polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ...

polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ... polkovniki daviT maRlakeliZe erekle meoris samxedro xelovneba ...

11.11.2014 Views

Tavi II. erekle II-is umniSvnelovanesi brZolebi 2.1. yarabaRis brZola XVIII saukunis 40-iani wlebidan qarTlisa da kaxeTis samefoebi erTmaneTs mWidrod daukavSirdnen, rac ganapiroba qarTlis mefis Teimuraz II-is da kaxeTis mefis erekle II-is SeTanxmebulma brZolam aRmosavleT saqarTvelos gaZlierebisTvis. 1747 wels nadir-Sahis gardacvalebis Semdeg iranis saxelmwifo TandaTan uZlurdeboda da igi Sinaganma anarqiam moicva. ispahanis (iranis maSindeli dedaqalaqi) mmarTvelbis xSiri cvalebadobiT da sisustiT sargeblobdnen didebulebi, romlebicAarbevdnen, atyvevebdnen da awiokebdnen iranis provinciebs. erT-erTi aseTi pirovneba iyo yarabaRis xani-fana jevanSireli, romelmac marjved gamoiyena arsebuli situacia da yarabaRis mmarTveli gaxda (127, 66). Tavisi mdgomareobis ganmtkicebis mizniT, 1750 wels fana-xanma daarRvia ganjis saxanos sazRvrebi da ganjis cixes miadga (47, 49). amasTan dakavSirebiT p. orbeliani mogviTxrobs: ,,aiSalnen fana-xan da ganjis xani Saverdi-xan, moindoma fanam ganjis xanoba TavisTavis da adribeJanis sardlobasac cdilobda. es Saverdi xan ar iyabula da fanam jari Semoiyara, TviTonac kai eli hyvanda, javanSir da yarabaRSi Sig Cadga, jari ase Semoiyara, rom ganjis qalaqis meti aRar darCa, gamogzavna ganjis xanma Tavisi Zma riza yuli beg qarTlSi da Semoexvewa mefes Teimurazsa da Zesa missa mefes erekles: ,,damixseniT am kacisagano, me da Cemi qveyana Tqveni mona SeviqmnebiTo, jarsac jamagirs mivcemTo . . . batonebma Tavs Seidves da jaris Tadarigi daiWires . . . ubrZanes mefeTa qarTlisa da kaxeTis jarebs da daeSurnen miSvelebasa ganjasa~ (43, 164). e. i.Gganjis xanis meSveobiT erekle II-s fana-xanis Semosevis ambavi Seatyobines. Semdeg somexi episkoposi da meliqebic (vaWar-moqalaqeTa warmomadgenlebi) mefesTan mividnen saTxovnelad: ,, qristiani xelmwife brZandebiT, Tqveni qveSevrdomebi gagvxadeT, urjulos xelidan dagvixseniTo~ (43, 165). ganjis saxano qarTl-kaxeTis mfarvelobaSi Sedioda. igi samxedro mfarvelobis xarjebis asanazRaureblad xarks ixdida, aseTive 61

mdgomareobaSi iyo erevnis saxanoc. Ggadasaxdeli xarkis raodenoba icvleboda saxanoTa finansuri SesaZleblobebis mixedviT, zogjer wliurad ormoc aTas maneTs aRwevda da mniSvnelovan rols asrulebda qarTl-kaxeTis saxelmwifo xazinaSi. erekle II-m Seafasa arsebuli viTareba. im SemTxvevaSi, Tu fana-xani ganjas aiRebda, Semdgom, savaraudoa, rom yazax-borCalos dapyrobasac daapirebda, ris Sedegadac kaxeTis samefo safrTxis qveS aRmoCndeboda. faqtiurad, buferul zonaze kontrols dakargavda. Aamitom ereklem da Teimurazma fana-xanisa da misi laSqris sabolood ganadgureba gadawyvites. qarTvelTa laSqarSi, qarTl-kaxelebis garda, TuS-fSavxevsurebic Sediodnen, aseve imerlebi da Cerqezebi. gaigo ra, mowinaaRmdegem ganjaSi gardauvali Setakebis Sesaxeb, fana-xanma RamiT ganjis cixes alya moxsna da Tavisi jariT yarabaRSi gadavida. Dismis kiTxva _ ratom daixia mowinaaRmdegem? AalbaT imitom, rom man kargad icoda erekle mefis samxedro warmatebebis Sesaxeb. Aase, rom Tu fanaxani ganjaSi qarTvelebTan brZolaSi Caebmeboda, igi damarcxdeboda. saWiroebis SemTxvevaSi SesaZlo daxmarebas droze ver miiRebda, amitomac amjobina, ukan daexia da Tavis samflobeloSi waremarTa sabrZolo moqmedebebi, rac samxedro TvalsazrisiT did upiratesobas mianiWebda. 1750 wlis Tebervlis TveSi qarTvelTa laSqari yarabaRSi SeiWra. ,, . . . viTac ver SeZlebda pirdapir qarTvelTasa, aiyara maSin RamiT ganjidam da wavida, Cavida Tavis elebSi, dauwyo ayra da magreba~ (42, 166). ganjis cixis garda, fana-xanis laSqarma meCeTebidan dawyebuli TiTqmis yvela Senoba miwasTan gaaswora da gapartaxebuli saxano miatova. man Tavisi elebi (Turqmanuli momTabare tomebi) md. araqsis sanapirosaken gadaajgufa, xolo TviTon 6 000 mebrZoliT mTian adgilze tyis piras gamagrda. Mmis SemadgenlobaSi Sediodnen javanSiris, SamSadilis, barguSaTis da Sahisevanis mebrZolebi (42, 166). mowinaaRmdegis jari, romelic tyian serebze iyo Casafrebuli, safridan ar gamodioda, vinaidan taqtikurad momgebian situaciaSi imyofeboda da gaSlil adgilze brZolaSi SeiZleba damarcxdebuliyo. fana-xans, ra 62

Tavi II. <strong>erekle</strong> II-is umniSvnelovanesi brZolebi<br />

2.1. yarabaRis brZola<br />

XVIII saukunis 40-iani wlebidan qarTlisa da kaxeTis samefoebi<br />

erTmaneTs mWidrod daukavSirdnen, rac ganapiroba qarTlis mefis<br />

Teimuraz II-is da kaxeTis mefis <strong>erekle</strong> II-is SeTanxmebulma brZolam<br />

aRmosavleT saqarTvelos gaZlierebisTvis.<br />

1747 wels nadir-Sahis gardacvalebis Semdeg iranis saxelmwifo<br />

TandaTan uZlurdeboda da igi Sinaganma anarqiam moicva. ispahanis (iranis<br />

maSindeli dedaqalaqi) mmarTvelbis xSiri cvalebadobiT da sisustiT<br />

sargeblobdnen didebulebi, romlebicAarbevdnen, atyvevebdnen da<br />

awiokebdnen iranis provinciebs. erT-erTi aseTi pirovneba iyo yarabaRis<br />

xani-fana jevanSireli, romelmac marjved gamoiyena arsebuli situacia<br />

da yarabaRis mmarTveli gaxda (127, 66). Tavisi mdgomareobis ganmtkicebis<br />

mizniT, 1750 wels fana-xanma daarRvia ganjis saxanos sazRvrebi da<br />

ganjis cixes miadga (47, 49). amasTan dakavSirebiT p. orbeliani<br />

mogviTxrobs: ,,aiSalnen fana-xan da ganjis xani Saverdi-xan, moindoma<br />

fanam ganjis xanoba TavisTavis da adribeJanis sardlobasac cdilobda.<br />

es Saverdi xan ar iyabula da fanam jari Semoiyara, TviTonac kai eli<br />

hyvanda, javanSir da yarabaRSi Sig Cadga, jari ase Semoiyara, rom ganjis<br />

qalaqis meti aRar darCa, gamogzavna ganjis xanma Tavisi Zma riza yuli<br />

beg qarTlSi da Semoexvewa mefes Teimurazsa da Zesa missa mefes<br />

<strong>erekle</strong>s: ,,damixseniT am kacisagano, me da Cemi qveyana Tqveni mona<br />

SeviqmnebiTo, jarsac jamagirs mivcemTo . . . batonebma Tavs Seidves da<br />

jaris Tadarigi daiWires . . . ubrZanes mefeTa qarTlisa da kaxeTis<br />

jarebs da daeSurnen miSvelebasa ganjasa~ (43, 164). e. i.Gganjis xanis<br />

meSveobiT <strong>erekle</strong> II-s fana-xanis Semosevis ambavi Seatyobines. Semdeg<br />

somexi episkoposi da meliqebic (vaWar-moqalaqeTa warmomadgenlebi)<br />

mefesTan mividnen saTxovnelad: ,, qristiani xelmwife brZandebiT, Tqveni<br />

qveSevrdomebi gagvxadeT, urjulos xelidan dagvixseniTo~ (43, 165).<br />

ganjis saxano qarTl-kaxeTis mfarvelobaSi Sedioda. igi <strong>samxedro</strong><br />

mfarvelobis xarjebis asanazRaureblad xarks ixdida, aseTive<br />

61

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!