3. ratom, saidan, risTvis? - ieeetsu
3. ratom, saidan, risTvis? - ieeetsu
3. ratom, saidan, risTvis? - ieeetsu
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>3.</strong> <strong>ratom</strong>, <strong>saidan</strong>, <strong>risTvis</strong>?<br />
kvlevas, iseve rogorc nebismier gaazrebul saqmianobas, axasiaTebs<br />
muSaobis garkveuli wesi. mravali Taobis gamocdilebam dagvanaxa, rom<br />
kvleva warmatebiT viTardeba da aRwevs Sedegs, Tu dayofilia Semdeg<br />
nabijebad:<br />
1. sakiTxis dayeneba (amocanis dasma);<br />
2. meTodikis SerCeva;<br />
<strong>3.</strong> monacemTa bazis Seqmna;<br />
4. monacemebis damuSaveba;<br />
5. Sedegebis kritikuli analizi;<br />
6. Sesrulebuli samuSaos aRwera.<br />
nebismier etapze SeiZleba aRmoCndes, rom samuSao Tavidanaa<br />
Sesasrulebeli, es xSirad xdeba. zogjer raRaca gamogvepare amocanis<br />
dasmis procesSi, zogjer arasworad virCevT meTodikas, zogjer kvlevis<br />
procesSi Cndeba axali garemoeba, anda SeiZleba movlenis sruliad<br />
axali Tvisebis gamovlenis mowme gavxvdeT, gacilebiT ufro saintereso<br />
Tvisebis, vidre is romlis Seswavlasac Tavdapirvelad vgegmavdiT.<br />
kvlevis warumateblobis SemTxvevaSic ki unda vecadoT gavaanalizoT<br />
misi mizezi – SeiZleba is saintereso da mniSvnelovani aRmoCndes.<br />
amocanis dasma<br />
samuSaos dawyebisas unda gaarkvioT, risi gageba gindaT. didi<br />
amocana SeiZleba patara amocanebad danawildes. mkafio SekiTxva da<br />
mkafio pasuxi - aucilebeli pirobaa.<br />
kvlevis gamocdilebam es SekiTxvebi mkafiod gansazRvra:<br />
SekiTxva – “ramdeni”. es raodenobrivi amocanaa.<br />
magaliTebi: - ramdeni nawilisagan Sesdgeba saaTi;<br />
- ramdeni kbili gaaCnia TiTo kbilanas;<br />
- ra zomisaa saaTi.<br />
SekiTxva – “rogoria kavSirebi”. esec raodenobrivi amocanaa<br />
magaliTebi: - ramdenjer unda gadaixaros qanqaram rom TiTo isarma<br />
gadainacvlos erTi danayofiT;<br />
- rogoria isrebis moZraobis siCqareebis Tanafardoba.<br />
SekiTxva – “aris Tu ara”. es Tvisobrivi amocanaa.<br />
- aris Tu ara raime kavSiri qanqaris masalasa da<br />
isrebis moZraobis siCqares Soris;<br />
- imuSavebs Tu ara saaTi dawolil mdgomareobaSi;<br />
- imuSavebs Tu ara saaTi uhaero sivrceSi;<br />
- imuSavebs Tu ara es saaTi orbitaze, mTvareze, sxva<br />
pirobebSi .<br />
SekiTxva – “<strong>risTvis</strong>”. es funqcionaluri amocanaa.<br />
11
magaliTebi: - <strong>risTvis</strong> aqvs saaTs qanqara;<br />
- <strong>risTvis</strong> aqvs sami isari;<br />
- <strong>risTvis</strong>aa saaTis yuTi.<br />
SekiTxva – “rogor”. amocana movlenis meqanizmebis gamosavlenad.<br />
magaliTebi: - rogor gadaecema qanqaris moZraoba kbilanas;<br />
- rogor gadaecema moZraoba kbilanidan kbilanas;<br />
- rogoraa uzrunvelyofili saaTis sizuste.<br />
SekiTxva – “<strong>ratom</strong>”. es mizezis gamovlenis amocanaa.<br />
- <strong>ratom</strong> ar Cerdeba qanqara;<br />
- <strong>ratom</strong>aa saWiro saaTis periodulad daqoqva;<br />
- <strong>ratom</strong>aa saWiro zogjer ostatis gamoZaxeba saaTis<br />
gasawmendaT da dasaregulireblad.<br />
SemdgomSi, pasuxebis ZiebiT, Tanmimdevrulad iqmneba movlenis<br />
informaciuli modeli, anu wydeba dasmuli amocana. magram am<br />
pirvel etapze Cven mxolod vgegmavT kvlevas, virCevT<br />
SekiTxvebs, romlebic gvainterebs. pasuxebis povnas sWirdeba<br />
sxvadasxva xerxi. am xerxTa erToblivoba, anu kvlevis<br />
meTodika 24 , unda SevarCioT.<br />
meTodikis SerCevis sami wesi<br />
• cdis an dakvirvebis Sedegi unda gamoixatos Tvisobrivi an<br />
raodenobrivi saxis maCveneblebiT (ricxviTi maCveneblebiT). es<br />
iZleva gadamowmebis saSualebas.<br />
• miRebuli Sedegi unda iyos calsaxa – anu, ar unda iZleodes<br />
mravalgvari interpretaciis saSualebas.<br />
• eqsperimenti ganmeorebadi unda iyos, anu meTodika ise unda iyos<br />
mowodebuli, rom sxva mkvlevars SeeZlos cdis gameoreba da<br />
analogiuri Sedegebis miReba.<br />
EEeqsperimentis Catarebisas gasaTvaliswinebelia:<br />
• kontroli eqsperimentis aucilebeli atributia – kontrolis<br />
saSualebiT xdeba instrumentebisa da cdis pirobebis Semowmeba<br />
• mkvlevari - rig SemTxvevebSi SeiZleba ganxilul iqnas, rogorc<br />
cdis garemos Semcvleli faqtori<br />
• meTodika unda Seeferebodes cdas – muSaobis periodSi SesaZloa<br />
saWiro gaxdes meTodebis koreqcia<br />
Tanamedrove kvleviTi samuSao koleqtiuria - erToblivi muSaoba xels<br />
uwyobs koleqtivis Camoyalibebas. aqac wesi gamomuSavda:<br />
• kvlevis mimdinareobaSi yovel monawiles konkretuli funqcia da<br />
amocana unda ekisrebodes;<br />
• yovel monawiles srulad unda hqondes gaazrebuli kvlevis<br />
saerTo mizani da misi sakuTari funqciis Sinaarsi;<br />
• dakvirvebis warmoebis wesi mkafiod unda iyos dadgenili;<br />
• kvlevis yoveli monawile unda flobdes sakvlev instrumentebTan<br />
muSaobis wesebsa da Cvevebs.<br />
24 meTodika<br />
12
da bolos!<br />
kvlevis oqros wesi - keTilsindisiereba<br />
kvlevis SedegebSi tyuili dauSvebelia, kvleviT samuSaoSi ufro<br />
misatevebelia davalebis ar Sesruleba, vidre Sedegebis gamogoneba<br />
cru Sedegi amaxinjebs sinamdviles, xels uSlis sxva mkvlevarebs<br />
WeSmaritebis dadgenaSiDda sabolood aucileblad gamoaSkaravdeba<br />
mkvlevari, romelic erTxel daiWires tyuilze, rogorc wesi,<br />
iZulebuli xdeba profesiaGSeicvalos<br />
samwuxarod, informaciis warmodgenis Tanamedrove teqnologia kvleviTi<br />
saqmianobis imitaciis 25 mraval saSualebas iZleva. es seni imdenad<br />
gavrcelda, rom mecnierebis axali mimarTulebac Seiqmna – samecniero<br />
arakeTilsindisierebis kvleva (Scientific Misconduct). am dargSi muSaoben<br />
fsiqologebi, qcevis kvlevis specialistebi, uSualod sabunebismetyvelo<br />
mimarTulebebis warmomadgenlebi. es uaRresad rTuli da saintereso<br />
dargia. aqac vlindeba mravali kanonzomiereba, maT Soris sakmaod<br />
fundamenturi.<br />
am dargis movlenebi or kategoriad iyofa. pirvelia meTodikis<br />
arasrulyofa da araswori interpretacia. es safrTxe keTilsindisier<br />
mkvlevarsac emuqreba. axlis Ziebisas xSirad ar gagvaCnia srulyofili<br />
meTodologia, gamzomi xelsawyo SeiZleba daziandes da araswor<br />
anaTvals gviCvenebdes. Cveni goneba yovelTvis cdilobs Seavsos<br />
monacemebis nakleboba, raRac mosazrebebidan gamomdinare, Cvens mier<br />
gamogonili informaciiT. zogjer es gamarTlebulia, zogjer SeiZleba<br />
uxeSi Secdomis wyarod iqces.<br />
amas xedavs mkvlevaris Tvali. TvalSi<br />
arsebuli sisxlis kapilaruli sistemis<br />
gamo gamosaxulebas edeba “brma” adgilebi.<br />
amas xedavs mkvlevaris tvini. Tvalis<br />
cwrafi mikromoZraobis gamo, tvini<br />
imaxsovrebs da amuSavebs gamosaxulebaTa<br />
mimdevrobas da qmnis Sesworebul<br />
informaciul models.<br />
25 imitacia<br />
13
meorea, ganzrax Cadenili arakeTilsindisiereba, daumsaxurebeli wodebis,<br />
socialuri statusis, an raime sxva miznis misaRwevad gamoiyeneba. es<br />
asustebs samecniero sazogadoeba, saerTod sazogadoebas, qmnis yalb<br />
samecniero skolebs, yalb samecniero warmodgenebs, abrunebs adamians<br />
ukan, akargvinebs mraval monapovars.<br />
sainJinro mecnierebaTa SemTxvevaSi arakeTilsindisiereba swrafad<br />
aSkaravdeba – arakeTilsindisierad Sesrulebul proeqti ver<br />
amoqmeddeba (daingreva arakeTilsindisierad gaTvlili xidi, saxli: ver<br />
daiZvreba adgilidan manqana: CaiZireba gemi: srulyofilad ver gadaicema<br />
informacia sakomunikacio arxiT da a.S.).<br />
fundamenturi mecnierebis SemTxvevaSi saqme ufro rTulad aris. aq<br />
SeiZleba wlebi daikargos, samecniero saqmianobis sfero gaqres. F<br />
ra aris fundamentaluri mecniereba? xSirad ganmartaven rogorc<br />
mecniereba mecnierebisaTvis. is ikvlevs saganTa bunebis Rrma safuZvlebs,<br />
romlebze dayrdnobiT xerxdeba adamianis warmoebiTi saqmianoba. es<br />
gamoyenebiTi mecnierebisa (Tu gamarTlebulia mecnierebis sistemidan<br />
nawilis gamoyofa) da sainJinro saqmianobis safuZvelia. Znelad<br />
moiZebneba nivTi, romelic ama Tu im gziT ar ukavSirdaba samecniero<br />
aRmoCenas. ara aqvs mniSvneloba sad aris aRmoCenili kanonzomiereba, igi<br />
kacobriobis monapovaria da adre Tu gvian iqceva sawarmoo Zalad da<br />
moemsaxureba Cveni yofierebis gardaqmnas.<br />
aRmoCena mravali faqtoriTaa ganpirobebuli. maT Soris samecniero<br />
skolebis urTierTqmedebiT, im kulturuli da istoriuli garemoTi,<br />
sadac yalibdeba mecnieri, azrovnebis Tavisuflebis xarisxiTa da<br />
mravali faqtoriT, romelic indikatoriviT gansazRvravs gadis Tu ara<br />
qveyanaSi faseulobaTa aRqmisa da Ziebis mowinave xazi.<br />
mowinave qveynebma didi xania minimumamde daiyvanes “manZili” samecniero<br />
Sedegsa da gamoyenebas Soris. inteleqtualur produqts adevs fasi da<br />
gaaCnia qmediTi mesakuTre da momxmarebeli. am sferos “janmrTelobaze”<br />
zrunaven mecnierebi da saxelmwifo moRvaweebi. araerTi mecnieruli<br />
movlena gamxdara saxelmwifoebs Soris paiqrobis sagani. sagareo<br />
politikaSi, am dargis mdgomareoba metyvelebs imaze aqvs Tu ara<br />
saxelmwifos, garda sxva “organoebisa”, ganviTarebuli “tvini”. qveynis<br />
ubedurebaa, Tu am adgils ikaveben imitatorebi. jansaR viTarebaSi, am<br />
dargSi Cadebuli Tanxa unda brundebodes, praqtikuli da komerciuli<br />
SedegebiT, mraval dargSi gamosayenebadi kadrebiT, kvalificirebuli<br />
saxelmwifo eqspertiziT, saxelmwifos mimarT ndobiT mis SigniT da<br />
gareT, mtkice TanamSromlobiT mraval qveyanasTan, brundebodes myari<br />
Tanasworuflebiani saerTaSoriso investiciebiT.<br />
meoce saukunis erTerTma gamoCenilma fizikosma, nobelis premiis<br />
laureatma riCard feinmanma Tavisi cxovrebis da samecniero moRvaweobis<br />
gamocdileba Seajama avtobiografiul wignSi saxelwodebiT “Tqven, ra<br />
Tqma inda, xumrobT batono feinman!”. wignis bolo, Semajamebel Tavs<br />
feinmani uTmobs samecniero keTilsindisierebas da moyavs ramdenime<br />
TvalsaCino magaliTi. waikiTxeT es wigni. bevr sainteresos gaigebT.<br />
14
Tu yvelaferi, razec aqamde visaubreT, TqvenTvis gasagebia - swori<br />
midgoma maqvs arCeuli TqvenTvis informaciis misawodeblad. gaixseneT _<br />
jer Tanmimdevrulad vswavlobT mecnierebis enas, SemdgomSi vcdilobT<br />
calsaxad davsvaT SekiTxva da movZebnoT pasuxi. aseTi midgoma<br />
yovelTvis amarTlebs, am gziT viaroT.<br />
riCard feinmani yveba aseT kuriozul SemTxvevas:<br />
konferenciis meore dRes momiaxlovda stenografisti 26 da mekiTxeba: “ras saqmianobT?<br />
Tqven, darwmunebuli var ar brZandebiT profesori”.<br />
- swored profesori var.<br />
- risi?<br />
- mecnierebis – fizikis.<br />
- ai, Turme, raSi yofila saqme! mivxvdi mizezs!<br />
- ris mizezs?<br />
- me stenografisti var da vbeWdav yvelafers, rasac konferenciaze laparakoben.<br />
rodesac sxvebi laparakoben, yvelafers vbeWdav, magram araferi ar mesmis. magram<br />
rodesac Tqven dgebiT, mesmis yvelaferi rasac Tqven gulisxmobT, raSia sakiTxis arsi,<br />
an raze laparakobT. amitomac vifiqre, rom ar SeiZleba iyoT profesori!<br />
am konspeqtis avtori, araerTxel gamovsulvar moxsenebiT samecniero<br />
konferenciaze, da araerTxel gamigia Cemi kolegebis Sefaseba – “rogorc<br />
yovelTvis, yvelaferi naTelia, mkafio da gasagebia”. es maswavles<br />
skolaSi, maswavles universitetSi. vcdilob Tqven gadmogceT es<br />
gamocdileba.<br />
TandaTanobiT Cveni “saubris ena” garTuldeba. SemoviRebT axal,<br />
dargisaTvis damaxasiaTebel cnebebs, moviyvanT faqtebs, avRwerT<br />
kanomzomierebebs, CamovayalibebT maT maTematikis enaze. Tu momyvebiT,<br />
yvelaferi isev mkafio, martivi da gasagebi darCeba. Tu CamorCebiT – Cven<br />
erTmaneTs veRar gavugebT.<br />
4. mecniereba – maTematika – teqnologia – proeqtireba da<br />
konstruireba realobis axali elementis Seqmna<br />
am Tavis saxelwodebidan ukve naTelia, rom realobis axali elementis<br />
Seqmna oTx aucilebel komponents (Semadgenel nawils) Seicavs. pirvelze<br />
– mecnierebaze, sakmarisad visaubreT. es bunebis Tvisebebisa da<br />
kanonzomierebis codnis wyaroa. es Tvisebebi Cvengan damoukideblad<br />
arseboben da Cven vcdilobT isini gamoviyenoT Cvens sasargeblod.<br />
inJinerisaTvis es informacia mocemulia wignebisa da cnobarebis saxiT<br />
da misi kolegebis – mecnierebis namoRvawars warmoadgens.<br />
<strong>ratom</strong> gamovyaviT calke maTematika? maTematika erTerTi saocrebaa,<br />
romelic Seqmna adamianma, saocrebaa, romelic mis usazRvro niWze<br />
metyvelebs, magram mTlianobaSi, misi daniSnuleba TviT avtors –adamians,<br />
amomwuravad ar esmis.<br />
filosofosebi (sibrZnis moyvarulebi), saukuneebis ganmavlobaSi<br />
msjeloben imaze aris Tu ara buneba “awyobili” maTematikis kanonebze,<br />
romlebic Cven aRmovaCineT da viyenebT, Tu piriqiT – maTematika<br />
adamianis qmnilebaa, misi azrovnebis xerxis ganuyofeli nawilia, da<br />
amitom, Zalauneburad yvelafers vxedavT maTematikis kanonebis saxiT da<br />
am kanonebiT avRwerT. am sakiTxze msjeloba Sors wagviyvans.<br />
26 stenografia -<br />
15
SeTanxmeba 2. davkmayofildeT im faqtiT, rom Cven warmatebiT viyenebT<br />
praqtikul saqmianobaSi ariTmetikas, algebras, geometrias,<br />
trigonometrias, maTematikur analizs da maTematikis sxva dargebs.<br />
zogierTi, Tavdapirvelad TiTqos abstraqtuli, realobas moklebuli<br />
maTematikuri cneba didi xania savsebiT konkretuli obieqtebisa da<br />
movlenebis aRsawerad gamoiyeneba. zogierTma Cemi Taobis Tvalwin miiRo<br />
realuri formebi, zogierTi Tqvens Tvalwin miiRebs am formebs.<br />
davkmayofildeTimiT, rom maTematika gaxda bunebis kvlevis teqnologiis<br />
nawili, anu Semecnebis xerxTa erToblivobis ganuyofeli da efeqturi<br />
nawili.<br />
isic faqtia, rom maTematikosebi “win uswreben movlenebs” da winaswar<br />
qmnian (Tu arkveven da alageben?) teqnologiur marags – Tavisebur<br />
kapitals, oqros teqnologiur marags, romelsac Cven SemdgomSi viyenebT.<br />
es kapitali ara marto abstraqtuli TeoriebiTaa warmodgenili, aramed<br />
konkretuli receptebiTac, romlebis daiyvanebian ariTmetikis doneze da<br />
gvaZleven saSualebas konkretuli amocanebi amovxsnaT.<br />
garda aseTi umaRlesi xarisxis teqnologiis, meqanizmebis, masalebis,<br />
instrumentebisa da sxvadasxva “eSmakobis saxiT”, arsebobs mravali sxva<br />
xerxi mTeli kacobriobis gamocdilebis saxiT. adamiani yoveldRe<br />
sargeblobs am maragiT, metic, qmnis axals da amdidrebs teqnologias.<br />
naxatidan naTelia, rom es xdeba konstruirebisa da proeqtirebis<br />
Taviseburi modgomebiT.<br />
naxati 4.1<br />
realobis axali elementis Seqmna xdeba am oTxi sawyisis gaerTianebiT.<br />
Cven ukve gvaqvs warmodgena imis Sesaxeb, Tu rogor unda ganxorcieldes<br />
es procesi – gavixsenoT wina Tavi.<br />
yvelaferi isev iwyeba SekiTxviT (SekiTxvebiT) da amocanis dasmiT da<br />
grZeldeba pasuxebis ZiebiT. mivyveT cxrils da gavmarTod Taviseburi<br />
dialogi:<br />
kiTxva<br />
pasuxi<br />
- risi Seqnma gvinda? - velosipedis (ganvixiloT es<br />
ucnauri amocana, gamomgoneblebs<br />
xSirad dascinian, iTvleba, rom<br />
velosipedis gamogoneba fuWi<br />
saqmea)<br />
16
- <strong>ratom</strong> gvinda amis Seqmna SesaZlo varianti SeiZleba bevri<br />
iyos:<br />
- gvinda movigoT velorbola<br />
axali teqnikis xarjze;<br />
- qveynis mosaxleoba iTxovs iaf<br />
gadaadgilebis saSualebas<br />
qalaqebis zrdisa da<br />
gadaadgilebis manZilebis<br />
zrdis gamo;<br />
- garTobis axali saxe gaCnda –<br />
velosipedebiT wyalSi xtoma;<br />
- viRacam moigona, rom<br />
velosipedi yvelaze kargi<br />
saCuqaria SeyvarebulisaTvis da<br />
bazari ver akmayofilebs<br />
moTxovnas; da a.S.<br />
rogorc xedavT, mravali mizezi arsebobs imisaTvis, rom Tavidan<br />
daviwyoT sxvadasxva daniSnulebis velosipedebis gamogoneba. Tavidanve<br />
unda SevTanxmdeT, rom viciT ra aris velosipedi da igi ar SegveSleba<br />
motocikletSi, avtomanqanaSi, matarebelSi an TviTmfrinavSi. gasagebia,<br />
rom es CamonaTvali ganzrax moviyvane, rom gamovyo erTerTi mTavari<br />
niSani – velosipedi satransporto saSualebaa. faqtia, rom Cven<br />
velosipeds calsaxad vcnobT, da Tu daviwyeT misi aRwera da yvela<br />
Tvisebis CamoTvla, SeiZleba saerTod davibneT da absurdamde 27 mivideT.<br />
1820 1868 1890<br />
miaqcieT yuradReba, rom pasuxi Seicavs informacias, romlis gamoyenebiT<br />
SegviZlia daviwyoT Cveni qmedebebis dagegmva da gadawyvetilebebis<br />
mimarTulebebis Zieba. magaliTad:<br />
1. gvinda movigoT velorbola axali teqnikis xarjze. am SemTxvevaSi<br />
velosipedi inarCunebs Tavis DdaniSnulebas, rogorc adamianis kunTebis<br />
ZaliT moZravi satransporto saSualeba da konstruqtoris winaSe dgas<br />
misi siswrafis gazrdis amocana. am SemTxvevaSi moqmedebs naxat 4.1-ze<br />
moyvanili Tanmimdevroba: aris Tu ara mecnierebaSi an teqnologiaSi<br />
raime axali aRmoCena, romelsac gamoviyenebT? magaliTad<br />
antigravitaciuri saRebavi, romelic mkveTrad daamsubuqebs velosipeds,<br />
an zeTi, romelic mkveTrad Seamcirebs meqanikuri gadacemis xaxuns, da<br />
a.S.<br />
27 absurdi<br />
17
amas, ra Tqma unda moyveba maTematikuri gaTvla Tu ra mogebas miviRebT<br />
siCqareSi, ra dagvijdeba, SesaZlebelia maTematikuri modelis Seqmna da<br />
imis gansazRvra optimaluria Tu ara velosipedis Zaras forma, simZimis<br />
centris mdebareoba da morgebulia Tu ara zomebi konkretul<br />
velomrbolelze, romelsac vamzadebT TamaSebisaTvis. SesaZlebelia<br />
msajTa kolegiam ukve gaigo antigravitaciuli saRebavis Sesaxeb da ukve<br />
amzadebs SezRudvas mis gamoyenebaze. SesaZlebelia Cveni proeqtis<br />
saukeTeso variantis ganxorcieleba ver eswreba momdevno olimpiur<br />
TamaSebamde, da sxva xerxs unda mivmarToT.<br />
velosportma rTuli gza gaira am amocanis gadawyvetaSi, ras ar mimarTa<br />
teqnikuri gadawyvetilebidan dawyebuli da dopingiT damTavrebuli. dRes<br />
es sporti sul sxvanaerad gamoiyureba vidre 20-30 wlis win.<br />
CvenTvis mTavaria, rom muSaobda da muSaobs naxat 4.1-ze moyvanili sqema,<br />
romelic universaluria (sayovelTaoa) da realur Sedegs iZleva.<br />
2. qveynis mosaxleoba iTxovs iaf gadaadgilebis saSualebas qalaqebis<br />
zrdis da gadaadgilebis manZilebis zrdis gamo. aseTi amocanebi<br />
realurad idga CineTis winaSe da, Tavis droze warmatebiT gadawyda<br />
masobrivi warmoebis organizaciiT, konstruqciis gaiafebiTa da<br />
damzadebisa da awyobis teqnologiis gaunjobesebiT. aqac procesi igive<br />
cikliT ganxorcielda.<br />
<strong>3.</strong> garTobis axali saxe gaCnda – velosipedebiT wyalSi xtoma. Tu<br />
garTobis es saxeoba masobriv xasiaTs iRebs (es dasturdeba<br />
statistikuri kvleviT da SesaZlebelia tendenciis prognozireba – anu<br />
gaaCnia obieqturi mizezi da mecnierulad dadasturebuli safuZveli) da<br />
gsurT komerciuli mogebis miReba, albaT gamoikvlevdiT da<br />
SeimuSavebdiT am “sportisaTvis” usafrTxo velosipeds an wyalqveSa<br />
velosipeds.<br />
4. velosipedi yvelaze kargi saCuqaria SeyvarebulisaTvis da bazari ver<br />
akmayofilebs moTxovnas. SegiZliaT SeTavazoT bazars dasakeci<br />
velosipedi, radgan es Sesanaxad uxerxuli saCuqaria, saTamaSo<br />
18
velosipedi an simboluri ori rgoli. velosipeds Seesabameba sinonimi 28<br />
– sityva bicycle, bi + cycle. laTinurad es ori rgolia. albaT mixvdiT, rom<br />
pirvel velosipedTan erTad bunebrivad gaCnda es sityvac, amitom, Tu<br />
fantazias 29 movixmarT, savsebiT warmosadgenia, rom velosipedis Cuqeba<br />
qorwinebis simbolur winadadebad SeiZleba CaiTvalos.<br />
Zneli dasajerebelia, magram bolo ori amocana Cemi mogonili ar aris.<br />
es amocanebi, rogorc irkveva, dasmulia da gamomgonebels elodebian.<br />
gamovitanoT daskvna – amocanis dasmis Semdeg SeiZleba gaCndes ramdenime<br />
pasuxi, gamoCndes mravali teqnologiuri gadawyvetileba. absurdul,<br />
uCveulo moTxovnilebaSic ki SeiZleba vinme iyos dainteresebuli.<br />
moTxovnileba aucileblad CarTavs proeqtirebisa da konstruirebis<br />
process da ganxorcieldeba zemod ganxiluli cikli. ar aris saWiro<br />
vamtkicoT, rom<br />
- rac ufro Rrmad da farTod icnobs inJineri mecnierebis safuZvlebs<br />
– miT ufro didia saukeTeso gadawyvetilebaze gasvlis albaToba;<br />
- rac ufro Rrmad da farTod icnobs inJineri maTematikis safuZvlebs,<br />
gamoyenebiTi maTematikis meTodebsa da maT gamoyenebas sxvadasxva<br />
programuli paketis meSveobiT an sakuTari programebiT – miT ufro<br />
didia saukeTeso gadawyvetilebaze gasvlis albaToba. mis xelSi<br />
modelirebisa da modeluri kvlevis mZlavri iaraRia;<br />
- rac ufro farTod icnobs inJineri Tanamedrove teqnologiebs,<br />
adevnebs Tvals teqnikur siaxleebs – isev, miT ufro didia saukeTeso<br />
gadawyvetilebaze gasvlis albaToba.<br />
proeqtireba da konstruireba iwyeba variantebis gadarCeviTa da<br />
urTierTSedarebiT. SesaZlebelia vinmem ukve gadawyvita dasmuli<br />
sainJinro amocana. maSin Tqven an aumjobesebT am gadawyvetilebas, anda<br />
imeorebT. Tu TqvenTvis sasurveli analogi dapatentebulia – mimarTavT<br />
patentis mflobels licenziis SeZenis Taobaze.<br />
ganvlili masala gvaZlevs saSualebas “SeviaraRdeT” meTodiT, romelic<br />
gagviadvilebs sxva mravali sakiTxis ganxilvas. Tanamedrove eleqtrulma<br />
da eleqtronulma inJineriam gaiara gza, romelic xasiaTdeba mravali<br />
miRweviT mecnierebaSi, maTematikaSi, teqnologiaSi da miRwevebiT<br />
proeqtirebisa da konstruirebis procesebis organizaciaSi. amitom<br />
bunebrivia win viaroT swored am komponentebis garCeviT<br />
eleqtronikasTan mimarTebaSi.<br />
28 sinonimi<br />
29 fantazia<br />
19
yovelTvis unda gvaxsovdes, rom mecnieruli kvleva –<br />
- iTxovs mtkicebulebebs;<br />
- warmoadgens logikis da warmodgenebis “narevs”;<br />
- xsnis da winaswarmetyvelebs;<br />
- cdilobs gaaigivos movlenebi da gaeqces konservatizms;<br />
- ar cnobs avtoritetebs.<br />
sainJinro da teqnologiuri saqmianoba, proeqtireba da konstruireba –<br />
- mizandasaxulia;<br />
- efuZneba konkretul moTxovnebs;<br />
- sistematuria;<br />
- Tanmimdevrulia;<br />
- SemoqmedebiTia da uSvebs sxvadasxva SesaZlo amoxsnas.<br />
XXI saukune kacobriobis winaSe mraval amocanas ayenebs. aSS sainJinro<br />
akademiis eqspertebma Camoayalibes sia, romelsac uwodes saukunis<br />
sainJinro gamowvevebi. es ToTxmeti amocana aseTnairad aris<br />
formulirebuli:<br />
- srulyofili mzis energetikis Seqmna;<br />
- birTvuli sinTezis energetikis Seqmna;<br />
- energetikidan naxSiris moxmarebis gamoricxva;<br />
- azotis ciklis (biogeoqimiuri ciklis) marTvis daufleba;<br />
- wylis gawmendis meTodebis sruli daufleba;<br />
- qalaqebis infrastruqturis aRdgena da gaumjobeseba;<br />
- mowinave samedicino informatikis Seqmna;<br />
- srulyofili samedicino inJineriis Seqmna;<br />
- tvinis struqturis sruli Seswavla;<br />
- birTvuli usafrTxoebis uzrunvelyofa;<br />
- kiber sivrcis usafrTxoebis uzrunvelyofa;<br />
- virtualuri realobis saSualebebis gazrda;<br />
- personaluri swavlebis meTdebisa da garemos gaumjobeseba;<br />
- samecniero kvlevis instrumentebis ganviTareba.<br />
advili SesamCnevia, rom eleqtruli da eleqtronuli inJineriis<br />
ganviTarebis gareSe arc erTi mimarTuleba ar ganviTardeba. eleqtronika<br />
am mimarTulebebSi sensorebiT, analizatorebiT, gazomvebis, gamoTvlis<br />
da marTvis sistemebiT aris warmodgenili. warmoudgenelia momavali<br />
sakomunikacio sistemebis axali Taobebis gareSe. ra Tqma unda progresi<br />
ver miiRweva kadrebis momzadebis srulyofili sistemis gareSec.<br />
Cven gamovyaviT is amocanebi, romlebis pirdapir exebial eleqtronikis<br />
da eleqtrul inJinerias.<br />
es gamowvevebi gvkarnaxoben, rom inJineria sauniversiteto disciplina<br />
unda gaxdes, da es ukve ganxorcielda msoflios wamyvan universitetebSi.<br />
ukve vnaxeT, rom aucilebelia fundamenturi samecniero ganaTleba da<br />
maTematika. am sauniversiteto kursebs emateba teqnologiuri, anu<br />
gamoyenebiTi mecnierebis disciplinebi da proeqtirebis/konstruirebis<br />
kursebi.<br />
20