saqarTvelos garemos dacvisa da - momxmarebeli.ge
saqarTvelos garemos dacvisa da - momxmarebeli.ge saqarTvelos garemos dacvisa da - momxmarebeli.ge
1 |garemos erovnuli saagento saqarTvelos garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministro garemos erovnuli saagento saqarTvelos teritoriaze atmosferuli haeris dabinZurebis weliwdeuli garemos erovnuli saagentos garemos dabinZurebis monitoringis departamentis monacemebi 2008 weli
- Page 2 and 3: 2 |garemos erovnuli saagento Tbilis
- Page 4 and 5: 4 |garemos erovnuli saagento sawyis
- Page 6 and 7: 6 |garemos erovnuli saagento qalaqe
- Page 8 and 9: 8 |garemos erovnuli saagento q. baT
- Page 10 and 11: 10 |garemos erovnuli saagento 0.16
- Page 12 and 13: 12 |garemos erovnuli saagento q. ze
- Page 14 and 15: 14 |garemos erovnuli saagento mtvri
- Page 16 and 17: 16 |garemos erovnuli saagento 0.016
- Page 18 and 19: 18 |garemos erovnuli saagento q. Tb
- Page 20 and 21: 20 |garemos erovnuli saagento 7 6 5
- Page 22 and 23: 22 |garemos erovnuli saagento 0.09
- Page 24 and 25: 24 |garemos erovnuli saagento q. qu
- Page 26 and 27: 26 |garemos erovnuli saagento 6 5 4
- Page 28 and 29: 28 |garemos erovnuli saagento 0.1 0
1 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
<strong>saqarTvelos</strong> <strong>garemos</strong> <strong><strong>da</strong>cvisa</strong> <strong>da</strong> bunebrivi resursebis saministro <strong>garemos</strong><br />
erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
<strong>saqarTvelos</strong> teritoriaze atmosferuli haeris<br />
<strong>da</strong>binZurebis weliwdeuli<br />
<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>ntos <strong>garemos</strong> <strong>da</strong>binZurebis monitoringis<br />
departamentis monacemebi<br />
2008 weli
2 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
Tbilisi 2009<br />
s a r C e v i<br />
1. Sesavali______________________________________________________3<br />
2. sawyisi masalis saerTo <strong>da</strong>xasiaTeba ____________________________4<br />
3. qalaqebis atmosferuli haeris <strong>da</strong>binZurebis mdgomareoba __________<br />
3.1. baTumi _____________________________________________________6<br />
3.2. zestafoni _______________________________________________11<br />
3.3. Tbilisi _________________________________________________17<br />
3.4. quTaisi __________________________________________________23<br />
4. <strong>da</strong>skvna ___29
3 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
Sesavali<br />
weliwdeulSi mocemulia <strong>saqarTvelos</strong> teritoriaze arsebuli OoTxi<br />
qalaqis atmosferuli haeris <strong>da</strong>binZurebis amsaxveli masala.<br />
weliwdeuli Sed<strong>ge</strong>nilia mavne nivTierebebis koncentraciebze 7346<br />
<strong>da</strong>kvirvebis Sedegad. ganzogadoebulia haeris rva mavne nivTierebiT<br />
<strong>da</strong>binZurebis masalebi.<br />
weliwdeuli momzadebulia <strong>garemos</strong> <strong>da</strong>binZurebis monitoringis<br />
departamentis ufrosis moadgilis Tamar maRlakeliZis <strong>da</strong> sivrculi<br />
informaciis departamentis monacemTa kompiuteruli <strong>da</strong>muSavebisa <strong>da</strong><br />
bazebis formirebis sammarTvelos mTavari specialistis m. zulievas mier.<br />
weliwdeulis momzadebaSi monawileoba miiRo atmosferuli haeris<br />
<strong>da</strong>binZurebis monitoringis jgufis ufrosma ia xomerikma.<br />
pasuxism<strong>ge</strong>beli Semsrulebelia <strong>garemos</strong> <strong>da</strong>binZurebis monitoringis<br />
departamentis ufrosi m. arabiZe
4 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
sawyisi masalis saerTo <strong>da</strong>xasiaTeba<br />
weliwdeuli Sed<strong>ge</strong>nilia <strong>saqarTvelos</strong> teritoriaze atmosferuli<br />
haeris <strong>da</strong>binZurebaze 7346 <strong>da</strong>kvirvebis analizis Sedegad.<br />
atmosferuli haeris <strong>da</strong>binZurebaze <strong>da</strong>kvirveba warmoeb<strong>da</strong> dRe-RameSi<br />
3-jer, sul <strong>da</strong>kvirveba warmoeb<strong>da</strong> <strong>saqarTvelos</strong> 4 qalaqis 4 saguSagoze<br />
(baTumi, zestafoni, Tbilisi, quTaisi). mocemul qalaqebSi <strong>da</strong>kvirveba<br />
warmoeb<strong>da</strong> haeris <strong>da</strong>mabinZurebel Semdeg ingredientebze: mtveri, gogirdis<br />
dioqsidi, naxSirJangi, azotis oqsidi <strong>da</strong> dioqsidi, xsnadi sulfatebi,<br />
manganumis dioqsidi <strong>da</strong> tyvia. (cxrili 1; cxrili 2).<br />
sul isazRvrebo<strong>da</strong> 8 mavne nivTierebis koncentracia. yvelaze metad<br />
gavrcelebuli <strong>da</strong>mabinZurebeli nivTierebebis mtvris, gogirdis dioqsidis,<br />
naxSirJangis, azotis oqsidis <strong>da</strong> dioqsidis <strong>da</strong> sxvaTa koncentraciebi<br />
isazRvrebo<strong>da</strong> im meTodikebiT, romlebic mocemulia sankt-peterburgis<br />
mTavari <strong>ge</strong>ofizikuri observatoriis mier Sed<strong>ge</strong>nil meTodur<br />
saxelmZRvaneloSi: `Руководство по контролю загрязнения атмосферы~ <strong>da</strong> agreTve<br />
saxelmZRvanelo dokumentebSi РД 52. 04-57-95 <strong>da</strong> РД 52 04-56-89.<br />
mtvris koncentracia isazRvrebo<strong>da</strong> woniTi meTodiT. haeris sinjebs<br />
iRebdnen ФПП-15 tipis filtrebis saSualebiT. naxSirJangis koncentracia<br />
isazRvrebo<strong>da</strong> eleqtroqimiuri meTodiT gazoanalizatoris `paladis~<br />
saSualebiT. gogirdis dioqsidis mSTanTqmelad gamoiyenebo<strong>da</strong> wyalbadis<br />
zeJangis 0,3%-iani xsnari, xolo azotis oqsidisa <strong>da</strong> dioqsidis<br />
mSTanTqmelad _ kaliumis iodidi natriumis arsenidTan erTad. haerSi<br />
xsnadi sulfatebis koncentraciebis gansazRvrisas sinjis asaRebad<br />
gamoiyenebo<strong>da</strong> ФПП tipis filtrebi, xolo analizebisaTvis _ bariumis<br />
qloridis xsnari. manganumis dioqsidis sinjebis aReba xdebo<strong>da</strong> АФА-ХП-18<br />
filtriT. aRniSnuli nivTierebebis koncentraciebi isazRvrebo<strong>da</strong><br />
Sesabamisi reaqciebis Catarebis Semdeg fotoeleqtrokolorimetri КФК-2-<br />
is gamoyenebiT.
5 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
cxrili 1<br />
haeris <strong>da</strong>binZurebaze <strong>da</strong>kvirvebis saguSagoebisa <strong>da</strong><br />
Catarebuli gazomvebis raodenoba<br />
# qalaqis<br />
saguSagos gazomvebis<br />
<strong>da</strong>saxeleba raodenoba raodenoba<br />
1. Tbilisi 1 2682<br />
2. quTaisi 1 1502<br />
3. zestafoni 1 2662<br />
4. baTumi 1 754<br />
sul 4 7346<br />
cxrili 2<br />
haeris <strong>da</strong>mabinZurebel ingredientebze<br />
<strong>da</strong>kvirvebaTa raodenoba 2008 wels<br />
zdk (mg/m 3 )<br />
ingredienti<br />
<strong>da</strong>kvirvebaTa erTjeradi saSualo<br />
raodenoba<br />
maqsimumi dRe_Ramuri<br />
mtveri 1615 0.50 0.15<br />
gogirdis<br />
dioqsidi<br />
1563 0.50 0.05<br />
xsnadi<br />
sulfatebi<br />
300 _ _<br />
naxSirJangi 1067 5.0 3.0<br />
azotis dioqsidi 1841 0.085 0.04<br />
azotis oqsidi 278 0.40 0.06<br />
manganumis<br />
dioqsidi<br />
682 0.01 0.001<br />
tyvia 12 - 0,3 (mkg/m 3 )
6 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
qalaqebis atmosferuli haeris <strong>da</strong>binZurebis<br />
mdgomareoba<br />
q. baTumi<br />
qalaqis atmosferuli haeris ZiriTad <strong>da</strong>mabinZurebel wyaroebs<br />
warmoad<strong>ge</strong>nen qalaqis porti <strong>da</strong> terminali.<br />
q. baTumSi atmosferuli haeris <strong>da</strong>binZurebaze regularuli <strong>da</strong>kvirveba<br />
aRdga 2008 wlis seqtemberSi. <strong>da</strong>kvirveba warmoeb<strong>da</strong> quCaze ganla<strong>ge</strong>bul<br />
sa<strong>da</strong>mkvirveblo jixurze. isazRvrebo<strong>da</strong> Semdegi mavne ingredientebi:<br />
mtveri, gogirdis dioqsidi, xsnadi sulfatebi <strong>da</strong> azotis dioqsidi.<br />
baTumis atmosferul haerSi mtvris saSualo koncentraciam<br />
(gamoTvlilia 4 Tvis monacemebis safuZvelze) Seadgina 0.5 mg/m 3 (3.3 zdk),<br />
gogirdis dioqsidis _ 0.09 mg/m 3 (1.8 zdk), azotis dioqsidis _ 0.12 mg/m 3 (3<br />
zdk). xolo xsnadi sulfatebis _ 0.01 mg/m 3 .<br />
mtvris maqsimalurma koncentraciam miaRwia 1.2 mg/m 3 (2.4 zdk)-s, azotis<br />
dioqsidis _ 0.25 mg/m 3 (2.9 zdk)-s, xsnadi sulfatebis _ 0.02 mg/m 3 , xolo<br />
gogirdis dioqsidis maqsimaluri koncentracia ar aRematebo<strong>da</strong> zRvrulad<br />
<strong>da</strong>saSveb koncentracias (cxrili 3).<br />
ukanaskneli xuTi wlis ganmavlobaSi q. baTumis atmosferul haerSi<br />
mtvrisa <strong>da</strong> azotis dioqsidis koncentraciebma mniSvnelovnad moimates,<br />
xolo gogirdis dioqsidis koncentracia umniSvnelod Semcir<strong>da</strong> (cxrili<br />
4).
7 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
cxrili 3<br />
q. baTumis haeris <strong>da</strong>binZurebis maxasiaTeblebi<br />
wliuri monacemebi<br />
ingredienti<br />
analizebis<br />
raodenoba<br />
q saS.<br />
(mg/m3)<br />
q maqs.<br />
(mg/m3)<br />
zRvrulad <strong>da</strong>saSveb<br />
koncentraciaze meti<br />
koncentraciebis<br />
<strong>da</strong>fiqsirebis<br />
raodenoba<br />
mtveri 222 0.50 1.2 92<br />
gogirdis dioqsidi 255 0.09 0.21 0<br />
xsnadi sulfatebi 22 0.01 0.02 -<br />
azotis dioqsidi 255 0.12 0.25 202<br />
<strong>da</strong>binZurebis saSualo donis (AAq<br />
saS<br />
mg/m 3 )<br />
cvlileba 2004-2008 wlebis monacemebis mixedviT<br />
q. baTumi<br />
wlebi<br />
ingredienti<br />
2004 2005 2006 2007 2008<br />
mtveri 0.20 0.17 0.30 _ 0.50<br />
gogirdis dioqsidi 0.097 0.098 0.100 _ 0.090<br />
xsnadi sulfatebi 0.020 0.023 0.020 _ 0.010<br />
azotis<br />
dioqsidi<br />
0.049 0.052 0.060 _ 0.120<br />
.<br />
cxrili 4
8 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. baTumi<br />
0.7<br />
0.6<br />
0.5<br />
0.4<br />
0.3<br />
0.2<br />
0.1<br />
0<br />
IX X XI XII<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
mtvris saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
q. baTumi<br />
0.8<br />
0.7<br />
0.6<br />
0.5<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.4<br />
0.3<br />
0.2<br />
0.1<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w. 2008 w.<br />
mtvris saSualo wliuri koncentraciebi
9 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
0.14<br />
0.12<br />
0.1<br />
0.08<br />
0.06<br />
0.04<br />
0.02<br />
0<br />
IX X XI XII<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
gogirdis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
q. baTumi<br />
0.15<br />
0.14<br />
0.13<br />
0.12<br />
0.11<br />
0.1<br />
0.09<br />
0.08<br />
0.07<br />
0.06<br />
0.05<br />
0.04<br />
0.03<br />
0.02<br />
0.01<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w 2008 w.<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
gogirdis dioqsidis saSualo wliuri koncentraciebi
10 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
0.16<br />
0.14<br />
0.12<br />
0.1<br />
0.08<br />
0.06<br />
0.04<br />
0.02<br />
0<br />
IX X XI XII<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
q. baTumi<br />
0.15<br />
0.14<br />
0.13<br />
0.12<br />
0.11<br />
0.1<br />
0.09<br />
0.08<br />
0.07<br />
0.06<br />
0.05<br />
0.04<br />
0.03<br />
0.02<br />
0.01<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w 2008 w.<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
azotis dioqsidis saSualo wliuri koncentraciebi
11 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. zestafoni<br />
q. zestafonis atmosferuli haeris ZiriTadi <strong>da</strong>mabinZurebelia<br />
zestafonis feroSenadnobTa qarxana.<br />
q. zestafonSi atmosferuli haeris <strong>da</strong>binZurebaze regularuli<br />
<strong>da</strong>kvirveba aRdga 2008 wlis martis Tvi<strong>da</strong>n. <strong>da</strong>kvirveba warmoeb<strong>da</strong> CikaSuas<br />
quCaze ganla<strong>ge</strong>buli sa<strong>da</strong>mkvirveblo jixurze. isazRvrebo<strong>da</strong> Semdegi mavne<br />
ingredientebi: mtveri, gogirdis dioqsidi, azotis dioqsidi <strong>da</strong> manganumis<br />
dioqsidi.<br />
q. zestafonis atmosferul haerSi mtvris saSualo wliurma<br />
3<br />
koncentraciam Seadgina 0.55 mg/m ( 3<br />
3.7 zdk), gogirdis dioqsidis _ 0.12 mg/m<br />
( 3 (<br />
2.4 zdk), azotis dioqsidis _ 0.05 mg/m 1.3 zdk), xolo manganumis dioqsidis<br />
3<br />
_ 0.0089mg/m<br />
(<br />
8.9 zdk).<br />
mtvris maqsimalurma koncentraciam miaRwia 2.4 mg/m 3 (4.8 zdk)-s, azotis<br />
dioqsidis _ 0.1 mg/m 3 (1.2 zdk)-s, manganumis dioqsidis _ 0.028 mg/m 3 (2.8 zdk)-<br />
s, xolo gogirdis dioqsidis maqsimaluri koncentracia ar aRematebo<strong>da</strong><br />
zRvrulad <strong>da</strong>saSveb koncentracias (cxrili 5).<br />
bolo oTx weliwadSi q. zestafonis atmosferul haerSi mniSvnelovnad<br />
gaizar<strong>da</strong> mtvrisa <strong>da</strong> manganumis dioqsidis Semcveloba (cxrili 6).
12 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. zestafonis haeris <strong>da</strong>binZurebis maxasiaTeblebi<br />
ingredienti<br />
analizebis<br />
raodenoba<br />
saSualo<br />
koncentracia<br />
maqsimaluri<br />
koncentracia<br />
cxrili 5<br />
wliuri monacemebi<br />
zRvrulad <strong>da</strong>saSveb<br />
koncentraciaze meti<br />
koncentraciebis<br />
raodenoba<br />
mtveri 682 0.55 2.4 266<br />
gogirdis dioqsidi 644 0.12 0.21 0<br />
azotis dioqsidi 644 0.05 0.10 1<br />
manganumis dioqsidi 682 0.0089 0.028 254<br />
<strong>da</strong>binZurebis saSualo donis (AA q saS mg/m 3 )<br />
cvlileba 2004-2008 wlebis monacemebis mixedviT<br />
cxrili 6<br />
q. zestafoni<br />
maxasia-<br />
wlebi<br />
ingredienti<br />
Tebeli 2004 2005 2006 2007 2008<br />
mtveri q saS . 0.43 0.51 0.53 0.5 0.55<br />
gogirdis dioqsidi q saS .. 0.100 0.113 0.11 0.114 0.112<br />
azotis dioqsidi q saS . 0.039 0.043 0.050 0.047 0.050<br />
manganumis dioqsidi q saS .. 0.0059 0.009 0.008 0.009 0.0089
13 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. zestafoni<br />
0.7<br />
0.6<br />
0.5<br />
0.4<br />
0.3<br />
0.2<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
0.1<br />
0<br />
III IV V VI VII VIII IX X XI XII<br />
mtvris saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
0.7<br />
q. zestafoni<br />
0.6<br />
0.5<br />
0.4<br />
0.3<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.2<br />
0.1<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w. 2007 w 2008 w.
14 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
mtvris saSualo wliuri koncentraciebi<br />
0.14<br />
0.12<br />
0.1<br />
0.08<br />
0.06<br />
0.04<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
0.02<br />
0<br />
III IV V VI VII VIII IX X XI XII<br />
gogirdis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
q. zestafoni<br />
0.2<br />
0.15<br />
0.1<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.05<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w. 2007 w. 2008 w.<br />
gogirdis dioqsidis saSualo wliuri koncentraciebi
15 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
0.06<br />
0.05<br />
0.04<br />
0.03<br />
0.02<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
0.01<br />
0<br />
III IV V VI VII VIII IX X XI XII<br />
azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
q. zestafoni<br />
0.1<br />
0.08<br />
0.06<br />
0.04<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.02<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w. 2007 w. 2008 w.<br />
azotis dioqsidis saSualo wliuri koncentraciebi
16 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
0.016<br />
0.014<br />
0.012<br />
0.01<br />
0.008<br />
0.006<br />
0.004<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
0.002<br />
0<br />
III IV V VI VII VIII IX X XI XII<br />
manganumis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
q. zestafoni<br />
0.01<br />
0.008<br />
0.006<br />
0.004<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.002<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w. 2007 w. 2008 w.<br />
manganumis dioqsidis saSualo wliuri koncentraciebi
17 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. Tbilisi<br />
q. TbilisSi atmosferuli haeris ZiriTadi <strong>da</strong>mabinZureblebia:<br />
avtotransporti, mSenebloba, sayofacxovrebo gaTbobis sistemebi <strong>da</strong><br />
sawarmoebi.<br />
haeris <strong>da</strong>binZurebaze <strong>da</strong>kvirveba warmoeb<strong>da</strong> 1 stacionalur sadgurze,<br />
romelic ganla<strong>ge</strong>bulia kvinitaZis quCaze. isazRvrebo<strong>da</strong> 5 <strong>da</strong>mabinZurebeli<br />
ingredienti _ mtveri, gogirdis dioqsidi, naxSirJangi, azotis dioqsidi <strong>da</strong><br />
tyvia.<br />
mtvris saSualo wliurma koncentraciam Seadgina 0.8 mg/m 3 ( 5.3 zdk),<br />
gogirdis dioqsidis _ 0.13 mg/m 3 ( 3 2.6 zdk), naxSirJangis 5.1 mg/m<br />
( 1.7 zdk),<br />
azotis dioqsidis _ 0.06 mg/m 3 ( 3 1.5 zdk), xolo tyviis _ 0.33 mg/m<br />
( 1.1 zdk).<br />
mtvris maqsimalurma koncentraciam miaRwia 1.8 mg/m 3 (3.6 zdk)-s,<br />
naxSirJangis – 2.5 mg/m 3 (5 zdk)-s, xolo azotis dioqsidis _ 0.16 mg/m 3 (1.9<br />
zdk)-s, gogirdis dioqsidis maqsimaluri koncentracia ar aRematebo<strong>da</strong><br />
zRvrulad <strong>da</strong>saSveb koncentracias (cxrili #7).<br />
ukanaskneli 4 wlis ganmavlobaSi q. Tbilisis atmosferul haerSi<br />
mkveTrad gaizar<strong>da</strong> mtvris, naxSirJangisa <strong>da</strong> gogirdis dioqsidis<br />
koncentraciebi. (cxrili #8)
18 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. Tbilisis haeris <strong>da</strong>binZurebis maxasiaTeblebi<br />
ingredienti<br />
analizebis<br />
raodenoba<br />
saSualo<br />
koncentracia<br />
maqsimaluri<br />
koncentracia<br />
cxrili 7<br />
wliuri monacemebi<br />
zRvrulad <strong>da</strong>saSveb<br />
koncentraciaze meti<br />
koncentraciebis raodenoba<br />
mtveri 677 0.8 1.8 433<br />
gogirdis dioqsidi 664 0.13 0.32 0<br />
naxSirJangi 677 5.1 25 239<br />
azotis dioqsidi 664 0.06 0.16 98<br />
tyvia 12 0.33 0.72 6<br />
<strong>da</strong>binZurebis saSualo donis (AA q saS mg/m 3 )<br />
cvlileba 2004-2008 wlebis monacemebis mixedviT<br />
cxrili 8<br />
q. Tbilisi<br />
maxasia-<br />
wlebi<br />
ingredienti<br />
Tebeli 2004 2005 2006 2007 2008<br />
mtveri q saS . _ 0.47 0.4 0.75 0.78<br />
gogirdis dioqsidi q saS .. _ _ 0.09 0.14 0.13<br />
naxSirJangi q saS . 2.05 2.01 2.0 5.0 5.1<br />
azotis dioqsidi q saS .. _ _ 0.055 0.07 0.06
19 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. Tbilisi<br />
1<br />
0.9<br />
0.8<br />
0.7<br />
0.6<br />
0.5<br />
0.4<br />
0.3<br />
0.2<br />
0.1<br />
0<br />
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
mtvris saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 weli)<br />
q. Tbilisi<br />
0.8<br />
0.7<br />
0.6<br />
0.5<br />
0.4<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.3<br />
0.2<br />
0.1<br />
2005 w. 2006 w. 2007 w. 2008 w.<br />
mtvris saSualo wliuri koncentraciebi
20 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
7<br />
6<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
1<br />
0<br />
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII<br />
naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 weli)<br />
q. Tbilisi<br />
6<br />
5.5<br />
5<br />
4.5<br />
4<br />
3.5<br />
3<br />
2.5<br />
2<br />
1.5<br />
1<br />
0.5<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w. 2007 w. 2008 w.<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
naxSirJangis saSualo wliuri koncentraciebi
21 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
0.18<br />
0.16<br />
0.14<br />
0.12<br />
0.1<br />
0.08<br />
0.06<br />
0.04<br />
0.02<br />
0<br />
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
gogirdis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008)<br />
q. Tbilisi<br />
0.4<br />
0.3<br />
0.2<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.1<br />
0<br />
2006 w. 2007 w. 2008 w.<br />
gogirdis dioqsidis saSualo wliuri koncentraciebi
22 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
0.09<br />
0.08<br />
0.07<br />
0.06<br />
0.05<br />
0.04<br />
0.03<br />
0.02<br />
0.01<br />
0<br />
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 weli)<br />
q. Tbilisi<br />
0.1<br />
0.08<br />
0.06<br />
0.04<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.02<br />
0<br />
2006 w. 2007 w. 2008 w.<br />
azotis dioqsidis saSualo wliuri koncentraciebi
23 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. quTaisi<br />
q. quTaisis atmosferuli haeris ZiriTadi <strong>da</strong>mabinZureblebia:<br />
avtotransporti, mSenebloba, sayofacxovrebo gaTbobis sistemebi <strong>da</strong><br />
sawarmoebi.<br />
q. quTaisSi atmosferuli haeris <strong>da</strong>binZurebaze regularuli <strong>da</strong>kvirveba<br />
aRdga 2008 wlis ivlisis Tvi<strong>da</strong>n. <strong>da</strong>kvirveba warmoeb<strong>da</strong> quCaze<br />
ganla<strong>ge</strong>buli sa<strong>da</strong>mkvirveblo jixuris saSualebiT <strong>da</strong> isazRvrebo<strong>da</strong> Semdegi<br />
mavne ingrdientebi: mtveri, xsnadi sulfatebi, naxSirJangi, azotis dioqsidi<br />
<strong>da</strong> azotis oqsidi.<br />
eqvsTviani <strong>da</strong>kvirvebis Sedegad miRebulma mtvris saSualo wliurma<br />
koncentraciam Seadgina 0.97 mg/m 3 ( 3 6.5 zdk), naxSirJangis _ 4..3 mg/m<br />
( 1.4 zdk),<br />
azotis dioqsidis – 0.095 mg/m 3 (2.4 3<br />
zdk). xolo azotis oqsidis _ 0.07 mg/m<br />
( 1.2 zdk).<br />
mtvris maqsimalurma koncentraciam miaRwia 2.6 mg/m 3 (5.2 zdk)-s,<br />
naxSirJangis – 1.4 mg/m 3 (2.8 zdk)-s, azotis dioqsidis _ 0.19 mg/m 3 (2.2 zdk)-s,<br />
xolo azotis oqsidis maqsimaluri koncentracia ar aRematebo<strong>da</strong> Sesabamis<br />
zRvrulad <strong>da</strong>saSveb koncentracias. (cxrili #9)<br />
bolo xuTi wlis ganmavlobaSi q. quTaisis atmosferul haerSi<br />
aRiniSneba oTxive ZiriTadi <strong>da</strong>mabinZurebeli ingredientis koncentraciebis<br />
mniSvnelovani mateba. (cxrili #10)
24 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. quTaisi haeris <strong>da</strong>binZurebis maxasiaTeblebi<br />
ingredienti<br />
analizebis<br />
raodenoba<br />
saSualo<br />
koncentracia<br />
maqsimaluri<br />
koncentracia<br />
cxrili 9<br />
wliuri monacemebi<br />
zRvrulad <strong>da</strong>saSveb<br />
koncentraciaze meti<br />
koncentraciebis raodenoba<br />
mtveri 278 0.97 2.6 235<br />
xsnadi sulfatebi 278 0.028 0.05 0<br />
naxSirJangi 390 4.3 14.0 99<br />
azotis dioqsidi 278 0.095 0.19 162<br />
azotis oqsidi 278 0.07 0.16 0<br />
<strong>da</strong>binZurebis saSualo donis (AA q saS mg/m 3 )<br />
cvlileba 2004-2008 wlebis monacemebis mixedviT<br />
cxrili 10<br />
q. quTaisi<br />
maxasia-<br />
wlebi<br />
ingredienti<br />
Tebeli 2004 2005 2006 2007 2008<br />
mtveri q saS . 0.34 0.51 0.63 0.76 0.97<br />
xsnadi sulfatebi q saS .. _ 0.024 0.02 0.03 0.028<br />
naxSirJangi q saS . 1.9 2.03 2.56 2.16 4.3<br />
azotis dioqsidi q saS .. _ 0.068 0.071 0.076 0.095<br />
azotis oqsidi q saS .. _ 0.051 0.062 0.07 0.07
25 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
q. quTaisi<br />
1.6<br />
1.4<br />
1.2<br />
1<br />
0.8<br />
0.6<br />
0.4<br />
0.2<br />
0<br />
VII VIII IX X XI XII<br />
mtvris saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
q. quTaisi<br />
0.7<br />
0.6<br />
0.5<br />
0.4<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.3<br />
0.2<br />
0.1<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w. 2007 w 2008 w.<br />
mtvris saSualo wliuri koncentraciebi
26 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
6<br />
5<br />
4<br />
3<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
2<br />
1<br />
VII VIII IX X XI XII<br />
naxSirJangis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
5<br />
q. quTaisi<br />
4<br />
3<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2004 w. 2005 w. 2006 w. 2007 w 2008 w.<br />
naxSirJangis saSualo wliuri koncentraciebi
27 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
0.14<br />
0.12<br />
0.1<br />
0.08<br />
0.06<br />
0.04<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
0.02<br />
0<br />
VII VIII IX X XI XI<br />
azotis dioqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
q. quTaisi<br />
0.1<br />
0.08<br />
0.06<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
0.04<br />
0.02<br />
0<br />
2005 w. 2006 w. 2007 w 2008 w.<br />
azotis dioqsidis saSualo<br />
wliuri koncentraciebi
28 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
0.1<br />
0.09<br />
0.08<br />
0.07<br />
0.06<br />
0.05<br />
0.04<br />
0.03<br />
0.02<br />
0.01<br />
0<br />
VII VIII IX X XI XII<br />
mg/m3<br />
zdk<br />
azotis oqsidis saSualo Tviuri koncentraciebi (2008 w.)<br />
q. quTaisi<br />
0.15<br />
0.14<br />
0.13<br />
0.12<br />
0.11<br />
0.1<br />
0.09<br />
0.08<br />
0.07<br />
0.06<br />
0.05<br />
0.04<br />
0.03<br />
0.02<br />
0.01<br />
0<br />
2005 w. 2006 w. 2007 w 2008 w.<br />
zdk<br />
mg/m3<br />
azotis oqsidis saSualo wliuri koncentraciebi
29 |<strong>garemos</strong> erovnuli saa<strong>ge</strong>nto<br />
d a s k v n a<br />
2008 wels <strong>saqarTvelos</strong> im 4 qalaqi<strong>da</strong>n, romlebSic warmoeb<strong>da</strong> <strong>da</strong>kvirveba<br />
atmosferuli haeris <strong>da</strong>binZurebaze, arc erTisaTvis ar moxerx<strong>da</strong> haeris<br />
<strong>da</strong>binZurebis indeqsis <strong>da</strong>d<strong>ge</strong>na, radganac arc erT qalaqSi ar xdebo<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>kvirveba xuT an met iseT ingredientze, romelsac gaaCnia zRvrulad<br />
<strong>da</strong>saSvebi koncentracia.<br />
2008 wels <strong>saqarTvelos</strong> qalaqebSi maRali <strong>da</strong> eqstremalurad maRali<br />
<strong>da</strong>binZureba ar aRniSnula.