Aiako Harria Parke Naturaleko (Gipuzkoa) interes bereziko landare ...

1.2. Arazoaren definizioa: AHPNeko interes bereziko floraren kasua
Kontserbaziorako baliabide ekonomikoak beti mugatuak direnez, beharrezkoa da lehentasunak
definitzea aztertu daitezkeen espezie desberdinen artean, bakoitzak duen mehatxu-maila kontutan hartuz.
Horren arabera, argi dago espezie mehatxatu guztiak arraroak direla, baina arraro diren espezieak ez dira
zertan mehatxatuta egon behar. Hortaz, eremu jakin baten kudeaketa-plana onartu aurretik, premiazkoa
da arraro diren espezie horien gaur egungo egoera ezagutzeko parametroak neurtzea, gutxienez
oinarrizko hauek: banaketa-eremu zehatza, populazioen ale-kopurua eta okupazio-area. Aurreko
parametro hauek bezain garrantzitsua, edo are garrantzitsuagoa da mehatxatutako landare-populazioen
dinamika ezagutzea eta beraz jarraipen demografikoa burutzea hazten, murrizten edo egonkortzen ari den
jakin ahal izateko. Sarritan teknikari kudeatzaileek epe laburreko erabakiak hartu behar izaten dituzte eta
hortaz, flora mehatxatuaren inguruko lanak eskatzen dituztenean epe laburrean oinarrituriko emaitzak
ematera behartuta gaude. Baina benetako kudeaketa eraginkorra, epe luzera arrakastatsua den hura dela
ulertu beharra dago eta horregatik, epe luzerako lanak burutu behar dira denboran zeharreko neurketa
sistematikoak lortzeko eta populazioen dinamika aztertzeko eta interpretatzeko.
Aiako Harria Parke Naturalaren –AHPN– Natur Baliabideen Antolamendu Plangintzan –NBAP–
jada (EHAA, 1995), interes floristiko eta faunistiko nabarmeneko eremuak definitu ziren, ondoko habitatak
izanik: harkaitz silizeoak, erreka, errekasto eta iturburuak, larre menditarrak, hezegune menditarrak, eta
hostoerorkorren basoak. Ondoren, Parkearen Erabilera eta Kudeaketarako Plan Eraentzailean –EKPE–
(EHAA, 2001), eremu horietan bizi diren flora eta fauna espezieen inguruko ezagumenduan sakontzeko
premia azpimarratu zen, bereziki zerrenda edo katalogoren batetan mehatxatu gisa sailkatu direnei arreta
berezia eskainiz. Asmo horren helburua espezie horien kudeaketa egoki eta eraginkorra burutzea da.
1.3. Helburuak eta justifikazioa
Espezie-mailako babes neurriez gainera, interes bereziko eremuak ere babesgune bilakatu dira
azken urteotan EAEn, horietako azkena Aiako Harria Parke Naturala delarik –AHPN–. Parkearen EKPEan
(EHAA, 2001) zehaztutakoaren arabera, lehentasuna emango zaio fauna zein floraren kontserbazioari.
Florari dagokionez, interes bereziko hainbat espezie topa daitezke parkean, horien artean ondoko hauek:
Asplenium septentrionale, Huperzia selago, Trichomanes speciosum, Hymenophyllum tunbrigense,
Daphne cneorum, Petrocoptis pyrenaica, Saxifraga clusii eta Soldanella villosa. 1998ko Aginduan
agertzen den eranskinaren arabera, espezie hauek "bakan" edo "arraro" kategorian barneratu dira (EHAA,
1998). Hortaz, lan honen helburu nagusia aipaturiko espezieen korologia eta ekologian sakontzea da,
bereziki ondoko hiru atal hauek landuz: (1) euren banaketa espaziala zehaztea eta okupazio-azalera
ezagutzea; (2) populazioen kopurua eta tamaina estimatzea zentsuen bidez; (3) habitata karakterizatzea;
(4) ahal den taxoien kasuetan, aldagai demografikoak eta ugal biologia aztertzea; eta (5) arrisku-faktoreen
identifikazio eta balorazioa burutzea. Guzti horrekin espezieen egungo kontserbazio-egoeraren diagnosia
emango da eta kudeaketa egokirako gomendioak proposatuko dira espeziez espezie. Aipaturiko espezie
hauen "berezitasuna" beren arrarotasunean datza. Arrarotasuna ez da erraz defini daitekeen kontzeptua,
baina funtsean hiru aldagai independente biltzen dituela esan daiteke: banaketa geografikoa, lokalitate
bakoitzeko populazio-tamaina eta habitatarekiko espezifikotasuna. Ikertu nahi diren espezieen banaketa
murritza dela jakina da baina populazio-tamaina, hots ale-kopuru totala zenbatekoa den eta habitatarekiko
espezifikotasuna norainokoa den oraindik ez du inork inoiz aztertu. Hortaz gainera, landare-espezie hauen
ugalketaz eta dinamikaz ezer gutxi dakigu.
7