You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>TOPONIMIA</strong><br />
Luziano (Gabriel) Jauregi Uribarren, Aramaioko seme ospetsuaren jaiotzeko mendeurrena<br />
atxakitzat hartuz liburu hau gertatzeko asmoa hartu genuenean, berak txikitan<br />
izan zuen inguruaren berri zehatzak biltzeko erabakia ere hartu genuen.<br />
Gaur aparteko garrantzia ematen diote psikologoek umetan eginiko urteei. Bizitza<br />
osorako markatzen omen dute gizon-emakumeen norabidea. Aurrerantzean, txikitan jasotako<br />
eragina osotu, zuzendu nahiz aberastu egiten ei da, baina, sakonean ez ei da inoiz<br />
aldatzen.<br />
Hortik sortzen da, norbaiten bizitzako gorabeherak aztertu eta bizitzan izan dituen<br />
bideei begiratzerakoan, txikitan izan duen ingurugiroari aparteko bigirunez begiratu<br />
beharra. Iturburu horretan aurkituko ditugu, seguruenik, gerora izandako hainbat joeren<br />
azalpenak.<br />
Luciano (Aita Gabriel) Jauregi Uribarren idazlearen bizitzako gorabeherak eta lana<br />
aztertzerakoan, bada, berak txikitan bizi izan zuen ingurua aztertzera bultzatzen gaitu.<br />
Aramaioko herrira begira jartzen gaitu. Bertako historiako bide luzeari begirada eman eta<br />
mendez mende, nork daki noiztik, bizi-bizirik gaur arte iraun duen euskara aztetzerakoan,<br />
leku bat egin nahi izan diogu, bertako toponimiari (herri eta lurren izenei), horrek txikitan<br />
inguruan izan zuen naturgiroaren berri emango digulako.<br />
Hori dela eta, nik Aramaioko herrialde osoko (haran edo gainbarruko eta muga<br />
horietatik kanpoko) toponimoak bildu eta aztertzerakoan, bai hizkuntzaren arlo zabala bai<br />
egoera historiko-geografikoa bateratzen dituzten datuak eskaini nahi dizkizuet zehazkiro,<br />
egin-eginean ere, eskualde bateko izenetan, hizkuntzaren historiarako berri ugari jasoten<br />
direlako.<br />
Adibideetan hainbat toponimo agertzen bazaizkigu ere, beren-beregi auzo eta baserrienak<br />
xorta berezi batetan bilduko ditut, horiek izango zirelako, dudarik gabe, Aita<br />
Gabrielek txikitan gehien ezagutuko zituenak.
278 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
Herrien histona, 1 >uru IC amen eco e a<br />
etorri izan diren berrien bidez jaso izaten da. Historiaren aurreko muga ilunetakoa, ostera,<br />
gehien bat, bertako kobazulo eta hilerrietan aurkituko azternen bidez, edo eta gaur arte,<br />
heldu zaizkigun toponimoen (lurren zein herri izenen) bidez.<br />
Toponimoek, eskualdea nolakoa izan den, menditsua ala laua, euritsua ala lehorra<br />
eta halako beste hainbat datu ematen dizkigute aditzera. Baita ere, nolako landareak edo<br />
animaliak izan diren bertan. Edo eta, nola antolatuta ageri zaigun bertako ingurua: baserri,<br />
auzo, komunikabide, industria eta halakoen berri ugari jasoz.<br />
Bestalde, lurralde horretan, urteak joan urteak etorri, mendez mende garatu den hizkuntzaren<br />
berri zehatzak eta jakinganiak ere eskaintzen dizkigu. Egia esan, toponimoak,<br />
hizkuntzaren bilakaera historikoaren berriak eskuratzeko aparteko bidea gertatzen zaizkigu.<br />
A) TOPONIMOEN AURKEZPENA SAILKA<br />
Esan dugun bezala, toponimoetan herrien historian zeharko hainbat berri jasotzen<br />
dira. Historia barruko ibilaldi luzea ulertzeko laguntza ematen dikiguten datu ugari geratu<br />
dira lurren izenetan jasota. Hona hemen, labur-labur Aramaioko toponimoen bidez jasoten<br />
ditugun zenbait berri:<br />
1. Orogagrafiari buruzkoak: Toponimoetan, argi ageri zaigu Aramaioko lurraldeak<br />
dituen ezaugarri orografikoak edo goi-beherak, hau da, oso menditsua eta aldapatsua dela<br />
eta haitzez beterikoa. Hala agertzen zaigu lurreko goibeherei dagozkien izen ugarietan:<br />
Mendiak: (27) MENDI, arizMENDI, artolaMENDI, MENDIbe, MENDIbeta, MENDIgurein,<br />
MENDIguren, MENDIku, MENDIbitsu, azurMENDI, belaMENDI, ego-<br />
MENDI, inuMENDI, isasMENDI, MENDIne, MENDItxua, MENDIxola, muru-<br />
MENDI, teillaMENDI, entreMENDI, MENDIkurku, inurriMENDI, asuMENDI,<br />
Asensio MENDI, otaMENDI, MENDIbeko.<br />
Haitzak: (44) AlXkorri, askorriko ATXa, AXpuru, AXpuralde, ATXaundi, artiATX,<br />
erlATX, gantzATX, gastelATX, hiruATXeta, alanbrekATXa, ATXandia, ATXarro,<br />
ATXarte, ATXerre, ATXerripeta, ATXintxo, ATXuri, ATXuzar, basATX, erlATX,<br />
etxangATX, ATXin, ATXier, ATXoste.<br />
Arroak: (45) ARRUE, ARROtei, ARROko iturrixe, agetxaARRO, atxARRO, arreikA-<br />
RRO, urkikARRO, gallestiARRO, uixaARRO, askorrikARRO, bietzARRO, goikA-<br />
RRO, urdindideARRO, bekARRU, igertuko ARRUE, sabARRU, leitokiko<br />
ARRUE, ARRUpe...<br />
Lauak: (29) LAUE, areiLAUAK, basaLAU, soloLAUE, basokoLAU, urukoLAU, etxosteko<br />
LAUA, landaLAU, austiLAU, LAUaundi, goikoLAU, santixako LAUE...<br />
Amil: (11) AMILLAburu, AMILLondo, AMELGU, AMILLA(GA)...<br />
Aran: (13) ARAmaixo, ARANekoa, ARANEko(e)rrota, ARANgoiti, ARANerreka,<br />
ARANgixo, ARANekoa, ARAgongo arroa, ARANbeiti, ARANguren...<br />
Barra: (8) BARRA, BARRAtxiki, BARRANso, BARRRAuts, BARRIko potue,<br />
BARRAutzueta, BARRAusburu, BARRAntzo.
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 279<br />
Ibar: (6) IBARRA, IBARgoia, IBARRaldats, ametiBAR, IBARgun, ausIBAR.<br />
Leize: (3) LESIA, LESIbe, LESIAko larrie.<br />
Poto: (15) POTOtxo, erdeiePOTO, gaztenoiPOTO, itturriPOTO, karagoiko POTUE,<br />
barrako POTUE, irePOTO, goikoPOTUE, POTUE.<br />
Potsu/posu: (3) Izarreko POTSUE, BekoPOZO, BabaPOSU.<br />
Sakon: (28) SAKONA, aldapa SAKON, asketako SAKONA.<br />
Zulo: (24) ZULUAburu, ZULUBApeiak, ZULUeta, AxeriZULUETA, azkonarZULUE-<br />
TA, tanbolinZULO, txakurZULO.<br />
Bizkar: (18) BIZKER, BIZKERtxo, larraBIZKER, otaBIZKER, landaBIZKER.<br />
Buru: (50) amelBURUtxo, amillaBURU, esPURU, magiBURU, KURTZETAburu,<br />
LEKUSTUburu, iturBURU, bolinBU, arraBUeta, zuittaBURU, uruBUtxo, gantza-<br />
GU, amelGU, iturGU, mendiKU.<br />
Gain: (45) GAINtxoa, GAINbarru, GAINtxorrotz, kukutxGAINE, etxebideGAIN, muru-<br />
GAIN, mendigureIN, olGAINE, solAIN, zerEIN, luGANburu.<br />
Goiti: (4) arriKOITI, basauTI, uriGOITI, hormaGOITI.<br />
Kukutx: (3) KUKUtxo, KUKUTXgaine, KURKUS.<br />
Lepo:(l)LEPAtei.<br />
Muru: (5) MURU, MURUsolo, MURUgain, MURUmendi.<br />
Punta: (5) erkotx PUNTA, iruPUNTAko, aiskoniko PUNTA, oterriko PUNTA, illunpeko<br />
PUNTA.<br />
Tontor: (13) TONTORtxiki, esTANTOR, arregiko TONTORRA, barriko TONTORRA,<br />
zulubako TONTORRA, arrikozabaleko TONTORRA, askatza TONTORRA, itturrittako<br />
TONTORRA, TONTORtxiki, atx-TONTORko gafie, TONTORgain, bustenTONTOR...<br />
Zorrotz: (4) ondoZORROTZ, mutXORROTZ, gainTXORROTZ.<br />
Zabal: (17) ZABALdu, ZABALburu, arrikoZABAL, larraZABAL, ardoiZABAL, arizti-<br />
ZABAL, bideZABAL, ZABALduburu, ZABALaundi, bideZABALtzeta...<br />
Zelai: (81) ZELAItxo, goikopagoZELAI, inintzeZELAI, ZELAInbaso, ZELAI txiki,<br />
lopeiZELAI, kaperan ZELAIA, lopeiZELAI TXIKI.<br />
Alda(i): (9) ALDAi(xe), ALDAgesto, ALDAno, ALDAska, paALDAiko arrue, pagAL-<br />
DAI...<br />
Aldats: (1) ibarrALDATS.<br />
Erripa: (15) ERRIPA, hatxERRIPA, EuzkERRIPA, OkantzERRIPA, landaRRIPE,<br />
atxingo ERRIPA...<br />
2.- Florari (landareei) buruzkoak: Toponimoek, era berean, inguruko landareei buruzko<br />
informazio zabala ere biltzen dute. Aramaio aldeko lurrak baso, zelai, landa eta soloz<br />
beterik agertzen zaizkigu, landaratze ugaria aditzera emanez. Zeintzuk izan diren historian<br />
zehar bertan gehien ageri diren zuhaitz eta landareak jakiteko bide ere gertatzen zaizkugu.<br />
Honetaz harrigarria gertatzen da gaur egun zabalduen dagoen pinua behin baino ez<br />
dela ageri ikustea. Horrek aldaketa eginberria dela adierazten du:<br />
Baso: (27) aparraiBASO, kondeBASO, elexBASO, tripekiBASO, arimeBASO, BASAuti,<br />
BASatx, BASAlau, BASOtxo, erriBASO, eskas BASO, BASOzerratu...
280 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
> ARI<br />
Esparru: (20) ESPARRUA, ESPARtzin, ESPARRUtxiki, bESPARRU, ESPARRUgana,<br />
altzako ESPARRUA, solaia ESPARRU GANE, zabalduko ESPARRUA, mendibeko<br />
ESPARRUA, belausteiko ESPARRUA.<br />
Landa: (23) LANDIE, LANDAburueta, LANDArripe, LANDAtxi, LANDAzar, goiko-<br />
LANDA, txoriLANDA, itturritteko LANDA, arrikoittiko LANDA, karikoLANDA...<br />
Landare: (2) PagoLANDAREta, paaLANDAREta.<br />
Larre: (13) LARRAbil, LARRAbizker, LARRAkatxa, LARRoso, arteLARRA, astaLA-<br />
RRA, LARRErre.<br />
Zelai: (6) ZELAItxo, goikopagoZELAIA, inintzeZELAI, ZELAInbaso, lopeiZELAI<br />
txiki.<br />
Solo: (54) SOLOaundi, SOLOtxiki, SOLOundi, SORObille, bajonSOLO, eleXOLO,<br />
saturSOLO, txorroSOLO, uxarSOLO, mifiaSOLO.<br />
Txara: (16) TXARAlde, TXARondo, bekoTXARA, zubiTXARA, TXARAbarrena.<br />
Tantai: (6) TENTAIbakar, TENTAltxueta, TENTAdoi, TENTAIzarreta, TENTAri,<br />
TENTAIbakar.<br />
Zuhaitz: (1) GokoZUGAZTI.<br />
Agina: (1) AGIN AG Aide.<br />
Haltza: (5) ALTZA, ALTZAgain, ALTZAnduie, ALTZeundi, ALTZundiko erripa.<br />
Haritz: (11) ARIZtizabal, ARIZmendi, ARETXeta, ARETXarro, guzurrAGETX, goikASTIXE,<br />
ARETXandieta...<br />
Arte: (16)ARTAdoixe, ARTAroi, ARTEdui, ARTEta, ARTIatx, elebARTEi, onaburuARTEdui,<br />
ARTAbilburu, ARTEsta...<br />
Gorosti: (2) KOSTImu, KOROSTIgain (GOROStigain).<br />
Leizar: (3) LEXARdoixe, LEIXAreota, LEIZARRiger.<br />
Pago: (12) PAAdoitxue, PAAldai, PAGOzarreta, PAGOta, PAGAluzeta, PAGOla, iru-<br />
PAGOeta...<br />
Pinu: (1) PINondo.<br />
Sahats: (1) SAATSarte.<br />
Urki: (7) URKIarro, URKItza, URKItzabil, URKIzar, URKIzabal.<br />
Gereiza: (5) KEIZti, KEIXeta, KEIXandieta, KEIXAko, KEIXeta, KEIXetako potue.<br />
Gaztaina: (7) GASTANoixe, GAZTENoitxue, GAZTANEnardo, antzarGAZTANei,<br />
bekoGAZTANoi, GAZTANolanda, KASTANeta.<br />
Intxaur: (6) INTXAURkunda, INTXAURdi, INTXAURReta, INTXAURburu, IN-<br />
TXARdoi.<br />
Madari: (3) MADARte, MAARIxe, MAIXAti.<br />
Makatz: (1) MAKATZalde.<br />
Okaran: (3) OKANtza, OKANpe, OKANtzerripa.<br />
Sagar: (5) SAGARdoixe, SAGASti, SAGAStuixe, SAGAZtizar, SAGAStxo.<br />
Ametz: (2) AMETZu, AMESbakar.<br />
Asun: (2) ASUNtza, ASUmendi.<br />
Isats: (4) ISASi, ISASmendi, ISESparte, ISESIzabal.<br />
Itzuzki: (5) IZUZKIzabal, BIZUZtei, BIZESteixe, BalaBASIStei.<br />
Lino: (4) LINUbitte, LINAtza, LINAixako erreka, LINOla.<br />
Masusta: (1) MASUSTA.
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 281<br />
Narra: (4) NARdinkoba, NARbe, NARda, NARdeaga.<br />
Olo: (1) OLObaso.<br />
Ota: (6) OTAdoi, OTAbizker, OTAin, OTAzu, OTEItzea, OTErre.<br />
Sasi: (3) SASIbitarte, SAStiko, SAStimu.<br />
Ira: (IRAleku, IRAminak.<br />
Kukupraka: (1) TXUTXUPRAKAdoi.<br />
3.- Geologiari buruzkoak. Toponimoen bidez, zer nolako osaketa duen eskualde horretako<br />
geologiak ere jakiteko ateak irekitzen zaizkigu. Besterik beste ur ugari dagoen<br />
lurraldea dela ageriko zaigu, oso ugariak baitira bertan aipatzen diren erreka eta iturriak.<br />
Baita ere, kare eta harri ugari ateratzen zen lekua izan zela ikusiko dugu:<br />
Harea: (3) Alxola, AREIlauak, ARIta.<br />
Harri: (21) HARdoiluze, HARRegixe, ARREikarro, ARRIXA, HARRandieta, HARRiena,<br />
ARRItte, ipiztikARRIA, HARRIpozueta...<br />
Kare: (7) KAaldo, KARAdoiko potue, KARAikogain, KARoixe, KARAixe, KARoizarreta.<br />
Mea: (3) MIESpe, MEgi, MIEtzalde.<br />
Mina: (4) goikoMINAtei, MINondo, MINAtei, iraMINAk.<br />
Metal: (1) METALiturri ondoa.<br />
Ur: (13) Uarte, Uaurre, URbaltza, UReta, URsalto, Uxa, atXuxa, URzuri, atxURi.<br />
Erreka: (38) ERREKAbide, ERREKalde, ERREKeta, ERREKAtxo, ERREKAundi,<br />
ERREKAzabal, aranERREKA, goikERREKA, olaERREKA, oxinERREKA, laastREKA,<br />
larrastERREKA, garratzERREKA, ErkotxERREKA, usantzako ERREKA,<br />
atxuilako ERREKA, anubeiko ERREKA.<br />
Ibai: (2) IBeta, IBAurre.<br />
Ibar: (6) IBARRA, IBAbe, amatlBAR, ausIBAR, IBARgoia, IBARRaldats.<br />
Iturri: (45) ITURburu, ITTURgain, ITTURgu, ITTURRItta, ITURtza, ITURRIzuri,<br />
ITTURRoste, ITURRIgorri, salTURRalde, bekoITURRI, teillelTURRI, metallTU-<br />
RRI, antzuteiko ITURRIXE.<br />
4.- Biologiari buruzkoak. Ezaguna dugu, euskal toponimian oso toponimo gutxitan<br />
agertzen direla animalien izenak. Aramaioko kasuan ere berdin gertatzen da. Landareei<br />
eta lurgaineko goibeherei buruzko hainbat aurkitu baditugu ere, oraingo honetan banaka<br />
batzuk baino ez zaizkigu ageri:<br />
Bela: (3) BELAmendi, BELAtei, BELAtoki.<br />
Eper: (2) EPERRen kantera, EPERRexienak.<br />
Kuku: (1) KUKUena.<br />
Oilo: (1) Ollotondo.<br />
Uso: (2) USOtei, USUtan.<br />
Asto: (2) ASTAbideta, ASTAlarra.<br />
Azeri: (1) AXERIzulueta.<br />
Ahuntz: (1) AUNTZEkorta.<br />
Azkonar: (1) AZKONARzulueta.
282 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
e 11: ( ) Bfcibaso.<br />
Katu: (1) KATAmotz.<br />
Mando: (2) MANDObide, MANDAbideta.<br />
Otso: (3) OTXanda, OTXandia, OTSUen gaztaiieta.<br />
Txakur: (1) TXAKURzulo.<br />
Erie: (3) ERLAtei, ERLAti, ERLAtiondo.<br />
5.- Giza-bizitzari buruzkoak. Aramaion aurkitzen diren ereikuntzei buruz ematen diguten<br />
informazioari begiratuz, argi ageri zaigu lau hitzen (etxe, eleiza, txabola, uri) ingurukoak<br />
direla giza-bizitzari aipamen egiten dien toponimo gehienak:<br />
Bainera: (1) BANERondo.<br />
Benta: (1) BENTAmotz.<br />
Eleiza: (9) ELEIXoste, ELEXalde, ELEXbaso, ELEXAbide, ELEXolo, ELIzar.<br />
Ermita: (1) ERMITAtxo.<br />
Etxe: (15) abelETXE, karETXE, andikoETXE, olETXE, ormETXE, ETXan, ETXAti,<br />
ETXanburu, ETXaundi, gantzETXEbarri.<br />
Jauregi: (3) JAUREGI, JAURI nausi, JAURI txiki.<br />
Luban:(l)LUBANAK.<br />
Maila: (1) iruMAILLETA.<br />
Moraila: (1) MORALLAzpi.<br />
Horma: (5) ORMAgoiti, ORMAti, ORMAtiso, ORMetxe.<br />
Oilotegi: (1) OLLOTondo.<br />
Ospital: (1) OSPITALondo.<br />
Torre: (3) TORRaldia, TORRoste, TORRondo.<br />
Txabola: (32) TXABOLAzpixe, TXABOLondo, TXABOLApie, amelguko TXABOLA,<br />
ipurtozko TXABOLA, bengoTXABOLAzarra.<br />
Uri: (8) URIbarri, URUbutxo, URItteburii, UXarralde, URIgoiti, URIbarren, hirURI. -<br />
Gurutze: (19) KURTZia, KURTZalde, santiKRUZ (santiKURTZ / santiKURUTZ),<br />
KURTZeko ermita, KRUtzalde, KRUtzia, KURTZEondo, KURTZEtxo, KURTZEtxoburu,<br />
KURTZEta (KURUTZeta), mariKURTZE, KURTZalde, bideKURUTZ,<br />
iruKURTZeta, KURTZie, KURTZEko ermita.<br />
6.- Bizibideei buruzkoak. Bertako gizakiak eguneroko bizitzan erabili izan dituen baliabideei,<br />
eta eraikinei hurretik loturik ageri zaizkigun izenen artean hurrengo hauek gogora<br />
ekar ditzaketu:<br />
Akotei: (1) AKOTEIxe.<br />
Baso: (9) beiBASO, arraiBASO, bekoBASO, goikoBASO, kondeBASO.<br />
Esparru: (11) ESPARRUA, ESPARtzin, ESPARRUtxiki, ESPARRUgana.<br />
Korta: (7) amezKORTA, elaKORTA, olaKORTA, KORTAbarri, KORTAzar, muni-<br />
KORTA, auntzeKORTA.<br />
Landa: (12) LANDA, LANDAburueta, LANDAlau, LANDAtxi, LANDAzar, goiko-<br />
LANDA, bekoLANDA.
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 283<br />
Larre: (15) LARRA, LARRAbizker, LARRAsterreka, LARRAzabal, LARRerre,<br />
LARRAso, iturriko LAND A, karikoLANDA, gastafiaLANDA...<br />
Larrin: (5) LARRINazpi, LARRINbe, LARRINbu, LARRINgoiti.<br />
Mintegi: (2) MINTEIxe, BEKOmintei.<br />
Hobi: (4) karOIxe, karOIzarreta, linUBitte, urOBI.<br />
Ola: (14) aixOLA, arrixOLA, artOLAmendi, basokOLie, mendixOLA, zabOLA, minO-<br />
LA, imittOLA, goikOLA, amesOLA, OLAko tontorra, urkiOLA erreka, masuKO-<br />
Leta, pagOLA.<br />
Hortu: (11) ORtondo, ORTUkunda, ORTUpeia, ORTUtxueta, ORTUzar, goikORTUE,<br />
ORTUtxo.<br />
Solo: (4) SOLOaundi, SOLObarri, etxaSOLO, sanSOLO, goikoSOLO, minaSOLOko iturria,<br />
kaleSOLO, mateoSOLO, beko SOLOAK, abaSOLO, saturSOLO.<br />
Bolu: (5) BOLIna, BOLINtxo, BOLUeta, BOLINbu, zuinaBOLUeta.<br />
Errota: (9) ERROTalde, ERROTondo, aranekORROTA, goiko(E)RROTA, ERROTAbarri,<br />
argiERROTA, ERROTAzar, sinalbueta ERROTA.<br />
Karobi: (6) KAROIondo, KAROIzarreta, KARAtxe, KAROIxe, KAROBIzarreta,<br />
KAROBIondo.<br />
Kantera: (7) KANTERA, KANTERAkoa, KANTERAburu, KANTERAzarreta, KAN-<br />
TERAgain, KANTERAsolo, KANTERondo.<br />
Labe: (7) LABIAsolo, LABAkoerreka, LABAoste, LABIena, goikoLABIA, bekoLA-<br />
BIA, goikoLABA.<br />
7.- Komunikabideei buruzkoak. Aramaioko harana, Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko<br />
lurraldeetako mugetan dugu, eta nahitaez agertu behar toponimoetan, komunikabideei<br />
buruzko aipamenak ere. Lurralde desberdinen artean loturak egiten zituzten "bide, ate,<br />
estrada eta zubiak" sarri aipatuta ageri zaizkigu:<br />
Ate: (8) iturrATE, larrATondo, olATE, saATE, arrATEburu, arrATEbe, zarATE.<br />
Bide: (30) BIDEgarai, BIDEzuitta, BIDAzpixe, astaBIDETA, iruBIDE, zuBIDIa, urku-<br />
BIDE, treBIDE, bajonBIDE, elexaBIDE, mandaBIDETA, lanBIDE, BIDEbixeta,<br />
gorrixen BIDEA, morgolako BIDEA, etxanBIDEta, sasiko BIDEkurutz, zarimuzko<br />
BIDEA, bisatzako BIDEA, letafie BIDE, zuberoko BIDEA.<br />
Erromada: (3) ERROMAondoa, erkoxteiko ERROMARIe, markoxteiko ERROMARIE.<br />
Estrata: (5) ESTRADAkosolue, ESTRADondo, ESTRADAmosu, bekoESTRADApea.<br />
Galtzada: (2) GALTZADAgain, GALTZeta.<br />
Inda: (2) IntxaurkUNDA, ortukUNDA.<br />
Kamino: (2) KAJINazpixe, KAMINOgaine.<br />
Lata: (2) LATeta, LATA pagadui.<br />
Zidor:(l)ZIORtza.<br />
Zubi: (22) ZUBIdia, ZUBIttaburu, ZUIna, ZUBIaur, ZUItta, axUBI, etxeZUIta, gantza-<br />
ZUBItta, sorginZUBI, etxeZUBIetako potue, arrikoZUBI.<br />
8.- Bazelizak. Liburu honetako beste nonbait aparte aztertuko bada ere Aramaioko bizilagunek<br />
historian zehar izandako erlijiotasuna, egokitzat jo dut elizateetako elizez gainera,<br />
bertako toponomian agertzen zaizkigun ermita izenen aparteko bilduma eskaintzea. Hona
284 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
hemen gaur egun zutik dauden Aramaio basaliza edo ermita ezagunenak alboan zein herri<br />
edo auzotakoak diren aditzera emanez:<br />
SAN ADRIAN<br />
SAN KRISTOBAL<br />
SAN BARTOLOME<br />
SAN MIGEL<br />
SANTA AGEDA<br />
SANTIKURUTZ<br />
SANTIXA<br />
LETAZUR<br />
MARIXEKA<br />
SANTA ANA<br />
SAN SEBASTIAN (Sastina)<br />
SANTA LUZIA<br />
ANDRA MARI<br />
SAN ANDRES<br />
SAN PEDRO<br />
9.-Herri eta baserri izenak<br />
AZKOAGA(ALT.)<br />
URIBARRI<br />
URIBARRI (Zub.)<br />
UNTZILLA (Zub.)<br />
AZKOAGA<br />
ETXAN<br />
URIBARRI (Gur.)<br />
AREXOLA<br />
URIBARRI (Albina)<br />
IBARRA<br />
IBARRA<br />
IBARRA(Elosu)<br />
IBARRA (Eg.)<br />
IBARRA (Goikorrota)<br />
IBARRA (Arra)<br />
a) Herri eta baserri izenak: Atal honetan Aramaioko haraneko herri edo auzoen<br />
eta basemen izenak jasoko ditut. Bide batez, elizliburuetan lehen aldiz nola eta noiz<br />
agertzen diren ere eskainiko dut, halako daturik jaso ahal izan dudan kasuan. Horretarako<br />
Bateo-liburuak, ezkontza-liburuak eta hileta-liburuak erabili izan ditut. Zaharrenak Azkoagakoa<br />
eta Ibarrakoa ditugu. Horietan ageri zaizkigu aipamenik antzinakoenak. Elizateen<br />
kasuan, gako artean izen ofiziala agertuko da.<br />
Letra larritz edo maiuskulaz ageri diren erak, jendeak gaur egun erailtzen dituenak<br />
dira, ondoan, ahal den guztietan jatorriko izena eta data jartzen direla. Atzean (*) ezarrita<br />
dutenak, Jesus Maria Elejalde Plazaola jaunaren Ayer y hoy del valle de Aramaiona liburuko<br />
datuetatik jasoko datak dira. Berari zor diogu liburu eder horretan eskaintzen dizkigun<br />
berri multzo handia.<br />
ARAMAIXO (ARAMAIO): Udalaren eta haranaren izena. Aramayo (kantu zaharra<br />
(1443), Aramayo a (LBA, 1551), Aramay a (LBA, 1715)<br />
1) Elizateak<br />
AIXOLA (AREXOLA): Arejola (LBI, 1585).<br />
AZKXJA (AZKOAGA): Azcoagua (LBA, 1560), (1406*).<br />
BAJON (BARAJUEN): Barajoen (LFB, 1724), Baraxuen (LVE,1783); (1406*).<br />
ETXAN (ETXAGUEN): Echagoen (LBE, 1610), Echaguen (LBE,1773) (1489*).<br />
GANTZA (GANTZAGA): Ganzaga (LBG, 1632).<br />
IBARRA (IBARRA): Ibarra (LBI, 1586).<br />
OLETA (OLETA): 1457*.<br />
UNTZILLA (UNTZILLA): Uncella (LBI, 1579).
PATXIURIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 285<br />
URIBARRI (URIBARRI): Ullibarri (LBA,1563), Uribarri (LFU, 1621).<br />
OLETA (OLETA): Lurraldez Aramaiokoa izan arren, Otxandio ondoan, haranetik kanpo<br />
dagoen auzoa.<br />
* IBA (Libro de Bautizos de Azkoaga; LBI (Libro de Bautizos de Ibarra).<br />
2) Menpeko auzoak<br />
ALTZA (Altzaga) - AZKOAGA: Alsaga (1551) (1404*).<br />
ARRA (Arraga) - IBARRA: Arraga (1572).<br />
ARRIXOLA (Aniola) -AREXOLA: Arrexola (1574).<br />
EUZKERRIPA (Eguztierripa) - IBARRA.<br />
GUREIXA (Gureia) - URIBARRI: Gurayarra(1448), Guraya (1574).<br />
ZABOLA (Zabola) - AZKOAGA: Ccabola (1575).<br />
ZUNA -(Zuna) UNTZILLA.<br />
ZUITTA (Zubieta) - URIBARRI: Zubieta (1587).<br />
3) Baserriak<br />
Arexola:<br />
- KEISTI: Queiestui-Ziarruza (1760*).<br />
- JAUREGI NAUSI: Jauregixena edo "Dontxona".<br />
- MARTONA: (lehenago IZA): Markoena (1775).<br />
- MAKILENA: (lehenago ZABALA).<br />
-JAUREGIXENA/PERUENA: (Arejola-1488*); Jauregi (1750); Peruena (1818).<br />
- PATXIXENA: Jauregi txiki.<br />
-UNTZENA: Irasuegui (1770).<br />
- ABATETXEA.<br />
- LARRINETXE (berria).<br />
Arrixola (Arriola)<br />
- BENGOA: Nausi/Txiki (Bengoa (1578).<br />
- ERE(DE)RUENA: Erdikoa-1798*(lehenago: Arriola) (MAZMELA NAUSI).<br />
-GOIXENENGO: Nausi/Txiki.<br />
- LEIZTERRENA: Leinztarrena (lehenago: Urizar-1488*).<br />
- TXANTXON TXIKI: Erdiko txiki (MAZMELA TXIKI).<br />
- ARRIKOITI (ez da inor bizi).<br />
Azkoaga:<br />
- AZKUA: (Nausi) Azcoagua (1560).<br />
- AZKUA: (Txiki)-Dukiena*: Azcoagua (1754*).<br />
-INDUSPE: (Goikoa) (1772*).<br />
-INDUSPE: (Bekoa) (1772*).<br />
- INURRI: Yurria/Inurrya (1584).<br />
- SALTURRI: Salturria-1488*; Salturri (1561).<br />
- SALTURRALDE: Salturriaga (1590*),(Salturrialde-1488*).<br />
- URUGU: Uriburu*; Uruburu (1586).
286 AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
- UXAR: (Urizar-1488*); Uricar (1572).<br />
- LABIENA: Zubiaurre (1546*); (Labiena-1745*).<br />
- ITURRALDE.<br />
- Abatetxea.<br />
- Santa Agedatxo (ermita).<br />
Zabola<br />
- ARRITTE (Arrieta*): Arrita (1551), Arrieta (1562).<br />
- TXAMARGENA: Astolazpi (1563) (1488*).<br />
- BEITI: (Beitia-1488*) Beytia (1560).<br />
-ETXALUZE (Saola*) (VIII. mendekoa).<br />
- GARAIKOA: zaharra/benia;: Garai (1778).<br />
- GOIXENENGO: (Zuazua goikoa*).<br />
- LATSA: Lasaga-1488*); Lasaga (1551) (Erdi Arokoa).<br />
- LATSABAZTER: Lasaga bazter (1551).<br />
-ZUETZU: (Zuazua-1488*) £uecu (1561).<br />
- UNTZU(E)TA: aundi/txiki: Uncueta (1572).<br />
- ZALDUa: (Zabaldua*) (XVII. mendean).<br />
- AUSIBAR: (Gainbarrutik kanpo) (1869*).<br />
- GATXEKARRO(A): (Gainbarrutik kanpo) (1870*).<br />
- ARRUPE: (Gainbarrutik kanpo) (1843*).<br />
- Abatetxea (Abade-etxea-1560*).<br />
Altza<br />
- ALTZAGAINEKO: altzagaifi-1488*; Alsagun (1560).<br />
- ALTZAZPIKO: Altzazpi-1488*; Alsaga de yuso(1562), Alsaga de baxo (1588).<br />
- SARRIA: Sarria-1488*).<br />
- TXORROTX.<br />
- San Adrian (ermita).<br />
Barajuen:<br />
- ARGINGOA: Argingoa 1488*).<br />
- ARTABE: artabe-1488*; (Arratabe (1749).<br />
- KARETXE: Carache (1767) (1488*).<br />
-ERDAIDE: erdaide-1488*).<br />
- BARAJUEN: Barajuen-1406 (eroria); orain "GARDOKI".<br />
- ITURBE: Iturbe (1587) (1488*).<br />
-EUZKITZA:(1550*).<br />
- MARKAIDE: Etxaburu-1488*; Marcaide (1785).<br />
- Txiki:ARTIKILLUNA (Artekellu-1776*).<br />
- ORUNAK: 1499* - Nausi: TXORIXENA (oso antzinakoa*).<br />
- Erdiko: LAZKANONA (1830*).<br />
- SOLOBARRI: (1795*).<br />
- BENTAMOTZ (Ibarraldatz*-1802*).<br />
- URDINE: Urduna (1738), (Urduia, Orduria*).
PATXI URIBARREN: T0P0NIM1A 287<br />
- ANTXIKO: antxiko-1488*.<br />
-BOLINBU: Bolunburu (1584) (1406*).<br />
-Abatetxea-1717*.<br />
Etxaguen<br />
- ARANE: Arana (1642) (1488*).<br />
- BEKOLABIA: Labeaga (1620) Labeaga nausi (1488*).<br />
- BISINONA: (Lehenago GOIKOETXE-n bizitakoen etxea).<br />
-ETXANBURU: ETXAGUEN-GARAI*; Echanburu (1588), Ipurtoz(1819).<br />
- ETXATI: Echachikia-1488*; Echachiti (1582), Echati (1663) (hutsik).<br />
- ETXEBARRI: Echabarria (1488*) (1620).<br />
- ANDIKOETXE: (lehenagoko GOIKOETXEA-hutsik (1620).<br />
- GOIKOLABIA: LABEAGA TXIKI*; Goicolabea (1684), Betia (1620).<br />
- ORMETXE: Ormaechea (1614).<br />
-URIBARREN: Uribarren (1572) (Erdi Arokoa*).<br />
- URRUTI: Urruti (1610) (hutsik).<br />
- Abatetxea: (oraingoa 1900. urtekoa*).<br />
- Eskola.<br />
- Santi Kurutz (ermita).<br />
Gantzaga:<br />
Ibarra:<br />
- AMELGU: Amilburu (1573) (1488*).<br />
-BEETIKOA: Beitia-1488*; Bengoa (1641).<br />
- ETXEBARRI: Echabaria (1690).<br />
- GARRATZ: Garraz (1654).<br />
- LINATZA: Nausi/Txiki:linatza-1488*; Linaca (1635).<br />
- MURU: Murua (1576) (1488*).<br />
- PELATZA: Perdilaza (1763).<br />
- SAATZA: Sarasaga-1488*, 1565*; Hormaechea (1629).<br />
- URDUNGIXO: Urdingio (1585), Urdungio (1629).<br />
-URRUTI: Urruti (1573).<br />
- UXARTE: Goikoa/Bekoa: Uriarte (1689) (1488*).<br />
-Abatetxea: 1613*.<br />
- Aginagalde.<br />
- Ariabarri.<br />
- Arbin(e)i: Arbinegui (1585) (eroria).<br />
- BARRUTIA (lehenago: Antekera-1488*.<br />
- BERASTEI: Berasategui (1576).<br />
- ELEXOSTE.<br />
- Elosu (erdi eroria); Elosua-1488*.<br />
- ERROTABARRI: errotabarri-1488*.<br />
- GANBOA:.
288 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
- IBARGOIXE.<br />
- IRUBITTA: Irubieta.<br />
- ITTURROSTE.<br />
- Matxain: Machain (1573).<br />
- ORTZA: MUERTZA: Muguerza (1576).<br />
- Nardea: Nardeaga (1579).<br />
- OLABETXO.<br />
-LIKINAO: Liquinano (1572) (1488*).<br />
- ZALGO: Calgo (1572), gallgo (1575).<br />
- GOIKOLABA<br />
-Zalgogarai: 1035*.<br />
- Santa Ana (ermita).<br />
- San Sebastian (Sastina) (ermita).<br />
- Santa Luzia (ermita).<br />
Ibarrako etxeak:<br />
- Aguazilena<br />
- Akelera<br />
- Antxobidorerak<br />
- Arrikoitina<br />
- Beko Mantzano<br />
- Dona Anjelaren etxea<br />
- Eduardona<br />
- Errementaixokue<br />
- Goiko Mantzano<br />
- Kafekue<br />
- Karmazeruena<br />
- Karteruena<br />
- Kintelena<br />
- Kotxerona<br />
- Kukukuena (Lehenako: Morron) (1845)<br />
- La notxera<br />
- Lapikotxo<br />
- Martzelena<br />
- Monterona<br />
- Obispona<br />
- Panadexie<br />
- Parrokuena<br />
- Patriziona<br />
- Pitxixena<br />
- Poliko<br />
- Potxuena (eroria)<br />
- Samonariena
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 289<br />
Untzila:<br />
- Sapateruena<br />
- Tiburtziona<br />
- Tuberonak<br />
- Txatxurrena<br />
- Txoroko<br />
- Untzena<br />
- Zeberinak<br />
- Zentrokue<br />
- Zesterona<br />
Arra (Arraga)<br />
- ARRABURU: Arraburu (1572) (1488*).<br />
- ARRAZPIKOA: arragazpiko (1488*).<br />
- ARRAGAINEKOA: arragagaineko (1488*).<br />
-BASAUTI: Basagoitia (1572)(1488*), Basaguti (1573).<br />
- ITTURRITTA: Iturrieta (1578) (1488*).<br />
- San Pedro (ermita).<br />
Euzkerripa<br />
- AMETZU: Amecua (1573) (bikoa).<br />
- Aranak: Arana (1573)(1488*).<br />
-ARANEKORROTA.<br />
- GARDOKI.<br />
-IBABE: Goikoa/Bekoa: Ibabe (1573).<br />
- MAZKAINO: Mascayano (1573) (1454*) (bikoa).<br />
-MENDIXOLA: Mendiola (1573), (1443*).<br />
- SOLAIA: solaia*.<br />
- GOIKO(E)RROTA:(Erdi Arokoa omen da*).<br />
- SAKONE: Sakona-1488*.<br />
- SALASAN: (Salesan*).<br />
- ZUBIXALDE: (1598.eko izurritean aipatua*).<br />
- BISILI.<br />
- BERASTEGI: (175 Lean berreraikia*).<br />
- ANDRA MARI (Ibabeko) (Aramaioko zaindaria).<br />
- San Andres (San Roke) (ermita).<br />
- ETXEBARRI: Ecchabarria (1699) (1488*).<br />
- MURU: Murua (1576), Mum (1899) (hirukoa).<br />
- PINTXORRENA: (Pintxor).<br />
-ERREGENA: erregena-1777*).<br />
- URRUTI: Urruti (1701) (1673*).<br />
- UXARTE: uriarte (1689) (1661*).<br />
-ZEREIN (Zerain-1723*).
290 AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
- Eskola (txokoa).<br />
- Abatetxea.<br />
Zuna<br />
- ARRATIXE: Arratia (1700) (1488*).<br />
- AZPIKOETXE (Guraia*).<br />
- BAROIENA: (hasieran: Zuriano*- Zelaia-1488 Martin Ascusio- Baroiena.<br />
- GARAIKOETXE: Garay (1778).<br />
- OLETXE (Olaetxe*).<br />
-PALAZIO(1691*).<br />
-ZAKONE: sakona-1488*.<br />
- San Migel (ermita).<br />
Uribarri:<br />
- ALDEKO: aldekoa-1488*; aldea-1526*); aldeco (1574).<br />
- ALDEKO TXIKI.<br />
- AGIRRE Nausi/Txiki: Agirre (1488*); Ganboa (1574) 1488*, Agarre (1608).<br />
- MENDAKO.<br />
- URIBARRI GAINEKOA: Ullibari (1563), (1406*).<br />
- URIBARRI AZPIKOA: Ullibari (1563), (1556*).<br />
-Abadetxea(1677*).<br />
- San Kristobal (ermita).<br />
- Marixeka (Albinako ermita).<br />
Gureia<br />
- GUREIA: (edo Santiago) 1448*.<br />
- ARDANTZA: Ardanza-1488*; (1637), (Akiso*) (eroria).<br />
- AURREKO: Aurrekoa-1488*.<br />
- AURREKO-ETXEBARRI (XVII. mendekoa).<br />
-IBARGON: Nausi/Txiki: Ibargoen (1580), Ibarguren (1584), Ibarguen (1638),<br />
(1556*). Oraingo baserria 1764.ekoa*.<br />
- JAURI Nausi (Jauregi edo Garai, 1406*).<br />
- JAURI Txiki (Jauregi txiki*).<br />
- OKANTZA-1735*= (URIGOITIA-1488*): Urigoitia (1578).<br />
- Etxetxo* (eroria).<br />
-MAIMURU*.<br />
- Megi (eroria).<br />
- Santixa: (Santiago) (ermita).<br />
Zuitta (Zubieta).<br />
- Erregetxona: "erregetxe" (lehenago: Zubieta txiki).<br />
- ETXEBARRI: zubieta-echabarria (1586).<br />
- Galtsusta: Galsusta (1772) (1488*) (eroria).<br />
- ZUITTAGANEKO: Zubieta (1587) (1448*).
PATXIURIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong><br />
Oleta:<br />
-ZUITTAZPI: Zubieta-azpikoa (1488*).<br />
- San Bartolome (ermita).<br />
- ATXIN (XIX. mendekoa).<br />
- ARRIPOZUETA (bikoa).<br />
- MOTA (berria).<br />
- APIETA (berria).<br />
-ATXINETA: Aretxaundieta (ANDIKOETXE) (1488*)(eroria).<br />
- ATXINETA: Aretxeaundieta (ETXEBARRI).<br />
- GAZTANETA.<br />
-ERROTAZARRA.<br />
- ABARRATEGI: abarrategui-1488*.<br />
-GOIKOLA.<br />
-MANTZOA: mansoa-1488*+.<br />
- KATXELENA / DUKIENA.<br />
-OBENA:obena-1488*.<br />
- OTALARRA: otalarra-1488*.<br />
-ASTOLA:astola-1488*.<br />
- LASAGUENA ZARRA (ez da inor bizi).<br />
-ETXEBARRI (LASAGAENA): etxebarria-1488*.<br />
-UBIDENA: ubidena-1488*.<br />
- GARRONA.<br />
-TROXOLA: (TROJAOLA-1488*).<br />
- TROXOLA ZARRA (berriztatua).<br />
- ZUBIKOA: (orain, Belokiena).<br />
- MAKOTENA (bikoa).<br />
- EMALDIA: emaldia-1488* (erre egina).<br />
-ZALDUENA.<br />
- KORTATXUA (hutsituta).<br />
-ARANDUI.<br />
-LARRA:larra-1488*.<br />
- ARETXETA: aretxeta-1488*.<br />
-LARRAZELAI.<br />
- GOIKOETXEA: Goikoetxea (1488*).<br />
- ARRAIKOA.<br />
- MARTENA: martena-1488* (bikoa).<br />
- KORTAZARRENA: kortazarrena-1488*.<br />
- Eskola.<br />
- Eskola barria.<br />
Limitaua:<br />
- ETXEBARRI (bikoa).<br />
- MANONDO.
292 AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
- MANONDOGARAI (goikoa).<br />
- KEIXA/KERIXA: Keixaga; Querejano-1488* (bikoa).<br />
-ITZA:izaga-1488*.<br />
B) AZTERKETA LINGUISTIKOA<br />
Herri bateko biztanleek, gure kasuan Aramaiokoek, nolako inguruan bizi izan diren<br />
ikusi ondoren, orain toponimoek, ispilu batetan legez, ematen diguten bertako hizkuntzaren<br />
ikuspegi zabala aztertzen saiatu nahi nuke. Handi-handika baldin bada ere, nola sortu<br />
izan diren bertako izanak aztertuko dugu.<br />
Ezaguna dugunez, euskarak hitz berriak sortzerakoan bi bide nagusi erabili izan<br />
ditu, batez ere. Elkarketa, esanahi berezia edo propioa duten hitzak elkarrekin lotuz eta,<br />
erakorketa, hitz bati atzizkiak, aurrizkiak edo artizkiak ezarriz esanahi berria duen beste<br />
bat sortuz.<br />
Horretaz aparte, elkarketa horiek egiterakoan gertatzen diren aldaketa fonetikoak<br />
ere agertuko zaizkigu historian zehar sortutako toponimo horietan. Sakonetik aztertzeari<br />
emanez gero, agian, atzizkiek historian zehar egin duten ibilbide luzea aztertzeko aukera<br />
ere emango ligukete, baina luzeegia izango genuke jarduna. Handi-handika bilduko<br />
ditut, bada.<br />
a) Elkarketa:<br />
1) [izena] + [izena]. Halakoak ditugu ugarienak. Lagin batzuk baino ez ditut bilduko<br />
hemen, eranskinean aurkezten diren hainbat eta hainbat toponimo mota honetakoak<br />
direlako:<br />
ARANerreka, irePOTO, iturriPOTO, babaPOSU, axeriZULUeta, azkonarZULUeta,<br />
tanbolinZULO, larreBIZKAR, otaBIZKER, muruMENDI, arizMENDI, erkotx PUNTA,<br />
basaLAU, landaLAU, ibarrALDATZ, landaRRIPE, okantzERRIPA, juanBAZTER, latsa-<br />
BAZTER, bolaLEKU, etxaLEKU, estradaMOSU, isesPARTE, urSALTO, belaTOKI,<br />
landaBASO, tripekiBASO, beiBASO, elexBASO, txoriLANDA, larraBIZKER, arteLA-<br />
RRA, astaLARRA, arraSOLO, kanpanSOLO, saturSOLO, zubiTXARA, arteLARRA,<br />
artolaMENDI, arrixOLA, arriARTEA, metallTURRI, errekaBIDE, garratzERREKA, oxinERREKA,<br />
teillelTURRI, tomas ITURRI, iturrATE, ormaETXE, abelETXE,...<br />
2) [Izena] + [adjektiboa]: Asko ez badira ere, multzo polita osotzen dute, bertako<br />
izaeraren islada ematen digutela:<br />
Dakar: (4) pagoBAKAR, arbolaBAKARRA, tenteiBAKAR, amesBAKAR.<br />
Baltz: (6) basoBALTZ, lurBALTZA, urBALTZA, letaBALTZ, bideBALTeta, basa-<br />
BALTZ.<br />
Berri: (23) anaBARRI, aurrko etxeBARRl, kortaBARRI, luBARRI, luBERburua, uri-<br />
BARRI.
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 293<br />
Bil: (9) larraBIL, antxuBILa, mendiBILtsu, etxaBIL, urkitzaBIL, soroBILLe, artaBILburu,<br />
larraBILgo, uruBIL.<br />
Erre: (7) atxERRE, lairERRE, otERRE, ataERRE, austERRE, txaboERRE, larraERRE.<br />
Estu: (4) samaESTUE, lekuESTUgane, lekUSTSto, lekUSTUburu.<br />
Gaitz: (1) lurGATX.<br />
Gorri: (8) asKORRI, bideGORRI, kobaGORRIxeta, lurGORRI, itturriGORRI, luGO-<br />
RRI, urGORRI, itturGORRI.<br />
Handi: (25) etxAUNDI, orrANDI, ostEUNDIXE, altzEUNDI, zubiAUNDI, ostENDoixe,<br />
sailAUNDIxe, solOUNDI, aretxANDIeta.<br />
Hotz: (3) ipurtOTZ, iturrOTZ, iturrOZko erreka.<br />
Larri: (4) axeLARRI, atxeLARRI, axeLARRIngo egixe, eskoLARRI.<br />
lau: (6) landaLAU, soloLAUE, basaLAU, areiLAUEK, basoLAU, austiLAU.<br />
Luze: (15) ainkaLUZE, eskaLUZE, emaldiLUZE, etxalUZE, erraLUZE, austiLUZE, antzaLUZko<br />
potue, arLUZIa, erraLUZ, pagaLUZEta.<br />
Min: (1) sagarMINa(ga).<br />
Motz. (5) arMOTXa, bentaMOTZ, kataMOTZ, erkaMOTXa, larraMOTZ.<br />
Nagusi: (11) sailNAUSI, aldeko NAUSI, oruna Nausi, jauri NAUSI, bengoa Nausi, zingiraNAUSI,<br />
zubiNAUSI.<br />
Nardo: (1) gaztaneiNARDO.<br />
Sarri: (3) giSARRI, euzkiSARRI, urkiSARRI.<br />
Txiki: (27): barraTXIKI, etxondoTXIKI, soloTXIKI, azkua TXIKI, jauriTXIKI, etxaTI<br />
(etxaTXITI), landaTXI, tontorTXIKI.<br />
Zabal: (14) arrikoZABAL, bideZABAL, garaiZABAL, larraZABAL, bekopagoZABAL,<br />
askaZABAL, errekaZABAL.<br />
Zahar: (33) atxuZAR, baaZAR, galapitXARReta, luberZARta, uXAR, paoZARRETA,<br />
uXARpe, ortuZAR.<br />
Zorrotz: (4) gainTXORROTZ, mutXORROTZ, ondoZORROTZ, otaxko tontor<br />
ZORROTZa.<br />
Zuri: (1) iturriZURI, urZURI.<br />
3) [izena] + [izena/atzizkia]: Badira zenbait izen, erabileraren erabileraz, hainbatetan<br />
atzizki gisa agertzen zaizkigunak. Nahiz eta sakonean kasu hauek elkarketak izan,<br />
erabilera gogoan izanik atzizki bilakatzeko bidean edo ditugu; halakoetan nahiko zaila<br />
gertatzen zaigu elkarketa eta eratorketaren arteko mugak bereiztea. Hauek oso ugariak<br />
direnez aparteko zerrenda baten bildu nahi izan ditut:<br />
Albo: (1) zuinALBUeta.<br />
Aide: (35) andramaixALDE, elexALDE, bajonALDE, errotALDE, iturrALDEburu,<br />
lexALDE, itturrittALDE, zubixALDE, salturrALDE, munALDE.<br />
Arte: (14) atxARTE, leixARTE, maARTE, ugARTE, urbittARTE.<br />
Aurre: (6) etxAURRE, ibAURRE, zubiAURR, uAURRe.<br />
Azpi: (15) arrAZPI, depositoAZPIXE, zuittAZPI, euzkitzAZPI.<br />
Barren: (7) kanteraBARRENa, uriBARREN, txaraBARRENa.<br />
Barru: (3) urkiBARRU, gainBARRU, saBARRU.
294 AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
Behe: (52) arraBE, iturBE, lexiBE, mendiBEta, olaBEtxo, sorBE, allunPE, canposantu-<br />
PEia, etxePEIA, liorPEgaine, uxarPE, samigelPEA, txabolaPIa, zulubaPEiak, asPE.<br />
Buru: (69) anaBURU, etxanBURU, landaBURUeta, luberBURUa, luganBURU, pelatza-<br />
BURU, sastraBURU, espPURU, asPURU; axeBU, arraBUeta, uruBUtxo, larrinBU,<br />
bolinBU; gantzaGU, amelGU, uruGU, iturGU; mendiKU.<br />
Gain: (38) kaminoGAINE, kukutxGAINE, gurEINE, otaGAIN, maGANA, mendigurEIN,<br />
olGAINE, sorAIN, zerEIN, muneGAIN.<br />
Garai: (5) bideGARAI, etxeGARAIxe, mainondoGARAI, etxeGARAI, elosuGARAI.<br />
Goi: (5) kareGOIko, ibarGOI, uaurreGOIko, urkiGOIkoa, urGOIkoa.<br />
Goiti: (7) arriGOITI, hormaGOITI, uriGOITI, larrinGOITI, basaUTIaldea, aranGOITI,<br />
jarindoGOITTI.<br />
Ondo: (17) amillONDO, artONDO, arraTONDO, KAREIondo, kurtzeONDO, elisON-<br />
DO, mugarrONDOko puntie.<br />
Oste: (16) axelOSTE, banerOSTE, elexOSTE, etxOSTE, madalOSTE, torrOSTE, garOste,<br />
atxOSTE.<br />
b) Eratorketa:<br />
Oso ugariak dira, baita ere, atzizki bidez sortutako toponimoak. Era guztietakoak,<br />
gainera. Atzizki bakoitzak bere esanahiaren arabera sortutako toponimo horiek, batzuk<br />
tokia, beste batzuk multzoa, beste batzuk nolakoa den edo eta zein erlazio duen eta honalakoak<br />
bilduz, Aramaioko lurrealdeko hainbat gorabehera jaso eta eskaintzen digute:<br />
-aga: altzAGA, amillAGA, arrAGA, azkoAGA, labeAGA, gantzAGA.<br />
-aro: abARO, abAkon, abOntza, ospARO.<br />
-di/ti: (50) intxaurDI, solala, karalkogain, teillelxe, tentaDI, emalDI, tentaltxueta, oillo-<br />
Tondo, aisTIzabal, antzargastanel; ameTIbar, erlaTIondo, ormaTIsolo, urruTIxanak,<br />
maixaTI, keisTI, sasTIna, silisTIxa.<br />
-doi/dui/tui: (27) arteDOIxe, erDOItza, gaztenOtxue, otaDOIxe, paaDOItxu, sagarDOIxe;<br />
tentaDUI, antanDUIe; sagasTUIxe.<br />
-egi/ei/tei: (39) arreGI, maGIxe, meGIburu, arrEIbarro, aparrAIbaso, lanbarrEI, antzu-<br />
TEI, asTEItza, belaTEI, otEItza, markesminTEI, bisuTEI.<br />
-ena: (33) labiENA, ereruENA, peruENA, makilENA, bixinoNA, polikoNA, oruNA,<br />
martoNA, txanbergENA.<br />
-eta: (92) arriTA, artETA, axerizuluETA, keixETA, iruatxETA, itturritxuETA, itturriT-<br />
TE, linubiTTE, urETA, latETA, taketETA, mendibeTA, landaburuETA, mandobidETA,<br />
kurtzETA, zuiTTA, zuinaboluETA, barrubiTTE, ibETA.<br />
-gin/kin: (5) ikesKINtxo, kapaGINsolo, marGINtxa, marGINtxe, odolGINTZA.<br />
-gio: (2) aranGIxO, urdunGIxO.<br />
-goen/guen/guren/gun: (8) abaKON, araGONgo arrua, ibarGON, serGUN, etxaN,<br />
bajON, mendiGUREN, mendiGUREin.<br />
-ka: (4) mauKA, menaKA, sasiKA, trosKA, aldasKA.<br />
-ko (go): (64) araneKO, aurreKO, arrazpiKO, etxeKO, arginGO, irupuntaKO, andiKOetxe,<br />
beKObaso, garaiKOa arriKOzabal, etxanGatx, ipiztiKarria, mendaKondo,<br />
labierKOtxa.
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 295<br />
-no/na/ne: (15) aldaiNO, mazkaiNO, matxaIN, zuiNAbolueta, sastiNA, mendiNE, urdi-<br />
NE, albiNA.<br />
-sta: (6) aaSTArriope, afaSTA, galtsuSTA, larraSTerreka, masuSTE.<br />
-tsu/so: (17) aixeTSU, mendibilTSU, sueTSU, zumaulTSU, barrauTSUeta; aldaSO, arri-<br />
SOsolo, otaSU, solauS.<br />
-txo/txu: (53) amelburuTXO, kurtzeTXO, bolinTXO, errekaTXU, etxeTXUa, itturri-<br />
TXUeta, sagaztiTXUe, landaTXU.<br />
-tza: (51) abanTZA, ardanTZA, ganTZA, linaTZA, pelaTZAburu, uXA, urkiTZA, urki-<br />
TZAbil, garraTZErreka.<br />
ONDORIOAK<br />
Adibidetzat hemen aipatu ditudan aurreko lurrizenen eraketei begiratuz, argi ageri<br />
zaigu toponimoek euskarari buruzko hainbat berri zehatz jasoteko bide izan ditzakegula.<br />
Egin-eginean ere, izen horiek nola sortu izan diren, horretarako erabilitako elkarketak<br />
nahiz eratorketak nola eginak izan diren, bokalak nahiz kontsonanteak elkarren ondoan<br />
pilatzean nolako arau fonetikoak jarraitu dituzten, atzizki batzuren izaera berezia eta<br />
honelako hainbat berri eskaintzen dizkigute.<br />
Oso jakingarriak izango ditugu, beraz, izenok hizkuntzaren historian zeharko ibilaldi<br />
luzearen berri hurragotik ezagutzeko. Ahalik eta laburren emateko hiru multzo nagusitan<br />
bilduko ditut, zehatzago egin nahi duenari eranskin gisa Aramaioko toponimoen<br />
zerrenda osoa eskainiz eta izen horiek soitzerakoan gertatu izan diren aldaketak edo bete<br />
diren legeak, aztertzen jarraiteko aukera emanez:<br />
A) Fonetika alorreko gorabeherak<br />
1. Kontsonanteak:<br />
a) Bikoteak (nahasteak):<br />
r/1: (solo/soro) sorain, sorbe, solaundi, solotxiki.<br />
r/d: erromarie (erromada), otaroixe (otadoixe), besaide (besaire).<br />
r/g: (aretx/agetx) agetxarro, guzurragetx, aretxeta.<br />
r/b: (zubi/zuri) zuriano, zubixalde, zubitxo.<br />
g/b: (berri/gerri): lugartei, lugerri, lubarri, luberburua.<br />
d/b: paade (pagabe).<br />
k/g: (goiti/koiti) arrikoiti, urigoiti, urdinbidegarro, arreikarro.<br />
rr/1: orrandisolo (olandisolo).<br />
b) Gaierak:<br />
-g-: a(g)astarripe, arrapa(g)ibaso, arre(g)ikarro, basa(g)uti, mu(g)ertza; ma(g)dalena.<br />
-r-: ba(r)azar, ba(r)ajon, ka(r)aldo, oka(ra)npe; lu(r)barri, lu(r)zar, e(r)lakorta,<br />
lu(r)ganburu, a(r)iztizabal.<br />
-rr-:ba(rr)utitxo.<br />
-b-: zu(b)itta, la(b)astreka, etxezu(b)itta.
296 AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
-1-: a(l)dagesto, mendibi(l)tsu.<br />
-n-: ara(n)gon.<br />
c) Aldaketak:<br />
-nm- +m :>m: samigelpea.<br />
-n- +k :>ng: bengoa, etxangatx.<br />
-nd- +tz:>tz: abantza(abaro+andi+tza), antzaluzko (andi+tza-luze+ko).<br />
-n- +(t/d/z):>ntx: pintxorrena, antxiko, gaintxorrotz.<br />
-r- +b :>rp/rb: liorpe, iturbe, itturburu.<br />
-r- +g :>rg/k/g: ibargon, iturgorri, abakon (abaro+goen), sogain (soro+gain).<br />
-r- +d :>rd/rt: hardoi, ardantza, ipurtotz (ipurdi+otz).<br />
-r- +t :>st: abastei (abar+tei), sagasti, sagastizar.<br />
-z- +b :>sp: aspuru (asburu), espuru, induspe.<br />
-z- +g :>sk: azkorrikarro, azkorri.<br />
-tz- +b :>zp/zb: miezpe (mietz(a)+be), garrazburu (garratz(e)+buru).<br />
-tz- +k :>zk: amezkorta, iturrozko (iturriotz+ko), ikezkintxo(ikatz+gin+txo).<br />
-tz- +t :>zt: amezteia, ariztizabal.<br />
-tz- +m :>zm: arizmendi.<br />
-tz- +z :>z : baazar (baratz+zar).<br />
-ts- +t :>st: sastokiazpia (sats+toki+azpia).<br />
-tz- +tx:>ztx: garraztxiki (garratze+txiki).<br />
d) Bustudurak:<br />
-tz- :tx: agetxarro, armotxa, atxaundi, artiatx, atxuzar, atxuri.<br />
:x: axubi, axebu.<br />
-z- :x: aixetsu, elexabide, keixeta, axerizulueta.<br />
-i+eta : itta: aritta, arranditta, bidezubitte, zuitta.<br />
-i+ t: itt: itturburu, itturritta, urbittarte itturroste.<br />
Oharra: Aparteko aipamena merezi du bokal artean hain sarri agertzen zaigun [X hizkiak:<br />
akoteiXe, antzuteiko iturriXe, andramaiXa, andramaiXalde, aramaiXo, arbineko<br />
etxazpiXe, ardoiko paradoiXe, ardoiXe, arraenaldiXe, arragiXa, arriXa, austiXe, barruti-<br />
Xeo... Aramaioko ekialdeko azpieuskalkian normala da eguneroko bizitzan mugatzailearen<br />
aurrean ia beti eta bokal artean gehienetan [X] ezartze hori (ogiXe, begiXe), txarri-<br />
Xe, oreiXe...), toponimoetan beti hala getatzen ez bada ere.<br />
2. Bolalak:<br />
Bakarrak:<br />
e-: hasieran, behin galdu: lexalde.<br />
-a/e-: luberri, lugerritta / lanbarri, uribarri; landarripe, okantzerripe; etxebarri, etxabarri.<br />
-e/i-: emelgu, amillondo.
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 297<br />
-i/u-: urdinbidegarro, urdungio; urubutxo, uriburu.<br />
-a -e:(inoizka) barrubitte, gureine, urkubire, urdine.<br />
-e -0:(gutxitan) erraluz, antzaluzko potue.<br />
-o -u:(batzutan) paadoitxu, urritxu, tximintxu, babapozu.<br />
ai ei e : espuru.<br />
Oharra: aundi, eundi, andi, endi, ondi, undi aldakiak ageri zaizkigu toponimoetan<br />
[atxaundi, altzeundi, aretxandi, soloundi, ostendoixe, abontza].<br />
Bikoitzak (irekiak):<br />
a+a >a : goikolaba, goikorrota, amezkorta, kantera.<br />
>ia: goikolabia, oliabaso, bekolabia, labiabaso.<br />
>ie: labiena, markoxteiko erromarie.<br />
e+a >ea: txarapea, patinpea, emaldiluzea, nardea.<br />
>ia: txaboazpia, arluzia, arratia, lezia.<br />
>ie: txaraldie.<br />
>eia: ortupeia, etxepeia, bariapeia, zulubapeiak.<br />
e+o >io: liorpe, liorpegaine.<br />
i+a >ia: etxebarria, ipiztikarria, andiandia, artesia.<br />
>ie: altzandie, munietei.<br />
>ixa: otxandixa, silistixa, marixarka, santixa.<br />
>ixe: eleixazpixe, arregixe, arrixe, austixe.<br />
i+e >ie: arriena, eperrexienak.<br />
>ixe: urrutixenak, patxixena, jauregixena, orixerreka.<br />
i+o >io: ormatiostia, erlationdo, urkiola.<br />
>ixo: urdungixo, arangixo, arrixola, mendixola.<br />
i+u >iu: arriuna.<br />
o+a >oa: goikarroa, aranekoa, azpikoa, bengoa, kanterakoa.<br />
>ua: pintxokua, azkua, menditxua, erdoskua, etxetxua.<br />
>ue: errekonduek, gaztenoitxue, goikopotue.<br />
o+e >oe: andikoetxe, azpikoetxe, bekoerreketa.<br />
>ue: azerizulueta, ereruena, kartemena, sakue, potue, zubitxueta, tentaitxueta.<br />
o+en >an: etxan (etxa+goen> etxa(g)oen> etxaen> etxan.<br />
>on: bajon, aragon, igargon, abakon.<br />
>un: sergun.<br />
u+a >ua: iruatxeta, arbatsua, goikozuazti, lugerburua, uruguazpi, uarte.<br />
>ue: goikortue, mendikoburue.<br />
u+e >ue: arrabueta, bolueta, muertza, peruena.<br />
Bikoitzak (itxiak):<br />
a+i >ai: mendikosaile, bidegarai, garaikoa, maiburu gainzorrotz, otain, aixetsu.<br />
>ei: zerein, mengirein, gureine.<br />
>a : luganburu, gantzatxa, askorri, azpuru.<br />
>e : espuru.<br />
>i: matxin.
AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
llttilll<br />
>a : intxarburu.<br />
e+i >ei: landabarrei, otei, berastei, beibaso, erdeida, aixenatei, arreikarro.<br />
>e: elexoste, elexabide.<br />
>i: elizaur, elizondo.<br />
o+i >oi: anikoiti, ardoizabal, gaztenoipoto, urigoiti.<br />
u+i >ui: tentadui, lapapagadui, zuifla, zuitza.<br />
Hirukoitzak:<br />
ai+a >aia: solaia.<br />
>aixa: andramaixa, etxegaraixa, maixati.<br />
+e >aixe: aixenatei.<br />
+o >aixo: aramaixo, aixola.<br />
au+a >aua: areilauak, etxondiko laua.<br />
>aue: bekolaue, goikoalue, sololaue, markoslaue.<br />
ei+a >eia: amesteia, oreia.<br />
>eie: erdeiepoto.<br />
>eixe: menteixe, akoteixe, bisesteixe, teileixe.<br />
+o >eixo: ixeixo.<br />
oi+a >oixa: loixarte.<br />
>oixe: ardoixe, artedoixe, karoixe, otadoixe.<br />
+e >oie: baroiena.<br />
>oixe: goixenengo.<br />
ui+a >uie: altzanduie.<br />
>uixe: sagastuixe.<br />
e+ain>ein: mendigurein (mendigure(g)ain).<br />
i+au >iau: zubiaur, zubiaundi.<br />
u+au >uau: uaurre, uaurregoiko.<br />
Kasu berezia<br />
a+eta >eta: oleta, lateta, altzeta, asketa, erreketa.<br />
e+eta >eta: astabideta, atxerripeta, kurtzeta, arteta.<br />
>ta : luberzarta (luberri+zar+eta).<br />
i+eta >itta: arritta, zuitta, irubitta, aritta.<br />
>itte: barrubitte, itturritte, linubitte.<br />
>ieta: keixandieta.<br />
>ixeta: kobagorrixeta, arrandixeta.<br />
o+eta >ueta: itxurritxueta, kortaxueta.<br />
>eta: bolaneta.<br />
>ta : pagota.<br />
u+eta >ueta: arrabueta, axerizulueta, bolueta.<br />
>ta : untzuta.<br />
ai+eta>eta: ibeta.
PATXIURIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 299<br />
B. Toponimoen osoketa: Aipatu izan dugunez, toponimoak sortzerakoan, osotzeko zenbait<br />
hitz elkarrekin lotzen dira, izen berria sortuz. Elkartzen diren hitzen edo osagaien<br />
artean izaten diren elkarketak era askotakoak izan daitezke. Aramaioko toponimoen artean,<br />
besterik beste, honelakook aurkitu ditut:<br />
1. osagaia "monosilaboa" denean: besterik gabe elkartzen dira, fonetika legeak betez:<br />
narbe, lurbaltz, askorri,...<br />
1. osagaia "bisilaboa" denean: honako kasuok gerta daitezke:<br />
a) Konts. + bok.: besterik gabe: altzeundi...<br />
b) Bok. + konts.: besterik gabe: basalau, ainkaluze, bidegorri...<br />
c) Konts.+konts.: besterik gabe, fonetikazko legei jarraituz: amelburu, harizmendi,<br />
elexoste.<br />
d) Bok. + bok.: lehenengo bokala galtzen da gehienetan: etxoste, ormetxe, oterre,<br />
torrondo, torroste.<br />
1. osagaia "polisilaboa" denean:<br />
a) Bok. + bok.: lehenego bokala galtzen da: itturroste, itzakarro, portalondo, madaloste,<br />
aginalde...; hala ere hortutxueta, sastokiazpia.<br />
b) Bok.+ konts.: bigarrena atzizkia denean, lehenaren bokala galtzen da: iturtza,<br />
lugartei... elkarketa bidez sortutakoetan normalean ez da galtzen: Panparrosolo,<br />
Pelatzaburu, Uribarribaso, kanteraburu, errekaburu, urkitzabil...<br />
C. Toponimoen azalpena: Euskal deitura edo abizen gehienak jatorria toponimoetan<br />
dutenez, gehienetan halakoek zer esan nahi duten jakiteko gogo bizia izaten dugu. Hala<br />
ere, toponimoek, mendez mende ahoz nahiz idatziz izandako aldaketak tarteko direla, zer<br />
esan nahi duten zehazki jakiteko, era ez berdineko zailtasunak izaten ditugu. Orain, bada,<br />
adibide gisa, toponimo batzuk azaltzen ahaleginduko naiz, nola joka daitekeen antzerako<br />
kasuetan aditzera emateko. Hiru multzotan bilduko ditut, eraketan osagai bi, hiru edo<br />
gehiago izatearen arabera:<br />
1. Toponimo bikoteak:<br />
[Izena] + [izena]: azurmendi, belamendi, getxarro, aranerreka, ibarraldats, txakurzulo,<br />
landabaso, txorilanda, arime(n)baso, arrasolo, astalarra, mandobide...<br />
[Izena] + [adjektiboa]: lurgorri, basobaltz, landalau, bentamotz, bidezabal, ondozorrotz,<br />
landaundi, oterre, kortabarri, ipurtotz, tontortxiki, landazar...<br />
[Izena + atzizkia]: baztertxo, lezibe, oxineta, ibargoi, ametsu, tentadui, munepe,<br />
makilena, mendiku, mendibe, sagordoixe, belatei,...<br />
2. Toponimo hirukoteak:<br />
[izena+izena] + [izena]: larratondo (larre+ate/+ondo), arrixolaldea (arri+ola/+aldea),<br />
sastokiazpia (sats+toki/+azpia)...<br />
[izena+izena] + [adjektiboa]: atxuzar (atx+ur/+zar), olatezar (ola+ate/+zar), etxondotxiki<br />
(etxe+ondo/+txiki)...
300 AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
[szena+izena] + [atzizkia]: mandobideta (mando+bide/+eta), bidezubitte<br />
(bide+zubi/+eta), astabideta (asto+bide/+efa), azerizulueta (azeri+zulo/+eta)...<br />
fizena+adjektiboa] + [izena]: luberburua (lur+barri/+burua), solabarriburu<br />
(sola+barri/+buru), uxarrralde (uri+zar/+alde),...<br />
fizena+adjektiboa] + [atzizkia]: lugerritta (lur+barri/+eta), arranditta<br />
(arri+andi/+eta), kobagorrixeta (koba+gorri/+eta), paozarreta (pago+zar/+eta), altzaunduie<br />
(altza+aundi/+doia), mendibitsu (mendi+bil/+tsu),„.<br />
[izena+atzizkia] + [izena]: basautiburu (baso+guti /+buru) okantzerripa<br />
(okaran+tza /+erripa), erlationdo (erla+ti/+ondo), arrikozabal (arra(ga)+ko /+zabal...<br />
[izena+atzizkia] + [adjektiboa]: ariztizabal (aritz+ti /+zabal), sagaztizar<br />
(sagar+ti/+ zar), gastaineinardo (gastana+di/+nardo), urkitzabil (urki+tza/+bil),<br />
larratxonausi (larre+txo/+nagusi), ardoiluze (arri+doi/+luze)...<br />
[izena+atzizkia] + [atzizkia]: barrutitxo (barru+ti/+txo), erregetxona<br />
(errege+txo/+ena), itxurritxueta (iturri+txo/+eta), paadoitxu (pago+doi /+txo),<br />
sagastitxue (sagar+ti/+txoa), atxintxo (atx+gain/+txo),...<br />
3. Toponimo laukoteak:<br />
[izena+adjektiboa] + [adjektiboa+atzizkia]: lubezarta (lu+berri / zarr+eta)<br />
[izena+atzizkia+atzizkia] + [izena]: harreikarro (arr+egi+ko /+arro); emetikosaile<br />
(eme+tik+ko /+saile), andikosaile (an+dik / ko+saile)<br />
[izena+atzizkia] + [izena+atzizkia]: zuinabolueta (zubi+na / bolu+eta), goikozuazti<br />
(goi+ko / zugaz+ti), bekoerreketa (be+ko /erreka+eta)...<br />
[izena+atzizkia+adjektiboa] + [atzizkia]: karoizarreta (kare+doi+zar /+eta)<br />
Ondorioak: Aurreko bilketa motak kontutan hartuz, ez dela erraza ez eta gutxiagorik ere,<br />
toki-izen horien esnanahiari antzematea. Hori dela eta, behar beharrezkoa izaten da aldez<br />
aurretik toponimoa kokatuta aurkitzen den tokiko berri zehatzak jasotea.<br />
Honetaz honako hau dinosku Luis Mitxelenak: "Hasiera-hasieratik esan behar da,<br />
hainbat egintza ilun edo azaldu ezinak ditugula euskal toponimia eta antroponimia aiorrean,<br />
eta hemen ezin dudala kasu batzuk aipatu baino egin.<br />
Honi erantsi behar zaio, edozein ikerketa bateratu egiteko ezinbestekoa den datubilketa<br />
ez dela oraindik zatika baino egin eta nik ez dudala egokiro egin ahal izan neurri<br />
batean egiazkoak izan daitezkeen zioak direla tarteko, horrek hainbatetan nire berezko<br />
eta lanbidezko mugak ugaritu dituela" 1 .<br />
Eusko Ikaskuntzak, bestalde, honelako gomendio zuhur hau ematen digu: "Komenigarri<br />
deritzagu oharteraztea oso garrantzi handikoa dela edukinaren egokitzapena egiaztatzea,<br />
izendatzen den lekuari buruzko berriak toponimoak aditzera ematen dituenekin edo<br />
eta antzina izandakoekin bat datozen ala ez ikustekQ. Eta, toponimoaren eta izendatutako<br />
lekuko bereizgarrien artean itxura baten antzik ez dagoenean, ezinbestekoa izango da<br />
1 MICHELENA, Luis: Apellidos Vascos, Ed. San Sabastian, 3(1973) 8.orr.
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 301<br />
tokiari buruzko gaur egungo gorabeherak eta gogoratzen diren aurrekoak ardura handiz<br />
jasotzea, horrela geroagoko ikerketei oinarri ezartzeko" 2 .<br />
Hemen adibide gisa aurkezten ditudan toponimoen esanahia jakiteko, toponimoak<br />
kokatuta aurkitzen direneko lurretako gorabeherak izan ditut kontutan. Bestela, ingururuko<br />
datuak eduki gabe, oso zaila izango genuke benetako esanahia zein den igertzea:<br />
ABANTZA(abontza/abuntza): [ABARO+ANDI]+ TZA: abaro+andi = abar(o)andi; abarandi+tza<br />
= abarand(i)tza = abarantza = aba(r)antza= aba(a)ntza.<br />
ABAKON: ABARO+GOEN: abaro+goen = abar(o)goen/abarkoen; abarko(e)n: abarkon<br />
= aba(r)kon. (ikus: erlalde=elalde; GOEN=gon: Bajon (baraxoen), Aragon (Aragoen).<br />
ABELETXE: ABERE+ETXE: Aber(e)etxe= aberetxe = abeletxe (r=l: sorain/solaundi)<br />
ASKORRIKARRO: ATX+GORRI+KO+ARRO: atx+gorri = askorri + ko = askorriko +<br />
arrro = askorrik(o)arro.<br />
ATXURI: ATX+UR+DI = atxurdi = atxur(d)i (r/d: alternantzia: paaroi/gagadoi).<br />
BAUTITXO: BARRU+TI+TXO: barrutitxo = ba(rr)utitxo (r sarri galtzen da).<br />
IRUBITTA: IRU+BIDE+ETA: Irubide+eta =irubid(e)eta = irubi(d)eta =imbi(e)ta =irubitta<br />
(i+eta>itta/itte).<br />
LUBEZARTA: LUR+BERRI+ZAR+ETA: Lur+berri= lu(r)berri= luberri; luberri+zar=<br />
luberr(i)zar> lubezar + eta= lubezarr(e)ta > lubezarta.<br />
MENDIGUREIN: MENDI+GUREN+GAIN: Mendi+guren=mendiguren + gain= mendigure(n)gain<br />
= mendigure(g)ain = mendigure(a)in.<br />
OSTENDOIXE (ostaundixe): OSTE+EUNDI+DOI+A: ost(e)eundi + doi = osteundi+a =<br />
oste(u)ndiXa = osteundiXe [(AUNDI/ANDI, OUNDI/ONDI, EUNDI/ENDIJ; [01A<br />
= OIxA = OIXA] = ardoixe.<br />
UXA: UR+TZA: urtza = uxa.<br />
UXAR: URI+ZAR: Urzar = uxar.<br />
ZUITTA: ZUBI+ETA = zubieta = zu(b)ieta =zuiita = zuitta.<br />
ETXAN: ETXE+GOEN = etxagoen = etxaguen = etxa(g)uen = etxan.<br />
Patxi Uribarren Leturiaga<br />
- SOCIEDAD DE ESTUDIOS VASCOS: Indicaciones elementales sobre la formation y los suales componentes<br />
de las voces toponimicas vascas. (data eta tokia aipatzen ez dituen idazkitxoa) 2. orr.
302 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
mum<br />
ARAMAIOKO TOPONIMOEN AURKEZPENA<br />
Aramaioko toponimoei buruzko Ian honi amaiera emateko, adibide gisa erabili ditudan<br />
toponimoez gainera, bertan aurkitzen diren toponimo guztien zerrenda eskaini nahi<br />
dizuet. Azalduko denez, hainbat jenderen bilketa-lana handia dugu. Behar bada, oraindik<br />
izango da ezkutuan geratu den baztertxoren baten izenik, baina gehienak jasoak izan direla<br />
eta nauzue. Eskaintzen den zerrendaren gorabeherak hobeki jasoteko jarraiko oharrok<br />
egiten dizkizuet:<br />
1) Biltzaileak: Zerrenda honetan aurkitzen diren toponimoak honako hauen artean jasoak<br />
izan dira:<br />
a) Patxi Uribarren Leturiaga jaunak, direla hogeita sei urte linguistikako lizentziaturako<br />
tesirako eginiko lanean. "Gainbarrua" deitzen den aldekoak dira. Lehen zerrendan<br />
jasoten dira eta alboan zein auzotakoak diren dute ezarria.<br />
b) Direla urte batzuk Garbine Insausti andreak Patxi Aizpurua jaunaren laguntza<br />
zuela jasotakoak. Arabako Aldundiak argitaratzeko gertu du Ian hori. Aurreko zerrendarekin<br />
bat datozen kasuetan, ez errepikatzeko zerrendakoei (*) jarri diet. Gainerakoak<br />
aparteko zerrendan, letra larriz edo maiuskulaz jaso ditut.<br />
c) Baserriei buruzko datuetarako beharrezko laguntza izan ditut Jesus Maria Elejalde<br />
Plazaola jaunak Aye?- y hoy del valle de Aramaoiona liburuan dakartzan datuak eta<br />
datak. Kasu honetan ere (*) erabili dut zeintzu diran haren lanetik jasotako datuak aditzera<br />
emateko.<br />
2) Informatzaileak: Hain ugari izan direnez, alfabetikoki zerrendaturik aipatuko ditut,<br />
zerrenda bitan. Ikusiko denez batzuk kasu bietan parte hartu izan dute:<br />
a) Patxi Uribarren jaunaren informatzaileak: ARANA, Fernando; ASPE, Jose<br />
Antonio; ASTONDOA, Kalisto; BALANTZATEGI, Juan; BEITIA, Balentin; BEITIA,<br />
Santiago; BENGOA, Faustino; BENGOA, Pedro; BERGARETXE, Emeterio; ERIZ,<br />
Domingo; ETXEBARRIA, Anizeto; ETXEBARRIA, Felix; GARRO, Timoteo; IBABE,<br />
Domingo; IRAZUEGI, Maximo; JAUREGI, Franciso; JAUREGI, Silvestre; Jose Mari-<br />
Gardoki; Juanito Loiti; KORTABARRIA, Lorenzo; LARRANAGA, Sabino; LARREA,<br />
Victor; LASAGA, Simon; ORUNA, Francisco; Patxi Madina; UGARTE, Eugenio;<br />
UGARTE, Jaio; UGARTE, Lorenzo; UNZUETA, Julian; URIBARREN, Juan Maria;<br />
URIBARREN, Luzio; URIZAR, Eusebio; URIZAR, Felix; ZILLAURREN, Paulino;<br />
ZUBIZARRETA, Kalixto<br />
b) Gabine Insausti andrearen informatzaileak: AGIRRE, Vicente; AIZKORBE-<br />
BEITIA, Raimundo; ALDAI, Eugenio; ARANGUREN, Dionisio; ARRIOLABENGOA,<br />
Agustin; BASAGUREN, Kostan; BEITIA, Fidel; BERGARETXE, Emeterio; ELEJAL-<br />
DE, Jesus Mari; ETXEBARRIA, Julian; GALARTZA, Sebastian; IBABE, Justo; ISAS-
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 303<br />
MENDI, Petra; JAUREGI, Angel; JAUREGI, Jon Ander; KORTABARRIA, Benito;<br />
KORTABARRIA, Lorenzo; KORTABARRIA, Timoteo; KRUZELEGI, Maximo;<br />
LASAGA, Esteban; LOITI, Faustino; MADINA, Francisco; ORTIZ DE LANDALUZE,<br />
Luki; ORTUETA, Jacinto; UGARTE, Jaio; UNZUETA, Julian; UNZUETA, Maria; URI<br />
BARREN, Antonio; URIBARREN, Luzio; URIZAR, Felipe; VILLAR, Jose; ZILLAU-<br />
RREN, Jose; ZUBIZARRETA, Josefa; ZUBIZARRETA, Pedro.<br />
3) Ezaugarriak: Toponimoak zein aldekoak diren jakiteko, bakoitzari elizate edo auzunaren<br />
laburdura esarri diet nik bildutakoen kasuan. Honakook dira, Patxi Uribarren jaunaren<br />
zerrenda izenburu dutenean: Az. (Azkoaga); Az-Zab. (Azkoaga-Zabola); Az-Alt.<br />
(Azkoaga-Altzaga); Bar. (Barajuen); Bar-Bol. (Barajuen-Bolinbu); Etx. (Etxaguen);<br />
Gan. (Gantzaga); lb. (Ibarra); Ib-Eg. (Ibarra-Eguzkierripa); Arra (Arraga); Arr. (Arriola);<br />
Ar. (Arexola); Ur. (Uribarri); Ur-Gur. (Uribarri-Gureia); Ur-Zub. (Uribarri-Zubieta);<br />
Un. (Untzilla); Un-Zu. (Untzilla-Zuna); Oleta. Elkarren ondoan, laburdura bat baino<br />
gehiago ageri direnean, auzune ezberdinetan erabiltzen dela esan nahi du. Batzutan<br />
"ugari, sarritan" jarri dut, toponimoa oso erabilia izanik hainbat aldiz eta leku ezberdinetan<br />
ageri dela aditzera emateko.<br />
Gabine Insausti andreak bilduak izan eta lehen zerrendan ageri ez diren toponimoak<br />
Gabine Insausti andrearen zerrenda (osagarria) izenburu dutela biltzen dira, ongi<br />
bereiztuta geratu daitezen.<br />
4) Idazkera: Toponimoak jendeak ahoz erabiltzen dituen modura jaso eta idatzirik<br />
eskaintzerakoan nahiko zailtasun fonetiko izaten dugu. Areagotu egiten da hau, euskara<br />
estandarra finkatu den une honetan. Hori dela eta hauek hartu behar dira kontutan:<br />
a) Ez dut [h] hizkirik erabiliko, Aramaion ez delako ahozkatzen.<br />
b) [z] eta [s] hizkiak ahoz bereizten ez direnez toponimooetan agertzen diren [z]<br />
guztiak [s] irakaurri behar dira.<br />
c) Ez dut idazkera fonetikoa erabili, sailean trebea ez denarentzat zailtasunak dituelako.
304 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
iillilttlilMlll<br />
aastarripe (aldatsa) (Ar.)<br />
abakon (basoa/lekunea) (Etx.)*<br />
abantza (basoa/sakona) (Eg.Arr.Etx.)*<br />
abantzako arrua (basoa) (Etx.Eg.Arra)*<br />
abaro (basoa, arroa) (Azk-Zab.Gan.)*<br />
abastei (leku ezkutua) (Azk.)<br />
abeletxe (elizate guztietan)<br />
adagesto (aldapa, bidea) (Etx.Ar.)<br />
afasta (zelaia) (Azk-Zab.)<br />
agetxarro (arroskada) (Eg.)<br />
aginagalde (baserria) (lb.)<br />
Aginagalde (lb.)<br />
AGIRRE: NausifTxiki (baserria) (Ur.)*<br />
ainkaiuze (lur-atala) (Arr-Arra)<br />
aiskorri/askorri (Etx.)*<br />
aiskorriko atxa (Etx.)*<br />
aixetsu (bizkarra) (Etx.)<br />
aixinategi (hariztia) (Arr-Arra)<br />
aixkorriko atxa (haitzazpia) (Etx.)*<br />
AIXOLA (AREXOLA): (elizatea)<br />
aixpuru/axpuru (haitza) ((Ur-Gur.)*<br />
ajosta (baso, zelai, soloak) (Un.)*<br />
akiso-solo (soloa) (Ur-Gur.)<br />
akixalde (basoa,azpikaldea) (Bar.)*<br />
akoteitxe (soloa) (Etx.)<br />
alanbrekatxa (haitza) (Etx-Ar.)*<br />
aldai(xe) (tontor-aldatsa) (Ar. Azk.)*<br />
aldanu (aldatsa, zelaiak) (Azk-Zab.Bar.)<br />
aldapa (Ar.Gan.Arr.Azk-Zab.Etx.)*<br />
aldaska (aldatsa) (Bar.)<br />
aldaso (aldatsa) (Azk-Zab. Bar.)<br />
ALDEKO: (baserria) (Ur.)<br />
allunpe (haitza)(Gan.)*<br />
ALTZA(GA): (auzunea) (Az.)*<br />
ALTZAGAINEKO: (baserria) (Az-Alt.)*<br />
altzanduie (basoa) (Etx.)<br />
ALTZAZPIKO: (baserria) (Az-Alt.)*<br />
altzeta (basoa) (Etx.)*<br />
altzeundi (basoa) (Eg.)<br />
amelburutxo: (arloa) (Gan.)<br />
amelgu-ko txabola (Gan.)<br />
AMELGU: (baserria) (Gan.)*<br />
ametibar (iturri, erreka) (Bar.)*<br />
AMETZU: (baserria) (Ib-Eg.)*<br />
amezkorta (basoa) (Etx.)*<br />
amezteia (basoa) Eg.<br />
amilaburu (aldatsa) (Ur-Gur.)<br />
amilla(ga) (erreka, basoa) (Ur-Gur.)*<br />
amillondo (basoa, aldatsa) (Eg./Gan.)*<br />
amuski (tontorra) (Arr.)<br />
andesto/andasto (lekunea) (Gan.)<br />
andiandia/atxandia (lekunea) (Ur-Gur.)<br />
ANDIKOETXE: (baserria hutsik) (Etx.)*<br />
andikosaile (saila) (Arr.)<br />
andikosolo (soloa) (Gan./Ur.Arr.)*<br />
andolin(eko) erreka (Eg.)*<br />
andra ma(r)ixa: (santutegia) (Eg.)<br />
andramaixalde (lekunea) (Eg.)<br />
angelu: (erreka ondoa) (Ar.-Arr.)*<br />
anporreta (ponunea) (Ur.)*<br />
antxela/aretxeta (lekunea) (Etx.)<br />
ANTXIKO: (baserria) (Bar.)*<br />
antxiku(b)ila (basoa) (Gan.)<br />
antxubi(I)ako erreka (Gan.)*<br />
antxusolo (sakonunea) (Eg.)<br />
antzaluzko potue (Gan.)<br />
antzargaztanei (basoa) (Eg.-Arr.)<br />
antziko: (baserri eroria) (Un.)<br />
antzutei (sakonuea) (Ur-Gur.)<br />
antzuteiko iturrixe (Ur-Gur.)<br />
anabarri/afiobarri: (etxea) (lb.)<br />
anaburu (tontorra) (Gan.)<br />
anobarri/anubarri (baserria) (lb.)*<br />
anobarriko presagane (lb.)<br />
anube/anubeia (arro ezkutua) (Ar.)*<br />
aparraibaso (tontorra) (Un.)*<br />
aperregi: (aintzinako baserria) (Bar.)<br />
aragongo arroa (Ur-Zub.)<br />
Aramaixo (ARAMAIO): harana*<br />
arana: Arana (antzinako baserria) (Un.)<br />
Aranak: (antzinako baserria)(Ib-Eg.)<br />
aranbeiti/aranbite (behaldea) (Un-Zu.)<br />
ARANE: (baserria) (Etx.)*<br />
araneko soloburu (Etx.)<br />
aranekoa (Un.Etx.Eg.Azk-Zab.)<br />
aranekoerreka (erreka) (Eg-Ib.)<br />
ARANEKO(E)RROTA: (baserria) (Ib-Eg.)*<br />
aranerreka (erreka) (Eg.)<br />
arangixo: ARANGIO (mendia, zelaia)*<br />
arbatsua (basoa) (Ur-Zub.)<br />
arbinalde (lekunea) (Eg.)<br />
Arbin(e)i: (baserri eroria) (lb.)*<br />
arbin(e)iko etxazpixe (Eg.)<br />
ARDANTZA: (baserria) (Ur-Gur.)
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong><br />
ardoi luze (harriartea) (Etx.Eg.)*<br />
ardoi zabal (harriartea) (Etx.Ar.)*<br />
ardoiko paragodixe (Eg.)<br />
ardoixe (arloa) (Eg.)<br />
artaroixe/arteduixe (Bar.Ib.Un.Etx.)<br />
areilauak (lekunea) (Un.)<br />
aretxandi (basoa) (Ar.)<br />
aretxarro (arroa) (Ar.)<br />
aretxeta/antxela (lekunea) (Etx.)<br />
aretxeta/antxela (lekunea) (Etx.)<br />
ARGINGOA: (baserria) (Bar.)*<br />
argina (baserria) (Azk-Zab.)<br />
arimenbaso (eleiz-lurra) (Ur.)<br />
aritta (basoa) (Etx.)*<br />
arizmendi (basoa) (Un.)<br />
ariztizabal (basoa) (Azk-Zab.)<br />
arluzia (haitza, tontorra) (Gan.)*<br />
armatei (sakonunea) (Ur-Gur.)<br />
armatsua (arroskada) (Ur-Zub.)<br />
armotxa (harriartea) (Etx.)<br />
ARRA(GA): IBARRA: (auzunea) (lb.)<br />
arrabe (behaldea) (Arra)<br />
arrabueta (lekunea) (Arra)<br />
ARRABU/ARRAGU: (baserria) (Arra)<br />
arraemaldixe (lekunea) (Arra)<br />
ARRAGAINEKOA: (baserria) (Arra)*<br />
arragixa(xe)/satei (lekunea) (Eg.)<br />
arraikarro (basoa) (Etx.Arr.)*<br />
arralde (lekunea) (Arra)<br />
arranditta/arrandixeta (harriak) (Ur.)<br />
arrasolo (Arra)<br />
arrateburu (lekunea) (Un.)<br />
ARRATIXE: (baserria) (Un-Zu.)*<br />
arratondo (laudada) (Etx. Ar.)*<br />
arrazpi (lekunea) (Arra)<br />
ARRAZPIKOA: (baserria) (Arra)*<br />
arregi (leku harritsua) (Eg-Ib.)<br />
arregi-ko tontorra (Eg.)<br />
arreikarro (bizkarra) (Etx.Arr.)<br />
arriartea (Gan.Ar.)<br />
arriena (baserria) (Un.)<br />
arrigesto (tontorra) (Bar.)<br />
arrikeso (lekunea) (Ar.)*<br />
ARRIKOITI: (baseria hutsik) (Arr.)*<br />
arrikoittiko landie (Arr.)<br />
arrikozabal/isasi (lautada) (Etx.Arr.)*<br />
arrikozabaleko tontorra (Etx.Arr.)<br />
arriso-solo (lautada) (Gan.)<br />
ARRITTE/A: (baserria) (Az-Zab.)<br />
arriuna (harriartea) (Etx.)<br />
arrixa (tontorra, zelaia) (Arra)*<br />
ARRIXOLA: ARRIOLA: (auzunea)*<br />
arrixolako emaldixek (Arr.)<br />
arrixolaldea (Arr.)<br />
arrizabal/izuzkizabal (zabalunea) (Bar.)<br />
arro/arrue (Gan.)<br />
arroko iturrixe (Gan.)*<br />
arrote(g)i (arroak) (Gan.)<br />
ARRUPE: (baserria) (Az-Zab.)*<br />
ART ABE: (baserria) (Bar.)*<br />
arteburu (basoa) (Un.)<br />
artelarra (basoa) (Eg.)<br />
artesia (basoa) Azk-Zab. Bar.)<br />
arteta (basoa) (Bar.)<br />
artiatx (haitza, basoa) (Gan.)*<br />
artikilona (baserria)<br />
artillo (baserria) (Bar.)<br />
artolamendi/atalandia (larrea) (Un-Zu.)<br />
artondoa (basoa) (Az.)<br />
asburu (tontorra) (Ur.)<br />
asentzixo (mendi-tontorra) (Un.Etx.)<br />
askatza tontorra (Un.)<br />
asketa-ko sakona (Bar.)<br />
askorri/aiskorri (Etx.)<br />
askorrikarro (arroa) (Etx.)<br />
AZKUA: AZKOAGA: (elizatea)*<br />
astabideta (inguruak) (Ur-Gur.)<br />
astalarra (lekunea) (Bar-Bol.)<br />
asteitza (basoa) (Gan.)<br />
Astola: Astola (1563) (1488*) (Az-Zab.)<br />
astolazpi (Az-Zab.)<br />
atalandia/artolamendi (larrea) (Un-Zu.)<br />
atxa(u)ndia/atxeundixe (Gan.Etx.Ur.)*<br />
atxarro (arroa) (Az-Alt.)*<br />
atxarte (lekunea) (Arr.Etx.)<br />
atxelarri/axelarri (Eg.)<br />
atxerre (haitza, basoa) (Etx.)*<br />
atxerripeta (haitz-aldatsak) (Etx.Arr.)*<br />
atxeundixe/atxa(u)ndia (Gan.Etx.Ur.)<br />
atxintxo (tontortxoa) (Gan.)<br />
atxuri (basoa, tontorra) (Etx.Ur.)*<br />
atxuxar (zelaiak) (Az.)<br />
atxuxarko tontorra (Az.)<br />
atzerripeta (haitza, erripa) (Etx.)<br />
AURREKO-ETXEBARRI: (Ur-Gur.)*<br />
AURREKO: (baserria) (Ur-Gur.)*<br />
AUSIBAR: (baserria) (Az-Zab.)*<br />
austei (lekuneak) (Gan.)
306 AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
austiluze/otxalandia (lekunea) Ur-Zub.<br />
austixe (lekunea) (Ur-Zub.)<br />
axebu (basoa) (Etx.)*<br />
axebuko iturrixe (Etx.)<br />
axelarri/atxelarri (tontorra) (Eg.)*<br />
axeloste (sokonunea) (Gan.)<br />
axerizulueta/isesizabal (haitza) (Az-Alt.)<br />
axpuru/aixpuru (haitza) ((Ur-Gur.)<br />
axubi (tontorra) (Gan.)<br />
AZKUA: (Nausi) (baserria) (Az.)*<br />
AZKUA: (Txiki)-Dukiena (baseria) (Az.)*<br />
azkunar zulueta (haitzartea) (Gan.)<br />
azpikoa (baserria) (Ur-Gur.)<br />
AZPIKOETXE: (baserria) (Un-Zu.)*<br />
azurmendi (tontorra) (Un.)<br />
baazar (lekunea) (Un-Zu.)<br />
babaposu (soloa) (Az-Zab.)<br />
BAJON: BARAJUEN: (elizatea)*<br />
bajonalde (lekunea) (Bar.)<br />
bajonbide (bidea) (Bar.)<br />
bajonpe(ia) (lekunea) (Bar.)*<br />
bajonsolo (soloa) (Bar.)<br />
balabasistei (lekunea) (Ur-Zub.)<br />
baloneta (lurraldea) (Un-Zu.)<br />
baneroste (lb.)<br />
barajuen: (baserri eroria) (Bar.)<br />
baraoiena (baserria) (Un-Zu.)<br />
barautz-buru (gainaldea) (Bar.)<br />
baria (sakonunea) (Bar.)<br />
bariagain/barigain (bizkarra) (Bar.)*<br />
bariapia (behealdeak) (Bar.)<br />
BAROIENA: (baserria) (Un-Zu.)<br />
barra (lautada) (Etx.)<br />
barra txiki (Etx.)<br />
barrako/barriko potue (basoa) (Etx.)<br />
barrako/barriko tontorra (Etx.)<br />
barran (aldatsa, sakonunea) (Az-Zab.)*<br />
barraso (lekuneak) (Etx.)<br />
barrau(t)s (baserria, eroria) (Bar.)*<br />
barrautsueta/barrautzuta (Bar.)*<br />
barrenetxe (behealdeak) (Arra)<br />
barriko/barrako potue (Etx.)<br />
barriko/barrako tontor azpixe (Etx.)<br />
barro (mendia) (Un.)<br />
barrontso (sakonunea) (Az-Zab.)<br />
barrubitte/barbitta/barroeitta (Etx.)<br />
BARRUTIA: (etxea) (lb.)<br />
barrutitto (lautadatxoa) (Bar.)<br />
barrutixe (solo-landak) (Az-Alt.)<br />
basa au (Baf.<br />
basandia/basokolia (Un.)<br />
basatx (tontorra) (Arr.)<br />
basatzeko erreka (Arr.)<br />
BASAUTI: (baserria) (Ib.Arra)*<br />
basautialdea (lekunea) (Arra)<br />
basautiburu (tontorra) (Arra)<br />
basili solo (lb.)<br />
basobaltz (basoa, iturria) (Etx.)*<br />
basokolau (lautada) (Az.)*<br />
basokolia(ga)/basandia (iturria) (Un.)*<br />
basolau (laua) (Eg.)<br />
basotxo (baso txikia) (Un.Ib.Etx.)*<br />
bautitxo (arlotxoa) (Bar-Bol.)<br />
baztertxo (arlotxoa) (Az-Zab.)<br />
BEETI(KOA): (baserria) (Gan.)*<br />
beibaso (arloa) (Eg.)<br />
BEITI: (baserria) (Az-Zab.)*<br />
beitiko iturrixe (Az-Zab.)<br />
bekarru/o (arroa) (Bar, Arr.)*<br />
bekobaso (Bar.Gan.)<br />
bekoerreketa (Un-Zu.)<br />
bekoestadapia (lekunea) (Ur.)<br />
bekoestrada (bidea) Ur.)<br />
bekogaztanoi (basoa) (Eg.)<br />
bekoiturri (iturria) (Bar.)*<br />
BEKOLABIA: (baserria) (Etx.)<br />
bekolanda (zelaiak) (Un.Ur-Gur.Etx.)*<br />
bekolaue (lautada) (Az.Un.)<br />
bekopozo (lekunea) (Ur-Gur.)<br />
bekosolo (sarritan) (auzo gehienetan)*<br />
bekotxara (txarea) (Un-Zu.)<br />
belamendi (mendia) (Eg.)<br />
belate(g)i (basoa, tontorra) (Un.)*<br />
belateiko gaina (tontorra) (Un.)<br />
belatoki (haitza, basoa) (Etx.)*<br />
belatoki oste (baso) (Etx.) *<br />
BENGOA: NausifTxiki (baserria) (Arr.)*<br />
BENTAMOTZ: (baserria) (Bar.)*<br />
BERASTE(G)I: (baserria) (Ib-Eg.)<br />
bernabe solo (arloa) (lb.)<br />
besparru (lekunea) (Ur.)<br />
bidazpixe (bide azpia) (Az-Zab.)<br />
bidegarai (bide gaina) (Etx.)<br />
bidegorri (bidea) (Gan.)<br />
bidepe (bide azpia) (Bar.)<br />
bidepeko lauak (Az.)<br />
bidezabal/birezabal (bidea) (Arra)*<br />
bidezubitte (bide-estugunea) (Etx.)
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong><br />
bietzarro (arroa) (Ur.)<br />
bisatza (arloa) (Un-Zu.)*<br />
bisesteixe (erreka-inguruak) (Eg.)<br />
bisili (baserria) (lb.)<br />
BISINONA: (baserria) (Etx.)<br />
bisustei (arloak) (Un.Arra.Ur.)*<br />
bizkerra/biskarra (tontorra) (Un-Zu.)*<br />
bizkertxo (tontortxoa) (Un-Zu.)<br />
bolaleku (Etx.)<br />
bolina (erreka-ingurua) (Az-Zab.Gan.)*<br />
BOLINBU: (baserria) (Bar.)* .<br />
bolintxo/bolintxu (arloa) (Ib.Arr.Ur.)*<br />
bolueta (errekondoa) (Arr.Ar.Ur-Zub.)*<br />
buztina (arloak) (Eg.)<br />
danborralde (tontorra) (Az-Zab.)<br />
deposito-azpixe (lb.)<br />
deskarga (arro handia) (Az-Zab.)<br />
durakogainek (tontorrak) (Ur.Gur.)*<br />
egomendi (mendi-bizkarra) (Etx.)*<br />
egorra (aldatsa) (Bar-Bol.)<br />
elakorta (bizkarra) (Eg.)<br />
elalde (arloa) (Az-Zab.)<br />
elebarte(i) (aldatsa) (Az.)*<br />
eieixazpixe (behealdea) (Un.)<br />
elexabide (bidea,zelaia) (Etx.)*<br />
elexabidegain (bide gaina) (Arra)<br />
elexalde: (baserri eroria) (Un.)<br />
elexatxo (aintzina, basiliza) (Arr.)<br />
elexbaso (basoa) (Gan.)*<br />
elexolo, elesolo (arloa) (Ar.)*<br />
elexoste (eleiza atzekoak) (sarritan)<br />
ELEXOSTE: (etxea) (lb.)<br />
elexostegain (baserri ondokoak) (lb.)<br />
elisaur (eleiza aurrkoak) (Bar.)<br />
elisondo (eleiza ondokoak) (Eg.Bar.Etx.)<br />
elokorta (harrobiak) (Eg.)<br />
ELOSU: garai/azpi:(baserriak) (lb.)*<br />
emaldi (herrietako mugetan) (sarritan)*<br />
emaldiluzea (landa) (Arra)<br />
emetikosaile (arloa) (lb.)<br />
eperren kantera ondue (basoa) (Etx.)<br />
erauntza (solo luzea) (Ar.)<br />
ERDAIDE: (baserria) (Bar.)*<br />
erdeiepoto (lautadatxoa) (Bar.)<br />
erdeitza (arlo luzea) (Bar.)<br />
erdiko landa (landa) (Arra)<br />
erdiko paragoixe (basoa) (Ar.)<br />
erdiko saile (arloa) (lb.)<br />
erdoitza (arro handia) (Ib.Bar.)<br />
erdoitzako iturrixe (Ib.Bar.)<br />
erdoskua (Arra)*<br />
ERE(DE)RUENA: (baserria) (Ar.)<br />
erkaluze (arlo luzea) (Ur.)<br />
erkotx punta (muturra) (Eg.)*<br />
erkotx(a/e) (arroa) (Eg.)*<br />
erkotxa oruna (basoa) (Gan.Eg.)<br />
erkotxen lubarrixe (tontorra) (Etx.)*<br />
erkotxerreka (erreka) (Eg.)<br />
erkotxeta (lautada) (Az-Zab.)<br />
erlaluze (arlo luzenka) (Ur-Gur.)<br />
erlati (erla lekua) (Etx.)<br />
erlationdo (soloa) (Etx.Arr.)<br />
erlatx (herribasoa) (Eg.)*<br />
ermitatxo (San Torkuato) (Arr.)<br />
erperrexienak (lb.)<br />
erraluz (arlo luzea) (Arra. Arr.)<br />
ERREGENA: (baserria) (Un.)*<br />
erregetxona: (baserria) (Ur-Zub.)*<br />
errekaburu/magiburu (gainak) (Gan.)<br />
errekagesto (erreka ondoa) (Ur.Ar.)<br />
errekalde (erreka aldekoak) (Az.Un.Ur.)<br />
errekatxu (erreka txikia) (Etx.)<br />
erreketa (erreka inguruak) (Ur-Zub.)<br />
errekonduek (erreka ondoa) (Eg.)<br />
erripa (aldatsa, bidea) (Ur-Gur.Etx.)<br />
erroketen partea (Arra)<br />
erromandoa (arloa) (Ur.)<br />
ERROTABARRI: (baserria) (lb.)<br />
errotalde (arloa) (Eg.)<br />
errotondo (arloak) (Etx.Gan.Az.)*<br />
eskezabal (harriartea) (Gan.)<br />
eskola: (Etx.01eta,Un.)<br />
esparru txiki (basoa) (Arra)*<br />
esparrua/e (basoak) (ugari)*<br />
espartzin (soloa) (Arr.)<br />
espeleta: (baserri eroria) (Ar.)<br />
espuru (tontorra) (Bar.)<br />
estadamosu (bide-hasiera) (Bar.)<br />
estantor (tontorra) (Eg.)<br />
estrada azpia (Ur-Gur.)<br />
estradako solue (Eg.)<br />
estradapeia (Eg.)<br />
estrondo (arloak) (Bar.)<br />
etxabeta (beheko arloak) (Ar.)<br />
etxabil (tontorra) (Gan.)<br />
etxaburu/etxeburu (etxe gaina) (ugari)*<br />
etxaleku (basoak) (Eg.)<br />
ETXALUZE: (baserria) (Az-Zab.)
308 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
111<br />
ETXANBURU/ETXANGARAI: (b.) (Etx.)<br />
etxangatx (haitza) (Etx.)<br />
etxasolo (landa) (Ur-Zub.)<br />
etxati (baserria) (Etx.)<br />
ETXATI: (baserria hutsik) (Etx.)*<br />
etxaundi (aintzinako baserria) (lb.)<br />
etxaurre (etxe aurreko lurrak) (ugari)*<br />
etxazpi(xe) (etxe azpiko lurrak) (ugari)*<br />
Etxebarri: (baserri eroria) (Az.)<br />
ETXEBARRI:(b.)(Un.Gan.Etx.Ur-Zub.)*<br />
etxebitarteko landia (Az-Alt.)<br />
etxeburu/etxaburu (etxe-gaina) (ugari)<br />
etxegain(ne) (sarritan)*<br />
etxegarai(xe)/etxeaixe/etxaraixe (asko)*<br />
etxeko (baserria) (Ur-Gur.)<br />
etxekotxiki (arloak) (Eg.)<br />
etxepeia (azpialdeko lurrak) (Un.)<br />
etxetxua/etxetxo: (Un.Ar.Ur-Gur.)<br />
etxezuitta(e) (mendia) (Eg.)<br />
etxondo (etxe ondokoak) (ugaria)*<br />
etxondo txiki (soloa) (Gan.)<br />
etxondoko laua (lautada) (Ib.Az.)<br />
etxoste/etxostie (atzealdea) (ugaria)*<br />
etxosteko laua (lautada) (Ur-Gur.)<br />
etxosteko tontorra (Arra)<br />
etzezar (aintzinako baserria) (Un.)<br />
E(G)UZK(I)ERRIPA:(auzunea) (lb.)<br />
euzkisarri/urkisarri (tontorra) (Un.)<br />
EUZKITZA: (baserria) (Bar.)<br />
euzkitzazpi (arlo abala) Bar.)<br />
gainbarru (haranaren mugak)<br />
gaintxorrotz (bizkarra) (Az-Zab.)<br />
gainesolo (arloa) (Etx.)<br />
gaintxoa: GANTZAGA? (Gan)<br />
gaixela/keixela (solo-landak) (Gan.)<br />
galapitxarreta (lekunea) (Bar-Bol.)<br />
galarandixe (baso zabala) (Ar.)<br />
galarra (basoa) (Etx.)*<br />
gallestiarro (arroa) (Etx.)*<br />
Galtsusta/e: (baserri eroria) (Ur-Zub.)<br />
galtsusteburu (Ur-Zub.)<br />
galtza(da)gain (galtzada gaina) (Un.)<br />
galtzeta (bidea) (Az.)<br />
GANBOA: (baserria) (Ib.Ur.)<br />
GANTZA(GA): (elizatea) (Gan.)*<br />
gantzagu (gorenengo aldea) (Gan.)<br />
gantzalde (auzoko muga) (Eg.)<br />
gantzatxa (haitza) (Gan.)<br />
ffl 1 I 1<br />
lllillllllDl)<br />
GANTZETXEBARRI (baserria) (Gan.)<br />
GARAI: (baserria) (lb.)<br />
GARAIKOA: (baserria) (Az-Zab.)*<br />
GARAIKOETXE: (baserria) (Un-Zu.)*<br />
garaikopotua (lautada) (Ur-Zub.)*<br />
garaizabal (gainalde handia) (Gan.)<br />
GARDOKI: (baserria) (Ib-Eg.)*<br />
garoste (tontor ostea) (Az.)*<br />
GARRATZE: (baserria) (Gan.)*<br />
garratzerreka (erreka) (Gan.)*<br />
garrazburu (gainaldeko lurrak) (Gan.)<br />
garraztxiki (baserri eroria) (Gan.)*<br />
GATXEKARRO(A): (baserria) (Az-Zab.)*<br />
gaztanenardo (Az-Alt.)<br />
gaztanoixe (ugaria)*<br />
gaztelatx (haitz muturra) (Gan.)<br />
gazteinotxue (Eg.)<br />
gaztenoipoto (sakonunea) (Eg.)<br />
gibelondo (arlo zabala) (Bar.)*<br />
gisarri (arloa) (Etx.Ar.)*<br />
goikarroa (aldatsa) (Arr.)<br />
goikaztixe (basoa) (Eg.)<br />
goikerreka (erreka) (Etx.)<br />
GOIKO(E)RROTA: (baserria) (Ib-Eg.)<br />
goikoetxe/andikoetxe (baserria) (Etx.)<br />
GOIKOLABA (baserria) (lb.)<br />
GOIKOLABIA: (baserria) (Etx.)<br />
goikolanda (ugaria)*<br />
goikolau(e) (lautada) (Eg.Arra,Un.*<br />
goikoluburu (Ur-Zub.)<br />
goikopotue (ostealdea) (Eg.)<br />
goikortue (gainaldea) (Eg.Arr.)<br />
goikosolo (ugaria)*<br />
goikosolo zaharra (basoa) (Ib.Eg.)<br />
goikozuazti (basoa) (Ur.)<br />
GOIXENENGO: (baserria)) (Az-Zab.)<br />
GOIXENENGO: NausifTxiki (b.)(Arr.)<br />
gureine (Ur-Zub.)<br />
GUREI(X)A: (auzunea/baserria) (Ur.)*<br />
guzurragetx(a) (basoa) (Arr.)*<br />
IBABE: Goikoa/Bekoa(baserria) (Ib-Eg.)*<br />
IBARGOIXE: (baserria) (lb.)<br />
IBARGON: Nausi/Txiki (baserria) (Ur-Gur.)<br />
IBARRA: IBARRA (Elizatea)<br />
ibarraldats (aldatsa) (Bar.)<br />
ibaurre (landa) (Etx.)<br />
ibeta (lexiba-harriak) (Az-Alt.)<br />
ibetako erreka (Az-Alt.)
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 309<br />
ibilla (aldatsa) (Ar.)<br />
igertu/igartu (aldatsa) (Etx.Eg.)*<br />
igertuko arrua (sakonunea) (Etx.)*<br />
ikebe/ikabe (tontor azpia) (Ar.)*<br />
ikezkintxo (Ar.)<br />
INDUSPE/INUSPE: (baserriak) (Az.)*<br />
intxaurburu (tontorra) (Ur-Gur.Arra)<br />
intxaurdi (Ar.Arr.)<br />
intxaurkunda (bide inguruak) (Ur-Gur.)<br />
intxaurre ondue (Eg.)<br />
intxaurreta (Etx.)<br />
inerrena (baserri) (Az-Zab.)<br />
inumendi (mendia) (Az-Alt.)<br />
inurri osolo (Az.)<br />
INURRI(A): (baserria) (Az.)*<br />
iriuspc/indduspe: (baserriak) (Az.)(*<br />
ipiztikarria (mendia) (Gan.)<br />
ipurtotz/etxangarai (baserria) (Etx.)*<br />
IPURTOTZ: ETXANGARAI (Etx.)*<br />
Ipurtotz (baserri eroria) (Un.)<br />
irantza/mendibitsu (basoa) (Un.)<br />
ireleku (basoa) (Etx.Gan.)*<br />
irepoto (tontorra) (Eg.)*<br />
iruarro (gailurrak) (Gan.)<br />
iruatxeta (haitzak) (Gan.)*<br />
irubide (bidegurutzea) (Az-Zab.)<br />
irubitta/irubideta (baserria) (lb.)*<br />
irumaileta (haitza) (Etx.)*<br />
irupuntako (soloa) (Ur.)<br />
iruri (mugako lurrak) (Arra)<br />
isasi (Etx.Ar.Gan.Arr.Bar.Az)*<br />
isasmendi (basoa) (Eg.)<br />
isesi (Etx.Ar.Gan.Arr.Bar.Az)*<br />
isesizabal/axerizulueta (Az.)<br />
isezparte (Ar.)<br />
iturrondo (Az.Bar.Arra,Un.Etx.)<br />
itturburu (iturri gainaa) (Bar.Az-Alt.)*<br />
itturgain (iturri gaina) (Un.Az-Zab.)*<br />
itturgorri/iturrigorri (Un-Zu.Ur-Gur.)<br />
itturgu (iturri gainaldea) (Gan.)<br />
itturralde (baserria) (Az-Zab.)*<br />
itturraldeburu (Az-Zab.)<br />
itturrate/iturran (arloa) (Az-Alt.)<br />
itturraurre (iturri ondoak) (Ib.Eg.)<br />
itturriazpixe (iturri azpiko arloa) (Arra)<br />
itturriondo (ikus iturrondo)<br />
itturripoto (sakonunea) (Eg.)<br />
itturrisolo (Eg.)<br />
ITTURRITTA/E: (baserria) (Arra)*<br />
itturrittako tontorra (Arra)*<br />
itturrittalde (Arra)<br />
itturritteko landie (Arra)<br />
itturritteko otadoixe (Etx.)<br />
itturritteko potue (Arra)<br />
itturritxo (metal ura) (Az-Zab.Ar.)<br />
itturritxueta (bi iturri) (Un-Zu.)<br />
ITTURROSTE: (etxea) (lb.)<br />
itturrosteko txarie (lb.)<br />
ITURBE: (baserria) (Bar.)*<br />
ITURRALDE: (baserria, soloak) (Az.)<br />
iturriain (iturria) (Az-Zab.)<br />
iturripe (iturri azpialdea) (Un.Eg.)<br />
iturrizuri (iturria) (lb.)<br />
iturrotz (iturria) (Az-Zab.)*<br />
iturrozko erreka (Az-Zab.)<br />
iturtza (iturri lekua) (Etx.)<br />
itxetxo (aintzina, etxea) (Ar.)<br />
itzakarro (arro handia) (Ur-Zub.)*<br />
ixeixo (baserri eroria) (Az-Zab.)<br />
izerra/izerra (lautada) (Etx.Ar.)*<br />
izerreko potsue (Etx.Ar.)<br />
izuzkizabal/arrizabal (arloa) (Bar.)<br />
jardin (barrutia) (Arr.)<br />
jaunbazter (basoa) (Az-Zab.)*<br />
JAUREGI NAUSI:"Dontxona" (Ar.)<br />
JAUREGIXENA/PERUENA: (Ar.)<br />
JAURI: (Nausi/Txiki*) (baserria) (Ur-Gur.)<br />
kaaldo (tontorra) (Eg.)<br />
kaminogaine (Az-Alt.)<br />
kaminazpixe (Etx.)<br />
kanpansolo/kapainsolo (Eg.)<br />
kanposantupeia (Ur.)<br />
kantera (harrobia) (Gan.Eg.Un.)*<br />
kanterabarrena (Muruko arloa) (Un.)<br />
kanteraburue (Muruko arloa) (Un.)<br />
kanterakua (arloak) (Eg.)<br />
kantokoa (baserria) (Ur.)<br />
Kantona: (baserri eroria) (Ar.)<br />
kapa(g)insolo/kanpansolo (Eg.)<br />
karaiondo (karobiak, arloak) (Etx.Un.)<br />
karegoiko (lekuneak) (Ur.Gur.)<br />
karegoiko patue (potogunea) (Ur-Gur.)<br />
karekogain (arloa) (Ur-Gur.)<br />
KARETXE: (baserria) (Bar.)*<br />
karkunsolo (soloa) (Ur-Gur.)<br />
karoixe (karobi zaharra) (Az.)<br />
karoizarreta (karobi-lekua) (Eg.)<br />
KARTERUENA (etxea) (lb.)
310 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
kastillo (tontorra) (Etx.Ar.)<br />
katamotz (iturria,basoa) (Un-Zu.)*<br />
KEISTI: (baserria) (Ar.)*<br />
keixandieta (basoa) (Ur-Gur.)<br />
keixeta (arloa) (Ur-Gur.)<br />
kinkel solo (lb.)<br />
kintelena (etxea) (lb.)<br />
kobagorrixeta (kobazuloak) (Etx.)<br />
kondebaso (arloak) (Bar.Oleta)*<br />
kortabarri: (baserria) (lb.)<br />
kortabarri-aldea (arloa) (lb.)<br />
kortazar (soloak) (Un.)<br />
korue (gaztelu-hondarrak) (Ar.)<br />
kostimu (harriartea) (Etx.)*<br />
krutzalde (aintzina kurutzea) (Eg.)<br />
krutzia (bidegurutzea) (Ib.Eg.)<br />
KUATROBIENTOS: (baserria) (lb.)*<br />
kukutx (bizkarra) (Eg.)<br />
kukutx(e) (tontor gailurra) (Eg.)*<br />
kukutx-gaine (lautada) (Eg.)<br />
kurkus (gailur-muturra) (lb.)<br />
kurtzeondo (kurutzebidea) (lb)<br />
kurtzetxo/mendibitsu (bidea) (Un.)*<br />
kurtzetxoburu (gailurra) (Un-Zu.)<br />
kurtzia (bidegurutzea) (Az.Etx.)*<br />
kurtziako laue (Eg.)<br />
kur(u)tzeta (mendatea) (Ur-Gur.)<br />
laastreka (erreka) (Eg.)<br />
labakoerreka/aramaio-erreka (lb.)<br />
labaoste (Un.)<br />
LABIA: (baserria, inguruak) (Etx.)<br />
labiabaso/labiarren basoa (Etx.)*<br />
labiarren basue (haitzean) (Etx.)<br />
labiasolo (Etx.)<br />
LABIENA: (Baserria) (Az.)<br />
labierkotxa (sakonunea) (Eg.)<br />
lamiatei/laminatei (zubi) (Az-Alt.)<br />
lanbarrei/lanbarrai (landa) (Un.)*<br />
lanbide (baserria) (lb.)<br />
landa/landie (ugaria)*<br />
landabaso (basoa) (Ur-Zub.)*<br />
landaburueta (goiko arloak) (Gan.)<br />
landalau (lautada) (Gan.)<br />
landaluze (Un.Az-Alt.Az-Zab.)*<br />
landarripe (aldatsa) (Az-Zab.)*<br />
landatxi (arlo txikia) (Gan.)<br />
landatxu (arlo txikia) (Gan.)<br />
landaundi (Ur.Bar.)<br />
landazar (aintzinako landak) (ugari)*<br />
anzar basoi<br />
larra(t)ondo (basoa) (Etx.)*<br />
larra/larrie (ugaria)<br />
larrabarrena (Etx.)<br />
larrabil (lautada) (Eg.)<br />
larrabizker (tontorra) (Gan.)<br />
larrakatxa (haitza) (Etx.)<br />
larrasterreka (erreka) (lb.)<br />
larrazabal (arlo handia) (Etx.Ar.)*<br />
larrerre (tontor biluzia) (Gan.)<br />
larrinazpi (Ur-Gur.)<br />
larrinbe (beheko arloa) (ur-Zub.)<br />
larrinbu (aldats-gaineko laua) (Etx.)*<br />
larrineta (Un.)<br />
LARRINETXE (berria) (Ar.)<br />
larringoiti (baserri eroria) (Az-Zab.)<br />
larroso (solotxoa) (Ur-Gur.)<br />
larrratxo nausi (Gan.)<br />
lata-pagadui (mendia) (Un.)<br />
lateta: (eleiz ondoa) (Etx.)<br />
LATSA: (baserria) (Az-Zab.)*<br />
LATSABAZTER: (baserria) (Az-Zab.)*<br />
laue (Arr.Gan.)<br />
le(i)xardoixe (Etx.Gan.Ur.)*<br />
LEINZTERRENA: (baserria) (Arr.)<br />
lekusto/lekuesto (pasabide estua) (Etx.)<br />
lekustuburu (gailurra) (Etx.)<br />
lepatei (aldatsa) (Az-Alt.)*<br />
lesendixe (aldapa biziak) (Un-Zu.)<br />
letazur (baseliza) (Ar.)*<br />
letazur azpi (zelaia) (Arr.Ar.)*<br />
lexalde (aldatz bizia) Ur-Gur.)<br />
lexardoixe (Etx.Gan.Ur.)*<br />
lexibe (arlo zabala) (Etx.Gan.)<br />
lezia: LEZIAGA (kobalekua) (Etx.Gan.)<br />
leziako larrie (Gan.)*<br />
lezibe (basoa) (Etx.Gan.)<br />
lietondo (arloa) (Ar.)<br />
LIKINAO: (baserria) (lb.)*<br />
LINATZA: (baserria) (Gan.)*<br />
linubitte(a) (arloa) (Etx.)<br />
liorpe (basoa) (Etx.)*<br />
liorpegaine (txara) (Etx.)<br />
lizterrena (baserria) (Arr.)<br />
loitxarte/lutxarte (singira) (Az-Alt.Un.)<br />
lubanak (zuloak) (Bar.)<br />
lubarrita/lugerrita (Arra)<br />
lubarrixe/lugarrixe (ugaria)*<br />
luberburua (arloa) (Gan.Un.)
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 311<br />
lubezarta/luezarta/Iubezarreta (Gan.)<br />
luganburu (tontorra) (Un.)<br />
Iu(g)artei: (baserria) (Un.)<br />
lugerri/luberri (arloa) (Un-Zu.)<br />
lugerriburu/luberburu (Un-Zu.)<br />
Iugerritta/lubarrita (Arra)<br />
lugorri/lurgorri (Gan.Eg.)*<br />
luguburu/leixardoixe (Etx.)<br />
lupetza (singiratsuak) (ugaria)*<br />
lurbaltza (Ur-Gur.)<br />
lurgatx (bazterra) (Eg.)*<br />
lurgorri/lugorri (Gan.Eg.)*<br />
lurgorriko atxa (haitza) (Gan.Eg.)<br />
luzar (arloa) (Az-Zab.)<br />
maarixe (errota-lekua) (Gan.)<br />
ma(d)arte (baserri eroria) (Un.)<br />
maaxeko erreka (erreka) (Gan.)<br />
madalena (aintzinako ermita) (Eg.)<br />
madaloste (ermita ostea) (Eg.)<br />
magana (Bar-Bol.) (arlo zabala)<br />
magiburu/errekaburu (Gan.)<br />
magixe (muruko atzealdea) (Gan.)<br />
maiburu (zelaia) (Ur-Gur.)*<br />
maileta/maineta (aldapatsuak) (Un.)<br />
mailloso (alda mailatuak) (Ur-Gur.)*<br />
MAIMURU: (baserria*) (Ur-Gur.)<br />
maixati (basoa, zelaia) (Gan.)*<br />
maixatiko atxak (haitzak) (Gan.)<br />
maixatiko larrie (Gan.)<br />
makatzalde (Ar.)<br />
MAKILENA: (baserria) (Ar.)<br />
makotei (arloa) (Az-Zab.)<br />
mandabideta (bide ondoak) (Ur.Ar.Etx.)<br />
mandobide (bide nagusia) (Etx.Gan.)*<br />
mandobideta: (ikus mandabideta)<br />
margintxa (laua) (Ar.)<br />
margintxe (tontorra) (Etx.)<br />
marikurtze (tontorra) (Gan.)<br />
marikurtzeta (inguruak) (Gan.)<br />
mari(x)arka/marka (Bar.)<br />
marka/mari(x)arka (arlo zabala) (Bar.<br />
marixeka: (Albinako ermita) (Ur.)<br />
markabe (basoak) (Bar.)<br />
markaburu (tontorra) (Bar.)*<br />
MARKAIDE: (baserria) (Bar.)<br />
markako tonorra (Bar.)<br />
MARKESENA (baserria) (lb.)<br />
markesmintei (Bar.)<br />
markoena (ikus MARTONA)<br />
markosiaue (Eg.)<br />
markoxteiko erromarie (Etx.)<br />
martesolo (Un.)<br />
martinsolo (Arr.)<br />
martixa (mailatua) (Ur-Gur.Az-Alt.)*<br />
martobaso/loixarte (Un.)<br />
MARTONA: (baserria) (1775) (Ar.)*<br />
maskarra (bizkarra) (Bar.)*<br />
masute (basoa) (Eg.)<br />
MATXAIN: (etxea, kalea) (lb.)<br />
matxin mintei (Bar.)<br />
mauka (erreka-zuloa) (Eg.)<br />
MAZKAINO: (baserria) (Ib-Eg.)*<br />
mazkarra-beia (Bar.)<br />
mazmela/ereruena (baserria) (Arr.)<br />
Megi: (baserri eroria) (Ur-Gur.)<br />
megiburu (tontorra) (Ur-Gur.)<br />
MENDAKO: (baserria) (Ur.)<br />
mendakoburu(e) (Ur-Zub.)*<br />
mendakondo (Ur-Zub.)<br />
Mendi: Mendia (1572) (Eroria (Etx.)<br />
mendibe: (soloa, arloa) (Etx.)<br />
mendibeta (arloak) (Etx.)<br />
mendibi(I)tsu/kurtzetxo/irantza (Un.)*<br />
mendigurein (bizkar-gaina) (Bar.)<br />
mendiguren (mendia handia) (Bar.)<br />
mendiku (gainaldea) (Etx.)<br />
mendikuko txabolondue (Etx.)<br />
mendine (tontortxoa) (Gan.)<br />
menditxu(a) (bizkarra) (Ar.)*<br />
MENDIXOLA: (baserria) (Ib-Eg.)*<br />
meriaka (haitz-tontorra) (Etx.)<br />
metaliturri ondue (Etx.)<br />
mietxalde (basoa, iturria) (Az-Zab.)*<br />
miezpe (arlo luzea) (Az-Zab.)<br />
minietei (aldapatsua) (Az-Alt.)<br />
minteixe (ugaria)<br />
morailazpi (kamino-azpia) (Az-Alt.)<br />
motoxa (arroa) (Ar.)<br />
moxiniturri (iturria) (Eg.)<br />
MUERTZA: (baserria) (lb.)<br />
munalde (muga) (Etx.)<br />
munegain (Ur.Az-Alt.)*<br />
munepe (Ur.)<br />
munisei (bizkar-gaina) (Bar.)<br />
muniso (ladapatsuak) (Ar.Arr.)<br />
munuurtu/munurrutu (Arr.Ur.)<br />
MURU: (baserriak) (Gan.Un.)<br />
murugain/katamotz (mendia) (Un.)*
312 AITA GABIREL JAUREGl URIBARREN (1895-1945)<br />
muruko goikobaso (Gan.)<br />
murumendi (mendi angusia) (Un.)<br />
murusolo (Gan.)*<br />
muskil (tontorra) (Gan.)*<br />
mutxorrotz (gailurrak) (Az-Zab.)<br />
naarbe (tontor-azpia) (Ar.Ur.)<br />
narbe (sakonunea) (Az.)*<br />
narda (aldats bizia) (Etx.)<br />
Nardea: Nardeaga (1579) (lb.)<br />
nardinkoba/santikruzko koba (Gan.)<br />
o(i)Uartza (sakonuneak) (Etx.Ur-Gur.)<br />
obispauko (Eg.)<br />
oinabarri/anobarri (baserria) (lb.)<br />
ojala (lautada zabala) (Un.)<br />
okanpe (Eg.)<br />
OKANTZA: (baserria) (Ur-Gur.)<br />
okantzerripa (aldapa) (Ur-Gur.)<br />
Olabe: (baserri eroria) (Ar.)<br />
olabeko basua (Ar.)<br />
olabetxo (baserri eroria) (lb.)<br />
olaerreka (erreka) (Ir-Zub.)*<br />
olandisolo/orrandixolo (Az.)<br />
olakorta (karobiak) (Eg.)<br />
olatezar (mendi tontorra) (Bar.)*<br />
OLETA: OLETA (elizatea)<br />
OLETXE: (baserria) (Un-Zu.)<br />
olgain(e) (tontorra) (Etx.)*<br />
oliabaso (Un-Zu.)*<br />
ollartza: (basoa) (Etx.Ur-Gur.)<br />
ollotondo: (basoa) (Etx.)<br />
olosolo (lautada) (Un.)*<br />
onalur (arloa) (Ar.)<br />
ondozorrotz (basoa) (Gan.)*<br />
ondrua (sakonunea) (Bar-Bol.)<br />
oreia (erripa) (Bar-Bo.)<br />
orixerreka/orioerreka/olioerreka (Eg.)<br />
ormagoiti (gainaldea) (Eg.)<br />
ormati (hormak daude) (Eg.Ur.)*<br />
ormatiostia (bizkarra) (Eg.)<br />
ormatiso (arloak) (Eg.)<br />
ORMETXE: (baserria) (Etx.)*<br />
Orrandi: (baserri eroria) (Az.)*<br />
olandisolo/orrandixolo (Az.)<br />
ortondo (ortu inguruak) (Un.)*<br />
ortubarri (Ur.)<br />
ortue (ugari)<br />
ortukunda (bidea) (Ur-Gur.)<br />
ortupeia (Arra)<br />
ortutxueta (ortu inguruak) (Gan.)<br />
ortuzar (Bar.Az.Ur.)<br />
oruna (erreka bazterra) (Gan.Etx.)<br />
ORUNA: Erdiko: (baserria) (Bar.)<br />
ORUNA: Txiki:ARTIKILLUNA (Bar.)<br />
ORUNA: Nausi:TXORIXENA (Bar.)<br />
osparoko potua (lautada) (Az-Alt.)<br />
ospitala (baserri eroria) (lb.)<br />
ospitalondo (lb.)<br />
ostendoixe/ostendixe (osteak) (lb.)<br />
osteta (lb.Bar.)<br />
otabizker (tontorra) (Etx.)<br />
otadoixe/otaroixe (Etx.Eg.)<br />
otain (tontorra, erreka) (Ur-Zub.)*<br />
otasu (tontorra) (Az-Zab.)<br />
otei (zelaiak) (Un.)*<br />
oteitza (basoa) (Un.)<br />
oterre (Gan.Bar.)<br />
otsuen gaztaneta (Eg.)<br />
otxalandia/austiluze (lekua) Ur-Zub.<br />
otxanda (bidea) (Az-Zab.)<br />
otxandixe (Ur-Gur.Az-Alt.)<br />
oxineta (zuloak, osinak) (Gan.Eg.Un.)<br />
oxinondo (osinak) (Eg.)<br />
oxintxueta (erreka inguruak) (Eg.)<br />
paade (Ur-Gur.)<br />
paadoitxu (basoa) (Etx.)<br />
paaldaiko arrua (basoa) (arroa) (Un.)<br />
paazarreta/paozarreta (Ur-Gur.)<br />
pagobakar (tontorra) (Eg.)<br />
pagolandareta (basoa) (Etx.)*<br />
pagota (Gan.)<br />
palatua (sakonunea) (Gan.)<br />
PALAZIO: (1691*) (Un-Zu.)<br />
panparrosolo (Eg.)<br />
pao!andareta/paalandareta(Etx.Ar.)<br />
paozarreta/paazarreta (Ur-Gur.)<br />
patinburu (tontorra) (Ur-Gur.)<br />
patinpe(i)a (Ur-Gur.)<br />
PATXIXENA: Jauregi txiki (Ar.)<br />
paulin/parein/parurein (Ur-Zub.)*<br />
paulosa (basoa) (Ur-Zub.)<br />
pausbaso (basoa) (Ur.Zub.)*<br />
PELATZA: Perdilaza (1763) (Gan.)<br />
pelatzaburu (Gan.)<br />
peruena ikus Jauregixena<br />
pintxokua (Pintxor bas.) (Un.)<br />
PINTXORRENA: (Pintxor) (Un.)<br />
pinondo (Bar.)<br />
portala/e (tontorra) (Ur-Gur.)*
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 313<br />
portalondo (aska zaharra) (Bar.)<br />
pototxo (baserri eroria) (Az-Zb.)<br />
potue (sakonunea) (Etx.)<br />
pozuburu (patin-gainaldea) (Ar.)<br />
pozuondo (erreka ondoa) (Arra)<br />
presagain (presa-ondoa) (Ur.Ib.)<br />
presalde (zelaia) (Ur-Gur.)*<br />
puzueta (arroa) (Az-Zab.)<br />
saate txiki/nausi (tontorra) (Etx.)<br />
SAATZA: (baserria) (Gan.)*<br />
saatzarte (Az-Alt.)<br />
sabarrua (arro handia) (Un.)<br />
sagardoixe/saardoixe (ugaria)*<br />
sagarmina (basoa) (Ur-Gur.)*<br />
sagasti/saasti (ugaria)<br />
sagastitxue/saastitxue (ugaria)<br />
sagastuixe (ugaria)<br />
sagatizar (arloak) (Etx.Eg.Bar.)<br />
sail-luzea (arloa luzea) (Ur.)<br />
sailaundixe (arlo handia) (Un.Zu.)<br />
sailnausi (arloa handia) (Ur-Gur.)<br />
sakona (Arra)<br />
SAKONE: (baserria) (Un-Zu.)*<br />
sakue (arroa) (Etx.Gan.)*<br />
SALASAN: (baserria) (Ib-Eg.)<br />
salasanburu (tontorra) (lb.)<br />
SALTURRALDE: (baserria) (Az.)*<br />
SALTURRI: (baserria) (Az.)*<br />
saltursolo (Az.)<br />
samaestue (aldats estua) (Ur.)<br />
samigelpea (arloak) (Un-Zu.)<br />
san adrian (baseliza) (Az-Alt.)*<br />
san andres (baseliza,basoa)) (Etx.)*<br />
san antonio (baseliza) (Un.)*<br />
san bartolome (baseliza) (Ur-Zub.)<br />
san krispi(n) (basel. eroria) (Arra)*<br />
san kristobal (baseliza) (Ur.)*<br />
san migel ermita (Un-Zu.)<br />
san pablo-oste (Bar-Bol.)<br />
san pedro (eleizatxoa) (Arra)*<br />
sansolo (arloa) (Bar.)*<br />
santa ana (elizatxoa) (lb.)*<br />
santa luzia (baseliza) (Ib-Eg.)*<br />
santagedatxo (baseliza) (Az.)<br />
santagedazpia (Bar.)<br />
santikruzko koba/nardinkoba (Gan.)<br />
santikur(u)tz (basel.)(Etx.)<br />
santixa (baseliza) (Ur-Gur.)<br />
santixako laue (Ur-Gur.)<br />
santixako potue (Ur-Gur.)<br />
santixazpi(xe) (Ur-Gur.)*<br />
sarrarte (potunea, bidea) (Az-Alt.)<br />
SARRIA: (baserria) (Az-Alt.)*<br />
sarrondo (soloak) (Az-Zab.)*<br />
sarrondoko zubiak (Az-Zab.)<br />
sasibitarte (munak) (Az-Alt.)<br />
sasika (arloa) (Ur.Az-Alt.)<br />
sastiko potue (lautadea) (Ur.)<br />
sastimu (harriarte-laudada) (Etx.)<br />
sastina (ermita) (lb.)<br />
sastokiazpia (Ur-Gur.)<br />
sastra (baso-zelaia) Az-Zab.Eg.Ur.)*<br />
sastraburu (munak) (Az.)*<br />
satei/arregi (harri-nabesa)(Ib.Eg.)<br />
satza (baserria) (Gan.)<br />
sergun/serguen (Ar.)<br />
sergunko erreka (Ar.)<br />
silistixa (arloak) (Un.)<br />
sogain/sorain (tontorra) (Arra)<br />
sol(a)in (goialdea) (Un.)*<br />
solaia (lur zabala) (Eg.Gan.Etx.)<br />
SOLAIA: solaia* (Ib-Eg.)<br />
solain/sorain (Az-Zab.)*<br />
solaundi (sail handia)(Ur.Az.Etx.)<br />
solaus (Bar-Bol.)<br />
solobail (arloa) (Az.)<br />
SOLOBARRI: (baserria) (Bar.)<br />
solobarriburu (tontorra) (Bar.)<br />
sololaue (Ur.Bar-Bol.)<br />
solonausi (soloa) (Etx.)*<br />
solotxiki (Ur-Gur.)<br />
solotxo (Bar.)*<br />
soloundi (Arra)<br />
solozar (ugaria)<br />
solozarburua (Ur-Zub.)<br />
sorain/solain (Az-Zab.)*<br />
sorainbe (Az-Zab.)<br />
sorbe (zelaia) (Az-Zab.)*<br />
sorginzubi (erreka) (Ib.Bar.)*<br />
sorobille (Arra)<br />
suerte (mendi barrena) (Ur-Gur.)<br />
sututza (erripa) (Bar.)<br />
takatasaila (basoa) (Etx.)*<br />
taketeta (Arr.)<br />
tanbolin zulo (sakonunea) (Etx.)<br />
te(i)Ileixe/a (Etx.Ur-Zub.Un.)*<br />
teillamendi (mendi nagusia) (Eg.)*<br />
teilleitxurri (iturria) (Bar.)
314 AITA GABIREL JAUREGIURIBARREN (1895-1945)<br />
telleixako erreka (Etx.)*<br />
tentad(o)i (basoa) (Ur.)*<br />
tentadui (baserri eroria) (Ur.)<br />
tentai-aundixen ondue (Etx.Ar.)<br />
tentaitxueta/tenteitxueta (Bar.)*<br />
tomas-iturri (Eg.Ib.)<br />
tomas-solo (Eg.Ib.)<br />
tontortxiki (basoa) Ur-Zub.)*<br />
torralde (basoa) Bar.)*<br />
torrondo (Bar.)<br />
torroste (basoa) (Bar.)*<br />
trebide (bihurrunea) (Az-Zab.)*<br />
tripekibaso (Gan.)<br />
troska (zokogunea) (Ur-Zub.)*<br />
txabolapia (Ur-Gur.)<br />
txabolazpixe (Eg.)<br />
txabolondo (Ur-Gur.)<br />
txakurzulo (aldatsa) (Un-Zu.)<br />
TXAMARGENA: (baserria) (Az-Zab.)*<br />
TXANTXON TXIKI: (baserria) (Arr.)<br />
txara/txarie (Etx.Ib.Ar.)<br />
txaraldie (Ar.)<br />
txarapea (Arr.Ar.)<br />
txarondo (Un-Zu.)<br />
tximintxu (solo-zelaiak) (Gan.)<br />
txorilanda (Gan.)<br />
txorrolanda (Eg.)<br />
txorrosolo/itturrisolo (Eg.)<br />
TXORROTX: (Az-Alt.)<br />
txutxur (baserri eroria) (Az-Zab.)<br />
uarre/ibaurre (Etx.)<br />
uarte (erreka lekua) (Arr. ETx.)<br />
uaurregoiko (Etx.)<br />
uixarro/uxarro (Gan.)<br />
UNTZENA: Irasuegui (1770) (Ar.)*<br />
UNTZILLA: (elizatea) (Un.)*<br />
untzilIena/untzilla:(baserria)(Un.)<br />
untzuta-gain (lb.)<br />
UNTZU(E)TA:aundi:(baserria)(Az-Zab.)<br />
UNTZU(E)TA:txiki:(baserria)(Az-Zab.)<br />
urbaltza (lur beltza) (Gan.)<br />
urbittarte (erreka) (Ib-Eg.)<br />
urdinbidearro nausi (arro) (Etx.)*<br />
urdinbidearro txiki (arroa) (Etx.)*<br />
URDINE: (baserria) (Bar.)*<br />
urdineta(harriartezelaiak) Etx.Az-Alt.)*<br />
urdinetako tontorra (Etx.)<br />
urdungi(x)oko atxa (haitza) (Gan.)*<br />
urdungi(x)oko larrie (Gan.)*<br />
(X)i : ()aserria) (Gan. *<br />
urebarro (sakonunea) (Az-Altz.)<br />
ureta/ueta (sakonunea) (Etx.Eg.)<br />
uretako landie (basoa) (Etx.)*<br />
uretakoarrue/uretarrue (sakona) Etx.)*<br />
Uretza*: (Gainbarrutik kanpo) (Az-Zab.)<br />
uretzondo (Bar.)<br />
urgorri/itturgorri (Ur.Bar.)*<br />
URIBARREN: (baserria) (Etx.)*<br />
URIBARRI: (elizatea) (Ur.)*<br />
URIBARRI AZPIKOA: (baserria) (Ur.)<br />
URIBARRI GAINEKOA: (baserria) (Ur.)<br />
uribarri-landa (Ur.)<br />
uribarri-solo (Ur.)<br />
urigoiti/okantza (Ur-Gur.)<br />
uritteburu/uritiburu (Un.)*<br />
urkebe (basoa) (Un.)*<br />
urki (basoa) Un-Zu.)*<br />
urkibarru/o (arro-zelaia) (Un.)*<br />
urkisier (Etx.)<br />
urkisu (Un.)<br />
urkitza (Gan.)<br />
urkitzabil/urkutxabil (Gan.)<br />
urkizar (arroa, mendi punta) (Un.)*<br />
urkizarri(euzkisarri (tontorra)(Un.)<br />
urkubide/urkubire (bidea) (Etx.)*<br />
urkulu (erreka, zelaia) (Etx.Arr.)*<br />
urri(e)txuko espaldie (Az-Alt.)<br />
urrusolo (soloa) (Un.)*<br />
URRUTI: (baserriak) (Gan.Etx.Un.)*<br />
urrutixena (Gan.)<br />
ursalto (erreka) (Etx.)*<br />
urtetako erreka (Etx.)*<br />
urubi (mendikatea (Un.)<br />
urubutxo/ururtxo (Ar.)<br />
urugu (tontorra) (Arra)<br />
URUGU: (baserria) (Az.)*<br />
uruguazpi (Arra)<br />
urukolau (soloa) Az-Zab.)*<br />
urunak/orunak (Gan.)<br />
ururtxo/urubutxo (Ar.)<br />
usantzako erreka (iturria) (Gan.)<br />
usetan/usutan (basoa) (Bar.)*<br />
uskertei (Gan.)<br />
usuntza/usantza (Gan.)<br />
uxa (lur zingiratsuak) (Etx.Gan.)<br />
UXAR: (baserria) (Az.)*<br />
uxarpe (Az.)<br />
uxarreko arestoi (Az-Alt.)
PATXIURIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 315<br />
uxarro (Gan.)<br />
uxarrralde (Az-Alt.)<br />
uxarsolo (Az.)<br />
UXARTE: (baserria) (Gan., Un.)*<br />
ZABALDU/zaldu: (baserria) (Az-Zab.)*<br />
zabalduburu (basoa) (Un.)*<br />
zabalduko laue (Az-Zab.)*<br />
ZABOLA: (auzunea) (Az-Zab.)*<br />
zabulduko iturrixe (Az-Zab.)<br />
ZALGO: (baserria) (lb.)<br />
zalgogarai: (aintzinako bas.)(Ib.)<br />
zapatabideta (Etx.)<br />
zelaitxo (Ur.)<br />
ZEREIN: (baserria) (Un.)<br />
zereingo txarie (Un.)<br />
zieta (tontorra) (Ur-Gur.)<br />
zigortza/ziortza (aldatsa) (Un.)<br />
zikintza (Etx.)*<br />
ZUBIALDE: (baserria) (Ib-Eg.)<br />
zubiaundi (Un-Zu.Ib.)*<br />
zubiaur/labiena (baserria) (Az.)<br />
zubidia (bidea) (Bar.)<br />
ZU(B)ITTA: ZUBIETA: (Ur.)<br />
zubitxara (Ur-Zub.)<br />
zubitxo (Gan.Az-Zab.)<br />
zubitxuako tontorra (Az-Zab.)<br />
zubitxueta (basoa) (Bar-Bol.)*<br />
zubixalde (baserria) (lb.)<br />
ZUETZU: (baserria) (Az-Zab.)<br />
ZUNA/zuriano (auzunea) Un-Zub<br />
zunabolueta (errota) (Bar.)<br />
zuiiaburueta/zunalgueta (Bar.)<br />
zuittaburu (Ur-Zub.)<br />
ZUITTAGANEKO: (baserria) (Ur-Zub.)*<br />
ZUITTAZPI: (baserria) (Ur-Zub.)*<br />
zuloazpixe (Un.)<br />
zulua/zuluba (basoa) (Gan.)<br />
zuluaburu (basoa) (Gan.)<br />
zulubako gaina (Gan.)<br />
zulubako tontorra (Gan.)<br />
zulubapeiak (Gan.)<br />
zulueta (Gan.)<br />
zumaultsu/zumeltsu (Ar.)<br />
zuriano/zuna (baserria) (Un-Zu.)<br />
Ibarrako etxeak:<br />
Aguazilena<br />
Akelera<br />
Antxobidorerak<br />
Arrikoitina<br />
Beko Mantzano<br />
Dona Anjelaren etxea<br />
Eduardona<br />
Errementaixokue<br />
Goiko Mantzano<br />
Kafekue<br />
Karmazeruena<br />
Karteruena<br />
Kintelena<br />
Kotxerona<br />
Kukukuena (Lehenako: Morron) (1845)<br />
La notxera<br />
Lapikotxo<br />
Martzelena<br />
Monterona<br />
Obispona<br />
Panadexie<br />
Parrokuena<br />
Patriziona<br />
Pitxixena<br />
Poliko<br />
Potxuena (eroria)<br />
Samonariena<br />
Sapateruena<br />
Tiburtziona<br />
Tuberonak<br />
Txatxurrena<br />
Txoroko<br />
Untzena<br />
Zeberinak<br />
Zentrokue<br />
Zesterona<br />
B) GABINE INSAUSTI ANDREAREN ZERRENDA (OSAGARRIA)<br />
GANTZATXETIK ANBOTO/OLETA ALDERA<br />
AINGIRAko larrie (zelaia)<br />
ARKUNTZAko erreka<br />
ARMORA (basoa)<br />
ARRIAUNDI (basoa)
316 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
ARTXIKIko arbela<br />
ARTXIKIko erreka<br />
ASBIORRA/AISBIORRA (basoa)<br />
ASTAZUGI (basoa)<br />
ASUNTZA (basoa)<br />
ATAERRE (basoa)<br />
ATXIN (bas. eroria) (Oleta)<br />
ATXINgo erreka<br />
AUSTERREko arroa<br />
AUSTILAU (basoa)<br />
AZTXIKI (basoa)<br />
AZUNARDIko txarie<br />
AZURNARDI (abasoa)<br />
AZUNTZA (basoa)<br />
BASOZERRATU (basoa)<br />
BEKOPAGOZABAL (basoa)<br />
BIDEBIXETA (leku izena)<br />
BIZKAITARREN OTADUIXE (zelaia)<br />
ERROSARIOLEKU (basoa)<br />
GOIKOMINTAI (basoa)<br />
GOIKOPAGOZELAI (basoa)<br />
IMrTTOLA (basoa)<br />
ININTZEZELAI TXIKI (basoa)<br />
ININTZEZELAI NAGUSI, TXIKI (basoa)<br />
IRALEKU(AK) (Konde basuek)<br />
IRAMINAK (Konde basuek)<br />
ITZAGAIN (basoa)<br />
IZAGABERRI (baserria)<br />
KEIXAko txabola<br />
LARRASTARRO (basoa)<br />
LEITOKIko arrua<br />
LEIXARRIGER (basoa)<br />
LURGORRIko espalda<br />
MAKATZETA (basoa)<br />
MALTZAZU (tontorra)<br />
MALTZAZU BARRENEko erreka<br />
MALTZAZUko erreka<br />
MATXILINKUATRO (Txabolerre)<br />
MITXILINKUATRO (Txabolerre)<br />
MUSKILLATZeko erreka<br />
NARBAIZ (basoa)<br />
OLLARGAIN (basoa)<br />
OSINTXU (basoa)<br />
OTAERRE (basoa)<br />
PAGOZABAL (basoa)<br />
PERRETXIKULARRA (zelaia)<br />
SUPIRE (basoa)<br />
TANTAITXUETA (basoa)<br />
TENTADOI (basoa)<br />
TENTAIZERRATU (basoa)<br />
TANTARI (basoa)<br />
TXABOLERRE (Matxilinkuatro)<br />
TRANGO (basoa)<br />
TRUTXUPRAKADOI-ko arrua<br />
URDELATZA (basoa)<br />
URIXETA (basoa)<br />
URKILA erreka<br />
URZURI (basoa)<br />
URZURIko espaldak<br />
USOTEI (basoa)<br />
ZINGIRANAUSI (basoa)<br />
ZUBINAUSI (Txuxuprakadoi)<br />
GANTZATX > TELLAMENDI > ARRAZOLA > EUZKERRIPA > SANTA AGEDA<br />
ABAKON GANE (leku izena)<br />
AGETXIGER ALDIE (basoa)<br />
ALDUNTZA (basoa)ALLUNPEko ATXA<br />
(haitza)<br />
AMILLONDO OSTIE (basoa)<br />
AMILLONDOKO ATXA (haitza)<br />
AMILLONDOKO TRANGUA (haitza)<br />
ANBOTOKO iturria<br />
ANDOSTOko arrua (basoa)<br />
ANJELAKUSTIKO AZPIA (basoa)<br />
ANJELAKUSTIKO GANE (basoa)<br />
ANJELAKUSTIKO LAUA<br />
ANTXUILLAko ATXA (haitza)<br />
ANTXUILLAko erreka<br />
ANUBEI (basoa)<br />
ANUBEIko erreka<br />
ARDOI (basoa)<br />
ARDANTZA (basoa)<br />
ARRIMOKILLETA (basoa)<br />
ARTABILBURU (basoa)<br />
ARTEROIPOTUE (basoa, sakona)<br />
ASKAZABAL (bidea)<br />
ASKAZABALgo TRANGUA (basoa)<br />
ATX-TONTORko GANE (haitza)<br />
ATXINBASO (basoa)<br />
AXELARRINGO EGIXE (basoa)<br />
AZKONARZULUETA (basoa)<br />
BESAIDE (tontorra, basoa)
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 317<br />
BESAIDEko erreka<br />
BESAIRE (tontorra)<br />
BESAIREko erreka<br />
BIREBISETTA (leku izena)<br />
ENTREMENDI (basoa)<br />
ERKOTX BARRENEko erreka<br />
ERKOTXeko erreka<br />
ERLAN (basoa)<br />
ERLAN GAINEKO ATXA (haitza)<br />
ERLANgo ARRUA (basoa)<br />
ERLANgo ATXAK (haitzak)<br />
ERLANGO DANBORRA (basoa)<br />
ERLANgo tunena<br />
ERREKAUNDI (erreka)<br />
ERROTARIren txabola<br />
ESKUSA/IRUARBOLETA (basoa)<br />
ETXEGARAI (baserria)<br />
ETXEZUBIETAKO POTUA<br />
FERMINen txabola<br />
GANTXAX BARRENA (basoa)<br />
GANTZAko ATX-BARRENEKO LARREA<br />
(basoa)<br />
GANTZAKO ATX-OSTIE (haitza)<br />
GANTZAko erreka<br />
GANTZAKO ESPALDAK (baso)<br />
GANTZARREN BASUEK (basoa)<br />
GARRATZEko erreka<br />
GARRATZE-TXIKI (baserria)<br />
GEXALA (zelaia)<br />
GOIKOLANDA (solo)<br />
IGERTUko ARRUA (basoa)<br />
IGUZKIERRIPA (basoa, auzunea)<br />
IPISTI (zelaia)<br />
IPIZTIARRAGAko txabola<br />
IPISTIKO ARRIAKO OSTIA (zelaia)<br />
IPISTIKO ARRIKO iturria<br />
IPIZTIKO GAINA (zelaia)<br />
IRUARBOLETA/ESKUSA (basoa)<br />
AISKORRIko PUNTA/ZARATE (haitza)<br />
ITURRIGORRI (iturria)<br />
KAKUETA (BASOA)<br />
KANTERAZARRETA (basoa)<br />
KARKUNen txabola<br />
KAROBIZARRETAko ARRUA/LEIXA-<br />
RRETA<br />
KARRASKAIN BURUEK (tontorra)<br />
KARRASKAINgo laua (basoa)<br />
KASATXO (txabola)<br />
KOBAGAIN (basoa)<br />
KONDEPARTIEK (basoa)<br />
KURKUTXO<br />
KUATROBIENTOSko FALDIE<br />
KURTZALDE (bidegurutzea)<br />
KURTZALDE OSTEKO ERREKA-TXAR-<br />
KUE (erreka)<br />
LABIAKO ARKOTXA/ERKOTXA (basoa)<br />
LABIAko txabola<br />
LARRABILGO ATXA (haitza)<br />
LARRABILGO GANE (haitza)<br />
LARRABILGO LAUA (lautada)<br />
LARRAERRE (basoa)<br />
LARRAERREko iturria<br />
LARRAGAIN (basoa)<br />
LAUPAGOETA (zelaia)<br />
LEIXARRETA/KAROBIZARRETAko<br />
ARRUA<br />
LIZUETAko Arrua (basoa)<br />
LEKUESTUGANE (haitz)<br />
LURBERRI (basoa)<br />
LURGORRI (basoa)<br />
LURGORRIKO GANE<br />
LURGORRIko mina<br />
LUZIETAko arrua (basoa)<br />
MASUKOLETA (basoa)<br />
MASUSTA (basoa)<br />
MENDIOLAko txabola<br />
MIGELen txabola<br />
MUGARRONDOko PUNTIE (tontorra)<br />
MUNIKORTA (basoa)<br />
MUNIKORTAko iturria<br />
ODOLGITZA (sakona)<br />
ODOLGITZAko ARRUE (basoa)<br />
ORMATIko txabolak<br />
ORTUTXO (basoa)<br />
ORTUTXOko erreka<br />
OTERRIko LAUA (zelaia)<br />
OTERRIko PUNTA<br />
PAKELEKU (aterpea)<br />
PALATUko ATXA<br />
PALATUko erreka<br />
PELATZAko etxe inguruak<br />
SAATXAko iturria<br />
SANTAGEDAETXEBARRIKO ARRUA<br />
(sakona)<br />
SANTIKRUZen koba<br />
TELLAMENDI AZPIXE (basoa)<br />
TELLAMENDI OSTEKO ARRUE (sakona)<br />
TELLAMENDI OSTIE (basoa)
318 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
TXINTXINKOBAPEI (basoa)<br />
URBALTZ (iturria)<br />
URKIOLAERREKETA (basoa)<br />
URTIAITX (haitza, basoa)<br />
URTIAITX URRENGO ARRUA (basoa)<br />
URTIATX AZPIko erreka<br />
URTIATX AZPIXE (basoa)<br />
USUBITTEko atxa (haitza)<br />
ZABALAUNDI (zelaia, bidea)<br />
ZABALAUNDIko refugioa<br />
ZABOLAGAIN ALDEKO FALDE (basoa,<br />
sakona)<br />
ZABOLAIN ALDEKO ERREKA-TXAR-<br />
KUA<br />
ZARATE TXIKI (haitza)<br />
ZARATE/AISKORRIko PUNTA (haitza)<br />
ZULUBA (basoa)<br />
ZULUBAko erreka<br />
"LIMITADUE" DEITURIKO LURRALDEKOAK<br />
AMASOLAko erreka<br />
ATAUNen txabola<br />
BASOBALTZ (basoa)<br />
DON ANDRESen txabola<br />
ERREKAZABAL (erreka)<br />
eskola eta pilota lekua<br />
ETXABARRI: (baserria) (Oleta)<br />
GOIKOSOLO (zelaia, erreka<br />
GONBILLATZ: (baserria) (Oleta)<br />
GORRIXEN BIDEA (bidea)<br />
ILLUNTXO (basoa, tontorra)<br />
INOLA (zelaia, erreka)<br />
IRUPAGOETA (basoa)<br />
ITSASI (basoa)<br />
ITZA: (baserria, basoak) (Oleta)<br />
KALBARIO (bidea)<br />
KEIXA/KERIXA: (baserria) (Oleta)<br />
KONDE BARRENAK (basoak)<br />
LARRAMOTZ (basoa)<br />
MAINONDO: (baserria) (Oleta)<br />
MAINONDOGARAI: (goiko b.)(01eta)<br />
MENDIKURKU (BASOA)<br />
MIRUGAIN/MIRURI (basoa)<br />
MORGOLAko bidea<br />
OLAZAR (basoa, zelaia) (Oleta)<br />
OLAZARGAIN (basoa, zelaia)<br />
taillerrak (industrialdea)<br />
TONTORTXIKI (tontorra, basoa)<br />
URKIOLA erreka<br />
OLETA ETA INGURUKOAK ARANGIORAINO<br />
ABARRATEGI: (baserria)<br />
ALTONDOko erreka<br />
AMASOLAko erreka<br />
AMESOLA (soloa, erreka)<br />
AMESTIKO LARRA (basoa)<br />
APIETA: (baserria) (Oleta)<br />
ARANDUI: (zelaia, baserria)<br />
ARETXANDIETA/ "ATXINETA" (bas.)<br />
ARETXETA: (baserria)<br />
ARGIERROTA (errota)<br />
ARIA (basoa)<br />
ARKUNTZA (zelaia)<br />
ARKUNTZAko erreka<br />
ARRAIKOA: (baserria)<br />
ARRIPOZUETA (baserria/bikoa)<br />
ARRIZKOZUBI (zubia)<br />
ASTOLA: (baserria))<br />
ATXINETA: Aretxaundieta (bas.)<br />
ATXINGO ERRIPA<br />
AUNTZEKORTA (basoa)<br />
BASERRINAUSI (basoa)<br />
BASERRI TXIKI (basoa)<br />
BASO KOMUNALAK/ERRIBASOAK<br />
BEKOMINTEI (basoa)<br />
BURTZETA (zelaia)<br />
DONTXONBASO (basoa)<br />
DUKIENA/KATXELENA (baserria)<br />
DUKIENAko txabola<br />
ELEXBASOKO TXUNTXURRE (tontorra)<br />
ELORRA (txabola,tontorra)<br />
EMALDIA: (baserria)<br />
ERRIBASO/BASOAK/KOMUNALAK<br />
ERROTAZARA: (baserria)<br />
ESKAS BASUEK/ERRIBASOAK<br />
Eskola (Oleta)<br />
ESPARRUEK (basoa)
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong><br />
319<br />
ESPARRUGANA<br />
ETXANBIDETA (basoa)<br />
GARROAn basoak<br />
GARRONA: (baserria)<br />
GASTANETA: (baserria)<br />
GERNIBER (erreka)<br />
GOIKOETXEA: (baserria)<br />
GOIKOLA: (baserria)<br />
GOROSTIGAIN/KOROSTIGAIN (zelaia)<br />
Granja<br />
GUARDA-ETXEA<br />
IMITTOLA (basoa, erreka)<br />
IMURTZA (basoa)<br />
ITURRIKO LANDA (basoa)<br />
ITURRITA (txabola)<br />
KANTERAKO ARRUA (iturria, tontorra)<br />
KANTERAZARRETAKO TXUNTXURRE<br />
(tontorra)<br />
KARIKOLANDA (zelaia, basoa)<br />
KARIKOLANDAko tontorra<br />
KASTANETA (baserria)<br />
KATXELENA / DUKIENA<br />
KEIXA/KERIXA: (baserria)<br />
KEIXETAKO POTUE (basoa)<br />
KONPORTA (zelaia)<br />
KONPORTALDIE (zelaia)<br />
KOROSTIGAIN/GOROSTIGAIN (zelaia)<br />
KORTAZARRENA: (baserria)<br />
KORTXATU: Goikoa, erdikoa, bekoa (hiru<br />
baserri)<br />
LARRA: (baserria)<br />
LARRAERRE (basoa)<br />
LARRAGAIN (zelaia)<br />
LARRAko basoak<br />
LARRAZELAI: (baserria)<br />
LAZKANOn basoak<br />
LEXBASOKO TXUNTXURRE (tontorra)<br />
LINAIXA (basoa)<br />
LINADCAko erreka<br />
LUZIETA (basoa)<br />
MADREko iturria<br />
MAKOTENA: (baserria-bikoa) (Oleta)<br />
MAKOTENAren txabola<br />
MALTZETA erreka<br />
MALTZETA(ko) erreka<br />
MANTZOA: (baserria)<br />
MARTELARRA (basoa)<br />
MARTENA: (baserria)<br />
MASOLAko erreka<br />
MARTELARRA OSTIE<br />
MENDITXO (basoa)<br />
MESTIKO LARRA (basoa)<br />
MINASOLOko iturria<br />
MIRUGAIN (basoa)<br />
MOTA (baserria)<br />
OBENA: (biko baserria)<br />
OSINTXUko erreka<br />
OTALARRA: (baserria)<br />
PINTONAren txabola<br />
PRESALDIE (zelaia)<br />
SAKONDOKO erreka<br />
SANTA MARINA ermita<br />
SASIKO BIDEKURUTZ (bidegurutzea)<br />
TENTEIBAKAR (basoa)<br />
TIERRAPAN (basoa)<br />
TONTORGAIN (tontorra)<br />
TROXOLA ZARRA: (berriztatua)<br />
TROXOLA: (baserria)<br />
UBIDENA: (baserria)<br />
URGOSUA (iturria, erreka)<br />
ZALDUENA: (baserria)<br />
ZUBIKOA:/Belokiena (baserria)<br />
ZUBITXUETA (basoa)<br />
ETXAGUEN > GARAI-GOIKORROTA-]<br />
AISTIZABAL (basoa, zelaia)<br />
ANDOLINA (zelaia)<br />
ANDRAMARI (soloa)<br />
ANTZARGAZTAINA (basoa)<br />
ARANEko erreka<br />
ARBEL (zelaia)<br />
ARRA-EMALDI<br />
ARRIKASO (zelaia)<br />
RRIPA > IBARRA > ARRAGA<br />
ARRIXOLAko ARTEROIXE<br />
ARTANGO LAUA (zelaia)<br />
ARTESTA (basoa)<br />
ATXIER/ATXEGER<br />
BASA ATXAK (zelaia)<br />
BASETXE<br />
BENGOTXABOLAZARRA (basoa)<br />
BISUTEI (basoa)
320 AITA GABIREL JAUREGI URIBARREN (1895-1945)<br />
BOLINAGAko erreka<br />
CENTRAL ELECTRICA<br />
ELORRIOko bidea<br />
ERROTABARRIALDIE (zelaia)<br />
ERROTABARRILANDIE (zelaia)<br />
ETXANGO LARRIE (zelaia)<br />
EZPELETENA (antzina baserria)<br />
GALARRAko zelaia<br />
GALDOTZENA (zelaia)<br />
GANTZAKO ERROTONDUE (zelaia)<br />
GOIKOERROTAKO BURUA (zelaia)<br />
IBABE-BERRI (baserria)<br />
IBABEko ermita<br />
INTXARDOI (zelaia)<br />
IPURTOTZeko txabola<br />
IRUKURTZETA (bidegurutzea)<br />
ISESIAZPI (basoa)<br />
ITURRITXUAGA (basoa, iturri)<br />
IZARRAko erreka<br />
KALESOLO (soloa)<br />
KANTERASARRETA (basoa)<br />
KAPON (basoa,zelaia)<br />
KASTILLO (basoa)<br />
KEISTIko erreka<br />
KORIAKO GANE / OLABE BURU<br />
KURANDERA (baserria)<br />
KURTZIA (basoa)<br />
LABADEROKO ORTUE (solua)<br />
LABIAko ETXABURUA (zelaia)<br />
LARRAKO ATXA (haitza)<br />
LAUAUNDI (lautada)<br />
LURGORRI (ATXEGER) (basoa)<br />
MADALENAKO ESTRADIE (basoa)<br />
MAKAZAko LAUE (lautada, zelaia)<br />
MASKANOko txabola<br />
MATEOSOLO (basoa)<br />
MEGI TXIKI (mendixka)<br />
MENDIXOLAko LANDAK (zelaiak)<br />
OLABE BURU / KORIAKO GANE<br />
OLABEKO TXARIE (basoa)<br />
ORIXOL (tontorra, basoa)<br />
SAGASTXO eta EMALDI (zelaiak)<br />
SANTA LUZIA AZPIXE (zelaia)<br />
TENTAURI (basoa)<br />
UGARTE (zelaia, basoa)<br />
UR DEPOSITUA<br />
URIBARRLco erreka<br />
URUBITZU<br />
UXARRALDE (zelaia)<br />
ZUBITA > URIBARRI > GUREIA > ALT!<br />
ALDEKO txabola<br />
ALTONDO (basoa)<br />
ALTZAKO ESPARRUA (zelaia)<br />
ALTZAZPIko basoak<br />
ANSUETEGI (basoa)<br />
ARANGIOko ZINGIRIE (erreka)<br />
ARBOLABAKARRA (baso)<br />
ARMATZUko erreka<br />
ARRAGUETA (baso)<br />
ARRAko txabola<br />
ATALOI (basoa)<br />
ATXURIko erreka<br />
AUROBARRO (zelaia)<br />
BEITIKO TONTORRA<br />
BIETZONDO (MENDAKOBURUn) (basoa)<br />
BUSTENTONTOR (basoa)<br />
ELORRAKO MUTURRA (basoa)<br />
ERRI BASOAK<br />
ETXENAUSIKO basoak<br />
GALTZUZTEko iturria<br />
GARAIKOGAIN (basoa)<br />
+ GAINBARRU OSTEKOAK<br />
GARRANBASO (basoa)<br />
GOIKOBASO (basoa)<br />
GUREIAKO KURBA<br />
ELLUNPE (basoa)<br />
ILLUNPEko erreka<br />
ILLUNPEKO PUNTA (tontorra)<br />
INDUSPEALDEA<br />
INTXAURBURU (zelaia)<br />
INURRIMENDI (basoa)<br />
IRUERREKETA (basoa)<br />
JARINDOBETIKO ERREKA<br />
JARINDOGOITTI (bidea)<br />
KANTERONDO (basoa, iturria)<br />
KANTERONDOKO erreka<br />
KEISTIko txabola<br />
KURTZETA OSTIE (basoa)<br />
LATZANBASO (basoa)<br />
LETABALTZ<br />
MUIA / NEKOSAB ALGO TONTORRA<br />
MUNDUATEn basoa<br />
NARRAZLEKU
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong> 321<br />
NEKOSABAL (basoa)<br />
NEKOSABALGO TONTORRA / MUIA<br />
OKARANTZAN TXABOLA BURUA<br />
(zelaia)<br />
OLAKO TONTORRA<br />
OLAZAR<br />
OTATX (tontorra)<br />
PAGABE<br />
PAGOSARRETA<br />
PANEROn basoa<br />
SAN ADRIANEKO ESPALDA (basoa)<br />
SAN ADRIANgo ermita<br />
SAN ANDRESeko errefugioa<br />
SAN ANDRESKO GAINA<br />
SARRIko iturria<br />
SEGURAn basoa<br />
SIETA (basoa, tontorra)<br />
SIETAko erreka<br />
TENTAIRU<br />
TXORIren txabola<br />
URIKO (basoa)<br />
ZARIMUZko bidea<br />
ZELAINBASO (basoa)<br />
ZUBITTAko erreka<br />
EUZKERRIPA-IBARRA > ZUINA-UNTZILA > AZKOAGA-ZABOLA-ALTZAGA<br />
ERREKATXIKI (basoa)<br />
KARATXUETA (basoa)<br />
AMETZUko iturria<br />
SOLAIA ESPARRU GANE (basoa)<br />
EGIKO TONTORRA<br />
ARAMAIOko erreka<br />
ANUBARRI BURU (basoa)<br />
ITURRIZAR (iturria)<br />
GIBELONDO (basoa)<br />
ARTEROI(XE) /ARTEROI POTUE (basoa)<br />
ARTEROI POTUE/ARTEROIXE<br />
BERAISTEko txabola<br />
ATXAK (haitzak)<br />
SINALBUETA errota<br />
KURKUTX (basoa)<br />
SUBIAUNDI BURU (basoa)<br />
KUATROBIENTOS AZPIKO ARTEROIXE<br />
ARTEROIXETAKO KONFINAK (basoa)<br />
KATAIKO KURTZIE (gurutzea)<br />
BOLOINETA(basoa)<br />
BASAUTIko basoak<br />
SOLA(I)KO ARBELA<br />
BEKO SOLOAK (soloa)<br />
SUSALDEKO PARIE (soloa)<br />
ETXEPARIE (zelaia)<br />
ERDEIZAko erreka<br />
ERDEIZAko ARRUA/BEKOITURRIKO<br />
ARRUA<br />
BEKOITURRIKO ARRUA/ERDEIZAko<br />
ARRUA<br />
BOLINTXOko txabola<br />
ATXOSTE (basoa)<br />
OSTETAKO ARRUE (basoa)<br />
AMATIBAR (basoa)<br />
GIBELONDO BURU (basoa)<br />
MIARKAko txabola<br />
BARRAUTZUETAko erreka<br />
BARRAUSBURU / MARKABURU (<br />
TXARABARRENA (basoa)<br />
BARASAR (zelaia)<br />
SUBITXA (basoa)<br />
URKIGOIKOA (basoa)<br />
URGOIKOA (basoa)<br />
ARANGUREN (basoa)<br />
SEIZABAL (basoa)<br />
KAROBIONDO (basoa)<br />
BISATZAKO BIDEA<br />
SUNAko iturria<br />
GASTINTXUETA (basoa)<br />
ASPE (basoa)<br />
LOBANBURU (basoa)<br />
ASGAIN (mendi punta, basoa)<br />
ASGAINGO LAUA<br />
OJALA (basoa)<br />
KANTERABASUEK (basoa)<br />
ELIXAUR (zelaia)<br />
MASKARRAko erreka<br />
BOLINBUko erreka<br />
SILISTIXA (zelai, baso)<br />
SUNAko erreka<br />
SAN MIGELPEIEK (zelaia)<br />
TXIMINTXARTE (zelaia, basoa)<br />
ABASOLO (zelaia)<br />
KURTZEKO ERMITA<br />
ARANGOITIBURUAK (basoa)<br />
BARRANTZO (zelai)
322<br />
AITA GABIREL J AUREGI URIB ARREN (1895-1945)<br />
GALTZAGAIN (zelaia)<br />
MALUSEN (zelaia)<br />
SIERTZA (zelaia)<br />
MANETA (zelaia)<br />
SANTA AGEDA<br />
ORRAINDIKO ESTRADIE (zelaia)<br />
ZABALDUKO ESTRADIE (zelaia)<br />
ITURRITXA (soloa)<br />
ARANE (soloa)<br />
ADAINU (zelaia)<br />
URUBIL (basoa)<br />
SATURSOLO (zelaia)<br />
URRETXU (basoa)<br />
ZABALDUKO ESPARRUA (basoa)<br />
MIETZALDE (basoa)<br />
ATXUIXA (zelaia)<br />
ZABALDUko erreka<br />
MIESPE (soloa)<br />
METALITTURRI (iturria)<br />
ETXALUZEko txabola<br />
BOLINA (soloa)<br />
BASALUR (soloa)<br />
ELDIKORRI (basoa)<br />
BEDEZABALTZETA (basoa)<br />
BAARRO (zelaia)<br />
URITTE (baserria)<br />
J A./- V.<br />
TREBATE (basoa)<br />
ABAROKO ARRUA<br />
SUETZUko txabola<br />
MARTEBASO (basoa)<br />
ASUMENDI<br />
AJOSTAko txabolak<br />
SABALEBURU (basoa)<br />
ASKAZULETA / AXERIZULUETA (erreka,<br />
basoa)<br />
LATZANBASO (basoa)<br />
LINOLA<br />
GALTZETA (basoa)<br />
BANBORRALDE (tontorra)<br />
ASKETALAU (basoa)<br />
ZABALDUko iturria<br />
DESKARGA (tontorra, erreka)<br />
ARRASBURU (basoa)<br />
ASENSIO MENDI<br />
PAGALDAI (basoa, erreka)<br />
INUSPEKO ATXA / ARBELA<br />
ARBELA / INUSPEKO ATXA<br />
KANTERASAR (basoa)<br />
KANTERAGAIN (tontorra)<br />
LATA (basoa)<br />
KAPELAn zelaia<br />
ALBINATIK OLETA ALDERA<br />
TENTEIBAKAR (basoa, tontorra)<br />
BURTZETA / MURTZETA (basoa)<br />
KOROSTIGAIN (zelaia)<br />
BURTZETAko zubia<br />
LINAIXAko LAUA (zelaia)<br />
INOLA erreka<br />
ETXANBIDETAko txabola<br />
ETXANBIETA (bidea)<br />
ILLUNPE erreka<br />
MIRURI / MIRUGAIN (basoa)<br />
MIRURIKO ESPALDA<br />
BURTZETAko erreka<br />
GRANJA<br />
ETXERPE (basoa)<br />
ALBINAKO LAUA<br />
OTAMENDI (basoa, zubia)<br />
ALBINA erreka<br />
ALBINAko enbaltsea<br />
PAGASABAL (basoa)<br />
LETANE BIDE<br />
SUBERO (basoa)<br />
LETANE (basoa)<br />
OREISIER (basoa, iturria)<br />
BASOBALTZ (basoa)<br />
URRISOLAKO GANE (tontorra)<br />
BOTIKARIXOn basoak<br />
KONDEBASOAK<br />
OTXARGARI (basoa, iturria)<br />
JARINDO (tontorra)<br />
MISPILLA (basoa)<br />
MISPILLAKO GANE (basoa)<br />
TIXITURRI (iturria)<br />
MISPILLAko erreka<br />
ALBERTIXAko erreka<br />
SAGARDUI (tontorra)<br />
PAGOLA
PATXI URIBARREN: <strong>TOPONIMIA</strong><br />
323<br />
ALBINATIK ZARIMUTZ ALDERA<br />
GALTZAZARRETA (basoa)<br />
ZUBEROko bidea<br />
ZUBEROKO LAUA (basoa)<br />
TXATXURren txabola<br />
AUSIBAR erreka<br />
GOIXENBASO (basoa)<br />
GATXEKARRO BURU (basoa)<br />
OLAZAR (basoa)<br />
MARKAMINTTEIko txabola<br />
MARKAMINTTEI (basoa)<br />
MARKAMINTTEIko erreka<br />
URUBILen basoak<br />
OTATXKO TONTOR ZORROTZA<br />
GARAIko basoak<br />
SEGURAN basoak<br />
GASTANOIXE (basoa)<br />
KARIONen<br />
MASPELAko erreka<br />
EZPELETAn basoak<br />
URUBENgo basoak<br />
MASPELAKO MUGARRIA<br />
ALBINAKO LAUA<br />
JARINDOGOITTI (basoa)<br />
KANTERONDO (basoa)<br />
ALTZUNDIKO ERRIPA<br />
MUIXA (basoa)<br />
PAGALUZETA (basoa)<br />
MENDIBEKO ESPARRUA (basoa)<br />
MENTRIKULO (basoa)<br />
MENDIKURKULU<br />
BERAKATZ GASTANETA (basoa)<br />
MUNDUATEn basoak<br />
AMESBAKAR (basoa)<br />
URUko basoak<br />
MAISTRO basoak<br />
AGERREKO MUGARRIA<br />
SUBERO (basoa)<br />
MESPALTZA (basoa)<br />
SOZIEDADEA<br />
MOSTONARRO (basoa)<br />
IESKOLARRI (basoa)<br />
MENPE (basoa)<br />
IBARRE (basoa)<br />
BEKOLANDA (zelaia)<br />
GAZTANALANDA (basoa)<br />
GOIKOSOLO<br />
DEB A erreka<br />
SASITXO<br />
LUBERRIXE<br />
ULETZA<br />
BELAUSTEI (zelaia)<br />
BELAUSTEIko ESPARRUA<br />
EPERRENPAGUETA (basoa)<br />
GATXEKOGAIN (basoa)<br />
MOGOLO (basoa)<br />
LOPEI<br />
ZELAI TXIKI<br />
MONTEren ESPARRUA<br />
JARTNDOko iturria<br />
PORTALE<br />
MAROTO (basoa)<br />
PAGOLA (basoa)<br />
LANDA