Catholicos-Patriarch of All Georgia

Catholicos-Patriarch of All Georgia Catholicos-Patriarch of All Georgia

science.org.ge
from science.org.ge More from this publisher
28.06.2014 Views

ar dakmayofilda mxolod kerZo saubarSi gakeTebuli SeniSvniT. meore dRes, erToblivi wirvis damTavrebis Semdeg patriarqsa da arqiepiskoposs Soris oficialuri sityvebis gacvlisas man xazi gausva: `Cven Camosvlas vaniWebT did mniSvnelobas, radganac misi sa- SualebiT unda ganaxldes is kavSiri, romelic Cven Soris saukuneebis manZilze arsebobda. gamovTqvamT imeds, rom es kav- Siri iqneba Rrma da ormxrivi~ (kaTolikos-patriarqis ilia II sityva, warmoTqmuli sinis mTis wmida ekaterines monasterSi. _ `jvari vazisa~, 1984, # 1, gv. 14). dabrunda Tu ara TbilisSi, kaTolikos-patriarqma Segvkriba yvela is mecnieri, romelTaTvisac axlos iyo sinis monastris qarTul siZveleTa problemebi, dawvrilebiT gviambo imis Sesaxeb, rac naxa wm. ekaterines monasterSi, sina-raiTis arqiepiskoposTan molaparakebis Sesaxeb da SemogvTavaza am sakiTxze aqtiuri muSaobis dawyeba. …magram Tavdapirvelad aqtiuri muSaoba TviTon saqarTvelos kaTolikospatriarqma gaagrZela. 1987 wlis 3_6 ivniss saqarTvelos sapasuxo vizitiT ewvia misi maRalyovladusamRvdeloesoeba, soeba, sina-raiTisa da faranis mTavarepiskoposi damiane. patriarqma savizito programaSi CarTo saqarTvelos mecnierebaTa akademiis k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti. am vizitis amsaxveli sainformacio cnoba iuwyeboda: `stumrebs saSualeba miecaT gascnobodnen saqarTvelos mecnierebaTa akademiis k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa institutis xelnawerTa fonds da am institutis muSaobis struqturas. gaaocaT institutis TanamSromlebis damokidebulebam xelnawerebisadmi, maTma maRalma kvalifikaciam da saqmisadmi 72 erTgulebam. institutis direqtorma, akademikosma elene metrevelma dro ar dazoga da maT zedmiwevniT zustad uambo yoveli xelnaweris Tavgadasavali. gansakuTrebulad gaamaxvila yuradReba sinuri warmomavlobis xelnawerebze, rac, marTlac, stumarTa did interess iwvevda. isini gulwrfelad madlobelni darCnen q-n elene metrevelisa. es informacia metad mniSvnelovani iyo maTTvis, radgan, rogorc aRniSnes, ukve Seudgnen wm. sinis mTisa da monastrebis dawvrilebiTi istoriis weras~. axlad aRmoCenil sinur xelnawerebze iyo saubari Sexvedrebzec Tbilisis saxelmwifo universitetSi. rodesac TanamSromlobisaTvis niadagi srulad momzadda, rodesac stumrebma dainaxes, rom xelnawerTa institutTan TanamSromloba TviTon sinis mTisa- Tvisac uaRresad sasargeblo iqneboda, daido TanamSromlobis xelSekruleba. `gadawyda,rom Seiqmnas sinuri problemebis sapatriarqosTan arsebuli samecniero kvlevis centri. gamoiyos axlad aRmo- Cenili qarTuli xelnawerebis Semswavleli jgufi, romelSic specialistebTan erTad berZeni paleografebic _ wmida ekaterines monastris berebi _ iqnebian gaerTianebulni. gaigzavnos sinis mTaze mecnierTa da samRvdelo pirTa jgufi da adgilzeve Sesruldes pirveladi samuSaoebi, Sedges pirveli mokle aRweriloba da sxva. sinis mTavarepiskoposma ivaldebula, rom sinuri problemebis kvlevis centri aRWurvos sinis mTaze arsebuli yvela qarTuli xelnaweris mikrofilmiT da im gamocemebiT, romlebic monastris biblioTekaSi arsebobs... sabolood, sinuri problemebis kvlevis centris mier momzadebuli axlad aRmoCenil

qarTul xelnawerTa katalogi gamoicema or enaze _ qarTulad da berZnulad, mokle inglisuri reziumeTi, uxvi fotomasaliT~ (stumrebi sinis mTidan. _ `jvari vazisa~, Tb., 1987, gv. 18_19). dRes am xelSekrulebidan TiTqmis yvela muxli Sesrulebulia: moewyo Svidi samecniero eqspedicia sinis mTaze axlad aRmoCenili qarTuli xelnawerebis Sesaswavlad, Seiqmna sinis qarTul siZveleTa kvlevis centri, gamoica axlad aRmoCenili qarTuli xelnawerebis aRweriloba berZnulad, qarTulad da inglisurad. Sesasrulebeli darCa mTavari: sinis mTaze arsebuli yvela qarTuli xelnaweris mikrofilmis gadmocema. jerjerobiT es muxli mxolod nawilobriv aris Sesrulebuli. xelnawerTa instituts (amJamad xelnawerTa erovnul centrs) gadmocemuli aqvs mxolod ramdenime mniSvnelovani xelnaweris mikrofilmi. dRes ukve, ra Tqma unda, laparaki aRar aris mikrofilmebze. monasteri aRWurvilia mZlavri distanciuri skanirebis aparaturiT da Cveni mizania, cxadia, kvlav saqarTvelos kaTolikos-patriarqis TanadgomiT,mivaRwioT kompaqt-diskebze Cawerili xelnawerebis miRebas. wm. ekaterines monastris axali koleqcia sul 1100 xelnawers iTvlis. xelnawerTa umravlesoba berZnulia, danarCeni _ arabuli,siriuli,eTiopuri, slavuri da qarTuli, erTi laTinuri da erTi ebrauli. amaT garda aqve aRmoCnda 120 gragnili da mravali fragmenti. qronologiurad axali koleqcia Tavsdeba IV_XVIII saukuneebSi. xelnawerTa institutma sinis mTaze eqspediciis mosawyobad zrunva xelSekrulebis dadebisTanave daiwyo, magram maSin, CemTvis ucnobi mizezebis gamo, es ver ganxorcielda. 1988 wlis bolos, Cemi xelnawerTa institutis direqtoris Tanamdebobaze misvlis pirvelive dRidan saqarTvelos patriarqTan uSualo kontaqtSi daviwye aqtiuri muSaoba wm. ekaterines monasterSi eqspediciis mosawyobad. 1989_90 wlebi ar iyo advili wlebi saqarTvelosTvis saerTod, da miT ufro saerTaSoriso eqspediciis gansaxorcieleblad da, SesaZloa, araferi gamosuliyo, rom ara sami faqtori: sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis sruli Tanadgoma, egvipteSi sabWoTa kavSiris saelCos gasaocari aqtivoba da saqarTvelos mTavrobis mier eqspediciis dauyovnebeli dafinanseba. axal koleqciaSi 141 dasaxelebis qarTuli xelnaweri gamovlinda. aqedan umravlesoba xelnaweri wignia, xolo 10 gragnili. zogi maTgani srulia, zogi Zlier nakluli. furcel- Ta saerTo raodenoba 4000-ze metia. amaT garda, aqve inaxeba didi raodenobis fragmenti (1600) erTi furclis Tu furcelTa naxevebis saxiT. fragmentebis fotopirebi xelnawerTa institutSi inaxeba da maTi Seswavla xelnawerTa erovnuli centris morigi amocanaa. axali koleqciis xelnawerebidan ramdenime aRmoCnda Zveli koleqciis xelnawerTa nawili, umravlesoba ki sruliad axalia. Zvelis nawilTagan mniSvnelobis TvalsazrisiT SeiZleba dasaxeldes yvelaze adrindeli TariRiani qarTuli xelnaweri, cnobili 864 wlis sinuri mravalTavi. axlad aRmoCenil xelnawerTa didi umravlesoba warmodgenilia pergamentze, SedarebiT naklebia qaRaldze Sesrulebuli. yvela teqsti dawerilia asomTavruliTa da nusxa-xucuriT. mxedruli dawerilobiT Sesrulebulia mxolod SedarebiT gviani xanis (XII_ XV) zogierTi minaweri. sinur koleqciaSi dRes ukve xelTa gvaqvs saerTo jamSi 230-ze meti xelnaweri da mravali fragmenti, amitom gacilebiT meti viciT sinis qarTuli samonastro koloniisa da misi Semoqmedebis Sesaxeb, vidre aqamde vicodiT. sinis xelnawerTa (Zveli da axali) 73

qarTul xelnawerTa katalogi<br />

gamoicema or enaze _ qarTulad<br />

da berZnulad, mokle inglisuri<br />

reziumeTi, uxvi fotomasaliT~<br />

(stumrebi sinis mTidan. _ `jvari<br />

vazisa~, Tb., 1987, gv. 18_19).<br />

dRes am xelSekrulebidan TiTqmis<br />

yvela muxli Sesrulebulia: moewyo<br />

Svidi samecniero eqspedicia sinis<br />

mTaze axlad aRmoCenili qarTuli<br />

xelnawerebis Sesaswavlad, Seiqmna<br />

sinis qarTul siZveleTa kvlevis centri,<br />

gamoica axlad aRmoCenili qarTuli<br />

xelnawerebis aRweriloba berZnulad,<br />

qarTulad da inglisurad. Sesasrulebeli<br />

darCa mTavari: sinis mTaze<br />

arsebuli yvela qarTuli xelnaweris<br />

mikr<strong>of</strong>ilmis gadmocema. jerjerobiT<br />

es muxli mxolod nawilobriv aris<br />

Sesrulebuli. xelnawerTa instituts<br />

(amJamad xelnawerTa erovnul centrs)<br />

gadmocemuli aqvs mxolod ramdenime<br />

mniSvnelovani xelnaweris mikr<strong>of</strong>ilmi.<br />

dRes ukve, ra Tqma unda, laparaki aRar<br />

aris mikr<strong>of</strong>ilmebze. monasteri aRWurvilia<br />

mZlavri distanciuri skanirebis<br />

aparaturiT da Cveni mizania, cxadia, kvlav<br />

saqarTvelos kaTolikos-patriarqis<br />

TanadgomiT,mivaRwioT kompaqt-diskebze<br />

Cawerili xelnawerebis miRebas.<br />

wm. ekaterines monastris axali<br />

koleqcia sul 1100 xelnawers iTvlis.<br />

xelnawerTa umravlesoba berZnulia,<br />

danarCeni _ arabuli,siriuli,eTiopuri,<br />

slavuri da qarTuli, erTi laTinuri<br />

da erTi ebrauli. amaT garda aqve aRmoCnda<br />

120 gragnili da mravali fragmenti.<br />

qronologiurad axali koleqcia<br />

Tavsdeba IV_XVIII saukuneebSi.<br />

xelnawerTa institutma sinis<br />

mTaze eqspediciis mosawyobad zrunva<br />

xelSekrulebis dadebisTanave daiwyo,<br />

magram maSin, CemTvis ucnobi mizezebis<br />

gamo, es ver ganxorcielda. 1988 wlis<br />

bolos, Cemi xelnawerTa institutis<br />

direqtoris Tanamdebobaze misvlis<br />

pirvelive dRidan saqarTvelos patriarqTan<br />

uSualo kontaqtSi daviwye aqtiuri<br />

muSaoba wm. ekaterines monasterSi<br />

eqspediciis mosawyobad. 1989_90 wlebi<br />

ar iyo advili wlebi saqarTvelosTvis<br />

saerTod, da miT ufro saerTaSoriso<br />

eqspediciis gansaxorcieleblad<br />

da, SesaZloa, araferi gamosuliyo, rom<br />

ara sami faqtori: sruliad saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqis sruli<br />

Tanadgoma, egvipteSi sabWoTa kavSiris<br />

saelCos gasaocari aqtivoba da saqarTvelos<br />

mTavrobis mier eqspediciis<br />

dauyovnebeli dafinanseba.<br />

axal koleqciaSi 141 dasaxelebis<br />

qarTuli xelnaweri gamovlinda. aqedan<br />

umravlesoba xelnaweri wignia,<br />

xolo 10 gragnili. zogi maTgani srulia,<br />

zogi Zlier nakluli. furcel-<br />

Ta saerTo raodenoba 4000-ze metia.<br />

amaT garda, aqve inaxeba didi raodenobis<br />

fragmenti (1600) erTi furclis<br />

Tu furcelTa naxevebis saxiT. fragmentebis<br />

fotopirebi xelnawerTa institutSi<br />

inaxeba da maTi Seswavla<br />

xelnawerTa erovnuli centris morigi<br />

amocanaa.<br />

axali koleqciis xelnawerebidan<br />

ramdenime aRmoCnda Zveli koleqciis<br />

xelnawerTa nawili, umravlesoba ki<br />

sruliad axalia. Zvelis nawilTagan<br />

mniSvnelobis TvalsazrisiT SeiZleba<br />

dasaxeldes yvelaze adrindeli<br />

TariRiani qarTuli xelnaweri, cnobili<br />

864 wlis sinuri mravalTavi.<br />

axlad aRmoCenil xelnawerTa didi umravlesoba<br />

warmodgenilia pergamentze,<br />

SedarebiT naklebia qaRaldze Sesrulebuli.<br />

yvela teqsti dawerilia<br />

asomTavruliTa da nusxa-xucuriT. mxedruli<br />

dawerilobiT Sesrulebulia<br />

mxolod SedarebiT gviani xanis (XII_<br />

XV) zogierTi minaweri.<br />

sinur koleqciaSi dRes ukve xelTa<br />

gvaqvs saerTo jamSi 230-ze meti xelnaweri<br />

da mravali fragmenti, amitom<br />

gacilebiT meti viciT sinis qarTuli<br />

samonastro koloniisa da misi Semoqmedebis<br />

Sesaxeb, vidre aqamde vicodiT.<br />

sinis xelnawerTa (Zveli da axali)<br />

73

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!