XV. Ipuin Lehiaketa (PDF, 2 MB) - Arrieta

XV. IPUIN LEHIAKETA 

Aurkibidea 

‐Parte‐hartzaileak ………………………………………….... 3 

‐Epaimahaikideak ……………………………………………. 4 

‐ I. Kategoria (5‐6 urtekoena)………………………………… 5 

‐ II. Kategoria (7‐8 urtekoena)……………………………….. 8 

‐ III. Kategoria (9‐12 urtekoena)……………………………… 11 

‐ IV. Kategoria (13‐17 urtekoena)…………………………….. 23 

‐ V. Kategoria (18 urtetik aurrerakoena)…………………….. 41 

2


PARTE HARTZAILEAK 

_________________________________________________________________ 

AGIRRE IBINARRIAGA, ETXAHUN 

ARGIARRO ZAMAKONA, MIRARI 

ARRIEN ORBE, ZIORTZA 

ASTORKIZA GARCIA, BEATRIZ 

BENGOETXEA GALDONA, OIER 

BILBAO LARRAURI, JON 

BILBAO, JANIRE 

CANTARA LLONA, AIMAR 

CIRIERO OTAZUA, LANDER 

ENZUNZA MALLONA, AINHOA 

ENZUNZA MALLONA, IRATI 

ENZUNZA MALLONA, OLATZ 

FERNANDEZ ARREGI, IZARO 

ITURREGI BERMEJO, MALEN 

MORA PEREZ, ARITZ 

MUGA GONZALEZ DEL HIERRO, AMELIA 

MUNIOZGUREN AROSTEGI, ANTON 

MUNIOZGUREN AROSTEGI, BITTOR 

OJANGUREN GOMEZ DE SEGURA, JON 

OLAZAR BARONA, LEIRE 

ORBE LARRAURI, IZARO 

REICHENBERGER CABALLERO, IRATI 

URRUTIA TORREALDAI, NEREA 

ZARATE BAGAN, MIREN 

3


EPAIMAHAKIDEAK 

__________________________________________________________________ 

BARAIAZARRA TXERTUDI, PILARE 

LARRABEITI ELORRIAGA, SAIOA 

MENIKA LARRINAGA, IGONE 

YARTO GOIRI, AITZBEA 

4


I. KATEGORIA 

1. SARIA 

Lana: “Udazkena Meñakan” 

Egilea: Aimar Cantara Llona 

Adina: 5 urte 

Herria: Meñaka 

5


I. KATEGORIA 

2. SARIA SARI 

Lana: “Ipotxa eta elurra” 

Egilea: Miren Zarate Bagan 

Adina: 6 urte 

Herria: Gamiz‐Fika 

6


I. KATEGORIA 

3. SARIA 

Lana: “Robota” 

Egilea: Amelia Muga Gonzalez del Hierro 

Adina: 6 urte 

Herria: Arrieta 

7


II. KATEGORIA 

1. SARIA 

Eman gabe 

8


II. KATEGORIA 

2. SARIA 

Lana: “Ane” 

Egilea: Malen Iturregi Bemejo 

Adina: 8 urte 


9


II. KATEGORIA 

3. SARIA 

Lana: “Telmo eta bere gailetak” 

Egilea: Etxahun Agirre Ibinarriaga 

Adina: 7 urte 


Telmok egun batean gailetak egin nahi zituen eta amari esan zion. 

Amak interneten begiratu zuen eta liburuan idatzi zuen. 

Gurina bigundu, azukrea bota, arrautza bat, kanela apur 

bat eta uruna. 

frigorifikora. 

Dana nahastu ondo, bola bat egin eta 

Ordu bat pasatu, ondo zabaldu eta forma emon. 

Laban sartu 10 minutu eta jan zuten. 

Oso gozoak ziren eta pentsatu zuen lagunei deitzea. Etorri 

zirenerako merienda prest zegoen. 

Oso gozoa zegoen. 

Zuhaitzaren inguruan dantza egin zuten. 

Eta hau halan ez bazan, 

urten dadila kalabaza 

Arrietako plazan 

10


III. KATEGORIA 

1. SARIA 

Lana: “Mikelen bidaia” 

Egilea: Irati Reichenberger Caballero 

Adina: 12 urte 


Mikel, mutiko bat zen eta hiri handi batean bizi zen. Berarekin: Amaia (ama), 

Aitor (aita) eta Asier (anaia) bizi ziren. Mikelek eta Asierrek 9 urte zituzten, 

adin berekoak ziren, baina ez bikiak. Amaiaren, Aitorren eta Asierren azala 

zuria zen, baina Mikel beltzaranagoa zen. 

Laurek oso ondo pasatzen zuten oporretan, gabonetan, urtebetetzeetan, 

pozik egoten ziren egun horietan eta eguna jolasten ematen zuten. 

Baina urteak joan, urteak etorri guztiak zahartu egin ziren eta orain Asierrek 

18 urte zituen eta Mikeli gutxi falta zitzaion betetzeko, hurrengo astean 

beteko zituen hain zuzen ere. 

Mikelen urtebetetzea heldu zen eta guztiak sutondoan eseri ziren hitz 

egiteko. 

‐Zorionak, Mikel. 

‐Eskerrik asko, ama. 

‐Zorionak, Mikel. 

11

‐Eskerrik asko, aita. 

‐Zorionak, aizu! 

‐Eskerrik asko, Asier! 

Amaiak jarraitu zuen hizketan: 

‐Bueno Mikel, jada mutil handia zarenez, opari handi bat oparitu nahi dizugu. 

Merezi duzuna: auto bat. 

‐Ene, ez da egia izango! Eskerrik asko ama, aita eta Asier! (musu bana eman 

zien). 

Guztiak oparia ikustera joan ziren. 

‐Gustatzen zaizu? 

‐Bai, bai, asko! 

‐Pozten gara, benetan. 

Baina gero aitak bat‐batean… 

‐Mikel, gauza bat esan behar dizugu, espero dugu zuk ulertzea, ongi? 

‐Bai, ongi da. 

‐Amaiak eta biok ez dakigu nola hasi, nola azaldu eta nola esan… beraz hor 

doa, ume… ume ad… 

‐Bota aita, ez da hain larria izango! 

‐Ba… ume adoptatua zara. Txikitan… (aitak hizketan jarraitu nahi zuen, baina 

Mikelek moztu zuen). 

‐Zer!? Ezin dut sinetsi! Hainbeste urte elkarrekin eta… hainbeste momentu… 

Hori esan bezain laster, korrika bere gelara joan zen, eta ez zen hurrengo 

egunera arte jaitsi. 

12

Goizean gosaltzen ari zirela, ez zuen hitzik esan, eta unibertsitatera joan zen 

ikastera. 

Unibertsitatean pentsatzen egon zen, eta konturatu zen gurasoek ondo egin 

zutela eta hobe zela txikitan ez esatea. Horregatik, etxera heldu bezain laster, 

amari eta aitari besarkada handi bat eman zien eta luzez adopzioaren 

gorabeherei buruz hizketan ibili ziren. 

Hurrengo egunak normalak izan ziren, bera zoriontsu zen eta ez zuen 

horretan pentsatu nahi. 

Baina egun batean gurasoengana joan zen haiekin hitz egiteko asmoz. 

‐Aupa! Zuekin hitz egin nahi dut. 

‐Ondo ba, jesar gaitezen. 

‐Eskertu nahi dizuet nigatik egin duzuena, nik ez dut sentitu adoptatua izan 

naizela eta badakizue zergatik? Zuen umea bezala tratatzen nauzuelako, zuen 

semea sentitzen naiz eta zuen ondoan zoriontsua naiz, asko maite zaituztet. 

‐Gure umea zara eta guk ere asko maite zaitugu (esan zuten gurasoek). 

‐Hori da dena? (esan zuen aitak). 

‐Ez, nire gurasoen bila joatea erabaki dut, Asierri kontatu diot eta nirekin 

etorriko da, zuek ados bazaudete. Nire gurasoak ezagutu nahi 

ditut besterik ez. 

Gurasoak ados zeuden. 

Egun batean maletak prestatu eta Kolonbiako 

hiriburu nagusiko umezurztegira joan ziren 

informazioa lortzeko. 

‐Egun on (esan zuen Mikelek). 

‐Egun on, zer nahi duzue? (galdetu zien emakumeak). 

13

Mikelek guztia kontatu zion, eta emakumeak Mikelen informazio‐koadernoa 

aurkitu ahal izan zuen. Irakurtzen hasi zen, eta konturatu zen Kolonbiako 

herrixka batekoa zela. 

Informazio‐koadernoan begiratu zituzten gurasoen izenak: Maria eta Carlos. 

Herrixka osotik gurasoen izenak oihukatzen egon ziren, jendeari galdetzen, 

baina alferrik, ez zegoen arrastorik! Baina halako batean, emakume zahar bat 

hurbildu zen haiengana: 

‐Maria eta Carlosen bila bazabiltzate ? (galdetu zuen emakumeak). 

‐Bai, zuek ezagutzen dituzu? (esan zuen Asierrek). 

‐Bai, nor zara zu? 

‐Hau bere semea da (Mikel seinalatuz). 

‐Kaixo (esan zuen Mikelek). 

Mikel konturatu zen emakume hura bere gurasoen laguna zela, horregatik 

gurasoei buruz zekiena kontatzeko eskatu zion: 

‐Zure gurasoek ez zeukaten diru askorik, eta bazekiten ez zinela zoriontsua 

izango; horregatik, erabaki zuten umezurztegira eramatea. Zure gurasoak 

etxe txiki, zahar batean bizi ziren. Zure ama oso pertsona jatorra zen, baina 

zure bizitzaz asko kezkatzen zen. Zure aita oso pertsona eskuzabala zen, eta 

jendeari laguntzea gustatzen zitzaion. 

Zoritxarrez zure aita orain dela bi hilabete hil zen. 

‐Eta nire ama? (galdetu zuen Mikelek kezkatuta). 

‐Bere etxean egongo da. 

‐Mikel, zer egingo dugu? (galdetu zuen Asierrek). 

‐Bere etxera joan. 

Biek elkarri begiratu eta erabaki bat hartu zuten, bere etxera joatea. 

14

Etxetik hurbil zeudela, Asier urrunago geratu zen. Mikelek 

atea jo eta han zegoen ama, bere aurrean, zer esan jakin 

barik. 

Mikel astiro‐astiro hurbildu zitzaion, eta esan zion: 

‐Kaixo, ama! 

Bien artean hizketan hasi ziren, eta oso pozik ziruditen, 

baina amak galdetu zion: 

‐Zelan zure familiarekin? 

‐Ondo. 

‐Bueno, ni bakarrik etorri naiz bisita bat egitera, ezagutu nahi zintudan, gera 

naiteke egun batzuk zurekin, eta Asier ere bai? 

‐Bai, jakina eta nahi baduzue betirako, baina nik ez daukat dirurik zuek 

zaintzeko, aurrezten egon naiz bost urtetan zuri bisita bat egiteko, baina 

bizitzeko behar dut, begiratu zelan bizi naizen. 

Asierrek den‐dena entzun zuen eta bere gurasoei, Aitor eta Amaiari, deitzea 

erabaki zuen: 

‐Kaixo, ni naiz Asier. 

‐Kaixo laztana, zelan hortik? 

Asierrek guztia kontatu zion eta gurasoek erabaki bat hartu zuten. Asier 

korrika joan zen Mikelengana. 

‐Mikel, Mikel! 

‐Zer nahi duzu? 

‐Berri on bat daukat zuentzat. 

‐Guretzat? (galdetu zuen Mariak, Mikelek amak). 

‐Bai, gure etxean garatu ahal zara bizitzen! Gure gurasoak ados daude. 

Asier eta Mikel pozaren pozez saltoka hasi ziren, baina Mariak esan zuen: 

‐Ez! Ezin dut hau onartu! 

15

‐Ama… 

‐Ez! 

‐Jesar gaitezen eta hitz egingo dugu. 

Arrazoiak ez ziren oso inportanteak, baina azkenean, 

zorionez, konbentzitzea lortu zuten, eta Euskal Herrian 

bizi izan ziren guztiak zoriontsu. 

16



2. SARIA 

Lana: “Euskara gutxiago maitatu eta gehiago erabili” 

Egilea: Izaro Orbe Larrauri 

Adina: 9 urte 


Orain dela 10 urte eta hile batzuk, Naroa izeneko neska bat jaio zen. 

Naroa hazten joan zen eta ikastolara zihoan, han lagunak egin zituen: Saioa, 

Maddi, Nagore, Maialen… 

Naroa oporretan joaten zenean, beti jende guztiarekin euskeraz egiten 

zuen. Jendea harrituta geratzen zen, ez zuten inoiz horrelakorik ikusi!! Bueno, 

baina berak ondo pasatzen zuen lagunak egiten, mini‐klubean 

jolasten… 

Naroa ikastolara bueltan joan zen eta han pentsatu zuen 

bere euskara maitea inork ez lapurtzeko kutxa batean sartu eta 

zuhaitz baten enborrean gordeko zuela. 

17

Naroa DBHn zegoen eta jende guztia erderaz hitz egiten zegoen. 

Naroa bere, nahi gabe, erderaz hitz egiten hasi zen. 

Eta hara non jo zuen txilibitoa andereño batek, jendea beregana joateko: 

‐Zuek ez duzue maite euskara? –esan zuen 

andereñoak. 

‐Nik pilo bat maite dut euskara –esan zuen Naroak. 

‐Orduan zergatik ez duzue erabiltzen? 

‐Euskara txikiena delako. 

‐Ez horixe! Euskara denok erabili behar dugu, bestela desagertu egingo 

da. 

Ahhhhh eta Naroa bere ezkutalekura joan zen ziztu bizian. 

Inork ez zuen aurkitzen. Triste zegoen egin zuenagatik. Jolastordua amaitu 

zen eta Naroa ez zen mugitzen. Eta hara non ateratzen zaion bere 

pentsamenduan enborrean gorde zuen kutxa eta han doa korrika! 

Kutxa irekitzen du eta ez dago bere Euskara, norbaitek lapurtu dio! 

Horregatik orain ez du euskaraz hitz egiten! 

‐Hobeto gelara banoa, itxaroten egongo dira eta. 

Ez, ingelesean zeuden. Naroa heldu zenean maisuak 

10 kopia agindu zizkion berandu heltzeagatik. 

18

Klaseko ume guztiak primeran pasatzen ari ziren, Ibilaldi gelara joan 

zirenean, Naroak zerbait nabaritu zuen hanketan… Bere Euskara kutxa 

berriro! Zelan etorri da hau nire hanketara? Irekitzen du eta… ohar bat dago! 

Ikusiko dut ea zer ipintzen duen: 

“Naroa maitea: 

Euskara gutxiago maitatu eta gehiago 

erabili. Euskara ahoan” 

Txipitxakurra. 

19



3. SARIA 

Lana: “Pertsona eta sagua” 

Egilea: Anton Muniozguren Arostegi 



Pertsona ta sagua 

20

Bazen behin, Unai deitzen zen ume bat, basoaren ondoan bizi zena. Unaik 

arreba bat zuen, Ainhoa deitzen zen eta gazteagoa zen, Ainhoak zazpi urte 

zituen eta Unaik hamar. Ainhoak ez zuen ezer egiten bere anaiak uzten ez 

bazion eta egun batean, basora joan zen bakarrik. Basoan galdu zen eta ez 

zuen inork aurkitzen. Baina, bere neba, Unai, kanpora irtetean, sagu bat 

aurkitu zuen, eta esan zion: 

‐ Arreba aurkitzen lagunduko dizut, baina zuk, ez diozu inori ezer 

esango. Orduan Unaik erantzun zuen: 

‐ Ongi da, baina lagundu, bestela neure arreba betirako desagertuko da. 

Eta horrela izan zen. Baina, denbora asko bila egon ostean, zapata azpikalde 

baten urratsa aurkitu zuten, baina ez zela Ainhoarena esan zuen Unaik. 

Momentu horretan Ainhoa basoan galduta zebilen, ezin bidea aurkitu. 

Baina bat batean, Ainhoak saguaren emaztea aurkitu zuen, eta hau esan zion: 

‐ Neure senarra desagertu egin da, lagunduko zenidake, mesedez? 

Ainhoak erantzun zion: 

‐ Ni basoan galduta nabil, ez dakit ezer baso honi buruz. 

Saguak bere zulora sartzeko esan zion, eta istorio osoa kontatzeko. Horrela, 

orduak eta orduak itxaron zituzten, baina arrastorik ere ez. 

Unai saguarekin zegoen oraindik eta beraiek ere ez zuten Ainhoaren 

arrastorik ere ez. Gaua egiten ari zen eta ez zutela ezer aurkitu ikusi zutenean, 

bere etxera joateko esan zion saguak Unairi. Horrela, bakoitza bere etxera 

joan zen, eta heltzean, ene bada! Saguaren etxean agertu zen Ainhoa. Hau 

ikusita, saguak Ainhoari bere etxera joaten lagundu zion. Baina, etxera 

heltzean, Unai ez zegoen bertan, non ote zegoen Unai? Kasua da, Unai 

etxean egon ezinik, berriro atera zela Ainhoaren bila. Baina, Ainhoak, hau 

jakin gabe, berriz basora joatea erabaki zuen baita. Eta, horrela izan zen behin 

eta berriro. Azkenean, basoaren erdian aurkitu ziren elkar, poz‐pozik, baina 

21

galdu‐galduta zeuden. Momentu horretan sagua agertu zen berriro, baina 

hainbeste buelta eta hain nekatuta zegoen, esan zien hurrengo egunean 

lagunduko ziela etxera itzultzen. Bitartean, bere etxera sartzen gonbidatu 

zituen. Gauean zehar Ainhoak ezin izan zuen lorik egin eta konponbidea 

bilatzen hasi zen, baina ez zuen konponbiderik aurkitu, ez zekien nola heldu 

etxera, eta ez zekien sagu hartaz fidatu ala ez. 

Hurrengo egunean, esnatzerakoan Ainhoak bere gelan zegoela ikusi zuen, 

nola iritsi zen ez zekien arren. Hortaz, dena ametsa izan zela pentsatzen hasi 

zenean hauxe ikusi zuen: oparitxo bat zegoen mahai gainean, eta bertan 

jartzen zuen: "Basoan ezagututako neskarentzat". Unairen mahaian ere 

bazegoen beste bat eta hauxe jartzen zuen: "basoan ezagututako mutil 

ausartarentzat, bere arreba laguntzen joan zena arriskuetan pentsatu gabe". 

Anai‐arrebak besarkada handi bat eman zioten elkarri eta pozik bizi izan ziren 

betirako. 

22


IV. KATEGORIA 

1. SARIA 

Lana: “Liburutegi misteriotsua” 

Egilea: Ainhoa Enzunza Mallona 


Herria: Fruiz 

nuen. 

Orain dela bi urte gutxi gora behera, istorio harrigarri bat deskubritu 

Behin, euskarako klasean geundela, andereñoak antzinako mitologiari 

buruzko lan bat egiteko agindu zigun. Ni asko poztu nintzen, mitologia 

izugarri gustatzen zaidalako, eta lehenbailehen ekin nion lanari gogotsu. 

Lehenik eta behin, Interneten informazio bila hasi nintzen baina 

konturatu nintzen oso informazio gutxi zegoela, eta, beraz, inguruko 

liburutegietara joatea otu zitzaidan, informazio gehiago bilatzeko asmoz. Ez 

nuen denbora alferrik galdu nahi, beraz, herriko liburutegira joan eta ea liburu 

zaharrik ba al zuten galdetu nuen. Bertako neskak adierazi zidanez, herriko 

liburutegitik liburu zaharrak aspaldi kendu zituzten eta alboko herriko beste 

liburutegi batera eraman zituzten, non liburu zahar piloa zeuden. Hori entzun 

nuen momentuan izugarri poztu nintzen, esperantza handia nuen liburutegi 

hartan zerbait aurkituko nuela. 

23

Ondoren, helbidea eman zidanez, liburutegi horren bila abiatu nintzen 

alboko herrira eta nekez, baina azkenean lortu nuen. 

Sinestezina iruditu zitzaidan, kobazulo baten antzerakoa zen, oso leku 

misteriotsua, denbora pila egon nintzen horren bila, ez nuen inoiz pentsatuko 

horrelako toki batean liburutegi bat egongo zenik. 

Hasieran, pixka bat beldurtuta sentitu nintzen bertara sartzeko, baina beste 

aldetik zirrara handia sortzen zidan leku hark eta sartu beharra nuen. 

Atea ireki eta andre batekin topo egin nuen. 

Txundituta gelditu zen hain neska gazte bat bertara sartzen ikusi zuenean. 

Esan zidanez, oso jende gutxi hurbiltzen zen bertara, gainera gehienak 

adinekoak ziren, eta normala da, egia esan, gaur egun gazte gehienek, 

Internetetik egiten dutenez dena, ez dute liburutegi hauen beharrik, baina nik 

ez nuen hala pentsatzen. 

Berarekin hizketan hasi nintzen eta antzinako mitologiako liburuez 

galdetu nion. Jarraian, gela handi‐handi batera zuzendu zen eta bertako 

liburu guztiak mitologiari buruz zirela esan zidan, pertsonaia desberdinei 

buruzkoak. 

Denbora luze pasatu nuen liburu haiei guztiei begirada bat botatzen eta 

berandu zenez, etxera joatea erabaki nuen. 

Ordutik aurrera egunero itzultzen nintzen eta orduak igarotzen nituen 

liburu haien aurrean, txundituta nengoen! Guzti hark amets bat zirudien. 

Horrela igaro nituen egunak, bertara joan eta mitologiari buruz irakurtzen 

nuen, baina pentsatu nuen pertsonaia bat aukeratu beharko nuela ikastolako 

lan hori egiteko eta ondoren jarraituko nuela gainerakoez ere irakurtzen, eta, 

beraz, niri gehien gustatzen zitzaidan pertsonaia aukeratu nuen, lamiak. 

Lamiei buruz hainbat eta hainbat liburu zeuden baina nik bakarra eraman 

nuen etxera lasai‐lasai irakurtzeko, bitxiena, portadan kolore arraroenak 

zituena. Besteek nahiko arruntak ziruditen, baina hau ez, berezia zela ziur 

nengoen. 

24

Hurrengo egunetan liburu hori irakurtzen hasi eta oso 

interesgarria iruditu zitzaidan. Informazio piloa nuen lanean 

jartzeko, baina harrigarriena egun honetan gertatu 

zitzaidan. Liburuko orriak pasatzen ari nintzela, argazkiren 

bat bilatzeko asmotan, paper zatitxo bat aurkitu nuen orrien 

artean. Oso antzinakoa zela argi zegoen, eta lumaz idatzita 

zegoela ere ematen zuen. Orria hartu eta irakurri egin nuen: “Istorio 

zirraragarriak kontatzeko prest. Maria Sulina. Helbidea: Agureni etxea 3. 

Muriz” 

Ezin nuen sinistu !! Norbaiten oharra zen, baina nola aurkituko nuen nik 

etxe hori? Emakume horrek bizirik jarraituko ote du?... Mila galdera nituen 

buruan bueltaka, ezin nuen lorik ere egin. 

Ahal bezain azkar liburutegira joan eta bertako emakumeari helbide 

hartaz galdetu nion. Hark ez zuela inoiz halakorik entzun erantzun zidan, 

baina, hala ere, gela ilun batean sartu eta liburu batekin itzuli zen. 

Liburu hartan antzinako helbideak jartzen zituela esan zidan eta bila hasi zen. 

Aurkitu zuenean, azaldu eta mapatxo bat ere egin zidan baina esan zidan argi 

ibiltzeko leku hori bilatzean, ez zekiela seguru oraindik etxe horrek jarraituko 

ote zuen eta jarraituko bazuen liburutegi hura bezala ondo ostuta egongo 

zela iruditzen zitzaiola. 

Mapa hartu eta etxe hori bilatzeari ekin nion. Arratsalde osoan egon 

nintzen bila, eta, azkenean, mendi baten magalean –mapan agertzen ez zen 

zubi bat igaro ondoren‐ sakonune batean aurkitu nuen, asko kostata! 

Bertara zuzendu nintzen, atea jo eta, ez zidanez inork erantzuten, penatuta 

alde egitea erabaki nuen, baina bat‐batean atea ireki eta amona zahar bat 

agertu zen. Maria zela esan zidanean ezin nuen sinistu ikusten ari nintzena, 

eta berak ere halaxe zirudien. 

Sartu eta liburutegikoa kontatu nionean oso pozik zirudien, esan zidan 

urte asko zeramatzala norbaitek hori irakurriko zain eta, azkenean, ni izan 

25

nintzela pertsona hori. Hura gaztea zela idatzi zuen eta orain ia 90 urte 

zituen. 

Maria etxe txikitxo batean bizi zen bakarrik, eta alboan errekatxo bat 

zegoen zubi izugarri bat zuena. 

Denborarik galdu gabe, istorioa kontatzen hasi zen. Izugarrizko gogoa 

zuen norbaitekin hitz egiteko, zioenez urte asko zeramatzan inorekin hitz 

egin gabe. 

Oso atsegina eta goxoa zen emakumea eta pixka bat elkar ezagutu 

ostean, eseri eta istorioa kontatzen hasi zen poztasun handiz: 

“Gaztea nintzenean, gauero, zarata arraroak eta norbait hizketan 

entzuten nuen alboko erreka horretan. Oso kezkatuta nengoen, inguru 

honetan ez baitzen inor bizi eta ez nekien zarata hori nondik zetorren. Horrez 

gain, egunero nire pasiera egiten nuenean, ohartzen nintzen erreka hori 

gurutzatzeko eta beste aldera joan ahal izateko, hau da, liburutegia zegoen 

aldera, zubi bat eraikitzen zegoela norbait, eta egunetik egunera lanak 

aurreratuago zeudela. Beraz, argi nuen zarata hori zubia eraikitzen zuenak 

sortzen zuela gauez. Beraz, gau batean, zaratak entzun nituenean, gauero 

legez, ohetik jaiki eta zubia zegoen tokirantz abiatu nintzen zubia hain azkar 

eta gauez nork eraikitzen zuen jakin ahal izateko, eta bide batez, eskertzeko. 

Heltzear nengoen, baina oraindik ez nuen ezertxo ere ikusten, eta bat‐batean 

ahots batzuk entzun ziren larrituta bezala. Bertara iristean, ez nuen inor ere 

aurkitu baina gaueko iluntasunean izugarrizko distira egiten zuen urrezko 

orrazi bat aurkitu nuen. Ez nuen ezertxo ere ulertzen baina orrazia hartu eta 

ohera sartu nintzen. 

26

Goizean orrazia aztertu eta urrezkoa zela ikusten zen, eta oraindik ere 

izugarrizko distira zuen. Gainera, bestetik, egun horretan zubiaren oso zati 

txiki bat baino ez zuten eraiki. 

Ez nuen ezer ulertzen eta hurrengo gauaren zain nengoen. 

Gau horretan ere gauza bera gertatu zen, zaratak entzuten ziren eta 

hurrengo goizerako zubia ia‐ia osorik zegoen jada. Egun 

gutxi barru zubia bukatuta egongo zen eta gogo handia 

nuen jakiteko ordutik aurrera zer gertatuko zen. 

Zubi osoa eraikita aurkitu nuen egunetik aurrera ez zen 

gehiago zaratarik entzun eta dena bukatu zen. Ez nekien 

zer gertatu zen, eta, zubia eginda nuenez, hura 

zeharkatu eta liburutegia aurkitu nuen. 

Hainbat urtetan informazio bila aritu ondoren, konturatu 

nintzen etxe ondoan zubia eraikitzen ari zirenak lamiak 

zirela, orain bai, orain dena ulertzen nuen. 

Liburuak zioen lamiak erreka ondoan egoten direla gauez beraien ileak 

urrezko orrazi batez orraztuz, eta, horrez gain, oso langileak direla, eta behar 

den lekuetan zubiak egiten laguntzen dutela. 

Dena oso argi zegoen! Lamiak ziren! Ziur nengoen ” 

Istorioa bukatu zuenean, zur eta lur nengoen, eta berak hori guztia 

egia zela egiaztatzeko orrazia ekarri zidan. Ederra zen eta oraindik ere distira 

horrek jarraitzen zuen. 

Emakume hark esan zidan orrazi hori nik gordetzeko eta, aukera 

banuen, berriz ere lamiei bueltatzeko, bestela bera laster hil egingo zela eta 

orrazia ere berarekin desagertuko zela, ez zuelako orrazi hori nori eman. 

Egun ugari pasatu nituen gertatutakoan pentsatzen, zur eta lur 

nengoen, ez nekien zer pentsatu. Hala ere, lortu nuen nire lan hura bukatzea 

27

eta irakasleak behin eta berriro zoriondu ninduen itzelezko lana egin nuela 

esanez, benetakoa zela zirudiela esaten zidan behin eta berriz. Egia guztia 

jakin izan balu… 

Lan horri esker gauza berriak ezagutu nituen eta baita adiskide berriak 

ere. 

Orain emakume hori egunero bisitatzen dut, konfiantza osoa dut 

beragan eta badakit dena egia dela. Orain nire amona 

bezala da, eta orrazia ondo gordeko dut, egun batean 

zerbait arraroa entzunez gero, lamiengana joango naiz 

eta orrazia itzuliko diet. 

Liburutegian ere orduak igarotzen ditut, magiaz 

betetako mundu batean nagoela ematen didalako bertan 

sartzen naizen bakoitzean. Zoragarria da ! 

28


IV. KATEGORIA 

2. SARIA 

Lana: “Ogoñoko eskutitza” 

Egilea: Olatz Enzunza Mallona 


Herria: Fruiz 

Gernikako jaiak ziren eta nire lagun Malenek eta nik bertara joatea 

erabaki genuen udalekuetako beste lagun batzuekin batera. 

Seiak bost gutxiagotan gelditu ginen autobus geltokian bertatik 

segituan Gernikako autobusa hartzeko. 

Biok ordurako heldu ginen eta inoiz baino 

gogo gehiagorekin gainera. Gernika guretzat oso herri 

atsegina zen jende euskalduna eta majoa zegoelako. 

Gernikara iritsi eta bertan itxaroten geneuzkan 

lagun batzuengana hurbildu ginen. Udaleku 

batzuetan ezagutu genituen duela hiru urte eta oso 

ondo konpontzen jarraitzen dugu Gernikako Alaitz, 

Elantxobeko Laida eta Muxikako Maddirekin. 

29

Heldu bezain laster, bakoitzari musu bana eman ondoren, Pasealekura 

joatea erabaki genuen bertan izango baitziren kontzertu guztiak. 

Pasealekuko banku batean eserita udalekuetako pasadizoak 

gogoratzen jarri ginen. 

Halako batean, Alaitzek banku azpira begiratu eta hauxe esan zuen: 

‐Ala!! Zeuzer ikutu dotela uste dot. 

‐Baia zer zauz esaten!! Zelakoa zan?? –galdetu genuen laurok 

harrituta. 

‐Bai, bai !! Nik uste dot karta bat edo zala. 

Denok banku azpira begiratu eta bertan karta bat ikusi genuen ondo 

ezkutatuta. Arineketa batean, nik karta hartu eta azala irakurri nuen: 

“ZORTE ON !!” 

‐Zergatik ipiniko deu hori ?? –galdetu nuen nik. 

‐Ba… eztakit!! Honek bildurrezko zeuzer emoten deu, ezta?? –esan 

zuen Laidak. 

‐Ba, egie esatea gure badozu, bai!! Jarraitu leiduten, ezta?? Ostantzean, 

intrigagaz itxikozkuzu!! –esan zuen Malenek. 

Nik kasu egin eta irakurtzen jarraitu nuen: 

Kaixo eta eskerrik asko karta irekitzeagatik! 

2003ko uda zen eta Markel, nire mutil lagunak, 

eta nik Lagako hondartzara joatea erabaki genuen. Bertan geundela, 

30

hondartzatik buelta bat ematera joan ginen eta arroketara iritsi 

ginenean, arrokak zeharkatu eta bertan pixka batean egotea pentsatu 

genuen. 

Bertan, plano bat aurkitu genuen eta plano hori nongoa zen aztertzen 

hasi ginen. 

Planoak Ogoño mendia seinalatzen zuen eta han zerbait zegoela jartzen 

zuen. Markelek eta nik hurrengo egunean Ogoñora joatea erabaki 

genuen zer zegoen aurkitzera. 

Hurrengo egunean , bertara joan ginen eta, ez genuenez ezer arrarorik 

sumatu, planoa karta honekin batera uztea erabaki genuen. 

Denok harrituta gelditu ginen eta planoa begiratzen hasi ginen. 

‐Nondik urten da plano hau? –esan zuen Alaitzek. 

‐Ba… ez dakit baia intrigaz beteta itxi dozte –erantzun zion Maddik. 

‐Bua, niri be bai!! –esan zuen Malenek. 

‐Bueno zer iruditzen jatzue kontzertue ikusten bagoaz eta biher 

Ogoñora bagoaz egun pasa? –esan zuen Alaitzek. 

‐Nigaitik ondo! Ze kontzertue hasiko da!! Ta ganera planoa guk gordeko 

badogu ez dazku ezebe paseko –defenditu nion nik. 

Guztioi ondo iruditu zitzaigun eta kontzertua ikustera joan ginen. 

Etxerako ordua iritsi zen eta Alaitz hitz egiten hasi zen. 

‐Bixerko zelan gelditxuko gara?? 

‐Nik uste dot egun pasa joateko 12etan edo lotu biherko garela ze 

ostantzien danok lo joango gara eta inork ez deu eukiko gogorik planoari 

jarraitzeko –esan zuen Maddik. 

‐Bai, errozoia dekozu –defenditu genion denok. 

31

‐Orduen zer… 12etan hemen? –esan zuen Malenek. 

‐Bai!! –erantzun genion denok batera. 

Hurrengo eguna iritsi zen eta ni Malenekin joan nintzen. Alaitz itxaroten 

zegoen eta beragana abiatu ginen eta handik 5 minutura Laida eta Maddi 

etorri ziren. 

Denok prest geunden eta Alaitzen amak 

bertara eraman gintuen. Guztiok intrigaz 

beterik geunden eta kotxean ere horretaz 

hitz egiten joan ginen. Halako batean, 

Ogoñora iritsi ginen. Alaitzen ama agurtu eta 

planoa aztertzen hasi ginen. 

Planoak zioen Ogoñoko mendi tontorrean zerbait zegoela. Horregatik, 

mendia igotzen hasi ginen. Denok atzoko egun zoragarria gogorarazten joan 

ginen. Egin genituen lagunak, kontzertuko momentu zoragarriak, bertako 

abestiak… 

Bidea ez zitzaigun luzea egin denbora guztian hizketan joan ginelako. 

Tontorrera iristerakoan, planoa hartu eta hitz egiten hasi nintzen: 

‐Planoak esaten deu zeuzer dauela Ogoñoko puntako eskuman. Beitu! 

–eta planoa erakutsi nien. 

‐Bai, holantxe da. Goazen topetan! –esan zuen Malenek. 

Denok begiratzen hasi ginen eta ez genuen ezer aurkitzen. Ordu eta erdi 

barru Alaitzek esan zuen: 

32

‐Bueno, uste dot gezurre esaten dabizela. 

‐Nik be bai!!! –esan zuen Laidak. 

Denok lurrean eseri ginen eta, halako batean, Maddik esan zuen: 

‐Ze ingu oin?? 

‐Bazkaldu!! Ze ni goseak hilten nabil!! –esan 

zuen Laidak. 

‐Bale, ba!! –esan genuen denok batera. 

Motxilatik bazkaria atera eta jaten hasi ginen. 

Halako batean, esan zuen Alaitzek: 

‐Ei…! Han zulo arraroa dau, ezta? 

‐Ze zulo?? –esan zuen Malenek. 

‐Hor gure parean dauena justo. 

‐Goazen adituten –esan zuen Laidak. 

Denok bazkaria amaitu eta zulorantz abiatu ginen. Zulora begiratu eta bertan 

karta bat aurkitu genuen oso ondo ezkutatuta. Orduan Maddik karta hartu 

eta irakurtzen hasi zen: 

Kaixo eta eskerrik asko karta hau zabaltzeagatik. 

Egun batez nire lagunak eta nik Ogoñora joatea erabaki genuen. Halako 

batean, karta bat aurkitu genuen eta irakurtzen hasi ginen. Kartak esaten 

zuen euskaldunok hemen antzina-antzinatik bizi izan garela eta gure 

betebeharra zela euskara zutik mantentzea. Horregatik, kartak esaten 

zuena zen, belaunaldiz belaunaldi karta hau ondo gordetzeko eta zuek 

beste batzuei pasatzeko hizkuntza zutik mantendu dadin. Horregatik, 

nik, Mattin, eta nire lagunek karta honi kasu egitea erabaki genuen eta 

ahal dugun neurrian euskara gehiago erabiltzea eta maitatzea pentsatu 

genuen. 

33

Hurrengo karta hau irekitzen duenak beste esaldi bat jarri beharko du 

Euskal Herrian euskara zabaldu nahi dugulako. 

1863tik arau hori betetuz joan da eta hortik aurrera betetzen jarraitzea 

nahiko genuke euskaldun guztiok. Beraz, ondo pentsatu esaldia jarri 

baino lehen. 

Eskerrik asko kasu egiteagatik eta euskara zutik mantendu! 

‐Ze raroa, ezta?? –esan nuen nik harrituta. 

‐Joe… benetan!!! Super raroa da holako karta bat egotea urte 

horretatik, ezta? –esan zuen Laidak txundituta. 

Laidak. 

‐Erantzun ingogu, ezta?? –esan zuen duda barik Alaitzek. 

‐Bai, bai!! –guztiok batera. 

‐Nork idatziko deu?? –esan zuen Malenek. 

‐Ba… Laidak oso letra politxe deko! Zuek zer dinozue?? –esan nuen nik. 

‐Nigaitxik idatzi ahal dot!! –esan zuen 

‐Bale ba!! Zuk idatzikozu, ezta?? –esan 

zuen Alaitzek. 

‐Bai!! Ze idatzikogu?? –esan zuen Laidak. 

‐Ba, aurreko kartan antzeko zeuzer, ezta?? Ze niri asko guste jat! 

‐Bai, hori idea ona da –esan zuen Malenek. 

Pentsatzen hasi ziren eta, azkenenean, honela geratu zen: 

Eskerrak eman nahi dizkizuet modu honetan zuei idatzitako hitzak 

baitira euskara bultzatzeko eta maitatzeko. Gaur irri baten inguruan 

elkartuko gara Ogoño inguruan denok euskaraz mintzatzen gabiltzalako. 

Euskara plazara jalgi zan momentutik euskaldunok beti gabiltza euskaraz 

mintzatzen. Gure eskaria da hemendik aurrera euskara indartsu 

erabiltzea eta beste nonork karta hau betetzen duen bitartean euskara 

Euskal Herrian sutsu aritzea eta gure hitzei kasu egitea, hau da, euskaraz 

hitz egiten jarraitzea eta asko maitatzea. Besterik barik, eskerrik asko 

karta hau irekitzeagatik eta espero dut asko gustatu izana. Beste bat arte. 

Musu handi bet!! 

34

Laida, Malen, Maddi, Alaitz eta Olatz. 

Karta lehen egon zen tokian ezkutatu genuen beste batek aurkitu artean eta 

oso pozik gelditu ziren Euskal Herrian euskarak zutik jarraituko zuelako eta, 

gainera, jendeak asko maitatuko zuelako; eta gura lagunek be Euskarak 

aurrera egin dezan lagundu zutelako, eta badakitelako haiek utzitako mezua 

bete beharko dutela eta horrela mantendu urtez‐urtez, mendez‐mendez… 

35


IV. KATEGORIA 

3. SARIA 

Lana: “Mundu txiki honetan” 

Egilea: Leire Olazar Barona 



Lehengo egunean entzun nuen telebistan, munduan 7.500.000.000 

pertsonara heldu garela. Baina hala eta guztiz ere, mukizapi baten modukoa 

da mundua, kasualitateak edonon gertatzen dira oraindikarren. Sinesten ez 

badidazue irakurri hurrengo ipuina: 

Pasadan hilean, Joneri non eta ikertzaileen munduko bilera Australian zela 

esan zioten. Bera ikertzailea zen, eta bere aurkikuntzaren berri Australian 

emateko aukera eskaini zioten. Gaztea zen eta, 'zergatik ez ?' esanez onartu 

egin zuen. 

Maletak prest zituen betiko moduan eta etxekoei agur esanez aireporturantz 

abiatu zen. Bidaia luzea izango zena bazekien eta lehenengo Londresera joan 

zen han gaua pasatzeko. Londresen atseden hartu ondoren, garaiz joan zen 

aireportura, handik Singapurrera joateko. Baina, hegazkinera sartzeko 

36

txartela ateratzera joan zenean, mostradoreko mutilaren hitz pare batek 

zurtz eginda utzi zuten: 

Bisadua mesedez! 

Zer? Bisadua behar da Australiarako? 

Bai, sentitzen dut baina bisadu barik ezin zara Australian sartu. Eta orain zer 

egingo dut? 

Bada, Londres hiriaren erdian dagoen Australiako enbaxadan lortu 

zenezake.Badut denborarik joan, etorri eta hegazkina hartzeko? 

Hiru ordu dituzu, lortzen baduzu lekua gordeko dizut ‐ erantzun zion gizonak 

Joni lortuko ez zuela konbentzituta. 

Une horretan Jonek ez zekien zer egin ere, baina saiatzeko prest zegoen. 

Buruan tromila balu bezala zegoen, zer egin ez zekiela; metroa hartu eta 

metroz joan, taxiz joan ... Hasieran metrorantz joan zen baina bat‐batean 

atzera egin zuen eta taxia zela hobea pentsatu zuen. Aireportuko atetik 

kanpora irten eta taxien ondoan goi‐mailako norbaiten txofer bat zegoen 

beraren kepisa eta guzti. Gizontxoa ingeles‐ingelesa zen, Sherlock Holmes‐en 

itxurakoa, argal‐argala, itxura ezin xelebreagoduna. Bere arazoa azaldu zion 

eta honek bere poltsikorako diru pixka bat nahi zuenez, hauxe esan zion: 

"200 liberaren truke joan eta etorri egingo dugu eta hegazkina hartuko 

duzu". 

Kontuak ateratzen hasi zen Jon eta azkenean onartu egin zuen garestiago 

irteten zitzaiolako Londresen gaua igarotzea eta hurrengo goizeko hegaldia 

37

hartzea. Han joan ziren biak ziztu bizian. Hain joan ziren presaka bada, gorri 

zegoen semaforo baten ez gelditzeko, semaforoa utzi eskuinaldean eta 

lorategia zeharkatu zuten. Jon mutu zegoen baina txoferrak lasai‐lasai esan 

zion semaforoa gorri pasatuz gero isuna askoz ere handiagoa dela. 

Heldu ziren enbaxadara eta txoferra atean geratu zen Hollywood‐eko 

famatuei egiten dieten moduan, agerian zegoen ondo irakatsita zegoena. 

Barrura sartuz batera, izugarrizko ilara aurkitu zuen eta Jon azkenengo jarri 

zen, baina berehala ohartu zen lehiatilera heldu arte itxaron ezkero, 

hegazkinari agur esan beharko ziola. Orduan, batzuei barkamena eskatu 

besteei bere arazoa erdi azaldu eta ... Hartan horretan lehenengo jarri zen. 

Aurpegia gorri‐gorri eginda zeukan, Londresen oso gaizki ikusia baitago 

horrelako gauzak egitea. Orri batzuk betetzeko agindu zion lehiatileko 

gizonak eta horretan zegoen bitartean, "non daukazu argazkia?" entzunez 

batera, hotzikara sartu zitzation Joni. K.O. geratu zen. Kanpora irten eta 

txoferrari kontatu zionean Jonen harridurarako hauxe esan zion: 

Hala! Sartu autora! Goazen metro geltokira eta han behean dagoen "fast 

picture machine " horietakoan aterako dugu argazkia ! 

Hala egin zuten. Di‐da batean argazkiak atera zituen. Dirua txoferrak utzi zion 

txistinik egin gabe, Jonek ez baitzuen liberarik eta. Enbaxadara itzuli ziren. 

Berriro ere barkamenak eta denetariko kontuak eta lehenengo jartzea lortu 

zuen lotsa‐lotsa eginda. 

Azkenean lortu zuen bisadu madarikatua ateratzea, eta gainera ordu bi baino 

lehenago! Sinestezina! Aireporturako bidea hartutakoan, apur bat 

lasaitxoaga, txoferra hizketan hasi zitzaion, adeitsua baitzen. 

Zer? Eta nora zoaz ba? Australiara, lan kontuak direla‐eta. 

38

Oh! Australia! Leku ikaragarria da, ezin politagoa. Ni egona naiz pasadan 

urtean. 'Surfers paradise' izeneko kostalde ikusgarrian. Zergatik da ikusgarria? 

Ba, surflarien paradisua da eta hotel politez josita dago. Hotel horietariko 

batean Australiako kasinorik handiena eta luxuzkoena dago. Atera kontua, 

errail lodi bakarreko trena du hoteletik hondartzaraino. Airean doa trena! 

Luxuzko hotelik hotelera hondartzara heldu arte ... blablabla .... 

Hortik aurrera Jonek ez zion gehiago entzun, beno entzun bai, baina ez zion 

kasurik ere egin, gizonak larregi hitz egiten baitzuen. Autoaren eserlekuari 

atzazalakaz oratuta joan zen Jon semaforoak ekiditeko bere metodoari 

jarraitzen baitzion txoferrak, lorategiak gustuko balitu bezala. 

Bat‐batean banketxe batean aurrean geratu zen eta, hortxe berton duzu 

kutxazain automatikoa esan zion Joni. Dirua atera eta aurrera egin zuten. 

Aireportura heldu zirenean, txoferrari esandakoa ordaindu ondoren, Jon 

barrura sartu zen, baina txoferrak ere atzetik jarraitu zion maletekin, bere 

bezeroak beste edozer behar bazuen berriro korrika irteteko prest. Baina 

oraingoan dena ondo joan zen. Txartela ateratzera joan zenean lehengo 

mostradorera, han aurkitu zuen Iortuko ez zuela uste zuen gizontxo bera, 

igelaren moduko begiak dituela. Hitz bat esateko baino ez zen gauza izan: ' 

unbelievable '. Jezarleku bat baino ez daukat, primerakoa da eta 

hegazkinaren lehenengo jezarlekua da, atsedena hartzeko pilotuari uzten 

zaiona, baina hitza eman dizut eta orain ezin dut atzera egin. Txoferrari agur 

esan eta Jon hegazkinera abiatu zen. Hamabi ordu nekagarri igaro ondoren 

Singapurrera heldu eta hemen beste sei orduko egonaldiaren ondoren 

Australiarantz abiatu zen. Berriro ere Australiaren mendebaldean lur hartu 

zuen hegazkinak baina Jonek Ekialdera joan behar zuenez, azkenengo 

txandari ekin zion. Hara heltzean, goizaldeko hirurak ziren eta ez zekien zer 

egin, gaua hiri hartan igaro ala noia edo hala bere lekura joan. Autobusak eta 

gidariak ikusi zituen han aurrean eta eurenganantz joan zen galdetzeko 

39

asmoz, baina gizon bat hurbildu eta 'zatoz! autobusean hiru ordu baino ez 

dira! ' esan zion. Beno ba, halaxe egin zuen, izan ere han denak ziren adeitsu 

eta alaiak. 

Jonek ez zekienez non zegoen hitzaldia eman behar zuen lekua, gidariari 

erakutsi zion hotelaren helbidea. Lasai egon lagun, neuk esango dizut heltzen 

garenean. Hiru ordu inguru pasa zirenean, gidariak ahots indartsuz "Surfers 

Paradise" esan zuen. Jonek kasurik ere ez. Gidaria Jonengana hurbildu zen 

eta, hauxe da zure lekua eta hori aurreko zure hotela esan zion. Aiba! Bere 

Sherlock‐ek esandako hotel bera zen! Hantxe ikusten zituen 'Errail bakarreko 

tren zuria' eta 'casino' ikaragarria. Hotelaren barnera sartu zenean 

jauregiaren parekoa zen. Zurtz eginda eta sinetsi ezinik zegoen. 

Londresen kasualitatez aurkitutako txofer batek esandako 

hotelaren aurrean zegoen! Hain urrun joan arren istorioaren 

hasierara bueltatu zen. 

40


V. KATEGORIA 

1. SARIA 

Lana: “Itsasoko ezustea” 

Egilea: Irati Enzunza Mallona 


Herria: Fruiz 

Euskal Herriko kostaldeko herri txiki‐txiki batean, bazen Peru deituriko gizon 

bat. Bere gurasoak herri hartakoak ziren eta hogei urte zituenean, herriko 

neska ederrenetako batekin ezkondu eta baserri izugarri batera joan ziren 

bizitzera. Urte gutxi batzuk baino ez ziren pasatu lehenengo alaba jaio 

zenerako eta jarraian etorri ziren hurrengo hiru seme‐alabak ere. 

Peruren aita arrantzalea zenez gero, umetan oso gogoko zuen aita etxean 

egoten zen denboraldietan berarekin orduak igarotzea itsasertzean eserita, 

kaña eskuetan zutela, arraina noiz harrapatuko zain. Urteko gainerako 

sasoietan, ama alboan izaten zuen arren, izugarri sumatzen zuen aitaren falta, 

bere ikasgelako lagun gehienek guraso biak etxean izaten zituzten eta. 

Denborarekin ohituz joan zen arren, oso gustuko zuen arrantza egitea eta 

sarritan bakarrik joaten zen. Hondartzaren ezkerraldean oso lurmutur polita 

zegoen eta arrantza egiteko toki ezin hobea zen. Astean hiru‐lau alditan 

41

arraina eramaten zien etxekoei jateko eta seme‐alaba guztiak pozez 

txoratzen jartzen zituen. 

Urte batzuk igaro zirenean, txalupa txiki bat eraiki zuen eta eguraldi ona 

zegoen arratsaldeetan kostaldetik gertu 

nabigatzen ibiltzen zen. Batzuetan bere emazte 

edo seme‐alabaren baten laguntza izaten zuen 

arren, gehienetan bakarrik joaten zen. Itsasoan 

arrantzan egiteak asko erlaxatzen zuen eta 

aitarengandik hurbilago egongo balitz bezala sentitzen zen. 

Uztaileko arratsalde bero batean, beste zereginik ez zuela eta, Peruk herriko 

portu txikian txalupa hartu eta arrantzatzera abiatu zen. Kostaldetik zenbait 

mila urrundu eta kaña bota zuen. Eguzkiak gogor jotzen zuen arren, 

kostaldeko haize finarekin gustura sentitzen zen. Hain gustura, non iluntzeko 

bederatziak heldu eta han jarraitzen zuen. Gaua hurbiltzen sentitu zuen baina 

ilargia oraindik atera gabe zegoen. Egun hartan ez zuen ia arrainik harrapatu 

baina bat‐batean ura mugitzen hasi zen eta arrainak laster kaña hartuko 

zuelako itxaropena zuen. Itsasoa gero eta gehiago mugitzen hasi zen eta 

arrain handi zuri bat ikusi zuela iruditu zitzaion. Asko poztu zen, familiari ilusio 

handia egingo ziolako eta egun pare baterako jatekoa izango zutelako. 

Halako batean, arrain handi hura itsasotik kanpora irteten hasi zen. Oso 

kolore argia zuen eta izugarri handia zen. Arraina zela pentsatu zuena, 

uretatik ateratzen hasi zen gauza zuri eta oso argitsua zen eta izutu egin zen. 

Hura oihuka hasi zen, negarrez egongo balitz bezala, eta Peruk arrauna 

eskuetan hartu zuen defendatzeko besterik ez zuelako. Itxura borobila zuen 

gauza hura oihuka, amorratuta eta alde guztietarantz mugitzen zebilen eta 

izugarrizko olatuak sortzen zituen. Peru oso izututa zegoen, horrelako 

42

mugimenduekin bere txalupa txikia laster irauliko baitzen; baina ez zekien zer 

egin. Badaezpada, ixil‐ixilik gelditu zen, arrauna eskuetan zuela, animalia hark 

ikusiko ez zuela pentsatuz. 

Baina halako batean, borobil erraldoi hark burua jiratu eta Peruri amorratuta 

begiratu zion. Oso handia zen, kolore zuria eta oso begi handiak zituen. 

Uretako dragoi edo herensuge bat zela pentsatu zuen eta bere garrasiek 

edonor utzi zezaketen beldurtuta. Zerbait gertatzen zitzaion baina Peruren 

errua al zen? Zer gertatzen zen? 

Mutila ikustean uretako animalia hura pixka bat urrundu egin zen, hura ere 

beldurrak jota balego bezala. Biak elkarri begira geratu ziren eta gauza zuri 

hark aurreko guztiak baino oihu ozenago bat egin ondoren, negarrez hasi 

zen. Ibai txikiak balira bezala erortzen zitzaizkion malkoak begietatik. Peru 

zur eta lur zegoen, ez zekien zer egin, zer zen hura eta zer gertatzen zitzaion. 

Astiro‐astiro arrauna uretan sartu eta etxerantz joatea erabaki zuen. Baina 

gaua oso iluna zen eta ez zuen ezer ikusten. Zegoeneko denbora asko pasatu 

zen ilundu zuenetik eta, ilargia eta izarrak atera gabe zeudenez, ezin zuen 

aurrerantz joan, ez zekien kostaldea non zegoen. Itsu geratu izan balitz 

bezala sentitzen zen, dena beltz ikusten zuen, animalia zuri hura izan ezik. 

Beldurraren beldurrez, alde baterantz arraun egiten hasi zen. Bat‐batean 

animalia hitz egiten entzun zuen. Negarrez jarraitzen zuen baina Peruri 

zerbait esan zuela iruditu zitzaion. Peruk burua jiratu eta piztiak honela esan 

zion: 

‐Lagundu, mesedez. Ez dakit zer egin dudan, ez dakit zer gertatu 

zaidan, baina ez dut hemen egon nahi. 

43

Animalia zintzoa iruditu zitzaionez, Peruk laguntza eskaintzea erabaki zuen. 

Berarengana hurbildu zen eta ea zer gertatzen zitzaion galdetu zion. Besteak, 

hau erantzun zion: 

‐Eskerrik asko gizona, benetan, eskerrik asko. Uste nuen ni bezalako 

pertsonaia handi bat ikusita izutu eta alde egingo zenuela baina zure laguntza 

behar dut. Oso istorio luzea eta zaila da azaltzeko. Ni ez naiz animalia urtarra, 

ez naiz inoiz uretan bizi izan. Igerian badakidan arren, ez da hau nire etxea eta 

hemendik ateratzen lagundu behar didazu. Ez al zara konturatu oraindik 

ilargia eta izarrak atera gabe daudela? Iluntasuna nagusi dela? Ba, nire errua 

da. Nigatik ezin duzu etxera bueltatzeko bidea aurkitu eta nigatik dago zerua 

horren ilun. 

‐Lasaitu zaitez, nik lagunduko zaitut. Baina nola esan dezakezu hori, 

zergatik da zure errua? 

‐Ni ilargi andrea naiz. Badakit sinestezina dela baina hala da. 

Dagoeneko bi ordu eraman beharko nituen zeruan, nire etxean, baina ez da 

hala. Izan ere, itsasoa da nire ispilua eta normalean urrunetik begiratzen 

dudan arren, gaur eguerdian larregi hurbildu naiz ispilura eta itsasora erori 

naiz. 

Ilargia negar batean hasi zen. Peru zeharo harrituta zegoen. Ilargia bere 

begien aurrean? Eta honela esan zion: 

‐Lasaitu zaitez, zer egin behar dudan esaten badidazu, nik lagunduko 

dizut. Eta galdera bat, horregatik ikusten zaitut hain argitsu eta zuri bakarrik? 

44

‐Noski –erantzun zion ilargi andereak‐ Ez zitzaidan inoiz horrelakorik 

gertatu eta nire amonak idatzitako liburu batean irakurri nuen, gure ispilua 

den itsasora asko hurbiltzea oso arriskutsua dela. Hala ere, probatu egin nahi 

nuen eta begira zer gertatu zaidan. Ez dut gehiagotan horrelakorik egingo eta 

nire etxera bueltatu nahi dut. Baina arazo bat dago. Nik gizakiekin bakarrik 

hitz egin dezaket eta etxera bueltatzeko arrain guztiak elkartu eta gorantz 

indar eginez ni zerura bultzatu behar naute. Ados bazaude, arrainak deituko 

ditut eta zuk azaldu zer egin behar duten. 

‐Bai, noski, horixe egingo dut. Gainera horrela gaia pixka bat argitu eta 

neu ere etxera bueltatu ahal izango naiz. Baina zuk badakizu gizakiok ere ezin 

dugula arrainekin hitz egin, ezta? 

‐Bai, badakit. Baina hori egoera arruntetan bakarrik gertatzen da. Zuk 

ni ukitzen banauzu, arrainekin hitz egiteko gaitasuna lortuko duzu. 

Peruk orduan ilargi anderea ukitu zuen. Ilargiak arrainak deitu zituen doinu 

berezi bat abestuz. Bat‐batean arrain pilo batek txalupa inguratu zuen. 

Milioika arrain baino gehiago zeuden han, eta mota guztietakoak gainera, 

hura izugarria zen. Baina benetan harrigarriena arrainek heldu ahala Peru 

agurtzen zutela zen. Denek esaten zioten kaixo edo zer moduz? Arrain 

guztiak bertan zeudela ikustean, Peruk egin beharrekoa azaldu zien. Guztiek 

batera Ilargia zerurantz bultzatu behar zuten Peruk hirura arte 

zenbatutakoan. Horrela egin zuenean, guztiek kasu egin zioten eta arrain 

denak batera ilargia bultzatzen hasi ziren. Ilargiak hasieran zuen aurpegi 

tristea alaitzen hasi zen eta gutxika‐gutxika itsasotik aldendu zen. Bidean 

zihoala Peruri eskerrak eman zizkion eta ez zuela inoiz ahaztuko zin egin zion. 

Azkenean, Ilargia zerura heldu zen eta bere tokian kokatu zen; arrainak ere 

45

sakabanatzen hasi ziren eta, argitasuna nagusitu zenez, Peruk etxerako bidea 

hartu zuen. Zeharo harrituta zegoen, gertatutakoa sinesgaitza zen. 

Etxera heldu eta familiakoak kezkatuta zeuden arren, etxeko gizonak 

gertatutakoa kontatu zuenean sinetsi ezinik geratu ziren. Ilargiaren tokia 

zeruan dago eta gu zaintzea du helburu baina berak ez du ahaztuko Lurrean 

bizi izan zuen esperientzia eta Peruk emandako laguntza. Horregatik, egun 

hartatik aurrera, edozein itsasotan Ilargiaren erreflexua ikus dezakegu bera 

noizbait gurekin egon zela gogoraraziz. 

46


V. KATEGORIA 

2. SARIA 

Lana: “Berunezko soldadutxoa” 

Egilea: Mirari Argiarro Zamakona 



Bazen behin, orain dela urte nahiko, noiz bideojokoak, telefono mugikorrak 

eta ordenagailuak existitzen ez ziren. Garai horretan, liburu, puzzle eta 

panpinak oparitzen zizkien normalean Olentzerok umeei. Ikastolarako margo 

eta koadernoak ere, baina Eraizeri jolasak ziren gehien gustatzen 

zitzaizkionak. 

Urte horretan Olentzero, nahiko ondo portatu zen t eta kutxa urdin bat 

utzi zion zuhaitz azpian. Urdina zen, eta lazu txiki bat zuen goikaidean. 

Eraizek ez zekien zer aurkituko zuen irekitzerakoan, eta hura izan zen 

sorpresa, berunezko 14 soldadutxo ikusi zituenean Pilo gustatzen zitzaizkion 

soldadutxoak eta 14 egonda, bere arreba Udanerekin gudetara jolasteko 

kopuru bikaina iruditu zitzaion. Banaka atera zituen, bakoitza alde guztietatik 

begiratuz, bueltak emanez. Guztiak ezberdinak ziren: traje gorria, urdina, 

berdea, beltza, marroia... Armak ere ezberdinak ziren. Saina, bazegoen guztiz 

ezberdina zen soldadutxo bat. Bere trajea gorria zen, beste biren modukoa, 

47

aina hanka bat zuen faltan. Zer gertatu zitzaion soldadutxu honi? Gerrate 

baten galdu zuen? Istripu baten? 

Askok pentsatuko duzue; " Badakit nor den soldadu hau Ume baten 

leihotik erorita, paperezko itsasontzi baten, hiriko estolda guztietatik 

abentura bidaia bat egiten zuena, arrain baten sabelean amaitzeko". Ba ez, ez 

da istorio horretako soldadutxua hau. Izan ere, hainbat soldadu herren daude 

mundu osoan zehar, eta bakoitzaren istorioa ezberdina da. 

Frantziako iparraldean jaio zen Jerome, soldadua. Beno, soldadu nagusi egin 

zenean. Gaztetan, Normandiako Vire herrixkako eskolan ikasten zuen; 

matematikak, hizkuntza, geografia... Hau da, guk ikasten ditugunak, baina 

frantsesez, noski. Eskola amaitzerakoan, aitak, zapata dendan lan egitea 

proposatu zion, baina ez, berak soldadu izan nahi zuen, irratian entzuten 

zituen heroien moduan. 

Soldadu eskola baten sartu zen, Parisetik hurbil. Bertan, lagun asko egin 

zituen, eta oso ondo pasatzen zuen; jolas asko egiten zituzten; lurretik 

arrastaka ibili, soka tira, lasterketak, aurpegia margoztea... Baina, Jerome‐ri 

gehien gustatzen zitzaiona orratz magnetikoarekin orientatze jolasak egitea 

zen. Basotik galduta, iparrorratz bat erabilita, altxor bat aurkitu behar zuten. 

Oso ondo pasatzen zuen bere kide Jeremyrekin hau egiten. 

Arratsalde baten, soldadu eskolako zuzendariak, eskolako 20 ikasleri zakua 

prestatzeko eskatu zien. Bidaia bat egin behar zuten Afrikan dagoen Somalia 

herrialdera, bertan guda bat hasia zelako. Somaliara heldu ziren eta beste 

herrialdeetako soldaduekin bildu ziren. Plan bat prestatu behar zuten soldadu 

somaliarrak garaitzeko, bakea berreskuratzeko asmoz. 

Soldadu eskola horretan izan zen, eskutan hartu zuen lehen arma. Zuhaitz 

baten kontra egin behar zuten tiro, ikasteko, gero somaliar soldaduak 

48

erabiltzeko. Beldur ikaragarria sentitu zuen Jeromek. Olio ipurdia jarri zitzaion 

ere. 

Une horretan, Jeromek argi ikusi zuen, ez zuela soldadu izan nahi, ez zituela 

pertsonak hil egin nahi, eta jendea beste modu baten laguntzea erabaki zuen. 

Gaualdean, zakua hartu eta atea itxita zegoenez, leihotik salto egin zuen, eta 

errepidera abiatu zen. Hiruzpalau orduz ibili ondoren, Kenyarantz zioan gurdi 

bat Ikusi zuen, eta harantz habiatu zen gidari eta beste lau bidaiariekin. Lau 

egun bidaiatu ondoren, Masai Mara‐ra heldu zen; Mamantu, Sumu, Kalilu eta 

Karibu.Bidaian zehar kontatu egin zioten, haiek ere gudariak zirela, baina 

haren herrixkan, masai‐maran, gudak ez zirela armekin egiten, eta ez zirela 

pertsonak erahiltzen. 

Masai gudariak pertsonak babesten zituzten, lehoiak etortzen zirenean. 

Etxeak eraikitzen laguntzen zuten. Ibaitik ura bildu eta herrixkara ekartzen 

zuten. Behiak eta ardiak zaintzen zituzten. Masai bizitza askoz gehiago 

gustatzen zitzaion Jeromi. Gainera Afrikako paisaia liluragarria zen. Argiak 

kolore eta distira berezi bat zuen bertan. 

Giro magikoa zen hura. 

Egun baten, errekatik zetorrela, zarata arraro bai entzun zuen bere atzetik 

Arinago ibiltzen hasi zen, beldurrez, bera ez baitzen oso lehoi hiltzaile ona. 

Arin, arin, arin.. bere izena entzun zuen eta Pumi Erori egin zen! 

- Ai, ai, ai! Hanka apurtu dut! Ai, ai, ai!‐ zioen jeromek 

- Zergatik alde egiten duzu? Oihuka ibili naiz, laguntzarik behar 

zenuen galdetzeko!‐ esan zion Kaliluk, bera baitzen atzetik 

zetorrena. 

49

- Ai, ai, ai! Lagundu iezadazu mesedez, hanka apurtu dut! 

Afaltzera Una! ! ! 

Bat‐batean, esku batek, Jerome hartu zuen eta leku urdin bitxi baten sartu 

zuen. Bere atzetik, beste toki ezberdinetatik zetozen bere antzeko soldaduak 

agertu ziren. 

kutxa urdina 22 urtez egon zen itxita. Soldadu hori apurtu eta armairuan 

gorde zituen guztiak, beste gauza politagoak zituelako jolasteko. Kutxa 

urdina, han geratu zen, ondo gordeta. 

Orain dela bi aste, ganbaran aurkitu zuen amak garbiketa egiten ari zela. Ai 

zelako sorpresa. Haietaz benetan ahaztu zen. Txikitan horrenbeste ordu bere 

soldaduekin, istorioak asmatzen, arrats hotzak pasatzen eta, haietaz ahaztu. 

Eraizerentzat opari polita izango dela uste dut‐ pentsatu zuen aita Unaik. Eta 

kutxa urdina garbitu, lazua jarri, eta zuhaitz azpian jarri zuen gau hartan. 

50


V. KATEGORIA 

3. SARIA 

Lana: “Gertaera latza” 

Egilea: Ziortza Arrien Orbe 

Herria: Meñaka 

Hamabi urte bete berri ditut, eta oso pozik nago. Kivu herrialdean bizi 

naiz. Etxean asko gara: ama, aita, sei neba‐arrebak eta amona. Asko maite 

dut amona. Aita mendira joaten denean lanera eta amak janaria egiten duen 

bitartean amonarekin egotea dut gustukoen. Asko ikasi dut berarekin, nahiz 

eta eskolara inoiz ez den joan. Amonak babestua bizi izan naiz. Lagunek eta 

familiak babesten naute. Euria egiten duenean ipuinak kontatu ohi dizkit. 

Amonak dio, mendien beste aldean, hiru egunetan edo, laku eder bat 

dagoela, eta bertako ura edan ezkero, betiko zoriontsu izango garela. Ez dut 

ezagutzen laku hori, baina handia egiten naizenean, nire lehenengo 

bidaiaren helmuga izango da. Amona ere nirekin eramango dut. 

Iragan dira bi ikasturte nire lehenengo eskola egunetik, eta bitartean 

asko ikasi dut. Idazten eta irakurtzen moldatzen naiz, eta matematiketan ere 

abileziaz aritzeko trebetasuna hartu dut. Andereñoak dio asko aurreratzen 

ari naizela, eta etorkizun oparoa dudala zain. Uda honetan ordea, lan egin 

51

ehar dut. Aitari amaitu zaio zuen diru apurra, eta datorren ikasturtean 

berriz ere eskolara joan nahi baldin badut, udan lan egin beharko dudala 

esan dit. Nik harro‐harro lagunduko diot, gizonek egin ohi duten modura. 

Hurrengo hilabeteak gogorrak izan ziren. Gu menditik lurra ateratzen 

ibiltzen ginen, eta ostean 

gizonek bertatik ateratzen 

zuten. Ez dakit zer zen, baina 

badakit oso preziatua zela. 

Olivierrek eta nik ez genuen 

hitz egiteko aukera handirik 

izaten, baina aukera txikienak 

ere ondo aprobetxatzen 

genituen. Gure ametsez hitz egiten genuen. Nik esan nion hurrengo 

ikasturtean berriz ere eskolara joan nahi nuela, eta handitan mendiez beste 

aldeko lakura joango nintzela. Hark ez zidan gauza handirik esaten. Urte 

asko zeramatzala lanean bertan eta… Beldur zen nire bizitza bertan igaroko 

ote zuen. Eskolara joan gabekoa zen, eta zekien gauza bakarrenetarikoa 

menditik lurra ateratzea zela esaten zuen. Nik ez nuen hala uste. Olivier 

mutil jakintsua zen. Berak bazekien noiz egingo zuen euria, txoriek noiz arte 

lo egiten zuten, nortaz fidatu gintezkeen eta nortaz ez… Berak asko zekien. 

Gogoan dut Olivier negarrez ikusi nuen egun hura. Lanean nenbilen, nire 

pentsamenduetan murgilduta, mendi barrenetik lurra ateratzen, burua 

altxatu eta Olivierren begi distiratsuak ikusi nituenean. Gaua etxean pasatu 

zuen. Aurpegia zuri‐zuri zeukan. Ukabila amorruz estutzen zuen eta 

begietatik malko zaparrada ez irteteko alferrikako ahaleginak egiten ari zen. 

Ustekabean harrapatu ninduen egoera hark. Hasieran ez nion ezer galdetu 

52

aina bere begiradak ez zuen ezer onik adierazten. Entzutera nindoana 

benetan latza zen. 

“Anaiari bisita egitera nindoan, bidean mutil gazte bat aurkitu dudanean. 

Hizketan hasi zait. Nik hasieran ez diot kasurik egin. Berak hizketan jarraitu 

du, eta niri segika hasi da. Gelditu egin naiz. Agian galduta egongo zen, baina 

bertakoa zirudien. Eta laguntzeko prest nengoen. Nor naizen galdetu dit, 

nongoa naizen, zenbat urte ditudan, non bizi naizen, nora nindoan… Tipitapa, 

korrikan bukatu dudan arte. Mutila nire atzetik zetorren, basoan sartu 

naiz, eta bat‐batean esku batek besotik heldu nau. Indar handiz heldu nau 

eta ezin izan dut ihes egin. Lurrera bota nau, eta nire gainean jarri da. 

Garrasika hasi naiz, eskuarekin ahoa estaliz isildu egin nau. Hortik 

aurrerakoa… Ez dut ondo gogoratzen. Amaitu denean mutilak inori ezer ez 

esateko esan dit, bestela nireak egingo duela. Zartako batez lurrean utzi nau 

berriro.” 

Olivierren arreba berriz etxean zegoen. Gertatutakoaren berri soilik bere 

nebak izan zuen, eta ez bata ez bestea ez ziren ausartu etxekoei ezer 

kontatzera. Baina Olivierrek argi utzi zion arrebari, egunen batean tipo hori 

aurkitzen bazuen, akabatu egingo zuela. Bitartean bisitak debekatu zizkion. 

Ez zion mendira bakarrik joaten utziko, ezta pentsatu ere! 

Ikasturte berria hasita zegoen, baina nik mendian jarraitzen nuen. Aitari 

galdetu eskolara berriz noiz bueltatuko nintzen, eta berak beti laster 

erantzuten zidan. Ez zuen beste erantzunik. Dirua aurrezten zuenean, 

hurrengo hilabetean edo bihar bertan izan zitezkeen erantzun posibleak 

53

aina berak laster esan zidan. Egunak ordea aurrera zihoazen, eta laster hori 

inoiz ez zela iritsiko pentsatzen hasia nintzen. 

Asteak igaro ziren. Olivierrekin gero eta konfiantza gehiago hartuz 

nindoan eta azkenean lagun handiak bihurtu ginen. Askotan berak 

laguntzen zidan zuloa egiten, eta beste batzuetan neuk laguntzen nion… 

Eta atsedenaldiak berbetan ematen genituen. Nire lehengusua bailitzan 

ibiltzen nintzen berarekin. Bere arreba jada ez zen bisitan etortzen, eta 

eskerrak, bestela oso urduri jarriko nintzen. Egia da bere bisitak barealdia 

bezalakoak zirela ekaitzaren erdian, baina gertatu zitzaiona berriz gerta ez 

zekion nahi nuen, eta horregatik lasaiago sentitzen nintzen herrian geratzen 

zela ikusita. Gertakizun latz hartaz geroztik ez nuen berriz ikusi, baina 

noizean behin gutun bat bidaltzen zidan, herriko kontuez hizketan, bera 

neba zaintzeko eskatzen… Hirurotatik gazteena zen arren, guztion artean 

arduratsuena eta argiena bera zen, eta nik asko estimatzen nuen. 

Laugarren hilabetea mendi honetan. Egun euritsua bezain gogorra izan 

da gaurkoa. Ez dut indarrik, hankak dardaraka ditut, eta ezin dut nire 

begietatik malkoak isurtzea ekidin. Lanean aritu gara goiz osoan zehar jo eta 

ke. Tunel estu‐estu bat egin dugu mendian barna, barru‐barruko lurra atera 

ahal izateko. Ni sartu naiz lehenengo, ostean Olivier, gero ni ostera ere, eta 

jarraian bera. Txandaka ibili gara, nagusiak arin ibiltzeko esan baitigu, eta 

azkarren ibiltzeko modurik onena txandakatzea zelakoan, hala aritu gara. 

Bera, ni, ostera ni, gero bera, ni eta bera. Ez da gehiagorik izan. Tximista 

batek zuhaitz bat zatitzen duen moduan zauritu da nire bihotza. Bularrean 

ikaragarrizko presioa sentitu dut. Ezin nuen ulertu. Nik ateratako lurra 

gizonei ematetik bueltan, mendiak Olivier nola irentsi duen ikusi dut. Sentitu 

egin dut. Segundo pare bateko kontua izango zen, baina amaiezina iruditu 

54

zait niri. Mendiaren hegal bat maldan behera abiatu da, buztinezko erreka 

bat osatuz, eta bertan joan da Olivier ere, igerian ez zekien arrainaren 

antzera. Debekatu egin didate bere atzetik joatea, eta esku batzuek estu 

heldu naute, ihes egin ez dezadan. 

Bakarrik nago. Aita apenas egunean behin edo birritan ikusten dut. 

Lanean bakarrik aritzen naiz, eta beldur naiz. Olivier mendiak irentsi zuen. 

Inoiz ezagutu dudan bere adineko mutilik azkarrena zen, eta mendi batek 

irentsi du. Bitartean guk lanean dihardugu, herritik urrun, eta okerrena da ez 

dakidala zertarako! 

Gaur atsedenaldian aitak papera eta boligrafoa lortu dizkit, eta gutuna 

idazten hasi naiz. Ez nekien nola hasi. Ez nekien ondo idatziko nuen ala ez, 

baina gertatutakoa Cecileri kontatu beharra neukan, hala sentitzen nuen. 

Inor ez zen herrira jaitsi, eta Olivierren familiak ez zuen gertatutakoaren 

berririk. Ez dut gaur amaitu, ez dut asti nahikorik izan, baina bihar derrigor 

amaitu behar dut. Olivierren familiak gertatutakoaren berri izan behar du, 

eta inork ez duenez horretarako asmorik, neuk 

idatzi beharko dut gutuna. Ez dakit herrira nork 

eraman ahal izango duen, baina lortuko dut 

hala edo hola gutuna Cecileren eskuetara 

heltzea. Negar egin dut. Aitak ikusi egin nau, 

baina ez dit ezer esan. Ez da ausartzen 

erantzunaren beldur delako, edo agian ez dio 

garrantzirik ematen. Bakarrik sentitzen naiz. 

Gutunak hau dio: “Chris naiz eta hamabost urte ditut. Kivu herrialdekoa 

naiz. Bi urtez joan naiz eskolara, bertan idazten eta irakurtzen ikasi dut. 

55

Nire ametsa mendiez beste aldeko lakura joatea da. Nire amona ere 

eramango dut, nirekin dago-eta! Atzo hil nintzen lehenengo aldiz. Ez dut 

nahi bigarrenez hil. Mendian ari nintzen, bere erraietatik lurra ateratzen. 

Hasierako hilabeteetan ez bezala, banekien zer balio zuen ateratzen ari 

nintzenak, eta zer balio nuen nik. Goizean, lanean nenbilela, eguzkia 

ezkutatu, lainotu eta euria hasi zen. Bat-batean izugarrizko zaparrada 

hasi zen. Mendi barrenetik lehenbailehen irten behar izan nuen 

badaezpada, eta argitasunaren atzetik nindoala, bularrean ikaragarrizko 

presioa sentitu dut. Dena ilundu da. Besoak alde batera eta bestera 

egiten zuen. Harri baten kolpea nabaritu dut belaunean lehenengo, eta 

hortik aurrera ezer gutxi Lurra, lurra besterik ez. 

Koltana ateratzen aritu izan naiz hiru urte luzez. Lagunaren heriotza 

ezagutu dut, mendeku gosea eta eskolarik gabeko mundu ustela. Olivier 

eta nik ateratako lurretik koltana ateratzen zuten gizonek, eta gero 

bertatik tantalioa bereizten zen. Telefono mugikorretako bateriak, kotxeko 

piezak, etab… egiteko. Oso ona omen zen jendearen bizi kalitatea 

hobetzen duten tresna horiek egiteko, eta tira, inor ez zen gutaz 

arduratzen. Isilpean gordetzen gintuzten. Isilpean sufritzen jarraitzen 

dugu, eta estatu aberatsek, beraiek demokrata izenaz definitzen direnek, 

ezkutatu egiten gaituzte. Hobe baita hamar urteko ume bati ikaragarrizko 

sakelakoa erostea, hamar urteko gurelako ume bati hezkuntza eskaintzea 

baino. Zer da ba, hezkuntza txabola batean bizi den ume batentzat. 

Etorkizuna?? 

Olivier 

56

XV. Ipuin Lehiaketa (PDF, 2 MB) - Arrieta

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?