<br />
maite ditudanak, gaur nire beste<br />
familia dena ezagutzeko. Nola<br />
liteke milaka kilometrora<br />
teknologia berrien bidez (Skype)<br />
bi bider baino ez hitz egindakoekin<br />
eta haiei buruzko<br />
kontu gutxi batzuk entzunda<br />
topo egin eta lehen unetik hain<br />
gertuko sentitzea? Nire egonaldia<br />
hutsunerik gabe igaro ahal<br />
izan dut, neurri handi batean<br />
Fatima eskolakoei esker.<br />
Ikasturte potentea izan zen udara aurrekoa: Haur Hezkuntzako ikasketak<br />
egin nituen Eskoriatzan, eta, Lehen Hezkuntzako titulazioari esker, lana<br />
Azpeitiko Iraurgin (ikasle ez ezik, irakasle ere aritu naiz han). Ordulariaren<br />
menpe ibili nintzen, eta, biak ondo eta gustura bukatu ostean, berriro ere<br />
ordularira jo nahi izan nuen; zazpi orduz atzeratu, eta denbora batean horrela<br />
uzteko itsasoaren beste aldean. Ez nuen zoriz aukeratu Ekuadorrera<br />
etortzea. Aldaketarako gogoa nuela eta, lagun batek animatu ninduen; izan<br />
ere, berak, nire adina zuenean, senargaiarekin egin zuen honainoko bidea,<br />
eta hemen igaro zituen ondorengo zazpi urteak. Oraindik ere berekin dituzte<br />
oroitzapen guztiak, eta, orain, askoz hobeto ulertzen dut haien istorioen<br />
irrika. Haien bitartez jarri nintzen harremanetan Fatima eskolakoekin,<br />
eta, proposamena entzun eta berehala egin zidaten gonbita: nahi bezain<br />
laster joan nintzatekeela esan zidaten. Gehiegi pentsatzen hasi baino<br />
lehen, hegaldiak begiratzen hasi nintzen; data perfektuarekin jo ostean, eta<br />
udara, herriko festak eta hainbat eta hainbat agur festaren ondoren, bihotza<br />
beteta zapaldu nuen hurrengo hilabetetan nire bizilekua izan behar<br />
zuen Los Rios probintziako Quevedo hiria.<br />
Quevedora etorri berritan, egun batzuk izan nituen lekura egokitzeko<br />
eta eskola eta eskolakoak ezagutzeko. Zuzendariarekin hitz egin ondoren,<br />
eskolako txikienekin (1. OHO, gure HH5) lan egingo nuela adostu genuen.<br />
Beraz, adin horretan dauden irakasle eta laguntzailearekin jardun naiz elkarlanean,<br />
asteroko programazioan parte hartuz, ikasgelako dinamika<br />
errazten lagunduz, materiala prestatuz eta beharrezkoa zen guztian nire laguntza<br />
eskaintzen saiatuz. Horretara etorri nintzen, eta horretan saiatu<br />
naiz. Adin horretako 99 ikaslerekin partekatzeko aukera izan dut, beraz,<br />
eta esperientzia zoragarria, gurearen oso bestelakoa den kulturan hezi di-
7<br />
...<br />
ren haur hauekin izan dudan elkartrukea. Haurrak<br />
hain dira benetakoak… Ederra beren gardentasuna!<br />
Ikustekoak ziren haien harridura<br />
aurpegiak lehen aldiz ikasgeletara sartu nintzenean;<br />
ederra hitzen erabilera desberdina delaeta<br />
alde batetik eta bestetik egin ditugun egokitzapenak,<br />
haiek beren hizkera argitzeko eta<br />
nik nirea; interesgarria beren jakin-mina, herrialde<br />
ezezagunarekiko jakin nahi dituzten<br />
hainbeste gauzengatik egindako galderak, nik<br />
gustura argitu dizkiedanak… Kuriosoa izan da<br />
hizkuntzarekiko interesa (ikasleek eta irakasleek<br />
erakutsi didate), eta interes horren bueltan<br />
euskaraz ikasi dutena: euskal otoitz batzuk,<br />
kantaren bat eta, Gabonetan, hain gurea den<br />
Din dan don gabon-kanta!!<br />
Oraindik oilo ipurdia jartzen zait Gabon aurreko<br />
egun batean eskolako atarian gertatu zena<br />
gogoratzean. Ikasle guztiak atarian zeuden,<br />
eta ni eskolako balkoian nintzen, hilabete baterako<br />
joan aurretik eskakeatu ezin izan nuen<br />
agur komunitarioa eskaintzen zidaten bitartean.<br />
Kostata, baina hitz egin izan nuen, eta,<br />
EKUADORREKO GUNE DESBERDINETAN BANATUAK DAUDEN<br />
IMSEKO KIDE BATZUEK EZAGUTZEKO AUKERA IZAN NUEN<br />
erantzun gisa, txaloak, nire izenaren oihuak eta opari ezin hobea:<br />
lehenengo mailakoen ahotsak, Din dan don abesten. Zoragarria<br />
txikitxo horiekin bizitakoa denbora honetan, eta zer esanik<br />
ez lankideekin trukatu dudan guztia; lantalde bikaina da,<br />
eta oso-oso gustura sentitu naiz haien artean, haiengandik<br />
hainbeste ikasiz eta nire jakintza xumea haiekin partekatuz.<br />
Gauza batzuetan, gure sistema aurretik ikusten badut ere,<br />
beste askotan, eta ezin garrantzitsuagoak diren alderdietan gainera<br />
(jarrera, lanerako borondatea, gogoa…), atzeratuta sentitzen<br />
naiz. Hemen, horretaz guztiaz blaitu naute, eta hori ez lehortzen<br />
saiatu nahi nuke. Neure esku dago, ezta?<br />
Horretaz guztiaz gain, eskola orduez kanpo, hainbat ekintza<br />
egiten dituzte. Ez dira guztiz “eskolaz kanpokoak”; izan ere, hiru<br />
misiolariren ardurapean dagoen eskola erlijioso bat denez,<br />
ondoko elizarekin hitzartuak dituzte hainbat jarduera, eskola<br />
orduez kanpo. Fatima eskolakoak komunitate oso batua osatzen<br />
dute, eta beren elkarlana benetan miresgarria da; kristau<br />
gisa aldarrikatzen diren balioak irakasteaz gain, praktikatu ere<br />
egiten dituzte. Iritsi nintzen lehen unetik, asko harritu ninduen<br />
beren esperientzia erlijiosoak eta hain zabalduak dauden (baina<br />
nekez jarraitzen zaien) balio horiek zer presentzia duten beren<br />
egunerokotasunean.<br />
···
···<br />
OSASUNA<br />
LANKIDEAK<br />
Lankideei dagokionez, lehen mailakoekin partekatu dut<br />
gehien bai lana, bai aisialdia. Nire lana hiru ikasgelatan egin<br />
dut, egunero gela batean parte hartuz. Haurren eskola orduez<br />
gain, arratsalde askotan bildu izan gara: materiala prestatu, asteko<br />
programazioa egin eta euskaldunok —edo europarrak, hobeto<br />
esanda— arratsalde batean egingo genukeen lana hirutan<br />
egiteko. Eta baieztapen horrek zerbait negatiboa aipatzen ari<br />
naizela ematen badu ere, oso bestelakoa da pentsatzen dudana.<br />
Lana egiteko modua estresetik asko urruntzen da, gurean ez<br />
bezala, eta presarik gabe, orduak sartuz, tartean hitz eginez<br />
(kontu bat, bestea), dei bat, zerbait janez… Beti amaitu izan<br />
dugu egiteko guztia. Miresgarria eta jarraitzekoa benetan.<br />
Osasunaren inguruan haiekin izandako<br />
hainbat hizketaldi gogoratu ditut; izan ere, hemen,<br />
behatzeko minarentzako ere ezagutzen<br />
dute pastillarik. Dena konpondua dute kalean<br />
hamar metrotik behin farmazia bat edukita.<br />
Benetan harrigarria da zer erraz jotzen duten<br />
medikaziora eta zer gutxi sinesten duten gorputzaren<br />
sendatzeko ahalmenean. Egia da, ordea,<br />
herrialde bakoitzeko egoerak gauza batengatik<br />
edo bestearengatik pentsatzera bultzatzen<br />
duela eta, bizi maila pobrea duten<br />
honetan, beste kezka batzuk dituzte medikamentuek<br />
gorputza alfertzen duten ala ez pentsatzearekin<br />
zerikusirik ez dutenak; pastilla bat<br />
hartzea askoz errazagoa da (egia esan, gurean<br />
ere asko gertatzen da hori, oraintxe irakurtzen<br />
ari diren hainbatek pentsatuko duten bezala…).<br />
MISIOLARIAK<br />
Misiolariak aipatu ditut lehen. Haiekin bizi<br />
naiz Fatima eskolan, eta asko daukat haiei eskertzeko;<br />
lehenik eta behin, ni hemen egotea<br />
posible egin dutelako eta, horretaz gain, haiengandik<br />
ikasi dudan eta ikasten ari naizen guztiagatik.<br />
Haiekin, lana, elkarbizitza eta aisialdia<br />
partekatu ditut.<br />
Fatima eskolak 60 urte beteak ditu dagoeneko.<br />
1950. urtean, Espainiako Emakume Misiolarien<br />
Institutu Sekularrean (Instituto de Misioneras<br />
Seculares) nesken eskola baten eskaera<br />
egin, eta misiolari euskaldun batzuek zapaldu
zuten hiria, Quevedo ondoko auzo batean<br />
eraikitzeko. Handik bost urtera, egun Quevedon<br />
zutik dirauen honek tinko jarraitzen dio<br />
balore kristauen pean ikasleei kalitatezko hezkuntza<br />
eskaintzeari, eta hezkuntza saiakera<br />
horretan beren lema ere badute: “Por una educación<br />
integral generadora de mujeres felices”.<br />
Nesken eskola da, eta irakasleen artean gizonezkorik<br />
izan badute ere hainbat urtean, egun,<br />
guztiak emakumeak dira.<br />
9<br />
JAKIAK<br />
Jateko modua ere guztiz bestelakoa da. Fruta<br />
eta barazki aldaera ugari, eta mila motatako<br />
platanoa errege. Txerria ere formatu guztietan<br />
(izan ere, halako borondatetsua da bera). Nik<br />
ez dut haragirik jaten, eta gainontzekoarekin<br />
ikaragarri gozatu dut. Jatea plazer bat dela deritzot,<br />
eta gustura aritu naiz jaki berriak dastatzen:<br />
“humita” goxo horiek, “bolon de verde”,<br />
“yuca”, “chifles”, “patacones”. Ez dut Euskal<br />
Herriko ezeren falta nabaritu hemen, ezta eguneroko<br />
ogiarena ere. Aipatu beharra daukat<br />
etxean sukaldari bikaina dugula.<br />
FAMILIA URRUN, BIHOTZA GERTU<br />
Esperientzia berri horien guztien artean, familiarengandik<br />
urruntzea izan da esanguratsuenetako<br />
bat, hain bereziak diren Gabon festa<br />
hauetan, eta, hori gutxi balitz, baita nire urtebetetzean<br />
ere; izan ere, 24 urterekin<br />
zeharkatu nuen itsasoa Hegoamerikara, eta 25<br />
urterekin bueltatuko naiz Euskal Herrira. Lehen<br />
aldia, batetik, hainbeste denborarako<br />
urruntzen naizela eta, bestetik, distantzian<br />
hainbeste urrutiratzen naizela. Nire harridurarako,<br />
uste nuena baino errazagoa izan da; hain<br />
etxekoa naizen aldetik, hemen deitzen dioten<br />
“mamitis” gaixoaldi ugari izango nituela uste<br />
bainuen. Egia da ez dudala ez familia, ezta lagunak<br />
ere, une bakar batean ere ahaztu, baina<br />
inondik inora ere ez tristuraz. Nirekin bidaiatu<br />
zuten oroitzapenek, logelan ditudan argazki<br />
guztiek, egutegi berezi batek, opariek eta etorri<br />
naizenetik jasotzen ari naizen horko berotasun<br />
zibernetikoak indarra eman didate hemengo<br />
egonaldiarekin jarraitzeko. Horrela, Gabonetan<br />
turroia bezala etxera bueltatu beharrean,<br />
Argentina bisitatu dut, herrialdean hiru hilabeteko<br />
baimena baino ez nuela-eta muga zeharkatu<br />
beharraren aitzakia ezin hobeagoaren ondorioz.<br />
Han zeuden lagun batzuen gonbita<br />
onartu, eta hilabete ezin hobea pasatu dut Rio<br />
Negro probintzian, paradisua diruditen txokoetan.<br />
Buenos Aires ezagutzea zintzilik gelditu<br />
IBAI ETA ERREKAZ BETERIKO PROBINTZIA DELAKO DEITZEN D A LO S RIOS<br />
zait; izan ere, egun bakar bat igaro nuen han, baina Las Grutas<br />
eta San Antonioko naturaren mirariez, ateak ireki dizkidaten<br />
familia ederraren konpainiaz, udarako umoreaz, jendeaz, giro<br />
ederraz, parrilla usainaz… eta biziak eman dituen hainbat ezustekoz<br />
gozatu dut.<br />
Orain, Quevedon nago berriz, eta duela gutxi jakin dut noiz<br />
izango den Euskal Herrirako buelta. Gure amaren bisita desiratua<br />
jasoko dut hilaren 21ean, hemen hain zoriontsu ikusi nauen<br />
honetan, badaezpada, nire bila baitator. Egia esan, ezingo nioke<br />
bukaera hoberik eman nire Ekuadorreko egonaldiari. Herrialde<br />
honetan bizitako esperientzia zoragarri honen ostean, amarekin<br />
etxera bueltatzea jaso nezakeen urtetako oparirik ederrena da<br />
dudarik gabe! Hemendik aurrera, adrenalinaz beteriko egunak<br />
datoz, amarekin hasi eta ia egunero pantailaren beste aldean<br />
ikusi ditudan ahizpekin, koinatuekin eta ilobatxoekin jarraitzeko,<br />
eta, noski, hor zain zaudeten lagun horiekin osatuko dut<br />
topaketen gozamen hau. Laster naiz denokin!<br />
Naiara Exposito Alberdi<br />
AZALEKO ARGAZKIA:<br />
MITAD DEL MUNDO.<br />
HERRIALDEARI IZENA EMATEN DION<br />
BEREZITASUN PUNTUA, HANKAK<br />
HEMISFERIO BANATAN BANATUAK.
Abenduak 23<br />
Benantxio Larrarteren bertsoen bilduma<br />
osatu da<br />
Abenduak 24<br />
Presoen aldeko taldea gabon kantuan<br />
Abenduak 24<br />
Jaiotza biziarekin ateratzen den taldea ere bai<br />
Abenduak 28<br />
Puzgarriak txikienen gozamenerako<br />
kiroldegian<br />
Z/Soroperia. Urruti samar gelditu zaizkigu baina argazkitxo bat edo<br />
beste sartu nahi izan dugu oroitzapenak pixka bat astintzeko.<br />
Idiakaitzen dianarekin hasi zen eguna, barazki eta fruta mordoska postuetan<br />
urtero bezala. Hauez gain, ezti, gazta eta sagardo lehiaketak, trikitixa<br />
eta taloak.<br />
Eguerdia aurrera zioan neurrian babak plo plo plo eltzeetan. Arratsaldean,<br />
mahaitik jendea altxatzen<br />
hasteko orduan Laranjadi<br />
txarangaren atzetik herritar<br />
uholdea kiroldegira.<br />
Giro polita herri kiroletan;<br />
harri jasotzen: Gotxarri,<br />
Mixpita eta Mikelak eman<br />
zuten erakustaldia eta<br />
trontzan Akoako Garikoitz<br />
Lopetegi eta Joseba<br />
Eizagirre <strong>Zestoa</strong>ko Joseba<br />
Odriozola eta Mikelaren<br />
aurka. Akoarrak nagusi.<br />
Ondoren pilota partidua.<br />
Eta eguna bukatzeko musika<br />
emanaldia arkupetan.<br />
Datorren urtean<br />
gehiago!<br />
Abenduak 31<br />
2010eko azken ostirala, elkarretaratzea Etxeratek deituta
k<br />
ELIZ ATARIAN<br />
AUTOZ PASATZEAN PARIS DAKARREAN<br />
ZOAZELA DIRUDI. LOTSAGARRIA DA GURE<br />
HERRIKO ONDARE ARTISTIKOA EGOERA<br />
HORRETAN EDUKITZEA. EA TXUKUN-TXUKUN<br />
ZAHARBERRITZEN DUTEN HARRI BIRIBILEZKO LUR ZAHARRA.<br />
ale/bale<br />
KALE. ARROAGOIKO<br />
KALE. URTARRILAK 15-16<br />
ASTEBURUAN HAINBAT ZUHAITZ AIZKORAZ<br />
XELEBRE MOZTUTA AGERTU ZIREN.<br />
FESTETAN BURUGABE BATZUK LORONTZIAK<br />
HANKAZ GORA BOTA ETA ZUHAIXKAK BI<br />
ESKUREKIN HELDU ETA TIRAKA BERE<br />
LURRETIK ATERATZEA INDAR DEMOSTRAZIO ULERTEZINA<br />
BADA, AIZKORARENA EZ DA GUTXIAGO. NON DAUKAGU<br />
BURUA?<br />
danbolin<br />
zulo<br />
11<br />
Urtarrilak 15<br />
Wadna taldekoak Saharara bidaltzeko janari bilketan<br />
Urtarrilak 20<br />
TSko langileak bilduran, 30 kidek kaleratuak<br />
izango direla esaten zuen gutuna jaso ondoren<br />
Urtarrilak 20<br />
San Sebastian danborrada egin zuten<br />
Arroabeko haurrek<br />
Opariak.<br />
Abenduaren<br />
24an Olentzero<br />
etorri zen eta<br />
urtarrilaren<br />
5ean berriz hiru<br />
erregeak. Umeen<br />
gozamen,<br />
urduritasun eta<br />
emoziotarako<br />
nahikoa aukera.<br />
Urtarrilak 22<br />
Tortila prestaketa lanak Gaztelekuan<br />
Urtarrilak 23<br />
Elgoibarrera oinez Agiro mendi<br />
taldekoak
Ohitura batzuk ez omen dira sekula<br />
galtzen. <strong>Zestoa</strong>n, inguruko herrietan<br />
bezalaxe, ezizenak jartzeko joera<br />
belaunaldiz belaunaldi mantendu da.<br />
Goitizen sorta bat bildu dugu orri<br />
hauetan. Gutxi-gustuarekin geratu gara, ia<br />
denak kanpoan utzi behar izan baititugu,<br />
kabitzen ez direlako. Ea lehenengo<br />
kapitulu honek jarraipena duen. Zuen<br />
laguntza eskertuko genuke. Nahi izanez<br />
gero, bidali herritarren ezizenak goitizen<br />
horien zergatiarekin danbolinera.<br />
Baldintza bakarra ipiniko dugu: ez<br />
daitezela iraingarriak izan. Neskei<br />
jarritako ezizenek bikoitza balioko dute;<br />
izan ere, zenbat emakume ezizen daude<br />
gizonenekin konparatuz gero?<br />
plata/plati<br />
Bi<br />
izeneko<br />
herritar<br />
Zuk ez al daukazu<br />
Mikel eta Iñaki Odriozola<br />
Onintza irureta<br />
Lau Iturri elkarteko atarian futbolean ari ziren lagunak,<br />
askotan bezala. Arratsalde hartan, ezizenak<br />
asmatzen hastea okurritu zitzaien. Mikel<br />
Odriozola baldar xamar zebilen, nonbait, futbolean,<br />
eta Platano Irristakorra deitu zioten. Platanito<br />
Irristakorra izan zen ondoren; gero, Platanito;<br />
eta, azkenean, gaur egun kontserbatzen duen<br />
titulua eman zioten: Plata. Zortzi-bederatzi urte<br />
izango zituzten inspirazio handiko garai hartan.<br />
Orain, ia denek deitzen omen diote Plata; familiakoek<br />
eta neskak ez, eta lankideek ere ez, ez<br />
baitakite goitizena duela. Eskalada munduan<br />
ere Plata da. Ohitu egin da ezizenarekin, eta<br />
identifikatuta sentitzen dela esan digu. Anaiak<br />
bere goitizena heredatu duela esan diogu: “Nire<br />
kuadrillarekin ibiltzen hasi zen eta hura ere Plata<br />
zen. Etxera deitu eta ‘Plata hor al dago?’ galdetzen<br />
zuten... eta bi ginen...”. Horregatik da<br />
orain Plati”.<br />
Plati berari deitu diogu goitizenarekiko bere sentipenak<br />
azaltzeko aukera izan dezan: “Gaztetxeko<br />
garaian anaiaren kuadrillarekin hasi nintzen<br />
ibiltzen, eta bere kuadrillakoak hasi ziren niri<br />
Plati deitzen; bestela, bi ginen ezizen berarekin”.<br />
Horrela deitzea gustuko ote duen galdetu diogu:<br />
“Txikitatik daukat ezizena; aspaldi utzi nion Iñaki<br />
izateari”. Egia esan, bi ezizen ditu Iñakik, batzuk<br />
Plati deitzen baitiote eta beste batzuek, ohitura<br />
zaharragoei helduz, Plata.
Asier Iribar<br />
Prosineski jarri diogu ezizen moduan, baina goitizen bat baino gehiago dauzka. Ingurukoek<br />
esan digutenez, hasieran Olalde zen; gero, Prosineski; eta batzuek urtebetez Presi deitzea<br />
pentsatu dute. Olalde goitizena aitaren aldetik datorkio, baserri izenetik alegia. Dezente<br />
geroago, 20 urte inguru zituela, hasi zitzaizkion lagunak Prosineski deitzen. Kiroldegian,<br />
areto futbolean jokatzen zuten, eta baloia taldekideei pasatzea baino gehiago berak<br />
erabiltzea gustatzen zitzaion. Real Madrilen jokatzen zuen Prosine_ki kroaziar jokalariarekin<br />
akordatu ziren, nonbait, lagunak, eta halaxe, orduz geroztik, Prosineski da. Presi deitzearena<br />
oso berria da. <strong>Zestoa</strong>ko futbol elkarteko lehendakaria da orain, eta batzuen asmoa<br />
da lehendakari izango den denboran Presi deitzea.<br />
Esan dezagun goitizenez ondo osatuta dagoela Asier Iribar.<br />
rak<br />
goitizenik?<br />
prosineski<br />
31<br />
txonta<br />
Amaia Lopetegi<br />
Neska koskorrak zirela, lagun artean elkarri ezizenak jartzea pentsatu<br />
zuten. Bakoitzak animaliaren baten izena hartuko zuen.<br />
Amaia Lopetegiri txonta txoria tokatu zitzaion. Zergatik? Bada,<br />
“Hi tonta haiz!” eta horrelako esaerak botatzerakoan ohitura zeukalako<br />
“tonta”ren ordez “txonta” erabiltzeko. Halaxe, Txonta titulua<br />
eman zioten. Kontua da animalien izenak jartzeko burutazioa<br />
bere horretan geratu zela eta segitu zuen goitizen bakarra Amaiarena<br />
izan zela. Etxekoek Amaia deitzen diote, eta ezagutu berriek<br />
edo konfiantza handiegirik ez dutenek ere Amaia esaten diote.<br />
Gainerako guztiek, Txonta. Baten batek haren izen-abizenik ere<br />
ez daki. Anekdota hauxe kontatu digu berak: “Lantokian, erizainak<br />
telefonoa hartu zuen, eta ni justu orduantxe parean pasatu<br />
nintzen. Telefonoa aho paretik kendu, eta esan zidan: ‘Hi, Amaia<br />
Lopetegirengatik galdetzen diñate. Zein den Amaia Lopetegi?’, eta<br />
nik: ‘Ni!’”. Erizainak, nonbait, beti Txonta deitzen ziotela ikasi<br />
zuen, eta izenik jakin ez! Galdetu diogu zer irudituko ote litzaiokeen<br />
seme-alabetakoren bati ere hala deitzen hasiko balira: “Ba,<br />
egia esan, ez zionat bueltarik eman”. Bere amari galdetu dio hortaz:<br />
“Ama, izena pentsatzen hainbeste lan hartu, eta gero ni<br />
Txonta…”. Esan dezagun bere amak sorbaldak jasotzen dituela.<br />
Joxe Mari Gonzalez<br />
Aizarnako Benezi baserrikoa da, jatorriz, Joxe Mari. Kontua da Joxe Marik aspaldi hartu<br />
zuela Benexi ezizena, eta ez pentsa saltzeko daukanik. Hala deitzea inporta al dion galdetu<br />
diogu, eta honela esan digu: “Ez da ez zaidala gustatzen; kontrakoa: gustatu egiten zait!”.<br />
Familian bakarra da titulu hori daramana, seme-alabek ez dute heredatu. Anaiari Benezi<br />
Beltza esan ohi diote, baina Benexi, x-rekin, bakarra da. Benexi esanda mundu guztiak<br />
omen daki norengatik ari garen. Biak berriketan ari garela, taupa!, bota dit: “Eta zuk ba al<br />
dakizu nire izena zein den?” eta hau idatzi duenak: “Ba… abizena bai… Gonzalez… baina<br />
izena…”. Irribarrea ederra atera zaio.<br />
benexi<br />
···
···<br />
Aitor Bergara<br />
Ba omen zen Arroagoiko eskolako kide bat denei ezizenak jartzen ibiltzen zena. Aitor<br />
Bergara oso azkarra zen, nonbait, korrika, eta ikaskide horrek, hamar-hamaika urte<br />
zituztela, Aitorri Turbox deitzea pentsatu zuen. Berari bezala lagunei jarritako ezizen<br />
gehienak galdu dira, baina Bergarari etxekoek eta lantokiko zaharrenek baino ez<br />
diote deitzen Aitor; gainerakoentzat, Turbox da. Azpeitiko eskolara joandakoan, eratorpena<br />
izan zuen goitizenak: Turbina. Hasieran ez zion grazia handirik egin ezizenak, “ze<br />
gauza bat da abizenez deitzea edo izena pixka bat aldatzea, baina Turbox!”. Beste erremediorik<br />
ez, eta ohitu egin da. Amari ere ez omen zion halako ilusiorik egiten, “etxeko<br />
tinbrea jo, eta lagunek galdetzen zuten: ‘Turbox hor al dago?’ eta amak: ‘Hemen<br />
ez dago Turboxik!’”. Aitorren ustez, bere izena oso arrunta da, eta Aitor askok<br />
dute ezizena <strong>Zestoa</strong>n. Bere ezizenagatik aritu gara berriketan, baina aitortu<br />
digu berak ere lagun bati jarri ziola ezizena. Kuadrillakoa da Mikel Odriozola,<br />
Plata, eta haiekin ibiltzen hasi zen Iñaki anaia. “Bigarrenak ezin zuen<br />
Plata izan, eta beraz, Plati jarri nion, anaia txikia zen-eta”.<br />
turbox<br />
zakutarrak<br />
Zakutarrak<br />
Zaku Gorria, Zaku Zaharra, Zaku Gaztea. Joxe Mari, Ramon<br />
eta Roberto. Zaku Iraetako baserri bat da, eta Joxe Mari<br />
zenari, itzaina bera, hasi ziren deitzen Zaku Gorria.<br />
Ramon eta Roberto Martija ilobek heredatu dute<br />
Zaku ezizena. Biak batera daudenean, lehenengoari<br />
Zaku Zaharra eta bigarrengoari Zaku Gaztea esaten<br />
diote. Bi mutil horien amari, Zaku Gorriaren arrebari,<br />
ez diote Zaku deitzen zuzenean, baina berari erreferentzia<br />
egiteko askotan esaten da Ixiar Zakunekoa. Ixiarrek<br />
kontatu digu nola bere senarrak esaten zuen zergatik<br />
bi semeei ez zioten Zian deitzen, bera Zian baserrikoa<br />
baitzen. Beste kontu batekin ere akordatu da Ixiar: “Bi semeei<br />
deitzen diote Zaku, baina Ixiarri (alabari) behin ere<br />
ez. Mutilei ezizena jartzen diete, baina neskei ez, nonbait…”.<br />
Axun Erkizia<br />
Telefonoa hartu, eta galdetu diogu: “Axun, zuri Amutxa deitzen<br />
omen dizu jendeak…”. Ez, ordea, berari zuzenean; ia inork ez<br />
omen dio deitzen Amutxa, Andoni Arrieta koinatuak eta besteren<br />
batek baino ez omen du holako ohitura. Hori bai, Andonik<br />
iloba txikiari ere hala deitzen omen dio batzuetan.<br />
Amutxa Iraetako Amuzkoa baserri izenetik dator, eta<br />
ama du hangoa Axunek. Dirudienez, Axunez hizketan<br />
ari garenean, Amutxa asko erabiltzen dugu, baina<br />
berari zuzenean apenas hala deitzen dion inork.<br />
Sarri, goitizenak zeharka erabiltze hori pertsona<br />
iraintzeko izaten da, edo, behinik behin, ezizena<br />
duenari graziarik ez dionean egiten. Ez da Amutxaren<br />
kasua; pozik erantzun die Axunek gure galderei.<br />
“Amutxa!” baten batek, eta berak: “A mucha<br />
honra!”.<br />
amutxa
51<br />
auzo etatik<br />
iraeta<br />
Goxuak<br />
eta gozuak. Goxatuak eta gozatzekoak.<br />
Giro aparta aurtengo Iraetako festetan. Festak ostirala 21ean<br />
hasi ziren txupinazoarekin, eta meza handiarekin. Esan daiteke iraetarrak<br />
Santa Inesekin portatu zirela eta Santa Ines iraetarrekin ere. Eguraldia eta<br />
giroa apartak izan ziren. Ostiral horretan bertan, bazkaria antolatu zuten<br />
Gure Ordeka Elkartekoak eta bazkariarekin hasi zena gauez bukatu zen,<br />
triki-poteo bat tartean.<br />
Larunbatean berriz, iraetar txikiak hartu zuten erreleboa, parkean<br />
zuhaitz landaketa bat eginez. Bakoitzak bere arbola bataiatu zuen, eta dagoeneko<br />
herriari ekarpen handi bat egin diotela sentitu zuten. Eguerdi aldera<br />
berriz bere guraso eta aiton-amonen txanda, patata tortilla lehiaketarekin.<br />
Mundiala txapelketa eta mundialagoa giroa. Azkenean anekdota<br />
ugari eta epai mahaikoak lepo, “putxerazo” eta “tongo” oihuak ere entzun<br />
behar izan zituzten barreen artean. Bapo bazkaldu eta deskantsatzeko<br />
denborarik gabe, arratsalde parterako<br />
berriz auzoen arteko futbol 7<br />
txapelketa egin zen. Hemen ere giro<br />
bikaina nagusi. <strong>Zestoa</strong>r ekipoak irabazi<br />
bazuen ere, txapeldun nagusia<br />
giroa izan zen. Elkarrekin ospatzeko,<br />
gauean parrillada eta txotxa.<br />
Afari herrikoian 170 pertsona pasatxo<br />
eta ondoren Unsain anaiekin<br />
berbena. Gaua luzatu nahian ibili<br />
zen jendea, eta berbenaren ostean<br />
trikitixa ere atera zuten. Festa goizaldera<br />
bukatutzat eman zuten baratxuri zopa ederra partekatzen.<br />
Igandean berriz momentu hunkigarrien txanda iritsi zen: Iraetako nagusiei<br />
omenaldia, Egañaren bertso eta gazteen dantzekin egin zena, Elizaren<br />
baitan, eta ondoren hamaiketakoa. Nati eta bere anaia ere hunkitu zirelarik,<br />
txapela eta zapia harro-harro jantzita joan ziren hamaiketakora.<br />
Igandean nagusi izan ziren gure nagusiak. Bitartean frontoia ere jendez<br />
lepo, pilota txapelketaren finalak ikusteko. Partidu intentsuak, non emozioa<br />
zian zen nagusi. Hamaiketako eta musikaren ostean, bazkari familiarrak<br />
Iraetan non nahi. Eta arratsaldean estreinakoz zaldi-probak. Hiru<br />
parte hartzaile Iraetako kalean gora eta behera ia ia tonakoa den harriari<br />
tiraka. 250 pertsonen aurrean Hernani aldeko zaldia garaile suertatu zen.<br />
Hurrengo asterako gelditu dira ostiraleko mus txapelketa, 120 bikoteren<br />
marka hautsi nahi duena krisi garai hauetan, eta larunbateko umeen<br />
gozamenerako eguna: puzgarriak, tailerrak, musika, molto-kross karrerak…<br />
eskaintza zabal eta landua aurten prestatu dutena.<br />
Ikusten duzuen eran betelanik gabeko festa mundialak,<br />
denentzako aukerekin eta aspertzeko betarik<br />
gabekoa. Gora Santa Ines eta gora Iraeta!<br />
Iban narbaiza
O s a g a i a k :<br />
ahuntz gazta<br />
1 tipula<br />
Modenako ozpinaren erredukzioa<br />
O s a g a i a k :<br />
ahate bularkia (magret)<br />
• 2 platano<br />
• bermuta (basokada bat)<br />
• lima edo limoia<br />
• 150 g azukre<br />
P r e s t a k e t a k :<br />
AHUNTZ GAZTA, TIPULAZ<br />
plAHATAnoa<br />
Kendu bularkiari koipe pixka bat, eta egosi bermut baso erdi baten, su baxuan,<br />
15 minutuz. Gero, gorde hozkailuan.<br />
2. Zartaginean bertan, gehitu beste bermut pixka bat, eta nahasi azukrea.<br />
Erreduzitu sutan, saltsa loditu arte.<br />
3. Zatitu platanoak, eta pasatu zartagin batean, bi aldeetatik gorritu arte.<br />
Egin gauza bera hozkailuko bularkiarekin.<br />
4. Muntaketa edo aurkezpena: hartu platano zati bat, eta jarri bularki zati<br />
bat gainean. Bukatzeko, bota gainetik bermut saltsa eta lima azal birrindua.<br />
O s a g a i a k :<br />
100 g kakao (% 70)<br />
• 80 g gurin<br />
• 2 gorringo<br />
• 40 g azukre<br />
• 2 zuringo harrotu<br />
• 40 g irin<br />
P r e s t a k e t a k :<br />
kortadiren<br />
P r e s t a k e t a k :<br />
plateretik<br />
1. Prestatu tipula marmelada bat. Jarraitu beharreko pausuak: moztu tipula<br />
Juliana erara, fin-fin, eta eduki oliotan, su baxuan, 20 minutuz, gorritu<br />
arte. Ondoren, gehitu azukre koilarakada bat eta ur pixka bat, eta beste 10<br />
minutuz eduki.<br />
2. Aurkezpena: ogi xerra batean, jarri gazta zatiak, eta, gainean, ipini tipula<br />
marmelada. Apaindu, Modenako ozpina erreduzituz.<br />
*Oharra: Modenako ozpinik ez baduzue, egin karamelu bat ohiko ozpinaz,<br />
uraz eta azukreaz, su baxuan, ondo loditu arte.<br />
TXOKOLATEZKO BROWNIE-A<br />
On egin!<br />
Urtu kakaoa eta gurina Maria bainuan.<br />
2. Beste ontzi batean, egin krema bat gorringoak eta azukrea nahasiz.<br />
3. Nahasi kakaoa, gorringoak, irina eta zuringoak, denak, kontuz-kontuz.<br />
4. Igurtzi banakako moldeak gurin eta irinez, eta bete. Molderik ez badugu, kafe kikarak erabil ditzakegu.<br />
5. Sartu izozkailuan ordubetez.<br />
6. Berotu labea 200 gradura, eta eduki 10 minutuz.
71<br />
deak<br />
efe meri<br />
1956-01-29.<br />
“Hamar lagunek<br />
eraman zuten harria eta 19<br />
plaza eta bost iltze egin zituzten 30 minututan; ez<br />
apustuko 30 plazak. Nobedade gisa, klase horretako<br />
probak ezezagunak direlako, jende dezente azaldu zen,<br />
baina hainbat zaleturi galdetuta zera sumatu dugu:<br />
proba horiek ez dutela halako lilurarik eragiten,<br />
monotono eta aspergarritzat jotzen direla. Ez dute idi<br />
probek duten saltsa” (J. L. Arrizabalaga Potxolo)<br />
1977-01-6tik 9ra. Lehen Euskal Zinema Topaketa antolatu<br />
zen <strong>Zestoa</strong>n. Euskal zinema sortzeko lehen saiakera izan zen hura. Zinea<br />
egiten ari zen jendea bazegoen Euskal Herrian baina non agerturik ez, ordea.<br />
“Topaketa honekin posibilitate hori eskaini nahi diegu” zion Xabier<br />
Unanue sortzaileak.<br />
1986-01-27. Santiago Vegas Iglesias, 35 urteko zestoarra,<br />
Osinbeltz harrobian zulaketa-lanak egiten ari zela, harritzar batek buruan<br />
jota hil egin zen.<br />
J. L. ARRIZABALAGA POTXOLOREN ARTXIBOA<br />
irakurri<br />
berri dut<br />
SUNSET PARK<br />
Paul Auster<br />
Itzulpena, Oskar Arana<br />
Alberdania 2010<br />
Sunset Park, New Yorkeko auzo<br />
pobre baten izena da. Badago han,<br />
Green-Woods hilerriaren ondoan,<br />
etxe bitxi bat, etxe bakarra, AEBetako mendebaldeko<br />
larre eta ordokietatik hartu eta New Yorken txertatua<br />
ematen duena, zurezkoa. Lau squatter gazte<br />
bizi dira bertan. Bizitzan eta gizartean bidea ireki<br />
nahian ari dira gazteak.<br />
Maitasun debekatuak, zorigaiztoak, belaunaldien<br />
arteko etenak, krisi sozial nahiz pertsonaletan aurrera<br />
egiteko baliabideak, New York... hainbat osagai<br />
ditu kontakizunak. Kontakizunaren egitura bera<br />
ere jostagai izan du idazleak. Maitasunaren<br />
indarra eta beharra antzematen da gertaeren eta<br />
pertsonaien hautu eta ibileren azpitik.<br />
Larraitz Etxabe Manzisidor<br />
Irati Jimenezen “Nora ez dakizun hori” izeneko<br />
eleberria da nik gomendatu nahi dizuedana.<br />
Sentimenduz beteriko 234 orri. Neu bederen liluratuta utzi<br />
ninduena. Azkar irakurtzen den liburua, oilo ipurdia jartzen duena<br />
eta malkoa begietara erakartzen duena.<br />
Guztia Ameriketarako bidaia batekin hasten da. Liburuan dioen<br />
moduan, “ipuin inposibleetan” sinesten dute protagonista denek.<br />
Nora, galdera den izena. Bizitzan ez dakigulako nora goazen.<br />
ORGASMUS<br />
Askoren artean<br />
Txalaparta 2010<br />
Liburu honetako idazleei ez zieten<br />
esan zaila zela E.R.A.S.M.U.S.-etik<br />
etxera onik itzultzea eta ezinezko<br />
Erasmusetik Euskal Literaturara bizirik<br />
ailegatzea. Horrenbestez, gauza bakarra eskatzen<br />
diote Euskal Literaturari: “Aitortzeko geuri ere<br />
beste idazle batzuei, beste belaunaldi zaharrago eta<br />
gizonezkoago batzuei emandako eskubide berbera”.<br />
“Gure E.R.A.S.M.U.S esperientziek literaturarekin<br />
zerikusi gutxi izan zutela esatera gatoz eta izenez<br />
deitu nahi bagaituzue, aski erraz duzuela, aski zoriontsu<br />
egingo gaituen etiketa askoz zintzoagoarekin<br />
gatozelako. Izatekotan, hobe Orgasmus Erasmus<br />
baino”.
Haurrak euskaraz<br />
erregistratuko<br />
ditugu...<br />
egunen batean<br />
Ildo beretik, <strong>Zestoa</strong>ko Udalak eta UEMAko beste 39 udalek<br />
mozio bat onartu berri dute, eta, han, erregistroak<br />
euskaraz gauzatu ahal izateko beharrezko baliabideak berehala<br />
abiaraz ditzaten eskatzen da.<br />
Ezin dugu euskarazko jaiotza-agiririk<br />
eskatu, jaio ginenean gaztelaniaz zegoen<br />
liburu batean erregitratuta gaudelako.<br />
Legeak euskarazko erregistroak<br />
baimentzen dituen arren, <strong>Zestoa</strong>n (eta<br />
beste herri gehienetan) erregistratzen diren<br />
haurrek ez dute oraingoz aukera hori.<br />
2005etik legeak baimentzen du haurrak euskaraz<br />
erregistratzea<br />
2005ean, legez onartu zen Espainia estatuan haurrak katalanez,<br />
galizieraz eta euskaraz ere erregistratzeko eskubidea.<br />
Erregistro Zibilak informatizatzen diren neurrian,<br />
INFOREG izeneko sistema jarriko da martxan eta, orduan,<br />
bai; erregistroak euskaraz egin ahal izango dira.<br />
<strong>Zestoa</strong>ko lau familiak egin dute eskaera<br />
Kanpaina martxan jarri eta berehala, lau familiak egin zuten<br />
eskaera. Oraindik ez dute Azpeitiko bake epaitegitik<br />
inolako erantzunik jaso; dagoeneko familia horietako hiruren<br />
haurrak jaio dira, eta ezin izan dituzte euskaraz<br />
erregistratu.<br />
Ur tantek goizago edo beranduago betetzen dute<br />
basoa<br />
Guztion esku dago oraindik geure hizkuntza bizitzeko<br />
ematen ez diguten eskubide hori behingoz lortzea. Norbanako<br />
bakoitzak egiten dugun urrats txikia urrats handia<br />
da egunen batean bizitzako arlo guzti-guztietan euskaraz<br />
bizi ahal izateko.<br />
Euskaraz bizi nahi dugunok badakigu bide luze eta malkarretan<br />
aurrera egiten. Poliki-poliki, gehiegi nekatu gabe,<br />
aldarte ona mantenduz, pauso txikiz, baina beti aurrera,<br />
etsi gabe.<br />
Nora Palmitano<br />
<strong>Zestoa</strong>n, oraindik ez<br />
Sistema hori ezartzen duen legeak bost urte bete arren,<br />
oraingoz, oso toki gutxitan dago martxan INFOREG delako<br />
hori —Gipuzkoan: Azpeitian, Bergaran, Donostian,<br />
Eibarren, Irunen eta Tolosan—. Hortaz, <strong>Zestoa</strong>ko familiek<br />
bi aukera dute: Donostian euskaraz erregistratzea,<br />
baina, kasu horretan, haurra donostiarra izango da; ala<br />
<strong>Zestoa</strong>n, orain arte bezala, gaztelaniaz.<br />
Herri guztietan legeak dioena lehenbailehen martxan<br />
jar dezaten, kanpaina bat UEMAren eskutik<br />
Herritarren eskaerak bakarrik lortuko du prozesu hori<br />
guztia azkartzea. Horregatik, UEMAk, Kontseiluak eta<br />
UEMAko beste udalek kanpaina bat jarri dute martxan,<br />
herritarrei eskaera egiten laguntzeko. <strong>Zestoa</strong>ko Euskara<br />
Zerbitzuan —baita www.zestoa.net web orrian ere— badaude<br />
eskaera egiteko beharrezko inprimaki guztiak eta<br />
horiek bideratzeko beharrezko informazioa.
agenda<br />
ur TARRILA<br />
28 OSTIRALA<br />
<strong>Zestoa</strong>ko Udalaren laguntzarekin, PUXKA-MUXKA<br />
ZIRKUS kultur elkarteko kideak Aizarnan izango dira arratsaldeko<br />
17:00etatik 18:00etara. Bertako haurrekin aisialdiko ekintzak<br />
egingo dituzte.• Etxeratek deituta hileko azken ostiraleko<br />
elkarretaratzea 19:30ean plazan.<br />
ot SAILA<br />
04 OSTIRALA<br />
Santa Ageda bezpera. Goizeko 9:00etan aterako dira<br />
Gurutzetik eta Etorra aldean ibiliko dira eguerdira arte. Arratsaldean,<br />
Akoa eta Lili auzoetan arituko dira eta arratsaldeko<br />
19:00ak alderako herrian jardungo dute. Bildutako dirua Odol<br />
emaileentzat izango da.<br />
06 IGANDEA<br />
Agiro Mendi taldeak antolatuta <strong>Zestoa</strong>, Otzarreta, Gaztelu,<br />
Lastur goiz pasa.<br />
10 OSTEGUNA<br />
Atez ateko hondakinen bilketaren inguruko hitzaldia<br />
19:00etan Kultur Etxeko aretoan. Hizlaria Usurbilgo zinegotzia.<br />
19<br />
-20 ASTEBURUA<br />
Agiro Mendi taldeak antolatuta Sonportera (Aspe bailara)<br />
irteera, iraupeneko eskia ikasi eta praktikatzeko aukera. Izen<br />
ematea eta ordainketa kiroldegian egin behar dira. Joan nahi<br />
dutenen artean bilera bat ere egingo da. Informazio gehiago kiroldegia<br />
943 147 942 telefonora deituta.<br />
25 OSTIRALA<br />
<strong>Zestoa</strong>ko Udalaren laguntzarekin, PUXKA-MUXKA<br />
ZIRKUS kultur elkarteko kideak Arroabean izango dira arratsaldeko<br />
17:00etatik 18:00etara. Bertako haurrekin aisialdiko<br />
ekintzak egingo dituzte.<br />
27 IGANDEA<br />
Agiro Mendi taldeak sagardotegira irteera. <strong>Zestoa</strong> Zubieta<br />
egun pasako itzulia. Informazio gehiago eta izena ematea<br />
943 147 942..<br />
nta inesak Iraetan<br />
sa<br />
91<br />
28 OSTIRALA<br />
XXII. Mus txapelketa azkarra Iraetako Bekoetxe<br />
tabernan (Merenderoa), gaueko 22:30ean,<br />
22:00etan izena ematea, 30 euro bikoteko. Antolatzailea<br />
Iraetako Auzo Elkartea. Sariak: lehenengoari<br />
1000 euro, txapela eta trofeoak, bigarrenak 500<br />
euro eta trofeoak, hirugarrenak 200 euro eta laugarrenak<br />
100 euro.<br />
29 LARUNBATA<br />
14:00etan babajana herrikoia Gure Ordeka<br />
elkartean. 16:00etan Iraetako jaioberriei omenaldia<br />
elkartean. 17:00etan puzgarriak, tren txikia... frontoian.<br />
17:30ean txikien txokoa eta tailerrak frontoian.18:00etan<br />
umeen arteko Molto Kross karrerak.<br />
18:30ean txokolatada eta goxoki jaurtiketa.<br />
Arratsaldean zehar buruhandiak, jolasak, musika...<br />
rtxiña Musika Eskolak 25 urte betetzen ditu.<br />
•EHori dela-eta, ekainaren 4an, larunbatean, beste<br />
hainbat gauzen artean, Musika Eskolako ikasle<br />
izandakoen kontzertu bat egin nahi da: trikitixa,<br />
txistua, perkusioa, konboak… Garrantzitsuena ez<br />
da izango musika maila ikaragarria erakustea, baizik-eta<br />
lagunarteko giroan parte hartzea. Beraz, Musika<br />
Eskolako ikasle izan direnei dei egiten zaie aipatu<br />
kontzertuan parte har dezaten. Proiektu honi<br />
buruzko xehetasun gehiago, otsailaren 8an, asteartean,<br />
iluntzeko 20:00etan, emango dira <strong>Zestoa</strong>ko Musika<br />
Eskolan.<br />
estoako KZgunea. Otsaileko astearte guztie-<br />
Kultur Etxean, 16:00etatik 20:00etara. Lau<br />
•Ztan,<br />
ordenagailu eta pertsona aditu bat herritarren zerbitzura.<br />
Internet erabiltzen ikasteko tutoretza, Interneten<br />
doan nabigatzeko aukera, bakoitzak posta elektroniko<br />
propioa sortzeko aukera, ikastaroak... Zerbitzu<br />
aproposa, batez ere tresna informatikoetatik<br />
urrunen dagoen jendearentzat, baina, baita beste<br />
edozeinentzat ere.