polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ...
polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ... polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ...
Tavi II. erekle II-is umniSvnelovanesi brZolebi 2.1. yarabaRis brZola XVIII saukunis 40-iani wlebidan qarTlisa da kaxeTis samefoebi erTmaneTs mWidrod daukavSirdnen, rac ganapiroba qarTlis mefis Teimuraz II-is da kaxeTis mefis erekle II-is SeTanxmebulma brZolam aRmosavleT saqarTvelos gaZlierebisTvis. 1747 wels nadir-Sahis gardacvalebis Semdeg iranis saxelmwifo TandaTan uZlurdeboda da igi Sinaganma anarqiam moicva. ispahanis (iranis maSindeli dedaqalaqi) mmarTvelbis xSiri cvalebadobiT da sisustiT sargeblobdnen didebulebi, romlebicAarbevdnen, atyvevebdnen da awiokebdnen iranis provinciebs. erT-erTi aseTi pirovneba iyo yarabaRis xani-fana jevanSireli, romelmac marjved gamoiyena arsebuli situacia da yarabaRis mmarTveli gaxda (127, 66). Tavisi mdgomareobis ganmtkicebis mizniT, 1750 wels fana-xanma daarRvia ganjis saxanos sazRvrebi da ganjis cixes miadga (47, 49). amasTan dakavSirebiT p. orbeliani mogviTxrobs: ,,aiSalnen fana-xan da ganjis xani Saverdi-xan, moindoma fanam ganjis xanoba TavisTavis da adribeJanis sardlobasac cdilobda. es Saverdi xan ar iyabula da fanam jari Semoiyara, TviTonac kai eli hyvanda, javanSir da yarabaRSi Sig Cadga, jari ase Semoiyara, rom ganjis qalaqis meti aRar darCa, gamogzavna ganjis xanma Tavisi Zma riza yuli beg qarTlSi da Semoexvewa mefes Teimurazsa da Zesa missa mefes erekles: ,,damixseniT am kacisagano, me da Cemi qveyana Tqveni mona SeviqmnebiTo, jarsac jamagirs mivcemTo . . . batonebma Tavs Seidves da jaris Tadarigi daiWires . . . ubrZanes mefeTa qarTlisa da kaxeTis jarebs da daeSurnen miSvelebasa ganjasa~ (43, 164). e. i.Gganjis xanis meSveobiT erekle II-s fana-xanis Semosevis ambavi Seatyobines. Semdeg somexi episkoposi da meliqebic (vaWar-moqalaqeTa warmomadgenlebi) mefesTan mividnen saTxovnelad: ,, qristiani xelmwife brZandebiT, Tqveni qveSevrdomebi gagvxadeT, urjulos xelidan dagvixseniTo~ (43, 165). ganjis saxano qarTl-kaxeTis mfarvelobaSi Sedioda. igi samxedro mfarvelobis xarjebis asanazRaureblad xarks ixdida, aseTive 61
mdgomareobaSi iyo erevnis saxanoc. Ggadasaxdeli xarkis raodenoba icvleboda saxanoTa finansuri SesaZleblobebis mixedviT, zogjer wliurad ormoc aTas maneTs aRwevda da mniSvnelovan rols asrulebda qarTl-kaxeTis saxelmwifo xazinaSi. erekle II-m Seafasa arsebuli viTareba. im SemTxvevaSi, Tu fana-xani ganjas aiRebda, Semdgom, savaraudoa, rom yazax-borCalos dapyrobasac daapirebda, ris Sedegadac kaxeTis samefo safrTxis qveS aRmoCndeboda. faqtiurad, buferul zonaze kontrols dakargavda. Aamitom ereklem da Teimurazma fana-xanisa da misi laSqris sabolood ganadgureba gadawyvites. qarTvelTa laSqarSi, qarTl-kaxelebis garda, TuS-fSavxevsurebic Sediodnen, aseve imerlebi da Cerqezebi. gaigo ra, mowinaaRmdegem ganjaSi gardauvali Setakebis Sesaxeb, fana-xanma RamiT ganjis cixes alya moxsna da Tavisi jariT yarabaRSi gadavida. Dismis kiTxva _ ratom daixia mowinaaRmdegem? AalbaT imitom, rom man kargad icoda erekle mefis samxedro warmatebebis Sesaxeb. Aase, rom Tu fanaxani ganjaSi qarTvelebTan brZolaSi Caebmeboda, igi damarcxdeboda. saWiroebis SemTxvevaSi SesaZlo daxmarebas droze ver miiRebda, amitomac amjobina, ukan daexia da Tavis samflobeloSi waremarTa sabrZolo moqmedebebi, rac samxedro TvalsazrisiT did upiratesobas mianiWebda. 1750 wlis Tebervlis TveSi qarTvelTa laSqari yarabaRSi SeiWra. ,, . . . viTac ver SeZlebda pirdapir qarTvelTasa, aiyara maSin RamiT ganjidam da wavida, Cavida Tavis elebSi, dauwyo ayra da magreba~ (42, 166). ganjis cixis garda, fana-xanis laSqarma meCeTebidan dawyebuli TiTqmis yvela Senoba miwasTan gaaswora da gapartaxebuli saxano miatova. man Tavisi elebi (Turqmanuli momTabare tomebi) md. araqsis sanapirosaken gadaajgufa, xolo TviTon 6 000 mebrZoliT mTian adgilze tyis piras gamagrda. Mmis SemadgenlobaSi Sediodnen javanSiris, SamSadilis, barguSaTis da Sahisevanis mebrZolebi (42, 166). mowinaaRmdegis jari, romelic tyian serebze iyo Casafrebuli, safridan ar gamodioda, vinaidan taqtikurad momgebian situaciaSi imyofeboda da gaSlil adgilze brZolaSi SeiZleba damarcxdebuliyo. fana-xans, ra 62
- Page 9 and 10: wyaroebisa da literaturis mimoxilva
- Page 11 and 12: franguli wyaroebidan sainteresoa ka
- Page 13 and 14: koleqtivis mier gamocemul damxmare
- Page 15 and 16: sabrZolo gawvrTnisa da misi gamZleo
- Page 17 and 18: arseboba gaqrobisagan gadaerCina (6
- Page 19 and 20: uxdeboda. am sadroSos teritoriaze a
- Page 21 and 22: samxedro xaziT mxolod sadroSos sard
- Page 23 and 24: dadasturebas warmoadgens erekle meo
- Page 25 and 26: omelic mdevrad migviCenia, saCqarod
- Page 27 and 28: safuZvelze SemuSavebuli iqna sadazv
- Page 29 and 30: moZiebul masalaSi sayarauloebi moxs
- Page 31 and 32: iSleboda, rogorc ki es saWiroeba ga
- Page 33 and 34: am ganapiroba morige laSqris Seqmna
- Page 35 and 36: daadgina, rom saxazino (saxaso), sa
- Page 37 and 38: glexoba sursaTis gadasaxadisagan ga
- Page 39 and 40: 236). qarTl-kaxeTis samefos samoxel
- Page 41 and 42: dadasturebaa mefis mdivanbegis mier
- Page 43 and 44: aRmosavleT saqarTvelos Tavdacvisuna
- Page 45 and 46: 1.2. SeiaraRebisa da tyvia-wamlis w
- Page 47 and 48: qarTvelebisaTvis saartilerio saqme
- Page 49 and 50: sxvadasxva tipis zarbaznis daniSnul
- Page 51 and 52: zarbaznebs, magram ufrosi erTi sul
- Page 53 and 54: andronikaSvilis moRvaweobis periodS
- Page 55 and 56: saxelmwifos SigniT mobilizebuli xvd
- Page 57 and 58: mniSvneloba hqonda qarTl_kaxeTisaTv
- Page 59: qarTl-kaxeTis samefos Tavdacvisunar
- Page 63 and 64: daepatronen. QqarTvelTa laSqarma md
- Page 65 and 66: sabolood miviReT, rom brZolis samiv
- Page 67 and 68: savalalo Sedegi mohyoloda.Mmama da
- Page 69 and 70: winaaRmdeg SemTxvevaSi ubrZolvelad
- Page 71 and 72: sadroSoebis oTxnawiliani sabrZolo w
- Page 73 and 74: moqmedeba meTaurma warmatebis garan
- Page 75 and 76: danakargebi, romelsac brZolis dinam
- Page 77 and 78: erTeuli, xolo marjvena flangze brZo
- Page 79 and 80: oli iTamaSa qarTvelTa sardlis _ ere
- Page 81 and 82: saxanoebis mier xunZaxis batonis nu
- Page 83 and 84: mZarcveluri moqmedebebi, vidre farT
- Page 85 and 86: erTi SeniSvnac unda gavakeToT: 2715
- Page 87 and 88: nawiliT demonstraciuli moqmedebebi
- Page 89 and 90: dakargvas, ra sirTulesTan iyo dakav
- Page 91 and 92: laSqaric. DdaRestnelebs cixis aRebi
- Page 93 and 94: monawileoba SetakebaSi; 2. ramden x
- Page 95 and 96: mdgomareoba, rogorc ukve aRvniSneT
- Page 97 and 98: useTs osmaleTTan omSi evropis saxel
- Page 99 and 100: zemoxsenebulidan gamomdinare, garkv
- Page 101 and 102: dapirebas. erekle wers, rom ,,totle
- Page 103 and 104: amocana iyo, axalcixeSi ganlagebuli
- Page 105 and 106: qarTvelTa laSqars da TrialeTze gavl
- Page 107 and 108: pozocia, moxerxebuli saomari adgili
- Page 109 and 110: xels uwyobda viwro adgilmdebareobiT
Tavi II. <strong>erekle</strong> II-is umniSvnelovanesi brZolebi<br />
2.1. yarabaRis brZola<br />
XVIII saukunis 40-iani wlebidan qarTlisa da kaxeTis samefoebi<br />
erTmaneTs mWidrod daukavSirdnen, rac ganapiroba qarTlis mefis<br />
Teimuraz II-is da kaxeTis mefis <strong>erekle</strong> II-is SeTanxmebulma brZolam<br />
aRmosavleT saqarTvelos gaZlierebisTvis.<br />
1747 wels nadir-Sahis gardacvalebis Semdeg iranis saxelmwifo<br />
TandaTan uZlurdeboda da igi Sinaganma anarqiam moicva. ispahanis (iranis<br />
maSindeli dedaqalaqi) mmarTvelbis xSiri cvalebadobiT da sisustiT<br />
sargeblobdnen didebulebi, romlebicAarbevdnen, atyvevebdnen da<br />
awiokebdnen iranis provinciebs. erT-erTi aseTi pirovneba iyo yarabaRis<br />
xani-fana jevanSireli, romelmac marjved gamoiyena arsebuli situacia<br />
da yarabaRis mmarTveli gaxda (127, 66). Tavisi mdgomareobis ganmtkicebis<br />
mizniT, 1750 wels fana-xanma daarRvia ganjis saxanos sazRvrebi da<br />
ganjis cixes miadga (47, 49). amasTan dakavSirebiT p. orbeliani<br />
mogviTxrobs: ,,aiSalnen fana-xan da ganjis xani Saverdi-xan, moindoma<br />
fanam ganjis xanoba TavisTavis da adribeJanis sardlobasac cdilobda.<br />
es Saverdi xan ar iyabula da fanam jari Semoiyara, TviTonac kai eli<br />
hyvanda, javanSir da yarabaRSi Sig Cadga, jari ase Semoiyara, rom ganjis<br />
qalaqis meti aRar darCa, gamogzavna ganjis xanma Tavisi Zma riza yuli<br />
beg qarTlSi da Semoexvewa mefes Teimurazsa da Zesa missa mefes<br />
<strong>erekle</strong>s: ,,damixseniT am kacisagano, me da Cemi qveyana Tqveni mona<br />
SeviqmnebiTo, jarsac jamagirs mivcemTo . . . batonebma Tavs Seidves da<br />
jaris Tadarigi daiWires . . . ubrZanes mefeTa qarTlisa da kaxeTis<br />
jarebs da daeSurnen miSvelebasa ganjasa~ (43, 164). e. i.Gganjis xanis<br />
meSveobiT <strong>erekle</strong> II-s fana-xanis Semosevis ambavi Seatyobines. Semdeg<br />
somexi episkoposi da meliqebic (vaWar-moqalaqeTa warmomadgenlebi)<br />
mefesTan mividnen saTxovnelad: ,, qristiani xelmwife brZandebiT, Tqveni<br />
qveSevrdomebi gagvxadeT, urjulos xelidan dagvixseniTo~ (43, 165).<br />
ganjis saxano qarTl-kaxeTis mfarvelobaSi Sedioda. igi <strong>samxedro</strong><br />
mfarvelobis xarjebis asanazRaureblad xarks ixdida, aseTive<br />
61