ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ka <strong>ADB</strong>: Ka Lad ban kham sngewthuh ïa ka Asian Development <strong>Bank</strong> 7<br />
2<br />
Ka Lam phrang (Introduction)<br />
Ki rukom pyniaid bad ki tnat treikam jong ka <strong>ADB</strong><br />
Kaei ka <strong>ADB</strong>?<br />
Ka Asian Development <strong>Bank</strong> (<strong>ADB</strong>) ka dei ka <strong>Bank</strong> treikam ha kiba bun ki bynta jong ka roi ka par (Multilateral<br />
Development <strong>Bank</strong>-MDB). 1 Ka jingthmu jong kane ka <strong>Bank</strong> ka long ban rat dyngkhong ïa ka jingduk bad ban<br />
kyntiew ïa ka ïoh ka kot ha ki thaiñ Asia-Pacific. Kine ki MDB ki bei tyngka (da kaba ai sut duna-low interest, ai<br />
loan ba jlan (long-term loans) bad grants) bad ruh ai jingmut ba tikna ïa ki ri ba dang kiew shaphrang (developing<br />
countries) ha ka liang ka ïoh ka kot bad ka roi ka par. Ka <strong>ADB</strong> ka dei ruh ka seng ka ba treikam bun ki bynta. Ki<br />
dkhot jong ka bank ki long kito ki ri kiba la siew synñiang sa ka bank. Ha kane ka dur ïa ka bank la kam da baroh kito<br />
dkhot kiba synñiang sha ka.<br />
Na ka bynta ki Developing Member Countries (DMCs) 2 , ka <strong>ADB</strong> ka pyntreikam kumne harum:<br />
● Ai ram bad puroi (investment) ia ki DMCs 3<br />
● Ai jingïarap bad batai kumno ban pyniaid ïa bun jaid ki project bad program.<br />
● Ïarap bad kyntiew ïa ki seng paidbah bad shimet (public and private) ban bei tyngka ha ki kam pynroi.<br />
● Ïarap ïa ki DMC ban pyniasnoh ïa ki buit bad rukom pyntreikam bad na ka bynta ki kam pynroi.<br />
Ha kine ki snem ba la leit, ka <strong>ADB</strong> ka la ai ram kumba 5 bad 6 billion dollars ha ka shi snem. Wat la da ka pisa kaba<br />
ka ABD ka ai ka syriem ïa ki rukom ai jingïarap da ki ri ar mamla (bilateral)(barabor kane ka kynthup ia ka tyngka<br />
kaba kano kano ka dkhot ba bei-donor country) na ka bynta ka roi ka par, ki aiñ ban ïarap tyngka ki long kiba<br />
khongwain bad klumar namar ia ka <strong>ADB</strong> la kam da ki ri ba pher ba pher.<br />
Loan Approvals* (US$ million)<br />
(Tynrai: http://www.adb.org/About/glance.asp)<br />
Ki rukom shna rai ha ka <strong>ADB</strong> (<strong>ADB</strong>’s decision-making structure)<br />
ka <strong>ADB</strong> ka kynthup ia u synñiang na ki 64 member ri, ka Japan bad ka United States ki dei ki ri ki ba bun eh u<br />
synñiang. Man ka ri don u wei u nongmih khmat ha ka Board of Governors kaba long ka khlieh tam ha ka jngpynïad<br />
kam ïa ka <strong>Bank</strong>. 4 Ki Governor jong ka <strong>Bank</strong> (Lat) ki dei ki riew shimet kiba la paw khmat bha ha la ka jong ka ri.