Sormena literaturan eta zientzian - Karmel
Sormena literaturan eta zientzian - Karmel
Sormena literaturan eta zientzian - Karmel
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KULTURA<br />
SORMENA LITERATURAN ETA ZIENTZIAN<br />
1. Sarrera gisa<br />
2007ko udan Bedaroan jakin nuen, edo behintzat honela<br />
ulertu nuen, euskal idazle “neutroak” daudela, alegia sormena<br />
izanik haien helburua, dirudienez, sormena objektiboa da: ez<br />
dagokio ez inongo emakumeri, ezta inolako gizoni ere, “idazle”<br />
hutsei baino. Idazle “neutro” hori ezerk kutsatzen badu,<br />
kulturak, gizarteak, giro soziologikoak markatzen ditu, ez besterik,<br />
ez inolako generorik. Gure idazleak, gazteak behintzat,<br />
generorik gabekoak omen dira. Generoak ez ditu markatzen<br />
beren obrak.<br />
Aspaldiko eztabaida bertsua ezaguna daukat <strong>zientzian</strong>. Hau<br />
da, zientzilariak gizartea konkretu batzuen ispilu besterik ez direla<br />
esaten duen leloa. Marxismo leninismo arrunt <strong>eta</strong> atzerakoi<br />
batean hasi zena, <strong>eta</strong> stalinismo <strong>eta</strong> maoismo merkearen bidez<br />
zabaldu zena, badirudi, berandu bada ere, gure euskal idazle<br />
gazteongana iritsi dela. Okertuta egon naiteke, erabat; baina<br />
Bedaroan entzundakoak bestela pentsatzera bultzatzen nau.<br />
Zientzian, sormen zientifikoan dela-<strong>eta</strong>, antzeko leloak entzun<br />
ziren: Einsteinen erlatibitate teoria, kasu, judua zen, burgesa<br />
zen, ... Horrelakoak <strong>eta</strong> are gogorragoak irakurri izan dira<br />
mendebaldeko zientziaren historian. Baina Einsteinen burmui-<br />
KULTURA 5
Change language