Catholicos-Patriarch of All Georgia
Catholicos-Patriarch of All Georgia
Catholicos-Patriarch of All Georgia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
didi umravlesoba X saukunisaa. rodesac<br />
vadarebT aqve dacul da aq Seqmnil<br />
xelnawerebs (Zvelsa da axals)<br />
sxva enebze (berZnuli, arabuli, siriuli<br />
da sxv.), vxedavT, rom X saukunis<br />
meore naxevari sinis mTaze upiratesad<br />
qarTulia da mxolod XI saukunidan<br />
iwyeba berZenTa da arabTa didi aqtivoba.<br />
amasve mowmobs axali koleqciis<br />
xelnawerTa minawerebi, romlebic<br />
axal da saintereso cnobebs iZlevian<br />
qarTvelTa samSeneblo saqmianobis<br />
Sesaxeb sinis mTaze. es aris erTi<br />
umniSvnelovanesi daskvna, gakeTebuli<br />
axali aRmoCenebis safuZvelze.<br />
sinis qarTulma masalam, gansakuTrebiT<br />
axalma, Semoinaxa saeklesio<br />
RvTismsaxurebis is etapi, romelsac<br />
ierusalimurs uwodeben. es aris X<br />
saukunemde (CaTvliT) liturgikuli<br />
wignebi (iadgarebi, leqcionarebi,<br />
Jamiswirvebi,kalendrebi),romelTa ber-<br />
Znuli dednebic dakargulia imis gamo,<br />
rom meaTe saukunidan xmarebaSi Semovida<br />
liturgikis axali wesi, romelsac<br />
konstantinopolurs an bizantiurs<br />
uwodeben. sul ukanasknel xanebamde am<br />
safexuris aRdgenas cdilobdnen somxuri<br />
mwerlobis safuZvelze, romelic<br />
adre dascilda marTlmadideblurs<br />
da amitom mas marTlmadidebluri<br />
eklesiis reformebi aRar unda Sexeboda.<br />
sinurma xelnawerebma, jer kidev<br />
Zvelma,da mas emateba axalic,Secvales<br />
aqcentebi da saerTaSoriso yuradReba<br />
somxurTan erTad qarTulze gadmoitanes,<br />
rogorc uZvelesi safexuris<br />
maCvenebelze.<br />
axalma koleqciam aCvena sinis mTis<br />
qarTuli Zmobis mWidro kontaqti sxva<br />
qarTul kulturul kerebTan. gansakuTrebiT<br />
mniSvnelovania misi SesaZlo<br />
pirdapiri kavSiri aTonis mTasTan da<br />
aTonel moRvaweebTan, rac daadastura<br />
aTonze Seqmnili Zeglebis aRmoCenam<br />
maTi Seqmnidan mokle xnis manZlze.<br />
axal koleqciaSi liturgikuli<br />
krebulebis gverdiT gvxvdeba oTx-<br />
74<br />
Tavebi, fsalmunebi, mamaTa swavlani,<br />
hagiografiuli krebulebi, sakiTxavebi<br />
Zveli aRTqmis wignebidan. amaTgan<br />
calke SeiZleba gamoiyos X saukunis<br />
(974 w.) erTi xelnaweri (N/Sin-67)<br />
_ `wmidaTa mamaTa sinelTa swavlani<br />
da sakÂrvelebani~. krebuli originaluria,<br />
Tumca calkeul TxrobaTa daZebna<br />
SesaZlebelia qarTul an sxva ber-<br />
Znulenovan paterikebSic. qarTvelolog<br />
specialistTa yuradRebas teqsti<br />
imiTac ipyrobs, rom masSi pirvelive<br />
mTxroblad dasaxelebulia sxva wyaroebiT<br />
CvenTvis ucnobi `wmida mama<br />
samuel qarTveli~.<br />
axal koleqciaSi gansakuTrebiT<br />
mniSvnelovani aRmoCnda X saukunis ori<br />
xelnaweri. erTi maTgani (N/Sin-48) warmoadgens<br />
sakmaod vrcel nawils pirveli<br />
qarTuli istoriuli Txzulebisa,<br />
romelic `moqcevaÁ qarTlisaÁ~-s saxeliT<br />
aris cnobili. aRniSnuli Txzuleba<br />
ori nawilisagan Sedgeba:<br />
e.w. `moqcevaÁ qarTlisaÁ~-s matiane,<br />
romelSic gadmocemulia saqarTvelos<br />
istoria dasabamidan VII saukunemde<br />
(TandarTuli qarTlis erismTavarTa<br />
da kaTalikosTa siiT X saukunis damdegamde),<br />
da qarTvelTa ganmanaTleblis,<br />
wmida ninos cxovreba.<br />
N/Sin-48-m Cvenamde naklulad moaRwia.<br />
gadarCenilia mxolod `matianis~<br />
nawili, romelic Seicavs Txrobas qarTlis<br />
gaqristianebidan VI saukunis<br />
miwurulamde. `moqcevaÁ qarTlisaÁ~<br />
dRemde Cvenamde moRweuli iyo ori redaqciiT:<br />
Satberduli (Xs.) da Weli-<br />
Suri (XIV_XV ss.). axali redaqcia<br />
erTsa da imave dros orivesTan poulobs<br />
saerTosac da gansxvavebulsac.<br />
cxadia, igi momdinareobs saerTo winaprisagan<br />
da qronologiurad misi dedani<br />
mniSvnelovnad uswrebs win rogorc<br />
Satberduls, ise WeliSurs. es<br />
daskvna gansakuTrebulad mniSvnelovania<br />
`moqcevaÁ qarTlisaÁ~-s warmoSobis<br />
urTulesi problemis gasarkvevad.<br />
kidev ufro mniSvnelovani aRmoCnda