Aiako Harria Parke Naturaleko (Gipuzkoa) interes bereziko landare ...

Zentsua: Petrocoptis pyrenaica espeziearen Aiako Harriko populazioa sorta askok osatzen dute, 23
gunetan banatuta (11. Irudia). Guztira 18.393 ale loredun kontatu ziren eta orohar banaketa-eredu jarraia
azaldu zuten sortek. Landare honen sorta-tamaina oso aldakorra zela behatu zen (113,4±138,7 ale
ugalkor). Sorta hauek multzokako banaketa ageri dute, berorien tamaina oso aldakorra izanik (3. Taula):
multzo handienak Txurrumurru tontorraren bi aldeetara, Erroilbide tontorraren hegalean zehar eta
Hirumugarrieta-Muganix tontorren artean aurkitzen diren bitartean, txikienak azken horien harkaitzetan
beherago topatu dira. Multzo txikien banaketa ez denez homogeneoa eremu hori gune desberdinetan
banatzea erabaki zen zentsua burutzeko, horiek 11. Irudian adierazi direlarik. Granitozko harkaitzetan bizi
da estraplomoen zirrikituak kolonizatuz; 500-800m bitartean aurkitu da eta orientazio guztietan. Egungo
baldintzak mantenduz gero, ez da arrisku-faktore aipagarririk aurrikusi.
Petrocoptis pyrenaica-ren kasuan, aztertutako eremuan espezie honen ale ugari badago ere,
Nafarroan ugariagoa da (AIZPURU et al., 1997) eta Pirinioetan espezie arrunta da bai Huescan eta bai
Frantziako eremu atlantiarrean ere (VILLAR et al., 1997). Datu konparagarrien ezean, ezer gutxi esan
daiteke populazioen tamaina aldakorraz, baina itxuraz espeziearen eredu normalari doitzen zaiola aipa
daiteke.
MEHATXU-MAILA ETA KONTSERBAZIO-EGOERA ESKALA GEOGRAFIKO DESBERDINETAN
Mundu eta Europa-mailan: ahalegindu arren ez dugu informaziorik topatu eta hortaz, ziurrenik
ebaluatzeke egongo da.
Penintsula Iberiar-mailan: Mendebaldeko Pirinioetako endemikoa izanik, “arraro” gisa har daiteke.
Euskal Herri mailan: “bakan” edo “arraro” gisa sailkatu da (BON, 1997; EHAA, 1998).
Euskal Autonomi Erkidegoan: : “bakan” edo “arraro” kategorian barneratua dago (EHAA, 1998).
Aiako Harria Parke Naturalean: bere arrarotasunagatik interes bereziko espezie gisa sailkatua
dago (ASEGINOLAZA, 2000).
EKOLOGIA: HABITAT KARAKTERIZAZIOA
Landare kasmofitoa izanik, orokorrean kareharri zein silizezko harkaitz-arraildura, errepisa eta
estraplomoetan topatu da. Pareta bertikal itzaltsuak kolonizatzen ditu eta (200)800-2200 m bitarteko
altitudean agertzen da (SAULE,1991; AIZPURU et al., 1999). Hazien barreiaketarako, eskapo loredunak
harkaitz-arrailduretarantz zuzentzen dituzte eta hezetasunarekin autoereinketa burutzen dute (VILLAR et
al., 1997).
AHPN-ean Aiako Harriko pareta gehienetan ikusi da baina harkaitza jadanik lurrean dagoenean eta
laua denean desagertu egiten da: paretetako zirrikituak kolonizatzen ditu. Altuera garaietan aurkitu da
500m-tik 800m-raino eta edozein orientazioetan: mendiaren Oiartzungo eta Irungo aldea bakarrik miatu
bada ere, Nafarroako aldean ere ikusi da.
ARRISKU-FAKTOREAK
Aiako Harriko populazioa sorta askok osatzen dute, espeziea agertzen deneko lekuak ez daude
oso eskura (askotan iristezinak baitira) eta ez dute aurkezten bere biziraupena arriskuan jarriko duten
erabilerarik. Honen arabera beraz, gaurko baldintzak mantenduz gero arrisku-maila ez dirudi altua denik
(AIZPURU et al., 1997).
25