09.11.2014 Views

samoqalaqo Tavdacva da usafrTxoeba

samoqalaqo Tavdacva da usafrTxoeba

samoqalaqo Tavdacva da usafrTxoeba

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>samoqalaqo</strong><br />

<strong>Tav<strong>da</strong>cva</strong> <strong>da</strong><br />

<strong>usafrTxoeba</strong><br />

(<strong>usafrTxoeba</strong><br />

sagangebo viTarebebSi)<br />

M<br />

maswavleblis wigni<br />

VIII klasi<br />

grifi mieniWa 2012 wels<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

s.s.i.p. ganaTlebis xarisxis ganviTarebis erovnuli centris<br />

mier (brZaneba #375, 18. 05. 2012w.)<br />

logo<br />

gamomcemloba ,,sidi”<br />

Tbilisi, 2012


sarCevi<br />

winasityvaoba ....................................................................................................................................................................... 4<br />

zogadi ganaTlebis erovnuli miznebi <strong>da</strong> amocanebi ............................................................. 8<br />

sagnobrivi programa ................................................................................................................................................... 10<br />

Temebis Sesabamisoba stan<strong>da</strong>rtebTan ................................................................................................... 11…<br />

erovnuli miznebisa <strong>da</strong> Sinaarsis ruka ................................................................................................ 13<br />

meToduri rekomen<strong>da</strong>ciebi maswavleblebisTvis ......................................................................... 16<br />

interaqtiuli swavlebis meTodebi .......................................................................................................... 17<br />

Sefaseba ..................................................................................................................................................................................... 24<br />

gakveTilebis sanimuSo scenarebi ............................................................................................................... 27<br />

2


winasityvaoba<br />

sagnis <strong>samoqalaqo</strong> <strong>Tav<strong>da</strong>cva</strong> <strong>da</strong> <strong>usafrTxoeba</strong> (<strong>usafrTxoeba</strong> sagangebo<br />

viTarebebSi) Seswavla umniSvnelovanesia moswavleebSi piradi usafrTxoebis<br />

formirebisaTvis, raTa maT saSualeba mieceT orientireba gaakeTon<br />

Tanamedrove kataklizmebis samyaroSi, miiRon swori ga<strong>da</strong>wyvetilebebi,<br />

romelic maT <strong>usafrTxoeba</strong>s gansazRvravs.<br />

saxelmZRvanelos mizania mozardebs gamoumuSavdeT mtkice nebisyofa,<br />

ganuviTardeT eqstremalur situaciebSi Seucdomlad <strong>da</strong> usafrTxod moqmedebis<br />

unari, SeeZloT urTierT<strong>da</strong>xmareba, sakuTari <strong>da</strong> gverdiT myofis sicocxlis<br />

ga<strong>da</strong>rCena sxva<strong>da</strong>sxva saxis sagangebo viTarebaSi. igi esa<strong>da</strong>geba Tanamedrove mozardebis<br />

interesebis sferos, fsiqo-fiziologiur Taviseburebebs, cxovrebiseul<br />

gamocdilebas, analitikuri azrovnebis unars.<br />

saxelmZRvanelo <strong>da</strong>exmareba moswavleebs yoveldRiur realobaSi mimdinare<br />

safrTxis Semcveli situaciebis amocnobaSi <strong>da</strong> SefasebaSi. saxelmZRvanelos<br />

zogadi miznebia mravalmxrivi midgomiT<br />

• efeqturad warmoaCinos sagani <strong>samoqalaqo</strong> <strong>Tav<strong>da</strong>cva</strong> <strong>da</strong> <strong>usafrTxoeba</strong><br />

(<strong>usafrTxoeba</strong> sagangebo viTarebebSi), <strong>da</strong>exmaros moswavleebs misi arsisa<br />

<strong>da</strong> miznebis sworad aRqmaSi;<br />

• win wamoswios sagnis swavlebis praqtikuli (unarebis ganviTarebasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli) miznebi;<br />

• <strong>da</strong>exmaros moswavleebs 12 saaTiani kursis efeqtianad aTvisebaSi, saklaso<br />

<strong>da</strong> klasgareSe drois optimalurad organizebaSi;<br />

• efeqturad ga<strong>da</strong>Wras stan<strong>da</strong>rtiT gansazRvruli amocanebi saganSi _<br />

<strong>samoqalaqo</strong> <strong>Tav<strong>da</strong>cva</strong> <strong>da</strong> <strong>usafrTxoeba</strong> (<strong>usafrTxoeba</strong> sagangebo<br />

viTarebebSi) VIII klasisaTvis;<br />

• Sinaarsi <strong>da</strong> koncefciebi realuri magaliTebiT gaacocxlos.<br />

saxelmZRvanelo emsaxureba Semdeg ZiriTad miznebs:<br />

• sicocxlisa <strong>da</strong> janmrTelobisaTvis saSiSi situaciebis Sefaseba;<br />

• uCveulo an sagangebo viTarebaSi moqmedeba;<br />

• safrTxeebisagan individualuri <strong>da</strong> koleqtiuri <strong>da</strong>cvis saSualebebis<br />

gamoyeneba;<br />

• mozardisaTvis swori, sasikeTo <strong>da</strong> usafrTxo ga<strong>da</strong>wyvetilebis <strong>da</strong>moukideblad<br />

miRebis unar-Cvevebis, aqtiuri moqmedebis unaris ganviTareba;<br />

• mozardebis piradi <strong>da</strong> sazogadoebrivi pasuxismgeblobis grZnobis ganvi-<br />

Tareba;<br />

• mozardis sazogadoebaSi Tanacxovrebis saWiro unar-Cvevebis ganviTareba;<br />

• informaciasTan <strong>da</strong>moukidebelad muSaobis (mopoveba, Segroveba, analizi<br />

<strong>da</strong> gavrceleba) swavla;<br />

• analitikuri azrovnebis, kvlevis <strong>da</strong> Sefasebis, usafrTxo cxovrebis<br />

wesebis codnisa <strong>da</strong> Cvevebis <strong>da</strong>moukideblad SeZenis unaris ganviTareba;<br />

• kanonmorCileba (saxelmZRvaneloSi maqsimalurad aris gamoyenebuli ama<br />

Tu im sakiTxis Sesaxeb saqarTvelos moqmedi kanonmdeblobi<strong>da</strong>n<br />

amonaridi, rac moswavles saSualebas aZlevs ukeT gaerkves, risi<br />

uflebebi aqvs mas <strong>da</strong> ra movaleobebi gaaCnia);<br />

• stan<strong>da</strong>rtiT gaTvaliswinebuli amocanebis efeqturad ga<strong>da</strong>Wra;<br />

• xeli Seuwyos moswavleTa piradi motivaciis gaZlierebas, raTa sagakve-<br />

Tilo procesSi maTi monawileoba ufro Sedegiani <strong>da</strong> mravlismomcveli<br />

gaxados;<br />

• ganuviTaros moswavles zogadi sakomunikacio unar-Cvevebi (metyveleba,<br />

mosmena), saorganizacio <strong>da</strong> jgufuri muSaobis unari.<br />

3


saxelmZRvaneloTi swavlebis efeqtianoba<br />

saxelmZRvanelo <strong>da</strong>werilia martivi eniT, lakonurad, feradovania, saintereso<br />

<strong>da</strong> Tanamimdevruli. gakveTilis struqtura isea mofiqrebuli, rom maswavlebels<br />

gauadvildeba moswavlis samyaroSi Sesvla <strong>da</strong> misi gamowveva, amas-<br />

Tan TviT maswavlebelsac ganawyobs srulfasovani gakveTilis Casatareblad.<br />

gakveTili isea struqturirebuli, rom moswavle mTeli gakveTilis ganmavlobaSi<br />

swavlebis subieqtad rCeba. moswavleebSi gulaxdili msjelobis waxalisebas<br />

xels uwyobs sakvanZo sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebuli kiTxvebi ,,ratom?”<br />

<strong>da</strong> ,,rogor?” am kiTxvebze moswavle Tavad eZebs pasuxs <strong>da</strong> gaazrebuli, Segnebuli<br />

<strong>da</strong>mokidebuleba <strong>da</strong> piradi pozicia uyalibdeba.<br />

kiTxva `ratom?~ exmareba moswavles CauRrmvdes realuri cxovrebis nebismier<br />

sferoSi mimdinare procesebs.<br />

kiTxva `rogor?~ exmareba moswavles sabaziso codnis SeZenaSi. mag.: rogor<br />

SeiZleba Sefasdes a<strong>da</strong>mianisa <strong>da</strong> sazogadoebis roli sagzao moZraobis<br />

wesebis <strong>da</strong>cvaSi?<br />

kursis aTvisebis Semdeg moswavles SeeZleba:<br />

• ga<strong>da</strong>wyvetilebis <strong>da</strong>moukideblad miReba;<br />

• miznis <strong>da</strong>saxva;<br />

• problemebis gamovlena-analizi;<br />

• ama Tu im situaciaSi moqmedi stimulebis analizi;<br />

• safrTxeebis gansazRvra <strong>da</strong> Sefaseba;<br />

• faqtebze informaciis Segroveba, klasifikacia <strong>da</strong> marTva:<br />

a) informaciis moZieba: <strong>da</strong>kvirveba, gamokiTxva, interviu, dokumentebis<br />

analizi <strong>da</strong> gamoyeneba konteqstis mixedviT,<br />

b) informaciis analizi: wyaroebis sinTezi, <strong>da</strong>pirispireba, analogia, ganzogadeba,<br />

faqtisa <strong>da</strong> interpretaciis garCeva,<br />

g) informaciis marTva, informaciis gavrcelebis saWiro arxebis SerCeva<br />

(miznobrivi jgufebis mixedviT) <strong>da</strong> gamoyeneba;<br />

• piradi usafrTxo mdgomareobis analizi: movlenaTa ranJireba<br />

mniSvnelovnebis mixedviT, movlenaTa urTierTkavSirisa <strong>da</strong><br />

urTierTgavlenis <strong>da</strong>naxva, interesebisa <strong>da</strong> poziciebis garCeva.<br />

moswavlis wignis logika, struqtura <strong>da</strong> Sinarsi<br />

gar<strong>da</strong> imisa, rom saxelmZRvanelo awvdis fun<strong>da</strong>menturi cnebebis asaTviseblad<br />

saWiro informacias, aseve Seicavs <strong>da</strong>matebiT sakiTxav saintereso <strong>da</strong> masalas<br />

Sesabamis TemasTan mimarTebaSi, romelic saSualebas miscems rogorc<br />

moswavleebs, ise maswavleblebs ukeT <strong>da</strong>inaxon umniSvnelovanesi kavSirebi sazogadoebasa<br />

<strong>da</strong> saxelmwifos Soris.<br />

gakveTilze integrirebulad gamoiyeneba aqtiuri swavlebis meTodebi:<br />

• jgufuri swavleba;<br />

• modelirebuli savarjiSoebi;<br />

• prezentacia;<br />

• debatebi;<br />

• proeqti.<br />

maswavleblis mier gamoyenebuli iqneba:<br />

• struqturirebuli praqtika - maswavlebeli klasTan erTad xsnis situaciur<br />

amocanas an aanalizebs romelime problemas;<br />

• mizanmimarTuli praqtika - moswavleebi <strong>da</strong>moukideblad muSaoben, maswavlebeli<br />

ki akontrolebs maT <strong>da</strong> koreqtirebas ukeTebs ukukavSiris procesSi;<br />

4


• <strong>da</strong>moukidebeli praqtika _ moswavleebi <strong>da</strong>moukideblad muSaoben maswavlebelTan<br />

uSualo kavSiris gareSe;<br />

• gagebis (aRqmis) Semowmeba _ ukukavSiris uzrunvelyofa, masalis arasworad<br />

gagebiT gamowveuli Secdomebis gamosworeba;<br />

• moswavleTa motivaciis gaZliereba _ maT mier gakveTilis msvlelobisas<br />

ufro metad gaaqtiurebis mizniT.<br />

masala mcire dozebiT ga<strong>da</strong>icema. koncefciebi warmodgenili iqneba Tvalsa-<br />

Cinoebebis meSveobiT, romelic avtorebis mier momzadebuli <strong>da</strong> ganTavsebulia<br />

Sesabamisi gakveTilSi moswavlis wignSi.<br />

maswavleblisaTvis SeTavazebuli meTodika Tanamimdevrulia, gamarTuli <strong>da</strong><br />

aprobirebulia. is emsaxureba codnis miwodebas deviziT – me mesmis <strong>da</strong> maviwydeba,<br />

me vxe<strong>da</strong>v <strong>da</strong> vimaxsovreb, me vakeTeb <strong>da</strong> vswavlob.<br />

Temi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>xvevis Tavis aridebis mizniT maswavleblis wignSi mocemuli<br />

iqneba mecadineobis Catarebis tipiuri instruqciebi:<br />

• gakveTilis msvlelobis aqtiuri dinamiuri <strong>da</strong> efeqtiani procedurebi;<br />

• modelirebuli savarjiSos scenariT Catarebis specifika;<br />

• masalis miwodebis <strong>da</strong> aqtivobebis Tanamimdevruloba;<br />

• saWiro dro;<br />

• resursebi.<br />

amasTan maswavlebels <strong>da</strong>moukidebloba <strong>da</strong> Tavisufleba eniWeba mza instruqciebis<br />

SemoqmedebiTad gamoyenebisaTvis.<br />

gakveTilebSi mocemulia kiTxvebi, romelic gansaxilveli sakiTxis ZiriTad<br />

cnebebTan <strong>da</strong> principebTan <strong>da</strong>kavSirebul problemebs Seexeba. es aris fiqrisa<br />

<strong>da</strong> gansjis gamomwvevi kiTxvebi, agreTve, geografiaSi, biologiaSi, fizikaSi<br />

naswavli masalis Sexsenebis saSualeba. isini moswavlisagan warmodgenasa <strong>da</strong><br />

gamocdilebas efuZneba <strong>da</strong> sakiTxis ganxilvis <strong>da</strong>wyebis saSualebad gamodgeba,<br />

moswavles Temisadmi interess uRvivebs. kiTxvebis mizania:<br />

• interesis gaCena;<br />

• codnis ga<strong>da</strong>cema;<br />

• unar-Cvevebis ganviTareba;<br />

• codnis ganmtkiceba;<br />

• codnis Sefaseba;<br />

• codnis integrireba;<br />

• praqtikuli gamoyenebis aspeqtebis gacnoba;<br />

• jgufuri <strong>da</strong> individualuri <strong>da</strong>valebebis momzadeba <strong>da</strong> prezentacia.<br />

gakveTilis aseTi struqtura sainteresos <strong>da</strong> xalisians xdis swavlebis<br />

process <strong>da</strong> bavSvebs TviTgamovlenaSi exmareba, risTvisac isini mudmivad imsaxureben<br />

maswavleblis Seqebas. aseTi Camoyalibebuli struqtura pe<strong>da</strong>gogs ar<br />

zRu<strong>da</strong>vs mravalferovani <strong>da</strong> improvizebuli gakveTilebi Caataros.<br />

Temis axsna iwyeba situaciuri an modelirebuli savarjiSos analiziT. maswavleblis<br />

<strong>da</strong>xmarebiT xdeba moyvanili faqtebis sistematizacia, ganzogadeba,<br />

Teoriis Camoyalibeba <strong>da</strong> sakuTari cxovrebiseuli <strong>da</strong>kvirvebis Sedegebis moSveliebiT<br />

am Teoriis WeSmaritebis Semowmeba.<br />

TiToeul TemasTan mimarTebaSi ganixileba realurad arsebuli problemebi.<br />

moswavleebs martivi kvlevis Catarebis saSualeba eZlevaT. teqstSi moyvanilia<br />

magaliTebi realuri cxovrebi<strong>da</strong>n. fotoebi, cxrilebi, sqemebi <strong>da</strong> diagramebi<br />

isea SerCeuli, rom moswavles masalis aRqmaSi <strong>da</strong>exmaros. terminebi feradovna<strong>da</strong>a<br />

gamoyofili. mniSvnelovani ganmartebebi CarCoSia moTavsebuli.<br />

imisaTvis, rom moswavles Sinaarsze muSaoba gauadvildes, moswavlis wigns<br />

axlavs moswavlis rveuli. TiToeuli gakveTilis Sesabamisi praqtikuli<br />

savarjiSoebi, testebi mocemulia moswavlis rveulSi. es aqtivobebi SinaarsTan<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebebTan <strong>da</strong>kavSirebuli Sedegebis miRwevas aadvilebs. savarjiSoebis<br />

mizania naswavli masalis gaazreba-wvdoma, azrovnebis stimulireba.<br />

savarjiSoebi, codnis Sesamowmebeli kiTxvebi mocemulia sakvanZo sakiT-<br />

5


xTan mimarTebaSi, raTa moswavlem maSinve Seamowmos, rogor gaigo axsnili<br />

koncefcia.<br />

teqsti <strong>da</strong>werilia nebismieri moswavlisaTvis gasagebi eniT, Seesabameba<br />

asaks, interesebs <strong>da</strong> SesaZleblobebs. masSi CarTuli kiTxvebi diskusiis, msjelobis,<br />

azrovnebis inicirebisTvisaa gamiznuli an moswavlisagan sakuTari<br />

Tvalsazrisis gamoTqmas, <strong>da</strong>sabuTebas, koncefciebis cxovrebiseuli situaciebTan<br />

<strong>da</strong> pirad gamocdilebasTan <strong>da</strong>kavSirebas moiTxovs.<br />

<strong>da</strong>matebiTi masala (es sainteresoa!) TemasTan <strong>da</strong>kavSirebul saintereso faqtebs<br />

exeba.<br />

fotoebi, sqemebi, cxrilebi, diagramebi <strong>da</strong> sxva vizualuri saSualebebi<br />

isea SerCeuli, rom xazi gausvas mniSvnelovan cnebebs an/<strong>da</strong> ganxilvis inicireba<br />

moaxdinos.<br />

imisTvis, rom moswavles Sinaarsze muSaoba gauadvildes:<br />

• yvela sakvanZo cnebis axsna moswavleTaTvis gasageb <strong>da</strong> nacnob garemos-<br />

Tan analogiis gziT xdeba;<br />

• amave nacnob garemoSi uwevs moswavles <strong>da</strong>valebebis Sesruleba –<br />

informaciis moZieba, Txzulebis mofiqreba, prezentacia, mini-proeqtis<br />

<strong>da</strong>gegmva <strong>da</strong> ganxocieleba.<br />

avtors miaCnia, rom es optimaluri gzaa axladSeZenili unarebis aprobaciisaTvis<br />

<strong>da</strong> rTuli cnebebis Semecnebis gaadvilebisaTvis. mozardi savarjiSoebis<br />

Sesrulebisas swavlobs analogiis gakeTebas, ganzogadebas, informaciis<br />

sinTezs, is advilad SeZlebs kursis ganmavlobaSi SeZenili codnisa <strong>da</strong> unarebis<br />

gamoyenebas ufro farTo asparezze <strong>da</strong> ufro kompleqsuri <strong>da</strong> cxovrebiseuli<br />

amocanebis ga<strong>da</strong>saWrelad, imisgan ganurCevlad, Tu ra profesias airCevs.<br />

saxelmZRvanelo sTavazobs moswavleebs informaciis moZiebis erT-erT<br />

formas _ inernet-resursebs. Tumca uamravi bavSvia, romelsac kompiuterTan<br />

xeli ar miuwvdeba. swored amitom maswavlebels vaZlevT rekomen<strong>da</strong>cias, vebgverdebis<br />

gacnoba <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi informaciis moZieba ar iyos savaldebulo.<br />

Tumca mondomebuli moswavleebis Sroma aucileblad un<strong>da</strong> waxalisdes.<br />

moswavlis saxelmZRvanelo - <strong>samoqalaqo</strong> <strong>Tav<strong>da</strong>cva</strong> <strong>da</strong> <strong>usafrTxoeba</strong><br />

(<strong>usafrTxoeba</strong> sagangebo viTarebebSi) 3 Tavisgan Sedgeba <strong>da</strong> TiToeul stan<strong>da</strong>rts<br />

Seesabameba.<br />

moswavlis wignSic <strong>da</strong> rveulSic SenarCunebulia Tavebis (mimarTulebebis)<br />

saTaurebi. gakveTilebis saTaurebi iSviaTi gamonaklisis gar<strong>da</strong> zustad emTxveva<br />

stan<strong>da</strong>rtiT SemoTavazebul Sinaars (ixileT Tan<strong>da</strong>rTuli Temebis CamonaTvali).<br />

gakveTilebs ki <strong>da</strong>moukidebeli, <strong>da</strong>maintrigebeli saTaurebi aqvs.<br />

6


gakveTilebis sanimuSo scenarebi<br />

Tavi I: sagangebo situaciebi <strong>da</strong> maTi klasifikacia<br />

1. sagangebo situaciebis arsi <strong>da</strong> saxeobebi<br />

Sesavali<br />

<strong>samoqalaqo</strong> Tav<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> usafrTxoebis (<strong>usafrTxoeba</strong> sagangebo viTarebebSi)<br />

sagnis Seswavla TavisTavad ar aris usafrTxo cxovrebis mTavari piroba.<br />

magram usafrTxoebis wesebis codna aucilebelia ara mxolod maTTvis, vinc<br />

Tavisi profesiuli saqmianobiT mWidrod aris <strong>da</strong>kavSirebuli am problemebTan<br />

(maSvelebi, mexanZreebi, patruli, saswrafo <strong>da</strong>xmarebis eqimebi), aramed rigiTi<br />

a<strong>da</strong>mianebisTvisac. am sagnis Seswavla <strong>da</strong>gvexmareba miviRoT codna<br />

mosalodneli safrTxis Sesaxeb, kritikul situaciebSi viyoT fxizlad <strong>da</strong><br />

Tav<strong>da</strong>jerebulad, saWiroebis SemTxvevaSi ki _ vimoqmedoT. <br />

miznebi<br />

moswavleebma un<strong>da</strong> SeZlon:<br />

• Teoriuli codnis miReba yoveldRiur cxovrebaSi arsebuli safrTxeebis<br />

Sesaxeb;<br />

• saxifaTo situaciebSi moswavleTa qcevis codnisa <strong>da</strong> unaris formireba;<br />

• sagangebo situaciebis klasifikacia;<br />

• sxva<strong>da</strong>sxva saxis sagangebo situaciebSi mdgomareobis swori Sefasebis unari.<br />

cnebebi<br />

• safrTxe;<br />

• <strong>usafrTxoeba</strong>;<br />

• sagangebo situacia;<br />

• eqstremaluri situacia;<br />

• katastrofa;<br />

• teqnogenuri sagangebo situacia;<br />

• epidemia.<br />

saWiro dro<br />

erTi gakveTili.<br />

masalebi<br />

‣ savarjiSo1.1: moifiqre <strong>da</strong> Cawere!<br />

‣ savarjiSo1.2: testi.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

1. Sesavali<br />

gakveTilis Temisa <strong>da</strong> miznebis <strong>da</strong>saxeleba. esaubreT moswavleebs sagnis<br />

swavlis mniSvnelobis Sesaxeb.<br />

7


gonebrivi ieriSi: <strong>da</strong>asaxeleT, rogori saxifaTo situaciebi SeiZleba Seiqmnas<br />

Cvens garSemo? ras ukavSirdebian isini?<br />

II. ZiriTadi nawili<br />

1. gansazRvreT cnebebi: safrTxe <strong>da</strong> <strong>usafrTxoeba</strong>, sagangebo situacia.<br />

- romeli saerTo niSnebi aqvs sagangebo situaciebis jgufs: miwisZvra,<br />

wyaldidoba, qariSxali <strong>da</strong> sxva?<br />

- ra ewodeba sagangebo situaciebis am jgufs? moswavleebs stiqiuri movlenebi<br />

naswavli aqvT geografiaSi. SexsenebiTi swavlebis gamoyenebiT maTTan erTad<br />

gaSaleT es Tema.<br />

- romeli saerTo niSnebi aqvs sagangebo situaciebis jgufs: afeTqeba,<br />

saavtomobilo avaria, avaria qimiur sawarmoSi? ra ewodeba sagangebo<br />

situaciebis am jgufs?<br />

- kidev romeli niSnebiT SeiZleba sagangebo situaciebis gansvaveba? (xanZari<br />

erT oTaxSi, xanZari mravalsarTulin SenobaSi).<br />

- gaakeTeT sagangebo situaciebis jgufebis klasifikacia;<br />

- <strong>da</strong>asaxeleT bunebrivi xasiaTis sagangebo situaciebi, teqnogenuri xasiaTis<br />

sagangebo situaciebi. romeli saSiSi faqtorebi aqvT maT? <strong>da</strong>asaxeleT maTgan<br />

<strong>da</strong>cvis saSualebebi anu sagangebo situaciebSi moqmedebis gegma.<br />

2. ganvsazRvroT zogierTi sagangebo situaciis saSiSi faqtorebi. ratom aris<br />

saSiSi miwisZvra? rogor ga<strong>da</strong>vrCeT miwisZvris dros Camongrevisgan? riT aris<br />

saSiSi xanZari SenobaSi? rogor <strong>da</strong>vicvaT Tavi xanZrisagan?<br />

3. sTxoveT moswavleebs <strong>da</strong>asaxelon sxva<strong>da</strong>sxva saxis sagangebo situaciebis<br />

gamomwvevi faqtorebi. <strong>da</strong> <strong>da</strong>ajgufon isini <strong>da</strong>faze: sagangebo situaciebis I<br />

jgufi bunebrivi saxisaa <strong>da</strong> <strong>da</strong>maxasiaTebelia ............................; sagangebo<br />

situaciebis II <strong>da</strong> III jgufi _teqnogenuri saxisaa <strong>da</strong> <strong>da</strong>maxasiaTebelia<br />

....................................... <strong>da</strong> a.S.<br />

4. sTxoveT moswavleebs TiToeul jgufs miuweron moqmedebis Tanmimdevroba<br />

(algoriTmi) skolaSi xanZris dros, tyeSi xanZris dros, wyaldidobis dros,<br />

qimiuri mowamvlis dros<br />

3. isaubreT, ra mizniT Seiqmna sagangebo situaciebis marTvis departamenti.<br />

ra aris misi mTavari amocanebi?<br />

4. <strong>da</strong>yaviT moswavleebi 3 jgufad <strong>da</strong> <strong>da</strong>urigeT cxrili 1.<br />

sTxoveT moswavleebs jgufuri muSobiTa <strong>da</strong> erToblivi msjelobiT, Seavson<br />

cxrili #1. winaswar <strong>da</strong>amzadeT baraTebi. TiToeul jgufs saTiTaod <strong>da</strong>urigeT<br />

erTi baraTi. pasuxebi ganixileT erTad.<br />

8


sagangebo<br />

situaciebis<br />

jgufi<br />

sagangebo<br />

situaciebis<br />

saxeebi<br />

saSiSi<br />

faqtorebi<br />

moqmedebis gegma<br />

bunebrivi<br />

xasiaTis<br />

sagangebo<br />

situaciebi<br />

teqnogenuri<br />

xasiaTis<br />

sagangebo<br />

situaciebi<br />

ekologiuri saxis<br />

sagangebo<br />

situaciebi<br />

socialuri saxis<br />

sagangebo<br />

situaciebi<br />

Sevsebuli cxrili 1 (savaraudo pasuxebiT. Tumca, SesaZlebelia moswavleebs<br />

sxva magaliTebi hqondeT motanili).<br />

sagangebo<br />

situaciebis<br />

jgufi<br />

sagangebo<br />

situaciebis<br />

saxeebi<br />

saSiSi<br />

faqtorebi<br />

moqmedebis gegma<br />

bunebrivi<br />

xasiaTis<br />

sagangebo<br />

situaciebi<br />

teqnogenuri<br />

xasiaTis<br />

sagangebo<br />

situaciebi<br />

miwisZvra ngreva Ria sivrceSi gasvla.<br />

Tu saSualeba ar<br />

aris fanjrebisgan<br />

Sors dgoma; karis<br />

RiobSi, mzid<br />

kedelTan gaCereba.<br />

xanZari<br />

maRali<br />

temperatura,<br />

Senobis<br />

kvamliT avseba<br />

xanZris zoni<strong>da</strong>n<br />

xoxviT gamosvla;<br />

sasunTq organoebze<br />

sveli qovilis<br />

mifareba.<br />

ekologiuri saxis<br />

sagangebo<br />

situaciebi<br />

socialuri saxis<br />

sagangebo<br />

situaciebi<br />

haeris<br />

<strong>da</strong>binZureba<br />

ekonomikuri<br />

krizisi<br />

a<strong>da</strong>mianebis<br />

<strong>da</strong>snebovneba<br />

nargavebis<br />

ganaSenianeba, sufTa<br />

haerze xSiri yofna<br />

5. <strong>da</strong>yaviT klasi 3 jgufad.<br />

I jgufi: SeadgineT potenciurad saSiSi obieqtebis sia, romelic Tqvens<br />

sacxovrebel raionSi mdebareobs. miuTiTeT, romel sagangebo mdgomareobas<br />

SeiZleba mivakuTvnoT miTiTebuli obieqtebi. aRwereT moqmedebis<br />

Tanmimdevroba am sagangebo situaciebSi.<br />

9


II jgufi: SeadgineT bunebrivi sagangebo situaciebis CamonaTvali, romelic<br />

Se<strong>da</strong>rebiT <strong>da</strong>maxasiaTeblia Tqveni sacxovrebeli adgilisTvis <strong>da</strong> aRwereT<br />

Tqveni qmedebebis Tanmimdevroba maTi warmoqmnisas.<br />

III jgufi: gamoikvlieT skolis Senoba, <strong>da</strong>adgineT saxifaTo adgilebi <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>axasiaTeT isini. rogor <strong>da</strong>icav Tavs, Tu skolaSi sagangebo situacia<br />

Seiqmneba?<br />

sTxoveT moswavleebs Sesrulebuli samuSao Seasrulon slaidebis saxiT an<br />

gaaformon teqsturi informaciis saxiT.<br />

<strong>da</strong>valebis Sesasruleblad gamoyaviT 2 kvira, romlis ganmavlobaSic gauwieT<br />

konsultaciebi jgufebs.<br />

<strong>da</strong>skvna<br />

nebismier situaciaSi saWiroa SiSisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>bneulobis ga<strong>da</strong>laxva <strong>da</strong><br />

Sinagani panikis <strong>da</strong>Zleva. es yvelaferi arasdros rom ar gamovcadoT,<br />

pirvelive gakveTili<strong>da</strong>n gaviTavisoT usafrTxo qcevis ZiriTadi wesi:<br />

• nu miecemi panikas! (gakveTilebSi mocemuli usafrTxoebis wesebze saubari<br />

swored am mowodebiT iwyeba. mTavri nebismier eqtremalur situaciaSi aris<br />

swored sakuTari SiSis <strong>da</strong> panikis <strong>da</strong>Zleva <strong>da</strong> safrTxesTan gamklaveba);<br />

• gansazRvre safrTxe!<br />

• SeZlebis<strong>da</strong>gvarad airide igi!<br />

• mzad iyavi safrTxesTan Sesaxvedrad!<br />

• saWiroebis SemTxvevaSi _ imoqmede!<br />

<strong>da</strong>skvna<br />

zogierTi mniSvnelovani momentis gameorebiT SeajameT gakveTili:<br />

1. rogr fiqrobT, gamogadgebaT is codna, romelic dRes miiReT?<br />

2. rogor un<strong>da</strong> moiqce binaSi xanZris gaCenis SemTxvevaSi?<br />

3. Tqveni azriT, ratom ar SeiZleba xanZrisas sawolis qveS <strong>da</strong>malva?<br />

Sefaseba gamoiyeneT SemoTavazebuli situaciebi gakveTilis Sesajameblad im<br />

SemTxvevaSi, Tu gakveTilze dro rCeba. aRweril situaciebs met aqtualobas<br />

mianiWebs is, rom isini realurad mox<strong>da</strong> Cvens qveyanaSi.<br />

rekomen<strong>da</strong>cia: Tu sakmarisi dro ar aris, situaciebi SeiZleba gamoiyenoT<br />

codnis Sesamowmeblad momdevno gakveTilebze. aq ki SesaZlebelia, sTxovoT<br />

moswavleebs Seasrulon romelime savarjiSo.<br />

i esaxvedrad!<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

rekomen<strong>da</strong>cia. gakveTilebi moicavs aqtivobebs. maswavlebels SeuZlia TviTon<br />

ga<strong>da</strong>wyvitos, romeli maTganze imuSaos klasSi, romeli misces moswavleebs<br />

saSinao <strong>da</strong>valebis saxiT an klasis SesaZleblobi<strong>da</strong>n gamomdinare aarCios maT<br />

Soris.<br />

savarjiSo 1.1. SeusabameT ganmartebas Sesabamisi termini. (pasuxebis<br />

Tanmimdevroba: 1, 2, 3, 4, 8, 5, 6, 7).<br />

savarjiSo 1.2: (1- b; 2- b; 3- d; 4- a; 5- a, g; 6- g; 7- a; 8- a; 9- d; 10- g; 11- a; 12- g;<br />

13- d; 14- b; 15- a, b, g, d).<br />

10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!