Catholicos-Patriarch of All Georgia

Catholicos-Patriarch of All Georgia Catholicos-Patriarch of All Georgia

science.org.ge
from science.org.ge More from this publisher
28.06.2014 Views

neTis eparqia moicavda mestiasa da zemo svaneTsac. ocian wlebSi dawyebuli saeklesio represiebis gamo am mxareSi mRvdelmsaxureba faqtobrivad ar aResruleboda, Tumca sabWouri mmarTvelobis miuxedavad, zemo svaneTma sanimuSo erTgulebiT daicva Zveli eklesia-monastrebi da iq arsebuli siwmideebi. 2002 wlis 17 oqtombers saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis wmida sinodis ganCinebiT cagerisa da leCxum-svaneTis teritoriulad ganvrcobili eparqiis safuZvelze ori sam- RvdelmTavro samwyso Camoyalibda: a) cagerisa da qvemo svaneTisa (lentexis); b) mestiisa da zemo svaneTisa. mestiisa da zemo svaneTis eparqiis mwyemsmTavaria yovladusamRvdeloesi episkoposi ilarioni (qitiaSvili). 31. sagarejosa da ninowmindis eparqia sagarejosa da ninowmindis eparqia aRmosavleT saqarTveloSi, gare kaxeTSi, mdinare ivris auzSi _ gomboris qedis samxreT-dasavleT kalTis mTiswineTis teritoriaze mdebareobs. igi moicavs qalaq sagarejosa da mis Semogarens. eparqias aRniSnuli saxelwodeba 2003 wlis 18 agvistos urbnisis sakaTedro taZarSi Catarebuli wmida sinodis krebaze ewoda. 1995 wlis 5 aprilidan igi sagarejosa da gurjaanis saerTo saxelwodebiT arsebul samRvdelmTavros miekuTvneboda, romlis samwyso teritoriis gayofis Semdeg Camoyalibda. samRvdelmTavros aRmosavleTidan esazRvreba bodbis da gurjaan-veliscixis, dasavleTidan _ rusTav-marneulis da mcxeTa-Tbilisis, CrdiloeTidan _ alaverdis da TianeT-fSav-xevsureTis eparqiebi, samxre- Tis mijna saqarTvelo-azerbaijanis saxelmwifo sazRvars emTxveva. sagarejo-ninowmindis eparqiis teritoria istoriuli kaxeTis samefos mesame sadroSos miekuTvneboda. am 186 regionSi saqarTvelos gaqristianebis axlo xanebidan ramdenime msxvili samRvdelmTavro kaTedra arsebobda, romelTac dasabami wmida mefe vaxtang gorgaslis saeklesio reformam daudo. vaxtangis mier dafuZnebul qarTlis sakaTolikosoSi Tormeti axali saepiskoposo kaTedridan ori _ ninowmindisa da Weremis Tanamedrove sagarejo-ninowmindis eparqiis teritoriaze mdebareobda. mogvianebiT am mxareSi samebelis, kawarelisa da martyofelis kaTedrebic moixsenieboda. amdenad, istoriuli kaxeTis samefoSi arsebul eparqiaTa umravlesoba Tanamedrove sagarejos da ninowmindis sam- RvdelmTavro teritoriaze mdebareobda. aRniSnuli samRvdelmTavro kaTedrebi sxvadasxva istoriul epoqaSi arsebobdnen. maTgan yvelaze adreulad vaxtangis mier daarsebuli eparqiebi iTvleba. ninowmindis saepiskoposos kaTedra _ „ujarmis kari“ _ mefis sasaxlis karis eklesia iyo, romlis mwyemsmTavari VI saukunis dasawyisSi dvinis saeklesio krebazec moixsenieboda. umZimesi istoriuli warsulis miuxedavad, sagarejosa da ninowmindis eparqiis samwyso teritoriaze adridanve erTiani qristianuli saqarTvelos umniSvnelovanesi eklesia-monastrebi da saganmanaTleblo kerebi arsebobda: garejis mravalmTis samonastro kompleqsis zogierTi savane (qalaqisTvisac saxeli `sagarejo~ misTvis aqauri miwebis Sewirvis gamo uwodebiaT. „moigo saxeli, odes Seswires garejis udabnos dabnebi ese, uwodes sagarejo), boWorma (X_XI ss-is taZari),ninowminda (VI s-is sakaTedro taZari), kawareTi (VI_VII ss-is taZari), xaSmi, ujarma (V s.), Weremi da sxv. odiTganve aRniSnul eklesia-monastrebSi da mTel mxareSi did saganmanaTleblo, kulturul-aRm- SeneblobiT saqmianobas eweodnen aq moRvawe sasuliero da saero pirebi. XIX saukunis dasawyisisaTvis,

saqarTvelos eklesiis avtokefaliis gauqmebamde, regionSi arsebul eparqia- Tagan ninowmindelis kaTedra tradiciulad kvlav ganvrcobil da mdidar eparqiad iTvleboda. 2003 wlis 18 agvistos, urbnisis sakaTedro taZarSi Catarebuli saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis wmida sinodis krebis ganCinebiT, sagarejosa da gurjaanis eparqiis samwyso teritoriis gadanawilebis Semdeg Camoyalibda gurjaan-veliscixis da sagarejo-ninowmindis eparqiebi. sagarejosa da ninowmindis eparqiis mwyemsmTavaria yovladusamRvdeloesi episkoposi luka (lomiZe). 32. bolnisis eparqia 187 bolnisis eparqia aRmosavleT saqarTveloSi, istoriuli qvemo qarTlis teritoriaze mdebareobs. igi saqarTvelos uZveles qalaqs – bolniss da mis mimdebare teritorias moicavs. mas aRmosavleTidan esazRvreba rusTavisa da marneulis,dasavleTidan _ dmanisis, CrdiloeTidan _ manglisisa da walkis eparqiebi, xolo samxreTi sazRvari saqarTvelo-somxeTis saxelmwifo sazRvars emTxveva. es vrceli mxare bunebrivad aris SemosazRvruli TrialeTis, javaxe- Tisa da bambak-erevnis qedebiT. istoriuli viTarebis Sesabamisad, qvemo qarTlis administraciuli sazRvrebi xSirad icvleboda. misi cvalebadoba saqarTvelos saxelmwifoebriv simtkices Seesabameboda. Zvel wyaroebSi Semonaxulia am mxaris sxvadasxva saxelwodeba, romelTagan zogi fizikurgeografiuli cnebaa, zogi eTnikur-geografiuli da administraciul-teritoriuli Tu sxva. uZvelesi da umdidresi warsulis mqone mxareSi eklesia IV saukuneSi dafuZnda. „moqcevaÁ qarTlisaÁs“ Tanaxmad, bolnisis cnobili taZari IV s- is bolo wlebSi augia elia mTavarepiskoposs. bolnisis samRvdelmTavro teritoria Zalian mdidaria V_XVIII saukuneebis umniSvnelovanesi qristianuli xuroTmoZRvrebis ZeglebiT. am kuTxeSi adridanve farTod iyo gaSlili mwignobruli saqmianobac. mravalTagan gansakuTrebiT gamoirCeva cnobili mwerali da mqadagebeli ioane bolneli. 1917 wels, avtokefaliis aRdgenis miuxedavad, mravalmxriv saintereso istoriuli warsulis eparqiaSi tradiciuli qristianuli cxovrebis gamococxleba Zalze nela, mxolod 70_80-ian wlebSi daiwyo. Zveli bolnisis eparqia agarak-walkis saerTo saxelwodebiT arsebul qvemo qarTlis eparqiaSi iyo gaerTianebuli. bolnisis calke eparqiad gamoyofa sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis, uwmidesisa da unetaresis ilia II locva-kurTxeviT 1995 wels aRsrulda. im droidan mas bolnisisa da dmanisis eparqia ewoda. 2003 wlis 18 agvistos, urbnisis saka- Tedro taZarSi Catarebuli saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis wmida sinodis krebaze bolnisis da dmanisis eparqia gaiyo da mis safuZvelze ori samRvdelmTavro Camoyalibda: bolnisis eparqia da dmanisis eparqia. bolnisis eparqiis mwyemsmTavaria yovladusamRvdeloesi episkoposi efremi (gamrekeliZe). 33. dmanisis eparqia dmanisis eparqia qvemo qarTlis teritoriaze, e.w. `qvena sofelSi~, mdinareebis _ maSaverisa da xramis auzSi mdebareobs. igi qarTlis ganapira qalaq dmaniss da mis mimdebare sanaxebs moicavs. dmanisis samRvdelmTavro samwysos aRmosavleTidan esazRvreba bolnisis, dasavleTidan _ axalqalaqisa da kumurdos, CrdiloeTidan _ manglisisa da walkis eparqiebi, samxreTi sazRvari saqarTvelo-somxeTis saxelmwifo sazRvars emTxveva.

neTis eparqia moicavda mestiasa da<br />

zemo svaneTsac. ocian wlebSi dawyebuli<br />

saeklesio represiebis gamo am<br />

mxareSi mRvdelmsaxureba faqtobrivad<br />

ar aResruleboda, Tumca sabWouri<br />

mmarTvelobis miuxedavad, zemo svaneTma<br />

sanimuSo erTgulebiT daicva Zveli<br />

eklesia-monastrebi da iq arsebuli<br />

siwmideebi.<br />

2002 wlis 17 oqtombers saqarTvelos<br />

marTlmadidebeli eklesiis wmida<br />

sinodis ganCinebiT cagerisa da<br />

leCxum-svaneTis teritoriulad ganvrcobili<br />

eparqiis safuZvelze ori sam-<br />

RvdelmTavro samwyso Camoyalibda: a)<br />

cagerisa da qvemo svaneTisa (lentexis);<br />

b) mestiisa da zemo svaneTisa.<br />

mestiisa da zemo svaneTis eparqiis<br />

mwyemsmTavaria yovladusamRvdeloesi<br />

episkoposi ilarioni (qitiaSvili).<br />

31. sagarejosa da ninowmindis eparqia<br />

sagarejosa da ninowmindis eparqia<br />

aRmosavleT saqarTveloSi, gare kaxeTSi,<br />

mdinare ivris auzSi _ gomboris<br />

qedis samxreT-dasavleT kalTis<br />

mTiswineTis teritoriaze mdebareobs.<br />

igi moicavs qalaq sagarejosa da mis<br />

Semogarens. eparqias aRniSnuli saxelwodeba<br />

2003 wlis 18 agvistos urbnisis<br />

sakaTedro taZarSi Catarebuli<br />

wmida sinodis krebaze ewoda. 1995<br />

wlis 5 aprilidan igi sagarejosa da<br />

gurjaanis saerTo saxelwodebiT arsebul<br />

samRvdelmTavros miekuTvneboda,<br />

romlis samwyso teritoriis gay<strong>of</strong>is<br />

Semdeg Camoyalibda. samRvdelmTavros<br />

aRmosavleTidan esazRvreba bodbis da<br />

gurjaan-veliscixis, dasavleTidan _<br />

rusTav-marneulis da mcxeTa-Tbilisis,<br />

CrdiloeTidan _ alaverdis da TianeT-fSav-xevsureTis<br />

eparqiebi, samxre-<br />

Tis mijna saqarTvelo-azerbaijanis<br />

saxelmwifo sazRvars emTxveva.<br />

sagarejo-ninowmindis eparqiis teritoria<br />

istoriuli kaxeTis samefos<br />

mesame sadroSos miekuTvneboda. am<br />

186<br />

regionSi saqarTvelos gaqristianebis<br />

axlo xanebidan ramdenime msxvili<br />

samRvdelmTavro kaTedra arsebobda,<br />

romelTac dasabami wmida mefe vaxtang<br />

gorgaslis saeklesio reformam daudo.<br />

vaxtangis mier dafuZnebul qarTlis<br />

sakaTolikosoSi Tormeti axali<br />

saepiskoposo kaTedridan ori _<br />

ninowmindisa da Weremis Tanamedrove<br />

sagarejo-ninowmindis eparqiis teritoriaze<br />

mdebareobda. mogvianebiT am<br />

mxareSi samebelis, kawarelisa da marty<strong>of</strong>elis<br />

kaTedrebic moixsenieboda.<br />

amdenad, istoriuli kaxeTis samefoSi<br />

arsebul eparqiaTa umravlesoba Tanamedrove<br />

sagarejos da ninowmindis sam-<br />

RvdelmTavro teritoriaze mdebareobda.<br />

aRniSnuli samRvdelmTavro kaTedrebi<br />

sxvadasxva istoriul epoqaSi arsebobdnen.<br />

maTgan yvelaze adreulad<br />

vaxtangis mier daarsebuli eparqiebi<br />

iTvleba.<br />

ninowmindis saepiskoposos kaTedra<br />

_ „ujarmis kari“ _ mefis sasaxlis<br />

karis eklesia iyo, romlis mwyemsmTavari<br />

VI saukunis dasawyisSi dvinis saeklesio<br />

krebazec moixsenieboda.<br />

umZimesi istoriuli warsulis miuxedavad,<br />

sagarejosa da ninowmindis<br />

eparqiis samwyso teritoriaze adridanve<br />

erTiani qristianuli saqarTvelos<br />

umniSvnelovanesi eklesia-monastrebi<br />

da saganmanaTleblo kerebi arsebobda:<br />

garejis mravalmTis samonastro kompleqsis<br />

zogierTi savane (qalaqisTvisac<br />

saxeli `sagarejo~ misTvis aqauri<br />

miwebis Sewirvis gamo uwodebiaT.<br />

„moigo saxeli, odes Seswires garejis<br />

udabnos dabnebi ese, uwodes sagarejo),<br />

boWorma (X_XI ss-is taZari),ninowminda<br />

(VI s-is sakaTedro taZari), kawareTi<br />

(VI_VII ss-is taZari), xaSmi, ujarma (V<br />

s.), Weremi da sxv. odiTganve aRniSnul<br />

eklesia-monastrebSi da mTel mxareSi<br />

did saganmanaTleblo, kulturul-aRm-<br />

SeneblobiT saqmianobas eweodnen aq<br />

moRvawe sasuliero da saero pirebi.<br />

XIX saukunis dasawyisisaTvis,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!