Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
-ukituekin eta dimetilheptanolaren aroma kimikoarekin<br />
nahastu ditu, eta, hala, azken horren freskotasun<br />
sarkor baina definiezinak kanpoko airea edo liho garbitu<br />
berria gogorarazten ditu". (J. Ayres, Chemistry<br />
and Industry, 1988, 579).<br />
Perfumeen fragantzia-edukia % 5-10 besterik ez da<br />
izaten, eta gainerakoa etanol/ur nahaste bat izaten da<br />
normalean (90:10). Beraz, perfume-industrian etanol-<br />
-kantitate handia behar izaten da, eta, pentsa daitekeenez,<br />
ez hainbeste konposatu usaintsu. Hainbat fragantzia<br />
garrantzitsuren urteko produkzioa, jasminarena<br />
esaterako, 10.000 tona ingurukoa izan ohi da. Eta<br />
Cis-Jasmonak (C 11 H 16 O, jasminaren osagai nagusia)<br />
eta haren antzeko lurringintzarako osagai puruek<br />
ehunka euro balio dituzte gramoko.<br />
Txakurrek beren<br />
nagusiaren izerdi-<br />
-usaina ezagutu omen<br />
dezakete duen azido<br />
karboxiliko<br />
edukiagatik.<br />
Damaszenona (C 13 H 18 O) da arrosa-usainaren erantzule<br />
nagusia. Hala ere, botila ireki eta sudurra sartzen<br />
badugu, desengainu latza hartuko dugu; izan ere<br />
alkanforraren edo trementinaren antzeko usaina du.<br />
Baina hurrengo goizean, guk eta soinean generamatzan<br />
arropek izugarrizko arrosa-usaina izango dugu,<br />
usain hori diluzioz garatzen baita.<br />
O<br />
Damaszenona,<br />
arrosa-usaina<br />
Landare-olio esentziadunetan ugariak dira terpenoen<br />
familiako konposatu usaintsuak, ia denoi sentsazio atseginak<br />
sortarazten dizkigutenak; horien adibide dira<br />
alkanforra (C 10 H 16 O), mentola (C 10 H 20 O) eta geraniola<br />
(C 10 H 18 O). Lehenengo biak, aski ezagunak, Reflex<br />
edo Vicks VapoRub produktuetan erabiltzen dira, eta oro<br />
har freskotasun-sentsazio atsegina sortarazten dute.<br />
Bigarrena, berriz, izenetik ondoriozta daitekeenez, geranioan<br />
aurkitzen da eta haren usainean hartzen du parte.<br />
... eta usain txarrak<br />
Gure izerdi-usaina, zati handi batean behintzat, kate<br />
labur eta ertaineko azido karboxiliko batzuei zor diegu<br />
(COOH taldea duten konposatuak alegia).<br />
Lau karbono-atomoz osatutako azidoa,<br />
CH 3 (CH 2 ) 2 COOH, gurin minduaren usainaren<br />
erantzule nagusia da eta azido butiriko izenez ezagutzen<br />
da (butirum, latinez, gurina). Konposatu hori oso<br />
arrunta da gonbitoan eta oinetako izerdian. Ez gabiltza<br />
oker oinetako izerdi-usainari gazta-usaina deitzen<br />
Damaszenona<br />
da perfumeen<br />
arrosa-usainaren<br />
erantzule<br />
nagusia.<br />
ARTXIBOKOA<br />
Usain batek hainbat oroitzapen eragin ditzake, batzuetan positiboak eta besteetan negatiboak.<br />
MEC<br />
MEC<br />
E LHUYAR. 208. ZK.<br />
D: 21
Change language