28.02.2014 Views

σχολη εφαρμοσμένων μαθηματικων και φυσικων ... - DSpace

σχολη εφαρμοσμένων μαθηματικων και φυσικων ... - DSpace

σχολη εφαρμοσμένων μαθηματικων και φυσικων ... - DSpace

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Κεφάλαιο 3:<br />

Φασματοσκοπία Raman – Βασικά στοιχεία θεωρίας<br />

για οπτικό <strong>και</strong> δομικό χαρακτηρισμό<br />

3.1. Εισαγωγή: Συνεισφορά Οπτικού Χαρακτηρισμού στην εξέλιξη<br />

της νανοτεχνολογίας<br />

Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί αδιαμφισβήτητα μεγάλη αύξηση του ενδιαφέροντος<br />

γύρω από τις επιστήμες των νανοϋλικών <strong>και</strong> της νανοτεχνολογίας. Η<br />

μείωση των διαστάσεων της ύλης σε νανομετρική κλίμακα περιορίζει τις ηλεκτρικές<br />

<strong>και</strong> δονητικές κυματοσυναρτήσεις, ενώ ταυτόχρονα, αυξάνει την ενεργή επιφάνεια<br />

των υλικών προσδίδοντας τους μοναδικές ιδιότητες <strong>και</strong> δημιουργώντας<br />

ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών σε διάφορους τομείς, όπως της οπτικής, της Μηχανικής,<br />

των ηλεκτρονικών διατάξεων, της Βιοιατρικής <strong>και</strong> άλλων. Η μεγάλη πρόκληση<br />

για τους επιστήμονες στο τομέα της νανοτεχνολογίας είναι ακριβώς, η επίτευξη<br />

πλήρη έλεγχου των ιδιοτήτων που σχετίζονται με τις τόσο μικρές διαστάσεις.<br />

Αυτή η προσπάθεια σχετίζεται με τον έλεγχο <strong>και</strong> το προσδιορισμό των κατάλληλων<br />

παραμέτρων <strong>και</strong> συνθηκών της μεθόδου κατασκευής του νανοϋλικού οι<br />

οποίες καθορίζουν <strong>και</strong> την τελική δομή που αυτό θα αποκτήσει.<br />

Δεν είναι πολλές οι συμβατικές μέθοδοι χαρακτηρισμού που μπορούν να παίξουν<br />

σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή. Η φασματοσκοπία Raman<br />

(φ.R) συγκαταλέγεται στη μικρή αυτή λίστα, κυρίως γιατί πρόκειται για μία μη καταστροφική<br />

μέθοδο, γιατί παρέχει την δυνατότητα μίας ποσοτικής ανάλυσης της<br />

δομής του υλικού, <strong>και</strong> διότι, μέσω των τεχνικών micro-Raman <strong>και</strong> ομοεστιακότητας,<br />

είναι δυνατή η μελέτη περιοχών με τυπικές διαστάσεις της τάξης μεγέθους<br />

του ενός μικρομέτρου.<br />

Για μεγάλο χρονικό διάστημα η τεχνική αυτή χρησιμοποιούνταν για βασική έ-<br />

ρευνα, αλλά η εξέλιξη στα διάφορα μέρη της διάταξης (Σμίκρυνση της δέσμης<br />

διέγερσης, ανίχνευση με τη χρήση CCDs, …) την καθιστούν χρήσιμη σε τεχνολογικές<br />

εφαρμογές. Παρόλο που οι τυπικοί micro-Raman φασματογράφοι παρέχουν<br />

laser διέγερσης με διάμετρο δέσμης όχι μικρότερο του ενός μικρομέτρου, πρέπει<br />

να έχουμε υπόψη μας ότι το φαινόμενο Raman, πάνω στο οποίο βασίζεται η φ.R,<br />

πηγάζει από τις δονήσεις των δεσμών των ατόμων του υλικού <strong>και</strong> συνεπώς έχει<br />

τη δυνατότητα να παρέχει πληροφορίες για την νανοδομή των υλικών, καθιστώντας<br />

την μία πολύ καλή συμπληρωματική μέθοδο μαζί με τις διαδεδομένες TEM<br />

<strong>και</strong> XRD για τον δομικό χαρακτηρισμό νανοϋλικών.<br />

Η συσχέτιση της φ.R με τις δονήσεις των ατόμων του υλικού κάνει το φάσμα<br />

Raman ευαίσθητο σε δομικές αλλαγές που μεταβάλλουν τις αλληλεπιδράσεις των<br />

ατόμων <strong>και</strong> δίνει την δυνατότητα μελέτης των φυσικών διεργασιών που τις προκαλούν.<br />

Έτσι από τις διαφοροποιήσεις του καθιερωμένου φάσματος για το υπό<br />

εξέταση υλικό, μπορούμε να εξάγουμε πληροφορίες για τις διάφορες δομικές φάσεις<br />

που αυτό περιέχει (κρυσταλλικότητα, ποσοστό αμόρφου, ενδιάμεσες φάσεις<br />

στα όρια των κρυσταλλιτών), για την θερμοκρασία η οποία μπορεί να αναπτύσ-<br />

30

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!