22.01.2014 Views

3. ratom, saidan, risTvis? - ieeetsu

3. ratom, saidan, risTvis? - ieeetsu

3. ratom, saidan, risTvis? - ieeetsu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>3.</strong> <strong>ratom</strong>, <strong>saidan</strong>, <strong>risTvis</strong>?<br />

kvlevas, iseve rogorc nebismier gaazrebul saqmianobas, axasiaTebs<br />

muSaobis garkveuli wesi. mravali Taobis gamocdilebam dagvanaxa, rom<br />

kvleva warmatebiT viTardeba da aRwevs Sedegs, Tu dayofilia Semdeg<br />

nabijebad:<br />

1. sakiTxis dayeneba (amocanis dasma);<br />

2. meTodikis SerCeva;<br />

<strong>3.</strong> monacemTa bazis Seqmna;<br />

4. monacemebis damuSaveba;<br />

5. Sedegebis kritikuli analizi;<br />

6. Sesrulebuli samuSaos aRwera.<br />

nebismier etapze SeiZleba aRmoCndes, rom samuSao Tavidanaa<br />

Sesasrulebeli, es xSirad xdeba. zogjer raRaca gamogvepare amocanis<br />

dasmis procesSi, zogjer arasworad virCevT meTodikas, zogjer kvlevis<br />

procesSi Cndeba axali garemoeba, anda SeiZleba movlenis sruliad<br />

axali Tvisebis gamovlenis mowme gavxvdeT, gacilebiT ufro saintereso<br />

Tvisebis, vidre is romlis Seswavlasac Tavdapirvelad vgegmavdiT.<br />

kvlevis warumateblobis SemTxvevaSic ki unda vecadoT gavaanalizoT<br />

misi mizezi – SeiZleba is saintereso da mniSvnelovani aRmoCndes.<br />

amocanis dasma<br />

samuSaos dawyebisas unda gaarkvioT, risi gageba gindaT. didi<br />

amocana SeiZleba patara amocanebad danawildes. mkafio SekiTxva da<br />

mkafio pasuxi - aucilebeli pirobaa.<br />

kvlevis gamocdilebam es SekiTxvebi mkafiod gansazRvra:<br />

SekiTxva – “ramdeni”. es raodenobrivi amocanaa.<br />

magaliTebi: - ramdeni nawilisagan Sesdgeba saaTi;<br />

- ramdeni kbili gaaCnia TiTo kbilanas;<br />

- ra zomisaa saaTi.<br />

SekiTxva – “rogoria kavSirebi”. esec raodenobrivi amocanaa<br />

magaliTebi: - ramdenjer unda gadaixaros qanqaram rom TiTo isarma<br />

gadainacvlos erTi danayofiT;<br />

- rogoria isrebis moZraobis siCqareebis Tanafardoba.<br />

SekiTxva – “aris Tu ara”. es Tvisobrivi amocanaa.<br />

- aris Tu ara raime kavSiri qanqaris masalasa da<br />

isrebis moZraobis siCqares Soris;<br />

- imuSavebs Tu ara saaTi dawolil mdgomareobaSi;<br />

- imuSavebs Tu ara saaTi uhaero sivrceSi;<br />

- imuSavebs Tu ara es saaTi orbitaze, mTvareze, sxva<br />

pirobebSi .<br />

SekiTxva – “<strong>risTvis</strong>”. es funqcionaluri amocanaa.<br />

11


magaliTebi: - <strong>risTvis</strong> aqvs saaTs qanqara;<br />

- <strong>risTvis</strong> aqvs sami isari;<br />

- <strong>risTvis</strong>aa saaTis yuTi.<br />

SekiTxva – “rogor”. amocana movlenis meqanizmebis gamosavlenad.<br />

magaliTebi: - rogor gadaecema qanqaris moZraoba kbilanas;<br />

- rogor gadaecema moZraoba kbilanidan kbilanas;<br />

- rogoraa uzrunvelyofili saaTis sizuste.<br />

SekiTxva – “<strong>ratom</strong>”. es mizezis gamovlenis amocanaa.<br />

- <strong>ratom</strong> ar Cerdeba qanqara;<br />

- <strong>ratom</strong>aa saWiro saaTis periodulad daqoqva;<br />

- <strong>ratom</strong>aa saWiro zogjer ostatis gamoZaxeba saaTis<br />

gasawmendaT da dasaregulireblad.<br />

SemdgomSi, pasuxebis ZiebiT, Tanmimdevrulad iqmneba movlenis<br />

informaciuli modeli, anu wydeba dasmuli amocana. magram am<br />

pirvel etapze Cven mxolod vgegmavT kvlevas, virCevT<br />

SekiTxvebs, romlebic gvainterebs. pasuxebis povnas sWirdeba<br />

sxvadasxva xerxi. am xerxTa erToblivoba, anu kvlevis<br />

meTodika 24 , unda SevarCioT.<br />

meTodikis SerCevis sami wesi<br />

• cdis an dakvirvebis Sedegi unda gamoixatos Tvisobrivi an<br />

raodenobrivi saxis maCveneblebiT (ricxviTi maCveneblebiT). es<br />

iZleva gadamowmebis saSualebas.<br />

• miRebuli Sedegi unda iyos calsaxa – anu, ar unda iZleodes<br />

mravalgvari interpretaciis saSualebas.<br />

• eqsperimenti ganmeorebadi unda iyos, anu meTodika ise unda iyos<br />

mowodebuli, rom sxva mkvlevars SeeZlos cdis gameoreba da<br />

analogiuri Sedegebis miReba.<br />

EEeqsperimentis Catarebisas gasaTvaliswinebelia:<br />

• kontroli eqsperimentis aucilebeli atributia – kontrolis<br />

saSualebiT xdeba instrumentebisa da cdis pirobebis Semowmeba<br />

• mkvlevari - rig SemTxvevebSi SeiZleba ganxilul iqnas, rogorc<br />

cdis garemos Semcvleli faqtori<br />

• meTodika unda Seeferebodes cdas – muSaobis periodSi SesaZloa<br />

saWiro gaxdes meTodebis koreqcia<br />

Tanamedrove kvleviTi samuSao koleqtiuria - erToblivi muSaoba xels<br />

uwyobs koleqtivis Camoyalibebas. aqac wesi gamomuSavda:<br />

• kvlevis mimdinareobaSi yovel monawiles konkretuli funqcia da<br />

amocana unda ekisrebodes;<br />

• yovel monawiles srulad unda hqondes gaazrebuli kvlevis<br />

saerTo mizani da misi sakuTari funqciis Sinaarsi;<br />

• dakvirvebis warmoebis wesi mkafiod unda iyos dadgenili;<br />

• kvlevis yoveli monawile unda flobdes sakvlev instrumentebTan<br />

muSaobis wesebsa da Cvevebs.<br />

24 meTodika<br />

12


da bolos!<br />

kvlevis oqros wesi - keTilsindisiereba<br />

kvlevis SedegebSi tyuili dauSvebelia, kvleviT samuSaoSi ufro<br />

misatevebelia davalebis ar Sesruleba, vidre Sedegebis gamogoneba<br />

cru Sedegi amaxinjebs sinamdviles, xels uSlis sxva mkvlevarebs<br />

WeSmaritebis dadgenaSiDda sabolood aucileblad gamoaSkaravdeba<br />

mkvlevari, romelic erTxel daiWires tyuilze, rogorc wesi,<br />

iZulebuli xdeba profesiaGSeicvalos<br />

samwuxarod, informaciis warmodgenis Tanamedrove teqnologia kvleviTi<br />

saqmianobis imitaciis 25 mraval saSualebas iZleva. es seni imdenad<br />

gavrcelda, rom mecnierebis axali mimarTulebac Seiqmna – samecniero<br />

arakeTilsindisierebis kvleva (Scientific Misconduct). am dargSi muSaoben<br />

fsiqologebi, qcevis kvlevis specialistebi, uSualod sabunebismetyvelo<br />

mimarTulebebis warmomadgenlebi. es uaRresad rTuli da saintereso<br />

dargia. aqac vlindeba mravali kanonzomiereba, maT Soris sakmaod<br />

fundamenturi.<br />

am dargis movlenebi or kategoriad iyofa. pirvelia meTodikis<br />

arasrulyofa da araswori interpretacia. es safrTxe keTilsindisier<br />

mkvlevarsac emuqreba. axlis Ziebisas xSirad ar gagvaCnia srulyofili<br />

meTodologia, gamzomi xelsawyo SeiZleba daziandes da araswor<br />

anaTvals gviCvenebdes. Cveni goneba yovelTvis cdilobs Seavsos<br />

monacemebis nakleboba, raRac mosazrebebidan gamomdinare, Cvens mier<br />

gamogonili informaciiT. zogjer es gamarTlebulia, zogjer SeiZleba<br />

uxeSi Secdomis wyarod iqces.<br />

amas xedavs mkvlevaris Tvali. TvalSi<br />

arsebuli sisxlis kapilaruli sistemis<br />

gamo gamosaxulebas edeba “brma” adgilebi.<br />

amas xedavs mkvlevaris tvini. Tvalis<br />

cwrafi mikromoZraobis gamo, tvini<br />

imaxsovrebs da amuSavebs gamosaxulebaTa<br />

mimdevrobas da qmnis Sesworebul<br />

informaciul models.<br />

25 imitacia<br />

13


meorea, ganzrax Cadenili arakeTilsindisiereba, daumsaxurebeli wodebis,<br />

socialuri statusis, an raime sxva miznis misaRwevad gamoiyeneba. es<br />

asustebs samecniero sazogadoeba, saerTod sazogadoebas, qmnis yalb<br />

samecniero skolebs, yalb samecniero warmodgenebs, abrunebs adamians<br />

ukan, akargvinebs mraval monapovars.<br />

sainJinro mecnierebaTa SemTxvevaSi arakeTilsindisiereba swrafad<br />

aSkaravdeba – arakeTilsindisierad Sesrulebul proeqti ver<br />

amoqmeddeba (daingreva arakeTilsindisierad gaTvlili xidi, saxli: ver<br />

daiZvreba adgilidan manqana: CaiZireba gemi: srulyofilad ver gadaicema<br />

informacia sakomunikacio arxiT da a.S.).<br />

fundamenturi mecnierebis SemTxvevaSi saqme ufro rTulad aris. aq<br />

SeiZleba wlebi daikargos, samecniero saqmianobis sfero gaqres. F<br />

ra aris fundamentaluri mecniereba? xSirad ganmartaven rogorc<br />

mecniereba mecnierebisaTvis. is ikvlevs saganTa bunebis Rrma safuZvlebs,<br />

romlebze dayrdnobiT xerxdeba adamianis warmoebiTi saqmianoba. es<br />

gamoyenebiTi mecnierebisa (Tu gamarTlebulia mecnierebis sistemidan<br />

nawilis gamoyofa) da sainJinro saqmianobis safuZvelia. Znelad<br />

moiZebneba nivTi, romelic ama Tu im gziT ar ukavSirdaba samecniero<br />

aRmoCenas. ara aqvs mniSvneloba sad aris aRmoCenili kanonzomiereba, igi<br />

kacobriobis monapovaria da adre Tu gvian iqceva sawarmoo Zalad da<br />

moemsaxureba Cveni yofierebis gardaqmnas.<br />

aRmoCena mravali faqtoriTaa ganpirobebuli. maT Soris samecniero<br />

skolebis urTierTqmedebiT, im kulturuli da istoriuli garemoTi,<br />

sadac yalibdeba mecnieri, azrovnebis Tavisuflebis xarisxiTa da<br />

mravali faqtoriT, romelic indikatoriviT gansazRvravs gadis Tu ara<br />

qveyanaSi faseulobaTa aRqmisa da Ziebis mowinave xazi.<br />

mowinave qveynebma didi xania minimumamde daiyvanes “manZili” samecniero<br />

Sedegsa da gamoyenebas Soris. inteleqtualur produqts adevs fasi da<br />

gaaCnia qmediTi mesakuTre da momxmarebeli. am sferos “janmrTelobaze”<br />

zrunaven mecnierebi da saxelmwifo moRvaweebi. araerTi mecnieruli<br />

movlena gamxdara saxelmwifoebs Soris paiqrobis sagani. sagareo<br />

politikaSi, am dargis mdgomareoba metyvelebs imaze aqvs Tu ara<br />

saxelmwifos, garda sxva “organoebisa”, ganviTarebuli “tvini”. qveynis<br />

ubedurebaa, Tu am adgils ikaveben imitatorebi. jansaR viTarebaSi, am<br />

dargSi Cadebuli Tanxa unda brundebodes, praqtikuli da komerciuli<br />

SedegebiT, mraval dargSi gamosayenebadi kadrebiT, kvalificirebuli<br />

saxelmwifo eqspertiziT, saxelmwifos mimarT ndobiT mis SigniT da<br />

gareT, mtkice TanamSromlobiT mraval qveyanasTan, brundebodes myari<br />

Tanasworuflebiani saerTaSoriso investiciebiT.<br />

meoce saukunis erTerTma gamoCenilma fizikosma, nobelis premiis<br />

laureatma riCard feinmanma Tavisi cxovrebis da samecniero moRvaweobis<br />

gamocdileba Seajama avtobiografiul wignSi saxelwodebiT “Tqven, ra<br />

Tqma inda, xumrobT batono feinman!”. wignis bolo, Semajamebel Tavs<br />

feinmani uTmobs samecniero keTilsindisierebas da moyavs ramdenime<br />

TvalsaCino magaliTi. waikiTxeT es wigni. bevr sainteresos gaigebT.<br />

14


Tu yvelaferi, razec aqamde visaubreT, TqvenTvis gasagebia - swori<br />

midgoma maqvs arCeuli TqvenTvis informaciis misawodeblad. gaixseneT _<br />

jer Tanmimdevrulad vswavlobT mecnierebis enas, SemdgomSi vcdilobT<br />

calsaxad davsvaT SekiTxva da movZebnoT pasuxi. aseTi midgoma<br />

yovelTvis amarTlebs, am gziT viaroT.<br />

riCard feinmani yveba aseT kuriozul SemTxvevas:<br />

konferenciis meore dRes momiaxlovda stenografisti 26 da mekiTxeba: “ras saqmianobT?<br />

Tqven, darwmunebuli var ar brZandebiT profesori”.<br />

- swored profesori var.<br />

- risi?<br />

- mecnierebis – fizikis.<br />

- ai, Turme, raSi yofila saqme! mivxvdi mizezs!<br />

- ris mizezs?<br />

- me stenografisti var da vbeWdav yvelafers, rasac konferenciaze laparakoben.<br />

rodesac sxvebi laparakoben, yvelafers vbeWdav, magram araferi ar mesmis. magram<br />

rodesac Tqven dgebiT, mesmis yvelaferi rasac Tqven gulisxmobT, raSia sakiTxis arsi,<br />

an raze laparakobT. amitomac vifiqre, rom ar SeiZleba iyoT profesori!<br />

am konspeqtis avtori, araerTxel gamovsulvar moxsenebiT samecniero<br />

konferenciaze, da araerTxel gamigia Cemi kolegebis Sefaseba – “rogorc<br />

yovelTvis, yvelaferi naTelia, mkafio da gasagebia”. es maswavles<br />

skolaSi, maswavles universitetSi. vcdilob Tqven gadmogceT es<br />

gamocdileba.<br />

TandaTanobiT Cveni “saubris ena” garTuldeba. SemoviRebT axal,<br />

dargisaTvis damaxasiaTebel cnebebs, moviyvanT faqtebs, avRwerT<br />

kanomzomierebebs, CamovayalibebT maT maTematikis enaze. Tu momyvebiT,<br />

yvelaferi isev mkafio, martivi da gasagebi darCeba. Tu CamorCebiT – Cven<br />

erTmaneTs veRar gavugebT.<br />

4. mecniereba – maTematika – teqnologia – proeqtireba da<br />

konstruireba realobis axali elementis Seqmna<br />

am Tavis saxelwodebidan ukve naTelia, rom realobis axali elementis<br />

Seqmna oTx aucilebel komponents (Semadgenel nawils) Seicavs. pirvelze<br />

– mecnierebaze, sakmarisad visaubreT. es bunebis Tvisebebisa da<br />

kanonzomierebis codnis wyaroa. es Tvisebebi Cvengan damoukideblad<br />

arseboben da Cven vcdilobT isini gamoviyenoT Cvens sasargeblod.<br />

inJinerisaTvis es informacia mocemulia wignebisa da cnobarebis saxiT<br />

da misi kolegebis – mecnierebis namoRvawars warmoadgens.<br />

<strong>ratom</strong> gamovyaviT calke maTematika? maTematika erTerTi saocrebaa,<br />

romelic Seqmna adamianma, saocrebaa, romelic mis usazRvro niWze<br />

metyvelebs, magram mTlianobaSi, misi daniSnuleba TviT avtors –adamians,<br />

amomwuravad ar esmis.<br />

filosofosebi (sibrZnis moyvarulebi), saukuneebis ganmavlobaSi<br />

msjeloben imaze aris Tu ara buneba “awyobili” maTematikis kanonebze,<br />

romlebic Cven aRmovaCineT da viyenebT, Tu piriqiT – maTematika<br />

adamianis qmnilebaa, misi azrovnebis xerxis ganuyofeli nawilia, da<br />

amitom, Zalauneburad yvelafers vxedavT maTematikis kanonebis saxiT da<br />

am kanonebiT avRwerT. am sakiTxze msjeloba Sors wagviyvans.<br />

26 stenografia -<br />

15


SeTanxmeba 2. davkmayofildeT im faqtiT, rom Cven warmatebiT viyenebT<br />

praqtikul saqmianobaSi ariTmetikas, algebras, geometrias,<br />

trigonometrias, maTematikur analizs da maTematikis sxva dargebs.<br />

zogierTi, Tavdapirvelad TiTqos abstraqtuli, realobas moklebuli<br />

maTematikuri cneba didi xania savsebiT konkretuli obieqtebisa da<br />

movlenebis aRsawerad gamoiyeneba. zogierTma Cemi Taobis Tvalwin miiRo<br />

realuri formebi, zogierTi Tqvens Tvalwin miiRebs am formebs.<br />

davkmayofildeTimiT, rom maTematika gaxda bunebis kvlevis teqnologiis<br />

nawili, anu Semecnebis xerxTa erToblivobis ganuyofeli da efeqturi<br />

nawili.<br />

isic faqtia, rom maTematikosebi “win uswreben movlenebs” da winaswar<br />

qmnian (Tu arkveven da alageben?) teqnologiur marags – Tavisebur<br />

kapitals, oqros teqnologiur marags, romelsac Cven SemdgomSi viyenebT.<br />

es kapitali ara marto abstraqtuli TeoriebiTaa warmodgenili, aramed<br />

konkretuli receptebiTac, romlebis daiyvanebian ariTmetikis doneze da<br />

gvaZleven saSualebas konkretuli amocanebi amovxsnaT.<br />

garda aseTi umaRlesi xarisxis teqnologiis, meqanizmebis, masalebis,<br />

instrumentebisa da sxvadasxva “eSmakobis saxiT”, arsebobs mravali sxva<br />

xerxi mTeli kacobriobis gamocdilebis saxiT. adamiani yoveldRe<br />

sargeblobs am maragiT, metic, qmnis axals da amdidrebs teqnologias.<br />

naxatidan naTelia, rom es xdeba konstruirebisa da proeqtirebis<br />

Taviseburi modgomebiT.<br />

naxati 4.1<br />

realobis axali elementis Seqmna xdeba am oTxi sawyisis gaerTianebiT.<br />

Cven ukve gvaqvs warmodgena imis Sesaxeb, Tu rogor unda ganxorcieldes<br />

es procesi – gavixsenoT wina Tavi.<br />

yvelaferi isev iwyeba SekiTxviT (SekiTxvebiT) da amocanis dasmiT da<br />

grZeldeba pasuxebis ZiebiT. mivyveT cxrils da gavmarTod Taviseburi<br />

dialogi:<br />

kiTxva<br />

pasuxi<br />

- risi Seqnma gvinda? - velosipedis (ganvixiloT es<br />

ucnauri amocana, gamomgoneblebs<br />

xSirad dascinian, iTvleba, rom<br />

velosipedis gamogoneba fuWi<br />

saqmea)<br />

16


- <strong>ratom</strong> gvinda amis Seqmna SesaZlo varianti SeiZleba bevri<br />

iyos:<br />

- gvinda movigoT velorbola<br />

axali teqnikis xarjze;<br />

- qveynis mosaxleoba iTxovs iaf<br />

gadaadgilebis saSualebas<br />

qalaqebis zrdisa da<br />

gadaadgilebis manZilebis<br />

zrdis gamo;<br />

- garTobis axali saxe gaCnda –<br />

velosipedebiT wyalSi xtoma;<br />

- viRacam moigona, rom<br />

velosipedi yvelaze kargi<br />

saCuqaria SeyvarebulisaTvis da<br />

bazari ver akmayofilebs<br />

moTxovnas; da a.S.<br />

rogorc xedavT, mravali mizezi arsebobs imisaTvis, rom Tavidan<br />

daviwyoT sxvadasxva daniSnulebis velosipedebis gamogoneba. Tavidanve<br />

unda SevTanxmdeT, rom viciT ra aris velosipedi da igi ar SegveSleba<br />

motocikletSi, avtomanqanaSi, matarebelSi an TviTmfrinavSi. gasagebia,<br />

rom es CamonaTvali ganzrax moviyvane, rom gamovyo erTerTi mTavari<br />

niSani – velosipedi satransporto saSualebaa. faqtia, rom Cven<br />

velosipeds calsaxad vcnobT, da Tu daviwyeT misi aRwera da yvela<br />

Tvisebis CamoTvla, SeiZleba saerTod davibneT da absurdamde 27 mivideT.<br />

1820 1868 1890<br />

miaqcieT yuradReba, rom pasuxi Seicavs informacias, romlis gamoyenebiT<br />

SegviZlia daviwyoT Cveni qmedebebis dagegmva da gadawyvetilebebis<br />

mimarTulebebis Zieba. magaliTad:<br />

1. gvinda movigoT velorbola axali teqnikis xarjze. am SemTxvevaSi<br />

velosipedi inarCunebs Tavis DdaniSnulebas, rogorc adamianis kunTebis<br />

ZaliT moZravi satransporto saSualeba da konstruqtoris winaSe dgas<br />

misi siswrafis gazrdis amocana. am SemTxvevaSi moqmedebs naxat 4.1-ze<br />

moyvanili Tanmimdevroba: aris Tu ara mecnierebaSi an teqnologiaSi<br />

raime axali aRmoCena, romelsac gamoviyenebT? magaliTad<br />

antigravitaciuri saRebavi, romelic mkveTrad daamsubuqebs velosipeds,<br />

an zeTi, romelic mkveTrad Seamcirebs meqanikuri gadacemis xaxuns, da<br />

a.S.<br />

27 absurdi<br />

17


amas, ra Tqma unda moyveba maTematikuri gaTvla Tu ra mogebas miviRebT<br />

siCqareSi, ra dagvijdeba, SesaZlebelia maTematikuri modelis Seqmna da<br />

imis gansazRvra optimaluria Tu ara velosipedis Zaras forma, simZimis<br />

centris mdebareoba da morgebulia Tu ara zomebi konkretul<br />

velomrbolelze, romelsac vamzadebT TamaSebisaTvis. SesaZlebelia<br />

msajTa kolegiam ukve gaigo antigravitaciuli saRebavis Sesaxeb da ukve<br />

amzadebs SezRudvas mis gamoyenebaze. SesaZlebelia Cveni proeqtis<br />

saukeTeso variantis ganxorcieleba ver eswreba momdevno olimpiur<br />

TamaSebamde, da sxva xerxs unda mivmarToT.<br />

velosportma rTuli gza gaira am amocanis gadawyvetaSi, ras ar mimarTa<br />

teqnikuri gadawyvetilebidan dawyebuli da dopingiT damTavrebuli. dRes<br />

es sporti sul sxvanaerad gamoiyureba vidre 20-30 wlis win.<br />

CvenTvis mTavaria, rom muSaobda da muSaobs naxat 4.1-ze moyvanili sqema,<br />

romelic universaluria (sayovelTaoa) da realur Sedegs iZleva.<br />

2. qveynis mosaxleoba iTxovs iaf gadaadgilebis saSualebas qalaqebis<br />

zrdis da gadaadgilebis manZilebis zrdis gamo. aseTi amocanebi<br />

realurad idga CineTis winaSe da, Tavis droze warmatebiT gadawyda<br />

masobrivi warmoebis organizaciiT, konstruqciis gaiafebiTa da<br />

damzadebisa da awyobis teqnologiis gaunjobesebiT. aqac procesi igive<br />

cikliT ganxorcielda.<br />

<strong>3.</strong> garTobis axali saxe gaCnda – velosipedebiT wyalSi xtoma. Tu<br />

garTobis es saxeoba masobriv xasiaTs iRebs (es dasturdeba<br />

statistikuri kvleviT da SesaZlebelia tendenciis prognozireba – anu<br />

gaaCnia obieqturi mizezi da mecnierulad dadasturebuli safuZveli) da<br />

gsurT komerciuli mogebis miReba, albaT gamoikvlevdiT da<br />

SeimuSavebdiT am “sportisaTvis” usafrTxo velosipeds an wyalqveSa<br />

velosipeds.<br />

4. velosipedi yvelaze kargi saCuqaria SeyvarebulisaTvis da bazari ver<br />

akmayofilebs moTxovnas. SegiZliaT SeTavazoT bazars dasakeci<br />

velosipedi, radgan es Sesanaxad uxerxuli saCuqaria, saTamaSo<br />

18


velosipedi an simboluri ori rgoli. velosipeds Seesabameba sinonimi 28<br />

– sityva bicycle, bi + cycle. laTinurad es ori rgolia. albaT mixvdiT, rom<br />

pirvel velosipedTan erTad bunebrivad gaCnda es sityvac, amitom, Tu<br />

fantazias 29 movixmarT, savsebiT warmosadgenia, rom velosipedis Cuqeba<br />

qorwinebis simbolur winadadebad SeiZleba CaiTvalos.<br />

Zneli dasajerebelia, magram bolo ori amocana Cemi mogonili ar aris.<br />

es amocanebi, rogorc irkveva, dasmulia da gamomgonebels elodebian.<br />

gamovitanoT daskvna – amocanis dasmis Semdeg SeiZleba gaCndes ramdenime<br />

pasuxi, gamoCndes mravali teqnologiuri gadawyvetileba. absurdul,<br />

uCveulo moTxovnilebaSic ki SeiZleba vinme iyos dainteresebuli.<br />

moTxovnileba aucileblad CarTavs proeqtirebisa da konstruirebis<br />

process da ganxorcieldeba zemod ganxiluli cikli. ar aris saWiro<br />

vamtkicoT, rom<br />

- rac ufro Rrmad da farTod icnobs inJineri mecnierebis safuZvlebs<br />

– miT ufro didia saukeTeso gadawyvetilebaze gasvlis albaToba;<br />

- rac ufro Rrmad da farTod icnobs inJineri maTematikis safuZvlebs,<br />

gamoyenebiTi maTematikis meTodebsa da maT gamoyenebas sxvadasxva<br />

programuli paketis meSveobiT an sakuTari programebiT – miT ufro<br />

didia saukeTeso gadawyvetilebaze gasvlis albaToba. mis xelSi<br />

modelirebisa da modeluri kvlevis mZlavri iaraRia;<br />

- rac ufro farTod icnobs inJineri Tanamedrove teqnologiebs,<br />

adevnebs Tvals teqnikur siaxleebs – isev, miT ufro didia saukeTeso<br />

gadawyvetilebaze gasvlis albaToba.<br />

proeqtireba da konstruireba iwyeba variantebis gadarCeviTa da<br />

urTierTSedarebiT. SesaZlebelia vinmem ukve gadawyvita dasmuli<br />

sainJinro amocana. maSin Tqven an aumjobesebT am gadawyvetilebas, anda<br />

imeorebT. Tu TqvenTvis sasurveli analogi dapatentebulia – mimarTavT<br />

patentis mflobels licenziis SeZenis Taobaze.<br />

ganvlili masala gvaZlevs saSualebas “SeviaraRdeT” meTodiT, romelic<br />

gagviadvilebs sxva mravali sakiTxis ganxilvas. Tanamedrove eleqtrulma<br />

da eleqtronulma inJineriam gaiara gza, romelic xasiaTdeba mravali<br />

miRweviT mecnierebaSi, maTematikaSi, teqnologiaSi da miRwevebiT<br />

proeqtirebisa da konstruirebis procesebis organizaciaSi. amitom<br />

bunebrivia win viaroT swored am komponentebis garCeviT<br />

eleqtronikasTan mimarTebaSi.<br />

28 sinonimi<br />

29 fantazia<br />

19


yovelTvis unda gvaxsovdes, rom mecnieruli kvleva –<br />

- iTxovs mtkicebulebebs;<br />

- warmoadgens logikis da warmodgenebis “narevs”;<br />

- xsnis da winaswarmetyvelebs;<br />

- cdilobs gaaigivos movlenebi da gaeqces konservatizms;<br />

- ar cnobs avtoritetebs.<br />

sainJinro da teqnologiuri saqmianoba, proeqtireba da konstruireba –<br />

- mizandasaxulia;<br />

- efuZneba konkretul moTxovnebs;<br />

- sistematuria;<br />

- Tanmimdevrulia;<br />

- SemoqmedebiTia da uSvebs sxvadasxva SesaZlo amoxsnas.<br />

XXI saukune kacobriobis winaSe mraval amocanas ayenebs. aSS sainJinro<br />

akademiis eqspertebma Camoayalibes sia, romelsac uwodes saukunis<br />

sainJinro gamowvevebi. es ToTxmeti amocana aseTnairad aris<br />

formulirebuli:<br />

- srulyofili mzis energetikis Seqmna;<br />

- birTvuli sinTezis energetikis Seqmna;<br />

- energetikidan naxSiris moxmarebis gamoricxva;<br />

- azotis ciklis (biogeoqimiuri ciklis) marTvis daufleba;<br />

- wylis gawmendis meTodebis sruli daufleba;<br />

- qalaqebis infrastruqturis aRdgena da gaumjobeseba;<br />

- mowinave samedicino informatikis Seqmna;<br />

- srulyofili samedicino inJineriis Seqmna;<br />

- tvinis struqturis sruli Seswavla;<br />

- birTvuli usafrTxoebis uzrunvelyofa;<br />

- kiber sivrcis usafrTxoebis uzrunvelyofa;<br />

- virtualuri realobis saSualebebis gazrda;<br />

- personaluri swavlebis meTdebisa da garemos gaumjobeseba;<br />

- samecniero kvlevis instrumentebis ganviTareba.<br />

advili SesamCnevia, rom eleqtruli da eleqtronuli inJineriis<br />

ganviTarebis gareSe arc erTi mimarTuleba ar ganviTardeba. eleqtronika<br />

am mimarTulebebSi sensorebiT, analizatorebiT, gazomvebis, gamoTvlis<br />

da marTvis sistemebiT aris warmodgenili. warmoudgenelia momavali<br />

sakomunikacio sistemebis axali Taobebis gareSe. ra Tqma unda progresi<br />

ver miiRweva kadrebis momzadebis srulyofili sistemis gareSec.<br />

Cven gamovyaviT is amocanebi, romlebis pirdapir exebial eleqtronikis<br />

da eleqtrul inJinerias.<br />

es gamowvevebi gvkarnaxoben, rom inJineria sauniversiteto disciplina<br />

unda gaxdes, da es ukve ganxorcielda msoflios wamyvan universitetebSi.<br />

ukve vnaxeT, rom aucilebelia fundamenturi samecniero ganaTleba da<br />

maTematika. am sauniversiteto kursebs emateba teqnologiuri, anu<br />

gamoyenebiTi mecnierebis disciplinebi da proeqtirebis/konstruirebis<br />

kursebi.<br />

20

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!