polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ...
polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ... polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ...
gamoagzavnida. mas gadawyvetili qonda esargebla ruseT-osmaleTis omiT, rogorc xelsayreli viTarebiT, raTa ruseTis samxedro da diplomatiuri daxmarebiT mtrisTvis xelidan gamoeglija ZvelisZveli qarTuli miwa-wyali. aqedan gamomdinare, aspinZis brZolis gamomwvevi mizezi 1768 wels dawyebuli ruseT-osmaleTis omi iyo. erekle II da solomon I saerTo mtris winaaRmdeg molaparakebis safuZvelze iwyebdnen sabrZolo moqmedebebs ruseTis daxmarebiT (125, 49). am amocanis wina planze wamoweva imiT iyo ganpirobebuli, rom Cveni samSoblos samxreTiT, uZveles kulturul mxareSi axalcixis Turquli safaSo arsebobda, romelic osmalTa agresiis bazas warmoadgenda. vidre es placdarmi qarTlsa da imereTSi Semosasvlel gzebze batonobda da mtris xelSi iyo, cxadia, saqarTvelos danarCeni raionebis usafrTxoeba uzrunvelyofili ver iqneboda. amitom, erekle mefis strategiuli Canafiqris ganxorcielebisaTvis ruseTTan samxedro kavSiris dadeba, Tu logikas daveyrdnobiT im droisaTvis yvelaze uaxloesi da realuri nabiji iyo. mis mier SemuSavebul samxedro moqmedebebis gegmas Semdegi upiratesoba gaaCnda: 1. osmaleTs xelidan aclida moxerxebul samxedro strategiul placdarms, romelic ukeT uzrunvelyofda saomar moqmedebaTa warmatebiT gaSlas, vidre sxva romelime mimarTuleba. 2. SemuSavebuli gegma ukeT uzrunvelyofda mokavSire mxareTa erTobliv moqmedebas, radgan mas orive qarTuli samefosaTvis garkveuli mniSvneloba hqonda: a) qarTl-kaxeTisaTvis _ axalcixis dakavebiT qarTls osmaleTis Kaqtiuri Semotevis safrTxe exsneboda, ispoboda baza, saidanac mteri saqarTvelos dapyrobas cdilobda. b) imereTisTvis _ axalcixeze laSqroba imereTze Tavdasxmis bazas moSlida, radgan dasavleT saqarTvelos saqmeebs osmaleTi axalcixis faSas meSveobiT akontrolebda. axalcixis dakaveba imereTis cixesimagreebSi myof Turq mecixovneebs daxmarebis wyaros gadauketavda, rasac, bunebrivia, maTi danebeba mohyveboda. 99
zemoxsenebulidan gamomdinare, garkveuli molaparakebebis Semdeg, ruseTis mTavrobam samxedro nawili gamogzavna saqarTveloSi 1200 kaciTa da 12 zarbazniT, general totlebenis meTaurobiT. vin iyo totlebenis pirovneba? rogorc istoriuli masalebidan irkveva, igi tomiT iyo saqsonieli germaneli, avantiuristi. is farulad Ralatobda ruseTs evropaSi warmoebuli sabrZolo moqmedebebis dros. Mmas faruli mimowera hqonda prusiis mefe fridrix II-Tan da samxedro saidumloebebs acnobda. RalatSi mxilebuli dapatimrebul iqna 1763 wels. 1769 wels ekaterine II-is SewyalebiT igi gaanTavisufles da saqarTveloSi gamogzavnili eqspediciis ufrosad daniSnes (112, 655). MmowinaaRmdege mxareTa dapirispirebaSi erekle II Svidi aTasi mebrZoliTa da 3 zarbazniT gamodioda (112, 653). erekle mefis mier SeTavazebuli samxedro moqmedebebis gegma 1769 wlis Semodgomaze totlebens miuRia da rus-qarTvelTa jars am gegmiT unda daewyo moqmedeba. surda Tu ara totlebens, igi mainc unda daZruliyo ereklesTan erTad axalcixisaken, radgan misi adrindeli gancxadebebi axalcixeze laSqrobebSi monawileobaze aSkara uaris Tqmis uflebas ar aZlevda. 1770 wlis 14 aprils erekle mefe da totlebeni rus-qarTvelTa jariT sadgerSi idgnen. totlebens mefisTvis winadadeba miucia, qarTuli jaris nawili sadgeris cixeSi daetovebina, TviTonac survili gamouTqvams 1 zarbaznisa da 60 jariskacis datovebaze, magram erekle mefe amis winaaRmdeg wasula. ,,sadgeris cixeSi jari mTxova dasagdeblad, _ werda erekle ratievs, _ Tavisis jarisac miTxra 60 kacs da erT zarbazans davagdebo. dauSale, magram Cemi rCeva ar miiRo"(98, 59). erekle qarTvelTa jariT md. Savi wylis (,,borjomka~) gayolebiT awyurisaken daiZra. totlebens Tavisi razmis naxevari da 6 zarbazani sadgerSi dautovebia da meore dRes umoklesi gziT (md. mtkvris xeobiT) awyurisken wasula (98, 59). ,,mokavSire Zalebi 1770 wlis 17 aprils borjomis xeobis gavliT mimaval gzaze sakiresTan SeerTda da SuadRisas awyuris cixes alya nawilobriv Semoartyes~ (98, 59). ,,awyura cixis Semodgoma Cemi neba ar iyo _ werda erekle golicins 1770 wlis 10 maiss, - imisaTvis rom radgan 100
- Page 47 and 48: qarTvelebisaTvis saartilerio saqme
- Page 49 and 50: sxvadasxva tipis zarbaznis daniSnul
- Page 51 and 52: zarbaznebs, magram ufrosi erTi sul
- Page 53 and 54: andronikaSvilis moRvaweobis periodS
- Page 55 and 56: saxelmwifos SigniT mobilizebuli xvd
- Page 57 and 58: mniSvneloba hqonda qarTl_kaxeTisaTv
- Page 59 and 60: qarTl-kaxeTis samefos Tavdacvisunar
- Page 61 and 62: mdgomareobaSi iyo erevnis saxanoc.
- Page 63 and 64: daepatronen. QqarTvelTa laSqarma md
- Page 65 and 66: sabolood miviReT, rom brZolis samiv
- Page 67 and 68: savalalo Sedegi mohyoloda.Mmama da
- Page 69 and 70: winaaRmdeg SemTxvevaSi ubrZolvelad
- Page 71 and 72: sadroSoebis oTxnawiliani sabrZolo w
- Page 73 and 74: moqmedeba meTaurma warmatebis garan
- Page 75 and 76: danakargebi, romelsac brZolis dinam
- Page 77 and 78: erTeuli, xolo marjvena flangze brZo
- Page 79 and 80: oli iTamaSa qarTvelTa sardlis _ ere
- Page 81 and 82: saxanoebis mier xunZaxis batonis nu
- Page 83 and 84: mZarcveluri moqmedebebi, vidre farT
- Page 85 and 86: erTi SeniSvnac unda gavakeToT: 2715
- Page 87 and 88: nawiliT demonstraciuli moqmedebebi
- Page 89 and 90: dakargvas, ra sirTulesTan iyo dakav
- Page 91 and 92: laSqaric. DdaRestnelebs cixis aRebi
- Page 93 and 94: monawileoba SetakebaSi; 2. ramden x
- Page 95 and 96: mdgomareoba, rogorc ukve aRvniSneT
- Page 97: useTs osmaleTTan omSi evropis saxel
- Page 101 and 102: dapirebas. erekle wers, rom ,,totle
- Page 103 and 104: amocana iyo, axalcixeSi ganlagebuli
- Page 105 and 106: qarTvelTa laSqars da TrialeTze gavl
- Page 107 and 108: pozocia, moxerxebuli saomari adgili
- Page 109 and 110: xels uwyobda viwro adgilmdebareobiT
- Page 111 and 112: erekle II-sa da mis mebrZolebis gmi
- Page 113 and 114: moulodneli aRmoCnda gons moegeboda.
- Page 115 and 116: jer mewinave cxenosani jari daaxved
- Page 117 and 118: mowinaaRmdege Seityua iseT pirobebS
- Page 119 and 120: Tavi III. erekle II-is samxedro str
- Page 121 and 122: Semotevis SesaZlo mimarTulebebi gad
- Page 123 and 124: 392). saxelmwifos sazRvrispira regi
- Page 125 and 126: Sahis gvardia iyo ZiriTadi Zala, ro
- Page 127 and 128: avRaneTis armias mZarcveluri sabrZo
- Page 129 and 130: damadasturebelia brZola yarabaRSi,
- Page 131 and 132: om cecxlis efeqturoba ar dakarguliy
- Page 133 and 134: mocemul ganlagebaSi sadroSoebi erTm
- Page 135 and 136: eladi ConCol-musa 4000 mebrZoliT Se
- Page 137 and 138: mefes emorCilebodnen erevnis, naxWe
- Page 139 and 140: erekle II-is Sesaxeb. Mmas ramdenim
- Page 141 and 142: Seswavlili mowinaaRmdegis moqmedeba
- Page 143 and 144: teritoriaze maTTan SebrZoleba, info
- Page 145 and 146: - Zalebis Tavmoyra ZiriTadi dartymi
- Page 147 and 148: d a s k v n a amgvarad, disertaciaS
gamoagzavnida. mas gadawyvetili qonda esargebla ruseT-osmaleTis omiT,<br />
rogorc xelsayreli viTarebiT, raTa ruseTis <strong>samxedro</strong> da<br />
diplomatiuri daxmarebiT mtrisTvis xelidan gamoeglija ZvelisZveli<br />
qarTuli miwa-wyali.<br />
aqedan gamomdinare, aspinZis brZolis gamomwvevi mizezi 1768 wels<br />
dawyebuli ruseT-osmaleTis omi iyo. <strong>erekle</strong> II da solomon I saerTo<br />
mtris winaaRmdeg molaparakebis safuZvelze iwyebdnen sabrZolo<br />
moqmedebebs ruseTis daxmarebiT (125, 49).<br />
am amocanis wina planze wamoweva imiT iyo ganpirobebuli, rom Cveni<br />
samSoblos samxreTiT, uZveles kulturul mxareSi axalcixis Turquli<br />
safaSo arsebobda, romelic osmalTa agresiis bazas warmoadgenda. vidre<br />
es placdarmi qarTlsa da imereTSi Semosasvlel gzebze batonobda da<br />
mtris xelSi iyo, cxadia, saqarTvelos danarCeni raionebis usafrTxoeba<br />
uzrunvelyofili ver iqneboda. amitom, <strong>erekle</strong> mefis strategiuli<br />
Canafiqris ganxorcielebisaTvis ruseTTan <strong>samxedro</strong> kavSiris dadeba, Tu<br />
logikas daveyrdnobiT im droisaTvis yvelaze uaxloesi da realuri<br />
nabiji iyo. mis mier SemuSavebul <strong>samxedro</strong> moqmedebebis gegmas Semdegi<br />
upiratesoba gaaCnda:<br />
1. osmaleTs xelidan aclida moxerxebul <strong>samxedro</strong> strategiul<br />
placdarms, romelic ukeT uzrunvelyofda saomar moqmedebaTa<br />
warmatebiT gaSlas, vidre sxva romelime mimarTuleba.<br />
2. SemuSavebuli gegma ukeT uzrunvelyofda mokavSire mxareTa<br />
erTobliv moqmedebas, radgan mas orive qarTuli samefosaTvis garkveuli<br />
mniSvneloba hqonda:<br />
a) qarTl-kaxeTisaTvis _ axalcixis dakavebiT qarTls osmaleTis<br />
Kaqtiuri Semotevis safrTxe exsneboda, ispoboda baza, saidanac mteri<br />
saqarTvelos dapyrobas cdilobda.<br />
b) imereTisTvis _ axalcixeze laSqroba imereTze Tavdasxmis bazas<br />
moSlida, radgan dasavleT saqarTvelos saqmeebs osmaleTi axalcixis<br />
faSas meSveobiT akontrolebda. axalcixis dakaveba imereTis cixesimagreebSi<br />
myof Turq mecixovneebs daxmarebis wyaros gadauketavda,<br />
rasac, bunebrivia, maTi danebeba mohyveboda.<br />
99